امروزه حوزه کاربرد فناوری اطلاعات تقریبا به تمامی جنبه­ های زندگی انسان سایه کشیده شده است. سازمان­های تجاری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و خصوصا در دو سه دهه­ اخیر، سازمان­های مختلف از بزرگ و کوچک در جهت نیل به اهداف استراتژیک خود از فناوری اطلاعات بهره کافی برده­اند. سیستم­های اطلاعاتی راهبردی به آن دسته سیستم­هایی اطلاق می­ شود که بر کاربرد سیستم­های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در فرایند مدیریت راهبردی در سازمان­های تجاری متمرکزند. هدف این سیستم­ها کمک به سازمان­ها به منظور تحقق اهداف رقابتی یا سایر هدف­های راهبردی آن­ها و در کل ارتقا، پیشبرد و بهبود سازمان­ها می­باشد. بنابراین یک سیستم اطلاعاتی در صورتی استراتژیک خواهد بود که در راستای اهداف کلان و استراتژی­ های سازمان ایجاد شده باشد. این استراتژی­ها سازمان سمت و سوی حرکت سازمان را تعیین نموده و سازمان را در راستای حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب یاری می­ کنند. اما ورای چگونگی این حرکت به سوی وضع مطلوب، تعیین خود آن وضعیت و ترسیم وضعیت موردانتظار سازمان و فرموله نمودن آن به گونه­ ای مناسب و درخور، نیازمند مهارت و تخصص مدیریتی ویژه­ای بوده و فرایند پیچیده و دشواری است که مدیران به خصوص در سازمان­های بزرگ و اطلاعات محور امروزی، در انجام آن با چالش­های جدی مواجه هستند. یکی از راهکارهایی که برای مواجهه با این چالش­ها پیشنهاد شده است، استفاده از مفاهیم سیستم­های چندعاملی در حوزه­ سیستم­های اطلاعاتی راهبردی است. یک سیستم چندعاملی سیستمی است متشکل از گروهی از عامل­ها که قادرند با یکدیگر تعامل داشته و به منظور حل مسئله به صورت غیرمتمرکز، در یک محیط توزیع شده با یکدیگر همکاری نمایند. عامل­ها و سیستم­های چندعاملی خود دارای انواع متفاوت با کارکردهای مختلفی می­باشند و به­خاطر ماهیت ساختاری خاص خود، گزینه مناسبی جهت شبیه­سازی سیستم­های اطلاعاتی به ویژه در سطوح کلان می­باشند. در این پژوهش سعی بر آن است که روشی به منظور طراحی وضعیت موردانتظار سازمان در سیستم­های اطلاعاتی استراتژیک بر اساس عامل­های هوشمند ارائه شود. بدین منظور ابتدا بایستی چهارچوب مناسبی جهت نگاشت مفاهیم و موجودیت­های سیستم­های اطلاعاتی استراتژیک و سیستم­های چندعاملی انتخاب شده و سپس با توجه به آن روشی جهت فرموله­کردن اهداف سازمان، تعیین فاکتورهای مؤثر در وضعیت موردانتظار با نگاهی آینده­نگر به کمک عامل­های هوشمند پیشنهاد شده و به کمک پرسشنامه و توسط جمعی از خبرگان، مدل ارائه شده اعتبارسنجی گردد.

کلیدواژه ­ها: سیستم­های اطلاعاتی استراتژیک، سیستم­های چندعاملی، عامل­های هوشمند، طراحی وضعیت موردانتظار سازمان ، طرح­ریزی سناریوهای آینده

فهرست مطالب

 

1. مقدمه و کلیات پژوهش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

1.1.        مقدمه 2

1.2. تعریف مسئله …… 4

1.3. ضرورت تحقیق …… 8

2. ادبیات پژوهش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2.1. مقدمه . 13

2.7. وضعیت موردانتظار 14

2.8. تفاوت وضعیت موردانتظار و چشم انداز 15

2.14. سیستم های اطلاعاتی استراتژیک 19

2.15. سیستم های چندعاملی 22

2.16. تعریف عامل 26

2.17. عامل هوشمند 28

2.18. ارتباط سیستم اطلاعاتی استراتژیک و سیستم چندعاملی 33

2.19. کارهای پیشین 35

2.20. نتیجه گیری 38

3. چارچوب مدل ترسیم وضعیت موردانتظار توسط عامل های هوشمند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

3.1. مقدمه . 41

3.2. چارچوب مدل پیشنهادی 41

3.3. متدلوژی پرامتئوس  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

3.3.1. فاز مشخصات سیستم 50

3.3.2. فاز طراحی ساختاری 52

3.3.2.1. عامل انطباق دهنده رسالت و چشم انداز 57

3.3.2.2. عامل مراقب PESTEL 61

3.3.2.3. عامل تحقیق و توسعه 65

3.3.2.4. عامل تنظیم کننده منابع انسانی 67

3.3.2.5. عامل تحلیلگر بازار 69

3.3.2.6. عامل مسئول تدارکات …… 73

3.3.2.7. عامل تحلیل گر ذینفعان …… 75

3.3.2.8. عامل ناظر محصولات و خدمات …… 78

3.3.2.9. عامل ناظر مالی …… 81

3.3.2.10. عامل ترسیم گر وضعیت موردانتظار …… 83

3.3.3. فاز طراحی جزئیات …… 88

3.3.3.1. ساختار عامل انطباق دهنده رسالت و چشم انداز 89

3.3.3.2. ساختار عامل مراقب PESTEL 91

3.3.3.3. ساختار عامل تحقیق و توسعه 92

3.3.3.4. ساختار عامل تنظیم کننده منابع انسانی …… 94

3.3.3.5. ساختار عامل تحلیلگر بازار …… 95

3.3.3.6. ساختار عامل مسئول تدارکات …… 97

3.3.3.7. ساختار عامل تحلیلگر ذینفعان …… 98

3.3.3.8. ساختار عامل ناظر محصولات و خدمات …… 100

3.3.3.9. ساختار عامل ناظر مالی 103

3.3.3.10. ساختار عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار 104

3.3. اشاره ای به نحوه پیاده سازی …… 107

3.4. نتیجه گیری 118

4.تجزیه و تحلیل داده ها، نتیجه گیری و پیشنهادات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

4.3. مقدمه .. 120

4.4. روش پژوهش و جمع آوری داده ها 120

4.5. روایی و پایایی پرسشنامه 121

4.5.3. روش آلفای کرونباخ …… 122

4.6. آنالیز و تجزیه و تحلیل داده ها 124

4.7. جمع بندی و نتیجه گیری 137

 

4.8. پیشنهادات و کارهای آینده 138

 

فهرست شکل­ها

شکل ‏1‑1 معماری مبتنی بر عامل های هوشمند برای سیستم های اطلاعاتی استراتژیک ]1[ 6

شکل ‏2‑1 فرایند توسعه معماری محور سیستم های چندعاملی ]65[ 37

شکل ‏3‑1 شمای یک عامل هوشمند در ABMS [60] 43

شکل ‏3‑2 – توپولوژی های مختلف برای ارتباطات میان عاملی در ABMS [61] 44

شکل ‏3‑3 – شمای چارچوب پیشنهادی 46

شکل ‏3‑4 عامل انطباقدهنده رسالت و چشمانداز 59

شکل ‏3‑5 عامل مراقب PESTEL 64

شکل ‏3‑6 عامل تحقیق و توسعه 66

شکل ‏3‑7 عامل تنظیم کننده منابع انسانی 69

شکل ‏3‑8 عوامل مؤثر بر بازار محوری [69] 70

شکل ‏3‑9 عامل تحلیلگر بازار 71

شکل ‏3‑10 عامل مسئول تدارکات 74

شکل ‏3‑11 عامل تحلیلگر ذینفعان 78

شکل ‏3‑12 عامل ناظر محصولات و خدمات 80

شکل ‏3‑13 عامل ناظر مالی 82

شکل ‏3‑14 ترسیم سناریوهای محتمل آینده و رویدادهایی که به آن وقوع هر یک منجر خواهد شد  [2] 85

شکل ‏3‑15 آزمودن وضعیت موردانتظار (آینده مرجح) با سناریوهای آینده محتمل [2] 86

شکل ‏3‑16 عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار 87

شکل ‏3‑17 ساختار عامل انطباق دهنده رسالت و چشم انداز 90

شکل ‏3‑18 ساختار عامل مراقب PESTEL 91

شکل ‏3‑19 ساختار عامل تحقیق و توسعه 93

شکل ‏3‑20 ساختار عامل تنظیم کننده منابع انسانی 95

شکل ‏3‑21 ساختار عامل تحلیلگر بازار 96

شکل ‏3‑22 ساختار عامل مسئول تدارکات 98

شکل ‏3‑23 ساختار عامل تحلیلگر ذینفعان 100

شکل ‏3‑24 ساختار عامل ناظر محصولات و خدمات 102

شکل ‏3‑25 ساختار عامل ناظر مالی 103

شکل ‏3‑26 ساختار عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار 105

شکل ‏3‑27 بخش اول از کلاس دیاگرام چارچوب پیشنهادی 108

شکل ‏3‑28 کلاس Intelligent Agent 109

شکل ‏3‑29 کلاس Mission and Vission Adaptor 110

شکل ‏3‑30 کلاس PESTEL Watcher 111

شکل ‏3‑31 کلاس Market Analyzer 112

شکل ‏3‑32 کلاس Product and Services Supervisor 113

شکل ‏3‑33 کلاس Financial Supervisor 113

شکل ‏3‑34 کلاس Stakeholder Analyzer 113

شکل ‏3‑35 کلاس Human Resource Regulator 114

شکل ‏3‑36 کلاس Desired Situation Designer 114

شکل ‏3‑37 کلاس دیاگرام کلی چارچوب پیشنهادی 115

شکل ‏3‑38 کد کلاس IntelligentAgent به زبان جاوا 116

شکل ‏3‑39 کد کلاس DesiredSituationDesigner به زبان جاوا 117

 

 

 

فهرست نمودارها

نمودار ‏4‑1 – دسته بندی خبرگان از لحاظ جنسیت 126

نمودار ‏4‑2 – دسته بندی خبرگان از منظر مرتبه علمی 126

نمودار ‏4‑3-  دسته بندی خبرگان بر اساس رشته تحصیلی 126

نمودار ‏4‑4 – مقایسه نتایج ارزیابی کلی مدل پیشنهادی 128

نمودار ‏4‑5- ارزیابی میزان مناسب بودن کلی مدل توسط خبرگان 128

نمودار ‏4‑6 – ارزیابی درستی طراحی عامل های هوشمند توسط خبرگان 128

نمودار ‏4‑7 – ارزیابی میزان صحت ارتباط بین عامل ها توسط خبرگان 129

نمودار ‏4‑8 – ارزیابی میزان مناسب بودن روش های بکار گرفته شده در مدل توسط خبرگان 129

نمودار ‏4‑9 – ارزیابی درست و منطقی بودن کلی مدل توسط خبرگان 129

نمودار ‏4‑10 – ضریب آلفای کروباخ هر یک از عامل های هوشمند در چارچوب پیشنهادی 131

نمودار ‏4‑11 – درصد فراوانی آمار خبرگان پیرامون مناسب یا نامناسب بودن عامل ها در مدل پیشنهادی 131

نمودار ‏4‑12 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل انطباق دهنده رسالت و چشم انداز 134

نمودار ‏4‑13- ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل مراقب PESTEL 135

نمودار ‏4‑14 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل تنظیم کننده منابع انسانی 135

نمودار ‏4‑15 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل تحلیلگر بازار 135

نمودار ‏4‑16 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل تحلیلگر ذینفعان 136

نمودار ‏4‑17 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل ناظر محصولات و خدمات 136

نمودار ‏4‑18 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل ناظر مالی 136

نمودار ‏4‑19 – ضریب آلفای کرونباخ مشخصه های عامل ترسیم گر وضعیت موردانتظار 137

 

فهرست جداول

جدول 1 – فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی 125

جدول 2 – ارزیابی بخش اول پرسشنامه چارچوب پیشنهادی 127

جدول 3-  ارزیابی بخش دوم پرسشنامه چارچوب پیشنهادی 130

جدول 4- ارزیابی تفکیکی شاخص های هر یک از عاملهای مدل پیشنهادی 131

1.1.        مقدمه

امروزه حوزه کاربرد فناوری اطلاعات تقریبا به تمامی جنبه­ های زندگی انسان سایه کشیده شده است. سازمان­های تجاری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و خصوصا در دو سه دهه­ اخیر، سازمان­های مختلف از بزرگ و کوچک در جهت نیل به اهداف استراتژیک خود از فناوری اطلاعات بهره کافی برده­اند. سیر تکامل فناوری اطلاعات در سازمان­ها را تا به امروز می­توان به سه دوره تفکیک نمود: سیستم­ها پردازش اطلاعات (DP)، سیستم­های مدیریت اطلاعات (MS) و سیستم­های اطلاعاتی راهبردی (SIS) که دو مورد اول در حقیقت زیرمجموعه ­ای از مورد سوم می­باشند. سیستم­های اطلاعاتی راهبردی به آن دسته سیستم­هایی اطلاق می­ شود که بر کاربرد سیستم­های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در فرایند مدیریت راهبردی در سازمان­های تجاری متمرکزند. هدف این سیستم­ها کمک به سازمان­ها به منظور تحقق اهداف رقابتی یا سایر هدف­های راهبردی آن­ها و در کل ارتقا،  پیشبرد و بهبود سازمان­ها می­باشد. بنابراین یک سیستم اطلاعاتی در صورتی استراتژیک خواهد بود که در راستای اهداف کلان و استراتژی­ های سازمان ایجاد شده باشد[56]. این استراتژی­ها سازمان سمت و سوی حرکت سازمان را (با توجه به چشم­انداز کلی آن) تعیین نموده و سازمان را در راستای حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب یاری می­ کنند [1].

برای حرکت به سمت وضعیت موردنظر و حتی پیش از آن برای برنامه ­ریزی به­منظور شروع این حرکت، بیش از هر چیز ترسیم وضعیت موردانتظار ضروری به نظر می­رسد و برای ترسیم این وضعیت­، یکی از روش­های مرسوم، استفاده از طرح­ریزی سناریو محور[1] است، بدین معنا که با ترسیم برخی حالت­های محتمل برای آینده سازمان، ضمن چاره­جویی برای مواجهه با هر یک از آن حالات، برترین حالت را به عنوان وضعیت ایده­آل درنظر بگیریم. پژوهش­های بسیاری که در طی سالیان اخیر در این خصوص صورت پذیرفته، ثابت کرده است که می­توان آینده یک سازمان را با توجه به ساختار و نحوه عملکرد هر یک از اجزای آن شکل داد و در واقع به جای موضع واکنشی، از یک موضع سازنده برای مواجهه با چالش­های پیش روی سازمان در مسیر نیل به منظر برازنده بهره جست.

اما ترسیم یک منظر برازنده برای سازمان آنقدرها که شاید در نگاه اول به نظر برسد، ساده نیست. بلکه ترسیم آن نیازمند اجماع طیف وسیعی از دانش­ها از حوزه های گوناگون اعم از مدیریت استراتژیک، آینده­پژوهی، هدف­گذاری، سناریوسازی و غیره است که بایست به منظور طراحی یک آینده مطلوب برای سازمان به صورت همزمان و همروند مدنظر قرار گرفته و در انجام محاسبات و تجزیه تحلیل داده ­ها جهت تدوین استراتژی­ های و تعیین اهداف کلان سازمان به طور مناسب و متناسب با اهمیتشان منظور شوند. شاید انجام چنین محاسبات پیچیده و کلانی که در آن بایست به عوامل بسیار بسیار زیاد، متنوع، متغیر، نامتجانس و از دامنه­های گوناگون توجه شود، در اکثر موارد و خصوصا در مورد سازمان­های بزرگ و دارای ساختار و ساز و کار پیچیده از حد توان ذهنی بشر خارج باشد، لذا در دهه­های اخیر و با پیدایش و گسترش حوزه­ جدیدی در علوم کامپیوتر تحت عنوان هوش مصنوعی، ایده­هایی در به­ کارگیری این شاخه از دانش در انجام محاسبات فوق الذکر مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته­اند[55]و]59[.

سیستم­های چندعاملی[2] یکی از زیرمجموعه­های این حوزه است که هدف اصلی آن حل مسائلی است که به دلایلی از قبیل پیچیدگی مسئله، یا در دسترس نبودن کامل محیط موردنظر، یا عدم قطعیت موجود در سیستم و یا دلایل دیگری از این قبیل، توسط یک عامل منفرد (دست کم به سادگی و در زمان قابل قبول) قابل حل نیستند. عامل­ها، به عنوان یکی از اجرای اصلی سیستم­های چندعاملی، موجودیت­هایی مستقل، خودمختار، هدفمند، با قابلیت­های معمولا قوی در برقراری ارتباط با سایر عامل­ها و نیز قابلیت تعامل اجتماعی می­باشند که دارای یک واحد تصمیم­گیر مجزای داخلی هستند که آن عامل را در جهت رسیدن هر چه سریع­تر و بهتر به اهداف طراحی مدنظر طراح عامل یاری می­ کند. همچنین معمولا عامل­ها از سطحی از هوشمندی برخوردارند که گرچه در مورد هر عامل منفرد ممکن است قابل توجه نباشد، ولی در کل سیستم را به طرز محسوسی در تحقق هدف کلی آن یاری خواهد کرد. مجموع اهداف عامل­ها به گونه­ ایست که یک هدف کلی و نهایی را  برای سیستم تأمین می­ کند و این اهداف خرد مسلما نبایست با هدف کلی سیستم متناقض باشند.

در این پژوهش قصد داریم به کمک عامل­های هوشمند، راهکاری به منظور ترسیم وضعیت موردانتظار سازمان توسط سیستم­های چندعاملی ارائه کنیم.

 

1.2.        تعریف مسئله

از دهه­ 1980 در علم مدیریت، نگرش مبتنی بر ویژگی­های فردی و رفتاری رهبر، جای خود را به تعیین یک چشم­انداز جامع و دقیق از سوی رهبران رده بالای سازمان داد. این جایگزینی به خصوص برای سازمان­هایی که مکررا دستخوش تغییر هستند، بسیار حائز اهمیت بود. بنابراین چشم­انداز سازمان که تا آن زمان بیشتر جنبه­ تشریفاتی و شعارگونه داشت، به تدریج در علم رهبری[3] از اهمیت و جایگاه ویژه­ای برخوردار شد که می­توانست به عنوان ابزار تأثیرگذاری در دست رهبر سازمان مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر آن وجود یک چشم­انداز مشترک[4] در میان اعضای سازمان، می ­تواند به هماهنگی بهتر اعضا در راستای تحقق اهداف سازمان و ایجاد یک مزیت رقابتی در مقایسه با سازمان­های فاقد اینگونه چشم­اندازها، منجر شود. بسیاری از محققین در حوزه رهبری، داشتن چشم­انداز مناسب را برای رهبری اثربخش بسیار ضروری دانسته و آن را لازمه­ی پیاده­سازی استراتژی­ها در سازمان و از ابزار مدیریت استراتژیک می­دانند. چشم­انداز در حقیقت منظر برازنده­ی[5] سازمان را در یک افق معمولا درازمدت ترسیم می­ کند و سازمان را در گذر زمان به سوی این آینده پیش­رو رهنمون می­ شود. چشم­انداز خود می ­تواند دارای سطوح و مراحل متفاوتی باشد که هر مرحله بیانگر یک وضعیت ایده­آل برای سازمان در یک برهه زمانی مشخص است. اما چگونگی طراحی این وضعیت­ها نیازمند داشتن دانشی وسیع در حوزه هایی متفاوت و متنوع است که شاید از حیطه توانایی­های یک فرد یا حتی یک گروه از مدیران خارج باشد، لذا نیاز به ایجاد ابزار و راهکارهای منسجمی به منظور انجام این مهم در سازمان­ها امروزه و با توجه به حرکت سازمان­ها به سوی استفاده راهبردی از اطلاعات،­ بیش از هر زمان دیگری احساس می­ شود.

مفهوم سیستم­های چندعاملی که در یکی دو دهه­ گذشته به طرز چشم­گیری گسترش یافته و در شاخه­های مختلف علوم و فنون رسوخ کرده است، به عنوان ابزار مناسب و قدرتمندی در مدل­سازی سیستم­های اجتماعی به کار گرفته شده و کارایی خود را در شبیه­سازی این دسته از سیستم­ها به اثبات رسانیده است. بنابراین ما در این پایان نامه برآنیم تا به کمک سیستم­های چندعاملی و مفهوم عامل­های هوشمند، و از طریق وارد نمودن مفاهیمی همچون آینده پژوهی[6]، طرح­ریزی سناریو[7]، تنظیم هدف[8] و غیره، وضعیت موردانتظار سازمان را در یک سیستم اطلاعاتی استراتژیک به نحو بهینه و با درنظر گرفتن فاکتورها و متغیرهای مختلف درون و برون­سازمانی، طراحی و ارائه کنیم. نتایج این پژوهش می ­تواند به مدیران رده­بالای سازمان در تصمیم­ گیری­ های مهم و کلیدی و ترسیم استراتژی­ های موردنیاز کمک شایانی نماید.

اما برای شرح صورت مسئله ابتدا بایست به بررسی مختصر مدلی بپردازیم که توسط اکبرپور و همکاران ارائه شده]1[ و یک سیستم اطلاعاتی استراتژیک را به کمک مفاهیم مطروحه در سیستم­های چندعاملی و با بهره گرفتن از عامل­های هوشمند مدل نموده است (شکل ‏1‑1).

در این معماری،  عناصر سیستم اطلاعاتی راهبردی سازمان در قالب عامل­هایی با ویژگی­های خاص خود، مدل شده ­اند (هر یک از باکس­های خاکستری رنگ نشانگر یک عامل هوشمند در این معماری می­باشد) و هر یک وظایف مشخص و متمایزی را برعهده دارند.

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول کلیات تحقیق

بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

اهمیت وضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..4

اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4

پرسشهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5

فصل دوم

پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………7

وجه تسمیه گنجان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….8

موقعیت جغرافیایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

محله های مسکونی کشاورزی…………………………………………………………………………………………………………………………10

رودخانه های فصلی………………………………………………………………………………………………………………………………………….10

سابقه و بیوگرافی ایل شمس الدینی آداب و رسوم گله داری در عشایر گنجان…………………………………………….11

جاهای دیدنی روستای نمونه گنجان………………………………………………………………………………………………………………14

فصل سوم

روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….22

جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………………………22

تجزیه وتحلیل اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………………………22

فصل چهارم

بخش اول

توضیح در مورد فرهنگ عامیانه وتاریخچه آن………………………………………………………………………………………………24

مراسم واعیاد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….25

عقاید و باورها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

بازیهای محلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

نان ها وغذاهای محلی……………………………………………………………………………………………………………………………………..56

پوشاك………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………60

بخش دوم

دوبیتی های محلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..64

لالایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….98

آبادون ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..104

ضرب المثل به ترتیب حروف الفبا………………………………………………………………………………………………………………..118

چیستان ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..129

داستان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..132

بخش سوم

اصطلاحات محلی

همخوان ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….148

الف…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………153

ب…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..157

پ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………160

 

ت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………164

ج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….167

چ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………170

ح……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………172

خ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………173

د…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….175

ر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..177

ز……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..179

س………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….181

ش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….185

ص………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….187

ط……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………187

ع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….188

غ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….189

ف…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..189

ق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………191

ک…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..193

گ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..197

ل……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………201

م…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….204

ن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………208

و……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..211

ه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..213

ی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………215

فصل پنجم نتیجه گیری

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..218

پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………219

محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………..219

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………220

 

 

 

 

 

 

 

 

تلفظ واژه ها              كلید

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آ-   عا	â	آدم-   عادت	ژ	ž	ژاله
اً –   ع	‌a	اَبر –   عروس	ش	š	شب
ای	i	این	ع وسط و آخر	â	بعد –   وداع
او	u	بود	غ	q	غریب
-ُ	–	بُرد –   خورد	ف	f	فوت
ب	b	باد	ق	q	قاشق
پ	p	پارو	ک	k	كبوتر
ت- ط	t	تیز	گ	g	گل
ث- س ص	s	سوت	ل	l	لانه
ج	j	جارو	م	m	ماهی
چ	–	چاپ	ن	n	نان
ح	h	حال	و	v	وال
خ	x	خوب	ه غیر ملفوظ	e	رفته
د	d	داد	اِو	ew	شِو
ز-ذ-ظ-ض	z	زمین	اِی	ey	حیران
ر	r	رام	ی	y	یك

چکیده:

این پایان نامه پژوهشی است درباره فرهنگ عامه مردم منطقه گنجان، یکی از راه های شناخت فرهنگ و ادب هر قوم آشنایی با فرهنگ شفاهی آن است که مکتوب نمی شود بلکه سینه به سینه نقل می شود و فولکلور آن ملت را شکل می دهد هر چند که دامنه شناخت فرهنگ یک قوم بسیار وسیع و متنوع است بنابراین بررسی و ثبت آنان می تواند ما را به ویژگیهای اصلی آداب و رسوم ملتها رهنمون سازد.

یکی از مناطقی که تا کنون درباره ی آداب و رسوم و عناصر تشکیل دهنده ی فرهنگی آن اقدامی صورت نگرفته است محدوده منطقه گنجان از توابع شهرستان رابر می باشد که به دلیل بکر بودن و درعین حال پویایی و تنوع فرهنگی ویژگیهای خاص خود را دارد و بر این اساس موضوع فوق برای نوشتن پایان نامه انتخاب شد که مورد تأیید شورای پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بردسیر قرار گرفت این پژوهش به صورت میدانی انجام شد در تدوین آن از 3 منبع اصلی و 7 منبع فرعی استفاده شده است و دارای 238 صفحه است.

بر این اساس بنده حقیر با ملاقاتی که با بسیاری از افراد پیر و مسن منطقه داشته ام و بسیاری از آداب و رسوم این منطقه هم چنین حدود 900 کلمه از کلمات گویش منطقه گنجان را در این پایان نامه گردآوری کرده ام.

 

واژگان کلیدی در این تحقیق شامل: کلمات گنجان، فرهنگ عامه، دوبیتی، لالایی، اصطلاحات محلی می باشد.

 

مقدمه

در زمان گذشته که نیاز یک روستایی در درون روستا برطرف می شد و نیازی به ارتباط با شهر نبود اما اکنون اگر یک فرد روستایی نتواند با افراد شهرنشین ارتباط زبانی و اجتماعی برقرار کند زندگی برای او بس دشوار می گردد.

آری چنین است که لهجه ها و آداب و رسومهای محلی کم کم رنگ می بازند و دیر نپایند که نابود شوند.

اما چیزی که مسلم است این است که این آثار را ثبت و ضبط کرد و این وظیفه ی ماست که مدعیان فرهنگ و زبان فارسی هستیم.

گویش نیز نشانه ای از میراث زبانی هر جامعه به شمار می رود گویش امروزی زبانی است که اگر چه پیوند انسان ها به شمار میرفت و از لطافت و شیرنی خاصی بهره داشت معذالک در دنیای امروز در چمبر زندگی ماشینی و زبان فراگیر رسانه ای گرفتار آمده و آخرین نفس های خود را در کشور زبانی که چنان مهجور افتاده و از یاد رفته و کسی به حمایت از آن بر نمی خیزند.

در چنین وانفسایی هر گامی از سوی دلسوخته ای برداشته شود جای سپاس و تشکر فراوان است.

این تحقیق شامل 5 فصل می باشد:

فصل اول   1

1-1 .آنزیم کولین اکسیداز  2

1-1-1. معرفی آنزیم.. 2

1-1-2. تاریخچه. 2

1-1-3. واکنش آنزیمی.. 3

1-1-4. جایگاه فعال آنزیم.. 3

1-1-5. اهمیت مطالعه. 4

1-2. زیست حسگر  7

1-2-1. نسل اول.. 8

1-2-2. نسل دوم. 9

1-2-3. نسل سوم. 10

1-3. تکنیک‌های الکتروشیمیایی   10

1-3-1. ولتامتری یا آمپرومتری.. 10

1-3-2. ولتامتری چرخه‌ای.. 11

1-3-3.کرونو آمپرومتری.. 12

1-4. نانولوله‌های کربنی   13

1-4-1. معرفی.. 13

1-4-2. ساختار. 13

1-4-3. خواص ویژه نانولوله‌های کربنی.. 14

1-4-4. انواع نانولوله‌های کربنی.. 15

1-4-5. سنتز نانولوله‌های کربنی.. 19

1-4-5-1. قوس الکتریکی.. 19

1-4-5-2. سایش لیزری.. 20

1-4-5-3. رسوب دهی با بخار شیمیائی.. 21

1-4-6. خالص سازی نانولوله‌های کربنی   23

1-4-6-1. اکسیداسیون.. 23

1-4-6-2. اسید کاری.. 24

1-4-6-3.آنیل کردن.. 24

1-4-6-4. استفاده از ارتعاشات مافوق صوت.. 24

1-4-6-5. تصفیه مغناطیسی.. 25

1-4-6-6. میکروفیلتراسیون.. 25

1-4-7. عامل­دار کردن نانولوله‌های کربنی   25

1-4-7-1. ضرورت عامل­دار کردن نانولوله­ها و روش­های آن.. 26

1-4-7-2. روش‌های تائید عامل­دار شدن نانولوله‌ها 27

1-4-7-2-1. طیف سنجی رامان.. 27

1-4-7-2-2. طیف سنجیFT-IR.. 30

1-5. استفاده از مایعات یونی به عنوان پایدار کننده‌ها 31

1-6. هدف از انجام پژوهش: 34

فصل دوم. 36

مواد و روش­ها 36

 

2-1. مواد. 37

2-2. تجهیزات و دستگاه­ها: 38

2-3-1. عامل­دار کردن نانولوله‌ها 39

2-3-2. تهیه سوسپانسیون نانولوله کربنی.. 40

2-3-3. آماده سازی الکترود. 40

2-3-4. روش تثبیت… 41

2-3-5. مطالعات ولتامتری فیلم پروتئین   41

2-3-6. اندازه گیری فعالیت آنزیم   42

2-3-7. تهیه تصاویر میکروسکوپ الکترونی   43

فصل سوم. 44

نتایج.. 44

3-1. میزان عامل­دار شدن نانولوله‌ها 45

3-2. مورفولوژی سطح الکترودهای اصلاح شده با نانولوله‌ها 50

3-3 . انتقال الکترون مستقیم آنزیم روی الکترودهای اصلاح شده با نانولوله  55

3-4. میزان برگشت پذیری واکنش اکسید و احیاء آنزیم   57

3-5. میزان آنزیم الکترواکتیو روی الکترودهای اصلاح شده با نانولوله­ها 57

3-6. تثبیت موثر آنزیم بر نانولوله‌های کربنی   58

3-7. سرعت انتقال الکترون آنزیم تثبیت شده بر نانولوله و مایع یونی   61

3-8. فعالیت الکتروکاتالیزوری آنزیم روی الکترودهای اصلاح شده با نانولوله‌های کربنی   63

فصل چهارم. 66

بحث و پیشنهادات.. 66

4-1. عامل­دار شدن نانولوله­ها 67

4-2. مقایسه پارامترهای آنالیتیکی حسگرهای طراحی شده با سه نوع نانولوله کربنی   69

4-2-1. محدوده خطی.. 70

4-2-2. حساسیت… 71

4-2-3. حد تشخیص…. 72

4-3. مقایسه انتقال الکترون آنزیم   72

4-3-1. میزان آنزیم الکتروفعال تثبیت شده روی نانولوله‌های کربنی.. 73

4-3-2.ثابت سرعت ظاهری الکترون (ks) 74

4-3-3. مقایسه میزان تغییرات پتانسیل فرمال در سه نوع زیست حسگر. 75

4-4. نتیجه گیری   77

فصل اول

مقدمه

 

فصل اول

 

1-1 .آنزیم کولین اکسیداز

 

1-1-1. معرفی آنزیم

آنزیم کولین اکسیداز یکی از انواع آنزیم‌های اکسیدوردوکتاز است. اكسیدوردوكتازها، كه حدود 25% از آنزیم‌های شناخته شده را تشكیل می‌دهند، نقش مهمی در متابولیسم سلول‌های زنده ایفا می‌کنند. این گروه از آنزیم‌ها، شامل تمامی آنزیم‌هایی است كه واکنش‌های اكسیداسیون و احیاء را كاتالیز می‌کنند. از آنزیم‌های این گروه می‌توان به اكسیدازها، پراكسیدازها، دهیدروژنازها، كاتالاز و بسیاری از آنزیم‌های دیگر اشاره نمود [3]. اهمیت مطالعه اكسیـدوردوكتازها در ماهیت واکنش‌هایی است كه كاتـالیز می‌کنند. در واقع، به دلیل این که این آنزیم‌ها واکنش‌های دشواری، از قبیل اكسیداسیون و احیاء انتخابـی مولکول‌های آلی، را كاتالیز می‌کنند، در حوزه محیطی اهمیت ویژه‌ای دارند. علاوه بر این، از آنجایی كه اكسیدوردوكتازها به طور گسترده‌ای در سنتز تركیبات آلی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در داروسازی كاربرد دارند [4-5]. از میان اكسیدوردوكتازها، اكسیدازها به دلیل اینكه از اكسیژن به عنوان عـامل اكسنده استفاده می‌کنند و نیازی به کوفاکتور ندارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. آنزیم کولین اکسیداز که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است یکی از انواع اکسیدازها است.

1-1-2. تاریخچه

آنزیم کولین اکسیداز اولین بار در سال 1933 توسط برنهایم[1] در بافت حیوانی کشف شد [6]. در میان بافت‌های حیوانی، کولین اکسیداز بیشتر در کبد موش یافت می‌شود. این فرم آنزیم در کلیه نیز یافت شد، ولی در خون و ماهیچه یا قلب دیده نشد [7]. کلی[2] در سال 1952 وجود گروه پروستتیک فلاوین آدنین دی نوکلئوتید FAD)) را در این آنزیم به اثبات رساند. با وجود این که نمونه‌های اولیه کولین اکسیداز از بافت‌های حیوانی با دشواری و ناخالصی بسیار زیاد استخراج شده بود، بعدها این آنزیم از گونه‌های ریز جانداران دیگری نیز به دست آمد، که از آن جمله می‌توان به استخراج آنزیم در سال 1977 از گونه آرتروباکتر[3] اشاره کرد [8].

1-1-3. واکنش آنزیمی

آنزیم کولین اکسیداز واکنش اکسایش کولین به گلایسین بتائین را کاتالیز می­ کند. اولین بار در سال 1952 وجود گروه پروستتیک فلاوین آدنین دی نوکلئوتید (FAD) در این آنزیم به اثبات رسید. در واقع، آنزیم کولین اکسیداز با کمک گروه پروستتیک FAD خود، به صورت میانجی، سوبسترا را اکسید می‌کند. اکسایش کولین در دو مرحله انجام می‌گیرد؛ در مرحله اول با انتقال یون هیدرید ((H– از کولین به اکسیژن مولکولی سوبسترا به محصول حد واسط ) بتائین آلدئید(

 

فهرست مطالب

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
فصل اول: معرفی پژوهش    بیان مسئله  اهداف پژوهش	1   2 3
فصل دوم: دانستنی های موجود در پژوهش   – چارچوب پنداشتی  سبب شناسی  تظاهرات بالینی    یافته های آزمایشگاهی  تشخیص افتراقی  درمان – مروری بر مطالعات انجام شده	6   7 7          9           9         10         10         13
فصل سوم: متدولوژی تحقیق	16
فصل چهارم: یافته های پژوهش	19
فصل پنجم: بحث	45
فصل ششم: نتیجه گیری و پیشنهادات   فهرست منابع  نمودارهای مربوط به جداول داده ها	49           51         54
پرسشنامه	58

 

 

فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان   جدول 2-1- اختلالات همراه با ترومبوسیتوپنی و همولیز میکروآنژیوپاتیک	صفحه   8
جدول 4-1- توزیع جنسی بیماران مورد بررسی	20
جدول 4-2- توزیع علائم اولیه بیماران مورد بررسی	21
جدول 4-3- توزیع عوارض در بیماران مورد بررسی	22
جدول 4-4- توزیع پیشرفت بیماری در بیماران مورد بررسی	23
جدول 4-5- توزیع بیماران بر اساس ادامه ی درمان پس از ترخیص در بستری ها	24
جدول 4-6- توزیع نوع درمان در بیماران مورد بررسی	25
جدول 4-7- توزیع اسپلنکتومی در بیماران مورد بررسی	26
جدول 4-8- توزیع انجام آسپیراسیون مغز استخوان در بیماران مورد بررسی	27
جدول 4-9- اطلاعات کمی بیماران	28
جدول 4-10- اندکس های خونی در مراجعات درمانگاهی بیماران مورد بررسی	29
جدول 4-11- مقایسه پلاکت اولیه و زمان ترخیص و مراجعات درمانگاهی اول تا چهارم در گروه های درمانی	31
جدول 4-12- توزیع سنی بیماران مورد مطالعه	32
جدول 4-13- توزیع پیشرفت بیماری در افراد مورد بررسی بر اساس سن	33
جدول 4-14- توزیع پیشرفت بیماری در افراد مورد بررسی بر اساس جنس	34
جدول 4-15- توزیع پیشرفت بیماری در افراد مورد بررسی بر اساس شدت علائم اولیه	35
جدول 4-16- توزیع پیشرفت بیماری در افراد مورد بررسی بر اساس نوع درمان	36
جدول 4-17- توزیع طول مدت بستری اول در بیماران مورد بررسی	37
جدول 4-18- توزیع پیشرفت بیماری در افراد مورد بررسی بر اساس طول مدت بستری اول	38
جدول 4-19- توزیع پلاکت زمان ترخیص در افراد مورد بررسی بر اساس طول مدت بستری اول	39
جدول 4-20- توزیع پلاکت زمان ترخیص در افراد مورد بررسی بر اساس نوع درمان   جدول 4-21- توزیع پیشرفت بیماری در افراد مورد بررسی بر اساس پلاکت اولیه                         جدول 4-22- توزیع درصد بهبودی پس از 6 ماه در بیماران مورد بررسی جدول 4-23- توزیع درصد بهبودی پس از 6 ماه در بیماران مورد بررسی بر اساس جنس جدول 4-24-توزیع درصد بهبودی پس از 6ماه در بیماران مورد بررسی بر اساس سن	40   41 42 43 44

 

فصل اول

                                                        معرفی پژوهش

 

مقدمه:

بیان مسئله: بیماری پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (ITP) یکی از شایع ترین بیماری های خونریزی دهنده در دوران کودکی است. در بیشتر موارد، بیماری با پتشی و پورپورای منتشر تظاهر می کند. به نظر می رسد علت بیماری تخریب پلاکت ها با واسطه سیستم ایمنی باشد. این بیماری می تواند خود محدود شونده باشد یا به سوی یک وضعیت مزمن پیشرفت نماید (1).

مطالعات نشان داده که میزان بروز آن در کودکان 4/6 مورد به ازای هر 100000 نفر در هر سال است (2 و 3). بیماری می تواند به صورت حاد یا مزمن باشد. وقتی بیش از 6 ماه تعداد پلاکت پایین بماند بیماری مزمن تلقی می شود. تحقیقات نشان داده که در ITP مزمن مبتلایان سن بالاتری داشته و شروع بیماری به صورت بی سر و صدا می باشد. 50-60% از مبتلایان به ITP سابقه عفونت وایرال را از 1-3 هفته قبل از ابتلا به ITP نشان می دهند و در هنگام بروز بیماری اکثرمبتلایان از علائم ویروسی پاک شده اند (4). این بیماری بیشتر در گروه سنی دو تا پنج سال مشاهده می شود ولی می تواند در تمام رده های سنی مشاهده شود (5).

درمان های متعددی در مورد این بیماری پیشنهاد شده که در مطالعات مختلف اثرات متفاوتی از آن ذکر شده است این درمان ها شامل درمان های دارویی (پردنیزولون، روگام، IVIG) و درمان جراحی (اسپلنکتومی) می باشد (4). تحقیقات متعددی در دهه های اخیر در مورد شیوع و تشخیص و درمان پورپورای ترمبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک انجام شده ولی هنوز عرصه برای بررسی بیشتر و شناسایی فاکتورهای پیشگویی کننده ازمان آن باز می باشد. در مورد فاکتورهای مستعد کننده به بیماری مزمن در مطالعه های مختلف سن بالا و جنس مونث و شروع بی سر و صدای بیماری مطرح شده است (6 و 7). لذا هدف از این مطالعه بررسی سیر بیماری و پیش آگهی در بیماران مبتلا به ITP در بیمارستان کودکان شهر قم در سالهای 88 تا 91 بوده است.

 

اهداف پژوهش :

الف – اهدف اصلی طرح:

تعیین سیر درمانی و پیش آگهی کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91

 

ب- اهداف فرعی طرح:

• تعیین توزیع جنسی کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91
• تعیین توزیع سنی کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91
• تعیین میزان ازمان در کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا91
• تعیین میزان ازمان در کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91 بر اساس سن
• تعیین میزان ازمان در کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91 بر اساس جنس
• تعیین میزان ازمان در کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91 بر اساس نوع تظاهر اولیه بیماری
• تعیین نحوه ی پاسخ به درمان در کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91 در روزهای 3 یا 5 شروع درمان
• مقایسه نحوه ی پاسخ به درمان در کودکان مبتلا به ITP در بیمارستان حضرت معصومه در سال 88 تا 91  براساس دریافت IVIG و IVIG + Methyl prednisolon

کلمات کلیدی: خشک کردن برگچای، شبکه عصبی پس انتشار پیشخور و پیشرو، الگوریتم لونبرگ–مارکوارت
عنوان                                                                                                        صفحه
فهرست جداول……………………………………………………………………………………………………………………ز
فهرست تصاویر و نمودارها …………………………………………………………………………………………………ح
فهرست علائم اختصاری……………………………………………………………………………………………………..ک
 
فصل اول: مقدمه وکلیات تحقیق                                                                          1
1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-2 تاریخچه پیدایش چای………………………………………………………………………………………………….3
1-3 مشخصات گیاه شناسی………………………………………………………………………………………………….4
1-4 ترکیبات چای……………………………………………………………………………………………………………….5
1-5چگونگی پرورش چای در ایران……………………………………………………………………………………..5
1-6ارقام چای  قابل کشت در ایران………………………………………………………………………………………6
1-7 کاشت چای………………………………………………………………………………………………………………….6
1-8عوامل مؤثر در رویش گیاه چای……………………………………………………………………………………..6
1-8-1درجه حرارت……………………………………………………………………………………………………………6
1-8-2 نور…………………………………………………………………………………………………………………………7
1-8-3میزان آب…………………………………………………………………………………………………………………7
1-8-4کود…………………………………………………………………………………………………………………………7
1-9برداشت محصول (برگ چینی)……………………………………………………………………………………….7
1-9-1انواع برداشت (چین)…………………………………………………………………………………………………9
1-9-2طول مدت برداشت (دوره برگ چینی )……………………………………………………………………….9
1-10نکاتی برای داشتن چای مطلوب…………………………………………………………………………………..11
1-11خشک  کردن ……………………………………………………………………………………………………………13
1-11-1انواع چای بر حسب خشک شدن……………………………………………………………………………14
1-11-2روش های تولید چای…………………………………………………………………………………………….15
1-11-3مراحل خشک کردن چای در کارخانه……………………………………………………………………….16
1-11-3-1پلاس……………………………………………………………………………………………………………….16
1-11-3-2مالش………………………………………………………………………………………………………………18
1-11-3-3 تخمیر……………………………………………………………………………………………………………..19
1-11-3-4 خشک…………………………………………………………………………………………………………….19
1-12نحوه کار با خشک کن آزمایشگاهی…………………………………………………………………………….24
1-13شبکه عصبی مصنوعی……………………………………………………………………………………………….26
1-14بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………..27
1-15اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..27
1-16مراحل انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………….28
1-17ساختار تحقیق………………………………………………………………………………………………………….29
 
فصل دوم: ادبیات وپیشینه تحقیق                                                                       30
2-1پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..31
 
فصل سوم: روش تحقیق                                                                                    36
3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..37
3-2تاریخچه پیدایش شبکه های عصبی مصنوعی………………………………………………………………….37
3-3مزایای استفاده از شبکه های عصبی ……………………………………………………………………………..40
3-4شبکه عصبی چندلایه……………………………………………………………………………………………………41
3-4-1-1 الگوریتم پس انتشار خطا……………………………………………………………………………………..42
3-4-2 مدلسازی خشک کردن چای توسط شبکه عصبی پرسپترون………………………………………….44
3-4-2-1 انتخاب داده های ورودی به شبکه…………………………………………………………………………45
3-4-2-2 پیکربندی شبکه عصبی………………………………………………………………………………………..45
3-4-3توابع فعالسازی……………………………………………………………………………………………………….48
3-4-4توپولوژی………………………………………………………………………………………………………………..49
3-4- 5روش الگوریتم لونبرگ – مارکوارت ………………………………………………………………………..49
3-5 بررسی عملکرد شبکه………………………………………………………………………………………………….49 3-6 جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………50

 
 
فصل چهارم :محاسبات و یافته های تحقیق                                                                  52
4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..53
4-2 تأثیر متغیرها بر خشک شدن…………………………………………………………………………………………53
4-3نتایج حاصل از مدلسازی توسط شبکه عصبی پیشخور و پیشرو……………………………………….63
4-4 جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………84
 
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها                                                                          85
5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….86
5-2 نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………………………86
5-3 پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………………………87
مراجع                                                                                                              88
چکیده انگلیسی                                                                                                  93
 
 

فهرست جدول ها
 
4-1برخی از معادلات ترمودینامیکی……………………………………………………………………………………59
4-2میزان تغییرضریب نفوذبا افزایش دما………………………………………………………………………………60

 

4-3 معماری شبکه های عصبی مدل سازی شده برای یک برگ چای و توده ای از چای…………..62
4-4نتایج آنالیز شبکه پس انتشار پیشخور برای یک برگ چای با تعدادلایه های پنهان وتعداد
نرون های متفاوت درهرلایه دردماهاوسرعت های متفاوت هوای خشک کردن………………………..63
4-5نتایج آنالیز شبکه پس انتشار پیشرو برای یک برگ چای با تعدادلایه های پنهان وتعداد
نرون های متفاوت درهرلایه دردماهاوسرعت های متفاوت هوای خشک کردن………………………..65
4-6نتایج آنالیز شبکه پس انتشار پیشخور برای توده ای ازچای با تعدادلایه های پنهان وتعداد
نرون های متفاوت درهرلایه دردماهاوسرعت های متفاوت هوای خشک کردن………………………..67
4-7نتایج آنالیز شبکه پس انتشار پیشرو برای توده ای از چای با تعدادلایه های پنهان وتعداد
نرون های متفاوت درهرلایه دردماهاوسرعت های متفاوت هوای خشک کردن………………………..69
4-8 نتایج مراحل تست و آموزش……………………………………………………………………………………..81
4-9مقایسه بین نتایج شبکه عصبی با روابط تجربی………………………………………………………………82
4-10نتایج حاصل از دو نوع شبکه عصبی…………………………………………………………………………..82
 
 

 
 
فهرست تصاویر ونمودارها
 
1-1 گل چای کاملیا……………………………………………………………………………………………………………4
1-2 نمایی از یک شاخساره ……………………………………………………………………………………………….10
1-3نمایی ازدستگاه پلاس…………………………………………………………………………………………………..17
1-4نمایی از دستگاه مالش…………………………………………………………………………………………………..18
1-5 شمایی از خشک کن بستر سیال……………………………………………………………………………………23
1-6 نمونه برگ سبز چای…………………………………………………………………………………………………..25
1-7 عکس (الف) و نمای شماتیک (ب)  خشک کن پیشتاز ساخته شده جهت انجام…………………28
1-8دستگاه سرعت سنج هوا……………………………………………………………………………………………….29
1-9ترازوی دیجیتال با سه رقم اعشار…………………………………………………………………………………..29
1-10دماسنج اشعه ای………………………………………………………………………………………………………..30
1-11آون (کوره) خشک کن……………………………………………………………………………………………….30
3-1 مدل نرون(دموث و بیل)………………………………………………………………………………………………41
3-2 طرحواره کلی از شبکه عصبی مورد استفاده…………………………………………………………………….44
3-3 تابع فعال سازی تانژانت سیگموئید………………………………………………………………………………..48
4-1 تغییرات کاهش وزن چهارنمونه با زمان خشک شدن در دمای 35 درجه و سرعت 0.7  متر برثانیه برای یک برگ چای …………………………………………………………………………………………………54
4-2 تغییرات کاهش وزن میانگین نمونه ها بازمان خشک شدن دردمای 35 درجه و سرعت0.7
متر برثانیه برای یک برگ چای…………………………………………………………………………………………….54
4-3 تغییرات کاهش وزن چهارنمونه بازمان خشک شدن در دمای 45 درجه و سرعت0.7 متربر
ثانیه برای یک برگ چای ……………………………………………………………………………………………………55
4-4 تغییرات کاهش وزن میانگین نمونه ها بازمان خشک شدن در دمای 45 درجه و سرعت0.7
متربرثانیه برای یک برگ چای…………………………………………………………………………………………….55
4-5 تغییرات کاهش وزن چهارنمونه بازمان خشک شدن در دمای 55 درجه و سرعت0.7 متر بر
ثانیه برای یک برگ چای……………………………………………………………………………………………………56
4-6 تغییرات کاهش وزن میانگین نمونه ها با زمان خشک شدن در دمای 55 درجه و سرعت0.7
متر برثانیه برای یک برگ چای……………………………………………………………………………………………56
4-7  تغییرات رطوبت (kg/kg) با زمان در سرعت 7/0 متر بر ثانیه برای یک برگ چای………………57
4-8 تغییرات نسبت رطوبت (بی بعد ) با زمان در سرعت 7/0 متر برثانیه برای یک برگ چای……….57
4-9تغییرات نسبت رطوبت (بی بعد)بازمان درسرعت های متفاوت ودردمای ثابت 35درجه برای
یک برگ چای…………………………………………………………………………………………………………………..58
4-10تغییرات  ln(MR)بازمان در سرعت7/0 متر بر ثانیه ودر سه دمای متفاوت برای یک برگ چای…………………………………………………………………………………………………………………………………59
4-11 نمودارln(MR)برحسب زمان در دمای 35 درجه و سرعت 0.7متر بر ثانیه برای یک
برگ چای………………………………………………………………………………………………………………………60
4-12 نمودارln(MR)برحسب زمان در دمای 45 درجه و سرعت 0.7 متر بر ثانیه برای یک
برگ چای……………………………………………………………………………………………………………………….61
4-13 نمودارln(MR)برحسب زمان در دمای 55 درجه و سرعت 0.7متر بر ثانیه برای یک
برگ چای……………………………………………………………………………………………………………………….61
4-14 تغییرات رطوبت (kg/kg) با زمان برای توده ای از چای در سرعت 7/0 متربرثانیه……………67
4-15 تغییرات نسبت رطوبت (بی بعد) با زمان برای توده ای از چای  در سرعت 7/0 متر
برثانیه ……………………………………………………………………………………………………………………………67
4-16 تغییرات رطوبت (kg/kg) با زمان برای توده ای از چای در سرعت1 متربرثانیه……………….68
4-17 تغییرات نسبت رطوبت (بی بعد) با زمان برای توده ای از چای  در سرعت 1 متر
برثانیه……………………………………………………………………………………………………………………………..68
4-18 تغییرات نسبت رطوبت با زمان در دو سرعت متفاوت ودمای ثابت 55 درجه برای
توده ای از چای……………………………………………………………………………………………………………….69
4-19چگونگی یادگیری شبکهءFFBP برای یک برگ چای ،الگوریتم یادگیری LM ،تابع آستانه TANSIG با توپولوژی1-11-4………………………………………………………………………………………….74
4-20مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده با نسبت رطوبت تجربی در مرحلهء آموزش
برای یک برگ چای……………………………………………………………………………………………………….75
4-21مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده با نسبت رطوبت تجربی در مرحلهء ارزیابی برای
یک برگ چای……………………………………………………………………………………………………………….75
4-22مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده با نسبت رطوبت تجربی در مرحلهءاعتبارسنجی
برای یک برگ چای……………………………………………………………………………………………………….76
4-23مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده با نسبت رطوبت تجربی درکل مراحل برای یک
برگ چای………………………………………………………………………………………………………………………76
4-24 مقایسه نتایج داده های تجربی با خروجی شبکه عصبی برای یک برگ چای با تعداد
نرون های بهینه یازده در لایه پنهان…………………………………………………………………………………..77
4-25 چگونگی یادگیری شبکهءFFBP برای توده ای از چای ،الگوریتم یادگیری LM ،تابع آستانه TANSIG با توپولوژی1-20-4…………………………………………………………………………………………78
4-26مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده بانسبت رطوبت تجربی درمرحلهء آموزش برای
توده ای از چای…………………………………………………………………………………………………………….79
4-27مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده بانسبت رطوبت تجربی درمرحلهء ارزیابی برای
توده ای از چای……………………………………………………………………………………………………………..79
4-28مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده با نسبت رطوبت تجربی در مرحلهء اعتبارسنجی
برای توده ای از چای…………………………………………………………………………………………………….80
4-29مقایسه نسبت رطوبت پیش بینی شده با نسبت رطوبت تجربی در کل مراحل برای
توده ای از چای……………………………………………………………………………………………………………80
4-30 مقایسه نتایج داده های تجربی با خروجی شبکه عصبی برای توده ای از چای با تعداد
نرون های بهینه بیست در لایه پنهان…………………………………………………………………………………81
4-31مقادیرMSEبرای یک برگ از چای باالگوریتم یادگیری LMوبرخی ازتوپولوﮊی های
شبکه FFBPو … CFBP83
4-32مقادیرMSEبرای توده ای از چای باالگوریتم یادگیری LMوبرخی ازتوپولوﮊی های
شبکهFFBPو CFBP………………………………………………………………………………………………………83
 
 

فهرست علائم اختصاری
 
زمان………………………………………………………………………………………………………………………. (min)t
دما…………………………………………………………………………………………………………………………. T (°c)
رطوبت……………………………………………………………………………………………………………… X(kg/kg)
رطوبت اولیه(در لحظه صفر)………………………………………………………………………………………….
رطوبت تعادلی…………………………………………………………………………………………………………….
نسبت رطوبت…………………………………………………………………………………………… (بدون بعد) MR
سرعت…………………………………………………………………………………………………………………. m/s))V
وزن نمونه در هر لحظه…………………………………………………………………………………………. kg))
وزن نمونه خشک شده…………………………………………………………………………………………. kg))
لایه پنهان……………………………………………………………………………………………………………………… Z ورودی لایه مخفی……………………………………………………………………………………………….    z _
خروجی لایه مخفی………………………………………………………………………………………………………..
ورودی به لایه خروجی……………………………………………………………………………………… y _
خروجی لایه خروجی…………………………………………………………………………………………………..
بایاس در لایه مخفی ……………………………………………………………………………………………………
بایاس در لایه خروجی…………………………………………………………………………………………………
پس انتشار خطا……………………………………………………………………………………………………………. BP
ورودی شبکه(تجربی)……………………………………………………………………………………………..
خروجی شبکه(پیش بینی شده)………………………………………………………………………………….