هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای كتاب فارسی دوره ی دوم ابتدایی(كلاس های چهارم، پنجم و ششم ) از منظر اهداف شناختی، عاطفی و روانی- حركتی می باشد. در این پژوهش با شیوه توصیفی- استنباطی بررسی چگونگی ارتباط متون نوشتاری، تصویرها و تمرین­ها با هدف­های کتاب­های درسی «بخوانیم و بنویسیم» دوره دوم ابتدایی صورت گرفته است . جامعه مورد مطالعه  در این پژوهش محتوای کتابهای فارسی دوره دوم ابتدایی(پایه چهارم ،پنجم،ششم) می باشد.در این پژوهش، تجزیه تحلیل اطلاعات براساس روش تحلیل محتوا می باشد و  ابزار گردآوری اطلاعات، جداول  مقوله بندی بوده و به منظور پاسخ به پرسشهای اساسی تحقیق از روش های آمار استنباطی ( آزمون خی دو 2 متغیری و آزمون كروسكال-والیس) استفاده شده است. در یک جمع بندی كلی از روش های آمار توصیفی به كار گرفته شده در این تحقیق می توان گفت،  تعداد اهداف شناختی، عاطفی و روانی _ حركتی در كتاب های فارسی كلاس های چهارم، پنجم و ششم به ترتیب برابر با 182 هدف ( 44.83 درصد )، 110 هدف (22.09 درصد ) و 114 هدف (28.08 درصد ) می باشد كه در كل 406 هدف را تشكیل می دهند. همچنین تعداد موارد انطباق محتوای متن، تصویر و تمرین در كتاب های فارسی كلاس های چهارم، پنجم و ششم با اهداف تعیین شده، به ترتیب برابر با 321 مورد ( 47.07 درصد )، 282 مورد ( 26.69 درصد) و 179 مورد ( 26.25 درصد ) می باشد كه در كل 682 مورد را تشكیل می دهند. نتایج آمار استنباطی نشان داد كه در كلاس چهارم، بین محتوای متن، تصویر و تمرین كتاب و اهداف شناختی، عاطفی و روانی – حركتی رابطه معنادار وجود ندارد. دركلاس پنجم، بین محتوای متن و تصویر كتاب و اهدف شناختی، عاطفی و روانی – حركتی رابطه معنادار وجود ندارد. اما، نتایج حاكی از آن است كه بین محتوای تمرین كتاب و اهداف شناختی و عاطفی رابطه معناداری برقرار است، در حالیكه بین محتوای تمرین و اهداف روانی-حركتی رابطه معناداری مشاهده نشد. در كلاس ششم، بین محتوای تصویر و تمرین كتاب فارسی با هیچ یک از اهداف شناختی، عاطفی و روانی – حركتی رابطه معناداری از نظر آماری وجود ندارد. اما، نتایج حاكی از آن است كه بین محتوای متن كتاب و اهداف روانی-حركتی ارتباط معناداری برقرار است.درحالیكه بین متن كتاب و اهداف شناختی و عاطفی نیز زابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد، بین بعد شناختی و روانی- حركتی كتاب فارسی در سه پایه چهارم، پنجم وششم تفاوت معنی دار وجود دارد؛ اما در بعد عاطفی بین سه پایه تفاوت معنی داری دیده نشد.

فهرست مطالب
عنوان                                                                               صفحه              فصل اول -کلیات تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………2
1-1. بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………….2
1-2. اهداف تحقیق
1-2-1. هدف کلی…………………………………………………………………………………………………..4
1-2-2. اهداف فرعی……………………………………………………………………………………………….4  1-3. اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………………………….5   1-4. سؤالات تحقیق
1-4-1. سؤال اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………..6
1-4-2. سؤالات فرعی تحقیق……………………………………………………………………………………..6
1-5. متغیرها
1-5-1. انواع متغیرها……………………………………………………………………………………………….7
1-5-2. تعریف عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………7
1-5-3. تعریف مفهومی متغیرها…………………………………………………………………………………8
1-6. روش تحقیق………………………………………………………………………………………………….10
1-7. قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………10
1-8. محدودیت‌ها و مشکلات تحقیق…………………………………………………………………………10
فصل دوم- مطالعات نظری
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………..12
2-1. آموزش ابتدائی………………………………………………………………………………………………..13
2-2. برنامه‌ریزی درسی در آموزش ابتدائی
2-2-1. برنامه درسی……………………………………………………………………………………………….14
2-2-2. تعریف برنامه‌ی درسی …………………………………………………………………………………14

 

2-2-3. برنامه‌ی درسی به عنوان فهرست رئوس مطالب………………………………………………….15
2-2-4. برنامه‌ی درسی به‌عنوان محصول……………………………………………………………………..15
2-2-5. برنامه‌ی درسی به‌عنوان فرایند…………………………………………………………………………16
2-3. طراحی برنامه‌ی درسی……………………………………………………………………………………..17
2-3-1. الگوی مبتنی بر موضوعات درسی مدون به‌عنوان منبع اطلاعاتی……………………………..18
2-3-2. الگوی مبتنی بر دانش‌آموز به عنوان منبع اطلاعاتی………………………………………………19
2-3-3. الگوی مبتنی بر جامعه به عنوان منبع اطلاعاتی………………………………………………….. 20
2-3-4. سایر طرح‌های برنامه‌ی درسی………………………………………………………………………. 21
2-4. تحلیل محتوای کتاب‌های درسی…………………………………………………………………………24
2-4-1. تحلیل محتوای توصیفی………………………………………………………………………………..25
2-4-2. تحلیل محتوای ارتباطی رسانه‌های آموزشی……………………………………………………….25
2-4-3. تحلیل محتوای استنباطی رسانه‌های آموزشی……………………………………………………..27
2-5. تعریف یادگیری……………………………………………………………………………………………..28
2-5-1. تغییر یادگیری در مراحل رشد………………………………………………………………………..28
2-5-2. آیا یادگیری به تقویت وابسته است؟…………………………………………………………………29
2-5-3. نظریه نگرش در یادگیری……………………………………………………………………………….30
2-6. فرایندهای زیستی، شناختی و عاطفی ـ اجتماعی
2-6-1. فرایندهای زیستی…………………………………………………………………………………………32
2-6-2. فرایندهای عاطفی ـ اجتماعی………………………………………………………………………….32
2-7. الگوی رشدبا توجه به دوره‌های حیات…………………………………………………………………32
2-8. تغییرات مؤثر بر فرایند رشد………………………………………………………………………………34
2-9. رشد روانی اجتماعی……………………………………………………………………………………….39
2-10. ویژگی‌های عاطفی، شناختی و حرکتی کودکان 11-6 ساله……………………………………..41
2-10-1. ویژگی‌های عاطفی کودکان 11-6  ساله………………………………………………………… 42
2-10-2. ویژگی‌های شناختی کودکان 11-6 ساله………………………………………………………….43
2-10-3. ویژگی‌های حرکتی کودکان 11-6 ساله…………………………………………………………..45
2-11. تفکر…………………………………………………………………………………………………………..49
2-11-1. کارکردهای اصلی تفکر……………………………………………………………………………….51
2-11-2. راهبردهای تفکر………………………………………………………………………………………..51
2-12. اعمال و کارکردهای شناختی……………………………………………………………………………52
2-13. اعمال و کارکردهای فراشناختی…………………………………………………………………………53
2-14. انگیزه………………………………………………………………………………………………………….54  2-15. طبقه‌بندی بلوم از اهداف آموزشی………………………………………………………………………54
2-15-1. حوزه‌ی شناختی………………………………………………………………………………………….54
2-15-2. حوزه‌ی عاطفی…………………………………………………………………………………………..55
2-15-3. حوزه‌ی روانی ـ حرکتی……………………………………………………………………………….56
2-16. اصول حاکم بر برنامه‌ی درسی فارسی در دوره‌ی ابتدائی………………………………………….57
2-17. اهداف مشترک برنامه‌ی درسی فارسی با دیگر بررنامه‌های درسی……………………………… 57
2-18. هدف‌های کلی بنامه‌ی درسی فارسی در دوره‌ی ابتدائی …………………………………………. 58
2-19. فلسفه‌ وجودی ماهیت و ساختار ماده‌ی درسی ………………………………………………….. 60
2-20. اهداف کلی برنامه‌ی درس فارسی پایه‌های چهارم، پنجم و ششم………………………………. 61
2-21. پیشینه‌تحقیق……………………………………………………………………………………………….62
2-21-1. سوابق مرتبط………………………………………………………………………………………………63
فصل سوم – روش شناسی تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………77
3-1. روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………..78 3-1-1. نوع تحقیق با توجه به هدف. …………………………………………………………………………78
3-1-2. روش  …………………………………………………………………………………………………………..79
3-2. جامعه‌ آماری…………………………………………………………………………………………………..79
3-3. طرح تحقیق و تعیین طبقات تحلیل………………………………………………………………………80
3-3-1. طبقه‌بندی محتوا براساس مهارت‌های شناختی…………………………………………………….80
3-4. ابزار جمع‌ آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………..80
3-5. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………………………………………………………..81
3-5-1. اعتبار و پایایی………………………………………………………………………………………………82
3-5-2. روش‌های آماری…………………………………………………………………………………………..82
فصل چهارم ـ تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………84
4-1. ارائه توصیفی یافته‌ها…………………………………………………………………………………………84
4-2. تحلیل پرسشهای تحقیق……………………………………………………………………………………116
فصل پنجم ـ نتیجه‌گیری و پیشنهادات
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………121
5-1. خلاصه تحقیق………………………………………………………………………………………………………121

1-1- علم نجوم………………………………………… 7

1-2- مشاهده از درون جو………………………………………..8

1-2-1- رادیو تلسکوپ…………………………………………. 9

1-3- کیهان شناسی…………………………………………. 11

فصل 2- معرفی کوازارها و طیف حاصل از مشاهده آن ها……………… 16

2-1- کوازارها……………………………………….. 16

2-2- طیف کوازارها……………………………………….. 17

2-3- طیف‌سنجی خط جذب کوازار……………………………………….. 18

2-4- لیمان آلفا……………………………………….. 21

2-5- جنگل لیمان آلفا……………………………………….. 22

2-6- تبیین مشخصات خط جذب…………………………………………. 26

2-6-1-چگالی ستون…………………………………………. 26

2-6-2- عمق نوری…………………………………………. 27

2-6-3 پهنای معادل خط جذب…………………………………………. 28

2-6-4- تابع پهن شدگی…………………………………………. 29

فصل 3- قانون هابل و انتقال به سرخ کیهانی…………………………………… 33

3-1- هابل، قانون هابل و انبساط جهان………………………………………… 33

3-2- ثابت هابل، درخشش و اندازه گیری فاصله ها ……………………………..34

3-3- مقایسه انتقال به سرخ داپلر و انتقال به سرخ کیهانی………………….. 38

3-4- تغییر نسبیتی داپلر………………………………………… 39

3-5- انتقال به سرخ کیهانی…………………………………………. 40

فصل 4- تغییرات انتقال به سرخ و دینامیک جنگل لیمان آلفا……………… 43

4-1- سیگنال کاهش کیهانی………………………………………… 45

4-2- چالش جدید………………………………………… 46

4-3- حرکت عرضی لنز ها……………………………………….. 47

4-4- اثر ابرهای لیمان آلفا بر رانش انتقال به سرخ مشاهده شده………….. 49

4-5- سرعت لنزها……………………………………….. 50

4-6- رانش انتقال به سرخ رویت شده……………………………………….. 50

فصل 5- آزمایش انطباق مدل های انرژی تاریک و تحصیل روابط نظری محاسبه مستقیم انتقال به سرخ……..55

5-1- آزمایش انطباق مدل های انرژی تاریک با تغییرات انتقال به سرخ……………. 55

5-1-1- ماده تاریک ، انرژی تاریک و  مدل استاندارد کیهان شناسی (?CDM)…………… 56

5-1-2- انرژی تاریک بصورت میدان های نرده ای………………………… 60

5-1-3- مدل های میدان کوئینتسنس و فانتوم………………………… 60

5-1-4- مدل کوئینتوم با دو میدان نرده ای…………………………….. 61

5-1-5- روش  تحلیل…………………………………………. 62

5-1-6- نتایج…………………………………………. 63

 

 

5-2- تحصیل روابط نظری محاسبه مستقیم انتقال به سرخ………………. 65

فصل 6- نتیجه گیری…………………………………………. 69

پیوست A – متریک FLRW ……………………………………

منابع …………………………………………. 74

چکیده:

شواهد قابل رویت از انبساط شتابدار جهان علاقه به بازسازی تاریخ انبساط را تشدید کرده است. یکی از روش هایی که در مطالعات سال های جاری برای بازسازی این تاریخ مورد توجه قرار گرفته، آزمون رانش زمانی انتقال به سرخ می باشد. اندازه‌گیری این رانش یک کاوش مستقیم در تاریخ انبساط فراهم می‌کند و پدیده جنگل لیمان آلفا به عنوان بهترین نامزد برای این آزمایش شناخته شده است.

در این رساله ابتدا به معرفی نجوم و ابزار مشاهده خواهیم پرداخت. در ادامه کوازارها و طیف مربوط به آن ها مورد بررسی قرار گرفته و پدیده جنگل لیمان آلفا معرفی شده و پارامتر های توصیف کننده آن توضیح داده خواهد شد. در فصل سوم به مبانی کیهان شناسی، مشاهدات هابل و پدیده انتقال به سرخ بصورت کامل پرداخته خواهد شد. تغییرات انتقال به سرخ، اثر آن بر طیف جنگل لیمان آلفا و اختلال وارد شده به علت حرکت ابرهای لیمان آلفا موضوع بحث فصل چهارم این رساله می باشد. نهایتاً در فصل پنجم، انطباق مدل های انرژی تاریک در برابر تغییرات انتقال به سرخ بررسی شده و نتایج بدست آمده مورد تحلیل قرار خواهند گرفت. سپس در بخش دوم این فصل روابط نظری تغییرات طول موج بر اثر تغییرات انتقال به سرخ مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

فصل نخست: مقدمه

1-1- علم نجوم

علم مطالعه اجرام آسمانی نظیر ماه، سیارات، ستاره گان، کهکشان ها، فواصل، جرم، دما، فیزیک ، شیمی و تحول این اجرام، و اتفاقاتی که خارج از جو زمین رخ میدهند، نظیر انفجارات ابرنواختر[1] ، اشعه گاما و تابش زمینه کیهانی را “ستاره شناسی”[2] یا “نجوم” نام می نهند. ستاره شناسی دارای ریشه ای یونانی از کلمات astron (ἄστρον) بمعنی “ستاره” و nomos (νόμος) بمعنی “قانون” یا “فرهنگ”  می باشد که عبارت “قانون ستاره گان” یا “فرهنگ ستارگان”  را می سازد. [1]

علم نجوم به عنوان یکی از قدیمی ترین علوم ریشه درقدیمی ترین تمدن های بشری دارد. تمدن هایی همچون بابل، مصر، ایران، یونان، چین و مایا مشاهدات قاعده­مندی را در آسمان شب داشتند. توانایی تشخیص سیارات از ستارگان با این نشانه که ستارگان بصورت نسبی طی قرون در جایگاه خود ثابت اند و سیارات در مدت کوتاهی تغییر مکان های قابل توجهی دارند، از دست آوردهای جالب ستاره شناسان باستان است.

گرایشات ستاره شناسی باستان به چند دسته کلی از جمله مسیریابی آسمانی، مشاهده و فاصله سنجی و ساخت تقویم تقسیم می شود. این تقسیم بندی تا زمان اختراع تلسکوپ که کلید ورود به عصر ستاره شناسی نوین میباشد، معتبر بود. امروزه ستاره شناسی بیشتر تحت عنوان “اختر فیزیک” مورد توجه قرار می گیرد. از آنجا که بیشتر تحقیقات نجومی با موضوعات مربوط به علم فیزیک مرتبط می باشد، ستاره شناسی نوین را در واقع، می توان “اختر فیزیک”[3]  نام نهاد.

2-1- مشاهده از درون جو

با وجود حضور ماهواره ها، عمده مشاهدات آسمانی از روی سطح زمین صورت می پذیرد و این گونه از مشاهدات نجومی با چالش هایی روبروست. همانطور که می دانیم جو زمین از لایه های متفاوت و با غلظت های مختلفی تشکیل یافته است که با عبور نور از آن تغییرات بسیار سریعی از شکست را در جهت های گوناگون نتیجه می دهد.

زمانی که یک درخشش رخ می دهد و نور حاصل از آن با جو زمین برخورد می کند، اختلاف شکست در جهات گوناگون باعث آلوده شدن تصویر می گردد که این آلودگی بصورت نقاط لرزشی  بروز می نماید. هر چه این نقاط لرزشی کوچک تر باشند می گوییم مشاهده بهتری انجام شده است.

برخی از نواحی طیف الکترومغناطیس به شدت توسط جو اطراف زمین جذب می شوند. مهمترین ناحیه گذرنده از جو ناحیه نور مرئی در محدوده 300 تا 800 نانومتر است، و این ناحیه بر محدوده حساس چشم انسان (400 تا 700 نانومتر) منطبق گشته است. در طول موج های کمتر از 300 نانومتر، اوزون[1] که لایه باریکی در ارتفاع 20 تا 30 کیلومتری زمین است، از عبور تابش های فرابنفش[2] جلوگیری می کند. همچنین امواج کمتر از 300 نانومتر توسط   و  جذب می شوند. بنابر این تقریبا تمامی تابش های کوچک تر از 300 نانومتر توسط جو جذب شده و راهی به سوی سطح زمین نمی یابند.

در محدوده طول موج مرئی، نور توسط مولکول های و غبار موجود در جو پراکنده شده و در اصطلاح تابش رقیق می گردد. جذب و پراکندگی، تواماً، را “خاموش سازی” یا  “انهدام”[3] گویند. خاموش سازی می بایست در جریان اندازه گیری میزان درخشانی لحاظ گردد.

در قرن نوزدهم، لرد ریلی[4] موفق به توضیح رنگ آبی آسمان شد. وی توضیح داد که پراکندگی ناشی از مولکول ها با معکوس توان چهارم طول موج متناسب است. لذا نور آبی بیشتر از نور قرمز پراکنده می شود. بنابراین نور آبی در سراسر آسمان مشاهده می گردد، همان نور پراکنده شده خورشید است.

در ستاره شناسی، می بایست اجسام بصورت کاملاَ واضح مشاهده شوند. این مسئله بسیار اهمیت دارد که تا حد امکان آسمان سیاه تر دیده شود و جو می بایست تا حد امکان شفاف باشد. به همین خاطر است که رصد خانه های بزرگ را بر فراز کوه ها و دور از شهرها بنا می کنند.

ابزار مشاهده آسمان از داخل جو زمین تلسکوپ ها هستند که خود به انواع گوناگونی تقسیم بندی می شوند. [2]

1-2-1- رادیو تلسکوپ

نجوم رادیویی شاخه ای نوین در ستاره شناسی است که فرکانس هایی از محدوده چند مگاهرتز (100 متر) تا تقریبا 300 گیگاهرتز (1 میلی متر) را شامل می شود.

در اوایل قرن بیستم تلاش هایی در زمینه مشاهده امواج رادیویی ساطع شده از خورشید صورت پذیرفت که این تلاش ها به دلایلی از جمله پایین بودن کیفیت حسگر آنتن سامانه های گیرنده و غیر شفاف بودن یونسفر[1] در فرکانس های پایین ناکام ماندند. اولین مشاهدات امواج رادیویی کیهانی توسط مهندس امریکایی کارل.جی.یانسکی[2] در سال 1932 اتفاق افتاد. وی در حالی که مشغول مطالعه اختلالات رادیویی طوفان آذرخشی در فرکانس 20.5 مگاهرتز (14.6 متر) بود، یک گسیل رادیویی را که از مبدأ نامعلومی ساطع می شد کشف کرد. به هر صورت او یافت که مبدأ امواج گسیل شده مرکز کهکشان ها می باشد.

تولد حقیقی نجوم رادیویی به اواخر دهه سی قرن بیستم باز میگردد، که گروت ربر[3] مشاهدات سیستماتیکی را با آنتن سهمی وار 9.5 متری دست ساز خود انجام داد. بعد از آن نجوم رادیویی به سرعت پیشرفت کرده و دانش ما درباره جهان اصلاح گردید. رادیو تلسکوپ تابش را در یک روزنه یا آنتن جمع کرده و آن را به صورت یک سیگنال رادیویی توسط گیرنده که به آن رادیو متر می گویند تبدیل می کند. سیگنال دریافت شده ابتدا تقویت، ردیابی و کامل می شود و سپس خروجی آن روی دستگاه های ذخیره کننده ثبت می گردد. سیگنال های ورودی بسیار ضعیف هستند و این مسئله باعث اختلال بسیار در فرایند ردیابی امواج می گردد. برای حل این مشکل میبایست تا حد امکان امواج مختل کننده را حذف نموده و شرایط محیطی را مناسب نمود. همچنین تداخل الکترومغناطیسی[4] ناشی از فرستنده های راداری، تلویزونی و رادیویی روی دریافت و ردیابی پرتو های رادیویی کیهانی بسیار تاثیر گذار است. بنابراین رصدخانه های رادیویی را غالباً در میان درّه ها و حفاظ الکترومغناطیسی بنا می کنند، درست مانند رصدخانه های نوری که جهت جلوگیری از اختلال بر فراز قلّه ها بنا میشوند. [3]

بیشترین دانش ما در مورد ساختار کهکشان راه شیری  از مشاهدات رادیویی مربوط به طول موج 21 سانتی متری هیدروژن خنثی و اخیراً از طول موج 2.6 میلی متری مولکول کربن مونو اکسید ناشی می شود. نجوم رادیویی در بسیاری از کشفیات نجومی نقش داشته است. به عنوان مثال پالسارها[5] و کوازارها[6] از یافته های مشاهدات رادیویی هستند. اهمیت این زمینه از نجوم در آن حد است که تا کنون  دو جایزه نوبل فیزیک سال های اخیر به ستاره شناسان رادیویی اختصاص یافته است. [4]

[1]  Ionsphere

[2]  Karl Guthe Jansky

[3]  Grote Reber

[4]  Electromagnetic Interference

[5]  Pulsar

[6]  Quasar

[1]  Ozone

[2]  Ultra-Violet (UV)

مقدمه: فعالیت جسمانی یکی از مهمترین مولفه های سبک زندگی سالم می باشد و  شناسایی متغیرهای مختلف روانی اجتماعی تاثیرگذار بر روی فعالیت جسمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

هدف: این مطالعه با هدف تعیین میزان فعالیت جسمانی و عوامل مرتبط با آن براساس مدل مراحل تغییر در سالمندان عضو کانون بازنشستگان شهر رشت در سال  91 انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی بر روی 262 نفر از سالمندان عضو کانونهای فعال بازنشستگان کشوری شهر رشت در سال 91 صورت گرفت. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه استاندارد مدل مراحل تغییر در حوزه فعالیت جسمانی (مراحل تغییر، فرایند های تغییر، توازن در تصمیم گیری، خودکارآمدی) و پرسشنامه ی فعالیت جسمانی سالمندان طی مصاحبه استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری    16 SPSS ­ و آزمون های آماری توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن و پیرسون، آنوا، رگرسیون خطی و رتبه ای  با در نظر گرفتن سطح معنی داری 05/0 P < استفاده شد.

نتایج: میانگین و انحراف معیار فعالیت جسمانی سالمندان 50/51±35/119 بود. اکثریت واحدهای مورد مطالعه در مرحله حفظ و نگهداری قرار داشتند. بین فعالیت جسمانی ، مراحل تغییر و سازه های مراحل تغییر بجز موانع درک شده ارتباط آماری مستقیم و معنی داری وجود داشت(0001/0 P <)، آنالیز رگرسیون نشان داد که مراحل تغییر و سن بازنشستگی و مدت زمان بازنشستگی بعنوان پیش بینی کننده رفتار فعالیت جسمانی هستند و همچنین سازه های فرآبندهای تغییر، خودکارآمدی و توازن در تصمیم گیری به عنوان پیش بینی کننده ی مهم مراحل تغییر رفتار فعالیت جسمانی می باشند.

نتیجه گیری: میزان فعالیت جسمانی سالمندان در مطالعه حاضر در سطح ورزشهای سبک مانند پیاده روی بود و از نظر مراحل تغییر مدل ترانس

 تئورتیکال نیز سالمندان در  مرحله حفظ رفتار فعالیت جسمانی بودند. بنظر می رسد که با بهره گرفتن از فرایندهای رفتاری تغییر رفتار فعالیت جسمانی نظیر شایسته سازی متقابل و … می توان از برگشت رفتار به مراحل قبل و شکست فعالیت جسمانی جلوگیری کرد.

فهرست مطالب:
عنوان                                                                                                      صفحه
فصل اول (کلیات)………………………………………………………………………………………………………1
زمینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 2
اهداف پژوهش ( اهداف کلی و ویژه)……………………………………………………………………………9
سوالات پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 10
فرضیه پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 10
تعریف واژه های کلیدی…………………………………………………………………………………………..  11
پیش فرضهای پژوهش……………………………………………………………………………………………… 11
محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………………………………….  14
فصل دوم ( زمینه و پیشینه تحقیق): ………………………………………………………………………….. 15  چهارچوب پژوهش………………………………………………………………………………………………… 16
مروری بر مطالعات………………………………………………………………………………………………….  38
فصل سوم (روش اجرای تحقیق):……………………………………………………………………………… 52
نوع پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 53
جامعه پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 53
نمونه پژوهش………………………………………………………………………………………………………….. 53
مشخصات واحدهای مورد پژوهش……………………………………………………………………………. 54
محیط پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 55
ابزار گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………….. 55
تعیین اعتبار علمی ابزار ……………………………………………………………………………………………..58
تعیین اعتماد علمی ابزار……………………………………………………………………………………………. 58
روش گردآوری داده ها ………………………………………………………………………………………..    59
روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………….. 59
ملاحظات اخلاقی……………………………………………………………………………………………………  60
فصل چهارم ( نتایج تحقیق):…………………………………………………………………………………….  62

چكیده

با گسترش روزافزون صنایع و استفاده از فلزات سنگین، امكان آلودگی محیط زیست و نیز خطر ورود فلزات سنگین به زنجیره غذایی افزایش پیدا كرده است. در این پژوهش اثر فلز سنگین كادمیم بر گیاه گوجه فرنگی و تأثیر تیمار با عنصر سیلیكون در كاهش تنش كادمیم از طریق تأثیر بر فرایندهای مختلف بیوشیمیایی و فیزیولوژیكی گیاه مورد مطالعه قرار گرفته است. كشت گوجه فرنگی رقم سانسید در محیط گلخانه و در سه تكرار صورت پذیرفت. اثر غلظت‌های مختلف كادمیم از طریق اندازه‌گیری میزان كلروفیل، کاروتنوئید،آنتوسیانین، پتانسیل آنتی اکسیدانی، پرولین، پراكسیداسیون لیپیدهای غشا دراندام هوایی وریشه، وزن تر اندام های هوایی و زیرزمینی و مقدار كادمیم در اندام های هوایی و زیرزمینی بررسی شد. نتایج نشان داد كه در تنش فلز سنگین كادمیم، مقدار كلروفیل، کاروتنوئید و وزن ترریشه و اندام هوایی به طور معنی داری در سطح 05/0 ≥ α كاهش می‌یابد. همچنین مقدارآنتوسیانین، پتانسیل آنتی اکسیدانی، پرولین، پراكسیداسیون لیپیدهای غشا دراندام هوایی وریشه و مقدار كادمیم در اندام های زیرزمینی و هوایی به طور معنی داری در سطح 05/0 ≥ α افزایش نشان داد. تیمار گیاهان تحت تنش با سیلیكون، موجب افزایش در مقدار كلروفیل، کاروتنوئید، وزن ترریشه و اندام هوایی،آنتوسیانین و پتانسیل آنتی اکسیدانی در سطح 05/0 ≥ α شد . همچنین مقدارپرولین ، مقدارکادمیم دراندام های هوایی و زیرزمینی، پراكسیداسیون لیپیدهای غشا دراندام هوایی وریشه به طور معنی داری در سطح 05/0 ≥ αکاهش نشان داد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سیلیکون می تواند برخی از اثرات مخرب فلز سنگین کادمیم را برگیاه گوجه فرنگی از بین ببرد.

فهرست مطالب

عنوان                                        صفحه

فصل اول :‌ مقدمه

1-1-فلزات سنگین و سمیت آنها…………………………………………………………………………1
1-2-كادمیم و سمیت آن در گیاهان عالی……………………………………………………………2
1-3-سیلیكون و نقش آن در تنش فلزات سنگین ………………………………………………5
1-4-روش های اعمال تنش كادمیم  در آزمایشگاه ……………………………………………. 6                                 1-5- گوجه فرنگی…………………………………………………………………………………………….7
1-5-1- مشخصات گیاه شناسی و شرایط رشد  …………………………………………… 7
1- 5-2- اهمیت اقتصادی……………………………………………………………………………8
1-5-3- اهداف  پروژه ……………………………………………………………………………….9

فصل دوم: مروری بر پژوهش‌ها

2-1- جذب و انتقال كادمیم و تأثیر آن بر جذب و انتقال عناصر غذایی در گیاه…….11
2-2- تجمع و سمیت زدایی كادمیم در گیاه ………………………………………………………13
2-3- تأثیر كادمیم بر مراحل متابولیكی گیاه …………………………………………………….14
2-4- تأثیر كادمیم بر فعالیت سیستم های آنتی اكسیدانت و مقدار
پراكسیداسیون چربی……………………………………………………………………………………….16
2-5-تأثیر كادمیم بر تراكم پرولین……………………………………………………………………17
2-6- برطرف كردن كادمیم خاك با بهره گرفتن از گیاهان متراكم كننده …………………18
2-7- نقش سیلیكون در كاهش تنش فلزات سنگین  ………………………………………..19

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1- تهیه بذر…………………………………………………………………………………………………22
3-2- مواد لازم برای تنش کادمیم وتیمارسیلیکون …………………………………………..22
3-3-تهیه محیط کشت برای تنش کادمیم………………………………………………………..22

 

3-3 -1-روش كار………………………………………………………………………………………23
3-4- اندازه گیری وزن تر ساقه و ریشه گیاهچه گوجه فرنگی …………………………..23
3-5- اندازه گیری مقدار كلروفیل و کاروتنوئید در برگ گیاهچه گوجه فرنگی……23
3-5-1-  مواد و محلول های  مورد نیاز ………………………………………………………..24
3-5-2- روش آزمایش………………………………………………………………………………..24
3-6- اندازه گیری مقدار آنتوسیانین در برگ گیاهچه های گوجه فرنگی……………..24
3-6-1-مواد و محلولهای مورد نیاز……………………………………………………………….24
3- 6-2- روش آزمایش……………………………………………………………………………..25
3-7- اندازه گیری مقدار اسیدآمینه  پرولین در  برگ گیاهچه گوجه فرنگی ………25
3-7-1- مواد و محلول های مورد نیاز …………………………………………………………25
3-7-2- تهیه  محلول نین هیدرین……………………………………………………………25
3-7-3-  روش آزمایش……………………………………………………………………………25
3-8- اندازه گیری مقدار اكسایش لیپیدهای غشایی برگ وریشه ……………………..26
3-8-1- مواد ومحلولهای مورد نیاز……………………………………………………………..26
3-8-2- روش كار ……………………………………………………………………………………26
3-9-اندازه گیری مقدار پتانسیل آنتی اکسیدانی در  برگ گیاهچه
گوجه فرنگی………………………………………………………………………………………………….27
3-9-1-مواد ومحلولهای مورد نیاز …………………………………………………………. 27
3-9-2-تهیه عصاره متانولی ……………………………………………………………………27
3-9-3-تهیه محلول استاندارد………………………………………………………………..28
3-9-4-روش کار…………………………………………………………………………………….28
3-10- اندازه گیری مقدار کادمیم برگ و ریشه در گیاهچه گوجه فرنگی…………….29
3-10-1-مواد ومحلول های مورد نیاز………………………………………………………29
3-10-2-روش کار………………………………………………………………………………….30
3-11- تجزیه وتحلیل آماری داده ها ………………………………………………………………31

فصل چهارم: نتایج

4-1- اثر كادمیم و غلظت‌ های مختلف سیلیكون بر میزان كلروفیل ……………….33
4-2- اثر كادمیم و غلظت ‌های مختلف سیلیكون بر میزان كاروتنوئید…………….34
4-3-اثر كادمیم و غلظت‌ های مختلف سیلیكون بر میزان
پراكسیداسیون چربی برگ……………………………………………………………………………35
4-4-اثر كادمیم و غلظت‌ های مختلف سیلیكون بر میزان
پراكسیداسیون چربی ریشه……………………………………………………………………………36
4-5- اثر كادمیم و غلظت ‌های مختلف سیلیكون بر میزان پرولین برگ……………37
4-6- اثر كادمیم و غلظت‌ های مختلف سیلیكون بر غلظت كادمیم
ریشه و اندام هوایی………………………………………………………………………………………..38
4-7- اثر كادمیم و غلظت‌ های مختلف سیلیكون بر وزن تر اندام هوایی …………..39
4- 8-اثر كادمیم و غلظت های مختلف سیلیكون بر وزن تر ریشه‌……………………..40
4-9- اثر كادمیم و غلظت ‌های مختلف سیلیكون بر میزان آنتوسیانین  …………….41
4-10- اثر كادمیم و غلظت ‌های مختلف سیلیكون بر میزان
پتانسل آنتی اکسیدانی برگ های گیاه……………………………………………………………….42
4-11-آزمایش خاک…………………………………………………………………………………………43

فصل پنجم: بحث
5-1-بررسی اثر کادمیم و غلظت های مختلف سیلیکون بر میزان
كلروفیل و كاروتنوئید برگ ها………………………………………………………………………..45
5-2- بررسی اثر کادمیم و غلظت های مختلف سیلیکون بر میزان
پراكسیداسیون چربی در برگ ها وریشه…………………………………………………………46
5-3- بررسی اثر کادمیم و غلظت های مختلف سیلیکون بر میزان
پرولین برگ ها………………………………………………………………………………………………47
5-4- بررسی اثر کادمیم و غلظت های مختلف سیلیکون بر میزان
كادمیم در ریشه و برگ ها……………………………………………………………………………..47
5-5- بررسی اثر کادمیم و غلظت های مختلف سیلیکون بر میزان
وزن تر اندام هوایی و ریشه…………………………………………………………………………..48
5-6- بررسی اثر کادمیم و غلظت های مختلف سیلیکون بر میزان
آنتوسیانین گیاه……………………………………………………………………………………..49

فهرست مطالب

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………….1

 

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………………..5

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق …………………………………………………………………………………….5

1-4- اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..6

1-5- سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………7

1-6- فرضیه‏های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….8

1-7- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………9

1-8- محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………..9

1-9- اصطلاحات……………………………………………………………………………………………………………..10

 

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..14

2-2- تاریخچه مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………….15

2-3- مفاهیم  مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………18

2-4- انواع دانش…………………………………………………………………………………………………………………22

2-5- ویژگی های دانش……………………………………………………………………………………………………….25

2-6- منابع دانش…………………………………………………………………………………………………………………27

2-7- تفاوت مدیریت داده،مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش…………………………………………………..27

2-8- تعریف مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………….28

2-9- کاربرد مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………..30

2-10- اصول مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………31

2-11- روش های دانش آفرینی در سازمان…………………………………………………………………………….33

2-12- مزایای مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………34

2-13- چرخه دانش………………………………………………………………………………………………………………35

2-14- مقتضیات،زیر ساخت ها و عوامل موفقیت مدیریت دانش………………………………………………..38

2-15- معیارها و زیر معیارهای بررسی شده در تحقیقات پیشین………………………………………………….38

2-15-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………..39

2-15-2- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………………40

2-16- معیارها و زیر معیارهای مورد بررسی این تحقیق……………………………………………………………..41

2-17- تحقیقات پیشین در زمینه اولویت بندی معیار ها و زیر معیارها………………………………………….51

2-18- انتخاب روش اولویت بندی زیر معیارها…………………………………………………………………………52

2-18-1-تصمیم گیری چند معیاره…………………………………………………………………………………………..52

2-18-2- فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) ………………………………………………. ………………………58

2-18-3- روش ویکور………………………………………………………………………….. …………………………….58

2-18-4- دلایل به‌کارگیری روش ویکور در این تحقیق……………………………………………………………..59

2-19- جمع بندی و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………..61

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..64

3-2- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………….64

3-3- حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………65

3-4- مراحل و روش محاسبات تحقیق………………………………………………………………….. ………………65

3-4-1-  روش بررسی وضع موجود مقتضیات مدیریت دانش…………………………………….. …………..67

3-4-2- اولویت بندی  زیرمعیار ها………………………………………………………………………………………..71

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………82

4-2- تجزیه و تحلیل داده های مرحله ارزیابی مقتضیات وجودی سازمان ………………………………..83

4-2-1- محاسبه روایی و پایایی…………………………………………………………………………………………..83

4-2-2- بررسی نرمال بودن متغیرها……………………………………………………………………………………..94

4-2-3- انتخاب آزمون آماری…………………………………………………………………………………………….95

4-2-4- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه اول………………………………………………………………….97

4-2-5- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه دوم…………………………………………………………………101

4-2-6- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه سوم………………………………………………………………..104

4-2-7- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه چهارم……………………………………………………………..109

4-2-8- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه پنجم……………………………………………………………….112

4-2-9- نتایج تجزیه و تحلیل داده های مرحله ارزیابی مقتضیات وجودی سازمان…………………..116

4-3- تجزیه و تحلیل داده های مرحله اولویت بندی زیر معیار ها ………………………………………..117

4-3-1- تعیین ماتریس وزن شاخص ها…………………………………………………………………………….117

4-3-2- بررسی سازگاری منطقی قضاوت ها…………………………………………………………………….122

4-3-3- اولویت بندی زیر معیارها با بهره گرفتن از روش ویکور………………………………………………125

4-4- نتایج……………………………………………………………………………………………………………………143

 

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….145

5-2- نتایج حاصل از فرضیات………………………………………………………………………………………..145

5-3- نتایج حاصل از اولویت بندی…………………………………………………………………………………148

5-4- تحلیل نتایج و روش پیشنهادی برای بهبود هر کدام از معیارها  ………………………………….151

5-5- پیشنهاد برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………….153

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………..154

 

فهرست جداول

 

جدول2-1- نخستین تلاشها در راستای مدیریت دانش………………………………………………………….17

جدول2-2-  خصوصیات داده،اطلاعات و دانش………………………………………………………………….22

جدول2-3-  مزایای کمی و کیفی مدیریت دانش…………………………………………………………………35

جدول2-4- چرخه های مدیریت دانش از دیدگاه های مختلف……………………………………………..37

جدول2-5- معیارهای های بررسی شده مدیریت دانش در تحقیقات صورت گرفته………………….49

جدول3-1-  CVI برای کل و معیار های پرسشنامه…………………………………………………………….69

جدول3-2- آلفای کرونباخ برای کل و معیار های پرسشنامه…………………………………………………70

جدول3-3- طیف قبول و رد فرضیات……………………………………………………………………………….71

جدول3-4-  ارزش گذاری شاخص‌ها نسبت به هم…………………………………………………………….73

جدول3-5- متوسط شاخص سازگاری تصادفی…………………………………………………………………..75

جدول3-6- ارزش گذاری زیرمعیارها بر اساس شاخص ها نسبت به هم………………………………..76

جدول4-1  محاسبهCVR  و میانگین عددی قضاوت ها ی پرسشنامه عمومی…………………………86

4-2- محاسبهCVR  و میانگین عددی قضاوت ها ی پرسشنامه تخصصی………………………………91

جدول4-3-  CVI برای کل و معیار های پرسشنامه……………………………………………………………..93

جدول4-4- آلفای کرونباخ برای کل و معیار های پرسشنامه………………………………………………….94

جدول4-5- نتایج بررسی نرمال بودن متغیرها (آزمون KS) …………………………………………………95

جدول4-6- طیف قبول و رد فرضیات……………………………………………………………………………….96

جدول4-7- آمار توصیفی ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان……………………………………………………..97

جدول4-8-  آزمون t-test در حالت دو دامنه برای فرضیه اول…………………………………………….98

جدول4-9- آزمون t-test در حالت یک دامنه برای فرضیه اول……………………………………………99

جدول4-10- آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………….100

جدول4-11- میانگین رتبه ها…………………………………………………………………………………………. 100

جدول4-12- آمار توصیفی ظرفیت چارچوب سازمانی………………………………………………………101

جدول4-13- آزمون t استیودنت در حالت دو دامنه…………………………………………………………..102

جدول4-14- آزمون t-test در حالت یک دامنه……………………………………………………………….103

جدول4-15- آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………….104

جدول4-16- میانگین رتبه ها……………………………………………………………………………………… 104

جدول4-17- آمار توصیفی ظرفیت مدیریت دانش…………………………………………………………..106

جدول4-18- آزمون t استیودنت…………………………………………………………………………………..106

جدول4-19- آزمون t-test در حالت یک دامنه……………………………………………………………..107

جدول4-20- آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………..107

جدول4-21- میانگین رتبه ها…………………………………………………………………………………….. 108

جدول4-22- آمار توصیفی ظرفیت مدیریت دانش………………………………………………………….109

جدول4-23- آزمون t استیودنت…………………………………………………………………………………..110

جدول4-24- آزمون t-test در حالت یک دامنه……………………………………………………………..110

جدول4-25- آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………….111

جدول4-26- میانگین رتبه ها……………………………………………………………………………………. 111

جدول4-27- آمار توصیفی ظرفیت فناوری…………………………………………………………………..113

جدول4-28- آزمون t استیودنت………………………………………………………………………………….113

جدول4-29- آزمون t-test در حالت یک دامنه…………………………………………………………….114

جدول4-30- آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………….114

جدول4-31- میانگین رتبه ها……………………………………………………………………………………. 115

جدول4-32- نتایج نهایی مرحله ارزیابی مقتضیات وجودی سازمان…………………………………116

جدول4-33- مقایسات زوجی معیارها…………………………………………………………………………118

جدول4-34- مقایسات زوجی شاخص ها پس از محاسبه میانگین هندسی……………………….119

جدول4-35- محاسبه جمع ستون ها……………………………………………………………………………120

جدول4-36- نرمالایز کردن وزن ها……………………………………………………………………………..121

جدول4-37- متوسط سطری جدول مقایسات زوجی……………………………………………………..121

جدول4-38-  متوسط سطری جدول مقایسات زوجی……………………………………………………122

جدول4-39- محاسبه ماتریس بردار مجموع وزنی…………………………………………………………123

جدول4-40- ماتریس اولیه نظرات متخصصان…………………………………………………………….. 126

جدول4-41- محاسبه میانگین هندسی نظرات و تشکیل ماتریس تصمیم گیری………………….128

جدول4-42- نرمال سازی ماتریس تصمیم گیری…………………………………………………………..130

جدول4-43- ماتریس وزن معیارها …………………………………………………………………………….132

جدول4-44- تعیین بهترین و بدترین مقدار از میان مقادیر موجود برای هر شاخص…………133

جدول4-45- مربوط به محاسبه مقادیر S   و R ………………………………………………………  135

جدول4-46- مقادیر S   و R ……………………………………………………………………………….  136

جدول4-47-  محاسبه مقدار Q و مشخص کردن شماره اولویت ها…………………………….  138

جدول4-48- ترتیب اولویت بر اساسS،RوQ   ………………………………………………………..140

جدول4-49- اولویت بندی نهایی زیرمعیارها بر اساسS، Rو Q  ………………………………..142

جدول5-1- وضع موجود و ترتیب اولویت زیر معیارها……………………………………………….. 149

 

فهرست اشکال و نمودارها

 

شکل 2-1- روابط داده، دانش و اطلاعات…………………………………………………………………..18

شکل2-2- معیارهای اصلی مورد بررسی در تحقیق……………………………………………………..42

شکل2-3- مدل های MADM با توجه به طبقه بندی جبرانی و غیرجبرانی………………….55

شکل 2-4- انواع روش های MADMاز نظر کاربرد………………………………………………….57

شکل2-5- مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………………………62

شکل3-1- روند عملیاتی تحقیق………………………………………………………………………………..66

شکل4-1- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان……………………………… 100

شکل4-2- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت چارچوب سازمانی…………………………………..105

شکل4-3- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت مدیریت تغییر………………………………………….108

شکل4-4- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت مدیریت دانش…………………………………………112

شکل4-5- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت فناوری……………………………………………………115

چکیده

ارزیابی مقتضیات جهت استقرار مدیریت دانش، اولین گام در استقرار مدیریت دانش است که کلیه سازمان ها ملزم به انجام آن در این مسیر هستند، زیرا اگر مقتضیات، زیرساخت ها و پیش نیازهای مناسب و لازم برای استفاده از چنین فرایندی فراهم نباشد حاصلی به جزء اتلاف منابع انسانی، وقت و منابع مالی نخواهد داشت. در این تحقیق به بررسی مقتضیات وجودی سازمان جهت استقرار مدیریت دانش در سازمان صنایع دریایی- گروه شناورهای اثرسطحی پرداخته شده است.

این تحقیق از نوع توصیفی اکتشافی می باشد. در مرحله اول با توجه به مطالعات پیشین انجام شده، مقتضیات مدیریت دانش شناسایی و بومی سازی شدند. در مرحله دوم، وضعیت مقتضیات وجودی سازمان در قالب پنج معیار، 21زیر معیار و 48 گزاره  از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصل از پرسش نامه این مرحله، از طریق نرم افزار SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. د ر مرحله سوم، زیر معیارها بر اساس میزان اهمیت و کاربرد آن ها در مراحل مختلف چرخه دانش، با بهره گرفتن از روش ویکور که از روش های تصمیم گیری چند معیاره است، اولویت بندی گردیدند.

در بررسی وضعیت مقتضیات وجودی مدیریت دانش، سازمان در سه معیار ظرفیت چارچوب سازمان، ظرفیت مدیریت دانش و ظرفیت فناوری، وضعیت مناسبی داشت و در دو معیار  ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان و ظرفیت مدیریت تغییر در وضعیت مناسبی قرار نداشت. در اولویت بندی زیرمعیارها، حمایت و تعهد مدیریت، مشارکت کارکنان و آموزش به ترتیب بیشترین اهمیت را به خود اختصاص دادند.

نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورد استفاده سازمان های صنعتی و نظامی، خصوصاٌ سازمان صنایع دریایی-گروه شناورهای اثر سطحی جهت پیاده سازی مدیریت دانش، قرار گیرد.

واژگان کلیدی: مدیریت دانش، ارزیابی مقتضیات، اولویت بندی، گروه شناورهای اثرسطحی.

 

 

کلیات تحقیق

• مقدمه

در عصر امروز،‌ دانش موجود درسازمان ها ازمهمترین دارایی های آنها محسوب می شود و  توانسته است خود را به عنوان یکی از اثربخش ترین وچالش برانگیزترین موضوعات مدیریتی معرفی نماید.

مدیریت دانش شیوه جدیدی برای تفکر در مورد سازمان و تسهیم منابع فکری و خلاقانه سازمان است و به تلاش هایی اشاره دارد که به صورت سیستماتیک برای یافتن، ساماندهی و قابل دسترس نمودن سرمایه های فکری سازمان و تقویت فرهنگ یادگیری مستمر و تسهیم دانش در سازمان صورت می گیرد(ال دفت، 1377).

مقتضیات مدیریت دانش می تواند به عنوان عواملی تعریف شود که اگر به طور مناسبی لحاظ گردند منجر به اطمینان یافتن سازمان به دستیابی به یک مزیت رقابتی و موفقیت اجرای یک رویکرد گردند(محمدی، 1387) (روکارت، 1979).

داونپورت و پرابست[1] با انجام مطالعه موردی و بررسی شرکت های بزرگی مانند آمازون دات کام، لیستی از عوامل کلیدی موفقیت را برای پیاده سازی مدیریت دانش ارائه کرده اند که عبارتند از: رهبری، اندازه گیری عملکرد، خط مشی سازمانی، کسب و اشتراک دانش، ساختار سیستم های اطلاعاتی، الگوبرداری و آموزش(داونپورت و پرابست، 2002).

انصاری و نوروز نژاد[2](2013) در راستای اولویت بندی شاخص های مدیریت دانش، در تحقیقی که در سازمان اوراق بهادار انجام دادند، با بهره گرفتن از روشTOPSISتاپسیس، 26زیر معیار را بر اساس شش معیار اصلی خلق دانش،اکتساب دانش، یادگیری سازمانی،به اشتراک گذاشتن دانش، بهره برداری از دانش و ذخیره سازی دانش  مورد بررسی قرار دادند. این معیارهای اصلی دربرگیرنده شاخص ها و  اهداف سازمان هستند که در راستای آن ها، مدیریت دانش پیاده سازی می شود. در این تحقیق زیر معیارهایی مانند کار تیمی، تداوم یادگیری و استفاده از افرادی که برای دانش سازمانی ارزش قائل هستند، بالاترین اولویت را به دست آوردند و  راه حل های قدیمی بازیابی اطلاعات،اجرای ایده های جدید و آشنایی کارکنان با اینترنت، کمترین اولویت را به دست آوردند(انصاری و نوروزنژاد، 2013، 433-426).

محقر و همکاران(1391) در تحقیق خود در شرکت مکو یازده عامل را به عنوان عوامل موفقیت مدیریت دانش شناسایی و سپس به رتبه بندی این عوامل بر اساس روش گسترش عملکرد کیفیت فازی پرداخته اند. مدیریت منابع انسانی،حمایت و رهبری مدیریت و زیرساخت سازمانی بالاترین اولویت ها را به دست آورده اند(محقر و همکاران، 1391).

سعیدی[3] و همکاران(2012)عوامل موثر در پیاده سازی مدیریت دانش را در قالب 33 زیر معیار، بر اساس چهار شاخص اصلی  جنبه استراتژیک، جنبه سازمانی، جنبه زیرساخت ها، جنبه اجتماعی و فرهنگی و جنبه سرمایه اجتماعی در شرکت بهنوش، با بهره گرفتن از تکنیک تاپسیس فازی رتبه بندی کرده است. در این تحقیق چشم انداز استراتژیک، تعهد مدیریت و دسترسی به دانش بالاترین رتبه ها را به دست آوردند. هدف اصلی پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت بهنوش، بهبود اوضاع شرکت، در  پنج شاخص فوق بااستفاده از 33زیرمعیار  است(سعیدی و همکاران، 2012، 1341-1335).

در پژوهش حاضر در ابتدا بر اساس مطالعات پیشین، زیر معیارهایی برای سنجش مقتضیات و وضعیت زیرساخت های موجود برای پیاده سازی مدیریت دانش تعریف می گردد و این زیر معیارها در قالب پنج معیار ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان، ظرفیت چارچوب سازمان، ظرفیت مدیریت دانش، ظرفیت مدیریت تغییر و ظرفیت فناوری قرار می گیرند و بر اساس آن ها به بررسی وضعیت مقتضیات مدیریت دانش پرداخته خواهد شد. در ادامه زیر معیارهای سنجیده شده ، بر اساس میزان اهمیت و کاربرد آن ها در چرخه دانش اولویت بندی می شوند.

• بیان مسأله