پایان نامه ارائه مدل ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی آرمانی برای انتخاب مناسبترین تامین کنندگان مواد اولیه در شرکت اسنوا اصفهان

چکیده

در رقابت های جهانی عصر حاضر، بنگاهای اقتصادی و تولیدی به منظور دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار معطوف به كنترل هزینه های مواد اولیه كه قسمت عمده ای از بهای تمام شده محصول را بصورت مستقیم و غیر مستقیم در بر می گیرد ، در دستور كار خود قرار داده اند . از این رو تامین كنندگان نقش کلیدی در کارایی و اثر بخشی سازمان در کاهش هزینه ها، كیفیت ، سودآوری و انعطاف پذیری و … ایفا می نمایند . توجه سازمانها از درون (فرایند داخلی سازمان) به برون و تحلیل اعضای بالایی و پایینی زنجیره تامین جلب شد به نحوی که سازمان های مختلف جهت ایجاد و حفظ موقعیت و جایگاه رقابتی خود، ناگزیر به سمت مدیریت زنجیره تامین[1] روی آورده اند. مسئله کلیدی در یک زنجیره تامین، مدیریت و کنترل هماهنگ تمامی فعالیت هاست. در زنجیره تامین به سازمانها به صورت شبکه ای از شرکتهای مختلف نگریسته شده به نحوی که با همکاری هم سعی می کنند ارزش افزوده بیشتری برای مشتری نهایی یا مصرف کننده ایجاد کنند. افزایش ارزش افزوده به وسیله بالا بردن کیفیت به همراه کاهش دادن هزینه ها امکان پذیر است و تامین کنندگان می توانند تاثیر بسیار زیادی بر روی عملکرد شرکت ها در مقوله های قیمت، کیفیت، تکنولوژی و تحویل داشته باشند. علاوه بر آن با افزایش رقابت و فشار جهانی سازی و تحولات بازار، روش های تامین اقلام و ارتباط با خریداران و تامین کنندگان تغییر کرده است. در شرایط جدید انتخاب تامین کنندگان، افزایش روابط با تامین کنندگان و توسعه روابط مشارکتی و پایدار بر آنها برای کاهش هزینه ها و افزایش انعطاف پذیری در برابر تغییرات بازار ضروری است. از این رو کسب رضایت مشتری و کاهش هزینه ها مستلزم انتخاب بموقع و مناسب تامین کنندگان است. در این پژوهش معیارهای موثر بر انتخاب تامین کنندگان در شرکت اسنوا اصفهان، از طریق مشاهده، مطالعه، مصاحبه با کارشناسان و تهیه پرسشنامه، شناسایی شده اند. سپس به روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت بندی می شوند. با توجه به محدودیت های آرمانی برای تخصیص مقدار سفارش بهینه به هر یک از تامین کنندگان از تلفیق مدل برنامه ریزی آرمانی (GP) با فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده می شود.

دراین پژوهش جهت تعیین مقادیر بهینه تامین کنندگان، از تلفیق AHP با GP استفاده شده است و مشخص شده خریدار برای تامین مواد اولیه مورد نیاز، مطابق ظرفیت تامین کنندگان چقدر باید خریداری کند. نتایج این تحقیق رویکرد مناسبی جهت استفاده از منابع محدود مالی در راستای رشد و تقویت تولید صنعتی برای دستیابی به مزیت های نسبی و استراتژیک می‌باشد.

واژگان کلیدی: فرایند تحلیل سلسله مراتبی، برنامه ریزی آرمانی، ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان، مدیریت زنجیره تامین

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
ساختار فصل های پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 3
شرح و بیان مسئله پژوهشی………………………………………………………………………………………………………. 3
اهمیت و ارزش پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 5
نوآوری پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………… 7
کاربرد نتایج پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………. 8
اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-7-1- هدف اصلی ……………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-7-2- اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………………………. 9

سوالات پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-8-1- سوال اصلی………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-8-2- سوالات فرعی…………………………………………………………………………………………………………….. 9

روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-9-1- نوع پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-9-2- ابزار گردآوری داده ها………………………………………………………………………………………………… 9

1-9-3- ابزار تجزیه و تحلیل…………………………………………………………………………………………………… 10

قلمرو پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………… 10

1-10-1- قلمرو موضوعی……………………………………………………………………………………………………….. 10

1-10-2- قلمرو مکانی پژوهش………………………………………………………………………………………………… 10

1-10-3- قلمرو زمانی پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 10

تعریف واژگان………………………………………………………………………………………………………………………….. 10
خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………………………………………….. 11

عنوان صفحه

فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13
تصمیم گیری و فرایند های آن…………………………………………………………………………………………………… 14

2-2-1- تصمیم گیری با معیارهای چند گانه…………………………………………………………………………….. 16

فرایند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………………………………………. 19

2-3-1- ویژگیهای فرایند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………… 20

2-3-2- ساختار مسئله انتخاب گزینه ها یا رده بندی معیارها…………………………………………………….. 21

2-3-2-1- فاز اول: تشکیل درخت سلسله مراتبی………………………………………………………. 22

2-3-2-2- فاز دوم: مقایسات زوجی………………………………………………………………………….. 23

2-3-2-3- فاز سوم: استخراج وزن ها از ماتریس تصمیم……………………………………………. 24

2-3-2-4- فاز چهارم: محاسبه نرخ ناسازگاری……………………………………………………………. 25

برنامه ریزی آرمانی……………………………………………………………………………………………………………………. 26

2-4-1- ساختار برنامه ریزی آرمانی………………………………………………………………………………………….. 28

2-4-2- مدل سازی برنامه ریزی آرمانی……………………………………………………………………………………. 29

2-4-3- کاربردهای برنامه ریزی آرمانی……………………………………………………………………………………. 30

2-4-4- شناسایی نقاط ضعف و قوت برنامه ریزی آرمانی و AHP…………………………………………… 31

مفهوم مدیریت زنجیره تامین……………………………………………………………………………………………………… 32

2-5-1- مدیریت زنجیره تامین…………………………………………………………………………………………………. 32

2-5-2- موانع پیاده سازی مدیریت زنجیره تامین……………………………………………………………………… 33

انتخاب تامین کننده…………………………………………………………………………………………………………………… 35

2-6-1- تاریخچه…………………………………………………………………………………………………………………….. 35

2-6-2- معیارهای موثر در انتخاب تامین کننده…………………………………………………………………………. 37

2-6-2-1- معیارهای تامین کننده……………………………………………………………………………….. 44

2-6-2-2- معیارهای عملکرد محصول………………………………………………………………………. 45

عنوان صفحه

2-6-2-3- معیارهای عملکرد خدمت…………………………………………………………………………. 46

2-6-2-4- معیارهای هزینه……………………………………………………………………………………….. 46

2-6-3- رویکردهای مختلف برای انتخاب تامین کنندگان…………………………………………………………. 46

پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-7-1- پژوهشهای خارجی…………………………………………………………………………………………………… 49

2-7-2- پژوهش های داخلی……………………………………………………………………………………………………. 51

شرکت اسنوا اصفهان ………………………………………………………………………………………………………………… 53

2-8-1- ماموریت شرکت اسنوا اصفهان…………………………………………………………………………………… 53

2-8-2- تولیدات شرکت اسنوا اصفهان…………………………………………………………………………………….. 53

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

فصل سوم: روش پژوهش

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56
نوع پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………… 56
روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………… 56
نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………. 58
روش گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………………….. 58
ابزار گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………. 58
ابزار تجزیه و تحلیل…………………………………………………………………………………………………………………. 58
طبقه بندی مواد اولیه مورد استفاده در اسنوا اصفهان…………………………………………………………………… 59
مدل ترکیبی AHP-GP برای تخصیص سفارشات به تامین کنندگان………………………………………….. 59

3-9-1- شناسایی تامین کنندگان مواد اولیه در شرکت اسنوا اصفهان………………………………………….. 60

3-9-2- شناسایی معیارهای موثر بر ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان………………………………………… 60

3-9-3- تعریف متغیرها و پارامترهای مدل……………………………………………………………………………….. 61

3-9-4- فرموله کردن مدل……………………………………………………………………………………………………….. 62

اعتبار ابزار پژوهش (سازگاری قضاوت ها)………………………………………………………………………………… 65
قلمرو پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………… 65

عنوان صفحه

3-11-1- قلمرو موضوعی……………………………………………………………………………………………………….. 65

3-11-2- قلمرو مکانی پژوهش………………………………………………………………………………………………… 66

3-11-3- قلمرو زمانی پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 66

معرفی نرم افزار Expert choice……………………………………………………………………………………………… 66
خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………………… 67

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
شناسایی معیارهای موثر بر ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان مواد اولیه در شرکت اسنوا …………… 69
اولویت بندی معیارهای موثر بر ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان مواد اولیه در شرکت اسنوا با استفاده از روش AHP………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 69

4-3-1- تعین اهمین نسبی معیارهای ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان………………………………………. 70

4-3-2- تعیین اهمیت نسبی زیر معیارهای انعطاف پذیری………………………………………………………… 71

رتبه بندی تامین کنندگان مواد اولیه در شرکت اسنوا………………………………………………………………….. 72

4-4-1- وزن گزینه ها نسبت به معیار قیمت مواد اولیه…………………………………………………………….. 73

4-4-2- وزن گزینه ها نسبت به معیار تحویل به موقع……………………………………………………………… 73

4-4-3- وزن گزینه ها نسبت به معیار انعطاف پذیری……………………………………………………………….. 74

4-4-4- وزن گزینه ها نسبت به معیار هزینه حمل و نقل………………………………………………………….. 75

4-4-5- وزن گزینه ها نسبت به معیار کیفیت……………………………………………………………………………. 75

تخصیص مقدار بهینه سفارش به تامین کنندگان بااستفاده ازمدل ترکیبی AHP-GP…………………… 76

4-6- خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 80

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82
خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………… 82
نتایج پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………… 83
محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 87
پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87

عنوان صفحه

5-5-1- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج پژوهش……………………………………………………………………………… 87

5-5-2- پیشنهاد برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………….. 88

خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………………… 89

پیوست ها91

پیوست شم94اره 1- پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………… 91

پیوست شم97اره 2- خروجی نرم افزار Expert choice………………………………………………………………………. 94

پیوست شم98اره 3- خروجی نرم افزار LINGO 09 …………………………………………………………………………….. 97

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 98

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل 2-1- نمایش سلسله مراتبی مسئله تصمیم………………………………………………………………………………………. 22

شکل 2-2- یک زنجیره تامین ساده…………………………………………………………………………………………………………. 32

شکل 2-3- نمای کلی یک زنجیره تامین توسعه یافته………………………………………………………………………………. 32

شکل 2-4- نمای یک زنجیره تامین ویژه…………………………………………………………………………………………………. 33

شکل 3-1- مراحل توسعه مدل ترکیبی AHP-GP ………………………………………………………………………………. 57

شکل 3-2- معیارهای ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان……………………………………………………………………………. 61

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول 2-1- تفاوت مدل های تصمیم گیری با شاخص ها و اهداف چندگانه…………………………………………… 18

جدول 2-2- ارزش گذاری شاخص‌ها نسبت به هم…………………………………………………………………………………. 23

جدول 2-3- شاخص تصادفی…………………………………………………………………………………………………………………. 26

جدول 2-4- رابطه بین متغیرهای انحراف از آرمان مثبت و منفی……………………………………………………………… 27

جدول 2-5- صورت بندی آرمان…………………………………………………………………………………………………………….. 30

جدول 2-6- معیارهای ارائه شده توسط دیکسون…………………………………………………………………………………….. 39

جدول 2-7- معیارها و زیرمعیارهای ارائه شده توسط الرام……………………………………………………………………….. 40

جدول 2-8- معیارها و زیرمعیارهای ارائه شده توسط مین……………………………………………………………………….. 41

جدول 2-9- معیارها و زیرمعیارهای ارائه شده توسط چو………………………………………………………………………… 42

جدول 2-10- معیارها و زیرمعیارهای ارائه شده توسط رزمی و همکاران………………………………………………….. 43

جدول 2-11- معیارهای ارائه شده توسط دمیرتاس………………………………………………………………………………….. 43

جدول 2-12- طبقه بندی رهیافتهای ارزیابی تأمین كننده………………………………………………………………………….. 47

جدول 3-1- متغیرها و پارامترهای مدل…………………………………………………………………………………………………… 61

جدول 4-1- ماتریس مقایسات زوجی معیارهای اصلی شرکت اسنوا اصفهان…………………………………………… 70

جدول 4-2- ماتریس مقایسات زوجی زیر معیارهای معیار اصلی کیفیت در شرکت اسنوا اصفهان……………. 70

جدول 4-3- ماتریس مقایسات زوجی زیر معیارهای معیار انعطاف پذیری در شرکت اسنوا اصفهان…………. 71

جدول 4-5- اولویت بندی زیرمعیارهای کیفیت با بهره گرفتن از روش AHP……………………………………………….. 71

جدول 4-6- اولویت بندی زیرمعیارهای انعطاف پذیری با بهره گرفتن از روش AHP……………………………………. 72

جدول 4-7- اولویت بندی نهایی معیارها در شرکت اسنوا اصفهان با بهره گرفتن از روش AHP…………………… 73

جدول 4-8- وزن نسبی تامین کنندگان نسبت به معیار قیمت مواد اولیه……………………………………………………. 73

جدول 4-9- وزن نسبی تامین کنندگان نسبت به معیار تحویل به موقع……………………………………………………. 74

جدول 4-10- وزن نسبی تامین کنندگان نسبت به معیار انعطاف پذیری در حجم……………………………………… 74

عنوان صفحه

جدول 4-11- وزن نسبی تامین کنندگان نسبت به معیار انعطاف پذیری در بهبود کیفیت…………………………… 75

جدول 4-12- وزن نسبی تامین کنندگان نسبت به معیار هزینه حمل و نقل………………………………………………. 75

جدول 4-13- وزن نسبی تامین کنندگان نسبت به زیر معیار استحکام………………………………………………………. 76

جدول 4-14- ماتریس تصمیم تامین کنندگان با توجه به زیر معیارهای کیفیت…………………………………………. 76

جدول 4-15- محاسبات ترکیب وزنی تامین کنندگان با توجه به زیر معیارهای کیفیت در شرکت اسنوا اصفهان 77

جدول 4-16- محاسبات ترکیب وزنی تامین کنندگان با توجه به معیارها و زیرمعیارها در شرکت اسنوا اصفهان 77

جدول 4-17- اولویت بندی نهایی تامین کنندگان با بهره گرفتن از روش AHP…………………………………………….. 78

جدول 4-18- اطلاعات مربوط به عملکرد هر یک از تامین کنندگان………………………………………………………… 79

جدول 4-19- مقدار آرمان برای هر هدف……………………………………………………………………………………………….. 80

جدول 5-1- اولویت بندی معیارهای اصلی با بهره گرفتن از روش AHP………………………………………………………. 83

جدول 5-2- اولویت بندی زیرمعیارهای کیفیت با بهره گرفتن از روش AHP……………………………………………….. 84

جدول 5-3- اولویت بندی زیرمعیارهای انعطاف پذیری با بهره گرفتن از روش AHP……………………………………. 84

جدول 5-4- اولویت بندی نهایی معیارها در شرکت اسنوا اصفهان با بهره گرفتن از روش AHP…………………… 85

جدول 5-5- اولویت بندی نهایی تامین کنندگان با بهره گرفتن از روش AHP……………………………………………….. 86

فصل اول

کلیات پژوهش

1-1-مقدمه

در رقابت های جهانی عصر حاضر، بنگاهای اقتصادی و تولیدی به منظور دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار به سمت مدیریت زنجیره تامین[2] روی آورده اند. مسئله کلیدی در یک زنجیره تامین، مدیریت و کنترل هماهنگ تمامی فعالیت هاست. مدیریت زنجیره تامین پدیده ای است که این کار را به طریقی انجام می دهد که مشتریان بتوانند خدمات و محصولات با کیفیت و قابل اطمینان را سریع و با حداقل هزینه دریافت کنند. در حالت کلی زنجیره تامین از دو یا چند سازمان تشکیل شده که رسما از یکدیگر جدا هستند و به وسیله جریان های مواد، اطلاعات و جریان های مالی به یکدیگر مرتبط می شوند (ویلسون، میت[3]، 2000).

همچنین در عصر جهانی شدن و ارتباطات سازمانها نیازمند اخذ تصمیمات صحیح و سریعند تا بتوانند در عرصه رقابت تنگاتنگ گامی جلوتر باشند و ازاین رواست که همزمان با فزونی گرفتن این نیاز، اندیشمندان تلاش کرده اند تا مدیران را در اخذ تصمیم های پیچیده یاری کنند. در بسیاری از تصمیمات سازمانی لازم است چندین گزینه رابر مبنای یک سری معیار یا شاخص اولویت بندی کرد. یکی از راه حل ها استفاده از مدل های ریاضی است تا گام به گام جنبه های مختلف پیچیدگی مسئله را در قالب جملات ریاضی دقیق به بند کشد.انتخاب تامین کننده یکی از این نوع مسائل است که از جمله مهمترین استراتژیهای شرکت برای کسب مزیت رقابتی محسوب می شود. اهمیت استراتژیک این انتخاب به حدی است که تعداد زیادی از پژوهشگران در حوزه هایی چون مهندسی صنایع، مدیریت تولید، اتوماسیون و …. حجم زیادی از پژوهش های خود را به موضوع انتخاب تامین کننده اختصاص داده اند و هر یک مدل های مختلفی را برای این انتخاب پیشنهاد کرده اند. یکی از مهمترین دلایل پر رنگ شدن نقش انتخاب تامین کننده برای شرکت ها جابه جایی یک پارادایم است. در حالی که در ابتدا شرکتها در پی افزایش فهرست تامین کنندگانشان بودند تا بتوانند بر سر قیمت، قدرت چانه زنی خود را افزایش دهند، اینک سعی دارند با تعداد کمتری تامین کننده که به بهترین نحو نیازهای آنها را برطرف می سازد ارتباط و اتحاد استراتژیک برقرار کنند (جانسون و همکاران[4]، 1991). این امر از طریق ارتباطی شراکت گونه و تسهیل ارتباطات، تامین سریعتر و با کیفیت تر اقلام بر کارایی و اثربخشی شرکت و زنجیره ارزش آن می افزاید.

در این پژوهش چارچوبی برای تحلیل و انتخاب تامین کنندگان مواد اولیه در شرکت اسنوا اصفهان با بهره گرفتن از رویکرد ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی آرمانی تشریح می شود و پس از بیان اهمیت و ضرورت بررسی چنین مسئله ای، اهداف و مسئله های پژوهشی و روش پژوهش تعریف می شوند.

1-2- ساختار فصل های پژوهش

در فصل 1 در مورد کلیات پژوهش صحبت شده و در فصل دوم به ادبیات پژوهش پرداخته می شود که طی آن پژوهش های مرتبط با مبحث تصمیم گیری چند معیاره و انتخاب تامین کننده بررسی می شوند. در فصل سوم به بررسی این موضوع و ابزارهای بکار رفته در این پژوهش پرداخته شده است. در فصل چهارم به تفصیل مدل انتخاب تامین کنندگان و تخصیص مقدار بهینه سفارش به هر یک از آنها برای پاسخ به سوالات پژوهش معرفی و تحلیل می شوند. نتیجه

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب