فهرست مطالب

عنوان                                        شماره صفحه

چکیده                                1 

فصل اول: کلیاتتحقیق

1-1 مقدمه 3

1-2 بیان مسأله 4

1-3ضرورت انجام پژوهش 4

1-4 مدل پژوهش 5

1-5 فرضیات پژوهش 6

1-6قلمروپژوهش،جامعه ونمونه آماری 7

1-7هدف پژوهش 7

1-8مفاهیم واژگان کلیدی 7

فصل دوم: مروری برادبیات تحقیق وپیشینه تحقیق

2-1مقدمه 10

2-2 مفهوم تصمیم‌گیری 10

2-3 سطوح تصمیم‌گیری 11

2-4ابعادتصمیمات استراتژیک 11

2-5 رویکردهای تصمیم‌گیری 13

2-5-1تصمیم‌گیری عقلانی 13

2-5-2 تصمیم‌گیری رفتاری 15

2-5-3تصمیم‌گیری باز 17

2-6 عوامل موثربرتصمیم‌گیری 20

2-7تصمیم‌گیری سازمانی 20

2-8 رفتارهای سیاسی 21

2-9 اهمیت رفتارهای سیاسی 23

2-10  تئوری‌های سیاسی درسازمان 26

2-11  تاکتیک‌های سیاسی درسازمان 28

2-12 مهارتهای سیاسی 30

2-13سطوح عمل سیاسی 31

2-14 مفاهیم تعهد 32

2- 14-1 تعهد حرفه ای 32

2- 14-2 تعهد سازمانی 33

2-15 ضرورت توجه به تعهدسازمانی 34

2-16 دیدگاه‌های نظری تعهدسازمانی–مدلهای یک بعدی یاچندبعدی 34

2-17 پیشینیه پژوهش 39

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1 مقدمه 41

3-2 روش پژوهش 41

3-3 روش جمع‌ آوری داده‌های پژوهش 42

3-4  جامعه آماری 42

3-5روش نمونه گیری و حجم نمونه 43

3-6 روش گردآوری داده‌ها 44

3-7روائی وپایائی پرسشنامه‌ها 44

3-8 روش تحلیل داده‌ها 45

3-9 آزمون فرضیات- رگرسیون 45

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل داده ها

4-1 مقدمه 47

2-4  آمارتوصیفی 47

3-4آزمون نرمال بودن داده‌ها 49

4-4تحلیل فرضیات 50

فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادات

 

 

5-1 مقدمه 56

5-2……………….. یافته‌های حاصل ازنتایج فرضیه اول 56

5-3یافته‌های حاصل ازنتایج فرضیه دوم 57

5-4 محدودیت‌های پژوهش……………………………. 58

5-5 پیشنهادات کاربردی ………………………….. 58

5-6پیشنهادات برای محققان آینده 59

 منابع و مآخذ 61

پیوست 1: پرسشنامه‌ها 66

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………. 69

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                        شماره صفحه

جدول2-1: مقایسه اجمالی مدلهای سه‌گانه تصمیم‌گیری………………………………………………………………….18

جدول 2-2 : رویکردهای تصمیم‌گیری..    ……………………………………………………………………………………19

جدول 4-1 : ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ جنسیت ………………………………………………………………….47

جدول4-2: ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ سابقه کاری. ……………………………………………………………….48

جدول 4-3 : ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ تحصیلات ………………………………………………………………..48

جدول 4-4 : ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ سنی…………………………………………………………………………49

جدول 4-5آزمون نرمال بودن داده‌ها…………………………………………………………………………………………….50

جدول4-6آزمون رگرسیون مولفه‌های رویکرد عقلائی وتعهد سازمانی …………………………………………50

جدول 4-7آزمون رگرسیون مولفه‌های رویکرد عقلائی وتعهد عاطفی …………………………………………51

جدول 4-8آزمون رگرسیون مولفه‌های رویکرد عقلائی وتعهدمستمر …………………………………………………51

جدول4-9آزمون رگرسیون مولفه‌های رویکرد عقلائی وتعهد هنجاری ………………………………………………52

جدول 4-10:آزمون رگرسیون مولفه‌های رفتارهای سیاسی و تعهد سازمانی………………………………………..52

 

جدول 4-11 :آزمون رگرسیون مولفه‌های رفتارهای سیاسی و تعهد عاطفی ……………………………………..52

 

جدول 4-12آزمون رگرسیون مولفه‌های رفتارهای سیاسی و تعهد مستمر ………………………………………..53

 

جدول 4-13آزمون رگرسیون مولفه‌های رفتارهای سیاسی و تعهد هنجاری ……………………………………..53

جدول 4-14 نتایج و آماره‌های حاصل از تحلیل داده‌ها………………………………………………………………54

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 : ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ جنسیت………………………………………………………………….48

نمودار 4-2: ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ سابقه کاری……………………………………………………………..48

نمودار 4-3: ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ تحصیلات…………………………………………………………………49

نمودار 4-4 : ویژگی جمعیت شناختی ازلحاظ سنی………………………………………………………………………..49

 

چکیده:

تصمیم‌گیری استراتژیک، با توجه به دنیای پر از تغییر و پیچیده امروزی، امری حیاتی و ضروری محسوب می‌شود. مدیران اغلب برای تصمیم‌گیری استراتژیک از روش‌های گوناگونی استفاده می‌کنند. مهمترین این رو‌ش‌ها، استفاده از رویکرد عقلائی و یا بکارگیری رفتارهای سیاسی است. منظور از فرایند عقلائی، استفاده از اطلاعات موجود، تصمیم‌گیری براساس واقعیت‌ها بدون در نظر گرفتن منافع شخصی در تصمیم‌گیری است. رفتارهای سیاسی در تصمیم‌گیری نیز به این معناست که تصمیم‌گیرندگان اولویت‌ها، علائق و منافعشان برایشان مهم وضروری است و این موارد را در تصمیم‌گیری‌هایشان دخالت می‌دهند. بکارگیری هر کدام از این رویکردها، می‌توان اثرات مثبت و منفی را برای سازمان به همراه داشته‌باشد. اگر فرایند تصمیم‌گیری استراتژیک، فرایندی عقلائی باشد و یا اینکه با اتخاذ رفتارهای سیاسی انجام شود؛ می‌تواند بر روی  تعهد کارکنان یک سازمان تأثیر گذارد، به‌گونه‌ای که  تعهد کارکنان را افزایش یا کاهش دهد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه تعهد کارکنان بانک ملت با رویکردهای مورد استفاده در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک سازمان در بانک ملت  انجام گردید.  جهت سنجش میزان رفتارهای سیاسی در تصمیم‌گیری و یا استفاده از رویکرد عقلائی، از پرسشنامه‌های دین و شارفمن[1] استفاده گردید. ضمنا تعهد سازمانی و یا وجوه سه گانه تعهد کارکنان بانک ملتاستان البرز با پرسشنامه آلن و می‌یر سنجیده شد. با بهره گرفتن از روش نمونه‌گیری سیستماتیک، تعداد 200 نفر از کارکنان بانک ملت استان البرز جهت تکمیل پرسشنامه‌ها انتخاب گردیدند. پس از جمع‌ آوری داد‌ه‌ها و انجام آزمون‌های آماری مرتبط مشخص گردید که رویکرد عقلائی و رفتارهای سیاسی هر دو  با تعهد عاطفی و تعهد هنجاری رابطه مثبت  و معناداری دارند. ضمناً با تحلیل داده‌های مرتبط مشخص گردید که بین این دو رویکرد (رویکرد عقلائی و سیاسی) با تعهد مستمر هیچ‌گونه رابطه‌ای وجود ندارد.

 

واژگان کلیدی: رویکرد عقلائی، رفتار سیاسی، تعهد سازمانی، تصمیم‌گیری استراتژیک

 

 

 

 

 

فصل اول:

 

کلیات تحقیق

 

 

 

1-1 مقدمه

امروزه، سازمان‌ها در هر حد و اندازه‌ای که باشند، برای موفقیت، با فرصت ها و تهدیدهای پرچالشی روبرو هستند که جهت مواجه با آن‌ ها، ناگزیر به اخذ تصمیمات استراتژیک هستند. تصمیم‌گیرندگان استراتژیک تحت تأثیر عوامل مختلفی اقدام به تصمیم‌گیری می‌نمایند. یکی از فاکتورهای مهم و اصلی در تصمیم‌گیری، عوامل عقلائی است که به فاکتورهای قابل اندازه‌گیری مانند هزینه، زمان و… اطلاق می‌شود. در اینگونه رویکرد، اغلب اثر عوامل غیرکمی، مانند رفتارهای سیاسی و پیمان‌های بین گروه‌ها و … نادیده گرفته‌ می‌شود.

در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک از  دو روش عقلائی و سیاسی استفاده می‌شود. تصمیمات اتخاذ‌شده بر اساس هرکدام از رویکردهای مطرح شده فوق، می‌تواند کارکردهای متفاوتی برای سازمان به‌همراه داشته‌باشد. یکی از کارکردهای تصمیم‌گیری، اثرگذاری بر روی میزان تعهد سرمایه‌های انسانی یک سازمان است. تعهد سازمانی را می‌توان وابستگی عاطفی و روانی به سازمان در نظر گرفت که براساس آن فردی که شدیداً متعهد است، هویت خود را با سازمان معین می‌کند، در سازمان مشارکت می‌کند و در آن درگیر شده و از عضویت در سازمان لذت می‌برد.

اگر تصمیم‌گیرندگان استراتژیک سازمان، از رویکردهای سیاسی جهت اتخاذ تصمیمات مهم و کلیدی استفاده نمایند، به تعهد سازمانی افراد می‌تواند خدشه وارد شود، البته ادبیات پژوهش نیز نشان می‌دهد که فرهنگ‌های حاکم بر سازمان‌ها، می‌تواند باعث شود که رویکرد سیاسی نیز  منجر به افزایش تعهد سازمانی کارکنان گردد.

منظور از تعهد سازمانی در این پژوهش، سه تعهد عاطفی، هنجاری و مستمر است که در مجموع تعهد سازمانی را شکل می‌دهد.وجود نیروهای انسانی متعهد به سازمان در هر سازمان ضمن كاهش غیبت، تاخیر و جابجایی، باعث افزایش چشمگیر عملكرد سازمان، نشاط روحی كاركنان و تجلی بهتر اهداف متعالی سازمان و نیز دستیابی به اهداف فردی خواهد شد. عدم احساس تعهد و تعهد سطح پایین، نتایج منفی را برای فرد و سازمان به دنبال دارد؛ از جمله نتایج، ترك خدمت، غیبت زیاد، بی میلی به ماندن در سازمان، كاهش اعتماد مشتریان و كاهش درآمد می باشد

در این پژوهش، رابطه بین میزان تعهد سازمانی کارکنان بانک ملت  با هر یک از رویکردهای تصمیم‌گیری استراتژیکمورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این فصل به بررسی ادبیات تصمیم‌گیری استراتژیک، تعهد و رویکردهای سیاسی و عقلائی در رفتارهای سازمانی پرداخته و سپس پیشینه پژوهش‌های انجام شده در خصوص تعهد سازمانی و تصمیم‌گیری استراتژیک در سازمان‌ها مطرح می‌گردد.

1-2بیان مسئله

در عصری که تغییر و تحولات سریع و فزاینده از جمله مشخصات آن است، آهنگ تصمیم‌گیری شتاب زیادی به خود گرفته و نیاز به تصمیم‌گیری سریع برای مقابله با فعل و انفعالات در محیط، شرایطی را به‌وجود آورده است که زمان تأمل و تعمق تصمیم‌گیری را برای مدیران کوتاه نموده است.

در دنیای رقابتی امروز، تصمیم‌گیری‌های استراتژیک، تأثیرات مهمی‌در موفقیت سازمان‌ها دارند. هنگامی‌که سخن از استراتژی به میان می‌آید، اغلب مخاطبان، سندی را به خاطر می‌آورند که بیانگر سیاست‌ها و چارچوب حرکت یک سیستم انسانی در بازه زمانی مشخص می‌باشد. این تصور زائیده این نگرش است که هر سازمان در برخورد با محیط در حال تحول، باید راهی را که بهترین مسیر برای نیل به اهداف سازمانی است، جست‌و جو کرده و پس از یافتن آن راه، تمام منابع خود را برای طی کردن آن بسیج سازد. این نگرشی است که ما آن را فرایند عقلانی تصمیم‌گیری استراتژیک می‌نامیم.

تصمیمات استراتژیک در صورتی که با رویکرد عقلانیت رویه و فرایند اخذ شود، و یا به عبارتی فرایند تصمیم‌گیری استراتژیک، فرایندی عقلائی باشد و یا با اتخاذ رفتارهای سیاسی انجام شود؛ می‌تواند بر روی کارکنان یک سازمان تأثیرگذارد، به‌گونه‌ای که می‌تواند تعهد کارکنان را افزایش یا کاهش  دهد.گرچه تعاریف متعددی از تعهد توسط صاحبنظران حوزه علوم رفتاری ارائه شده‌است، ولی اختلاف نظر در زمینه تعریف تعهد وجود ندارد و در تمامی‌تعاریف تعهد سازمانی، سه