چکیده

 

ارائه‏ یک مدل یکپارچه و فراگیر برای زنجیره هایتأمین مدنظر است که در آن به هر دو عامل کلیدی زنجیره (کارایی و پاسخگویی)، توجه لازم شود. در این پایان‏ نامه، ضمن توجه لازم و جامع به هر دو جنبه‏ی هزینه و کیفیت، سعی می‌شود تا زنجیره‏ی تأمینی تهیه شود با اندکی بومی‏سازی در زنجیره هایدیگر قابل کاربرد باشد. به همین منظور، مدل پیشنهادی در یک زنجیره‏ی تأمین چهار سطحی شامل، تأمین‌کننده، تولیدکننده، توزیع‏کننده و مشتری فرموله شده است. زنجیره شامل هزینه‏ های ملموس و غیرملموس می‏باشد. برای هدف کیفیت نیز، کیفیت تأمین‌کنندگان، کیفیت تولیدکننده و کیفیت توزیع‏کنندگان در نظر گرفته‌شده است. مدل دوهدفه‏ پیشنهادی توسط راه‌حل روش پارامتری (وزین) به یک مدل تک هدف‏ تبدیل‌شده و برای مثالی با سایز متوسط با شرایط واقعی حل‌شده است. نتایج محاسباتی و تحلیل‏های موجود حکایت از کارایی مدل پیشنهادی و همچنین روش حل دقیق موجود برای مسائل کوچک و متوسط دارد. در این پایان‏ نامه، شرکت فرآورده‏های لبنی کاله به‌عنوان تولیدکننده‏ی زنجیره‌ی تأمین درنظرگرفته می‌شود.

 

واژه‏های کلیدی: لجستیک، مکان‏یابی، زنجیره‌ی تأمین، مدیریت، تأمین‌کننده، انتخاب، تصادفی، برنامه‏ ریزی، چندهدفه، بهینه‌سازی، کیفیت، شش سیگما

فهرست مطالب

فصل اول مقدمه و کلیات پژوهش… 2

1.مقدمه. 2

1-1.تعاریف مرتبط با زنجیره تأمین.. 3

1-1-1. انواع شبکه‏های زنجیره تأمین.. 4

1-1-2. فازهای تصمیمی در یک زنجیره‏ی تأمین.. 4

1-1-3. زنجیره‏ی پاسخ‏گو و کارا 6

1-1-4.طبقه‌بندی هزینه‏ های موجود در زنجیره تأمین.. 8

1-1-5.برنامه‏ ریزی تک دوره‏ای و چند دوره‏ای.. 10

1-2.اهداف پژوهش… 11

1-3.ضرورت پژوهش… 12

1-4.جمع‌بندی.. 13

فصل دوم ادبیات و پیشینه پژوهش… 14

2.مقدمه. 15

2-1.مرور بر ادبیات به‏کارگیری مدل‏های چندهدفه در زنجیره‏ی تأمین.. 16

2-2.مرور بر ادبیات هزینه کیفیت… 19

2-2-1.مرور بر ادبیات هزینه‏ی کیفیت در زنجیره‌ی تأمین.. 25

2-2-2.مرور بر ادبیات به‏کارگیری کیفیت در زنجیره‌ی‌تامین.. 27

2-2-3.مرور بر ادبیات در نظر گرفتن کیفیت تأمین ‏کنندگان در زنجیره‏ی تأمین.. 28

2-2-4.مرور بر ادبیات در نظر گرفتن کیفیت تولیدکنندگان در زنجیره‏ی تأمین.. 30

2-2-5.مرور بر ادبیات در نظر گرفتن کیفیت توزیع‏کنندگان در زنجیره تأمین.. 31

2-3.مرور بر ادبیات برنامه‏ ریزی تک دوره‏ای و چند دوره‏ای زنجیره‌ی‌تامین.. 36

2-4.مرور بر ادبیات روش‏های حل مسائل زنجیره‌ی‌تامین.. 37

2-4-1.مرور بر ادبیات تکنیک نیل به مقصد. 38

2-5.ادبیات حوزه پژوهش… 39

2-5-1.تاریخچه شرکت فرآورده‌های لبنی کاله. 39

2-5-2.جوایز و مدال‌ها 39

2-5-3. استانداردها 40

2-5-4. فعالیت اصلی شرکت… 40

2-5-5.محصولات و برندهای شرکت… 41

2-5-6.محصول موردمطالعه. 43

2-6.نتیجه‏گیری.. 43

فصل سوم روش پژوهش… 46

3.مقدمه. 47

3-1.هزینه‏ی کیفیت (هزینه‏ی کیفیت تولیدکننده) 47

3-1-1.انواع هزینه‏ های کیفیت… 47

3-2.هزینه‏ی کیفیت تأمین‌کنندگان. 50

3-3.تکنیک نیل به مقصد. 52

3-4.روش حل: روش پارامتری ( وزین) 53

3-5.هزینه‏ی کیفیت خدمت‏دهی به مشتریان. 56

3-6.پارامترها و متغیرهای تصمیم مسئله. 57

3-7.مینیمم سازی هزینه‏ی کل.. 61

 

3-7-1.هزینه‏ی خرید مواد خام تأمین ‏کنندگان. 61

3-7-2.هزینه‏ی حمل مواد خام/محصولات… 61

3-7-3.هزینه‏ی تولید محصول. 62

3-7-4.هزینه‏ی نگهداری موجودی.. 62

3-7-5.هزینه‏ی کیفیت… 63

3-8.ماکزیمم سازی کیفیت کل زنجیره‌ی تأمین.. 65

3-8-1. کیفیت تأمین ‏کنندگان. 66

3-8-2.کیفیت مراکز توزیع. 66

3-8-3. کیفیت محصولات تولیدی.. 67

3-9.محدودیت‌ها 68

3-10.نتیجه‌گیری.. 72

فصل چهارم محاسبات و یافته‌های پژوهش… 73

4.مقدمه. 74

4-1.روش حل: روش پارامتری ( وزین) 74

4-2.نتایج محاسباتی.. 76

4-2-1.اطلاعات تأمین ‏کنندگان. 77

4-2-2.اطلاعات مشتریان و مراکز توزیع. 78

4-3.نتــــــایج و تفـــاســـــــیر. 91

4-3-1.بررسی اثر عامل‌های کلیدی بر جواب بهینه. 91

4-3-2.سناریوی صفر. 91

4-3-3.سناریوی یک… 92

4-3-4.سناریوی دو. 92

فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها 94

5.مقدمه. 95

5-1.جمع‏بندی و نوآوری.. 95

5-2.پیشنهاد‌ها برای مطالعات آتی.. 96

5-3.توصیه‌های راهبردی.. 97

فهرست مراجع. 99

پیوست‏ها: 104

کد GAMS: 105

چکیده انگلیسی: 116

 

 

فهرست جداول

جدول ‏2‑1 مقالات مطالعه شده با توجه به تابع هدف آن‌ ها از سال 2000 به بعد. 17

جدول ‏2‑2-تفکیک ادبیات حوزه پژوهش با توجه به برنامه‏ ریزی زمانی و سطوح زنجیره تأمین.. 37

جدول ‏4‑1- اطلاعات تأمین ‏کنندگان. 77

جدول ‏4‑2- اطلاعات مربوط مراکز توزیع. 78

جدول ‏4‑3- اطلاعات مربوط به مشتریان. 79

جدول ‏4‑4- نرخ کرایه حمل (ریال برحسب تن و مسافت) 83

جدول ‏4‑5- نرخ کرایه حمل(  ) (ریال برحسب مسافت  و1تن) 84

84

85

. 85

. 85

. 85

. 86

86

87

87

88

… 88

. 89

. 89

. 89

. 89

.. 90

. 90

90

. 90

… 93

 

فهرست شکل‏ها

شکل ‏1‑1- کمترین هزینه ممکن برای رسیدن به سطح مشخص از پاسخ‏گویی [1]. 7

شکل ‏1‑2- طیف پاسخ‏گویی [1]. 7

شکل ‏2‑1-مدل PAF برای دسته ‏بندی هزینه‏ ها [11] 22

شکل ‏2‑2-مدل جوران برای دسته ‏بندی هزینه‏ ها (جوران و گراینا، 1998) [8] 24

شکل ‏2‑3-شرکت فراورده‏های لبنی کاله. 39

شکل ‏3‑1- سطح بهینه‏ای از کیفیت [8] 50

شکل ‏3‑2-  ساختار زنجیره‌ی تأمین پیشنهادی.. 54

شکل ‏3‑3- ساختار زنجیره‌ی تأمین[1] 54

شکل ‏3‑4- مدل زنجیره‏ تأمین.. 55

 شکل ‏4‑1-نقشه دریافت شیر و ارسال محصول در شرکت فرآورده‌های لبنی کاله. 76

شکل ‏4‑2-نقشه دریافت شیر تأمین ‏کنندگان. 78

شکل ‏4‑3-مکان مرکز توزیع(بانی چاو) اصفهان در Google map. 79

شکل ‏4‑4- مکان مرکز توزیع(بانی چاو) احمدآباد تهران در Google map. 79

شکل ‏4‑5-مکان فروشنده هایپر استار اصفهان در Google map. 80

شکل ‏4‑6-مکان فروشنده ملت صفری اصفهان در Google map. 80

شکل ‏4‑7-مکان فروشنده سوپر مارکت-سحر در تهران در Google map. 81

شکل ‏4‑8-مکان  فروشنده سوپرمارکتی- نیستان در تهران در Google map. 81

شکل ‏4‑9-مکان کارخانه فرآورده‌های لبنی کاله در Google map. 82

1.              مقدمه

در دهه‏ی 1970 شرکت‏ها به دنبال تکنیک‏ها و راهبردهایی بودند که با بهره گرفتن از آن بتوانند هزینه‏ های تولیدی خود را کاهش دهند و در بازارهای مختلف رقابت کنند. برخی از این تکنیک‏ها عبارت بودند از: سیستم‏های زمان‌بندی به هنگام[1]، سیستم کانبان[2]، تولید ناب[3]، مدیریت کیفیت جامع[4] و غیره. شرکت‏ها توانستند با بهره گرفتن از این تکنیک‏ها، هزینه‏ های تولیدی خود را کاهش دهند ولی شرکت‏های رقیب هم با بهره گرفتن از این تکنیک‏ها، هزینه‏ های تولیدی خود را تا حد ممکن کاهش داده ‏اند. پس برای کاهش هزینه‏ ها و ماندن در بازار رقابتی باید سایر فرصت‏های بالقوه برای کاهش هزینه را پیدا کرد. یکی از راه‏هایی که فرصت‏های بالقوه‏ی زیادی برای کاهش هزینه در آن وجود دارد، مدیریت زنجیره‌ی تأمین[5] است [1].

زنجیره‌ی تأمین شامل همه مراحلی[6] (اعضای زنجیره) است که چه مستقیم چه غیر‏مستقیم، در برآورده سازی درخواست یک مشتری نقش دارند. در یک زنجیره‌ی تأمین معمولی، مواد خام از تأمین‌کنندگان به کارخانه‏ها ارسال می‌شوند و سپس محصولات تولید‏شده در کارخانه‏ها به انبارهای میانی و انبارهای توزیع‏کنندگان ارسال می‏شوند و نیز به سمت خرده‏فروشان و درنهایت به دست مشتری نهایی یا همان مصرف‏کننده می‏رسند. پس یک کالا مراحل زنجیره‌ی تأمین را طی می‏کند تا به دست مصرف‏ کنندگان برسد. اعضای یک زنجیره تأمین معمولی عبارت‌اند از: تأمین‌کنندگان، انبارهای مواد اولیه، مراکز تولید، توزیع‏کنندگان، خرده‏فروشان و مشتری نهایی.

فعالیت‏های زنجیره‌ی تأمین با سفارش مشتری شروع می‌شود و وقتی مشتری پول خرید کالا و خدمات دریافتی خود را پرداخت می‏کند، خاتمه می‏یابد. اختلاف بین پولی که مشتری می‏پردازد با کل هزینه‏ های متحمل شده توسط زنجیره برای تولید و توزیع کالا، میزان سود‏دهی زنجیره را نشان می‏دهد. بر همین اساس موفقیت یک زنجیره برحسب میزان سود‏دهی آن تعریف می‌شود و مدیریت زنجیره تأمین مستلزم مدیریت جریان‌هایی بین مراحل و درون هر یک از مراحل زنجیره، برای بیشینه‌سازی کل سود‏دهی آن است [1].

مدیریت زنجیره‌ی تأمین مجموعه‏ای است از راهکارهایی، جهت یکپارچه‏سازی اعضای زنجیره (تأمین‌کنندگان، تولید‏کنندگان، توزیع‏کنندگان، خرده‏فروشی‏ها و مشتری نهایی) که هدف آن، کاهش هزینه‏ های سیستم و نیز افزایش سطح خدمت‏دهی به مشتریان است.

از تعریف زنجیره‌ی تأمین هزینه‏ های خود را کاهش داده و درآمدهای خود را افزایش می‏دهد. دو نکته روشن می‌شود:

نخست اینکه مدیریت زنجیره تأمین به هر راهکاری که باعث کاهش هزینه‏ ها می‌شود و نقشی در برآورده کردن نیاز مشتری ایفا می‌کند- از تأمین‌کننده و امکانات تولید گرفته تا انبارهای مواد اولیه و مراکز توزیع و نیز خرده‌فروشی‌ها و انبارهای محصولات – توجه می کند. درواقع در بعضی از تحلیل‏های زنجیره‌ی تأمین، ضروری است که توجه خود را به تأمین‌کنندگان و مشتریان معطوف کنیم زیرا آن‌ ها در شکل‏گیری زنجیره تأثیر بسیار زیادی دارند.

دوم اینکه منظور از مدیریت زنجیره تأمین، افزایش کارایی و کاهش هزینه در کل سیستم است. با به‌کارگیری رویکردهای مطرح در مدیریت زنجیره تأمین، هزینه کل سیستم که شامل هزینه‏ های حمل‏ونقل، موجودی، جابجایی مواد و غیره

مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………..5-1

فصل اول: دورکیم و پوزیتویسم حقوقی …………………………………………………………………6

مبحث اول: بسترها و زمینه ی فکری دورکیم…………………………………………………………15-7

مبحث دوم: پوزیتویسم حقوقی دورکیم   ……………………………………………………………. 15

– گفتار اول : مکتب تحققی- اثباتی( پوزیتویسم)…………………………………………………..18-16

– گفتار دوم : پوزیتویسم حقوقی………………………………………………………………….. 22-18

– گفتار سوم : نقد پوزیتویسم حقوقی……………………………………………………..25-23

فصل دوم: اخلاق دورکیم……………………………………………………………………………….26

مبحث اول: واقعیت اخلاقی…………………………………………………………………………..27

– گفتار اول:بررسی و شناخت واقعیت اخلاقی……………………………………………….28-27

-بند اول:جایگاه اخلاق در اندیشه ی دورکیم…………………………………………………..30-28

– بند دوم : خصایل و مشخصات واقعیت اخلاقی…………………………………………….. 34-30

– گفتار دوم : منشأ اخلاق، وجدان اجتماعی…………………………………………………. 41-35

– گفتار سوم:معیار ارزش های اخلاقی …………………………………………………….43-41

 مبحث دوم: اخلاق حرفه ای………………………………………………………………….. 47-43

مبحث سوم: اخلاق مدنی………………………………………………………………….. 50-47

مبحث چهارم: اخلاق سکولار………………………………………………………………….. 50

-گفتار اول: اخلاق دینی………………………………………………………………….50 

بند اول: تعریف اخلاق دینی………………………………………………………………….52-50

بند دوم: امکان شناسی مفهومی اخلاق دینی ……………………………………..54-52

-گفتار دوم: اخلاق سکولار………………………………………………………………….. 54

بند اول:سکولاریسم ………………………………………………………………………..56-54      

بند دوم: لاییک یا سکولار؟………………………………………………………………. 60-56

-گفتار سوم: سکولاریسم اخلاقی دورکیم……………………………………………. 67-61

فصل سوم: حقوق………………………………………………………………………….. 68

مبحث  اول: تعریف و جایگاه حقوق در جامعه……………………………………….71-69

مبحث دوم: کارکرد حقوق در جامعه…………………………………………………… 73-71

-گفتار اول: فایده گرایی جرم…………………………………………………………..73-77

-گفتار دوم: برقراری همبستگی اجتماعی…………………………………………80-77

مبحث سوم: قانون………………………………………………………………….. 84-80

فصل چهارم: تعامل حقوق و اخلاق………………………………………………………..85

مبحث اول: تحلیل روابط حقوق و اخلاق…………………………………………………….87-85

مبحث دوم: تفکیک یا وحدت حقوق و اخلاق…………………………………………..93-87

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………….97-94

کتاب شناسی…………………………………………………………………………….111-98

چکیده:

 

 

دورکیم، در جامعه شناسی علمی خود، مبتنی بر مبانی پوزیتویستی، سعی در بررسی مفهوم اخلاق نموده و اخلاق را بعنوان یک واقعیت اخلاقی برخاسته از وجدان جمعی، عاملی برای تنظیم کردن قواعد رفتاری مجاز میان افراد جامعه می داند. اما آیا این اخلاق، خاستگاهی دینی داشته یا سکولار بوده؟ اخلاقی سکولار بوده، مربوط به چگونگی صفات، رفتارها و هنجارهای حاكم بر آنها، مبتنی بر دیدگاه غیردینی، یا ضد مرجعیت دینی كه خواستار دخالت انحصاری و مطلق عقلِ خودبنیاد و علم در تنظیم امور زندگانی بوده و سعادت دنیوی و رفاه اجتماعی بشر، تنها غایت مطلوب آن است. در این رساله، در خلال روش توصیفی- تحلیلی بکار برده، به این نتیجه می رسیم که کاربرد واژه ی لاییک برای اخلاق دورکیم، اشتباه مصطلحی است که به جهت کاربرد متداول معمول گشته و حال آنکه اخلاق دورکیم اخلاقی سکولار می باشد. از سویی دیگر میان اجزای جامعه بایستی مجموعه ای از هماهنگی ها و تعاون برقرار باشد، دورکیم عامل اصلی برقراری این همبستگی در دوران معاصر را که ماهیتی ارگانیک دارند، تقسیم کار می داند و حقوق، بعنوان نمود بیرونی این همبستگی، رسالت برقراری هماهنگی و تعاون در جامعه را برعهده دارد. اخلاق، بنیان حقوق بوده و دورکیم با وجود رویکرد پوزیتویستی که دارد، در پاسخ به وحدت یا جدایی حقوق و اخلاق؟ نه تنها، حقوق و اخلاق را از هم بیگانه ندانسته بلکه بدلیل وحدت منشأ، آنها را درتعامل با هم می داند.

مقدمه:

الف) بیان مسئله و طرح موضوع

بررسی و شناخت دقیق ماهیت حقوق و اخلاق از جمله مباحث پایه ای است که در علم حقوق همواره مورد بحث بوده و از مفاهیم کلیدی و مبنایی به شمار می رود که برای دانشجویان حقوق مورد توجه قرار می گیرد. شناخت دقیق این مفاهیم و مهم تر از آن رابطه ی میان آنها، مکاتب مخلف حقوق را به خود مشغول ساخته و هر یک به فراخور نظرگاه و مبانی اولیه، پاسخی برای آن ترسیم نموده اند. از آن جمله، مکاتب جامعه شناختی است. بررسی رابطه ی میان مفهوم حقوق و اخلاق از جمله مباحث جنجالی می باشد، چنانکه می توان بدرستی آنرا دماغه ی هورن مباحث حقوقی دانست. در میان این تفاوت  آرای مقابل و متضاد نسبت به بررسی این موضوع ، گروهی این دو را متعلق به دو دنیای کاملا متفاوت و بیگانه از هم می دانند، گروهی آنها را همبسته، واحد و حتی مکمل یکدیگر به شمار می آورند و بعضا ضمن رعایت بیگانگی و دوئیت میان آنها روابط و هماهنگی هایی میان آنها قایل می شوند. به هرترتیب  از میان این همه، ما نگاه پوزیتویستی را بررسی می کنیم که امیل دورکیم، جامعه شناسی که روش علمی دقیق و مستقلی را برای بررسی پدیده ها ی اجتماعی و تحلیل واقعیت ها طرح انداخته، بدان پرداخته است.

رابطه ی میان حقوق و اخلاق را با تحلیل نگاه دورکیمی از این مفاهیم بررسی می کنیم تا ضمن بیان و معرفی حقوق دورکیم و اخلاق دورکیم رابطه ای که از گزاره های او برخواسته می شود را ارائه دهیم. پرداختن به سرچشمه ‌ها و سرشت نیروی اخلاقی، از دیگر مسایلی است که در فرایند مقررات گذاری جوامع اهمیت قابل توجهی دارد و بسیاری از سؤالات مربوط به فلسفه ی حقوق در گرو پاسخ به آن می باشد، بنابر این با بررسی مفهوم اخلاق، منشأ و خصوصیات قاعده ی اخلاقی این مسأله را نیز بررسی خواهیم کرد.

ب) اهمیت موضوع و انتخاب چرایی آن

بررسی رابطه ی حقوق و اخلاق، با رویکرد جامعه شناختی از آن روست که در میان مباحث حقوقی، جای یک تحلیل میان رشته ای خالی بنظر می رسید. چرا که حقوق در کارزار تنظیم و تنسیق مقررات اجتماعی و به سامان کردن روابط اجتماعی گاهاً در تقابل با قواعد اخلاقی قرار می گیرد، آنجا که عمل کردن و پایبندی به یک تکلیف اخلاقی، ممکن است به معنای زیر پا گذاشتن مقررات اجتماعی و قواعد حقوقی باشد، یا حتی آنجا که تنظیم یک قاعده ی حقوقی ممکن است از پیشینه ای اخلاقی برخوردار باشد. به هر ترتیب شناخت دقیق این دو مفهوم حقوقی یا به تعبیر دورکیم، واقعیت اجتماعی ما را در مقام رویارویی با این دسته از قواعد ( قواعد اخلاقی و حقوقی مقابل هم ) و تشخیص جایگاه اهمیت آنها در مقررات گذاری یاری می رساند. حتی اگر بخواهیم از این فراتر رویم باید گفت؛ فهم و شناخت دقیق این واقعیت های اجتماعی ما را در هضم و پذیرش قواعد حقوقی و اخلاقی مقابل یکدیگر یاری می رساند. انتخاب رویکرد امیل دورکیم به عنوان نظریه ی مبنای این رساله از آن روست که او را پیشگام جامعه شناسی علمی مستقلی می دانیم که سعی در تبیین اخلاقی غیر دینی، در جامعه داشته تا از رهگذر آن قواعد نظم دهنده ی جامعه را تحلیل کند خواه قواعد حقوقی یا اخلاقی.

ج) پیشینه تحقیق

در زمینه ی تحلیل مفهومی حقوق و اخلاق، تا کنون مباحث زیادی صورت گرفته چنانکه، تا مطالعات حقوقی بوده بحث و تبیین مفهوم حقوق هم بوده، همینطور در مورد مفهوم اخلاق و رابطه ی میان آنها چیزی که سراسر تحت عنوان فلسفه ی حقوق و فلسفه ی اخلاق مشحون از چنین تحلیلی می باشد. در بیان رابطه ی میان آنها نیز وضع به همین صورت است. اما آنچه پیش از این انجام نشده، بررسی دو مفهوم از مفاهیم اساسی فلسفه ی حقوق، در آثار دورکیم می باشد. چرا که، پیش از این با نگاه جامعه شناختی به اندیشه های او نظر انداخته اند. گذشته از این، به این دلیل که دورکیم بدنبال همان علمی کردن کرسی جامعه شناسی و بعد هم ساخت اخلاقی پوزیتیو بوده ، به مسأله ی حقوق و منشأ قانون و رابطه ی حقوق و اخلاق مستقیماً توجهی نداشته ، پیش از این هم، در این مورد بحثی در آثار او صورت نگرفته ، بنابر این ما به استخراج و  بررسی نظر او می پردازیم تا بتوانیم متوجه شویم چه رابطه ای میان مفهوم حقوق با واقعیت اخلاقی دورکیم برقرار است.

د) اهداف تحقیق

اگر جامعه‌شناسی به نتایجی که مایه‌ی بهبود وضع جامعه شوند نینجامد، شایسته‌ی یک ساعت زحمت هم نیست. بر اساس این گزاره ی منطقی هدف از این تحقیق ارائه ی شناختی روشن از مفهوم حقوق و اخلاق است و شناسایی یک باب از هزاران بابی که در میان مکاتب و آثار فلسفه ی حقوق نسبت به رابطه ی این دو تقریر یافته. اما گذشته از این، کارکردی که در فرایند این تحقیق مترصد بوده، عبارتست از شناسایی مرز دقیق مفاهیمی چون ، اخلاق ، دین و حقوق. چراکه در فرایند قانونگذاری و یا حتی تربیت های اجتماعی که صورت می گیرد دانستن تأثیر و تأثراتی که حقوق و اخلاق می توانند نسبت به هم داشته باشند، می تواند بعضا مانع از بروز قوانینی گردد که پذیرش اجتماعی را به همراه نداشته و موجب سرکوب و فشار بر جامعه می شود از طرفی، یا موجب بی اعتنایی و تخطی از التزام به قانون می شود از طرفی دیگر.

ه) سوالات تحقیق

_سؤال اصلی: نسبت میان قواعد اخلاقی و حقوقی از منظر دورکیم چیست؟ حقوق و اخلاق در نگاه پوزیتویستی دورکیم چه جایگاهی دارند؟ دورکیم چه رابطه ای را میان حقوق و اخلاق در نظر می گیرد آیا قایل به جدایی آنهاست و یا وحدت میان آنها؟

_سؤالات فرعی: آیا جامعه ی سالم و به هنجار ، جامعه ای است عاری از هرگونه جرم و اقدام غیر اخلاقی ؟ نسبت میان جرم و اخلاق چیست؟

_ آیا اخلاق دورکیم یک اخلاق دینی است یا سکولار؟ منظور از اخلاق سکولار دورکیم چیست؟

_ دورکیم ، منشأ اخلاق و قانون را در چه چیزی ارزیابی می کند؟

_ آیا با تغییر جوامع و در فرایند تحول شرایط زیستی و مبانی اعتقادی جامعه و اخلاق رایج در آن، حقوق هم تغییر می کند؟

و) فرضیه های تحقیق

-گزاره های دینی الزاماً تقارن و مناسبتی با قواعد اخلاقی ندارند. هیچ الزامی در تبعیت قواعد اخلاقی از دین نیست به این معنی که نمی توان گفت هر عملی که مبنای دینی نداشته باشد غیر اخلاقی است. یا تنها امور دینی ، اخلاقی هستند.

– اگرچه در دوران ابتدایی زندگی بشر، دین حاکم بر قواعد اخلاقی و حقوقی بوده، دست کم، در دوران معاصر برای اخلاقی بودن، انواع دلایل و توجیهات فلسفی وعقلی وعرفی و انسانی و اجتماعی مستقلی ارائه شده است.

– حقوق و اخلاق علی رغم مشابهت ها و هم پوشانی هایی که بعضاً میانشان شاهد هستیم، الزاماً واحد و منطبق بر هم نیستند و چه بسا قواعد حقوقی که وجه غیر اخلاقی داشته باشند.

– نیاز به قانون بیش از نیاز به اخلاق است.

– اگرچه نمی توان هیچ حکم دستوری و تکلیفی برای پیروی قواعد حقوقی از قواعد اخلاقی داشت، اما نمی توان منکر مناسبت ها و شباهت های قواعد آنها بوده و قایل به بی تفاوتی قواعد حقوقی نسبت به قواعد اخلاقی باشیم.

ز) روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات و داده ها

 
چکیده
بخش عمده ای از خواص نهایی محصول در پلیمریزاسیون امولسیونی توسط توزیع اندازه ذرّات تعیین می‌­گردد. در این پروژه، یک مدل دقیق بر مبنای معادلات موازنه جمعیتی ( مدل صفر- یک) که دربرگیرندۀ پدیده­های هسته زایی و رشد ذرّه می‌­باشد برای پیش ­بینی توزیع اندازه ذرّات انتخاب گردیده است. برای حل معادلات موازنه جمعیتی از روش حجم محدود استفاده شده است. در این مطالعه، اثر پارامتر غلظت اولیه ماده فعال سطحی روی درصد تبدیل و توزیع اندازه ذرّات بصورت تجربی و به كمك شبیه­سازی بررسی گردیده است. بر اساس نتایج حاصله، با کاهش مقدار ماده فعال سطحی، اندازه ذرّات افزایش می­‌یابد. در کلیّه موارد فوق، نتایج شبیه­سازی و تجربی تطابق مطلوبی دارند. در این پروژه، روابط مناسبی برای محاسبۀ تجربی CMC با بهره گرفتن از داده ­های آزمایشگاهی به­صورت y=A Ln(x) + B در دو دمای 25 و 60 درجه سانتیگراد ارائه شد، و نیز در دمای 60 درجه سانتیگراد فرمول تجربی برای تلفیق دو الکترولیت Na2CO3 و KPS که در پلیمریزاسیون امولسیونی نانو ذرات پلی­بوتادین به­ترتیب به­عنوان بافر و شروع­کننده استفاده می­ شود با روش حداقل مربعات به صورت z=A(x)m(y)n به­دست آمد که در تمام موارد فوق ضرایب به­گونه­ای به­دست آورده شد که با داده ­های آزمایشگاهی بهترین تطابق را داشته باشد.
 همچنین، هدایت اولیه الكتریكی سیستم بر حسب غلظت یونها، در حضور الکترولیت­های موجود در پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین در دو دمای 25 و 60 درجۀ سانتیگراد با چهار روش به­دست آمده است. ابتدا با روش تجربی و با بهره گرفتن از داده ­های آزمایشگاهی فرمولی به­صورت y=A(x) برای هدایت الکترولیت­های فوق در دو دمای 25 و 60 درجه سانتیگراد به­دست آمده است. سپس دو روش ارائه شده در مقالات بررسی شده است، و در نهایت روشی ابداعی برای محاسبه هدایت الکتریکی محلول­های فوق ذکر گردیده و درصد خطای هرکدام از روش­ها به صورت جداولی آورده شده است. در نهایت هدایت الكتریكی سیستم پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین بدون خضور مونومر و نیز به صورت Online در حضور واکنش بدست آمده است. صحّت این روابط از طریق داده ­های آزمایشگاهی مورد تایید قرار گرفت.
کلمات کلیدی: پلیمریزاسیون امولسیونی، بوتادین، توزیع اندازه ذرّات، موازنه جمعیتی، مدلسازی


 
فهرست مطالب
فصل اول.. 1
مروری بر فرایندهای پلیمریزاسیون.. 1
1-1- مقدمه. 2
1-2- تقسیم بندی پلیمرها بر اساس مکانیسم پلیمریزاسیون. 3
پلیمریزاسیونهای زنجیرهای.. 5
پلیمریزاسیونهای مرحلهای.. 5
فقط مونومرهایی وارد واکنش میشوند که دارای مراکز فعّال (مانند رادیکال آزاد و یا یون) باشند. 5
هردو مونومری که دارای دو عامل فعّال مختلف در دو سرخود باشند قابلیت وارد شدن در واکنش را دارند. 5
غلظت مونومر به طور یکنواخت در طول واکنش کاهش مییابد. 5
مونومرها بسرعت در مراحل اولیّۀ واکنش از بین میروند. 5
پلیمرهایی با وزن مولکولی بالا به سرعت به وجود میآیند. 5
وزن مولکولی زنجیره های پلیمری همگی با هم به آهستگی در طول زمان افزایش مییابد. 5
سرعت واکنش بسیار زیاد میباشد. 5
سرعت واکنش آهسته و کند است. 5
از ابتدای واکنش، زنجیره هایی با درجه تبدیل بالا بدست میآیند. 5
برای بهدست آوردن زنجیره هایی با درجه تبدیل بالا میبایستی واکنش را تا بیش از90% ادامه داد. 5
واکنش در چند مرحله، شروع، انتشار و اختتام انجام میپذیرد. 5
واکنش فقط در یک مرحله صورت میپذیرد. 5
فقط پلیمرهای خطی یا مولکولهایی با انشعابات کم را تولید میکند. 5
مولکولهایی با ساختار متفاوت، از مولکولهای خطی سادۀ بدون شاخه تا شبکه های حجیم با اتصالات عرضی زیاد به دست میدهد. 5
1-2-1- واکنشهای پلیمریزاسیون رادیکال آزاد. 5
1-2-1-1- آغاز. 6
1-2-1-2- رشد (انتشار) 6
1-2-1-3- پایان. 6
1-2-1-4- انتقال زنجیر. 7
1-2-2- طبقه بندی روشها و یا سیستمهای پلیمریزاسیون بر اساس محیط واکنش… 7
1-2-2-1- پلیمریزاسیون همگن.. 8
1-2-2-1-1- روش پلیمریزاسیون تودهای (جرمی) (Bulk Polymerization) 8
1-2-2-1-2- روش پلیمریزاسیون محلولی (Solution Polymerization) 9
1-2-2-2- پلیمریزاسیون ناهمگن.. 10
1-2-2-2-1- روش پلیمریزاسیون تعلیقی (Suspension Polymerization) 10
1-2-2-2-2- روش پلیمریزاسیون امولسیونی (Emulsion Polymerization) 10
.. 14
14
.. 14
پلیمریزاسیون. 14
تودهای.. 14
فرایند ناپیوسته. 14
سادگی فرایند، انعطاف پذیری، هزینۀ پایین جداسازی.. 14
حرارت زایی واکنش، توزیع وزن مولکولی پهن، افزایش شدید ویسکوزیته و در نتیجه مشکل اختلاط و انتقال حرارت در حین واکنش    14
فرایند پیوسته. 14
قابل کنترل بودن واکنش توسط درجه حرارت، قابل کنترل بودن وزن مولکولی، خواص محصولات و در نتیجه هزینه جداسازی پایین   14
درجه تبدیل پایین، جدایی مونومر از پلیمر، نیاز به درجه حرارت بالا و در برخی مواقع نیاز به فشار بالا، چسبندگی پلیمربه دیواره راکتور 14
پلیمریزاسیون محلولی.. 14
نسبت به سیستم تودهای ویسکوزیتۀ کمتر و در نتیجه اختلاط و انتقال حرارت بهتر، قابل کنترل بودن واکنش توسط کنترل دما، قابل مصرف بودن مستقیم محلول واکنش، چسبندگی کم پلیمر به بدنه راکتور 14
هزینۀ استفاده از حلّال، آلودگی محیط به علت وجود حلّال، هزینۀ خشکسازی و جدا سازی، مشکل وجود پدیده انتقال رادیکال  14
پلیمریزاسیون تعلیقی.. 14
قابل کنترل بودن کیفیت محصول و واکنش توسط کنترل دما، قابل مصرف بودن مستقیم دانه های خشک جامد و در نتیجه هزینه پایین جداسازی، ویسکوزیته کم و درنتیجه انتقال حرارت مناسب.. 14
عدم امکان استفاده از فرایندهای پیوسته، نیاز به وجود همزن و افزودنیهای خاص، چسبندگی ذرات پلیمری به بدنه راکتور 14
پلیمریزاسیون امولسیونی.. 14
قابل کنترل بودن واکنش توسط دما، سرعت بالای واکنش، ویسکوزیته کمتر (نسبت به سیستم های محلولی و تودهای)، انتقال حرارت مناسب، قابل مصرف بودن لانکس تولیدی.. 14
نیاز به غلظت بالای امولسیفایر، نیاز به پایدارسازی ذرات، چسبندگی ذرات به بدنه راکتور 14
1-2-3- اهمیت پلیمریزاسیون امولسیونی.. 14
1-2-4- مکانیسم پلیمریزاسیون امولسیونی.. 15
1-2-5- مراحل پلیمریزاسیون امولسیونی.. 18
1-2-6- مکانیسم ایجاد ذرّه 22
1-2-6-1- هسته‌زایی مایسلی.. 22
1-2-6-2- هسته‌زایی همگن.. 23
1-2-6-3- هسته‌زایی قطرهای.. 23
1-2-7- پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 24
1-2-8- معرفی مونومر بوتادین.. 24
1-2-9- مواد مورد استفاده در پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 27
1-2-9-1- امولسیفایر. 27
1-2-9-2- شروع كننده. 28
1-2-9-3- بافر. 29
1-2-10- مروری بر کارهای انجام شده در زمینۀ شبیه سازی وکنترل توزیع اندازه ذرّات.. 29
فصل دوم. 35
سینتیک پلیمریزاسیون امولسیونی.. 35
. 36
. 36

 

.. 36
.. 37
. 38
.. 42
2- 6-1- واکنشهای آغازین.. 42
2-6-2- الیگومرهای فاز آبی.. 43
2-6-3- هسته‌زایی.. 44
2-6-4- موازنۀ منومرها 45
2-6-5- موازنه ماده فعال سطحی.. 47
2-6-5-1- مدل صفر – یك… 48
2-6-5-2- مدل شبه توده. 49
2- 6-6- معادلات مدل شبه توده برای موازنه جمعیتی ذرات پلیمری.. 49
2-6-6-1- تعداد متوسط رادیکالها در ذّرات.. 50
2-6-6-2- رشد ذرات پلیمری.. 51
2-6-6-3- ورود الیگومرها به ذرّات.. 51
2-6-6-4- دفع الیگومرها از ذرّات.. 52
2-6-6-5- اختتام در داخل ذرّات.. 52
2-6-7- معادلات مدل صفر-یک برای موازنۀ جمعیتی ذرّات پلیمری.. 52
2-6-8- حل عددی معادلات موازنه جمعیتی.. 55
2-6-8-1- المان محدود (Finite Elements) 56
2-6-8-2- حجم/تفاضل محدود. 57
فصل سوم. 59
محاسبۀ CMC با بهره گرفتن از نتایج هدایت سنجی.. 59
3-1- مقدمه. 60
3-2- آزمایش… 61
3-3- تأثیرات الکترولیتها بر روی CMC در دمای 25ºC.. 62
3-4-1- تأثیر تک تک الکترولیتها بر روی CMC در دمای 60ºC.. 65
3-4-2- تأثیر تلفیق الکترولیتها بر روی CMC.. 68
فصل چهارم. 70
شبیهسازی امولسیونی پلیبوتادین و مقایسه با داده های تجربی.. 70
. 71
.. 73
4-2-1- مقیاس مدلسازی.. 73
4-2-2- مراحل مدلسازی در واکنشها و فرایندهای پلیمریزاسیون. 74
4-2-3- روش های انتخاب مدل در واکنشها و فرایندهای پلیمریزاسیون. 75
4-3- مدلسازی سینتیكی پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 75
4-4- فرضیّات در نظر گرفته شده در طرح سینتیكی ارائه شده برای پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 76
.. 77
4-5-1- گسسته سازی معادلات دیفرانسیلی جزیی موازنه جمعیتی.. 78
4-6- پارامترهای استفاده شده در مدلسازی سینتیكی پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 79
.. 81
4-7-1- شرح دستگاه و تجهیزات.. 81
4-7-2- روش آزمایش… 82
4-7-3- خوراک هر آزمایش… 84
4-7-4- پلیمریزاسیون با سدیم دودسیل سولفات.. 84
فصل پنجم. 103
پیشبینی هدایت در طول فرایند پلیمریزاسیون.. 103
. 104
… 105
.. 106
و KPS در دمای 25ºC و 60ºC   106
و KPS در دمای 60ºC   135
5-4- پیشبینی هدایت الکتریکی واکنش پلیمریزاسیون امولسیونی نانو ذرّات پلیبوتادین (به صورت Online) 146
فصل ششم. 148
نتیجه گیری و پیشنهادات.. 148
6-1 نتیجهگیری.. 149
6-2- پیشنهادات.. 150
مراجع.. 152
پیوستها 158
در محیط با تیتراسیون SDS در دمای 25°C.. 159
محاسبه CMC در حضور 75/0 گرم KPS در محیط با تیتراسیون SDS در دمای 25°C.. 160
در محیط با تیتراسیون SDS در دمای 60°C.. 162
محاسبه CMC در حضور 1 گرمKPS در محیط با تیتراسیون SDS در دمای 60°C.. 164
فهرست جدول­ها
جدول 1- 1. اختلافات موجود بین پلیمریزاسیونهای زنجیره ای و مرحله ای.. 5
جدول 1- 2. مقایسه روش های پلیمریزاسیون 14
جدول 1- 3. خواص فیزیكی و ترمودینامیكی بوتادین. 26
جدول 1- 4. خوراكهای استفاده شده در پلیمریزاسیون امولسیون بوتادین.. 27
جدول 1- 5. لیست مقالات انجام گرفته در دهه گذشته براساس مدلهای موازنه جمعیتی . 32
جدول 2- 1. رویدادهای سینتیكی داخل فاز پیوسته (آب) 40
جدول 2- 2. رویداد های سینتیكی داخل فاز ذره پلیمر. 41
جدول 2- 3. معادلات سینتیکی پلیمریزاسیون امولسیونی 42
جدول 3- 1. ضرایب به دست آمده برای فرمول (3- 1). 63
جدول 3- 2. مقادیر CMC سدیم دو دسیل سولفات (SDS) برای غلظتهای مختلف الکترویتهای اضافه شده در 25ºC   64
جدول 3- 3. ضرایب به دست آمده برای فرمول (3- 2). 66
جدول 3- 4. مقادیر CMC سدیم دو دسیل سولفات (SDS) برای غلظتهای مختلف الکترویت اضافه شده در دمای60°C   67
و KPS، CMC تجربی، CMC به دست آمده از فرمول ارائه شده، و میزان خطای حاصله از این فرمول برای هر کدام از غلظتهای فوق. 69
جدول 4- 1. طرح سینتیكی در نظر گرفته شده برای پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 76
جدول 4- 2. پارامتر­های استفاده شده درمدلسازی سینتیكی پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 79
جدول 4- 3. پارامترهای بدست آمده با بهره گرفتن از مدلسازی سینتیكی پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 80
جدول 4- 4. داده ­ها برای سورفكتانت سدیم دو دسیل سولفات.. 80
جدول 4- 5. مقادیر مواد استفاده شده در آزمایشات پلیمریزاسیون امولسیونی بوتادین.. 84
در دمای الف) 25ºC ب) 60ºCکه دستگاه هدایت­سنج نشان می­دهد. 110
جدول 5- 2. ضرایب معادله (5- 7) در دمای الف) 25ºC ب) 60ºC.. 112
جدول 5- 3. ضرایب هدایت برآورد شده در روش دوّم در الف)ºC 25 ب) 60ºC.. 114
) برآورد شده در الف) ºC25 ب)60ºC   115
و KPS در هر روش الف) 25ºC ب) 60ºC   116
و KPS درمحلولهای SDS در هر روش در الف) 25ºC ب) 60ºC   120
غلظتهای مختلف الکترولیت با بهره گرفتن از مقدارهای دقیق هدایت اولیه نشان داده شده توسط سیستم هدایت­سنج در الف) 25ºC ب) 60ºC.. 131
و KPS در دمای 60ºC   135
جدول 5- 9. مقایسهای بین اعداد پیش ­بینی شده در روش ارائه شده در این تز، با روش دوّم و سوّم برای هدایت اولیه تلفیق دو الکترولیت در دمای 60ºC.. 137
جدول 5- 10. اعداد پیش-بینی شده با روش ارائه شده در این تز برای هدایت اولیّۀ تلفیق دو الکترولیت در دمای 60ºC   139
) محلولهای SDS با غلظتهای مختلفی از تلفیق دو الکترولیت در هر روش. 140
جدول 5- 12. خطای نسبی σcalc غلظتهای مختلف تلفیق دو الکترولیت، با بهره گرفتن از مقدارهای دقیق هدایت اولیّۀ نشان داده شده توسط سیستم هدایت­سنج در دمای 60ºC.. 144
 
 
 
 
 
فهرست شکل­ها
شکل 1- 1. نمایش ساده شده یک سیستم پلیمریزاسیون امولسیونی.. 18
شکل 1- 2. پلیمریزاسیون امولسیونی در حین مرحله I 19
شکل 1- 3. پلیمریزاسیون امولسیونی در حین مرحله II 20
شکل 1- 4. پلیمریزاسیون امولسیونی در حین مرحله III 21
شکل 1- 5. رفتارهای مختلف سرعت مشاهده شده در پلیمریزاسیون امولسیونی. 21
شکل 1- 6. مراحل پلیمریزاسیون امولسیونی در مکانیسم هسته‌زایی هموژن. 23
شکل 2- 1. حوادث مربوط به هسته گذاری ذرات در فاز پیوسته 39
شکل 2- 2. حوادث مرتبط با فاز پیوسته و فاز ذرّه پلیمری 39
شکل 2- 3. نحوه تبدیل انواع ذرّات به یکدیگر در مدل صفر – یك… 53
در دمای 25ºC   62
شکل 3- 2. تأثیر الکترولیتهای اضافه شده بر روی غلظت بحرانی مایسل (CMC) SDS در دمای 25ºC.. 63
در دمای 60ºC   65
شکل 3- 4. تأثیر الکترولیت اضافه شده بر روی غلظت بحرانی مایسل (CMC) SDS در دمای 60°C.. 66
شکل 4- 1. تغییرات كارایی شروع كننده با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 85
شکل 4- 2. تغییرات سرعت هسته­زایی همگنی با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 86
شکل 4- 3. تغییرات غلظت سورفكتانت آزاد در فاز پیوسته با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 86
شکل 4- 4. تغییرات غلظت مایسل در فاز پیوسته با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 87
شکل 4- 5. تغییرات هسته زایی مایسلی با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 87
شکل 4- 6. تغییرات هسته­زایی كلی با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 88
شکل 4- 7. تغییرات تعداد ذرات پلیمری دارای رادیكال پلیمریک به ازای واحد حجم فاز محلول ( ) با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 89
شکل 4- 8. تغییرات تعداد ذرات پلیمری بدون رادیكال به ازای واحد حجم فاز محلول ( ) با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 89
شکل 4- 9. تغییرات تعداد ذرات پلیمری دارای رادیكال مونومریک به ازای واحد حجم فاز محلول ( ) با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 90
شکل 4- 10. تغییرات تعداد متوسط رادیكالها به ازای ذرات ( ) با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 90
شکل 4- 11. تغییرات تعداد كل ذرات به ازای واحد حجم فاز پیوسته  با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 91
شکل 4- 12. تغییرات سطح كل ذرات پلیمری با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 91
شکل 4- 13. تغییرات حجم كل ذرات پلیمری به ازای حجم فاز پیوسته با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 92
شکل 4- 14. تغییرات ضریب نفوذ مونومر داخل ذرات پلیمری با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 93
شکل 4- 15. تغییرات ضریب سرعت انتشار نفوذی داخل ذرات پلیمری با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 93
شکل 4- 16. تغییرات غلظت مونومر داخل ذرات پلیمری با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 94
شکل 4- 17. تغییرات كسر حجمی پلیمر داخل ذرات پلیمری با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 95
شکل 4- 18. تغییرات غلظت مونومر داخل فاز پیوسته با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 95
شکل 4- 19. تغییرات حجم قطرات مونومری به ازای حجم فاز پیوسته با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 96
شکل 4- 20. تغییرات غلظت مونومربا زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 97
شکل 4- 21. تغییرات درجه تبدیل با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر، . 97
شکل 4- 22. تغییرات درجه تبدیل با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر، . 98
شکل 4- 23. تغییرات درجه تبدیل با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر، . 98
شکل 4- 24. تغییرات درجه تبدیل با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 99
شکل 4- 25. تغییرات سرعت پلیمریزاسیون با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 99
شکل 4- 26. تغییرات توزیع اندازه ذرات با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر . 100
شکل 4- 27. تغییرات توزیع اندازه ذرات با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر . 101
شکل 4- 28. تغییرات توزیع اندازه ذرات با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر . 101
شکل 4- 29. تغییرات توزیع اندازه ذرات با زمان در پلیمریزاسیون با سدیم دو دسیل سولفات برای بررسی اثر غلظت امولسیفایر. 102
شکل 5- 1. پیشبینی مدل و داده های تجربی هدایت برای تیتراسیون آب مقطر با SDS در دمای الف)25ºC  ب) 60ºC   108
شکل 5- 2. جذب سورفکتانت روی ذرّات پلیمر و تجمع سورفکتانت برای تشکیل مایسل.. 109
شکل 5- 3. تغییرات هدایت اولیه الکترولیت با غلظت نمک در الف) 25ºC ب) 60°C.. 113
در دو دمای الف) 25ºC ب) 60ºC.. 129
با بهره گرفتن از مقدارهای دقیق هدایت اولیه نشان داده شده توسط سیستم هدایتسنج در الف) 25ºC ب) 60ºC.. 134
142
145
شکل 5- 8. پیش ­بینی هدایت الکتریکی واکنش پلیمریزاسیون امولسیونی نانو ذرّات پلیبوتادین به صورت Online  146
 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل اول :كلیات…………………………………………………………………………………………………3

1-5-1- نوع روش بررسی. 8

1-5-2-روش یا تکنیک. 8

1-5-3- جامعه آماری. 9

1-5-4- روش نمونه گیری و تعیین حجم. 10

1-5-5- تكنیك‌های جمع آوری اطلاعات. 10

1-5-6- داده‌پردازی. 11

فصل دوم : مبانی نظری و تحقیقات تجربی پیشین………………………………………………………..13

2-1-1-انواع شهر. 15

2-1-2-شهر و فضاهای فرهنگی. 17

2-1-3-فضاهای فرهنگی و اوقات فراغت. 18

2-1-4-فضاهای فرهنگی و نیازهای جامعه. 20

2-1-5- فعالیتها و نیازهای فرهنگی،ورزشی و تفریحی   22

 

ت

2-2-1-حقوق شهروندی. 25

عنوان                                                                                                    صفحه

2-3-1-نظریه مشارکت اجتماعی. 26

2-3-2-نظریه یادگیری اجتماعی. 27

2-3-3- نظریه‌ مبادله اجتماعی . 28

2-3-3- نظریه‌ مبادله اجتماعی . 28

2-4-1-اصول نیازسنجی. 30

2-4-2- روش ها و ابزارهای سنجش نیازها. 34

2-4-3- فنون نیازسنجی. 35

2-5-1-پیشینه. 37

2-5-2-تعاریف و برداشتها. 39

2-5-3-اهداف و کاربردها. 40

فصل سوم : شناخت وضع موجود محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری………………..47

3-1-1-تاریخچه تهران. 50

3-1-2-شرایط اقلیمی. 53

3-1-3- جاذبه های گردشگری. 55

3-1-4- جغرافیای طبیعی. 56

3-1-5- شبکه حمل و نقل . 57

3-1-6- موقعیت جغرافیایی. 60

3-1-7- جغرافیای انسانی. 60

 

ث

عنوان                                                                                                    صفحه

3-4-1- سرانه آموزشی منطقه یک بر حسب محله‌های مختلف  70

3-4-2- سرانه ورزشی موجود در منطقه برحسب محله‌های مختلف  73

3-4-3- سرانه تفریحی منطقه یک بر حسب محله‌های مختلف  76

3-4-4- سرانه فضای سبز منطقه یک بر حسب محله‌های مختلف  79

فصل چهارم : یافته های تحقیق……………………………………………………………………………….85

۴-1-۱- روش تجربی. 88

۴-2-۱- روش استنتاجی. 88

۴-3-1- سمت پاسخگو در خانوار. 90

۴-3-2- ترکیب جنسی. 90

۴-3-3- ترکیب سنی. 90

۴-3-4-وضع سواد و میزان تحصیل. 91

۴-3-5- وضع فعالیت. 92

4-3-6- وضع تاهل. 92

4-3-7- مدت زمان سکونت در محله. 93

۴-1-8– احساس تعلق به محله. 93

۴-1-9- علت عدم احساس تعلق و دلبستگی به محله. 94

۴-4-1- مرجع تعیین نیازهای محله. 95

۴-4-2- لزوم مشارکت ساکنین محله در تعیین نیازهای محله  95

۴-4-3- علل لزوم مشارکت ساکنین در تعین نیازهای محله  96

۴-4-4- راه ‌حل ‌های ارائه شده به منظور مشارکت فعالانه ساکنین در تهیه، اجرا و بهره‌برداری از طرح‌های توسعه محله. 96

4-4-5- امکانات فرهنگی موجود در محله از دیدگاه ساکنین  97

ج

۴-4-6- امکانات ورزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین  98

عنوان                                                                                                   صفحه

۴-4-7- امکانات تفریحی موجود در محله از دیدگاه ساکنین  99

۴-4-8- امکانات آموزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین  100

4-5-1- نیازهای فرهنگی محله نیاوران. 100

4-5-2- نیازهای ورزشی محله نیاوران. 101

4-5-3- نیازهای آموزشی محله نیاوران. 101

4-5-4- نیازهای فرهنگی حصار بوعلی. 101

4-5-6- نیازهای ورزشی محله حصار بوعلی. 102

4-5-7- نیازهای تفریحی حصار بوعلی. 102

4-5-8- نیازهای آموزشی محله حصار بوعلی. 102

4-5-9- آموزش در زمینه وظایف شهروندی. 103

۴-5-10- زمینه‌های آموزش وظایف شهروندی. 104

۴-5-11- وجود شورایاری در محله. 105

 

۴-5-12- هدف از ایجاد شورایاری. 106

۴-5-13- طرح‌های پیشنهادی به منظور بهبود وضع محله  106

۴-5-14- مهمترین مشکلات محله. 107

۴-5-15- تمایل ساکنین به مشارکت برای رفع مشکلات محله  108

۴-6-1- نیازهای فرهنگی محله. 110

۴-6-2- نیازهای ورزشی محله. 111

۴-6-3- نیازهای تفریحی محله. 112

۴-6-4- نیازهای آموزشی محله. 113

فصل پنجم : نتیجه گیری و ارائه راه کارها………………………………………………………………114

 

 

	چ

 

 

عنوان                                                                                                   صفحه

کتاب‌نامه…………………………………………………………………………………………………………..121

پیوست‌ها…………………………………………………………………………………………………………..126

ح

فهرست نمودارها:

شماره                          عنوان                                                              صفحه

نمودار شماره 1- سرانه آموزشی موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله  72

نمودار شماره 2- سرانه ورزشی موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله  75

نمودار شماره ۳- سرانه تفریحی موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله  78

نمودار شماره ۴- سرانه فضای سبز موجود منطقه یک شهرداری بر حسب محله  81

نمودار شماره 5- آموزش ساکنین مورد مصاحبه محله های منطقه یک شهرداری در زمینه وظایف شهروندی. 103

نمودار شماره 6- زمینه‌های آموزش وظایف شهروندی به ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 104

نمودار شماره 7- وجود شورایاری در محله مسکونی ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 105

نمودار شماره 8- تمایل ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران به مشارکت در رفع مشکلات محله. 108

نمودار شماره 9- نیازهای فرهنگی محله از دیدگاه شورایاران محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 110

نمودار شماره 10- نیازهای ورزشی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری از دیدگاه شورا یاران. 111

نمودار شماره 11- مهمترین نیازهای تفریحی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 112

نمودار شماره 12- نیازهای آموزشی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 113

 

 

خ

فهرست جداول :

شماره                     عنوان                                                            صفحه

جدول شماره 1- تعداد نمونه به تفكیک محله. 10

جدول شماره 2- سرانه آموزشی موجود منطقه یک شهرداری به تفكیک محله………………………………71

جدول شماره 3- سرانه ورزشی موجود منطقه یک شهرداری به تفكیک محله  73

جدول شماره 4- سرانه تفریحی موجود منطقه یک شهرداری به تفكیک محله  76

جدول شماره 5- سرانه فضای سبز موجود منطقه یک شهرداری به تفكیک محله  79

جدول شماره ۶- سمت پاسخگویان در خانوار. 90

جدول شماره ۷- ترکیب جنسی ساکنین نمونه  محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران. 90

جدول شماره ۸- ترکیب سنی ساکنین نمونه  محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران. 91

جدول شماره ۹- وضع سواد و میزان تحصیل ساکنین نمونه  محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 91

جدول شماره ۱0- وضع فعالیت ساکنین نمونه  محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران. 92

جدول شماره ۱1- وضع تأهل ساکنین نمونه  محله‌های منطقه یک شهرداری تهران  92

جدول شماره ۱2- مدت زمان سکونت ساکنین مورد مصاحبه در محله مسکونی  93

جدول شماره ۱3- احساس تعلق ساکنین مورد مصاحبه در  محله‌های منطقه یک شهرداری به محله مسکونی خود. 94

جدول شماره ۱4- علت عدم احساس تعلق و دلبستگی ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری به محله مسکونی خود. 94

جدول شماره ۱5- مرجع تعیین نیازهای محله از دیدگاه ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 95

جدول شماره ۱6- ضرورت مشارکت ساکنین محله در تعیین نیازهای محله از دیدگاه ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 96

جدول شماره ۱7- علل لزوم مشارکت ساکنین در تعیین نیازهای محله از دیدگاه ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 96

جدول شماره 18- راه ‌حل ‌های ارائه شده جهت مشارکت فعالانه ساکنین در تهیه، اجرا و بهره‌برداری از  طرح‌های توسعه محله از دیدگاه ساکنین مورد مصاحبه  97

د

جدول شماره 19- امکانات فرهنگی موجود در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 98

شماره                     عنوان                                                            صفحه

جدول شماره ۲0- امکانات ورزشی موجود در محله از دیدگاه ساکنین نمونه در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 99

جدول شماره ۲1- امکانات تفریحی در محله از دیدگاه  ساکنین نمونه در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 99

جدول شماره ۲2- امکانات موجود در محله از دیدگاه  ساکنین محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 100

جدول شماره 23 – نیازهای فرهنگی محله نیاوران. 100

جدول شماره 24- نیازهای ورزشی محله نیاوران. 101

جدول شماره 25- نیازهای آموزشی محله نیاوران. 101

جدول شماره 26 – نیازهای ورزشی محله حصار بوعلی. 102

جدول شماره 27 – نیازهای تفریحی محله حصار بوعلی. 102

جدول شماره 28- نیازهای آموزشی محله حصار بوعلی. 103

جدول شماره 29- آموزش وظایف شهروندی ساکنین  تحت پوشش منطقه یک شهرداری به وسیله شهرداری منطقه. 103

جدول شماره 30- زمینه‌های آموزش وظایف شهروندی به  ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 104

جدول شماره 31- وجود شورایاری در محله مسکونی  ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 105

جدول شماره 32- هدف از ایجاد شورایاری از دیدگاه ساکنین مورد مصاحبه محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 106

جدول شماره 33- طرح‌های پیشنهادی به وسیله ساکنین نمونه محله‌های منطقه یک شهرداری  تهران به منظور بهبود وضع محله آنان. 107

جدول شماره 34- مهمترین مشکلات محله ساکنین مورد مصاحبه  در محله‌های منطقه یک شهرداری تهران. 107

جدول شماره 35- تمایل ساکنین به مشارکت برای رفع مشکلات محله  108

جدول شماره 36- نیازهای فرهنگی محله از دیدگاه شورایاران محله‌های  منطقه یک شهرداری. 110

جدول شماره 37- نیازهای ورزشی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری از دیدگاه شورایاران. 111

ذ

جدول شماره 38- مهمترین نیازهای تفریحی محله‌های تحت پوشش منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 112

شماره                     عنوان                                                            صفحه

جدول شماره 39- نیازهای آموزشی محله‌های تحت پوشش  منطقه یک شهرداری تهران از دیدگاه شورایاران. 113

چکیده

برخورداری از فضا، امكانات و سرانه‌های فرهنگی، تفریحی و ورزشی از جمله حقوق شهروندی به‌شمار رفته و در عصری كه از آن تحت عنوان “تمدن فراغت” نام برده می‌شود برنامه‌ریزی به منظور بهینه‌سازی نحوه گذران اوقات فراغت گروه‌ها و قشرهای مختلف مردم امری ضروری و اجتناب ناپذیر محسوب می‌گردد.سنجش نیازهای گروه هدف كه معمولاً از آن تحت عنوان  نیازسنجی، یاد می‌شود یكی از نخستین مراحل در روند برنامه‌ریزی به شمار رفته و فرایندی است كه فاصله و شكاف بین “وضع موجود” و “وضع مطلوب” را شناسایی نموده و سپس در قالب نیازها اولویت بندی می‌كند. در فرایند نیازسنجی و تعیین نیازها كلیه گروه‌های ذی‌نفع مشاركت نموده و “برنامه ریزی از پایین به بالا” از قوه به فعل در آمده و جامه عمل می‌پوشد.

تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد كه از 1980 میلادی به بعد در برنامه‌های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده‌ای به رویكرد مشاركتی، صورت گرفته تا جایی كه در حال حاضر مشاركت شهری رمز موفقیت طرح‌های توسعه شهری و یكی از معیارهای عملكرد مدیریت شهری و اركان آن (شهرداری‌ها و شورای شهر) به شمار می‌رود.

1

اطلاعات موجود از آن حكایت دارد كه در گذشته بسیاری از طرح‌های توسعه محله‌ای بدون انجام پروژه‌های نیازسنجی و مشاركت صاحبنظران و ساكنین محله در تعیین نیازهای محله، تهیه و به مورد اجرا گذاشته شده و نتیجه حاصله از آن موازی كاری، ایجاد فرصت‌های دسترسی ناعادلانه به امكانات و فضاهای اجتماعی، فرهنگی در سطح محله‌های مختلف و بالاخره تهیه و اجرای طرح‌های توسعه ناسازگار با مقتضیات و ملاحظات فرهنگی- اجتماعی محله بوده كه معمولاً مورد استقبال ساكنین محله قرار نمی‌گرفت. آینده‌نگری و پیش بینی تحولات از نیازهای اساسی برنامه ریزان و مدیران است. ساکنین مورد مصاحبه مهمترین فایده و نتیجه حاصل از مشارکت ساکنین در اجرای پروژه‌های نیازسنجی و تعیین نیازهای محله را افزایش نرخ مشارکت محله‌ای و تقویت احساس تعلق به محله و بالاخره تهیه طرح‌های محله بر اساس نیازهای واقعی ذکر نموده‌اند.

به اعتقاد آنان مشارکت فعالانه ساکنین در فرایند تهیه، اجرا و بهره‌برداری از طرح‌های توسعه محله، مستلزم جلب اعتماد ساکنین محله از طریق عمل کردن به وعده‌های داده شده می‌باشد و تحقق وعده‌های داده شده اعتماد ساکنین محله را به سازمان‌های دست اندرکار تهیه و اجرای طرح‌های توسعه محله جلب نموده و جلب اعتماد ساکنین به مشارکت خودانگیخته مردمی در سطح محله منجر می‌گردد

طرح و بیان مساله

برخورداری از فضا، امكانات و سرانه‌های فرهنگی، تفریحی و ورزشی از جمله حقوق شهروندی به‌شمار رفته و در عصری كه از آن تحت عنوان “تمدن فراغت” نام برده می‌شود برنامه‌ریزی به منظور بهینه‌سازی نحوه گذران اوقات فراغت گروه‌ها و قشرهای مختلف مردم امری ضروری و اجتناب ناپذیر محسوب می‌گردد.

برنامه‌ریزی جهت برخورداری و بهبود بخشیدن به شاخص‌ها و سرانه‌های فرهنگی، تفریحی و ورزشی و بهینه سازی نحوه گذران اوقات فراغت مستلزم شناخت وضع موجود امكانات و سرانه های فرهنگی، تفریحی و ورزشی در هر محله و نیازسنجی و تعیین نیازهای فرهنگی، تفریحی و ورزشی محله‌های مختلف می‌باشد.

سنجش نیازهای گروه هدف كه معمولاً از آن تحت عنوان  نیازسنجی[1]، یاد می‌شود یكی از نخستین مراحل در روند برنامه‌ریزی به شمار رفته و فرایندی است كه فاصله و شكاف بین “وضع موجود” و “وضع مطلوب” را شناسایی نموده و سپس در قالب نیازها اولویت بندی می‌كند. در فرایند نیازسنجی و تعیین نیازها كلیه گروه‌های ذی‌نفع مشاركت نموده و “برنامه ریزی از پایین به بالا” از قوه به فعل در آمده و جامه عمل می‌پوشد.

بدین ترتیب روی آوری سازمان‌های دست اندركار تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری به نیازسنجی و تعیین نیازهای مردم نخستین گام در جهت جلب مشاركت مردمی و دگرگونی در رویكرد برنامه‌ریزی از “برنامه‌ریزی برای مردم” به “برنامه‌ریزی با مردم” و به بیان ساده‌تر توجه به مهمترین عنصر توسعه یعنی انسان در فرایند تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری به شمار می‌رود. به همین سبب در ادبیات جدید توسعه با توجه به اهمیت نقش مردم در جامعه از “مردم” به عنوان ثروت واقعی جامعه یاد شده و اصطلاح تخصصی “توسعه از پایین به بالا” نیز ناظر به نقش مشاركتی مردم در فرایند توسعه می‌باشد.

تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد كه از 1980 میلادی به بعد در برنامه‌های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده‌ای به رویكرد مشاركتی[2]، صورت گرفته تا جایی كه در حال حاضر مشاركت شهری رمز موفقیت طرح‌های توسعه شهری و یكی از معیارهای عملكرد مدیریت شهری و اركان آن (شهرداری‌ها و شورای شهر) به شمار می‌رود.

عمده‌ترین نتایج و پی‌آمدهای مشاركت شهری عبارتند از:

• آگاهی مردم از مهارت‌ها و توانایی‌های خود
• تقویت حس اعتماد و اطمینان نسبت به مدیران شهری
• تقویت حس همكاری میان شهروندان و مدیران شهری
• بروز خلاقیت‌های شهروندان و ارائه طرح‌ها و پیشنهادات
• احساس تعلق بیشتر به جامعه شهری

مشاركت شهری برای نظام مدیریت شهری و توسعه شهری كاركردهای گوناگونی دارد كه از جمله این كاركردها می‌توان به افزایش دسترسی به اطلاعات شهری، تعیین اولویت‌ها و نیازهای شهروندان و كوشش‌های جمعی برای اجرای طرح‌های توسعه می‌باشد.

مشاركت شهری در اجرای طرح‌های توسعه دارای چندین سطح گوناگون است. “راجر” حداقل به شش سطح اشاره كرده است:

1. مشاركت خودجوش (حضور خودجوش مردم)
2. مشاركت شهری فعال (همكاری مردم و مجریان پروژه)
3. مشاركت منفعل شهری (حضور فیزیكی صرف مردم)
4. مشاركت شهری كاركردی (قرار گرفتن مردم در جریان پروژه‌ها)
5. مشاركت شهری موثر (حضور مردم در نهادها بدون حق رأی)
6. مشاركت شهری مشورتی (مشاوره دادن به مجریان پروژه)

رویكرد محله‌گرایی كه یكی از مهمترین هدف‌های آن تقویت فرهنگ مشاركت اجتماعی در سطح محله، شركت دادن مردم محل در روند تصمیم‌گیری، تهیه، اجرا و بهره‌برداری از طرح‌های توسعه محله‌ای و “واگذاری كار مردم محله به

چکیده

در این تحقیق اثر اصلاح ترکیبی نانونقره کلوئیدی-گرمآبی بر انتقال حرارت از صفحات پرس گرم به مغز کیک خرده­چوب گونه­ راش (Fagus orientalis)، خواص فیزیکی و مکانیکی تخته­خرده­چوب و تغییرات شیمیایی خرده­چوب­های تیمار شده از طریق طیف­سنجی FTIR بررسی شد. تیمار در 4 گروه شاهد، گرمآبی، نانو و نانو-گرمآبی انجام گردید. البته تیمار­ گرمآبی و نانو-گرمآبی در دو سطح حرارت 150 و 170 درجه سانتی ­گراد و دو سطح زمان 30 و 45 دقیقه انجام شد. در مجموع 10 سطح تیمار به­دست­آمد. نانونقره کلوئیدی با غلظت ppm100 تهیه­شد. مقاومت­های مکانیکی تخته­ها شامل مدول­گسیختگی، مدول­الاستیسیته و چسبندگی داخلی طبق استاندارد DIN-68763 و خواص فیزیکی تخته­ها شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه­وری در آب طبق استاندارد EN-317 اندازه ­گیری شدند. به­منظور بررسی اثر نانوذرات نقره بر انتقال حرارت تخته­هایی با زمان پرس 5 دقیقه ساخته­شد و دما در لایه میانی کیک خرده­چوب در هر 30 ثانیه توسط ترموکوپل ثبت گردید. تصاویر میكروسكوپ الكترونی (SEM) حضور، سایز و پراكنش مناسب نانو ذرات کلوئیدی نقره در خرده­چوب را به وضوح ثابت کرده­است. نتایج طیف سنجی FTIR شکست گروه­های استیل همی­سلولز­ها و کاهش مناطق آبدوست خرده­چوب­ها اصلاح شده به روش گرمآبی و نانو-گرمآبی رانشان می­دهد. اصلاح ترکیبی نانو-گرمآبی سرعت انتقال حرارت به لایه ­های میانی کیک را تسریع کرد. تیمار نانو-گرمآبی در دمای بالای (170 درجه­سانتی ­گراد) و نیز در دقایق انتهایی پرس نسبت به نمونه­های شاهد و گرمآبی بهبود انتقال حرارت معنی­داری نشان­داد. هم­چنین تخته­های حاوی نانونقره نسبت به تمام سطوح تیمار در زمان کمتری (92 ثانیه) به دمای 100 درجه­سانتی ­گراد رسید. نتایج نشان­دادند تیمار نانو-گرمآبی منجر به کاهش مدول­گسیختگی و چسبندگی داخلی، افزایش مدول­الاستیسیته، کاهش جذب آب و بهبود واکشیدگی ضخامت تخته­ها گردید. بیشترین بهبود در خواص فیزیكی در تخته­های ساخته­شده با خرده­های چوب تیمار شده به روش نانو-گرمآبی در دمای 170 درجه سانتی ­گراد و به­مدت 45 دقیقه مشاهده­شد. با افزایش دما و زمان تیمار، کاهش MOR و بهبود MOE محسوس­تر ­شد، اما با افزایش زمان تیمار در یک سطح دمایی IB کاهش بیشتری نشان­داد. هم­چنین کلیه خواص فیزیکی و مکانیکی تخته­های ساخته­شده با خرده­چوب­های اشباع­شده با نانو نسبت به شاهد بیشتر بود.

کلمات کلیدی: نانونقره کلوئیدی-گرمآبی، تخته­خرده­چوب، انتقال حرارت، خواص فیزیکی و مکانیکی

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                  صفحه

فصل اول: مقدمه و کلیات

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-2- فرضیات پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-3- اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

1-4- کلیات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-4-1- راش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-4-2- تخته­خرده­چوب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-4-3- اصلاح چوب………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-4-3-1- اصلاح حرارتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-4-3-2- تیمار گرمآبی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17

1-5- فناوری نانو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

1-5-1- نانو ذرات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

1-5-1-1- فرایند­های تولید نانو ذرات……………………………………………………………………………………………………………………………………..19

1-5-1-2- نانو نقره……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

1-5-2- انتقال حرارت نانو ذرات فلزی………………………………………………………………………………………………………………………………………20

1-6- کلوئید­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

1-7- میکروسکوپ الکترونی (SEM)………………………………………………………………………………………………………………………………………..22

فصل دوم: پیشینه تحقیق

3-1- اثر تیمار گرمایی بر خواص کاربردی چوب و فرآورده ­های آن………………………………………………………………………………………….24

3-1-1- خواص فیزیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………24

3-1-2- خواص مکانیکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

3-2- اثر نانوذرات فلزی بر خواص کاربردی چوب و فرآورده ­های آن……………………………………………………………………………………….30

3-2-1- اثر نانوذرات فلزی بر هدایت حرارتی…………………………………………………………………………………………………………………………..30

3-2-2- خواص فیزیکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

3-2-3- خواص مکانیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………35

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- عوامل متغیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

3-2- عوامل ثابت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….40

3-3- تهیه مواد اولیه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

3-3-1- تهیه خرده­چوب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-3-2- تهیه مواد شیمیایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-3-3- تهیه چسب مصرفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41

3-4- آماده ­سازی ترکیبات

 آزمونی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

3-4-1- نانو نقره کلوئیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

3-5- فرایند اصلاح…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

3-5-1 تیمار نانو­نقره………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….43

3-5-2- تیمار گرمآبی و نانو­-گرمآبی………………………………………………………………………………………………………………………………………..43

3-6- طیف سنجی مادون قرمز (FT-IR)………………………………………………………………………………………………………………………………..44

3-7- میكروسكوپ الكترونی (SEM)……………………………………………………………………………………………………………………………………….44

3-8- ساخت تخته و ثبت دما در ضخامت کیک ……………………………………………………………………………………………………………………..45

3-9- تهیه نمونه­های آزمونی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

3-10- اندازه ­گیری خواص فیزیکی تخته­ها………………………………………………………………………………………………………………………………..46

3-10-1- محاسبه تغییرات وزن و میزان ماندگاری نانو روی خرده­چوب راش…………………………………………………………………………46

3-10-2- محاسبه واکشیدگی ضخامت و جذب آب…………………………………………………………………………………………………………………47

3-11- اندازه ­گیری خواص مکانیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………….47

3-11-1- خواص­خمشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

3-11-1-1- مدول­گسیختگی  (MOR)………………………………………………………………………………………………………………………………….47

3-11-1-2- مدول­الاستیسیته (MOE)…………………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-11-2- چسبندگی­داخلی (IB)……………………………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-12- تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

فصل چهارم: نتایج

4-1- شناسایی و بررسی ساختاری خرده­چوب (SEM و EDS)…………………………………………………………………………………………..50

4-2- طیف سنجی مادون قرمز (FTIR)………………………………………………………………………………………………………………………………….53

4-3- اثر اصلاح ترکیبی نانو-گرمآبی بر روند انتقال حرارت……………………………………………………………………………………………………..55

4-4- خواص فیزیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57

4-4-1- تغییرات وزن خرده­چوب راش…………………………………………………………………………………………………………………………………….58

4-4-2- جذب آب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58

4-4-3- واكشیدگی ضخامت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60

4-5- خواص مکانیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….61

4-5- 1- خواص خمشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

4-5-1-1- مدول گسیختگی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

4-5-1-2- مدول­الاستیسیته……………………………………………………………………………………………………………………………………………………62

4-5-2- مقاومت چسبندگی داخلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………63

فصل پنجم: بحث و نتیجه ­گیری

5-1- نوآوری روش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………66

5-1- تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM و EDS)…………………………………………………………………………………………………………….67

5-2- طیف­سنجی FTIR………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….67

5-3- انتقال حرارت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

5-4- خواص فیزیكی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………70

5-5- خواص مكانیكی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

5-5-1- خواص­خمشی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

5-5-1-1- مدول گسیختگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

5-5-1-2- مدول­الاستیسیته…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….73

5-5-2- چسبندگی داخلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

نتیجه ­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….78

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..86

فهرست شکل­ها

شکل 3-1- نانو نقره تولید شده………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44

شکل 3-2- دستگاه اشباع مجهز به المنت حرارتی………………………………………………………………………………………………………………….45

شکل 3-3- نمایی از دستگاه میکروسکوپ الکترونی (SEM) واقع در آزمایشگاه رضایی……………………………………………………….46

شكل 4-1- تصویر SEM محلول کلوئیدی نانونقره تولید شده………………………………………………………………………………………………..52

شكل 4-2- تصویر SEM خرده­چوب­ اشباع شده با نانو ذرات نقره……………………………………………………………………………………………53

شكل 4-3- تصویر SEM خرده­چوب­ شاهد……………………………………………………………………………………………………………………………….53

شکل 4-4- طیف EDS خرده­چوب اشباع­شده با نانو…………………………………………………………………………………………………………………54

شکل 4-5- طیف­های FTIR نمونه­های تیمار شده و شاهد………………………………………………………………………………………………………56

شکل 4-6- طیف­های FTIR نمونه­های تیمار شده و شاهد………………………………………………………………………………………………………56

شکل 4-7- زمان رسیدن دما به 100 درجه سانتی ­گراد در تیمارهای مختلف…………………………………………………………………………58

شکل4-8- حداکثر دمای ثبت شده­ی مغز کیک در سطوح مختلف تیمار…………………………………………………………………………………59

شکل 4-9- میانگین جذب آب پس از 2 ساعت غوطه­وری………………………………………………………………………………………………………..61

شکل 4-10- میانگین جذب آب پس از 24 ساعت غوطه­وری…………………………………………………………………………………………………..61

شکل 4-11- میانگین واکشیدگی ضخامت پس از 2 ساعت غوطه­وری…………………………………………………………………………………….62

شکل 4-12- میانگین واکشیدگی ضخامت پس از 24 ساعت غوطه­وری…………………………………………………………………………………..63

شکل4-13- اثر سطوح مختلف تیمار بر مدول گسیختگی…………………………………………………………………………………………………………54

شکل 4-14- اثر سطوح مختلف تیمار بر مدول الاستیسیته………………………………………………………………………………………………………65

شکل 4-15- اثر سطوح مختلف تیمار بر مقاومت چسبندگی داخلی………………………………………………………………………………………..66

فهرست جدول­ها

جدول 3-1- مشخصات فنی چسب مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………………………33

جدول3-2- ابعاد و تعداد نمونه­های آزمونی در هر تکرار و تیمار……………………………………………………………………………………………….37

جدول4-1- نتایج کمی طیف EDS…………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

جدول 4-2- اثر تیمار­های مختلف بر انتقال حرارت طی فرایند پرس گرم……………………………………………………………………………….57

جدول 4-3- اثر تیمار نانو، گرمآبی و نانو-گرمآبی بر تغییرات وزن……………………………………………………………………………………………60

مقدمه                                                                                                                   

          چوب از زمان پیدایش انسان تاکنون همواره به­عنوان ماده­ای بسیار مهم مطرح بوده ­است. در سال­های اخیر، بازار مصرف اوراق فشرده­چوبی گسترش قابل­ملاحظه­ای یافته­است. از دلایل عمده آن مزایای ویژه پانل­های چوبی، مانند یکنواختی خواص کاربردی در سطح پانل، امکان تولید در ابعاد بزرگ و سطح صاف با کیفیت مطلوب می­باشد (تومن و همکاران، 2010). در میان محصولات متنوع حاصل از فرآورده ­های چوبی، تخته­خرده­چوب به­لحاظ تنوع استفاده، فرایند نسبتاً ساده تولید و انعطاف­پذیری مواد اولیه از اهمیت ویژه­ای برخوردار­است. این صنعت در اوایل قرن بیستم صنعتی گردید و با تولید رزین­های مصنوعی در دهه­های چهل تا شصت میلادی توسعه چشم­گیری یافت (فتحی و همکاران، 1389) . در کنار ویژگی­های منحصر به فرد تخته­خرده­چوب، این ماده دارای ویژگی­های نامطلوبی همچون ناپایداری ابعاد که از تبادل رطوبت با محیط پیرامون آن ناشی ­می­ شود، هست. این ویژگی باعث تغییر ابعاد چوب شده و بر روی خواص مکانیکی، هدایت حرارتی، صوتی و الکتریکی آن اثر می­گذارد. هم­چنین این ماده دارای ویژگی­هایی همچون تخریب زیستی، هوازدگی، قابلیت اشتعال و … هست.

در نتیجه، اگر فرآورده ­های چوبی بدون هیچ گونه تیمار اصلاحی تحت شرایط نامطلوب (بخصوص مصارف بیرونی) به­کار روند، كیفیت آن­ها تحت تاثیر قرار می­گیرد و عمر مفیدشان نیز محدودتر خواهد شد. جهت بهبود خواص، می­بایست تیمار‌هایی روی فرآورده ­های مرکب چوبی اعمال نمود تا کاربرد آنها را افزایش داد. در سال­های اخیر بیشتر از روش­های اصلاح چوب برای حل مشکلات زیست­محیطی، و بهبود خواص چوب و فرآورده ­های آن استفاده می­ شود که تیمار گرمایی یکی از این روش­ها است (هیل، 2006). در تجزیه حرارتی، همی­سلولز نسبت به سایر پلی­مر­های چوب بیشتر در معرض تخریب هستند (استام، 1964؛ آلن و همکاران، 2002). تخریب سلولز نسبت به همی­سلولز در دما­های بالاتر اتفاق می­افتد، هرچند گاهی اوقات در دما­های پایین تخریب همی­سلولز بسیار آهسته است (هیل، 2006). با حرارت­دهی چوب در هوا به بیش از دمایc  120ْ، درجه­ پلیمریزاسیون (DP) کاهش می­یابد (فنگل و وگنر، 1984). در مراحل آغازی تیمار، افزایش در درجه بلورینگی و وسعت نواحی بلوری ملاحظه شد، اما با افزایش زمان تیمار، هر دو کاهش می­یابند (هیل، 2006).

تیمار گرمایی منجر به تغییر در خواص فیزیکی گوناگون از قبیل کاهش در رطوبت تعادل (اوباتایا و همکاران، 2000؛ اوباتایا و تومیتا، 2002)، کاهش خاصیت هیگروسکوپیک (متسا کورتلینن و همکاران، 2006؛)، بهبود در چسبندگی (فولریچ و همکاران، 2006)، بهبود دوام طبیعی (بونسترا و همکاران، 2006؛ هانگر و همکاران، 2002؛ سیلر و همکاران، 2000)، افزایش نواحی بلوری سلولز (بویان و همکاران، 2000؛ تجادا و همکاران، 1997؛ اوداکا و فرنو، 2003) و مقدار ظاهری لیگنین (کامدم و همکاران،2002؛ نوپنن و همکاران، 2004) می­گردد. از سوی دیگر اصلاح حرارتی باعث کاهش استحکام و مقاومت چوب می­ شود (آویمی و وسترمارک، 2005؛ هونگ و لین، 2000؛ کامدم و همکاران، 2002) که