چکیده

 

ارائه‏ یک مدل یکپارچه و فراگیر برای زنجیره هایتأمین مدنظر است که در آن به هر دو عامل کلیدی زنجیره (کارایی و پاسخگویی)، توجه لازم شود. در این پایان‏ نامه، ضمن توجه لازم و جامع به هر دو جنبه‏ی هزینه و کیفیت، سعی می‌شود تا زنجیره‏ی تأمینی تهیه شود با اندکی بومی‏سازی در زنجیره هایدیگر قابل کاربرد باشد. به همین منظور، مدل پیشنهادی در یک زنجیره‏ی تأمین چهار سطحی شامل، تأمین‌کننده، تولیدکننده، توزیع‏کننده و مشتری فرموله شده است. زنجیره شامل هزینه‏ های ملموس و غیرملموس می‏باشد. برای هدف کیفیت نیز، کیفیت تأمین‌کنندگان، کیفیت تولیدکننده و کیفیت توزیع‏کنندگان در نظر گرفته‌شده است. مدل دوهدفه‏ پیشنهادی توسط راه‌حل روش پارامتری (وزین) به یک مدل تک هدف‏ تبدیل‌شده و برای مثالی با سایز متوسط با شرایط واقعی حل‌شده است. نتایج محاسباتی و تحلیل‏های موجود حکایت از کارایی مدل پیشنهادی و همچنین روش حل دقیق موجود برای مسائل کوچک و متوسط دارد. در این پایان‏ نامه، شرکت فرآورده‏های لبنی کاله به‌عنوان تولیدکننده‏ی زنجیره‌ی تأمین درنظرگرفته می‌شود.

 

واژه‏های کلیدی: لجستیک، مکان‏یابی، زنجیره‌ی تأمین، مدیریت، تأمین‌کننده، انتخاب، تصادفی، برنامه‏ ریزی، چندهدفه، بهینه‌سازی، کیفیت، شش سیگما

فهرست مطالب

فصل اول مقدمه و کلیات پژوهش… 2

1.مقدمه. 2

1-1.تعاریف مرتبط با زنجیره تأمین.. 3

1-1-1. انواع شبکه‏های زنجیره تأمین.. 4

1-1-2. فازهای تصمیمی در یک زنجیره‏ی تأمین.. 4

1-1-3. زنجیره‏ی پاسخ‏گو و کارا 6

1-1-4.طبقه‌بندی هزینه‏ های موجود در زنجیره تأمین.. 8

1-1-5.برنامه‏ ریزی تک دوره‏ای و چند دوره‏ای.. 10

1-2.اهداف پژوهش… 11

1-3.ضرورت پژوهش… 12

1-4.جمع‌بندی.. 13

فصل دوم ادبیات و پیشینه پژوهش… 14

2.مقدمه. 15

2-1.مرور بر ادبیات به‏کارگیری مدل‏های چندهدفه در زنجیره‏ی تأمین.. 16

2-2.مرور بر ادبیات هزینه کیفیت… 19

2-2-1.مرور بر ادبیات هزینه‏ی کیفیت در زنجیره‌ی تأمین.. 25

2-2-2.مرور بر ادبیات به‏کارگیری کیفیت در زنجیره‌ی‌تامین.. 27

2-2-3.مرور بر ادبیات در نظر گرفتن کیفیت تأمین ‏کنندگان در زنجیره‏ی تأمین.. 28

2-2-4.مرور بر ادبیات در نظر گرفتن کیفیت تولیدکنندگان در زنجیره‏ی تأمین.. 30

2-2-5.مرور بر ادبیات در نظر گرفتن کیفیت توزیع‏کنندگان در زنجیره تأمین.. 31

2-3.مرور بر ادبیات برنامه‏ ریزی تک دوره‏ای و چند دوره‏ای زنجیره‌ی‌تامین.. 36

2-4.مرور بر ادبیات روش‏های حل مسائل زنجیره‌ی‌تامین.. 37

2-4-1.مرور بر ادبیات تکنیک نیل به مقصد. 38

2-5.ادبیات حوزه پژوهش… 39

2-5-1.تاریخچه شرکت فرآورده‌های لبنی کاله. 39

2-5-2.جوایز و مدال‌ها 39

2-5-3. استانداردها 40

2-5-4. فعالیت اصلی شرکت… 40

2-5-5.محصولات و برندهای شرکت… 41

2-5-6.محصول موردمطالعه. 43

2-6.نتیجه‏گیری.. 43

فصل سوم روش پژوهش… 46

3.مقدمه. 47

3-1.هزینه‏ی کیفیت (هزینه‏ی کیفیت تولیدکننده) 47

3-1-1.انواع هزینه‏ های کیفیت… 47

3-2.هزینه‏ی کیفیت تأمین‌کنندگان. 50

3-3.تکنیک نیل به مقصد. 52

3-4.روش حل: روش پارامتری ( وزین) 53

3-5.هزینه‏ی کیفیت خدمت‏دهی به مشتریان. 56

3-6.پارامترها و متغیرهای تصمیم مسئله. 57

3-7.مینیمم سازی هزینه‏ی کل.. 61

 

3-7-1.هزینه‏ی خرید مواد خام تأمین ‏کنندگان. 61

3-7-2.هزینه‏ی حمل مواد خام/محصولات… 61

3-7-3.هزینه‏ی تولید محصول. 62

3-7-4.هزینه‏ی نگهداری موجودی.. 62

3-7-5.هزینه‏ی کیفیت… 63

3-8.ماکزیمم سازی کیفیت کل زنجیره‌ی تأمین.. 65

3-8-1. کیفیت تأمین ‏کنندگان. 66

3-8-2.کیفیت مراکز توزیع. 66

3-8-3. کیفیت محصولات تولیدی.. 67

3-9.محدودیت‌ها 68

3-10.نتیجه‌گیری.. 72

فصل چهارم محاسبات و یافته‌های پژوهش… 73

4.مقدمه. 74

4-1.روش حل: روش پارامتری ( وزین) 74

4-2.نتایج محاسباتی.. 76

4-2-1.اطلاعات تأمین ‏کنندگان. 77

4-2-2.اطلاعات مشتریان و مراکز توزیع. 78

4-3.نتــــــایج و تفـــاســـــــیر. 91

4-3-1.بررسی اثر عامل‌های کلیدی بر جواب بهینه. 91

4-3-2.سناریوی صفر. 91

4-3-3.سناریوی یک… 92

4-3-4.سناریوی دو. 92

فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها 94

5.مقدمه. 95

5-1.جمع‏بندی و نوآوری.. 95

5-2.پیشنهاد‌ها برای مطالعات آتی.. 96

5-3.توصیه‌های راهبردی.. 97

فهرست مراجع. 99

پیوست‏ها: 104

کد GAMS: 105

چکیده انگلیسی: 116

 

 

فهرست جداول

جدول ‏2‑1 مقالات مطالعه شده با توجه به تابع هدف آن‌ ها از سال 2000 به بعد. 17

جدول ‏2‑2-تفکیک ادبیات حوزه پژوهش با توجه به برنامه‏ ریزی زمانی و سطوح زنجیره تأمین.. 37

جدول ‏4‑1- اطلاعات تأمین ‏کنندگان. 77

جدول ‏4‑2- اطلاعات مربوط مراکز توزیع. 78

جدول ‏4‑3- اطلاعات مربوط به مشتریان. 79

جدول ‏4‑4- نرخ کرایه حمل (ریال برحسب تن و مسافت) 83

جدول ‏4‑5- نرخ کرایه حمل(  ) (ریال برحسب مسافت  و1تن) 84

84

85

. 85

. 85

. 85

. 86

86

87

87

88

… 88

. 89

. 89

. 89

. 89

.. 90

. 90

90

. 90

… 93

 

فهرست شکل‏ها

شکل ‏1‑1- کمترین هزینه ممکن برای رسیدن به سطح مشخص از پاسخ‏گویی [1]. 7

شکل ‏1‑2- طیف پاسخ‏گویی [1]. 7

شکل ‏2‑1-مدل PAF برای دسته ‏بندی هزینه‏ ها [11] 22

شکل ‏2‑2-مدل جوران برای دسته ‏بندی هزینه‏ ها (جوران و گراینا، 1998) [8] 24

شکل ‏2‑3-شرکت فراورده‏های لبنی کاله. 39

شکل ‏3‑1- سطح بهینه‏ای از کیفیت [8] 50

شکل ‏3‑2-  ساختار زنجیره‌ی تأمین پیشنهادی.. 54

شکل ‏3‑3- ساختار زنجیره‌ی تأمین[1] 54

شکل ‏3‑4- مدل زنجیره‏ تأمین.. 55

 شکل ‏4‑1-نقشه دریافت شیر و ارسال محصول در شرکت فرآورده‌های لبنی کاله. 76

شکل ‏4‑2-نقشه دریافت شیر تأمین ‏کنندگان. 78

شکل ‏4‑3-مکان مرکز توزیع(بانی چاو) اصفهان در Google map. 79

شکل ‏4‑4- مکان مرکز توزیع(بانی چاو) احمدآباد تهران در Google map. 79

شکل ‏4‑5-مکان فروشنده هایپر استار اصفهان در Google map. 80

شکل ‏4‑6-مکان فروشنده ملت صفری اصفهان در Google map. 80

شکل ‏4‑7-مکان فروشنده سوپر مارکت-سحر در تهران در Google map. 81

شکل ‏4‑8-مکان  فروشنده سوپرمارکتی- نیستان در تهران در Google map. 81

شکل ‏4‑9-مکان کارخانه فرآورده‌های لبنی کاله در Google map. 82

1.              مقدمه

در دهه‏ی 1970 شرکت‏ها به دنبال تکنیک‏ها و راهبردهایی بودند که با بهره گرفتن از آن بتوانند هزینه‏ های تولیدی خود را کاهش دهند و در بازارهای مختلف رقابت کنند. برخی از این تکنیک‏ها عبارت بودند از: سیستم‏های زمان‌بندی به هنگام[1]، سیستم کانبان[2]، تولید ناب[3]، مدیریت کیفیت جامع[4] و غیره. شرکت‏ها توانستند با بهره گرفتن از این تکنیک‏ها، هزینه‏ های تولیدی خود را کاهش دهند ولی شرکت‏های رقیب هم با بهره گرفتن از این تکنیک‏ها، هزینه‏ های تولیدی خود را تا حد ممکن کاهش داده ‏اند. پس برای کاهش هزینه‏ ها و ماندن در بازار رقابتی باید سایر فرصت‏های بالقوه برای کاهش هزینه را پیدا کرد. یکی از راه‏هایی که فرصت‏های بالقوه‏ی زیادی برای کاهش هزینه در آن وجود دارد، مدیریت زنجیره‌ی تأمین[5] است [1].

زنجیره‌ی تأمین شامل همه مراحلی[6] (اعضای زنجیره) است که چه مستقیم چه غیر‏مستقیم، در برآورده سازی درخواست یک مشتری نقش دارند. در یک زنجیره‌ی تأمین معمولی، مواد خام از تأمین‌کنندگان به کارخانه‏ها ارسال می‌شوند و سپس محصولات تولید‏شده در کارخانه‏ها به انبارهای میانی و انبارهای توزیع‏کنندگان ارسال می‏شوند و نیز به سمت خرده‏فروشان و درنهایت به دست مشتری نهایی یا همان مصرف‏کننده می‏رسند. پس یک کالا مراحل زنجیره‌ی تأمین را طی می‏کند تا به دست مصرف‏ کنندگان برسد. اعضای یک زنجیره تأمین معمولی عبارت‌اند از: تأمین‌کنندگان، انبارهای مواد اولیه، مراکز تولید، توزیع‏کنندگان، خرده‏فروشان و مشتری نهایی.

فعالیت‏های زنجیره‌ی تأمین با سفارش مشتری شروع می‌شود و وقتی مشتری پول خرید کالا و خدمات دریافتی خود را پرداخت می‏کند، خاتمه می‏یابد. اختلاف بین پولی که مشتری می‏پردازد با کل هزینه‏ های متحمل شده توسط زنجیره برای تولید و توزیع کالا، میزان سود‏دهی زنجیره را نشان می‏دهد. بر همین اساس موفقیت یک زنجیره برحسب میزان سود‏دهی آن تعریف می‌شود و مدیریت زنجیره تأمین مستلزم مدیریت جریان‌هایی بین مراحل و درون هر یک از مراحل زنجیره، برای بیشینه‌سازی کل سود‏دهی آن است [1].

مدیریت زنجیره‌ی تأمین مجموعه‏ای است از راهکارهایی، جهت یکپارچه‏سازی اعضای زنجیره (تأمین‌کنندگان، تولید‏کنندگان، توزیع‏کنندگان، خرده‏فروشی‏ها و مشتری نهایی) که هدف آن، کاهش هزینه‏ های سیستم و نیز افزایش سطح خدمت‏دهی به مشتریان است.

از تعریف زنجیره‌ی تأمین هزینه‏ های خود را کاهش داده و درآمدهای خود را افزایش می‏دهد. دو نکته روشن می‌شود:

نخست اینکه مدیریت زنجیره تأمین به هر راهکاری که باعث کاهش هزینه‏ ها می‌شود و نقشی در برآورده کردن نیاز مشتری ایفا می‌کند- از تأمین‌کننده و امکانات تولید گرفته تا انبارهای مواد اولیه و مراکز توزیع و نیز خرده‌فروشی‌ها و انبارهای محصولات – توجه می کند. درواقع در بعضی از تحلیل‏های زنجیره‌ی تأمین، ضروری است که توجه خود را به تأمین‌کنندگان و مشتریان معطوف کنیم زیرا آن‌ ها در شکل‏گیری زنجیره تأثیر بسیار زیادی دارند.

دوم اینکه منظور از مدیریت زنجیره تأمین، افزایش کارایی و کاهش هزینه در کل سیستم است. با به‌کارگیری رویکردهای مطرح در مدیریت زنجیره تأمین، هزینه کل سیستم که شامل هزینه‏ های حمل‏ونقل، موجودی، جابجایی مواد و غیره