فهرست مطالب:

فصل اول : کلیات پژوهش

1-1 ) مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 1

1-2 ) بیان مسئله-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 1

1-3 ) ضرورت و اهمیت موضوع———— 3

1-4 ) اهداف تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 5

1-4-1 ) هدف اصلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 5

1-4-2 ) اهداف فرعی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 5

1-5 سوالات تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 5

1-5-1 ) سوال اصلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 5

1-5-2 ) سوالات فرعی—————- 5

1-6 ) فرضیات تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 5

1-6-1 ) فرضیه اصلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 5

1-6-2 ) فرضیه‌های فرعی————— 6

1-7 ) روش تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 6

1-7-1 ) نوع روش تحقیق————— 6

1-7-2 ) روش گردآوری اطلاعات——— 6

1-7-3 ) ابزار گردآوری اطلاعات ——— 6

1-7-4 ) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات—– 7

1-7-5 ) حجم نمونه و روش نمونه گیری—- 7

1-7-6 ) قلمرو مکانی و زمانی تحقیق——- 7

1-7-7) جامعه آماری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 7

1-8 )تعریف مفاهیم و اصطلاحات———– 8

1-8-1 ) تعاریف نظری متغیرها———– 8

1-8-2 ) تعاریف عملیاتی متغیرها——— 9

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1 ) مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 11

2-2 )  تاریخچه فرسودگی شغلی———— 12

2-3 ) تعاریف فرسودگی شغلی———— 13

2-4 ) مدل‌های فرسودگی شغلی———— 16

2-4-1 ) مدل فرسودگی شغلی مسلچ و جکسون————– 19

2-5 ) عوامل موثر در ایجاد فرسودگی شغلی— 20

2-5-1 ) عوامل فردی  و بین فردی——- 23

2-5-2 ) عوامل سازمانی————— 23

2-6 ) علائم فرسودگی شغلی————– 24

2-7 ) پیامدهای فرسودگی شغلی———– 25

2-8 ) سلامت روانی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 29

2-9 ) تعریف سلامت روانی————— 29

2-9-1 ) الگوهای عمده در تعریف سلامتی– 29

2-9-2 ) ابعاد سلامت—————- 30

2-10 ) سلامت روانی در محیط کار——— 39

2-11 ) اهمیت سلامت روانی————– 39

2-12 ) وضعیت سلامت روانی در جهان و ایران- 41

2-13 ) اصول سلامت روانی و ارتقاء آن—— 42

2-14 ) مشخصه‌ های سلامت روانی———- 43

2-15 ) عوامل موثر در سلامت روانی——– 45

2-16 ) مدل‌های اندازه‌گیری سلامت روانی—- 46

2-16-1 ) مدل دراگوتیز و همکاران (1973)- 46

2-16-2 ) مدل گلدبرگ و همکاران (1979)- 46

2-16-3 ) مدل راتر و همکاران (1970)—- 47

2-16-4 ) مدل ریف و همکاران (1926)— 47

2-17 ) نظریات مرتبط با سلامت روانی—— 49

2-17-1 ) نظریه زیگموند فروید——— 49

2-17-2 ) نظریه کورت لوین———— 50

2-17-3 )  نظریه آدلر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 50

2-17-4 ) نظریه سالیون————— 50

2-17-5 ) نظریه کارل راجرز———— 51

2-17-6 ) نظریه آلبرت الیس———— 52

2-18 ) پیشینه  تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 52

 

 

2-18-1 ) تحقیقات انجام شده داخلی—– 52

2-18-2 ) مطالعات انجام شده خارجی—– 58

2-19 ) رابطه بین فرسودگی شغلی و سلامت روانی————– 62

2-20 ) چارچوب نظری تحقیق———— 62

فصل سوم : روش تحقیق

3-1 ) مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 65

3-2 ) روش تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 65

3-3 ) متغیر‌های تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 67

3-3-1 ) متغییر مستقل—————- 67

3-3-2 ) متغیر وابسته-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 67

3-4 ) تعاریف عملیاتی متغیرها————- 67

3-5 ) جامعه و نمونه آماری————— 68

3-5-1 ) قلمرو مکانی تحقیق———— 68

3-5-2 ) قلمرو زمانی تحقیق———— 68

3-5-3 ) جامعه آماری—————- 68

3-5-4 ) نمونه آماری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 69

3-6 ) روش گردآوری داده‌ها————– 69

3-6-1 ) روش کتابخانه ای————- 69

3-6-2 ) روش میدانی—————- 69

3-7 ) ابزار اندازه‌گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 70

3-8 ) پایایی و روایی پرسشنامه————- 72

3-8-1 ) روایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 72

3-8-1-1 ) روایی محتوا———— 73

3-8-1 ) پایایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 73

3-9 ) تجزیه و تحلیل داده‌ها————— 75

3-9-1 ) آمار توصیفی—————- 75

3-9-2 ) آمار استنباطی—————- 75

3-9-2-1 ) آزمون ضریب همبستگی—- 75

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1 ) مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 78

4-2 ) تجزیه و تحلیل توصیفی داده‌ها——– 78

4-2-1 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب استان—————- 78

4-2-2 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب جنسیت————– 79

4-2-3 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب سن- 79

4-2-4 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب تحصیلات————- 82

4-2-5 ) توزیع فراوانی نمونه بر حسب سابقه خدمت———– 83

4-2-6 ) فراوانی تحلیل عاطفی، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی آزمودنی‌ها به تفکیک در هر استان– 85

4-3 ) تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها——– 89

4-3-1 ) تحلیل فرضیه‌های تحقیق——– 89

4-3-1-1 ) آزمون فرضیه اصلی——- 89

4-3-1-2 ) آزمون فرضیه فرعی اول—- 89

4-3-1-3 ) آزمون فرضیه فرعی دوم—- 90

4-3-1-4 ) آزمون فرضیه فرعی سوم—- 90

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 ) مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 93

5-2 ) نتایج حاصل از فرضیه اصلی تحقیق—– 93

5-3 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول تحقیق– 93

5-4 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم تحقیق– 94

5-5 ) نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم تحقیق- 94

5-6 ) بحث و تفسیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 94

5-7 ) پیشنهادات پژوهش—————- 97

5-7-1 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه اصلی- 97

5-7-2 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه  فرعی اول————- 98

5-7-3 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه  فرعی دوم————- 98

5-7-4 ) پیشنهادهای مربوط به فرضیه  فرعی سوم————- 98

5-8 ) پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی——- 99

5-9 ) محدودیت‌های پژوهش————– 99

منابع و مآخذ

منابع فارسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 102

منابع انگلیسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 106

 پیوست

الف ) پرسشنامه‌ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 109

ب ) نتایج خروجی Spss-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

چکیده:

فرسودگی شغلی سندرم روانی متشكل از خستگی عاطفی، مسخ شخصیت(واكنش منفی و عاری از احساسات نسبت به ارباب رجوع) و كاهش احساس كفایت می‌باشد كه نگرش منفی نسبت به خود، شغل و دیگران ایجاد كرده و سلامت عمومی‌فرد را به خطر می‌اندازد. هدف تحقیق حاضر بررسی ارتباط بین فرسودگی شغلی و سلامت عمومی‌كاركنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان گلستان و خراسان شمالی می‌باشد. این مطالعه از نوع توصیفی ـ همبستگی است، جمعیت مورد مطالعه، كلیه کارکنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان گلستان و خراسان شمالی بوده كه بدلیل کم بودن حجم جامعه کلیه کارکنان به تعداد 82 نفر از طریق پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل 2 پرسشنامه استاندارد بود: الف) پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلچ (MBI) این پرسشنامه كه از 22 گزاره جداگانه تشكیل شده است و سه جنبه فرسودگی شغلی (خستگی عاطفی، مسخ شخصیت وعدم كفایت شخصی) را می‌سنجد. پرسشنامه بر اساس مقیاس هفت درجه ای لیكرت تنظیم شده و با مقیاس 0 تا 6 نمره گذاری شده است. ب)آزمون سلامت عمومی‌(GHQ-28) گلدبرگ، 1972، كه دارای 28 سؤال می‌باشد و به بررسی سلامت عمومی‌فرد(در زیر مقیاس‌های سلامت جسمانی، اضطراب، اختلال در كاركردهای اجتماعی و افسردگی) می‌پردازد كه با مقیاس0 تا 3 نمره گذاری شده است. برای بررسی اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد که مقدار به ترتیب برای پرسشنامه فرسودگی شغلی و سلامت روانی برابر با 734/0 و 940/0 بود. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی(فراوانی، درصد) و آمار استنباطی(ضریب همبستگی اسپیرمن) استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان دادند که همبستگی معناداری بین فرسودگی شغلی و ابعاد آن (خستگی عاطفی، مسخ شخصیت وعدم كفایت شخصی) با سلامت عمومی‌ مشاهده شد.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

همواره نحوه كار افراد و محیط آن می‌تواند بر روی سلامت روان ایشان تأثیرگذار باشد و در نتیجه باعث ارتقا یا افت كاری ایشان می‌گردد. زندگی لاجرم ما را در مواجهه با محرك‌های تنش زا قرار می‌دهد و فشار روانی بسیار كم كه فشار روانی خفیف نامیده می‌شود، می‌تواند به اندازه فشار روانی بسیار زیاد كه فشار روانی بسیار شدید نام دارد برای ما نامطلوب باشد. همچنین، فشار روانی می‌تواند زندگی را سرشار از چالش و تهییج سازد. هنگامی‌كه خواست‌های یک موقعیت با توانایی‌های ما كاملاً جور درآیند می‌توانیم یک حالت شنگولی را كه غرق شدن در كار نامیده می‌شود، تجربه كنیم. در این حالت حداكثر كارآیی را داشته و خود را با لذت در كارمان غرق می‌كنیم. اكثر تحقیقات نشان می‌دهند كه نگرش خوش بینانه در مواجهه با فقدان‌ها و شكست‌ها، سلامت روان را بالا می‌برد، در حالی كه بدبینی تأثیر منفی بر آن دارد. افكار ما به طور زیادی بر مشكلات هیجانی و شخصی مان تأثیر می‌گذارند. افكار منفی در خلق منفی و افسردگی رایج است و افكار مثبت در احساسات خوب و شاد نقش دارند. تجربیات نشان می‌دهد زمانی كه ما در مورد موقعیت‌ها به طرز خوشحال، غمگین و عصبانی فكر می‌كنیم، اغلب احساسات مربوطه به وجود می‌آیند. در بسیاری از بررسی‌ها معلوم شده است كه محیط بر كاركرد روانی ما تأثیر می‌گذارد(آندرورا، 1382).

2-1- بیان مسأله

آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک در سال 1334 برای اولین بار با نام شرکت مهندسین مشاور جان و مولم جهت تحقیق و مطالعه خاک های ایران در ساخت راه های اصلی تحت عنوان آزمایشگاه خاکشناسی در دانشکده فنی دانشگاه تهران فعالیت خود را آغاز نمود و پس از 2 سال این آزمایشگاه تحت نظر سازمان برنامه و بوسیله شرکت امان و ویتنی[1] برای مدت یکسال دیگر به کار خود ادامه داد و سپس مستقیماً زیر نظر سازمان برنامه و با مسئولیتها و شرح وظایف جدید شروع بکار کرد. در سال 1342 به استناد مصوبه شماره 4296 هیئت وزیران با نام آزمایشگاه فنی خاک شناسی تغییر نام یافت. در سال 1350 این مرکز به دلیل حجم بالای پروژه های بخش عمرانی، راه سازی و سایر پروژه های مرتبط با وزارت راه و ترابری با نام آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک به وزارت راه و ترابری انتقال یافت. در حال حاضر بصورت یک شرکت صد در صد دولتی فعالیت می نماید. خدمات این آزمایشگاه طیف وسیعی از فعالیتها را شامل می گردد از قبیل مطالعه ، طراحی ، محاسبه ، نظارت و مشاوره در موارد مکانیک خاک و سنگ ، راه ، فرودگاه ، بنادر ، راه آهن ، ژئوتکنیک و مقاومت مصالح بر اساس ضوابط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.

یکی از موارد بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک اصلاح و بهبود ساختار سازمانی منابع انسانی و مالی شرکت و همچنین ارتقا بهره وری ، بهبود کیفیت  و زنجیره ارزش می باشد و از آنجایی که منابع انسانی جز لاینفک، اساسی و استراتژیک هر سازمانی محسوب می گردد، بنابراین یكی از مشكلات ناشی از محیط كار در شرکت های آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک، موضوع استرس می‌باشد كه اگر به مدت زمان طولانی و به طور وسیع توسط شخص احساس شود، احتمال دارد نشانه‌ها شكل قطعی به خود بگیرد. و به مرحله فرسودگی زیاد می‌ انجامد.

بنابراین پدیده رایج محیط‌های شغلی امروزی، موضوع فرسودگی شغلی می‌باشد و آن به فشار روانی در محیط‌های شغلی اسناد می‌شود كه امروزه اقدامات فراوانی برای پیشگیری از آن در دست اجرا است. ولی همواره به ارتباط آن با تیپ‌های شخصیتی اشاره می‌شود و مطرح می‌شود كه برخی افراد خاص مستعد تجربه فرسودگی شغلی می‌باشند (آل ابراهیم، 1377).

امروزه، به دلیل تغییرات شگرفی که فرسودگی شغلی می‌تواند بر کیفیت زندگی شخصی، خانوادگی و سلامت عمومی‌و حرفه ای بر جای بگذارد، به صورت یک مسأله جدی مدنظر قرار گرفته است (گرونهوك، 2000 به نقل از شعبانی بهار، 1391). با توجه به اهمیت موضوع و علاقه مندی محقق و کمبود تحقیقات با دو متغیر موجود (فرسودگی شغلی و سلامت روانی) این تحقیق در صدد شناسایی و تعیین رابطه بین فرسودگی شغلی و سلامت عمومی‌کارکنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان خراسان شمالی و گلستان می‌باشد. و لذا سوال اصلی پژوهش این است که آیا بین فرسودگی شغلی با سلامت روانی کارکنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان خراسان شمالی و گلستان رابطه وجود دارد؟

3-1- ضرورت و اهمیت موضوع

از آن جا كه مهمترین منبع هر سازمانی نیروی انسانی آن می‌باشد، باید به این امر توجه كافی صورت پذیرد كه در دهه‌ های اخیر توجه به سلامت روانی و مطالعه آن گسترش فراوان یافته است، تا با شناخت منابع و عوامل زمینه ساز سلامت روانی بتوانند با آموزش روش‌های مقابله ای به افزایش اثربخشی فعالیت‌های افراد در سازمان بیافزاید و سنگ زیر بنای سلامتی بیش تر و بهزیستی را بنا نهند.

درباره ضرورت تحقیق باید یادآور شدكه عدم وجود سلامت روانی اكثریت کارکنان یا قشر قابل توجهی از آن‌ ها برای هر نظم اجتماعی و عملكرد سازمانی نامطلوب است وگسترش آن باعث كمرنگ شدن تعهد فرد به ارز شها و اهداف سازمانی می‌شود و منشأ بسیاری از نابهنجاری‌های اجتماعی دیگر است. از آن جا كه پیامدهای نبود سلامت روانی برای سازمان و جامعه بسیار گرانبار است، بررسی رابطه فرسودگی شغلی  با سلامت روانی در سازمان‌ها ضروری به نظر می‌رسد.

بنابراین می‌توان پذیرفت كه فرسودگی در كار یک مشكل عمده بهداشت عمومی‌محسوب می‌شود(مسلچ[1] و همکاران، 2001) كه می‌تواند سلامت عمومی‌فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد. از عوامل مؤثر در سلامتی می‌توان به عوامل

1-1- بیان مسأله

از ویژگی‌های قرن حاضر، توسعه اعجاب آور تكنولوژی ارتباطات و اطلاعات و بكارگیری آن جهت افزایش سرعت و كیفیت در ارائه خدمات می‌باشد ضمن این که بخش خدمات در حدود 20 درصد کل تجارت جهانی را تشکیل میدهد و در طی15 سال گذشته، مانند تجارت کالا از رشد سریع 5/8 درصدی برخوردار بوده است. این پیشرفت‌، بانكداری را نیز تحت تأثیر شدید خود قرار داده و باعث تغییرات عمده‌ای در این گردیده است. سرعت صنعت توسعه صنعت انفورماتیک باعث ایجاد تغییرات عمده‌ای در شكل پول و سیستم‌های انتقال منابع در عرصه بانكداری گردیده و مفاهیم جدیدی از بانكداری تحت عنوان بانكداری الكترونیكی ظهور یافته است (حسن زاده و پورفرد،1382،ص 7).

جلب اعتماد و اطمینان مشتریان، بیان مزایای بانكداری الكترونیكی و لزوم برقراری آن درجامعه و ارائه خدمات دقیق، سریع، آسان و با كیفیت سه عامل مهم برای ایجاد فرهنگ استفاده از خدمات و ابزارهای بانكداری الكترونیكی است. در آمار اخیر بانك مركزی كه به تفكیک استانهای كشور، مناطق آزاد و سایر مناطق منتشر میشود، استان تهران با بیشترین تعداد دستگاه های خودپرداز، پایانه فروش و پایانه شعب، ركورد بیشترین تعداد و مبلغ تراكنشهای انجامشده به وسیله این دستگاه ها را نیز در اختیار دارد اما از نظر میزان رشد و تغییرات صورتگرفته در زمینه استفاده از این تجهیزات وضعیتی مشابه كل كشور دارد. به این ترتیب كه تعداد دستگاه های خودپرداز استان تهران در فاصله پایان اسفند 86 تا آخر اردیبهشت 87 از دوهزار و 297 دستگاه به دو هزار و 951 دستگاه افزایش یافته ولی تعداد و مبلغ تراكنشهای انجامشده از طریق این تعداد خودپرداز در سطح استان به ترتیب از 22 میلیون و 264 هزار و 246 تراكنش با مبلغ ریالی هشت هزار و 208 میلیارد ریال به 19 میلیون و 904 هزار و 185 تراكنش با مبلغ شش هزار و 868 میلیارد ریال در این فاصله دو ماهه كاهش یافتهاست. البته موضوع كاهش استقبال مردمی از بانكداری الكترونیكی محدود به تهران نیست، در استان اصفهان كه از نظر امكانات دومین رتبه را بعد از استان تهران در فهرست بانك مركزی دارد، اوضاع به مراتب بدتر است. زیرا در این استان علاوه بر كاهش تعداد و مبلغ تراكنشها، تعداد خودپردازهای استان نیز كاهش یافته و از 626 خودپرداز در پایان سال گذشته به  604 خودپرداز كاهش یافته و به نظر میرسد

 بانكهای استان هزینه های تعمیر و نگهداری از خودپردازها را در مقایسه با بهره گرفتن از این امكانات مقرون به صرفه نیافته اند.استان خراسان رضوی نیز كه در رتبه سوم این آمار قرار دارد، وضعیتی مشابه با استان اصفهان دارد چرا كه تعداد خودپردازهای این استان كه در پایان اسفند 86 برابر 623 دستگاه بود بعد از دو ماه و در پایان اردیبهشت 87 به 571 دستگاه كاهش پیدا كردهاست(گزارشی از آخرین وضعیت بانکداری در کشور، نشریه شعبه مجازی،1387،ص80). باتوجه به اهمیت نقش اعتماد در توسعه فناوریهای جدید به ویژه گسترش دولت و تجارت الکترونیک دراین پژوهش درنظر داریم تا به بررسی رابطه دولت الکترونیک  و اعتماد عمومی بپردازیم و سوال اصلی این است که: کاربرد دولت الکترونیک چه تاثیری بر افزایش اعتماد عمومی دارد؟

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

یکی از مهمترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجه اند مساله اعتماد عمومی است. مقوله اعتماد عمومی در تمامی اعصار و قرون یکی از مهمترین موضوعات مهم حیات بشری بوده است و با گذشت زمان بر اهمیت آن افزوده شده است. دولتها میکوشند تا اعتماد شهروندان را به خود جلب کنند، زیرا با کاهش اعتماد عمومی احتمال مشارکت عامه مردم در فرایندهای سیاسی کاهش مییابد و کناره گیری شهروندان از حمایت دولت مشروعیت حاکمیت مردم سالار را با مشکل مواجه می کند. به همین علت، موضوع اعتماد عمومی به محور بسیار مهمی در ادبیات مربوط به مدیریت دولتی تبدیل شده است. دولت الکترونیک از طریق اثرگذاری بر نهادهای اولیه جامعه، تأثیر شگرفی بر مراتب توانمندی عمومی بر جای می‌گذارد؛ ضمن اینکه با توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات از راه دور، جایگزین تعاملات رو در رو می‌شود و مبانی شکل‌گیری احساس اعتماد در انسان و جامعه انسانی دچار تحولاتی اساسی می‌گردد. با توسعه فناوری جدید، امکان اعتماد از راه دور فراهم شده، فاصله دولت‌ها و ملت‌ها کاهش می‌یابد؛ از این رو، اهمیت بررسی آثار دولت الکترونیک بر میزان اعتماد عمومی درسازمان مالی مهمی مانند بانکها، مدنظر قرار می‌گیرد.

اعتماد عامل تسهیل كننده تعاملات بشری است، اعتماد به افراد امكان انجام تراكنش‌های تجاری را داده و به حركت روانتر اقتصاد كمك می كند.. اعتماد یكی از موثرترین روش های كاهش ریسك مشتریان می باشد.مسئله اعتماد در محیط بانكداری اینترنتی مهمتر از محیط بانكداری در محیط off line است، زیرا ایجادوپرورش اعتماد وقتی مهم است كه عدم اطمینان و ریسك فراگیر باشند. در محیط اینترنت، كاربران در تمام اقصی نقاط جهان این توانائی را دارند كه به فایلهای مهم وحیاتی دركامپیوترها وانتقال اطلاعات از اینترنت دست پیدا كنند.اگر چه بانكداری اینترنتی، نوع جدیدی از سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات و ارتباطات است، ولی از دید بازاریابی نیز می توان آن را نوع جدیدی از كانال ارتباطی بین مشتریان و بانك دانست‌.

اهداف تحقیق:

هدف اصلی: بررسی رابطه دولت الکترونیک  و اعتماد عمومی

اهداف فرعی:

1 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک و اعتماد اعتباری

2 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک و اعتمادمتقابل

3 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک و اعتماد اجتماعی

سوالات تحقیق

سوال اصلی: دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتماد عمومی در جامعه دارد؟

اهداف فرعی:

1 ـ دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتماد اعتباری در جامعه دارد؟

2 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتمادمتقابل در جامعه دارد؟

3 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتماد اجتماعی در جامعه دارد؟

فرضیه های تحقیق:

فصل اول: طرح تحقیق

1- 1: مقدمه …………………………………………………………………………………………… 2

1 – 2 : بیان مسئله ………………………………………………………………………………….3

1 – 3 : اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………. 6

1 – 4 : اهداف تحقیق  ………………………………………………………………………………  8

1 – 4 – 1: هدف کلی تحقیق …………………………………………………………………….. 8

1 – 4 – 2 : اهداف اختصاصی تحقیق …………………………………………………………..8

1 – 5 : فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………….. 9

1 – 6 : تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق …………………………………………………. 9

1 – 6 – 1 : مسئولیت اجتماعی …………………………………………………………….. 9

1 – 6 – 2 : رضایتمندی ………………………………………………………………………… 10

1 – 6 – 3 :حضور در ورزشگاه …………………………………………………………………. 10

1 – 6 – 4 : تماشاگران …………………………………………………………………………. 10

1 – 6 – 5 : کارشناسان ………………………………………………………………………… 11

1 – 6 – 6 : لیگ ……………………………………………………………………………… 11

 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2 – 1 : مقدمه  ………………………………………………………………………………….. 13

2 – 2 :تاریخچه و تعاریف مسئولیت اجتماعی ………………………………………………14

2 – 3 : دلایل اهمیت موضوع مسئولیت اجتماعی شرکت ها …………………………….. 16

2 – 4 : ضرورت توجه به مسئولیت اجتماعی شرکت ها از نظر سازمان ملل ……………… 17

2 – 5 : موانع اجرای مسئولیت اجتماعی ……………………………………………………….. 17

2 – 6 : مزایای مسئولیت اجتماعی شرکت ها ………………………………………………… 18

2 – 7 : چارچوب های مطرح شده در پیشینه تحقیق ………………………………………. 20

2 – 7– 1 : چارچوب سه سطحی وود …………………………………………………………. 20

2 – 7 – 2: چارچوب کارول ………………………………………………………………………… 21

2 – 7– 3 : چارچوب ذینفعان ……………………………………………………………………… 26

2 – 7 – 4 : چارچوب لانتوس …………………………………………………………………….. 27

2 – 8 : دیدگاه ها و نظرات رایج در مورد مسئولیت اجتماعی ………………………………… 27

2 – 8– 1 :آلبرت کار و دیدگاه به حداکثر رساندن سود ………………………………………….. 27

2 – 8 – 2 : میلتون فریمن و دیدگاه به حداکثر رساندن سود معین …………………………… 28

2 – 8 –  3 : ادوارد فریمن و دیدگاه آگاهی اجتماعی و الگوی ذینفعی ………………………… 28

2 – 8 –  4 :کارول و دیدگاه خدمات اجتماعی …………………………………………………… 29

2 – 8 –  5 : پارتول و مارتین و مسئولیت اجتماعی ……………………………………………… 29

2 – 8 –  6 : ستی و مسئولیت اجتماعی………………………………………………………. 30

2 – 8–  7 : مدل مسئولیت اجتماعی دیویس …………………………………………………… 30

2 – 8 – 8 : کلارسون و توجه مسئولیت اجتماعی به ذینفعان …………………………………. 31

2 – 8 –  9 : واتاو و مفهوم مسئولیت اجتماعی ……………………………………………… 31

2 – 8– 10 :آندرواستارک و مسئولیت اخلاقی مدیران ………………………………………. 32

2 – 8–  11 :آندرسون و رونالدچی رابرت و مفهوم اخلاق و مسئولیت اجتماعی …………. 32

2 – 8 –  12 : فریدمن و مسئولیت اقتصادی ……………………………………………………… 32

2 – 8 –  13 :کارول و هرم مسئولیت اجتماعی …………………………………………………. 33

2 – 8 –  14: استیفن رابینز و مسئولیت اجتماعی …………………………………………….. 33

2 – 8 –  15 : درک فرنچ و مسئولیت اجتماعی ……………………………………………….. 33

2 – 8 –  16 : پیتر دراکر و مسئولیت اجتماعی ……………………………………………….. 33

2 – 8 –17 : مایکل پورتر و مارک کرامر و مسئولیت انسان دوستی ………………………… 34

2 – 9 : دیدگاه های موافقان و مخالفان مسئولیت اجتماعی سازمان ها ………………… 34

2 – 9 – 1 : دلایل موافقان مسئولیت اجتماعی سازمان ها …………………………………. 35

2 – 9 – 2 : دیدگاه های  مخالفان مسئولیت اجتماعی سازمان ها ………………………… 40

2 – 10: مبانی فلسفی دیدگاه های مسئولیت اجتماعی ……………………………………. 43

2 – 10– 1 : دیدگاه کلاسیک ……………………………………………………………………… 43

2 – 10 – 2 : دیدگاه عمومی …………………………………………………………………….. 43

2 – 10– 3 : دیدگاه اسلامی  …………………………………………………………………. 44

2 – 11 : رابطه مسئولیت اجتماعی و با تعهد و پاسخگویی اجتماعی ……………………… 44

2 – 12 اصول مسئولیت اجتماعی ………………………………………………………………. 45

2 – 13 : ورزش و مسئولیت اجتماعی …………………………………………………………. 46

2 – 14 : زمینه های مسئولیت اجتماعی در ورزش ……………………………………………. 46

2 – 15 : فوتبال و مسئولیت اجتماعی …………………………………………………………. 47

2 –  16 : تاریخچه مسئولیت اجتماعی در فوتبال …………………………………………… 48

2 – 16– 1 :  فوتبال و کلیسا ………………………………………………………………… 48

2 – 16– 2 :  شرکت ها و فوتبال ……………………………………………………………… 49

 2 – 16–  3 :  مدارس همگانی ……………………………………………………………… 49

2 – 17: اهمیت و ضرورت مسئولیت اجتماعی در باشگاه های فوتبال …………………… 50

2 – 18 : تاثیر باشگاه های فوتبال بر جامعه ………………………………………………….. 50

2 – 19:کنفدراسیون فوتبال آسیا و مسئولیت اجتماعی (AFC) …………………………. 51

2 – 19 – 1 : رویای آسیا …………………………………………………………………….. 52

2 – 20 : رضایتمندی …………………………………………………………………………… 52

2 – 21 : پیشینه تحقیق …………………………………………………………………….. 54         

 

 

2 – 22 : جمع بندی فصل دوم ………………………………………………………………….. 57

فصل سوم:  روش شناسی تحقیق

 3 – 1 : مقدمه………………………………………………………………………………….. 59

3 – 2 :  روش تحقیق ………………………………………………………………………….. 59

3 – 3 : جامعه آماری ……………………………………………………………………………. 59

3 – 4 : روش نمونه گیری …………………………………………………………………….. 60

3 – 5 : ابزار اندازه گیری ………………………………………………………………………. 60

3 – 5 – 1 :پرسشنامه نگرش سنجی مسئولیت اجتماعی ……………………………… 60

3 – 5 – 1 – 1 : پایایی و روایی ………………………………………………………………. 61

3 – 5 – 2 :پرسشنامه تعیین وضعیت مسئولیت اجتماعی …………………………………. 61

3 – 5 – 2 – 1 : پایایی و روایی …………………………………………………………….. 61

3 – 6 : حضور در ورزشگاه ……………………………………………………………………… 62

 3 –  7 : رضایتمندی تماشاگران ……………………………………………………………… 62

3 – 8  : روش های گردآوری داده ها ………………………………………………………….. 62

3 – 8 – 1 : مطالعات کتابخانه ای …………………………………………………………… 62

3 – 8 – 2 : تحقیقات میدانی ………………………………………………………………….. 62

3 – 9 : روش های اجرای پژوهش ……………………………………………………………. 63

3 – 10 : روش های آماری …………………………………………………………………… 64

3 – 11 : روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………… 64

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

4 – 1 : مقدمه …………………………………………………………………………………… 66

4 – 2 :آمار توصیفی ……………………………………………………………………………. 66

4 – 2 – 1 : اطلاعات توصیفی …………………………………………………………….. 66

4 – 3 : آمار استنباطی ………………………………………………………………………… 74

4 – 3 – 1 : بررسی فرضیه ها ……………………………………………………………… 75

4 – 3 – 1 – 1 : فرضیه اول ………………………………………………………………….. 75

4 – 3 – 1 – 2 : فرضیه دوم …………………………………………………………….. 76

4 – 3 – 1 – 3 : فرضیه سوم………………………………………………………………… 78

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5 – 1 : مقدمه ………………………………………………………………………………….. 81

 5 – 2 : خلاصه تحقیق …………………………………………………………………………. 81

5 – 3 : یافته های تحقیق ………………………………………………………………………. 82

 5 – 4 : بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………. 84

5 – 5 : محدودیت های تحقیق ………………………………………………………….. 86

5 –  6 : پیشنهاد های کاربردی …………………………………………………………….. 86

5 – 7 :  پیشنهاد های پژوهشی …………………………………………………………. 87

منابع و ماخذ  …………………………………………………………………………………… 89

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی باشگاه های لیگ برتر فوتبال با رضایتمندی تماشاگران بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی – همبستگی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه تماشاگران باشگاه های استان تهران (استقلال، پرسپولیس، راه آهن، نفت) حاضر در  لیگ  برتر فوتبال در دوره چهاردهم لیگ برتر فوتبال ایران در سال (1393- 1394) و همچنین بنا بر نظر  اساتید و متخصصین  50 نفر از کارشناسان (اساتید دانشگاه با گرایش مدیریت ورزشی) تشکیل می دهند.. به دلیل نامحدود بودن جامعه (تماشاگران) تعداد کل نمونه ها  با بهره گرفتن از فرمول حجم نمونه 384 نفر به دست آمد. همچنین  برای نمونه کارشناسان تعداد نمونه برابر با تعداد جامعه  (50 نفر) بود .روش گردآوری داده ها  به دو صورت مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی صورت گرفت. از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده شد که شامل چهار بخش بود. بخش اول شامل اطلاعات جمعیت شناختی از قبیل نام تیم، سن، میزان تحصیلات، سابقه هواداری و میزان حضور می باشد. بخش دوم که یک پرسشنامه توسعه یافته بود برگرفته از مقاله پژوهشی زبیت عبدالرشید و سعدیتل ابراهیم (2002) بود که مربوط به بررسی نگرش افراد نسبت به مسئولیت اجتماعی باشگاه ها می شد. بخش سوم که برگرفته از مقاله پژوهشی بخشنده و همکاران (1391) بود مربوط به تعیین وضعیت باشگاه ها از نظر مسئولیت اجتماعی از دیدگاه کارشناسان و تماشاگران می شد. و بخش آخر که برگرفته از پرسشنامه الیور (1980) بود که مربوط به رضایتمندی تماشاگران می شد. به منظور تعیین روایی پرسشنامه ها  از 10 نفر از اساتید و متخصصان مدیریت ورزشی استفاده شد که همگی  توانایی پرسشنامه ها را  تأیید کردند. همچنین به منظور تعیین پایایی پرسشنامه ها از شاخص پایایی درونی ضریب (ضریب آلفای کرونباخ) در یک مطالعه مقدماتی بر روی 30 نفر از اعضای جامعه استفاده شد که این نتایج به دست آمد: پرسشنامه نگرش سنجی مسئولیت اجتماعی با ضریب آلفای کرونباخ 58/0، پرسشنامه تعیین وضعیت مسئولیت اجتماعی باشگاه ها با ضریب آلفای کرونباخ 84/0 و پرسشنامه رضایتمندی تماشاگران با ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد.. در مجموع 434 پرسشنامه توزیع گردید که در نهایت 418 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. محقق در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده نمود. که داده های مربوط به اطلاعات جمعیت شناختی از طریق آمار توصیفی و داده های حاصل از پرسشنامه ها به منظور آزمون فرضیه ها به وسیله آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون و همچنین  از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن داده ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین وضعیت مسئولیت اجتماعی باشگاه های لیگ برتر فوتبال با رضایتمندی تماشاگران و کارشناسان رابطه ای مثبت وجود دارد.. بر اساس یافته های پژوهش میزان همبستگی بین چهار ابعاد مسئولیت اجتماعی و رضایتمندی تماشاگران بدین شرح است: بعد  اقتصادی 281/0 = r، بعد قانونی 294/0 = r،  بعد اخلاقی 366/0 = r و بعد بشر دوستانه 424/0 = r می باشد که تمامی این مقادیر با توجه به تعداد نمونه که 368 نفر می باشد به لحاظ آماری در سطح معناداری 01/0 > P معنادار می باشد. همچنین نظر کارشناسان نیز این یافته ها را تایید می کند به طوری که میزان همبستگی بین ابعاد مسئولیت اجتماعی و رضایتمندی از دیدگاه کارشناسان بدین شرح می باشد:  بعد قتصادی 303/0، با بعد قانونی 411/0، با بعد اخلاقی 480/0 و با بعد شردوستانه 398/0 می باشد که تمامی این مقادیر در سطح 95% اطمینان معنادار می باشند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که همبستگی مثبت و معنادار بین نگرش کارشناسان نسبت به مسئولیت اجتماعی باشگاه ها و رضایتمندی آنان (388/0 = r) که در سطح 01/0 > P معنادار می باشد، وجود دارد که نظر تماشاگران نیز این یافته ها را تأیید می کند (108/0 r-، 05/0 > P)، اما با توجه به نتایج تحقیق بین نگرش تماشاگران نسبت به مسئولیت اجتماعی و حضور آنان در ورزشگاه رابطه ای معنادار وجود نداشت چرا که نظر کارشناسان نیز این نتایج را تأیید می کند. بر اساس نتایج توصیفی تحقیق باشگاه های لیگ برتر از نظر وضعیت مسئولیت اجتماعی از نظر کارشناسان و تماشاگران در سطح متوسطی قرار دارند، همچنین نتایج تحقیق نشان داد نگرش کارشناسان و تماشاگران نسبت به انجام مسئولیت اجتماعی باشگاه های لیگ برتر مثبت است. با توجه به این یافته ها به مدیران باشگاه ها توصیه می شود به فعالیت های مسئولیت اجتماعی توجه کرده و آن را به عنوان یکی از اهداف باشگاه در برنامه های خود قرار دهند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

در ادبیات سنتی مدیریت، وظایفی چون برنامه ریزی، سازمان دهی و نظارت برای مدیران موفق از الزامات اولیه بوده و بعدها نیز نقش های دیگری چون تصمیم گیری، نقش ارتباطی و اطلاعاتی برای مدیران مطرح شد. اما جدایی سازمان از محیط اجتماعی و مشغول شدن مدیران به اهداف سازمان و بی تفاوتی آنان به مسائل اجتماعی موجب گشوده شدن بابی جدید در مدیریت شد که آن را مدیریت مسائل اجتماعی یا مسئولیت اجتماعی برای مدیران نام نهادند. در واقع می توان گفت که مسائل اجتماعی جزء عوامل بیرونی سازمان محسوب می شود که توجه به آن به منظور افزایش بهره وری سازمان جزء ضرورت های سازمان شده است. مدیران امروز باید علاوه بر مهارت های فنی، اداراکی، انسانی، به مهارت اداره ی مسائل اجتماعی نیز مجهز باشند و مسائل جامعه را جزء اهداف سازمانی خود قرار دهند. توجه به مسائل اجتماعی مستلزم ایجاد ساختار های لازم در سازمان و تخصیص منابع مالی و انسانی ضروری برای آن است. اما قبل از هر جیز ایجاد باور و اعتقاد به مسئولیت اجتماعی نزد مدیران دارای بیشترین اهمیت است (الوانی، 1391). همچنین می توان گفت سازمان و جامعه در کنش متقابل با یکدیگر قرار دارند، سازمان برای ادامه حیات خود به جامعه نیاز دارد و حیات جامعه نیز بدون سازمان امری غیر ممکن است. آنچه مسلم است از اوایل نیمه دوم قرن بیستم آگاهی عمومی درباره وابستگی سازمان، جامعه و محیط به یکدیگر افزایش یافته و همگان پی برده اند که از یک سو سازمان ها با تکیه بر امکانات موجود در جامعه به اهداف خود می رسند و از سوی دیگر، اقدامات سازمان ها می بایست منافع و دستاورد هایی نیز برای جامعه داشته باشد ( مرتضوی و همکاران،1389).

 ورزش  نیز به عنوان یکی از مهم ترین نهاد های جوامع مدرن صنعتی می باشد که بخش اعظمی از جمعیت هر کشوری به اشکال گوناگون با آن سر و کار دارند. و به طور کلی ورزش در تمام دوران زندگی از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و موجب می شود، افراد مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت خود داشته و در تامین سلامت جسمی وروانی آنان تاثیر بسیار زیادی دارد. بسیاری از آثار نامطلوب محیط اجتماعی، اقتصادی، وضع خانوادگی، وراثت و نظایر آن با بهره گرفتن از ورزش میتواند کاهش یابد و یا حتی به طور کلی ازمیان برود (هانسن و گیتور[1]،1989).

وجود خیل مشتاقان ورزش به مسابقات ورزشی، هواداران متعصب و پرو پا قرص تیم های ورزشی و هواداران تندرستی و سلامتی که بی وقفه خواهان خدمات مناسب، سریع و متنوع ورزشی می باشند باعث شده که ورزش به عنوان یک صنعت پر طرفدار و پر درآمد شناخته شود. سرمایه گزاران ورزشی نیز اقدام به احداث فضاها و ارائه خدمات ورزشی، تولید پوشاک و لوازم ورزشی و برگزاری مسابقات درآمدزا می نمایند. طرفداران ورزشی مقدار زیادی پول در جریان این کار خرج می کنند. باشگاه های ورزشی به عنوان سازمان های ورزشی و متولیان ورزش در قبال این تماشاگران و جامعه مسئولیت های تحت عنوان مسئولیت اجتماعی دارند. بنابراین سؤال اصلی تحقیق این است که آیا بین مسئولیت های اجتماعی باشگاه های لیگ برتر  بارضایتمندی تماشاگران رابطه ای وجود دارد.

2-1- بیان مسأله

موضوع مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی مدیریت از نیمه دوم قرن حاضر، بیش از پیش مورد توجه دانشمندان رشته مدیریت قرار گرفته است. مدیران از پایین ترین رده تا بالا ترین رده سازمانی، تصمیماتی را که علاوه بر داشتن مبانی واقعیت، مستلزم قضاوت ارزشی نیز هست، اتخاذ می کنند. انتخاب یک شق از میان شقوق مختلف با توجه به تصمیمات قبلی، فشار های لحظه ای، ارزش های مذهبی، سنت ها و عوامل اجتماعی و اقتصادی به عمل می آید.

از دهه 1950 درباره وابستگی سازمان، جامعه و محیط آگاهی های بیشتری به وجود آمده است. مردم پی برده اند که اقدامات سازمان ها سود و زیانی برای جامعه دربر دارد. لذا تلاش بر این بوده است که رابطه سود و زیان در سازمان ها به گونه ای بهبود یابد که مردم بیش از هزینه ای که پرداخت کرده اند از سازمان ها سود ببرند. این ارزش ها با عنوان  مسئولیت اجتماعی مدیریت، در چند دهه اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته است. منظور از مسئولیت اجتماعی این است که سازمان ها تاثیر عمده ای بر سیستم اجتماعی دارند و لذا چگونگی فعالیت آنها باید به گونه ای باشد که در اثر آن زیانی به جامعه نرسد، و در صورت رسیدن زیان، سازمان های مربوطه ملزم به جبران آن باشند(ایران نژاد، 1371).  

یک جامعه دارای نیاز های مختلفی است که برای تامین آنها حاضر است هزینه هایی را متحمل شود. انجام هزینه های فوق می تواند انگیزه ای برای کسب درآمد سازمان هایی باشد که به منظور تامین این  نیاز در داخل جامعه (یاحتی خارج از آن) به وجود می آیند. بنابراین هرچه نیاز اجتماعی گسترده تر و حیاتی تر باشد، امکان افزایش درآمد و توسعه سازمانی بیشتر است. این در حالی است که سازمان ها برای آنکه به اهداف خودشان نایل شوند، مجبورند با بخش ها و دیگر گروه های مختلف جامعه ارتباط داشته باشند. ارتباط هایی که اصولا برای سازمان جنبه حیاتی دارد. بنابراین می توان گفت که در واقع نه سازمان می تواند خودش را از جامعه جدا کند و نه جامعه می تواند بدون سازمان زندگی کند (الوانی و قاسمی،احمد رضا، 1377).

مدیران باید از جزء نگری و شیفتگی صرف نسبت به اهداف سازمانی خود دست بردارند و اهداف جامعه و کشور رابه عنان راهنمای خود در تلاش هایشان قرار دهند (الوانی، 1391). سبک مدیریتی هر جامعه متاثر از ارزش های حاکم بر آن جامعه است. زیرا ارزش ها از یک سو تعیین کننده اهداف و از سوی دیگر راهنمای شیوه ها و تبین ابزار رسیدن به اهداف می باشد (وزیر زنجانی و فروزنده، 1388).

ارزش های موجود در هر جامعه در شکل دهی کنش[1] فرد در زندگی اجتماعی، نقش مهمی ایفا می کند و آن را تحت تاثیر قرار می دهد؛ هر چند برخی اهداف و نگرش ها از بقیه مهم ترند.  

ایفای نقش مسئولیت اجتماعی در سازمان ها به رشد و توسعه خدمات بهتر مشتریان، تشویق کارکنان به همکاری بیشتر و بهتر در سازمان و گسترش سطح رضایت مندی جامعه از سازمان منتهی و در نتیجه به بقا و رشد سازمان کمک می کند.

احساس مسئولیت اجتماعی زمانی شکل می گیرد که افراد، جامعه و سازمان ها از باور ها و نگرش هایی که آن ها را به سمت و سوی فداکردن بخشی از درآمد های کوتاه مدت برای جامعه بدون دریافت اولیه بازده ظاهری وادار کند، برخوردار باشند (ابراهیمی نژاد و اکبری، 1388).

لوسیر و کیمبل[2] (1949) مسولیت اجتماعی را تلاشی آگاهانه برای فعالیت در حالتی می دانند که وضعیت برنده – برنده برای همه ذینفعان ایجاد کند (به نقل از رضوی، برومند، و یوسفی، 1391).

بنا بر اعتقاد  نوری تاجر مسئولیت اجتماعی عبارتند از « مسئولیت اجتماعی تعهد تصمیم گیران برای اقداماتی است که به طور کلی علاوه بر تامین منافع خود،موجبات بهبود رفاه جامعه را نیز فراهم می آورد ». بنابراین می توان گفت اولا مسئولیت اجتماعی یک تعهد است که مؤسسات باید در قبال آن پاسخگو باشند. ثانیا مؤسسات مسئولندکه از آلوده کردن محیط زیست، اعمال تبعیض در امور استخدامی، بی توجهی به نیاز های کارکنان خود، تولید محصولات زیان آور و نظایر آن،که به سلامت جامعه لطمه می زند، بپرهیزند و سرانجام سازمان ها باید با اختصاص منابع مالی، در بهبود رفاه اجتماعی مورد قبول اکثریت جامعه بکوشند (ایران نژاد، 1371).

کنت هاتن و ماری هاتن[3] (1987) نیز مسئولیت اجتماعی راچنین تعریف کرده اند« وقتی مطرح می شود که در مدیریت ذینفعان خللی وارد شده باشد. بی توجهی مدیریت به ذینفعان خارجی،سبب بروز پیامد های ناگوار برای مصرف کننده کالای آن  شرکت می شود و به این ترتیب حریم و مرز جامعه شکسته می شود » پس به این ترتیب مسئولیت اجتماعی،مسئولیت مدیر آینده نگر است .

دیویس(1960)[4] مسئولیت اجتماعی را به عنوان آن نوع تصمیمات و اقدامات سازمان ها توصیف کردکه به دلایلی فراسوی منافع مستقیم اقتصادی یا فنی اتخاذ می شود.

لوسیر و کیمبل (1949) مسئولیت اجتماعی را از پایین ترین سطح به بالاترین سطح به ترتیب  به صورت ذیل  تقسیم بندی کرده اند:

منع اجتماعی[5]: در این سطح مدیران تعمدا انجام می دهند یا از کارمندان درخواست می کنند که کارهای غیر قانونی یا غیر اخلاقی را انجام دهند

وظیفه اجتماعی[6]: در این سطح، مدیران حداقل نیاز های قانونی را می بینند.برآوردن نیاز ها روشی است که شرکت ها روی راه حل های آسان تکیه می کنند و داوطلبانه روی شروع برنامه های مسئولیت اجتماعی پایداری می کنند. 

واکنش اجتماعی[7]: مدیران به درخواست مناسب مربوط به اجتماع، واکنش  نشان می دهند.رایج ترین نوع و اکنش اجتماعی  که رخ می دهد زمانی است که گروه های اجتماعی از شرکت ها برای اهداء هدایا به جشنواره های هنری،بورسیه دانشکده یا نامه های ضد دارویی، حامیان مالی تیم های ورزشی یا استفاده از تسهیلات شرکت درخواست هایی می کنند.

درگیری اجتماعی[8] : در این سطح،مدیران به طور داوطلبانه اعمال مسئولیت اجتماعی راآغاز می کنند ( به نقل از رضوی، برومند، و یوسفی، 1391).

1- action

2- lussier and  kimball

3- hatien

1- Davis

2- Social ban

فهرست مطالب:

فصل اول : کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………….1

1-1. مقدمه……………………………………………………………………………………………………….2

1-2. شرح و بیان مساله­ پژوهشی…………………………………………………………………………….. 3

1-3. اهمیت و ضرورت انجام  تحقیق………………………………………………………………………… 4

1-4. اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………….6

1-5. نتایج مورد استفاده پس از انجام تحقیق…………………………………………………………………8

1-6. فرضیه ­ها­ی تحقیق…………………………………………………………………………………………….8

1-7. روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………..8

1-7-1. قلمرو زمانی و مکانی تحقیق……………………………………………………………………….9

1-7-2. روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه………………………………………………………..10

1-7-3. ابزارهای گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………….10

1-7-4. روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………..10

1-8. جامعه آماری………………………………………………………………………………………. ……….10

1-9. محدودیت­ها­ی تحقیق……………………………………………………………………………………..11

1-10. تعاریف مفاهیم و واژه ها………………………………………………………………………………..12

1-11. خلاصه………………………………………………………………………………………………………..12

فصل دوم: ادبیات تحقیق و پیشینه موضوع …………………………………………………………………..15

2-1.مقدمه………………………………………………………………………………………………………..14

2-2. توسعه چیست ………………………………………………………………………………………………15

2-3. اهداف توسعه……………………………………………………………………………………………….16

2-4. مکاتب مهم توسعه یافتگی…………………………………………………………………………………17

2-4-1. مکتب نوسازی…………………………………………………………………………………………17

2-4-2. مکتب وابستگی……………………………………………………………………………………….17

2-4-3. مکتب نظام جهانی………………………………………………… …………………………………18

2-5. مدل های  توسعه اقتصادی………………………………………………………………………………….19

2-5-1. مدل روستو……………………………………………………………………………………………..19

2-5-2. مدل هارد-دومار………………………………………………………………………. ……………20

2-5-3. مدل دو- شکاف……………………………………………………………………………………..23

2-5-4. مدل لوویس…………………………………………………………………………………………….23

2-5-5. مدل سولو……………………………………………………………………………………………….24

2-6- شاخص های توسعه اقتصادی……………………………………………………………………………..25

2-7. توسعه فرهنگی…………………………………………………………………………………………………26

2-7-1. تعریف توسعه فرهنگی……………………………………………………………………………….26

2-7-2. تاریخچه توسعه فرهنگی……………………………………………………………………………..26

2-7-3. جایگاه و اهمیت توسعه فرهنگی…………………………………………………………………..26

2-7-4. کالبد شکافی توسعه فرهنگی………………………………………………………………………..27

2-7-5. وبژگی های توسعه فرهنگی………………………………………………………………………….28

2-7-6. شاخص های توسعه فرهنگی………………………………………………………………………..28

2-8. توسعه سیاسی……………………………………………………………………………………………………28

2-8-1. تعریف توسعه سیاسی………………………………………………………………………………….28

2-8-2. تئوری پردازان شاخص توسعه سیاسی…………………………………………………………….29

2-9. مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………..30

2-9-1. نظریه مرکز-پیرامون………………………………………………………………………………….30

 

 

 2-9-2. نظریه قطب رشد………………………………………………………………………………………….32

2-10. تاریخچه روش تاکسونومی عددی…………………………………………………………………..33

2-10-1. روش تاکسونومی عددی………………………………………………………………………………34

2-11. پیشینه موضوع………………………………………………………………………………………………..35

2-10-1. روند تاریخی رتبه بندی مناطق……………………………………………………………………35

2-10-2. مطالعات انجام شده در زمینه تعیین درجه توسعه یافتگی و رتبه بندی مناطق………..36

فصل سوم: مبانی نظری………………………………………………………………………………………………43

3-1.مقدمه………………………………………………………………………………………………………………44

3-2.روش تحلیل عاملی یا فاکتور آنالیز………………………………………………………………………..44

3-3. روش تاپسیس………………………………………………………………………………………………….45

3-4. روش ساو………………………………………………………………………………………………………..45

3-5.روش تاکسونومی عددی………………………………………………………………………………… …45

3-5-1.مراحل اجرای روش تاکسونومی عددی……………………………………………………………..46

3-5-2.ویژگی­های روش تاکسونومی………………………………………………………………………….49

3-5-3.محدودیت­های روش تاکسونومی…………………………………………………………………….50

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………51

4-1.مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………..52

4-2.تصریح مدل……………………………………………………………………………………………………..52

4-3. رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ مصرف آب شهری …………………….54

 4-4. رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ آموزش …………………………………..57

4-5.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ اصناف …………………………………….59

4-6.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ امور بانکی………………………………..62

4-7.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ تامین اجتماعی ………………………….64

4-8.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ مصرف برق ……………………………..66

4-9.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ بهداشت و درمان ……………………….68

4-10. رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ تقسمات کشوری ……………………..70

4-11.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ جمعیت ………………………………….72

4-12.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ جنگلبانی، منابع طبیعی،مراتع ومناطق حفاظت شده……………………………………………………………………………………………………………75

4-13.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ حمل و نقل …………………………….77

4-14.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ صنعت و معدن…………………………79

4-15. رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ مصرف فراورده های نفتی وگازو امکانات و تجهیزات مربوط به آنها……………………………………………………………………………….81

4-16.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ های فرهنگ ، هنرو ورزش……….. 84

4-17.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ امور قضایی ……………………………86

4-18. رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ برخورداری از ارتباطات وامکانات مخابراتی…………………………………………………………………………………………………………………89

4-19.  رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ کشاورزی و دامپروری……………….92

4-20 . رتبه ­بندی شهرستان­های استان کرمان از نظر شاخص­ مسکن ……………………………………95

فصل پنجم: جمع­بندی و نتیجه ­گیری……………………………………………………………………………..96

5-1. مقدمه……………………………………………………………………………………………………………..97

 5-2.سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………98           

5-2-1. تحلیل پاسخ سوال اول…………………………………………………………………………………..98

5-2 -2.تحلیل پاسخ سوال دوم………………………………………………………………………………….100

5-5.  نتایج تحقیق…………………………………………………………………………………………………..103

5-6. پیشنهاداجرایی………………………………………………………………………………………………..103

5-7. پیشنهاد تکمیلی……………………………………………………………………………………………….104

5-8. محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………………………104

5-9.  استفاده کنندگان از نتیجه پایان نامه ……………………………………………………………………105

چکیده:

 در این تحقیق شهرستان­های استان  کرمان، از نظر شاخص ­های مصرف آب شهری ،آموزش ، اصناف، بانکداری، تامین اجتماعی ، مصرف برق، بهداشت و درمان، تقسیمات کشوری ،جمعیت، جنگلبانی ،منابع طبیعی، مراتع و مناطق حفاظت شده ، حمل و نقل ، رفاه، صنعت و معدن، مصرف فراورده های نفتی، گاز و امکانات و تجهیزات مربوطه ، فرهنگ ،هنر و ورزش ، امورقضایی ،ارتباطات و امور مخابراتی، کشاورزی و مسکن  برای سال 1390 با بهره گرفتن از تکنیک تاکسونومی عددی رتبه ­بندی شده ­اند. به این منظور برای  18 شاخص عنوان شده، 247 متغیر  برای  هر 23 شهرستان استان در نظر­گرفته­ شده­ است. بر اساس نتایج این پژوهش، علاوه بر تشخیص رتبه شهرستانهای  بافت ، راور ،کوهبنان ، شهربابک و کرمان به ترتیب از 1 تا 5 و همچنین تشخیص رتبه شهرستانهای رودبار، فاریاب، ریگان، نرماشیر و فهرج از 19 تا 23 مشخص گردید که تسهیلات بانکی به جزتغییر اندک در رتبه چند شهرستان، تاثیر معناداری بر درجه توسعه یافتگی شهرستانهای استان  نگذاشته و می توان گفت که تسهیلات پرداخت شده در خدمت توسعه نبوده است. بنابراین جایگاه این رتبه­ها می تواند برنامه­ ریزان را در برنامه ­های آتی که  توجه به کدام شاخص ­ها را در هر شهرستان در اولویت قرار دهند، یاری رساند. ودر صورت لزوم می توان در برنامه ­های آتی برای انطباق با هدف توسعه همه جانبه دست به اصلاحاتی زد و همچنین اولویت­های سرمایه گذاری متناسب با شرایط منطقه ­ای را ارائه نمود.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

در دنیای کنونی که ما در آن مشغول به زندگی هستیم  دستیابی به رشد و توسعه پایدار یكی از مباحث عمده و حائز اهمیت برای كشورها بویژه كشورهای در حال توسعه به شمار می رود. كشورهای در حال توسعه جهت جبران عقب ماندگیها، فرار از فقر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و. . . و برای رسیدن به توسعه ای معتدل و همه جانبه كه بتواند به بهبود وضع زندگی همه مردم آنها منجر گردد، نیازمند شناخت صحیح از دنیا و امکانات پیرامون خود و برنامه ریزیهای مناسب و بهینه در سطح ملی و منطقه ای هستند.هر چند اقدامات توسعه ای و سمت وسوی این تحولات در گذر زمان شاهد تغییرات بنیادی بوده است و شكستها و موفقیتهایی را به همراه داشته است، اما با گذشت نیم قرن هنوز به اهداف خود كه اصلی ترین آنها مقابله با فقر و بهبود شرایط زندگی محرومان می باشد، نائل نگردیده است. شكاف رو به تزاید فقیر و غنی در سطح ملی، فراملی و منطقه ای و بحرانهای زیست محیطی در نیم قرن اخیر همه شواهدی هستند از عدم موفقیت كامل اهداف و راهبردهای توسعه  (عمادی، 1376)

معمولا تا بحال اكثر برنامه ریزیها در كشورهای در حال توسعه توسط دولت و بصورت متمركز صورت گرفته و به نیازها و پتانسیلهای مناطق توجه كمتری شده است. تجربه نشان داده است كه در این كشورها نه تنها تخصیص بهینه منابع صورت نمی پذیرد، بلكه عمدتا منابع تخصیص یافته ارتباط چندانی با نیازها و پتانسیلها نداشته و شكاف و دوگانگی بین مناطق مرتبا افزایش یافته است. به نظر می رسد كه در ایران نیز مانند اكثر كشورهای در حال توسعه، فرایند رشد و توسعه به دلایل مختلف جمله فقدان برنامه ریزیهای بهینه بر اساس آمایش سرزمین و توانایی های منطقه ای، عدم تعادل وتناسب در جذب سرمایه های دولتی و خصوصی در شهرستانها و مناطق مختلف، عدم گردش و جابه جایی مناسب سرمایه در اقتصاد اكثر شهرستانها و  … روندی ناموزون و نامتعادل را طی كرده است و مناطقی وجود دارند كه از رشد و توسعه كمتری نسبت به سایر مناطق برخوردار هستند. با وجود این عدم تعادل و توازن ها، لزوم برنامه ریزی منطقه ای امری واجب بشمار می آید. گزینه ای كه امروزه تقریبأ در اكثر كشورها بخصوص كشورهای توسعه یافته به آن اهمیت زیادی داده می شود. از آنجایی كه یكی از جوانب و اهداف مهم برنامه ریزی توسعه كمك به مناطق كمتر توسعه یافته و اقشار فقیرتر جامعه و انتقال و توزیع عادلانه امكانات و درآمدها با توجه به مزیتهای نسبی مناطق و عقب ماندگیهای آنها می باشد، ضروری است كه به ارزیابی و اندازه گیری میزان برخورداری و سطح توسعه یافتگی و نقاط قوت و ضعف مناطق مختلف و بررسی شرایط بهبودی یا عدم بهبودی آنها پرداخته شود.

توسعه فرایندی چند بعدی است و برای بررسی همه جانبه آن و برای آنكه بتوان تصویر درستی از وضعیت مناطق ارائه نمود، باید شاخصهای متعدد و گوناگونی را در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و در نظر گرفت. مطمئنا هرچه این ابعاد وسیعتر باشد، نتایج ارائه شده دقیقتر و به واقعیت نزدیكتر خواهد بود. در این زمینه به تكنیكها وروش هایی نیازاست تا بتوان با بهره گرفتن از شاخصهای تعریف شده و منتخب، به رتبه بندی و بررسی وضعیت مناطق و براساس آن به تحلیل و برنامه ریزی توسعه آنهاپرداخت.

تكنیكها و روش های متفاوتی برای رتبه بندی مناطق بر اساس شاخصهای توسعه وجود دارد که می توان به برخی از آنها از جمله گاتمن، تاكسونومی عددی، استاندارد سازی شاخصها، ،Topsis  اشاره کرد .همچنین می توان از روش های كمی نظیر ناموزون موریس، تحلیل عاملی و .. یاد كرد. درمیان این روشها  روش تاکسونومی عددی یکی از  متدهای رتبه بندی بشمار می رود.

تحقیق حاضر از نوع کاربردی می باشد و به تعیین درجه توسعه یافتگی و رتبه بندی شهرستانهای استان کرمان با تاکید بر تسهیلات بانکی با بهره گرفتن از روش تاکسونومی عددی و بصورت توصیفی و تحلیلی  پرداخته است. پژوهش حاضر در مقطع زمانی نیمه اول سال 1392 بر اساس آمار مندرج در سالنامه آماری سال 1390 انجام و بصورت نسبتا جامع بیانگر وضعیت برخورداری و توسعه یافتگی شهرستانهای استان کرمان  می باشد. از اینرو آمار و اطلاعات مورد استفاده تمامأ مربوط به سال 1390  بوده و برای تهیه شاخصها از جدیدترین آمار موجود استفاده شده است.

2-1- شرح و بیان مسأله پژوهشی

توسعه به عنوان یک پدیده گسترده با موضوعات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و غیره از دید متفکرین جهان پنهان نبوده و در دوره‌های مختلف تاریخی بحث از توسعه و تحول یک بحث جدی و طبقه‌بندی شده بوده است، اما

چکیده

فصل اول : کلیات پژوهش

مقدمه …………………………………………………………………………………………….2

بیان مسئله …………………………………………………………………………………….4

اهمیت وضرورت پژوهش ………………………………………………………………………7

اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………….8

فرضیه های پژوهش ………………………………………………………………………………9

تعاریف متغیرها ……………………………………………………………………………………..9

تعاریف نظری ……………………………………………………………………………………..9

تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………..10

فصل دوم : مروری برادبیات و پیشینه پژوهش

کیفیت زندگی ……………………………………………………………………………….. 12

تاریخچه کیفیت زندگی …………………………………………………………………….12

تعریف کیفیت زندگی ………………………………………………………………………..15

ویژگیهای کیفیت زندگی ………………………………………………………………… 21

کیفیت زندگی مربوط به سلامت ………………………………………………….. 22

اندازه گیری کیفیت زندگی ……………………………………………………………..21

ابزارهای اندازه گیری کیفیت زندگی …………………………………………………. 27

تاب آوری …………………………………………………………………………………. 28

تاریخچه تاب آوری ……………………………………………………………………….. 29

تعریف تاب آوری ………………………………………………………………………….. 32

ضرورت تاب آوری …………………………………………………………………………….33

نشانه های تاب آوری ……………………………………………………………… 35

خصوصیات تاب آوری ………………………………………………………………….. 37

ویژگیهای افراد تاب آور …………………………………………………………………….39

تاب آوری روانشناختی …………………………………………………………………41

درد …………………………………………………………………………………….42

تعریف درد …………………………………………………………………………….. 42

تاثیر درد بر کیفیت زندگی ……………………………………………………………. 46

مروری بر مطالعات پیشین ……………………………………………………………..49

فصل سوم : روش پژوهش

روش تحقیق ……………………………………………………………………………. 56

جامعه آماری …………………………………………………………………………… 56

نمونه آماری و روش نمونه گیری ……………………………………………………… 57

روش جمع آوری داده ها ………………………………………………………………… 57

توصیف ابزارها ………………………………………………………………………… 58

پرسشنامه تاب آوری ………………………………………………………….. 58

روایی و اعتبار ………………………………………………………………………… 58

پرسشنامه کیفیت زندگی ……………………………………………………………. 58

روایی و اعتبار ………………………………………………………………………. 59

روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………… 59

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه ………………………………………………………………………………… 61

تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها ………………………………………………… 61

 

 

تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها …………………………………………….. 72

تحلیل رگرسیون ……………………………………………………………………… 77

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه ……………………………………………………………………………. 88

بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………….. 94

محدودیت …………………………………………………………………………… 96

پیشنهادات ………………………………………………………………………. 97

پیشنهادات پژوهشی ……………………………………………………………….. 97

پیشنهادات کاربردی ………………………………………………………………. 98

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم تاب آوری، شدت درد و مدت درد بر کیفیت زندگی مبتلایان به درد مزمن انجام گرفت. این تحقیق از نوع همبستگی بوده و به صورت میدانی و مقطعی انجام شد. جامعه مورد پژوهش را کلیه بیماران مراجعه کننده به مراکز درد در بیمارستان های شهر تهران درسال 1390 تشکیل داده اند، که تعداد 300 نفر از این بیماران به عنوان نمونه به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای اندازه گیری سطح تاب آوری  نمونه ها از پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون و برای اندازه گیری شدت درد از مقیاس 0 تا 10 استفاده شد، همچنین مدت درد بیماران نیز از آنها پرسیده شد. داده های جمع آوری شده از بیماران بوسیله شاخص های آمار توصیفی، همبستگی و رگرسیون برای بخش استنباطی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تاب آوری و شدت درد در سطح معناداری کیفیت زندگی بیماران را پیش بینی میکند، اما مدت درد در هیچ سطحی نتوانست کیفیت زندگی و ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و محیطی را در این افراد پیش بینی کند، از طرفی شدت درد رابطه معناداری با ابعاد اجتماعی و محیطی کیفیت زندگی نداشت .نتایج این پژوهش نشان که تاب آوری و شدت درد در مقایسه با مدت درد نقش مهمتری در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به درد مزمن دارند.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

شاید درد1، عمومی ترین مشکل جسمانی است که در زندگی با آن مواجه هستیم. هیچکدام از علایم جسمانی دیگر به فراگیری درد نیستند. از ابتدای تاریخ مدون بشر، تلاش برای کنترل درد از اهداف اصلی ادمی بوده است. اما علیرغم این تاریخ طولانی و با وجود پیشرفتهای دانش فیزیولوژی حسی و نیز علم تشریح و زیست شیمی و با وجود ساخت داروهای ضد درد قوی، ابداع روش های نوین پزشکی و جراحی های نوین، رهایی از درد همچنان برای بسیاری از بیماران، امری دور از دسترس باقی مانده است. در واقع درد هنوز هم برای بیمار،  خانواده او، مراقبان بهداشتی و کل جامعه، مشکلی اساسی به شمار می آید .

امروزه، علاوه بر مبنای جسمانی، روانشناختی درد، نقش عوامل روانی_ اجتماعی در درد تاکید بسیار می شود. بنابراین برای اطمینان یافتن از موفقیت های درمانی، عوامل روانی_ اجتماعی مذکور باید در پیوند با عوامل جسمانی و عوامل زمینه ساز روانشناختی مورد ارزیابی ودرمان قرار گیرند. گذشته از این، پژوهش ها نشان میدهند که زمینه های خانوادگی و اجتماعی که درد در انها تداوم می یابد نیز، نقشی اساسی در استمرار ناتوانی ناشی از درد بعهده دارد (گچل2، ترک 3 2002).

درد به عنوان یک فشار زای بسیار قدرتمند بر کیفیت زندگی4 افراد در ابعاد مختلف تاثیر می گذارد. کیفیت زندگی مجموعه از اطلاعات ذهنی است که معمولا بیمار در مورد نوع تجارب خود از بیماری، مانند : درد، ضعف و ناتوانی، جنبه های وسیعتری از وضعیت جسمانی، عاطفی، اجتماعی و شغلی بیان می نماید.(فالوفیلد5، گارال6، 2002).

در واقع درد مزمن1سراسر زندگی فرد را  تحت تاثیر قرار می دهد، چه از لحاظ جسمانی و چه از لحاظهای روانی و اجتماعی، عوامل بسیار زیادی در جنبه های مختلف می توانند از شدت تاثیر درد بر جنبه های مختلف کیفیت زندگی فرد بکاهند. بخصوص عوامل روانشناختی موثر در کاهش تاثیر درد، یکی از این فاکتورهای بسیار تاثیر گذار تاب آوری2 است. که امروزه به عنوان یک عامل بسیار مهم در مواجه شدن با مشکلات از جمله روبرو شدن با درد و بیماریها در زندگی ایفا میکند.

تاب آوری اشاره به مفهومی دارد که در آن فرد موفق به سازگاری در مقابل مشکلات و فشارهای روانی زندگی با وجود گرفتاریها و اتفاقهای ناگوار و ناگهانی و بازگشت به شرایط عادی می شود(گارمزی3، ماستن4).

در دو دهه گذشته تلاش روز افزونی برای شناسایی این عامل روانشناختی در حوزه های مختلف روانشناسی، بخصوص روانشناسی تحولی صورت گرفته است. در واقع تاب آوری تنها پایداری در مقابل آسیبها یا شرایط تهدید کننده نیست، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط است. آنها تاب آوری را توانمندی افراد در بر قراری تعادل زیستی _روانی در شرایط خطرناک می دانند. افزون بر این مححققان بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی است .(لوتار5،سیچتی6 ،بکر7،2000) .

با توجه به مطالب ذکر شده تا به اینجا پژوهش حاضر به منظور تعیین سهم تاب آوری، مدت و شدت درد در کیفیت زندگی افراد مبتلا به درد مزمن انجام میگیرد و پژوهشگر قصد دارد با اجرای پرسشنامه تاب آوری و کیفیت زندگی و اندازه گیری مدت، شدت درد سهم آنها را در پیش بینی کیفیت رندگی افراد مبتلا به درد مزمن در حوزه های مختلف مشخص نماید .

2-1- بیان مسئله

درد یكی از شكایات شایع ودشوار در مراجعان درمانهای سرپایی است و یکی از دشوارترین و وقت گیرترین شکایات پزشکی به شمار میرود. که اغلب به رهیافت طلبی و جست وجوی یک آسیب عضوی جواب نمیدهد(ورهاک1، به نقل از نوروزی 1387،).درد در علوم زیستی، پزشكی، روانی و اجتماعی یكی از مقولات بسیار چالش انگیز به شمار میرود و مهم تر ازآن نحوه كنارآمدن با زندگی توام با درد است، همچنین چالشی برای تسكین و كاستن از اثرات مخرب آن بر زندگی فرد است.

از نظر IASP 2 درد به معنی یک تجربه حسی و عاطفی ناخوشایند همراه با یک آسیب بافتی فعال یا بالقوه است یا بدان صورت بیان می گردد. درد بر زندگی روزانه افراد اثرگذار است، پس شناخت، پیشگیری و درمان آن نیازمند مداخله در زندگی روزمره افراد می باشد. درمان دردهای مزمن ازین لحاظ باید مورد توجه قرار گیرند كه در بسیاری از موارد علت آنها می تواند روانشناختی و محیطی باشد و در این بین شناخت علم پزشكی از اثر درد بر سلامت روان افراد به خصوص درد مزمن بسیار ناكافی وكم است، زیرا درد مزمن سرتاسر زندگی فرد را در برمیگیرد و بر ابعاد گوناگون كیفیت زندگی فرد اثر میگذارد .

 کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی است که شامل سطح بهینه ای از احساس بهزیستی در زمینهای كاركردهای جسمانی، شناختی، روانی و اجتماعی میباشد.

 منظور از این احساس بهزیستی نایل شدن به آهداف فردی است كه  به وسیله ی شیوه هایی که فی النفسه ارزشمند و توسط فرد برگزیده شده اند و موجب تسهیل در زندگی روزمره میگردند.(كنتروساندرسون1،1999؛به نقل ویلهایت2،کلر3،هودز4،کادول5،2003).

به عنوان مثال درد مزمن باعث ایجاد مشكلات جسمی شده و ممكن است فرد بر اثر خود بیماری یا اثرات جانبی آن ازفعالیت های فیزیكی برای همیشه بازداشته می شود و همچنین باعث اختلال درابعاد روان شناختی، كاهش فعالیتهای بیمار و كیفیت زندگی در رابطه دردهای حاد و مزمن پرداخته شود. بنابراین باید به دنبال شناسایی عواملی باشیم كه دردها به خصوص دردهای مزمن و حاد به وسیله آنها برروی كیفیت زندگی افراد تاثیرمی گذارند، که بتوانیم به حداقل رساندن این عوامل، تاثیر مخرب آنها را بر کاهش کیفیت زندگی افراد کاهش دهیم. یكی از مفاهیم بسیار مهم در مجامع علمی امروز كه نقش بسیارمهمی در به حداقل رساندن تاثیرات مخرب درد و سایر عوامل تاثیرگذار بركیفیت زندگی دارد مفهوم تاب آوری است. مفهومی كه گرچه هنوز درمورد ماهیت آن توافق چندانی صورت نگرفته اما به دلیل اینكه یكی ازشاخصه های سلامت روانی است اهمیت خاصی دارد. مفهوم تاب آوری اشاره دارد به سازگاری موفق در مقابل مشكلات و فشارهای روانی زندگی با وجود گرفتاریها و اتفاق های ناگهانی و ناگوار و برگشتن به شرایط عادی(گرمزی ومستان،1991).در دو دهه ی گذشته تاب آوری در حوزه ی روانشناسی تحولی توجه روز افزون پیدا کرده است. مفهوم تاب آوری در برگیرنده ی دوعامل بسیارمهم است. عامل عملكردی و عامل پویشی، كه به عملكرد موثر در وظایف زندگی به وسیله ی یک تعامل پیچیده بین ریسكهای گوناگون و عاملهای محافظتی است.(کارولی6،رولمن7،2006).

کانر1 دیویدسون2(2003(معتقد هستند که تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیبها یا شرایط تهدید کننده نیست بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط است، آنها تاب آوری را توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی – روانی درشرایط خطر ناک میدانند. افرون بر این محققان بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پی آمد های مبثت هیجانی، عاطفی و شناختی است (لوتار وهمکاران 2000). با این كه تاب آوری بیشتر با مفهوم مقابله و كنارآمدن ارتباط و شباهت دارد. بیشتر باعث گسترش قابل ملاحظه ای در هدف های فردمی شود. تاب آوری نه تنهاعاملهای محافظتی بالقوه مثل سعی در خودآگاهی درمقابل بیماریها و مشكلات را مشخص می كند بلكه شامل ژنتیك، عصب شناسی، فاكتورهای رشدی، میان فردی، معنوی و ویژگیهای شناختی غیر وابسته فشارروانی را هم شامل میشود(مثل هوش).(فریتاس3،دونی4،1998؛كورتیس5 و سیچتی 6،2003).:

امروزه تاب آوری به عنوان یک عامل تعدیل كننده مهم در كاهش ناراحتی ها و فشارهای روانی ناشی از دردها

بخصوص درد مزمن مورد توجه است. در تحقیقی که (فرایبرگ7،همدا8،روزنوینگ9،مارتینسن10،2005)با هدف بررسی صحت پیش بینی مقیاس تاب آوری برای بزرگسالان  RSA11 بر روی 42زن و 38 مبتلا به دردهای مزمن با میانگین سنی 25 انجام دادند. به نتایج زیر رسیدند:1. عامل تاب آوری بیشتر بر فشارهای روانی ذهنی تاثیر دارد تا دردهای روانی 2. افراد دارای تاب اوری بالا بیشتر به خودشان در برابر ناملایمتیها و فشارهای روانی زندگی کمک میکنند3. تاب آوری میتواند به سازگاری موفقیت امیز با چالشها کمک کند4. تاب آوری باعث تطابق بیشتر و افزایش حفاظت در برابر موقعیتهای فشارزا میشود.

با توجه به مطالب و پژوهش های  ذکر شده، سوال اصلی این پژوهش این است که آیا می توان کیفیت زندگی افراد مبتلا به دردهای مزمن را بر اساس میزان تاب آوری، مدت و شدت درد پیش بینی کرد ؟

سوالهای فرعی که این پژوهش به دنبال پاسخ به آنهاست شامل :

آیا سلامت جسمانی مبتلایان به درد مزمن بر اساس میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است؟

آیا سلامت روانشناختی مبتلایان به درد مزمن بر اساس میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است ؟

آیا سلامت اجتماعی بر اساس مبتلایان به درد مزمن میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است ؟

آیا سلامت محیط بر اساس مبتلایان به درد مزمن میزان تاب آوری، شدت و مدت درد قابل پیش بینی است؟

3-1- اهمیت و ضرورت پژوهش

درد شایع ترین شكایت كلینیكی بیماران ودرمان درد آن از قدیمی ترین درمان های بشر به شمار می رود.علی رغم هزاران مقاله و تحقیق و پژوهش كه در زمینه ی درد در دانشگاها و انیستیتوی تحقیقاتی انجام گرفته است هنوز دانش بشری قادر به تعریف كاملی از درد نشده است، وجود عناصر روانی و هیجانی و اجتماعی در درد باعث پیچیدگی بیشتر در توضیح مفهوم درد شده است.