فهرست صفحه
فصل اول
كلیات تحقیق
- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3
- بیان مسآله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4
- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9
- سؤال تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9
- چهارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10
- فرضیههای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11
- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 12
- قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13
فصل دوم
بخش اول
2-1 فرهنگ سازمانی
2-1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 16
2-1-2 منشأ و چگونگی شكلگیری فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………… 17
2-1-3 تعریف مفهومی فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 18
2-1-4 انواع فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 22
2-1-5 ابعاد فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 24
2-1-6 مدلهای فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 27
2-1-6-1 فرهنگ سازمانی از دیدگاه هافستد…………………………………………………………………………………………………………….. 27
2-1-6-2 فرهنگ سازمانی از دیدگاه شاین……………………………………………………………………………………………………………….. 28
2-1-6-3 فرهنگ سازمانی از دیدگاه هرسی- بلانچارد………………………………………………………………………………………………… 28
2-1-6-4 فرهنگ سازمانی از دیدگاه كویین………………………………………………………………………………………………………………. 29
2-1-6-5 فرهنگ سازمانی از دیدگاه دنیسون……………………………………………………………………………………………………………. 29
2-1-7 عوامل سازمانی تأثیرگذار بر فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………… 34
2-1-8 مدیریت فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 35
2-1-9 فرهنگ در سازمانهای قدرتمدار………………………………………………………………………………………………………………………… 37
2-1-10 تحقیقات انجام شده در رابطه با فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………… 39
بخش دوم
2-2 مدیریت دانش
2-2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42
2-2-2 تعاریف مفهوم داده، اطلاعات، دانش……………………………………………………………………………………………………………………… 43
2-2-2-1 مفهوم داده………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43
2-2-2-2 مفهوم اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………………………………… 44
2-2-2-3 مفهوم دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 44
2-2-3 طبقهبندی انواع دانش………………………………………………………………………………………………………………………………………… 45
2-2-3-1 دانش از نظر نوناكا……………………………………………………………………………………………………………………………………. 46
2-2-3-2 دانش از نظر جورنا……………………………………………………………………………………………………………………………………. 46
2-2-3-3 دانش از نظر ماشلوپ………………………………………………………………………………………………………………………………… 47
2-2-3-4 دانش از نظر لیدنر……………………………………………………………………………………………………………………………………. 48
2-2-4 عناصر و ویژگیهای دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………… 48
2-2-4-1 عناصر
دانش……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49
2-2-4-2 ویژگیهای دانش……………………………………………………………………………………………………………………………………… 50
2-2-5 دانش آفرینی در سازمان…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
2-2-6 تعریف مفهومی مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………….. 56
2-2-7 منشأ و چگونگی شكلگیری مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………… 57
2-2-8 اصول مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 61
2-2-9 اهداف مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 63
2-2-10 تئوریهای مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………. 64
2-2-10-1 تئوریهای مدیریت دانش جامع………………………………………………………………………………………………………………. 64
2-2-10-2 تئوریهای مدیریت دانش تیمی………………………………………………………………………………………………………………. 66
2-2-10-3 تئوریهای مدیریت دانش جامعهگرا…………………………………………………………………………………………………………. 67
2-2-11 مؤلفههای مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
2-2-12 مدلهای مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………… 69
2-2-12-1مدل بویست…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71
2-2-12-2 مدل شش بعدی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 72
2-2-12-3 مدل نوناكا……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73
2-2-12-4 مدل رن جانسون…………………………………………………………………………………………………………………………………… 76
2-2-14-5 مدل استیوهالس……………………………………………………………………………………………………………………………………. 77
2-2-13 موانع مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………………………………………… 79
2-2-14 تحقیقات انجام شده در ارتباط با مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………….. 82
2-2-14-1 پژوهش گلد………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82
2-2-14-2 پژوهش موهرمان……………………………………………………………………………………………………………………………………. 83
2-2-14-3 پژوهش ریگانز و مك اویلی…………………………………………………………………………………………………………………….. 84
بخش سوم
2-3 نیروی دریایی ج. ا. ا
2-3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 86
2-3-2 نیروی دریایی ج. ا. ا…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 87
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 93
3-2 فرایند اجرای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 93
3-3 روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94
3-4 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 94
3-5 نمونه آماری و روش نمونهگیری………………………………………………………………………………………………………………………………. 95
3-6 روش گرداوری اطلاعات و تدوین پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………… 95
3-7 روایی و پایایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 96
3-7-1 اعتبار (روایی) ابزار……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 97
3-7-2 قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار………………………………………………………………………………………………………………………………… 97
3-8 روش تجزیه و تحلیل دادهها……………………………………………………………………………………………………………………………………. 98
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل دادهها
4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 102
4-2 توصیف متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 102
4-2-1 نوآوری و خطرپذیری………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 102
4-2-2 رهبری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 103
4-2-3 یكپارچگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 104
4-2-4 حمایت مدیران………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105
4-2-5 كنترل………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 106
4-2-6 هویت سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 107
4-2-7 سیستم پاداش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 108
4-2-9 الگوهای ارتباطی………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 110
4-2-10 مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 111
4-3 آزمون فرضیههای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………… 112
4-4 نتایج آزمون…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 113
4-5 نتایج فرضیات به طور خلاصه………………………………………………………………………………………………………………………………….. 120
فصل پنجم
نتیجهگیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 122
5-2 نتایج و خلاصه آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 122
5-2-1 خلاقیت فردی كاركنان………………………………………………………………………………………………………………………………………. 122
5-2-2 حمایت مدیران………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 122
5-2-3 هویت سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 122
5-2-4 سازش با پدیده تعارض………………………………………………………………………………………………………………………………………. 123
5-2-5 سیستم پاداش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 123- 5-2-6 سبك رهبری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 123
5-2-7 سیستم كنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 123
5-2-8 خطرپذیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 123
5-2-9 یكپارچگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 124
5-2-10 الگوهای ارتباطی……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 124
5-3 نتایج و خلاصه آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 124
5-3-1 نتایج آزمون فرضیه اول………………………………………………………………………………………………………………………………………. 124
5-3-2 نتایج آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………………… 124
5-3-3 نتایج آزمون فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 124
5-3-4 نتایج آزمون فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………………………………………………….. 125
5-3-5 نتایج آزمون فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 125
5-3-6 نتایج آزمون فرضیه ششم……………………………………………………………………………………………………………………………………. 125
5-3-7 نتایج آزمون فرضیه هفتم……………………………………………………………………………………………………………………………………. 125
5-3-8 نتایج آزمون فرضیه هشتم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 126
5-3-9 نتایج آزمون فرضیه نهم……………………………………………………………………………………………………………………………………… 126
5-3-10 نتایج آزمون فرضیه دهم…………………………………………………………………………………………………………………………………… 126
5-4 پیشنهادات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 127
5-4-1 پیشنهاداتی مبتنی بر نتایج آزمون فرضیهها………………………………………………………………………………………………………….. 127
5-4-2 پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده………………………………………………………………………………………………………………………….. 130
ضمایم …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 131
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 141
نمودارها
4-2-1 نمودار نوآوری و خطرپذیری در فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………. 102
4-2-2 نمودار رهبری در فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………………………….. 103
4-2-3 نمودار یكپارچگی در فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………….. 104
4-2-4 نمودار حمایت مدیران در فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………………. 105
4-2-5نمودار كنترل در فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………. 106
4-2-6 نمودار هویت در فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………. 107
4-2-7 نمودار سیستم پاداش در فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………….. 108
4-2-8 نمودار پذیرش تضاد در فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………. 109
4-2-9 نمودار الگوهای ارتباطی در فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………….. 110
4-2-10 نمودار مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 111
جداول
2-1-1 عوامل و ابعاد شكل دهندهی فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………….. 25
2-1-2 فرهنگ از دیدگاه هرسی و بلانچارد……………………………………………………………………………………………………………………… 28
2-1-3 فرهنگ از دیدگاه كویین…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29
2-1-4 مقایسهی تطبیقی مدلها و الگوهای ارتباطی…………………………………………………………………………………………………………. 34
2-2-1 انواع مختلف دانش در ساختارهای 5گانه مینزبرگ………………………………………………………………………………………………… 47
2-2-2 مؤلفههای مدیریت دانش از نگاه صاحبنظران……………………………………………………………………………………………………….. 69
2-2-3 تعامل دانش نهفته و صریح…………………………………………………………………………………………………………………………………. 74
2-2-4 مدل مدیریت دانش با توجه به ساختار كار…………………………………………………………………………………………………………… 76
3-1 نحوهی امتیاز بندی طیف لیكرت…………………………………………………………………………………………………………………………….. 96
3-2 جدول ضرایب آلفای كرونباخ…………………………………………………………………………………………………………………………………… 98
4-2-1 جدول فراوانی نوآوری و خطرپذیری……………………………………………………………………………………………………………………… 102
4-2-2 جدول فراوانی رهبری…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 103
4-2-3 جدول فراوانی یكپارچگی (ادغام)…………………………………………………………………………………………………………………………. 104
4-2-4 جدول فراوانی حمایت مدیران……………………………………………………………………………………………………………………………… 105
4-2-5جدول فراوانی كنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 106
4-2-6 جدول فراوانی هویت سازمانی……………………………………………………………………………………………………………………………… 107
4-2-7 جدول فراوانی سیستم پاداش………………………………………………………………………………………………………………………………. 108
4-2-8 جدول فراوانی پذیرش تضاد………………………………………………………………………………………………………………………………… 109
4-2-9 جدول فراوانی الگوهای ارتباطی……………………………………………………………………………………………………………………………. 110
4-2-10 جدول فراوانی مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………………………………. 111
4-4-1جدول همبستگی بین نوآوری و مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………………. 113
4-4-2 جدول همبستگی بین حمایت مدیران و مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………. 114
4-4-3 جدول همبستگی بین هویت سازمانی و مدیریت دانش………………………………………………………………………………………….. 114
4-4-4 جدول همبستگی بین پذیرش تضاد و مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………….. 115
4-4-5 جدول همبستگی بین سیستم پاداش و مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………… 116
4-4-6 جدول همبستگی بین رهبری و مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………… 117
4-4-7 جدول همبستگی بین كنترل و مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………… 117
4-4-8 جدول همبستگی بین یكپارچگی و مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………… 118
4-4-9 جدول همبستگی بین الگوهای ارتباطی و مدیریت دانش……………………………………………………………………………………….. 119
4-4-10 جدول همبستگی بین الگوهای ارتباطی و مدیریت دانش……………………………………………………………………………………… 119
4-5-1 اعلام نتایج فرضیات به اختصار……………………………………………………………………………………………………………………………. 120
اشكال
1-1 اثر اطلاعات و دانش بر تصمیمگیری…………………………………………………………………………………………………………………………. 4
2-1-1 منبع و منشأ فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………………………………… 17
2-1-2 پردههای فرهنگ از دیدگاه شاین…………………………………………………………………………………………………………………………. 21
2-1-3 فرایند مدیریت فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 36
2-2-1 تئوری مدیریت دانش جامعهنگر…………………………………………………………………………………………………………………………… 67
2-2-2 مدل عمومی دانش در سازمان…………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
2-2-3 مدل بویست……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71
2-2-4 مدل ششبعدی مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………………………………. 72
2-2-5 چارچوب مفهومی فرایند ایجاد دانش……………………………………………………………………………………………………………………. 73
2-2-6 مدل مبتنی برفرایندهای دانش……………………………………………………………………………………………………………………………. 78
4-1 مدل در حالت T-VALUE………………………………………………………………………………………………………………………………………. 112
چكیده
این تحقیق با هدف بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی موجود نداجا بر بهكارگیری نظام مدیریت دانش توسط کارکنان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نداجا) صورت پذیرفته است. روش انجام این تحقیق توصیفی- همبستگی و از شاخه تحقیقات میدانی میباشد. از لحاظ ماهیت و وسعت کاربرد یک تحقیق کابردی و از لحاظ زمانی یک تحقیق مقطعی بهحساب میآید. ابزار اندازهگیری در این تحقیق پرسشنامه بوده که از پرسشنامههای رابینز و ویلیامسون[1] استفاده شده که با بهره گرفتن از نرمافزار آماری Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پس از جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل نتایج با بهره گرفتن از آمار توصیفی و استنباطی 10 فرضیه به بوته آزمایش نهاده شد. نتایج نشان میدهد که بین مؤلفههای حمایتمدیران، هویتسازمانی، سبكرهبری، سیستمكنترل، یكپارچگی و الگوهایارتباطی موجود در نداجا با بهكارگیری مدیریت دانش رابطه وجود دارد. همچنین 4فرضیه خلاقیت فردی، سازش با پدیده تعارض، سیستم پاداش و خطرپذیری با مدیریت دانش ارتباط معناداری را مشاهده ننمودهاند.
واژه های کلیدی: فرهنگ سازمانی، مدیریت دانش، رابینز، نیروی دریایی ارتش ج. ا. ا
فصل اول
كلیات تحقیق
در سالهای اخیر، سازمانها و شرکتهای مختلف، پیوستن بهروند دانش را آغاز کردهاند كه مفاهیم جدیدی چون کاردانشی[2]، دانشکار[3]، مدیریت دانش[4] و سازمانهای دانشی[5] ، خبر از شدت یافتن این روند میدهد.