فهرست مطالب

 

چکیده………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2) بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………… 4

1-3) ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………………………………………………………………. 6

1-4) اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………… 8

1-5) چارچوب نظری تحقیق…………………………………………………………………………………….. 8

1-6) فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 9

1-7) تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای تحقیق…………………………………………………………….. 10

1-7-1) عدالت سازمانی …………………………………………………………………………………………. 10

1-7-2) رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………………………………. 10

1-7-3) فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………. 11

1-8) قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 11

فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق

بخش اول: عدالت سازمانی………………………………………………………………………………………… 13

2-1-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………. 14

2-1-2) تعاریف و مفاهیم عدالت سازمانی…………………………………………………………………… 14

2-1-3) سیر تکامل و تحول عدالت سازمانی………………………………………………………………… 15

2-1-4) ابعاد عدالت سازمانی……………………………………………………………………………………. 17

2-1-5) تبعات عدالت سازمانی…………………………………………………………………………………. 25

2-1-6) عوامل مؤثر بر درک عدالت……………………………………………………………………………. 30

2-1-7) عوامل ایجاد کننده بی عدالتی…………………………………………………………………………. 31

2-1-8) نقش عدالت سازمانی در وظایف مدیریت…………………………………………………………. 32

2-1-9) آثار بی عدالتی و تبعیض در سازمان ها…………………………………………………………….. 34

2-1-10) راهکارهای ارتقاء عدالت در سازمان……………………………………………………………… 35

2-1-11) موانع تحقق عدالت در سازمان……………………………………………………………………… 38

بخش دوم: فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………….. 42

2-2-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………. 43

2-2-2) تعاریف و مفاهیم فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………… 43

2-2-3) شیوه پیدایش فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………… 45

2-2-4) سطوح تجزیه و تحلیل فرهنگی و عوامل مؤثر در حفظ فرهنگ سازمانی…………………… 46

2-2-5) کارکردهای فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………….. 47

2-2-6) انواع فرهنگ های سازمانی……………………………………………………………………………. 48

2-2-7) مدل های فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………….. 50

2-2-8) بعد جمع گرایی فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………. 57

2-2-9) ویژگی های فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………. 58

2-2-10) توصیف فرهنگ چهارگانه سازمانی……………………………………………………………….. 60

2-2-11) تغییر فرهنگ در سازمان ها…………………………………………………………………………. 61

بخش سوم: رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………………………………. 64

2-3-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………. 65

2-3-2) تعاریف و مفاهیم رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………… 66

2-3-3) تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………………… 69

2-3-4) انواع رفتار شهروندی در سازمان…………………………………………………………………….. 69

2-3-5) ابعاد رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه صاحب نظران………………………………………… 70

2-3-6) ویژگی­های رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………………….. 75

2-3-7) عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………. 77

2-3-8) پیش بینی کننده های رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………. 79

2-3-9) پیامدهای فردی و سازمانی رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………. 81

2-3-10) رویکردهای رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………….. 83

 

2-3-11) سیاست های تشویق رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………….. 84

بخش چهارم: پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………… 88

2-4-1) تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………………………………………………………… 88

2-4-2) تحقیقات انجام شده خارج از کشور…………………………………………………………………. 92

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 96

3-2) روش تحقیق………………………………………………………………………………………………….. 97

3-2-1) جامعه و نمونه آماری…………………………………………………………………………………… 97

3-3) روش و ابزار جمع آوری داده ها………………………………………………………………………… 98

3-4) روایی و پایایی ابزار اندازه گیری………………………………………………………………………… 98

3-4-1) روایی………………………………………………………………………………………………………. 98

3-4-2) پایایی………………………………………………………………………………………………………. 99

3-5) روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………….. 100

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 102

4-2) توصیف متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………….. 103

4-3) بررسی مدل اندازه گیری تحقیق………………………………………………………………………….. 110

4-4) بررسی مدل تحقیق………………………………………………………………………………………….. 120

4-4-1) بررسی مدل تحقیق در حالت استاندارد…………………………………………………………….. 120

4-4-2) بررسی مدل تحقیق در حالت اعداد معنی داری…………………………………………………… 121

4-4-3) بررسی شاخص های معنی داری و برازش مدل کلی تحقیق…………………………………… 122

4-5) آزمون فرضیه ها……………………………………………………………………………………………… 123

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 127

5-2) نتایج آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………… 127

5-2-1) توصیف متغیر رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………….. 127

5-2-2) توصیف متغیر عدالت سازمانی……………………………………………………………………….. 127

5-2-3) توصیف متغیر جمع گرایی…………………………………………………………………………….. 127

5-2-4) توصیف متغیر احترام……………………………………………………………………………………. 128

5-3) نتایج آزمون فرضیه ها………………………………………………………………………………………. 128

5-4) پیشنهادات در راستای نتایج تحقیق………………………………………………………………………. 130

5-5) پیشنهاداتی برای محققین آینده……………………………………………………………………………. 132

5-6) محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………….. 132

منابع…………………………………………………………………………………………………………………….. 133

پیوست…………………………………………………………………………………………………………………. 139

فهرست جداول

جدول 2-1) ابعاد و مؤلفه های عدالت سازمانی……………………………………………………………… 18

جدول 2-2) مدل های فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………….. 56

جدول شماره 3-1) آلفای کرانباخ……………………………………………………………………………….. 100

جدول 4-1) توصیف متغیر رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………….. 103

جدول 4-2) توصیف متغیر عدالت سازمانی…………………………………………………………………… 104

جدول 4-3) توصیف متغیر عدالت توزیعی……………………………………………………………………. 105

جدول 4-4) توصیف متغیر عدالت رویه ای…………………………………………………………………… 106

جدول 4-5) توصیف متغیر عدالت تعاملی…………………………………………………………………….. 107

جدول 4-6) توصیف متغیر جمع گرایی……………………………………………………………………….. 108

جدول 4-7) توصیف متغیر احترام………………………………………………………………………………. 109

جدول 4-8) علایم به کار رفته در مدل………………………………………………………………………… 110

جدول 4-9) شاخص های برازش مدل تحقیق برای مدل اندازه گیری متغیر برونزای تحقیق است.. 113

جدول 4-10) شاخص های برازش مدل تحقیق برای مدل اندازه گیری متغیر درونزای تحقیق(فرهنگ سازمانی) 116

جدول 4-11)شاخص های برازش مدل تحقیق برای مدل اندازه گیری متغیر درونزای تحقیق (رفتار شهروندی سازمانی)         119

جدول 4-12) شاخص های معنی داری و برازش مدل…………………………………………………….. 122

فهرست نمودار

نمودار4-1) هیستوگرام  متغیر رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………. 103

نمودار 4-2) هیستوگرام متغیر عدالت سازمانی……………………………………………………………….. 104

نمودار 4-3) هیستوگرام متغیرعدالت توزیعی…………………………………………………………………. 105

نمودار 4-4) هیستوگرام متغیرعدالت رویه ای………………………………………………………………… 106

نمودار 4-5) هیستوگرام متغیرعدالت تعاملی………………………………………………………………….. 107

نمودار 4-6) هیستوگرام متغیر جمع گرایی…………………………………………………………………….. 108

نمودار 4-7) هیستوگرام متغیر احترام……………………………………………………………………………. 109

نمودار 4-8) مدل اندازه گیری متغیرهای برون زا در حالت اعداد استاندارد……………………………. 111

نمودار 4-9) مدل اندازه گیری متغیرهای برون زا در حالت اعداد معنی داری…………………………. 112

نمودار 4-10) مدل اندازه گیری متغیرهای درون زا (فرهنگ سازمانی) در حالت اعداد استاندارد…. 114

نمودار 4-11) مدل اندازه گیری متغیر های درون زا (فرهنگ سازمانی) در حالت اعداد معنی داری 115

نمودار 4-12) مدل اندازه گیری متغیر های درون زا (فرهنگ سازمانی)در حالت اعداداستاندارد….. 117

نمودار 4-13)مدل اندازه گیری متغیر های درون زا (رفتار شهروندی سازمانی) در حالت اعداد معنی داری…. 118

نمودار 4-14) آزمون مدل تحقیق (حالت استاندارد)………………………………………………………… 120

نمودار 4-15) آزمون مدل تحقیق (حالت اعداد معنی داری)……………………………………………… 121

فهرست اشکال

شکل 1-1) مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………………………. 9

شکل 2-1) عوامل مؤثر بر عدالت سازمانی ادراک شده…………………………………………………….. 30

شکل 2-2) تأمل مستمر ساختار سازمانی با رفتارهای مؤید و توسعه دهنده عدالت سازمانی……….. 41

شکل 2-3) سطوح فرهنگ سازمانی شاین…………………………………………………………………….. 47

شکل 2-4) مدل دنیسون…………………………………………………………………………………………… 50

شکل 2-5) مدل هندی…………………………………………………………………………………………….. 53

شکل 2-6) توصیف فرهنگ سازمانی کامرون و کویین…………………………………………………….. 61

شکل 2-8) مدل ارگان……………………………………………………………………………………………… 72

چکیده

هدف کلی این تحقیق بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان سازمان تأمین اجتماعی استان گیلان است.روش تحقیق از نوع توصیفی و هدف آن کاربردی است و روش گردآوری داده ­ها میدانی و ابزار آن پرسشنامه است. در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد بررسی، کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان گیلان  با تعداد 566 نفر  است (حوزه شرق 141 نفر، حوزه غرب 125 نفر و حوزه مرکزی 300 نفر). با در نظر گرفتن تعداد کل جامعه آماری و با توجه جدول مورگان تعداد حجم نمونه 234 نفر است که تعداد 260 پرسشنامه با بهره گرفتن از روش نمونه­برداری غیراحتمالی در دسترس توزیع شد (حوزه شرق 63، حوزه غرب 57 و حوزه مرکزی 140 پرسشنامه توزیع شد). در نهایت تعداد 236 پرسشنامه از کارکنان جمع آوری شد و اطلاعات مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. با تجزیه و تحلیل داده ­ها مشخص گردید که بین ابعاد جمع گرایی و احترام با رفتار شهروندی سازمانی از طریق عدالت توزیعی و تعاملی رابطه وجود دارد. همچنین با 95% سطح اطمینان بین عدالت رویه­ای با رفتار شهروندی سازمانی از طریق بُعد جمع گرایی رابطه وجود دارد. درنتیجه 5 فرضیه اول این تحقیق مورد تایید قرار گرفته و شواهدی دال بر تایید فرضیه ششم وجود ندارد.

کلمات کلیدی: عدالت سازمانی، عدالت رویه­ای، عدالت توزیعی، عدالت تعاملی، بعد جمع گرایی فرهنگ سازمانی، بعد احترام فرهنگ سازمانی، رفتارشهروندی سازمانی