بر روی پساب پایه روغنی خروجی از عملیات حفاری

چکیده

در دنیای کنونی، برنامه‌ریزی استراتژیک به عنوان بنایی مهم برای توسعه محسوب می‌شود و لازم است که مدیران فعلی و آتی با کسب آگاهی کافی از ارکان آن بتوانند به شیوه علمی آنرا بکار ببندند. به طور کلی برنامه‌ریزی استراتژیك، تدوین برنامه‌های طولانی مدت به منظور مدیریت مؤثر بر فرصتها و تهدید‌‌های محیطی با در نظر گرفتن قوت ها و ضعف‌های داخلی می باشد. از آنجا که صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا ، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است ، اهمیت توجه به تدوین راهبردها برای موفقیت مقصدها دو چندان شده است.

از اینرو، در این تحقیق سعی شد با بکارگیری مدل برنامه ریزی استراتژیک فرد.آر.دیوید ، راهبردهای توسعه مقصد گردشگری شهر تهران شناسایی و اولویت بندی شود. بدین منظور با بهره گرفتن از روش دلفی در طی سه مرحله از خبرگان و متخصصان گردشگری شهر تهران در زمینه شناسایی عوامل محیط داخلی وخارجی ( فرصت ها،تهدیدها، نقاط قوت و نقاط ضعف ) و تعیین رتبه و ضریب اهمیت هر یک ، نظرسنجی شده ونتایج این نظرسنجی با بهره گرفتن از روش آماری کای دو و شاخص های فراوانی و میانگین مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. سپس با بهره گرفتن ازمدل فرد.آر.دیوید ، فرایند تدوین راهبرد طی شدکه در نهایت 8 راهبرد رقابتی به ترتیب نمره نهایی اولویت بندی شدند.

واژگان کلیدی تحقیق:

برنامه ریزی استراتژیک (Strategic Planning)، برنامه ریزی گردشگری (Tourism Planning)، مقصد (Destination)، توسعه (Development)، دلفی (Delphi)، نقاط قوت وضعف، فرصت ها و تهدیدها (SWOT)

EMAIL: SZ1360@yahoo.com

فصل اول

مقدمه. 2

1-1- بیان مسئله. 2

2-1- اهمیت و ضرورت موضوع. 3

3-1- گزاره های تحقیق.. 5

1-3-1- پرسش های اصلی و فرعی.. 5

2-1-3- فرضیه تحقیق.. 5

4-1- هدف های تحقیق.. 5

5-1 – قلمرو تحقیق.. 6

1-5-1- قلمرو مکانی تحقیق.. 6

2-5-1- قلمرو زمانی تحقیق.. 6

6-1- روش شناسی تحقیق.. 6

1-6-1- نوع تحقیق.. 6

2-6-1- روش های گردآوری داده ها 6

3-6-1- روش نمونه گیری و تخمین حجم جامعه. 6

4-6-1- روش های تحلیل داده ها 7

7-1- پیشینه تحقیق.. 7

8-1- نقشه راه 11

9-1- شرح واژه ها و اصطلاحات تحقیق.. 12

10-1- موانع ومحدودیتهای تحقیق.. 15

مقدمه. 18

1-2- بخش اول. 18

1-1-2- گردشگری.. 18

2-1-2- گردشگری و رویکرد سیستمی.. 20

3-1-2- برنامه‌ریزی گردشگری.. 21

4-1-2- تعاریف برنامه‌ریزی گردشگری.. 22

5-1-2- ویژگی های برنامه ریزی گردشگری.. 22

6-1-2- فرایند برنامه ریزی گردشگری.. 23

7-1-2- رویکردهای برنامه‌ریزی گردشگری.. 25

8-1-2- نظام گردشگری.. 25

9-1-2- عرضه و تقاضای گردشگری.. 27

1-9-1-2- عرضه گردشگری.. 28

2-9-1-2- تقاضای گردشگری.. 29

10-1-2- تاریخچه و مفهوم توسعه. 32

1-10-1-2- تئوری‌های توسعه. 34

2-10-1-2- توسعه پایدار. 35

3-10-1-2- توسعه گردشگری پایدار. 37

4-10-1-2- الگوی توسعه همبافته گردشگری.. 38

12-1-2- مقصد و جامعه گردشگری.. 39

1-12-1-2- ذینفعان توسعه گردشگری.. 40

13-1-2- معیارهای کلیدی توسعه مقصد. 40

14-1-2- دلایل پیچیدگی مدیریت مقصدها 41

1-14-1-2- چرخۀ عمر گردشگری.. 42

2-14-1-2- ظرفیت تحمل.. 44

3-14-1-2- شاخص رنجش داکسی 45

15-1-2- عوامل موثر بر توسعه مقصد گردشگری.. 46

1-15-1-2- عوامل محیط داخلی مؤثر بر مقصد گردشگری.. 46

 

 

2-15-1-2- عوامل محیط خارجی مؤثر بر مقصد گردشگری.. 49

16-1-2- مدیریت استراتژیک گردشگری.. 53

2-2- بخش دوم. 54

1-2-2- تعاریف و مفاهیم راهبرد. 54

1-1-2-2- معنای لغوی.. 54

2-1-2-2- معنای اصطلاحی.. 54

3-2-2- مفهوم مدیریت استراتژیک… 56

4-2-2- تعریف مدیریت استراتژیک… 57

5-2-2- ویژگی های مدیریت اسراتژیک… 58

6-2-2- سطوح مدیریت استراتژیک… 59

7-2-2-مزایای مدیریت استراتژیک… 61

8-2-2- مراحل مدیریت استراتژیک… 62

9-2-2- اصطلاحات کلیدی در مدیریت استراتژیک… 63

10-2-2- مدل فرایند مدیریت استراتژیک… 65

11-2-2- چارچوبی جامع برای تدوین استراتژی.. 69

12-2-2- برنامه‌ریزی استراتژیك… 73

13-2-2- ویژگی‌های برنامه‌ریزی استراتژیك… 73

14-2-2- برنامه‌ریزی استراتژیک و تفاوت آن با سایر روش‌های برنامه‌ریزی.. 74

15-2-2- فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک… 76

16-2-2- مدل‌های برنامه‌ریزی استراتژیک… 77

1-3-2- پیشینه تاریخی.. 81

2-3-2- جغرافیای طبیعی.. 83

3-3-2- شرایط اقلیمی.. 85

4-3-2- سازمان فضایی و پهنه بندی شهر تهران. 86

5-3-2- گردشگری تهران. 90

6-3-2- فرهنگ و هنر. 91

7-3-2- جاذبه های استان تهران. 92

8-3-2- حیات وحش ومناطق حفاظت شده 93

9-3-2- صنایع دستی استان تهران. 94

جمع بندی ادبیات تحقیق.. 95

مقدمه. 98

1-3- بخش اول. 98

1-1-3- فرایند اجرای تحقیق.. 98

2-1-3- روش تحقیق.. 100

1-2-1-3- روش دلفی.. 100

2-2-1-3- ویژگی های روش دلفی.. 101

3-1-3- سؤال تحقیق.. 101

4-1-3- طرح تحقیق.. 102

5-1-3- نمونه تحقیق.. 103

6-1-3- انجام دور اول دلفی.. 105

7-1-3- انجام دور دوم دلفی.. 105

8-1-3- انجام دور سوم دلفی.. 106

9-1-3- روش تحلیل داده‌ها 106

10-1-3- روش و ابزار گردآوری داده ها 106

11-1-3- روایی و پایایی روش دلفی.. 107

1-11-1-3- روایی و پایایی در این تحقیق.. 108

2-3- بخش دوم. 108

1-2-3- فرایند تدوین استراتژی.. 109

1-1-2-3- مرحله ورودی.. 109

2-1-2-3- مرحله مقایسه. 112

3-1-2-3- مرحله تصمیم‌گیری.. 114

1-4- اطلاعات جمعیت شناختی پانل خبرگان. 116

1-1-4- جمع بندی اطلاعات جمعیت شناختی پاسخ دهندگان. 120

2-4- تحلیل داده های حاصل از روش دلفی.. 120

3-4- نتایج مرحله اول دلفی.. 122

4-4- نتایج مرحله دوم دلفی.. 127

5-4- نتایج مرحله سوم. 130

6-4- چارچوب تحلیلی برای تدوین استراتژی ها 133

7-4- مرحله اول : مرحله ورودی.. 133

9-4- مرحله سوم: مرحله تصمیم گیری.. 140

10-4- نگاه کلی به شهرستان تهران. 144

11-4- لیست جاذبه های شهر تهران. 147

12-4- روستاهای هدف شهرستان های اطراف شهر تهران. 149

13-4- شبکه حمل ونقل.. 151

12-4- نمودارهای اقامتگاه ها و مراکز پذیرایی.. 153

جمع بندی.. 156

مقدمه. 161

1-5- جمع بندی یافته‏های تحقیق.. 162

2-5- ویژگی‏های پانل خبرگان. 169

1-2-5- نتایج به دست آمده در مرحله مقدماتی روش دلفی.. 170

2-2-5- نتایج مرحله دوم دلفی.. 170

3-2-5- نتایج مرحله سوم دلفی.. 170

4-2-5- نتایج بدست آمده از چارچوب تدوین استراتژی مدل فرد.آر.دیوید. 171

3-5-محدودیت‏های تحقیق.. 174

4-5- پیشنهادات.. 175

1-4-5- پیشنهادات حاصل از نتایج تحقیق.. 175

2-4-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 177

مقدمه

فصل اول این پایان نامه به بیان کلیات طرح تحقیق می پردازد که با مطالعه آن مفهوم و ساختار موضوع تحت بررسی مشخص خواهد شد. در انتهای این فصل خواننده قادر خواهد بود تا اطلاعات کافی از بخش های مختلف این فصل که شامل بیان مسئله، ضرورت واهمیت تحقیق ، پیشینه تحقیق، اهداف، سوالات، روش شناسی، قلمرو تحقیق ، فرایند انجام تحقیق، واژگان اختصاصی طرح تحقیق وموانع و محدودیت های تحقیق می باشد را بدست آورد. لازم به ذکر است که بخش های اصلی فوق در فصل های بعدی به صورت کامل تری تشریح شده است.

1-1- بیان مسئله

توسعه اقتصادی در هر کشوری نیازمند سرمایه گذاری در بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی آن کشور است و بدون سرمایه گذاری در طرح های زیر بنایی و روبنایی ، نمی توان انتظار گسترش اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی را داشت . برای تحقق این مهم ، امروزه بسیاری از کشورهای جهان ،تمایل شدیدی به جذب سرمایه های خارجی پیدا کرده اند . سرمایه گذاری در زیرساخت های گردشگری و استفاده از توان های بالقوه منطقه ای به منظور جذب گردشگر ،یکی از راه های مناسب بدین منظور است. توسعه گردشگری به عنوان مجموعه فعالیت های اقتصادی ،تاثیر بسزایی در تقویت بنیان های اقتصادی جوامع دارد(ابراهیم زاده،آقاسی زاده،108:88). آگاهی جوامع از اینکه گردشگری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار اقتصاد یک کشور قرار میدهد باعث شده است که گردشگری مفهومی بسیار گسترده در ابعاد اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود(طهماسبی پاشا و مجیدی،1384).

بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد،اشتغال ،رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند که باعث تبادلات فرهنگی نیز می شود. در حال حاضر گردشگری به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان نامیده شده است(کاظمی1386) که منافعی از جمله افزایش GDP،ارزآوری ،ایجاد اشتغال ،افزایش درآمد های دولت،حفظ محیط زیست ،بهبود رفاه اجتماعی ،حفظ میراث فرهنگی ،تبادل فرهنگی و تقویت فرهنگ بومی را به همراه دارد.افزون بر این بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگزاران توسعه نیز از این صنعت به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. این مهم باعث شده است در سطح بین الملل رقابتی نزدیک و فشرده در پی افزایش بیش از پیش منافع و عواید خاص از فعالیتهای گردشگری به وجود آید. باید توجه داشت که توسعه صنعت گردشگری به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون بیکاری بالا ،محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه اند از اهمیت بیشتری برخوردار است. با توجه به اینکه ساختار اقتصادی ایران بعد از اکتشاف و بهره برداری از منابع نفتی به شدت متکی به صادرات نفت و درامد نفتی حاصل از آن بوده است و تلاش های صورت گرفته برای خروج از این وضعیت و اتخاذ سیاست های اقتصادی غیر نفتی نتیجه چندانی در بر نداشته است ، اینک برای ایجاد توسعه ای همه جانبه و پایدار و همچنین جایگزینی منبع جدید کسب درامد به جای منابع نفتی در کشور ، توسعه صنعت گردشگری اهمیت می یابد(ابراهیم زاده و آقاسی زاده،109:88). چرا که ایران سرزمینی چهار فصل با تمدنی چند هزار ساله است(زنگی آبادی ودیگران،1:1389). اما بااین وجود هنوز نتوانسته است جایگاه واقعی خود را در دنیا بدست آورد . بر اساس امارهای ارائه شده سالانه حدود 3 میلیارد سفر انجام می شود که حدود 700 میلیون آن بین کشوری و 800 میلیون مسافرت داخلی است. از مجموعه این سفرهای بین کشوری ، سهم ایران یک میلیون و پانصد هزار سفر یعنی حدود 2. از سهم جهانی است(پورکاظمی و رضایی،28:85).

بررسی در خصوص وضعیت صنعت گردشگری ایران حاکی از آن است که به لحاظ سهم بخش گردشگری از تولید ناخالص داخلی ، کشور ایران در میان 174 کشور جهان رتبه 86 را به خود اختصاص داده است ، در زمینه سرمایه گذاری حوزه گردشگری در جهان رتبه 172 و در میان کشورهای خاورمیانه رتبه آخر را دارا می باشد(همان). بنابراین برای دستیابی به توسعه گردشگری ، تدوین راهبردهایی متناسب با عوامل محیطی مقصد گردشگری ضرورت می یابد. چرا که راهبردها می توانند تعیین کنند که چه نوع گردشگری و در کجا باید توسعه یابد ، چند هتل و همچنین تسهیلات دیگر باید افزوده شود و از چه نوع باید باشند، راهبردها می توانند موارد دیگر صنعت گردشگری را نیز در نظر بگیرند(نوحه گروحسین زاده،155:88).بدین منظور در این پایان نامه به موضوع تدوین راهبردهای توسعه مقصد گردشگری با رویکرد مدل فرد.آر.دیوید ( مطالعه موردی شهر تهران) پرداخته شده است .

2-1- اهمیت و ضرورت موضوع

   مدیران در عصر فرا صنعتی و توسعه تجارت جهانی با روندها و رویدادهای ناآشنا و غافلگیر کننده ای روبرو شده اند، در عصری که آهنگ شتابنده تغییر و حضور شرکتهای فرا ملیتی با شعار “جهانی فکر کن،منطقه ای عمل کن” فضای جدیدی از تحولات و نظری های مدیریت را خلق کرده است و قواعد محیط، رقابت سنتی را در هم ریخته است.نگرانی اصلی تحلیلگران و مدیران شناخت ماهیت تغییرات و اجرای راهبرد های اثربخش برای برخورد با چالشهای نوین است ،چالشهایی که راهکارهای مبتنی بر تجربیات گذشته پاسخگوی آنها نیست(رابینسون،1387). امروزه مدیران جهت برخورد اثر بخش با اینگونه چالشها که بر توانایی سازمان مورد نظرشان برای کسب سود و توسعه فعالیتها تاثیر میگذارد فرایند مدیریت راهبردی را مورد توجه قرار داده اند.آنها بر این باورند که فرایند مذکور به بهینه نمودن موقعیت شرکت در محیط رقابت کمک مینماید و به مدیران این توانایی را میدهد که تغییرات و دگرگونی ها را دقیقتر پیش بینی نموده ،آمادگی سازمان را در مقابل رویدادها و رخدادهای غیر قابل انتظار داخلی و خارجی افزایش دهد(همان). در حال حاضر مهمترین دغدغه اکثر سازمان ها ، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی ، تضمین نماید. برنامه ریزی استراتژیک ابزاری را در اختیار سازمان ها می گذارد تا بتوانند تدوین و اجرای استراتژی را در وجوه مختلف سازمان دنبال کنند و بر عملکرد استراتژیک خود مدیریت داشته باشند(امینی وخبازباویل 19:88).

فرایند های مدیریتی ، به لحاظ تاریخی ، از پایان جنگ جهانی دوم بسیار پیچیده تر شده است . این پیچیدگی بازتاب رشد فزاینده رقابت ، درگیری بیشتر در اقتصاد و تجارت بین المللی است. فرایند های مذکور در دهه 1970 بسیار پیشرفت کردند . مفاهیم و ابزارهایی مانند : “طرح های بلند مدت” ، “مدیریت سرمایه گذاری جدید” ، “طرح ریزی، برنامه ریزی و بودجه بندی” و” سیاست بازر گانی” مورد توجه جدی قرار گرفت که از جمع بندی وادغام همه این فرایند ها ، مدیریت راهبردی حاصل گردید(رابینسون،1387). اندیشمندان دلایل متعددی را در خصوص ضرورت اجرای مدیریت راهبردی در سازمان ها بر شمردند ازجمله موارد زیر:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                     صفحه

فصل اول:مقدمه­ای بر پیل­های سوختی

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- پیل سوختی چیست؟…………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-3- تاریخچه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-4- کاربرد­های پیل سوختی…………………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-5- انواع پیل سوختی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-5-1- پیل سوختی پلیمری یا غشاء مبادله کننده پروتون………………………………………………………………………………. 7

1-6- پیل­های سوختی الکلی مستقیم………………………………………………………………………………………………………………. 9

1-7- سوخت­های مورد استفاده در پیل­های سوختی الکلی…………………………………………………………………………………. 10

1-7-1- متانول به­عنوان سوخت……………………………………………………………………………………………………………………… 10

1-7-1-1- پیل سوختی متانول مستقیم………………………………………………………………………………………………………….. 11

1-7-2- 2-پروپانول……………………………………………………………………………………………………………………………………… 15

1-7-2-1- پیل سوختی 2-پروپانولی مستقیم………………………………………………………………………………………………….. 15

1-7-3- پروپیلن­گلیکول………………………………………………………………………………………………………………………………… 16

1-7-3-1- پیل سوختی 1و2-پروپان­دی­ال مستقیم………………………………………………………………………………………….. 16

1-8- کاتالیست مورد استفاده در آند پیل­های سوختی……………………………………………………………………………………….. 17

1-8-1- بهبود کاتالیست پلاتین با بهره گرفتن از بسترهای مختلف………………………………………………………………………….. 18

1-8-1-1- کربن بلک……………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

1-9- مطالعه اکسیداسیون الکل­ها روی الکتروکاتالیست­های بر پایه پلاتین………………………………………………………….. 20

1-9-1- سینیتیک واکنش اکسیداسیون متانول در DMFC………………………………………………………………………………………………. 21

1-9-2- مکانیسم اکسایش متانول…………………………………………………………………………………………………………………… 22

1-9-2- اکسیداسیون 2-پروپانول و پروپیلن­گلیکول روی الکتروکاتالیست­های برپایه پلاتین…………………………………. 23

1-10- اهداف پروژه……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29

فصل دوم مبانی نظری

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 31

2-2- تکنیک­های مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………………………….. 31

2-3- ولتامتری………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 32

2-3-1- ولتامتری با روبش خطی پتانسیل……………………………………………………………………………………………………….. 32

2-3-2- ولتامتری چرخه‏ای…………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-3-3- عوامل موثر در واکنش­های الکترودی در حین ولتامتری چرخه­ای……………………………………………………………. 33

2-3-4- نحوه عمل در ولتامتری چرخه­ای………………………………………………………………………………………………………… 34

2-4- نمودارهای تافل…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

2-5- روش طیف­‏نگاری امپدانس الکتروشیمیایی……………………………………………………………………………………………….. 36

2-6- مشخصه­یابی سطح الکترود…………………………………………………………………………………………………………………….. 48

2-6-1- SEM…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 38

2-6-2- EDS…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39

فصل سوم: بخش تجربی

3-1- مواد شیمیایی……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 41

3-2- دستگاه‌های مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………………………….. 41

3-3- الکترود­های به­کار گرفته شده در روش­های ولتامتری…………………………………………………………………………………. 44

3-4- تهیه کاتالیست پلاتین/کربن…………………………………………………………………………………………………………………… 44

3-5-تهیه جوهر کاتالیست………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-6- آماده ­سازی الکترود کربن­شیشه……………………………………………………………………………………………………………….. 45

فصل چهارم: بحث و نتیجه ­گیری

4-1- کلیات………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

4-2- بررسی ریخت­شناسی و تجزیه

 عنصری…………………………………………………………………………………………………….. 47

4-3- ولتامتری چرخه­ایPt/C  در محلول قلیایی……………………………………………………………………………………………….. 49

4-4- بررسی فعالیت و پایداری کاتالیست  Pt/Cدر محلول بازی متانول………………………………………………………………. 51

4-4-1- بررسی ولتاموگرام چرخه­ای الکترود Pt/C/GC در محلول بازی متانول…………………………………………………… 51

4-4-2- بررسی منحنی­‌های EIS و کرونوآمپرومتری الکترود Pt/C/GC در اکسایش متانول………………………………….. 53

4-5- بررسی فعالیت و پایداری کاتالیست  Pt/Cدر محلول قلیایی 2-پروپانول…………………………………………………….. 56

4-5-1- بررسی ولتاموگرام چرخه‌ای الکترود Pt/C در اکسیداسیون 2-پروپانول……………………………………………………. 56

4-5-2- بررسی منحنی­‌های نایکوئیست و کرونوآمپرومتری کاتالیست Pt/C در اکسایش 2-پروپانول……………………… 59

4-6- بررسی فعالیت و پایداری کاتالیست  Pt/Cدر اکسیداسیون 1و2-پروپان‌دی‌ال…………………………………………….. 60

4-6-1- ولتامتری چرخه‌ای الکترود Pt/C/GC در محلول قلیایی 1و2-پروپان‌دی‌ال…………………………………………….. 60

4-6-2-بررسی پایداری Pt/C اکسیداسیون 1و2-پروپان‌دی‌ال……………………………………………………………………………. 62

4-7- بررسی عملکرد کاتالیست پلاتین/کربن در اکسیداسیون سوخت‌های مختلف………………………………………………… 64

4-7-1- بررسی و مقایسه ولتاموگرام‌های چرخه‌ای الکترود Pt/C/GC در اکسیداسیون متانول، 2-پروپانول و 1و2-پروپان‌دی‌ال در محیط قلیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 65

4-7-2- مقایسه و بررسی نمودارهای ولتامتری روبش خطی Pt/C در اکسیداسیون الکل­های مختلف……………………… 67

4-7-3-  مقایسه و بررسی نمودارهای تافل کاتالیست Pt/C  در اکسیداسیون الکل‌ها…………………………………………….. 68

4-7-4- بررسی نمودارهای کرونوآمپرومتری الکترود  Pt/C/GCدر اکسیداسیون الکل‌های مختلف…………………………. 69

4-7-5- مطالعات اسپکتروسکوپی امپدانس الکتروشیمیایی الکترود  Pt/C/GCدر اکسیداسیون الکل‌های مختلف……… 72

4-8-نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

4-9-پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 76

4-10-منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 77

چکیده انگلیسی

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                                        صفحه

شکل1-1- مقایسه تبدیلات انرژی در فرایند تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی با روند تولید انرژی در پیل‌های سوختی 3

شکل1-2- پیل سوختی اولیه ساخته شده توسط ویلیام گرو………………………………………………………………………………. 5

شکل1-3 منابع تأمین کننده هیدروژن و تقاضاهای استفاده از هیدروژن……………………………………………………………….. 6

شکل1-4- کاربردهایی از پیل سوختی در سیستم حمل و نقل دریایی، زمینی، وسایل پرتابل و مصارف نیروگاهی……. 6

شکل1-5- نحوه‌ی عملکرد پیل سوختی پلیمری……………………………………………………………………………………………….. 9

شکل-1-6- نحوه‌ی عملکرد پیل سوختی متانولی مستقیم………………………………………………………………………………….. 12

شکل1-7- مکانیسم اکسایش متانول و انواع حد­واسطهای تولیدی……………………………………………………………………….. 21

شکل1-8- مکانیسم اکسیدسیون اتیلن­گلیکول و گلیسرول روی الکتروکاتالیست­های فلزی…………………………………….. 24

شکل1-9- مکانیسم واکنش اکسیداسیون 2-پروپانول………………………………………………………………………………………… 25

شکل1-10- مکانیسم پیشنهادی برای اکسیدسیون 1،2-پروپان­دی­ال…………………………………………………………………. 28

شکل1-11- شکل شماتیک مکانیسم اکسیدسیون 1و2-پروپان­دی­ال در محیط قلیایی…………………………………………. 29

شکل2-1- مسیر کلی واکنش الکترودی……………………………………………………………………………………………………………. 34

شکل2-2- سیگنال تهییجی برای ولتامتری چرخه ای یک موج پتانسیلی با فرم مثلثی…………………………………………. 35

شکل2-3- تصویر شماتیک از نحوه­ عملکردSEM …………………………………………………………………………………………… 39

شکل3-1- شمای کلی دستگاه اندازه گیری الکتروشیمیایی………………………………………………………………………………… 43

شکل3-2. شمای کلی تهیه جوهر کاتالیست Pt/C……………………………………………………………………………………………… 45

شکل3-3- ولتاموگرام چرخه‌ای الکترود کربن شیشه‌ای در 20 میلی‌لیتر محلول یک  مولار متانول و  یک  مولار KOH در دمای اتاق با سرعت روبش 50 میلی ولت بر ثانیه…………………………………………………………………………………………………………………………… 46

شکل4-1- طیف EDS از پلاتین/کربن. ضمیمه: داده ­های تجزیه عنصری حاصل……………………………………………………. 48

شکل4-2- تصاویر SEM از سطح پلاتین/کربن  با بزرگ‌نمایی­های متفاوت…………………………………………………………… 50

شکل4-3- نمودار ولتامتری چرخه­ای الکترود Pt/C در محلولKOH  1 مولار با سرعت روبش 50 میلی ولت بر ثانیه.. 51

شکل4-4- ولتاموگرام چرخه­ای کاتالیست Pt/C در محلول 1 مولار متانول و 1 مولار KOH با سرعت روبش 50 میلی­ولت بر ثانیه           53

شکل4-5- مکانیسم کلی اکسایش متانول توسط کاتالیست Pt/C…………………………………………………………………………….. 54

شکل4-6- نمودار نایکویست الکترود  Pt/C/GCدر محلول 1 مولار متانول و 1 مولار KOH در پتانسیل 4/0- ولت قبل و بعد از گرفتن CV بعد از 100 چرخه با دامنه پتانسیل 10 میلی­ولت…………………………………………………………………………………………………… 55

شکل4-7- نمودار کرونوآمپرومتری الکترود Pt/C/GC در محلول 1 مولار متانول و 1 مولار KOH ………………………….. 56

شکل4-8- ولتاموگرام چرخه‌ای الکترود Pt/C/GC در محلول 1 مولار 2-پروپانول و 1 مولار KOH با سرعت روبش 50 میلی‌‌ولت بر ثانیه    57

شکل4-9- ولتاموگرام‌های چرخه­ای کاتالیست Pt/C در محلول 1 مولار 2-پروپانول و 1 مولار KOH با سرعت روبش 50 میلی ولت بر ثانیه در 100 چرخه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

شکل4-10- منحنی‌های نایکوئیست اکسیداسیون 2-پروپانول روی الکترود  Pt/C/GCقبل و بعد از گرفتن CV بعد از 100 چرخه            60

شکل4-11- نمودار کرونوآمپرومتری الکترود Pt/C/GC در محلول 1 مولار 2-پروپانول و 1 مولار KOH در پتانسیل 0.4- ولت    64

شکل4-12- منحنی ولتاموگرام چرخه‌ای الکترود Pt/C/GC در الکترواکسیداسیون 1و2-پروپان‌دی‌ال با سرعت روبش 50 میلی‌ولت بر ثانیه در محلول یک مولار 1و2-پروپان‌دی‌ال و یک مولار KOH………………………………………………………………………………………. 62

شکل4-13- ولتاموگرام چرخه­ای الکترود Pt/C/GC در محلول 1 مولار 1و2-پروپان‌دی‌ال و 1 مولار KOH با سرعت روبش 50 میلی­ولت بر ثانیه در 100 چرخه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 64

شکل4-14 منحنی­های نایکوئیست اکسیداسیون 1و2-پروپان‌دی‌ال در پتانسیل 0.4- ولت  قبل و بعد از گرفتن CV 65

شکل4-15- منحنی­های کرونوآمپرومتری الکترود Pt/C/GC در اکسیداسیون قلیایی 1و2-پروپان‌دی‌ال در پتانسیل 0.4- ولت     65

شکل4-16- ولتاموگرام‌های چرخه‌ای مربوط به اکسیداسیون الکلها روی Pt/C در محلول 1مولار الکل و 1مولار KOH با سرعت روبش 50 میلی ولت بر ثانیه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 67

شکل4-17- الف. مقایسه بین پتانسیل آغازی و ب. دانسیته جریان اکسیداسیون الکل­های مختلف روی الکترود Pt/C/GC        67

شکل4-18- منحنی‌های ولتامتری روبش خطی کاتالیست Pt/C در محلول یک مولار الکل و 1 مولار KOH در دمای اتاق با سرعت روبش یک میلی ولت بر ثانیه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 69

شکل4-19- منحنی تافل برای محاسبه مقدار ضریب انتقال () مربوط به روبش رفت اکسیداسیون متانول، 2-پروپانول و 1و2-پروپان‌دی‌ال با سرعت روبش 1 میلی ولت بر ثانیه…………………………………………………………………………………………………………………… 70

شکل4-20- بررسی نمودار کرونوآمپرومتری کاتالیست  Pt/C در اکسیداسیون الکل 1 مولار و KOH 1 مولار در  پتانسیل 0.4- ولت         71

شکل4-21- نمودار جریان بر حسب t-1/2 برای به‌دست آوردن ضریب نفوذ در اکسیداسیون الکل 1 مولار و KOH 1 مولار          73

شکل 4-22- نمودار امپدانس الکتروشیمیایی الکترود Pt/C/GC در اکسیداسیون الکل‌های مختلف قبل و بعد از گرفتن CV در 100 چرخه در پتانسیل 0.4- ولت………………………………………………………………………………………………………………………………………… 75

شکل 4-23- مدار معادل با دیاگرام‌های نایکوئیست…………………………………………………………………………………………… 76

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                   صفحه

جدول1-1- معایب و مزایای سوخت­های مورد استفاده در پیل­های سوختی………………………………………………… 17

جدول3-1- مشخصات مواد شیمیایی………………………………………………………………………………………………………. 41

جدول4-1- مقایسه پارامترهای الکتروشیمیایی در اکسیداسیون بازی الکل 1 مولار + KOH 1 مولار روی کاتالیست Pt/C    68

جدول 4-2- شیب‌های تافل و ضرایب انتقال الکترون به دست آمده از فعالیت الکتروکاتالیست Pt/C در محلول‌های مختلف            70

جدول 4-3- دانسیته جریان نهایی (jf) و اولیه (ji) حاصل از اکسایش الکل‌های متانول، 2-پروپانول و 1و2-پروپان‌دی‌ال توسط Pt/C و نسبت ji/jf………………………………………………………………………………………………………… 72

فهرست علائم و اختصارات

 

معادل فارسی                                          معادل انگلیسی                                   علائم و اختصارت

 

M                                    Molar                                                    مولار

S                                    Second                                                    ثانیه

Pt                                  Platinum                                                پلاتین

µA                             Microamper                                        میکروآمپر

C                              Concentration                                            غلظت

j                             Current density                                   چگالی جریان

mv s-1                      Milivolt per second                            میلی­ولت بر ثانیه

U                        Potential sweep rate                     سرعت روبش پتانسیل

cv                        Cyclic Voltametry                           ولتامتری چرخه­ای

SEM             Scsnning electron microscopy      میکروسکوپی الکترون روبشی

EDS           Energy dispersive spectroscopy         طیف­بینی پراکنش انرژی

n                Number of exchanged electron      تعداد الکنرونهای مبادله شده

c                                   Capacitor                                              خازن

DMFC        Direct Methonol fuel cell          پیل سوختی متانولی مستقیم

DAFCS           Direct Alcohol Fuel cells            پیل سوختی الکلی مستقیم

چکیده

در این پروژه ابتدا نانوکاتالیست پلاتین/کربن به وسیله‌ی کاهش شیمیایی نمک پلاتین با کاهنده شیمیایی سدیم بور هیدرید سنتز شد. ویژگی‌های ساختاری و مورفولوژی نانوکاتالیست سنتز شده با بهره گرفتن از طیف­سنجی پراکنش انرژی و میکروسکوپ روبش الکترونی مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت و پایداری نانوکاتالیست Pt/C در الکترواکسیداسیون الکلهای مختلفی مانند متانول، 2- پروپانول و 1و2- پروپان­دی­ال در محیط قلیایی مورد بررسی قرار گرفت. تکنیک‌های ولتامتری چرخه‌ای، کرونوآمپرومتری و اسپکتروسکوپی امپدانس الکتروشیمیایی برای بررسی واکنش اکسیداسیون استفاده شدند. Pt/C دانسیته جریان بالایی در اکسیداسیون 1و2-‌ پروپان­دی­ال در مقایسه با متانول و 2- پروپانول نشان می‌‌دهد. مقدار پتانسیل آغازی برای Pt/C در اکسیداسیون 1و2- پروپان دی ال مقدار منفی تر نسبت به اکسیداسیون متانول دارد که این امر به دلیل سنتیک سریع واکنش اکسیداسیون 1و2- پروپان دی ال می­باشد. نتایج آزمایشات

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                      صفحه

1- فصل اول: كلیات تحقیق

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2- تعریف و بیان مساله تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….2

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………3

1-4- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….5

1-4-1- اهداف كاربردی (اصلی) …………………………………………………………………………………………………………………5

1-5- سوال های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-5-1- سوال اصلی……………………………………………………………………………………………………………………………………6

1-5-2- سوال های فرعی…………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-6- فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-6-1- فرضیه اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-6-2- فرضیه های فرعی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………7

1-7- مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………8

1-8- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی………………………………………………………………………………………….9

1-8-11- تعاریف عملیاتی مندرج در مدل تحقیق…………………………………………………………………………………………10

1-8-11-1- اصطلاحات مرتبط با الزامات و مبانی پیاده سازی ISO/TS 16949 در مدل تحقیق……………………..11

1-8-11-2- اصطلاحات مرتبط با اثرگذاری الزامات و مبانی پیاده سازی ISO/TS 16949 بر شاخص های مورد بررسی در مدل تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………..13

1-9- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-9-1- روش اجرایی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..15

1-10- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-10-1- قلمرو زمانی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….15

1-10-2- قلمرو مكانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………15

1-10-3- قلمرو موضوعی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….16

1-11- جامعه و حجم نمونه آماری تحقیق……………………………………………………………………………………………………16

1-12- محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………16

 

عنوان                                                                                                                                        صفحه

2- فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

بخش اول – مبانی نظری تحقیق

2-2- تعاریف و مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………………………..19

2-2-1- کیفیت، تعاریف و مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………19

2-2-2- ابعاد کیفیت………………………………………………………………………………………………………………………………….21

2-2-3- مشتری………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

2-2-4- محصول………………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-2-5- مدیریت کیفیت…………………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2-6- تضمین کیفیت……………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-2-7- کنترل کیفیت………………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-2-8- بازرسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….26

2-2-9- سیستم کیفیت………………………………………………………………………………………………………………………………27

2-2-10- مفاهیم حاصل از کیفیت………………………………………………………………………………………………………………27

2-3- تاریخچه و سیر تحولات کیفیت………………………………………………………………………………………………………….28

2-3-1- عصر بازرسی محصول…………………………………………………………………………………………………………………..29

2-3-2- عصر کنترل کیفیت آماری………………………………………………………………………………………………………………30

2-3-3- عصر تضمین کیفیت……………………………………………………………………………………………………………………..31

2-3-4- عصر مدیریت کیفیت آماری ………………………………………………………………………………………………………….31

2-3-5- دوره های تکاملی مفهوم کیفیت ژاپن (چهار سطح کیفیت(………………………………………………………………..35

2-3-6- مدیریت کیفیت

 جامع……………………………………………………………………………………………………………………37

2-4- معرفی استاندارد و مبانی آن……………………………………………………………………………………………………………….38

2-4-1- معرفی ISO………………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-4-2- معرفی ISO 9000……………………………………………………………………………………………………………………..39

2-4-3- طبقه بندی استاندارد سری    ISO 9000………………………………………………………………………………………41

2-4-4- اصول مدیریت کیفیت   ISO 9000……………………………………………………………………………………………..41

2-5- سیستم مدیریت کیفیت در صنایع و خدمات خودروسازی مبتنی بر استاندارد ISO/TS 16949:2000 ……43

 

عنوان                                                                                                                                           صفحه

2-5-1- سیستم مدیریت کیفیت :ISO/TS 16949:2002 کلیات، هدف، دامنه و کاربرد………………………………..45

2-5-2- تعاریف و اصطلاحات خاص صنعت خودرو……………………………………………………………………………………46

2-5-3- معرفی بندهای اصلی استاندارد ..ISO/TS 16949:2002 ……………………………………………………………..47

2-5-4- آنچه که باید در استقرار سیستم کیفیت 16949  ISO/TS بدانیم…………………………………………………….85

2-5-5- گام های اجرایی استقرار سیستم مدیریت کیفیت صنایع خودرو سازی ……………………………………………….86

-6-5-2 مزایای بکارگیری استاندارد…………………………………………………………………………………………………………….88

2-6- کاربرد دیدگاه فرایندگرا در طرح ریزی سیستم مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد2000:ISO/TS 1694…89

2-6-1- اصول اساسی طرح ریزی سیستم های کیفیت با دیدگاه نوین……………………………………………………………..89

2-6-2- طرح ریزی فرایندها براساس الگوی ISO/TS 16949 ………………………………………………………………….92

 

بخش دوم – پیشینه تحقیقات گذشته

2-7- نمونه هایی از تحقیقات انجام شده……………………………………………………………………………………………………..97

 

بخش سوم- معرفی شركت سایپاپرس

2-8- معرفی شركت سایپاپرس…………………………………………………………………………………………………………………105

2-8-1- موفقیت‌های شركت سایپاپرس……………………………………………………………………………………………………..106

 

3- فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………109

3-2- فرایند تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………110

3-3- نوع و روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………111

3-4- جامعه آماری و نمونه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….112

3-5- روشها و ابزارهای جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………….113

3-6- روایی و پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………117

3-6-1- تعیین پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………117

3-6-2- تعیین روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………117

3-6-2-1- روایی محتوا…………………………………………………………………………………………………………………………..117

3-6-2-2- روایی سازه……………………………………………………………………………………………………………………………118

3-7- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………………………………127

 

عنوان                                                                                                                                            صفحه

3-7-1- ضریب همبستگی پیرسون……………………………………………………………………………………………………………127

 

3-7-2- مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………………………..128

 

3-7-2-1- ماهیت مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………….128

 

3-7-2-2- دلایل استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری………………………………………………………………………….128

 

3-7-2-3- فرایند مدل سازی معادلات ساختاری………………………………………………………………………………………..131

 

3-7-2-4- شاخص های برازش در مدل سازی معادلات ساختاری……………………………………………………………….131

 

4- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..134

4-2- اطلاعات جمعیت شناختی……………………………………………………………………………………………………………….135

4-2-1- جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………………….135

4-2-2- سن…………………………………………………………………………………………………………………………………………..136

4-2-3- میزان تحصیلات…………………………………………………………………………………………………………………………137

4-2-4- سابقه خدمت در شرکت سایپاپرس. …………………………………………………………………………………………….138

4-2-5- سمت………………………………………………………………………………………………………………………………………..139

4-3- آزمون فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….140

4-3-1- بررسی نرمال بودن توزیع داده های تحقیق…………… ………………………………………………………………………140

 

4-3-2- روش همبستگی پیرسون……………………………………………………………………………………………………………..141

 

4-3-3- روش مدلسازی معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………………….145

 

4-3-3-1- تحلیل عاملی تأییدی مدل «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949 ………….145

4-3-3-2- تحلیل عاملی تأییدی مدل «شاخص های کیفی (QI)» ……………………………………………………………….152

4-3-3-3- تحلیل مسیر: مدل کلی تحقیق…………………………………………………………………………………………………..158

 

5-فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………161

5-2- خلاصه ی نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………162

5-2-1- نتایج بررسی فرضیات با بهره گرفتن از آزمون های آماری……………………………………………………………………..162

5-2-1-1- نتایج بررسی فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………….162

 

عنوان                                                                                                                                            صفحه

5-2-1-2- نتایج بررسی فرضیه فرعی اول…………………………………………………………………………………………………162

5-2-1-3- نتایج بررسی فرضیه فرعی دوم…………………………………………………………………………………………………163

5-2-1-4- نتایج بررسی فرضیه فرعی سوم………………………………………………………………………………………………..163

 

5-2-1-5- نتایج بررسی فرضیه فرعی چهارم……………………………………………………………………………………………..164

 

5-2-1-6- نتایج بررسی فرضیه فرعی پنجم……………………………………………………………………………………………….164

5-2-1-7- نتایج بررسی فرضیه فرعی ششم……………………………………………………………………………………………….165

5-3- سازگاری یافته ها با تحقیقات پیشین ………………………………………………………………………………………………..165

 

5-4- پیشنهادها..…………………………………………………………………………………………………………………………………….166

 

5-4-1- پیشنهادهای اجرایی مبتنی بر یافته های تحقیق ……………………………………………………………………………….166

 

5-4-2- پیشنهادهایی جهت تحقیق های آتی………………………………………………………………………………………………167

 

5-5- محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..168

 

 

فهرست منابع

• منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………170
• منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………………………………..171

 

 

پیوست ها

• پیوست الف: پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………….173

 

 

چكیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………….176

 

عنوان                                                                                                                                         صفحه

• فهرست جداول

جدول 1-1- تناظر شاخص های كیفیت مورد مطالعه در این تحقیق با بندهای استاندارد………………………………………6

جدول 2-1- مدل سه گانه جوران……………………………………………………………………………………………………………….26

جدول 3-1- جزئیات سؤالات جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………….114

جدول 3-2- گویه های اصل پرسشنامه برای  «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد . ISO/TS 1694.115

جدول 3-3- گویه های اصل پرسشنامه برای «شاخص های کیفی (QI)» ……………………………………………………..116

جدول 3-4- طیف امتیازدهی به شاخص ها……………………………………………………………………………………………….117

جدول 3-5- نتایج آزمون پایایی پرسشنامه به روش آلفای كرونباخ………………………………………………………………..117

جدول 3-6- آزمون شاخص KMO و بارتلت «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949»120

جدول 3-7- اشتراکات «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949»………………………………121

جدول 3-8- كل واریانس تبیین شده «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949»…………..122

جدول 3-9- ماتریس چرخش یافته ی اجزا «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استاندارد ISO/TS 16949»…123

جدول 3-10- آزمون شاخص KMO و بارتلت اشتراکات «شاخص های کیفی (QI)»…………………………………..124

جدول 3-11- اشتراکات «شاخص های کیفی (QI)»…………………………………………………………………………………..125

جدول 3-12- كل واریانس تبیین شده «شاخص های کیفی (QI)»………………………………………………………………..125

جدول 3-13 ماتریس چرخش یافته اجزاء «شاخص های کیفی(QI)»……………………………………………………………126

جدول 4-1- توزیع پاسخ گویان بر اسس جنسیت……………………………………………………………………………………….135

جدول 4-2- توزیع پاسخ گویان بر اساس سن……………………………………………………………………………………………136

جدول 4-3- توزیع پاسخ گویان بر اساس میزان تحصیلات………………………………………………………………………….137

جدول 4-4- توزیع پاسخ گویان بر اساس سابقه خدمت در شرکت……………………………………………………………….138

جدول 4-5- توزیع پاسخ گویان بر اساس سمت…………………………………………………………………………………………139

جدول 4-6- نتایج آزمون کولموگروف-اسمرینوف برای بررسی ادعای نرمال بودن توزیع پرسشنامه ها……………..140

جدول 4-7- فرضیات و فرضیه آماری همبستگی………………………………………………………………………………………..141

جدول 4-8- فرضیات و فرضیه آماری همبستگی………………………………………………………………………………………..142

جدول 4-9- همبستگی عوامل استخراج شده مدل «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »144

جدول الف-1- سوالات پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………….174

• فهرست نمودارها

نمودار 3-1- شاخص های كیفی سایپاپرس………………………………………………………………………………………………..107

نمودار 4-1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنسیت………………………………………………………………………………………135

نمودار 4-2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن…………………………………………………………………………………………….136

 

عنوان                                                                                                                                      صفحه

نمودار 4-3- توزیع پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات…………………………………………………………………………..137

نمودار 4-4- توزیع پاسخگویان بر اساس سابقه خدمت در شرکت………………………………………………………………..138

نمودار 4-5- توزیع پاسخگویان بر اساس سمت………………………………………………………………………………………….139

 

• فهرست شكل ها

شکل 1-1- مدل مفهومی پیشنهادی……………………………………………………………………………………………………………….9

شکل 2-1- ساختار سری ISO 9000……………………………………………………………………………………………………….42

شکل 2-2- مدل اختاپوسی………………………………………………………………………………………………………………………..92

شکل 2-3- ارتباط مدل اختاپوسی با مدل سیستمی ISO/TS 16949…………………………………………………………..92

شکل 2-4- نمودار لاك پشتی…………………………………………………………………………………………………………………….94

شکل 2-5- جایگاه فرایندهای پشتیبان در مدل اختاپوسی………………………………………………………………………………96

شکل 2-6- مدل مفصلی……………………………………………………………………………………………………………………………96

شکل 2-7- مدل مفصلی ارتباط بین فرایندهای مدیریتی با سایر فرایندها…………………………………………………………96

شکل 2-8- مدل تحقیق(نمونه تحقیق1) ……………………………………………………………………………………………………..98

شکل 2-9- مدل تحقیق(نمونه تحقیق2) ……………………………………………………………………………………………………..99

شکل 2-10- مدل تحقیق(نمونه تحقیق3) ………………………………………………………………………………………………….100

شکل 2-11- مدل تحقیق(نمونه تحقیق4) ………………………………………………………………………………………………….101

شکل 3-1- مراحل اصلی فرایند تحقیق……………………………………………………………………………………………………..110

شکل 4-1- مدل مفهومی «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »…………………………..146

شکل 4-2- مدل اعداد معناداری «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »…………………148

شکل 4-3- مدل تخمین استاندارد «پیاده سازی سیستم كیفیت بر مبنای استانداردISO/TS 16949 »………………150

شکل 4-4- مدل مفهومی «شاخص های کیفی»…………………………………………………………………………………………..152

شکل 4-5- مدل اعداد معناداری «شاخص های کیفی»………………………………………………………………………………….154

شکل 4-6- مدل تخمین استاندارد «شاخص های كیفیت»…………………………………………………………………………….156

شکل 4-7- مدل مفهومی كلی…………………………………………………………………………………………………………………..158

شکل 4-8- مدل اعداد معناداری كل مدل…………………………………………………………………………………………………..158

شکل 4-9- مدل تخمین استاندارد كل مدل………………………………………………………………………………………………..159

 

فصل اول

كلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه:

در جهان صنعتی امروز خلق مزیت رقابتی برای بسیاری از سازمان ها بعنوان عامل حیات آنها محسوب می شود.

اگر به این نكته توجه داشته باشیم كه استمرارموفقیت هر سازمانی وابسته به مرغوبیت و كیفیتی برتر از رقیب یا رقیبان می باشد بخوبی درمی یابیم كه چنین مزیتی به دست نمی آید یا استمرار نمی یابد مگر آنكه سازمان ها الزامات مشتری و استانداردهای حوزه های كاری خود را بروزآوری نموده و به آنها عمل نمایند.

موضوع دریافت استاندارد های كیفی جهانی در كنار استانداردهای ملی طی سالیان اخیر در صنایع مختلف مطرح شده و صنعت خودروسازی نیز از این امر مستثنا نبوده است.در این خصوص استانداردهای فنی در حوزه های گوناگون توسط سازمان بین المللی استاندارد تدوین شده است تا سازمان های بطور تخصصی مطابق با استاندارد حوزه كاری ذیربط به فعالیت بپردازند.

 

1-2- تعریف و بیان مساله تحقیق:

طی سالیان اخیر حجم انبوهی از استانداردهای ملی و بین المللی باتوجه به نیاز جامعه بشری و نیز گسترش تكنولوژی و تولید محصولات و ارائه خدمات جدید در كشورها و در سطح جهانی مطرح و تدوین شده است.از یک دیدگاه می توان این استانداردها را به دو دسته عمومی و تخصصی تفكیک نمود.استانداردهایی كه جنبه عمومی داشته در كلیه صنایع و بنگاه های اقتصادی و حتی غیر اقتصادی كاربرد داشته و استانداردهای تخصصی تنها در یک حوزه خاص قابلیت كاربرد و اجرا را دارند.

در این خصوص می توان به ISO 9001 اشاره نمود كه كلیه سازمان ها،بنگاه ها،صنایع تولیدی و خدماتی می توانند نسبت به بكارگیری آن در حیطه فعالیت خود اقدام نموده و آنرا پیاده سازی و اجرا نمایند.

ISO/TS 16949 استانداردی تخصصی[1]و یا بعبارتی فنی[2] است كه در صنعت خودروسازی[3] و صنایع وابسته قابلیت اجرا داشته و ماهیت تدوین آن نیز براساس نوع فعالیت بنگاه ها در زمینه ساخت،تولید و ارائه خدمات مرتبط با خودرو می باشد.

هر استانداردی فارغ از نوع و ماهیت آن الزاماتی را بر سازمان ذیربط تحمیل كرده و منجر می شود تا مدیریت ارشد ملزم به رعایت مفاد استاندارد مربوطه گردد و چه بسا هزینه هایی را نیز مترتب نماید. لذا تحقیق حاضر بر این موضوع استوار است كه تاچه حد ISO/TS 16949 می تواند بر صنعت قطعه سازی خودرو[4]و در شركت سایپاپرس بعنوان یک شركت قطعه ساز تاثیر داشته و منجر به ارتقاء وضعیت شاخص های كیفی آن شود.

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق:

باوجود اینكه استانداردهای سری 9000 بدلیل ماهیت مستقل خود، برای بسیاری از نهادها به عنوان پایه واساس سیستم مدیریت كیفیت قرار گرفته، اما برخی از حوزه های اقتصادی خاص مانند صنایع خودرو، كه علاقه بیشتری به برآورده شدن خواسته های كیفی خود دارند، اقدام به تدوین الزامات ویژه خود نموده و اجرای این خواسته ها را برای تأمین كنندگان[5] خود الزام نموده اند. (ایرانزاده،55:1389)

از آنجا كه تعداد این الزامات[6] سبب بروز مشكلاتی درخصوص ارزیابی مكرر خواسته های متفاوت مشتری برای قطعه سازان[7] طرف قرارداد خود شده بود، بررسی ها برای حل این مشكل منجر به تشكیل گروه كاری بین المللی صنعت خودرو (IATF) [8] گردید كه این گروه كاری با همكاری كمیته فنی[9]176سازمان بین المللی[10]ISO اقدام به یكپارچه سازی[11]الزامات استاندارد خودروسازان جهان نمود.ماحصل این تلاش انتشار مشخصه فنی ISO/TS 16949 در تاریخ 1/3/1999 بود.

(مه پیكر،45:1381)

در تدوین این مشخصه فنی مراجع ذیل به كار گرفته شده است: (فارسیجانی،1386)

1. سری استانداردهای بین المللی مدیریت كیفیت ISO 9000
2. نظامنامه های مرجع گروه کاری بین المللی صنایع خودرو([12](IATFدر مورد ISO/TS 16949
3. نظامنامه های مرجع خودروسازان آمریكایی(سری QS 9000)
4. نظامنامه های مرجع خودروسازان ایتالیایی )سری (AVSQ
5. نظامنامه های مرجع خودروسازان فرانسوی (سریEAQF)
6. نظامنامه های مرجع خودروسازان آلمانی (سری VDA)

هدف این استاندارد، نزدیک کردن خواسته ها و انتظارات مرتبط با سیستم مدیریت کیفیت[13] سازندگان قطعات خودرو و ایجاد زبانی مشترک بین آنها و خودروسازان بود. با توجه به استقبال گسترده از این استاندارد و همگام با بازنگری استانداردISO 9001 این استاندارد نیز دوبار مورد بازنگری قرار گرفت و ویرایش دوم آن سال 2002 و ویرایش سوم و آخرین ویرایش آن سال 2009 به صنعت خودروسازی،وارد شد.در هنگام پیاده سازی الزامات این استاندارد،الزامات خاص شرکتهای خودروساز مانند ساپکو و سازه گستر سایپا نیز، در سازمانها، استقرار می یابد تا شرکتهای قطعه ساز، امکان انعقاد قرارداد با شرکتهای خودروساز را نیز برای خود مهیا نمایند.

طی سالیان اخیر شركت های زیادی به دریافت گواهینامه ISO/TS 16949 روی آورده اند.همانطور كه قبلاً نیز اشاره شد علت این امر الزام مشتریان طرف قرارداد و یا تمایل خود شركت ها به استقرار این استاندارد بوده است.جهت دریافت چنین استانداردهایی سازمان ها باید بستر لازم را برای تطابق خود با مفاد استاندارد بعمل آورده تا در زمان ممیزی بتوانند با ارائه مدارك و مستندات[14] لازم آمادگی سازمان مطبوع خود را جهت دریافت گواهینامه[15] اثبات نمایند.

بطور كل این آمادگی در دو حیطه تهیه و تدوین مستندات و مدارك و اجرای عملی آنها مطابق با بندهای استاندارد می باشد.

استانداردهای تخصصی نسبت به استانداردهای عمومی و غیر فنی دارای ریزه كاری ها و نكات بیشتری بوده و سازمان با قبول آنها خود را ملزم به رعایت كلیه موارد مندرج در استاندارد می نماید.

با توضیح مختصری كه در رابطه با نحوه دریافت چنین استانداردی بیان شد از یک طرف و از طرف دیگر عدم همكاری برخی از مشتریان در صورت دریافت نكرن گواهینامه مذكور،این نكته متبلور

می شود كه سازمان با تحمل زحمات و هزینه های فراوان پس از پیاده سازی موفقیت آمیز استاندارد ISO/TS 16949 تا چه حد برای خود و مشتریان بالفعل خود ارزش افزوده[16] داشته و بطور دقیقتر شاخص های كیفی[17] در چنین سازمانی به سمت بهبود[18] و ترقی[19] سوق یافته اند یا خیر.

این تحقیق بطور خاص بر مزایای اجرا و پیاده سازی[20] استاندارد ISO/TS 16949 و تاثیر آن بر شاخص های كیفی (مدنظر در این تحقیق) در صنایع قطعه سازی خودرو متمركز شده است.

 

[1] Specific

[2] Technical

[3] Automotive Industries

[4] Automotive Part Manufacturing Industry

[5] Supplier

[6] Requirements

[7] Part Manufacturers

[8] International Automotive Task Force

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 1

1-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-2) بیان مسئله تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 5

1-4) اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-5) سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-6) فرضیه ­ها و مدل تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 7

1-7) روش­شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-7-1) نوع و روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-7-2) جامعه آماری و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………. 8

1-7-3) ابزارگردآوری داده ­ها…………………………………………………………………………………………………………. 8

1-7-4) روش تجزیه و تحلیل داده ­ها……………………………………………………………………………………………. 8

1-8) تعریف متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 9

1-9) نوآوری تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-10) قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-10-1) قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-10-2) قلمرو مکانی…………………………………………………………………………………………………………………… 13

1-10-3) قلمرو موضوعی……………………………………………………………………………………………………………… 13

1-11) خلاصه و جمع بندی فصل……………………………………………………………………………………………….. 13

فصل دوم: ادبیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 15

2-1) مبانی نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 16

2-1-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-1-2) خرید آنی…………………………………………………………………………………………………………………………. 18

2-1-2-1) ماهیت خرید آنی………………………………………………………………………………………………………… 21

2-1-2-2) انواع خرید آنی……………………………………………………………………………………………………………. 21

2-1-2-3) عوامل مؤثر بر خرید آنی……………………………………………………………………………………………. 22

2-1-2-3-1) عوامل خارجی مؤثر بر خریدآنی…………………………………………………………………………… 23

2-1-2-3-2) عوامل داخلی مؤثر بر خریدآنی…………………………………………………………………………….. 27

2-1-2-3-3) عوامل مهم شخصیتی مؤثر بر خرید آنی……………………………………………………………… 28

2-1-3) انگیزه لذت­جوئی……………………………………………………………………………………………………………… 30

2-1-3-1) انواع انگیزه لذت­جوئی………………………………………………………………………………………………… 33

2-1-4) آنی­گرایی………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-1-4) تجارت الکترونیک……………………………………………………………………………………………………………. 36

2-1-6) فروشگاه اینترنتی…………………………………………………………………………………………………………….. 37

2-1-6-1) محیط فروشگاه اینترنتی…………………………………………………………………………………………….. 38

2-1-6-1-1) محتوا فروشگاه اینترنتی………………………………………………………………………………………… 39

2-1-6-1-1-1) کیفیت اطلاعات…………………………………………………………………………………………………. 41

2-1-6-1-1-2) دقت اطلاعات…………………………………………………………………………………………………….. 41

2-1-6-1-1-3) مرتبط بودن اطلاعات………………………………………………………………………………………… 41

2-1-6-1-1-4) نکاتی در مورد متون و اطلاعات……………………………………………………………………….. 42

2-1-6-1-2) طرح فروشگاه اینترنتی………………………………………………………………………………………….. 44

2-1-6-1-2-1) استراتژی­ های طراحی وب سایت……………………………………………………………………… 46

2-1-6-1-2-1-1) استراتژی اطلاعاتی/ ارتباطی……………………………………………………………………….. 46

2-1-6-1-2-1-2) استراتژی آنلاین/ معاملاتی………………………………………………………………………….. 46

2-1-6-1-3) پیمایش فروشگاه اینترنتی…………………………………………………………………………………….. 47

2-1-7) وبگردی منفعت­گرایانه و لذت­جویانه………………………………………………………………………………. 50

2-1-7-1) مفهوم جستجو (پرسه زنی) ………………………………………………………………………………………. 51

2-2-7) مدل­های مرتبط با خرید آنی………………………………………………………………………………………….. 53

2-1-8-1) مدل مویوگاناتام و بکارت……………………………………………………………………………………………. 53

2-1-8-2) مدل جیوتی بادگیان و ورما ………………………………………………………………………………………. 57

2-1-8-3) مدل دهدشتی و مبرهن…………………………………………………………………………………………….. 60

2-2) پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 61

2-2-1) پیشینه تحقیقات داخلی…………………………………………………………………………………………………. 61

2-2-2) پیشینه تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………….. 67

2-3) توسعه فرضیه ­ها و ارائه مدل……………………………………………………………………………………………….. 83

2-4) خلاصه و جمع بندی فصل………………………………………………………………………………………………….. 88

فصل سوم: روش­­شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 90

3-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

3-2) روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………. 91

3-2-1) جامعه آماری پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 93

3-2-2) حجم نمونه و روش اندازه گیری…………………………………………………………………………………….. 94

3-2-3) روش و ابزار گردآوری داده ­ها………………………………………………………………………………………….. 95

3-2-4) روش تجزیه­و­تحلیل داده ­ها………………………………………………………………………………………………. 96

3-3) روایی و پایایی……………………………………………………………………………………………………………………….. 96

3-3-1) پایایی………………………………………………………………………………………………………………………………… 97

3-3-2) روایی………………………………………………………………………………………………………………………………… 97

3-4) نرم افزارهای تجزیه­و­تحلیل داده­………………………………………………………………………………………….. 99

3-5) خلاصه و جمع بندی فصل………………………………………………………………………………………………….. 99

 

فصل چهارم: تجزیه ­و­ تحلیل داده­­ها……………………………………………………………………………………………. 100

4-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….. 101

4-2) آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………….. 101

4-2-1) ویژگی­های جمعیت شناختی……………………………………………………………………………………….. 101

4-3) آزمون نرمال­بودن داده ­ها (کولموگروف-اسمیرنوف) ………………………………………………………… 102

4-4) آزمون مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………………. 103

4-4-1) ارزیابی مدل اندازه‌گیری (مدل بیرونی) ………………………………………………………………………. 104

4-4-1-1) بار عاملی شاخص ­ها (سؤال­های پرسشنامه……………………………………………………………… 104

4-4-1-2) ارزیابی پایایی مدل بیرونی……………………………………………………………………………………….. 106

4-4-1-2-1) پایایی مرکب (CR) ……………………………………………………………………………………………. 106

4-4-1-2-2) ضریب آلفای کرونباخ…………………………………………………………………………………………… 107

4-4-1-3) روایی مدل بیرونی…………………………………………………………………………………………………….. 107

4-4-1-3-1) بررسی روایی همگرا ……………………………………………………………………………………………. 108

4-4-1-3-2) روایی واگرا……………………………………………………………………………………………………………. 108

4-4-1-3-2-1) روش بارهای عاملی متقابل……………………………………………………………………………… 109

4-4-1-3-2-2) روش فورنل- لارکر………………………………………………………………………………………….. 112

4-4-2) ارزیابی مدل ساختاری (مدل درونی) ………………………………………………………………………….. 113

4-4-2-1) ضرایب معناداری Z (مقادیر t-value) ………………………………………………… 114

4-4-2-2) ضریب تعیین R2 (R Squars) …………………………………………………………………………… 115

4-4-2-3) معیار اندازه تأثیر  ……………………………………………………………………………………………… 116

4-4-2-4) کیفیت پیش بینی کنندگی ( ) ……………………………………………………… 117

4-4-2-5) معیارRedundancy……………………………………………………………………………………………… 118

4-4-3) بررسی مدل کلی تحقیق………………………………………………………………………………………………. 118

4-5) بررسی فرضیه ­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 119

4-5-1) نتایج حاصل از آزمون فرضیه ­ها……………………………………………………………………………………. 120

4-6) مدل اصلاح شده تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 121

4-7) مقایسه شاخص ­های مدل اولیه و مدل اصلاح شده ……………………………………………………….. 123

4-8) خلاصه و جمع بندی فصل……………………………………………………………………………………………….. 124

فصل پنجم: خلاصه، نتیجه ­گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………. 126

5-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….. 127

5-2) خلاصه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… 127

5-3) مدل نهایی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….. 129

5-4) نتیجه ­گیری­­های مبتنی بر فرضیه ­های پژوهش………………………………………………………………… 129

5-5) پیشنهادهای کاربردی تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 133

5-6) محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 136

5-7) پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………. 137

5-8) خلاصه و جمع بندی فصل……………………………………………………………………………………………….. 137

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 138

پیوست­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 145

 

فهرست جداول

جدول2-1) عوامل خارجی مؤثر بر خرید آنی……………………………………………… 27

جدول2-2) عوامل داخلی مؤثر بر خرید آنی………………………………………………. 30

جدول2-1) محرک­ها و عوامل مؤثر بر خرید آنی………………………………………….. 56

جدول 2-2) مطالعات داخلی خرید آنی…………………………………………………… 65

جدول 2-3) مطالعات خارجی خرید آنی………………………………………………….. 76

جدول3-1) نحوه امتیازدهی به سؤالات پرسشنامه ……………………………………….. 95

جدول3-2) ترکیب سؤالات پرسشنامه…………………………………………………….. 96

جدول3-3) بررسی پایایی با آلفای کرونباخ……………………………………………….. 97

جدول 3-4) منابع مقیاس­های سنجش……………………………………………………. 98

جدول 4-1) ویژگی­های جمعیت شناختی نمونه آماری…………………………………… 102

جدول 4-2) آزمون نرمال­بودن (کولموگروف-اسمیرنوف…………………………………………………………… 103

جدول 4-5) بار عاملی متغیرهای آشکار………………………………………………….. 104

جدول 4-6) پایایی مرکب  (CR………………………………………………………… 106

جدول 4-7) ضریب آلفای کرونباخ……………………………………………………….. 107

جدول 4-8) میانگین واریانس استخراج شده (AVE……………………………………. 108

جدول 4-9) روش بارهای عاملی متقابل………………………………………………….. 109

جدول 4-10) داده ­های اولیه وارد شده در نرم افزار اکسل ………………………………. 112

جدول 4-10) جدول فورنل-لارکر پس از جایگذاری مقادیر ریشه دوم  (AVE)…………. 113

جدول 4-12) ضریب تعیین (R2)………………………………………………………. 116

جدول 4-13) اندازه اثر (f2)…………………………………………………………….. 117

جدول 4-14) کیفیت پیش بینی کنندگی (Q2)………………………………………… 117

جدول 4-15) معیارRedundancy……………………………………………………. 118

جدول 4-16­) بررسی فرضیات تحقیق…………………………………………………… 120

جدول 4-17) بارعاملی متغیرهای آشکار پس از اصلاح مدل……………………………… 122

جدول 4-18) مقایسه شاخص ­های مدل پیشنهادی اولیه و مدل اصلاح شده پژوهش……… 123

 

 

فهرست شکل­ها

شکل1-1) مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………… 7

شکل 2-1) مدل مویوگاناتام و بکارت …………………………………………………….. 53

شکل 2-2) مدل جیوتی بادگیان و ورما ………………………………………………….. 57

شکل 2-3) مدل دهدشتی و مبرهن ……………………………………………………… 60

شکل 2-4) مدل عملیاتی تحقیق…………………………………………………………. 87

شکل3-1) فرایند تحقیق…………………………………………………………………. 93

شکل 4-1) مدل اولیه­ پژوهش در حالت ضرایب استاندارد……………………………….. 114

شکل 4-2) مدل اولیه­ی پژوهش در حالت آماره های t هر مسیر…………………………. 115

شکل 4-3) مدل اصلاح شده پژوهش در حالت ضرایب استاندارد………………………… 121

شکل 4-4) مدل اصلاح شده پژوهش در حالت آماره­های t هر مسیر…………………….. 122

شکل 5-1) مدل نهایی پژوهش………………………………………………………….. 129

فصل اول:
کلیات تحقیق

1-1) مقدمه

در دهه­1950هنگامی که مفهوم خرید آنی، تنها به عنوان یک مفهوم، پذیرفته شده بود، درکی بدین منوال گسترش یافته بود که خرید آنی یک مفهوم یک بعدی و ساده است. ادبیات آن زمان، خرید آنی را مترادف و برابر با خرید بدون برنامه ریزی می­دانستند. این تعریف کم عرض و ساده، شاید نتیجه تحقیقات محدود در این حیطه، از جهت اینکه خرید آنی، مفهومی جدید در آن زمان بود. پیرون مطرح کرد که در طی آن زمان، خرید بیشتر از مصرف ­کننده، مورد توجه محققان بوده است. این دید به خرید آنی یک دهه بعد به درک کاملتری تکامل یافت (میرابی و تهرانی، 1392: 108).

با گذشت زمان، اهمیت تجارت الکترونیک به طور چشمگیری افزایش یافته است. با توجه به افزایش چشمگیر استفاده از اینترنت در كشورمان، برای تولید­کنندگان و فروشندگانی كه می­خواهند تجارت الكترونیک خودشان را بهبود بخشند، ضروریست تا رفتارهای خرید آنلاین مشتریان هدف خود را تعیین كرده و با توجه به آنها، راهبردهای مناسب بازاریابی و فروش را اتخاذ كنند. با وجود اینكه اطلاعات دقیقی از حجم مبادلات آنلاینِ كشورمان در دست نیست، اما به گزارش روابط عمومی شركت پست جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 14/6/ 91  از ابتدای تلاش این شركت در زمینه تجارت الكترونیكی در سال (1386) تا­كنون، بیش از هفت میلیون سفارش خرید اینترنتی با ارزش نزدیک به 900 میلیارد ریال مبادله شده است. همین مورد به تنهایی می تواند نشان­دهنده گسترش محبوبیت این گونه مبادلات در میان مردم كشورمان باشد. مبحث خریدهای آنی آنلاین نیز از این رو در كشورمان حائز اهمیت ویژه ای است.

مطالعات پیشین، رفتارهای خرید را با در نظر گرفتن رفتارهایی با فرایندی منطقی بررسی كرده­اند، درحالی كه مطالعات اروگلو و همكاران (2003) حاكی از آنست كه بیش از 50 درصد خریدها كه از آن دسته می­توان به خریدهای اینترنتی اشاره كرد، اتفاقی و بدون طی فرایند منطقی و تنها بر اثر برخی محرك­ها انجام می­شوند. از این رو بررسی راه­هایی كه بتوان با تمركز بر این گونه خریدها (خریدهای آنی) به سودهی بیشتر فروشگاه­های اینترنتی اندیشید،  امری لازم و ضروری است.

در این فصل به کلیات تحقیق پرداخته می­ شود. بدین منظور پس از بیان مساله و اهمیت موضوع، اهداف و سوالات تحقیق بیان می­شوند. سپس کاربرد تحقیق و قلمرو زمانی و مکانی آن مورد بررسی قرار می­گیرند. در پایان نیز تعریف مفاهیم و اصطلاحات را خواهیم داشت.

1-2) بیان مسئله تحقیق

خرید آنی نیمه پنهان رفتار مصرف کننده است که فروشندگان ماهر می­توانند با بهره گرفتن از محرک­های مختلف، بدان دست یافته و میزان فروش خود را بالا ببرند. عوامل مؤثر و فعال­كننده خرید آنی را می­توان به طور گسترده به دو طبقه اصلی تقسیم نمود: عوامل داخلی وعوامل خارجی. عوامل خارجی به آن دسته محرك­های كه توسط خرده فروشان برای تحریك­كردن مصرف­كنندگان به خرید بیشتر به كار گرفته می­شوند، اشاره دارد و می­توان به محرک­هایی مثل  ظاهر و محیط فروشگاه ، ظاهر و بسته بندی کالا،  معروفیت و خوشنامی برند کالا،  تبلیغات مؤثر،  وضعیت اقتصادی جامعه و … اشاره کرد. علاوه بر عوامل خارجی، عوامل داخلی نیز، تاثیر قابل توجه ای بر تمایل خرید آنی مصرف­كنندگان دارند و بیشتر به عوامل شخصیتی (مثل اعتماد به نفس، آنی گرایی و..) مرتبط می­شوند (بیتی و فرل، 1997: 173). مفهوم خرید آنی به  عنوان خریدی ضرورتأ در فروشگاه در حال تبدیل به خرید آنی آنلاین می­باشد. به دلیل شیوع خرید آنی آنلاین در فروشگاه­های اینترنتی، مطالعات دانشگاهی روی این گونه خرید در طی چندسال اخیر افزایش یافته است. با این حال هنوز در ایران خرید آنلاین به نحو مطلوب در بین افراد جامعه شایع نشده است و فروشگاه­های اینترنتی هم توجه کمی به محرک­هایی که باعث خرید آنلاین و همچنین خرید آنی آنلاین می­شوند، کرده ­اند در حالی که خرید­های آنی برای فروشگاه­های  اینترنتی بسیار مهم هستند و در صورتی که بتوانند فروش خود را از طریق خریدهای آنی افزایش دهند، به سود­آوری بسیار خوبی دست خواهند یافت. با این وجود تحقیقات قابل تأملی برای بررسی عوامل مرتبط با رفتار خرید آنی خدمات و كالاها توسط  مصرف­كنندگان بصورت آنلاین،  انجام نشده است.

عوامل مختلفی از جمله انگیزه­های لذت­جویانه، محیط فروشگاه،  وب­گردی و…  بر خرید آنی آنلاین تأثیر می­گذارند. محققان در بسیاری از مطالعات انجام شده درباره انگیزش افراد در خرید آنلاین، انگیزه­های لذت­جویانه را از انگیزه­های منفعت­گرایانه یا سوداگریانه متمایز نموده ­اند (تو، لیائو و لین، 2007: 778). انگیزه­های منفعت­گرایانه، عاقلانه، نقادانه و هدفمند هستند. افرادی که چنین انگیزه­هایی دارند معمولا در جستجوی کالایی مناسب با قیمتی معقول هستند. در کنار انگیزه­های سوداگری، انگیزه­های لذت جویی قرار دارند. دلیلی که مصرف­ کنندگان لذت­طلب را به خرید وادار می­ کند، به شکلی ساده، لذتی است که از فرایند خرید کردن می­برند. آنها در جستجوی شادی، لذت بردن، سرگرمی و خوش­گذرانی هستند و این احساس را درخرید کردن می­یابند. در حالیکه بازدیدکنندگان با انگیزه­های منفعت­گرایانه می­بایست از طریق استدلال­های منطقی قانع شوند، خریداران لذت­طلب، از طریق عواطف و محرك­های احساسی به یک خریدار واقعی تبدیل می­شوند. لذت­جویی اشاره به خشنودی و لذتی است که مشتری در هنگام خرید بدست می­آورد و به طور مستقیم با حالت روحی و خلق و خوی او در ارتباط است (بیتی و فرل، 1998: 175). امروزه شیوع خرید لذت­جویانه در بازار و عدم وجود اطلاعات کافی در مورد این گونه خرید، دلیل افزایش تحقیقات دانشگاهی در مورد این موضوع می­باشد. در دنیای رقابتی امروز این مهم به نظر می­رسد كه توجه به مشتری و نیازها و سلایقش یک امر ضروری تلقی نمود.  اغلب مصرف­كنندگان دلایل لذت­جویانه خرید را نسبت به دلایل فایده باور آن ترجیح داده اند كه این مطلب درمورد نسل جوان به راحتی قابل مشاهده می­باشد (تو، لیائو و لین، 2007: 778). در نتیجه، توجه به این نیاز و سلیقه نسل جوان می ­تواند باعث افزایش فروش و سود­آوری شود. بنابراین یکی دیگر از مسائل فرعی این پژوهش، چگونگی تأثیر انگیزه لذت جوئی بر انواع وبگردی می­باشد.

ظاهر و محیط فروشگاه اینترنتی در جذب مشتری بسیار مؤثر است که با چیدمان صحیح  و شکیل کالا فرایند خرید آنی توسط مشتری را تسهیل می­نماید. در فروشگاه­های اینترنتی که محیطی جذاب برای مشتری خود فراهم نموده تا مشتری بتواند در محیط فروشگاه بیشتر وقت بگذراند و کالاهای مختلف را مشاهده کند، درصد فروش ناشی از خرید­های آنی بالاتر است(فلوه و مادلبرگر، 2013: 428). در صورتی که فروشگاه­های اینترنتی مخصوصأ فروشگاه­های اینترنتی داخل کشور توجه کمی به محرک­هایی که باعث جذابیت فروشگاه اینترنتی و در نهایت، خرید آنی آنلاین می­شوند، دارند. بنابراین یکی دیگر از مسائل فرعی این پژوهش، چگونگی تأثیر عوامل داخلی فروشگاه بر خرید آنی آنلاین می باشد.

مرحله اول خرید آنلاین، وبگردی، شامل دیدن صفحات وب­سایت­ها و جستجوی اطلاعات توسط مصرف­ کنندگان می­باشد. بسیاری از مصرف­ کنندگان تأکید زیادی بر وبگردی برای جمع آوری اطلاعات خرید به صورت آنلاین دارند. وبگردی به مصرف­ کنندگان فرصت کم­کردن و یا حذف­کردن خطرات و ریسک­های مرتبط به خرید را می­دهد. دو نوع وبگردی وجود دارد که عبارتند از وبگردی منفعت­گرایانه و وبگردی لذت­جویانه (بابین و همکاران، 1994: 58). تحقیقات بسیاری در مورد وبگردی منفعت­گرایانه انجام شده درحالی که به وبگردی لذت جوئی توجه کمی شده است و تأثیر وبگردی لذت­جویانه بر خرید آنی آنلاین مورد توجه محققین قرار گرفته نشده است. بنابراین یکی دیگر از مسائل فرعی این پژوهش، عدم توجه فروشگاه­های اینترنتی به تأثیر وبگردی لذت­جویانه بر خرید آنی آنلاین می­باشد.

حال با توجه به زیر ساخت شبکه اینترنتی و آشنا نبودن مصرف­ کنندگان با خرید بصورت آنلاین و همچنین عدم اعتماد به فروشگاه­های اینترنتی و امنیت درآنها، مسأله اصلی در اینجا چگونگی افزایش خرید آنی آنلاین توسط مشتریان با توجه به عوامل تأثیرگذار برآن (از جمله انگیزه لذت­جویانه، محیط فروشگاه، وب­گردی و… ) و شناسایی دلایل احتمالی عدم استقبال آنان از خرید آنی آنلاین می­باشد.

این پژوهش سعی دارد اطلاعاتی در مورد چگونگی تأثیر انگیزه لذت­جویانه و محیط فروشگاه بر خرید آنی آنلاین به صاحبان این فروشگاه­ها و شرکت­ها ارائه نماید تا دلیل رفتارهای مختلف مشتریان را در خرید آنی آنلاین درک نمایند تا از این طریق بتوانند به فروش و سود­آوری خود بیفزایند.