فهرست مطالب

عنوان                                                                                           صفحه

.. 1

1-1مقدمه. 2

1-2سؤالات تحقیق.. 2

1-2-1سؤالات اصلی تحقیق.. 2

1-2-2سؤال فرعی تحقیق.. 3

1-3فرضیه تحقیق.. 3

1-4پیشینه تحقیق.. 3

1-5 ضرورت تحقیق.. 3

1-6روش تحقیق.. 4

1-7شرح مفاهیم پایه. 4

. 6

2-1- معنای لغوی واصطلاحی بهشت وجهنم. 7

2-1-1- معنای لغوی واصطلاحی جنت… 7

2-1-2 معنای لغوی واصطلاحی جهنم. 9

2-2 تعریف بهشت وجهنم. 11

2-2-1حقیقت بهشت وجهنم و رابطه آن با تجلی رحمت و غضب الهی.. 15

2-2-2رحمت ذاتی و غضب عارضی است… 21

2-2-3 مناسبات آن با آیات و روایات… 23

2-3 ابواب بهشت وجهنم. 26

2-3-1 روح معنای باب… 26

2-3-2 ابواب بهشت وجهنم ازدیدگاه ملاصدرا 30

2-3-2-1 باب هشتم باب قلب… 32

2-3- 3ابواب بهشت وجهنم از دیدگاه امام خمینی.. 34

2-3-4مناسبات آن آیات و روایات… 37

2-4 درجات و درکات بهشت وجهنم. 39

2-4-1 درجات بهشت و درکات جهنم از دیدگاه ملاصدرا 39

2-4-2درجات بهشت و درکات جهنم از دیدگاه امام خمینی.. 47

2-4-2-1بهشت و جهنم اعمال. 47

2-4-2-2بهشت و جهنم اخلاق.. 48

2-4-2-3بهشت و جهنم لقاء. 49

2-4-3 مناسبات آن با آیات وروایات… 51

2-4-3-1 انواع واقسام بهشت در قرآن وروایات… 51

2-4-3-1- 1تبیینی ازجنت نعیم وساکنان آن. 52

2-4-3-1-2 تبیینی از جنت عدن وساکنان آن. 55

2-4-3-1-3 تبیینی از جنة المأوی وساکنان آن. 59

2-4-3-1-4 تبیینی از جنت فردوس وساکنان آن. 61

2-4-3-2 طبقات جهنم در قرآن. 62

2-4-3-2-1 تبیینی از هاویه. 66

2-4-3-2-2تبیینی از سعیر. 68

2-4-3-2-3 تبیینی از جَحیم. 68

2-4-3-2-4 تبیینی از سقر. 69

2-4-3-2-5 تبیینی از حطمه. 70

2-4-3-2-6 تبیینی از لظی.. 71

2-4-3-2-7 تبیینی از جهنم. 72

. 75

3- 1 حقیقت مکان وزمان. 76

3-1-1 حقیقت مكان. 77

3-1-1-1حقیقت مکان از دیدگاه ملاصدرا 78

 

3-1-1-2حقیقت مکان از دیدگاه امام خمینی.. 79

3-1-2 حقیقت زمان. 79

3-1-2-1حقیقت زمان از دیدگاه ملاصدرا 82

3-1-2-2 حقیقت زمان از دیدگاه امام خمینی.. 85

3-2 مکان وزمان بهشت وجهنم. 87

3-2-1 مکان وزمان بهشت وجهنم از دیدگاه ملاصدرا 87

3-2-2 مکان وزمان بهشت وجهنم از دیدگاه امام خمینی.. 89

3-2- 3مناسبات آن با آیات وروایات… 92

3-3 وجود کنونی بهشت وجهنم. 98

3-3-1 دلائل منکران. 99

3-3-1-1 دلیل نقلی.. 100

3-3-1-2 دلیل عقلی منکران. 102

3-3-2 دیدگاه ملاصدرا در مورد وجود کنونی بهشت وجهنم. 102

3-3-3دیدگاه امام خمینی در مورد وجود کنونی بهشت وجهنم. 104

3-3-4 مناسبات آن با آیات وروایات… 105

3-3-4-1 آیات وروایات مربوط به معراج پیامبر(ص) 106

3-3-4-2 آیاتی که دلالت بر مهیاشدن بهشت وجهنم دارد. 107

3-3-4- 3آیات وروایات دال بر رؤیت بهشت وجهنم در دنیا 108

3-3-4-4 احاطه جهنم به کافران. 109

3-3-4-5آیاتی که مالکیت مؤمنین را بر بهشت ثابت می کند. 111

3-3-4-6 روایات دالّ بر تشکیل کنونی بهشت وجهنم از اعمال انسان ها 111

. 114

4-1 نعمت های بهشتی.. 115

4-1-1خدمتگزاران بهشتی.. 115

4-1-2 ظروف بهشتی.. 118

4-1-3 لباس‏ها و زیورهای بهشتی.. 119

4-1-3-1 لباس هایی از سندس واستبرق.. 119

4-1-3-2 دستبندهایی از طلا، نقره ومروارید. 120

4-1-4 همسران بهشتی.. 120

4-1-4- 1پاک و پاکیزه 121

4-1-4-2 فراخ چشم. 122

4-1-4-3 تنها دلباخته ی همسران خویش و هم سن وسال. 122

4-1-4-4 همچون مروارید در صدف ویاقوت ومرجان. 124

4-1-5 مشروبات بهشتی.. 128

4-1-5-1شراب های طهور وغیر مسکروعاری از تباهی.. 128

4-1-5-2آب حیات… 130

4-1-6 نهرهای بهشتی.. 132

4-1-7 خوردنی‏های بهشتی.. 134

4-1-7-1 میوه های فراوان. 134

4-1-7-2میوه های دائمی.. 136

4-1-7-3 درخت سدر. 137

4-1-7-4گوشت های بهشتی.. 139

4-1-8تخت‏ها و فرش‏ها 140

4-1-8-1 تخت ها ی رو به روی هم. 140

4-1-8-2 تخت هایی زربا فت… 142

4-1-8-3 تخت ها وفرش هایی بلند مرتبه. 142

4-1-9 سلام وامنیت… 144

4-1-10 مقام رضوان الهی.. 148

4-1-11 خلود در نعمت ها ولذت ها 154

4-2 عذابهای جهنم. 155

4-2-1خوردنی های جهنم. 156

4-2-1-1ضریع. 156

4-2-1-2غذای گلوگیر. 157

4-2-1-3غسلین.. 157

4-2-1-4حمیم و غساق دو نوشایه جهنمی.. 158

4-2-1-5 درخت زقّوم. 160

4-2-2 غل و زنجیر دوزخیان. 165

4- 2- 3 لباس های دوزخیان. 168

4-2-3-1 لباس های آتشین.. 168

4-2-3-2پیراهن های آتش زا (قطران) 168

4-2-4 گرزهای آتشین.. 169

4-2-5 سایه هایی از دود و آتش… 170

4-2-6 بادهای گرم و سوزان. 172

4-2-7 تبدیل پوست انسان بعد از سوخته شدن آن در آتش دوزخ.. 174

4-2-8 سوختن درون انسان به وسیله آتش جهنم. 177

4-2-9 دشمنی وخصومت… 180

4-2-10 خلود در عذاب… 181

.. 185

. 189

الف- فهرست منابع فارسی: 189

ب- فهرست منابع عربی: 192

ج- فهرست مقالات… 197

 

 

فصل اول:

کلیات

 

1-1مقدمه

مباحث مربوط به بهشت وجهنم از اصلی ترین مباحث حوزه معادشناسی است.این پایان نامه متکفل استقراء آراء امام خمینی(ره)وملاصدرا در این زمینه وهمچنین دسته بندی وارائه نظام مند این آراء به صورتی روش مند می باشد.یکی دیگراز رسالت های این پایان نامه این است که در نگاه تطبیقی به این ارائه مبادرت ورزد تابرخی از نقاط عطف ونوآوری های خاص در نظرگاه امام(ره) که ازپیروان مکتب صدرایی است کشف گردد ورسالت مهم دیگراین پایان نامه غنی سازی درون مایه ی مباحث وتبیین های فلسفی عرفانی آراء ازدیدگاه هاوتحلیل های تفسیری حضرت امام وملاصدرا وبیان استشهادها واستدلال های مربوط به آیات وروایات در حوزه های مورد بحث است.مسائلی نظیر:ماهیت بهشت وجهنم وجایگاه آن در عوالم وجود وقیامت ومکان وزمان بهشت وجهنم وسایر شاخصه های آن وطبقات بهشت وجهنم ومقامات آن وارتباط آنها با اعمال وجسمانی وروحانی بون عذابهاو…همه وهمه ازمسائلی است که در یک نظام وساختارروشن وازسویی مبتنی برمبانی فلسفی عرفانی وازسوی دیگرمدلل به آیات وروایات می توانند در این پایان نامه عرضه گردند.

1-2سؤالات تحقیق

 

1-2-1سؤالات اصلیِ تحقیق

-ماهیت وشاخصه ها بهشت  وجهنم از دیدگاه امام خمینی وملاصدرا چیست و آراء ایشان در این زمینه چه مناسبتی با آیات و روایات دارد ؟

– طبقات ومراتب بهشت و جهنم و جلوه های پاداش وعذاب آن از دیدگاه امام خمینی وملاصدرا چیست و چه مناسباتی با اعمال وملکات انسان دارد وشواهد این آراء در آیات و روایات چیست؟

1-2-2سؤال فرعی تحقیق

– تبیین فلسفی عرفانی آراء ونظرات حضرت امام وملاصدرا در تطابق با دیدگاه های تفسیری ایشان چگونه انجام پذیر است وچه آیات وروایاتی نظرات ایشان را تأیید می نماید؟

-ابواب بهشت وجهنم چیست؟

-چرا وچگونه بهشت وجهنم هم اکنون موجودند؟

-آیا زمان ومکان به همین معنا درباره بهشت وجهنم صادق است؟

1-3فرضیه تحقیق

 

• ماهیت بهشت وجهنم، تجسم اعمال نیک وبد انسان است که متناسب با شاخصه ها و ویژگی های نشئات دیگر در آخرت ظهور می نماید.و آراء ملاصدرا وامام خمینی در این زمینه مناسبات فراوانی با آیات و روایات وارده دارد.
• بهشت وجهنم دارای طبقات ومراتب متعدد نظیر جنات نعیم ،عدن ،فردوس و… و جلوه های فراوانی از پاداش وعذاب نظیر حور وقصور وسدر ولباس های آتشین وآب های جوشان وزقوم می باشدکه با اعمال وملکات انسان