فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل اول :تعاریف مفاهیم ونمادهای اولیه

1-1-کاربرد توزیع نمایی………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2-تاریخچه………………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3-نتایج مورد نیاز……………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-4-نمونه گیری دومرحله ای…………………………………………………………………………………………….. 11

1-5-آزمون نمایی بودن و نابرابری پارامترهای مقیاس  ……………………………………………………. 14

فصل دوم :بدست آوردن فواصل اطمینان همزمان برای تفاضل پارامترهای

 مکان با یک کنترل

2-1-فاصله اطمینان همزمان با بهره گرفتن از روش نمونه گیری یک مرحله ای ………………. 17

2-2-فواصل اطمینان همزمان با بهره گرفتن از روش نمونه گیری دومرحله ای ………………… 23

2-3- مثال …………………………………………………………………………………………………………………………… 26

فصل سوم : بدست آوردن فواصل اطمینان همزمان برای تفاضل پارامترهای

مکان با بیش از یک کنترل

3-1- فواصل اطمینان همزمان با بهره گرفتن از روش لم در حالت نمونه گیری

 دومرحله ایی …………………………………………………………………………………………………………. 35

3-2-:بدست آوردن فواصل اطمینان همزمان بااستفاده از روش بانفرونی

 در حالت نمونه گیری دو مرحله ای ……………………………………………………………………………………. 41

عنوان                                                                                                                      صفحه

3-3 -فواصل اطمینان همزمان با بهره گرفتن از روش نمونه گیری یک مرحله ای………………. 47

3-4-مقایسه مقادیر بحرانی روش لم و بانفرونی ………………………………………………………………… 50

3-5- مثال ………………………………………………………………………………………………………………. 51

 فهرست منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………… 63

پیوست

برنامه شبیه سازی………………………………………………………………………………………………………… 67

مقدمه

فرض کنید  جامعه داریم که جامعه -ام دارای توزیع نمایی دوپارامتری با تابع چگالی زیر باشد

جائیکه   ها پارامترهای مقیاس و  ها پارامترهای مکان می باشند. فرض کنید از کل  جامعه ،  جامعه مربوط به گروه تیمار و  جامعه مربوط به گروه کنترل باشند . در این فصل به بررسی کاربرد توزیع نمایی دوپارامتری، تاریخچه، نتایج موردنیاز، نمونه گیری دومرحله ای وآزمون نمایی بودن ونابرابری پارامترهای مقیاس به همراه مفاهیم اولیه می پردازیم.

1-1- کاربرد توزیع نمایی

توزیع نمایی دارای کاربردهای متعددی در زمینه های آزمایشگاهی شیمی ، داروسازی و کشاورزی می باشد که در زیر به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم :

1-در قابلیت اعتماد پارامتر مکان توزیع نمایی دوپارامتری به عنوان زمان گارانتی قطعه الکتریکی و پارامتر مقیاس به عنوان متوسط طول عمر استفاده می شود.

2-در نظریه صف ، توزیع نمایی برای زمان بین مراجعه کنندگان استفاده می شود .

3-در مطالعات زیست شناسی پارامتر مکان ، دوره پنهان بیماری و پارامتر مقیاس مدت زمان بیماری علاوه بر مدت زمان پنهان بیماری نامیده می شود.

1-2-تاریخچه

  در سال  روش مقایسه چندگانه با کنترل تحت نابرابری را برای حالتی که در آن  پارامتر مقیاس نامعلوم و نابرابر باشندرا پیشنهاد دادند.  وهمکاران در سال  روش مقایسه چندگانه با کنترل را برای حالتی که  پارامتر مقیاس با هم برابر باشند یعنی  پیشنهاد دادند.برای مقایسه چندین پارامترمکان توزیع نمایی با بیش از یک کنترل، با فرض برابری پارامترهای مقیاس،  در سال  روش هایی برای تشکیل فواصل اطمینان یک طرفه و دوطرفه را ارائه دادند.

1-3-نتایج مورد نیاز

در ادامه نتایج و مباحثی که در ادامه پایان نامه مورد نیاز می باشد را مورد بررسی قرار
می دهیم .

قضیه(1-1)

 اگر  یک نمونه تصادفی  تایی از جامعه نمایی دوپارامتری با پارامتر مکان  و پارامتر مقیاس

 باشد در این صورت داریم :

الف :  دارای توزیع کای اسکور با  درجه آزادی است .

ب :  دارای توزیع نمایی استاندارد می باشد.

پ :  از یکدیگر مستقل هستند.

ج :   دارای توزیع  با  درجه آزادی است.

جائیکه :

 

 

اثبات :

ابتدا با بهره گرفتن از روش تابع توزیع نشان می دهیم که  (کوچکترین آماره

ترتیبی) دارای توزیع نمایی دوپارامتری  می باشد.

ابتدا تابع توزیع متغیر تصادفی  را بدست می آوریم.

     بنا به مستقل و هم توزیع بودن  داریم.

با مشتق گیری از  نسبت به  داریم :

بنابراین :

درنتیجه :

در این قسمت توزیع  را بدست می آوریم .

از قبل می دانیم که اگر  یک نمونه تصادفی تایی از توزیع نمایی دوپارامتری  باشد 

آن گاه متغیرهای تصادفی  دارای توزیع نمایی  می باشند . داریم :

برای پیداکردن توزیع  ابتدا توزیع ها را بدست می آوریم.اگر  یک نمونه تصادفی تایی از توزیع  جاییکه  باشد،آن گاه داریم :

برای اثبات رابطه فوق (رجوع شود به فصل اول پارسیان قسمت (ط))

فرض کنید  آماره های ترتیبی نمونه تصادفی  باشند. چگالی آماره های ترتیبی  به صورت زیر است .

نشان می دهیم متغیرهای تصادفی

مستقل و هم توزیع با توزیع  می باشند.

ژاکوبین تبدیل فوق برابر است با:

و به سادگی داریم :

پس

با توجه به اینکه حدود  ها به یکدیگر بستگی ندارد و تابع چگالی توأم آنها به صورت حاصل ضرب  تابع

چگالی نمایی با پارامتر  در آمده است ، بنابراین  ها از یکدیگر مستقل و هم توزیع ( با توزیع     )

می باشند .

به سادگی داریم :

با توجه به مطلب فوق

ویا

در نتیجه :

بنابراین :

در نتیجه توزیع  به صورت زیر خواهد بود .

برای اثبات قسمت (ب) داریم :

با بهره گرفتن از روش تابع توزیع داریم :

 جائیکه :

با بهره گرفتن از روابط بین توزیع ها داریم :

پس:

یعنی wدارای توزیع نمایی استاندارد می باشد.

برای اثبات قسمت (پ) داریم :

در قسمت های قبل نشان دادیم که برای یک  ثابت  دارای توزیع کای اسکور با  درجه

آزادی است پس یک آماره فرعی می باشد که توزیع آن به پارامتر مجهول بستگی ندارد . همچنین برای  ثابت

می توان نشان داد که   یک آماره بسنده کامل برای  می باشد . پس برای یک  ثابت   از

 (طبق قضیه باسو) مستقل می باشند . حال چون  دلخواه می باشد پس می توان گفت

  از  نیز مستقل می باشد .

برای اثبات قسمت (ج) داریم :

در اینجا صورت و مخرج عبارت  را بر  تقسیم می کنیم :

در قسمت های قبل نشان دادیم که  و   طبق قضیه باسو از یکدیگر مستقل می باشد و همچنین

 

و

 در نتیجه :

فرض کنید  دو متغییر تصادفی و  دو مقدار ثابت مثبت باشند، آنگاه :

 اثبات :

فرض کنید  باشد. برای اثبات لِمِ (1-1) از روش عضو گیری استفاده می کنیم.  فرض کنید که

عضوی از ناحیه ی  باشد، ثابت می کنیم که این  نقطه عضوی از    ناحیه ی  است.

اگر داشته باشیم  ، آنگاه به راحتی می توان به نتایج زیر رسید :

می دانیم که  هستند. اکنون دو حالت مختلف را در نظر می گیریم :

حالت اول  :

با بهره گرفتن از رابطه (1-1) داریم :

از طرفی با توجه به این که  است و در این حالت  می باشد، بنابراین داریم :

در نتیجه داریم :

بنابراین به راحتی نتیجه می گیریم :

حالت دوم :

می دانیم که در این حالت  است . حال اگر  باشد، با توجه به این که در این حالت

 است و رابطه ی (1-1) نتیجه می گیریم :

بنابراین داریم :

و در نتیجه :

پس در حالتی که  است، ثابت کردیم که :

حال اگر در حالت  ، فرض کنیم که  باشد ، در این صورت با توجه به این که در رابطه ی (1–1)

داریم  است می توان به نتایج زیر رسید :

بنابراین داریم :

و در نتیجه :

پس در حالتی که  است نیز ثابت کردیم که :

بنابراین برای هر دو حالت  و در حالتی که  است ، در اینجا اثبات کامل می شود. برای

حالتی که  است ، اثبات به طور مشابه به دست می آید .

نامساوی بانفررونی :

فرض کنید ،  تا پیشامد  باشند آن گاه داریم :

Halperin و همکاران در سال (1955) روش بانفرونی را در حالت نمونه گیری دو مرحله ای به صورت زیر بیان کردند

جائیکه  ها نشان دهنده مکمل مجموعه  می باشند.

1-4-نمونه گیری دومرحله ای از جامعه ای با توزیع نمایی دو پارامتری:

در نمونه گیری دو مرحله ای از جامعه ای باتوزیع نمایی دو پارامتری ، نخست  نمونه تایی  از جامعه انتخاب می شود سپس با محاسبه  برای جامعه عبارت زیر محاسبه می شود

که  موجود در رابطه  یک مقدار مثبت دلخواه  می باشد که جهت کنترل طول فاصله اطمینان استفاده

می شود و  نشان دهنده بزرگترین عدد صحیح کوچکتر یا مساوی با می باشد. 

جائیکه :

در نمونه گیری دو مرحله ای در صورتی که  باشد به مشاهدات اولیه ، مشاهده های 

 اضافه می شود ودر کل مشاهدات به صورت زیر حاصل می شوند

فرض کنید :

قضیه (1-2)

فهرست نشانه­ های اختصاری ………………………………………………………………………………………..ط

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول: کلیات تحقیق و مفاهیم ………………………………………………………………………..3

1-1. شرح وبیان مسأله پژوهشی ……………………………………………………………………………………4

1-2. اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………5

1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………….5

1-4. پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………..5

1-5. سؤال­های تحقیق ………………………………………………………………………………………………..6

1-6. روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………..6

1-7. مفاهیم و اصطلاحات …………………………………………………………………………………………..7

1-7-1. مقدمات حکمت …………………………………………………………………………………………….7

1-7-2. مطلق ……………………………………………………………………………………………………………7

1-7-3. مقید …………………………………………………………………………………………………………….8

فصل دوم: اطلاق و تقیید، اقسام و احکام آن ………………………………………………………10

2-1. انواع اطلاق ……………………………………………………………………………………………………..11

2-1-1. اطلاق استغراقی، بدلی و مجموعی ……………………………………………………………………11

2-1-1-1. اطلاق استغراقی ………………………………………………………………………………………..11

2-1-1-2. اطلاق بدلی ……………………………………………………………………………………………..12

2-1-1-3. اطلاق مجموعی ……………………………………………………………………………………….12

2-1-2. اطلاق افرادی، احوالی و ازمانی ………………………………………………………………………14

2-1-2-1. اطلاق افرادی …………………………………………………………………………………………..14

2-1-2-2. اطلاق احوالی …………………………………………………………………………………………..14

2-1-2-3. اطلاق ازمانی ……………………………………………………………………………………………15

2-1-3. اطلاق لفظی و مقامی ……………………………………………………………………………………..17

2-1-3-1. اطلاق لفظی …………………………………………………………………………………………….17

2-1-3-2. اطلاق مقامی ……………………………………………………………………………………………18

2-1-4. اطلاق الفاظ مفرد و اطلاق جملات ………………………………………………………………….22

2-1-4-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………24

2-2. انواع قید …………………………………………………………………………………………………………24

2-2-1. قید متصل و انواع آن ……………………………………………………………………………………..25

2-2-2. قید منفصل …………………………………………………………………………………………………..26

2-3. الفاظ مطلق ……………………………………………………………………………………………………..26

2-3-1. اسم جنس ……………………………………………………………………………………………………27

2-3-2. علم جنس ……………………………………………………………………………………………………29

2-3-2-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………30

2-3-3. مفرد محلی به ال …………………………………………………………………………………………..31

2-3-3-1. حکم جمع محلی به ال ……………………………………………………………………………….32

2-3-3-2. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………33

2-3-4. نکره …………………………………………………………………………………………………………..34

2-3-4-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………36

2-4. نحوه دلالت لفظ مطلق بر اطلاق ………………………………………………………………………….36

2-5. نسبی بودن اطلاق و تقیید ……………………………………………………………………………………39

2-6. رابطه اطلاق و تقیید …………………………………………………………………………………………..39

2-7. اعتبارات طبیعت و ماهیت …………………………………………………………………………………..42

 

2-8. تفاوت عام و مطلق ……………………………………………………………………………………………45

2-8-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………….48

2-9. حقیقت یا مجاز بودن استعمال مطلقی که مقید شده …………………………………………………49

2-9-1. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………….49

2-10. اجتماع مطلق و مقید ………………………………………………………………………………………..50

2-10-1. صورت عدم تنافی بین مطلق و مقید ………………………………………………………………..50

2-10-2. صورت تنافی بین مطلق و مقید ………………………………………………………………………51

2-10-2-1. هر دو ایجابی باشند ………………………………………………………………………………….52

2-10-2-2. یکی سلبی و دیگری ایجابی باشد ………………………………………………………………54

2-10-2-3. هر دو سلبی باشند ……………………………………………………………………………………55

جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………55

فصل سوم: مقدمات حکمت و کاربرد آن ……………………………………………………………59

3-1. دلالت قرائن بر اطلاق و جایگاه آن­ها……………………………………………………………………60

3-2. مقدمات حکمت ………………………………………………………………………………………………61

3-2-1. امکان اطلاق و تقیید ……………………………………………………………………………………..62

3-2-1-1. اقوال در زمینه مقدمه امکان …………………………………………………………………………63

3-2-1-2. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………65

3-2-2. عدم نصب قرینه بر تقیید …………………………………………………………………………………66

3-2-2-1. مقصود از قرینه …………………………………………………………………………………………66

3-2-2-2. برخی اقوال درمقدمه عدم نصب قرینه …………………………………………………………..68

3-2-2-3. بیان شهید صدر ………………………………………………………………………………………..68

3-2-2-4. شک در احتمال وجود قرینه و قرینیت موجود ………………………………………………..72

3-2-2-5. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………73

3-2-3. احراز در مقام بیان بودن متکلم ………………………………………………………………………..74

3-2-3-1. منظور از بیان ……………………………………………………………………………………………77

3-2-3-2. بیان آیت الله حائری …………………………………………………………………………………..78

3-2-3-3. اصل عقلایی و تردید در مقام بیان بودن ………………………………………………………..79

3-2-3-4. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………80

3-2-4. عدم قدر متیقن در مقام تخاطب ……………………………………………………………………….81

3-2-4-1. انواع قدر متیقن …………………………………………………………………………………………82

3-2-4-1-1. قدر متیقن خارجی …………………………………………………………………………………82

3-2-4-1-2. قدر متیقن در مقام تخاطب ………………………………………………………………………83

3-2-4-2. اشکال به آخوند ……………………………………………………………………………………….84

3-2-4-3. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………85

3-2-5. عدم انصراف ……………………………………………………………………………………………….86

3-2-5-1. معنای انصراف ………………………………………………………………………………………….87

3-2-5-2. اقسام انصراف …………………………………………………………………………………………..87

3-2-5-2-1. انصراف بدوی ……………………………………………………………………………………..88

3-2-5-2-2. انصراف تیقنی ………………………………………………………………………………………88

3-2-5-2-3. انصراف ظهوری …………………………………………………………………………………..88

3-2-5-2-4. انصراف اشتراکی ………………………………………………………………………………….89

3-2-5-2-5. انصراف نقلی ……………………………………………………………………………………….89

3-2-5-3. انصراف از یک نگاه ………………………………………………………………………………….90

3-2-5-3-1. انصراف بدوی ……………………………………………………………………………………..90

3-2-5-3-2. انصراف ناشی از کثرت استعمال ………………………………………………………………91

3-2-5-4. تداخل دو انصراف ……………………………………………………………………………………92

3-2-5-5. تحقیق مطلب ……………………………………………………………………………………………92

3-3. نتیجه مقدمات حکمت ………………………………………………………………………………………93

3-4. شمار مقدمات حکمت از نظر برخی اصولیان ………………………………………………………….94

3-5. کاربرد مقدمات حکمت …………………………………………………………………………………….95

3-5-1. کاربرد اصولی ……………………………………………………………………………………………..96

3-5-2. کاربرد فقهی ………………………………………………………………………………………………..98

3-5-3. کاربرد حقوقی …………………………………………………………………………………………….99

جمع­بندی و نتیجه ­گیری ……………………………………………………………………………………101

فهرست منابع و مآخذ ………………………………………………………………………………………………104

الف- منابع عربی ……………………………………………………………………………………………………104

ب- منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………….107

چکیده

یکی از مهم ترین مباحث اصولی در مبحث الفاظ، مطلق و مقید است که این اطلاق و تقیید آثار و ثمرات فقهی، حقوقی و عرفی فراوانی دارد و بر هر یک از این دو عنوان ثمرات جداگانه و متفاوتی بار می شود. از این رو در مواضع استعمال مطلق و مقید چون فهم مراد واقعی گوینده برای ما مهم است و در موارد مشتبه، به­ناچار باید به مراد گوینده پی ببریم و به آن عمل کنیم، مقدمات حکمت ما را در این امر یاری می­ کند و به مطلوب می­رساند. لذا بررسی مقدمات حکمت و کاربرد آن در موارد گوناگون از اهمیت ویژه­ای برخوردار است؛ چرا که کاربرد این مقدمات در حوزه های زیادی از جمله: حوزه فقاهت و استنباط احکام شرعی، اصول، حقوق موضوعه و محاورات مردم به چشم می­خورد و مورد نیاز آن­ها قرار می­گیرد. بنابراین ضرورت دارد که به طور تخصصی به این موضوع پرداخته شود. در تعداد این مقدمات بین اصولیان اختلاف نظر وجود دارد به طوری­که از یک تا پنج مقدمه ذکر شده است. در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته، بعد از بیان کلیاتی از مباحث مربوط به مطلق و مقید، به بحث و بررسی در زمینه شمار مقدمات و رابطه آن­ها با یکدیگر پرداخته شده و موارد کاربرد فقهی، اصولی و حقوقی آن روشن شده و چنین به دست آمده که مقدمات حکمت راهی است برای رسیدن به مراد واقعی متکلم، و تعداد آن­ها دوتا می­باشند: یکی، نبودن قرینه بر تقیید و دیگر اینکه ، متکلم در مقام بیان باشد؛ و با وجود این دو مقدمه می­توان از عدم ذکر قید در کلام، به مطلق بودن خواست گوینده پی برد.

مقدمه

دانش فقه راه رسیدن به احکام عملی شریعت را هموار می­ کند و فقه اسلامی مجموعه عظیمی است از قوانین و پیشنهادهای سازنده الهی برای همه شئونات فردی و اجتماعی بشر که از کوچک­ترین مسائل تا بزرگ­ترین معضلات سیاسی و اجتماعی، رهنمون دارد. این مجموعه دقیق و عمیق در گنجینه پر بار کتاب و سنت دفین بود که پس از رحلت پیامبر (ص) ، فقها در کشف این گنج پنهان کوشیدند و روز به روز به تازه­تر از تازه دست یافتند و بر این یافته­ ها افزودند تا به امروز که مجموعه پر بار حقوقی اسلام را به نام فقه، فرا روی ما قرار دادند.

بی­گمان مجموعه ­ای چنین دقیق و عمیق را اصولی متقن باید، پس به زودی دانشی بنام  اصول فقه پا گرفت و این اصول راه تفرّع و تشعّب فقه را باز کرده و آن را در بستر زمان و مکان که مؤثرترین عناصر تکامل قوانین است، بسط و

فصل اول: کلیات تحقیق و مفهوم شناسی……………………………………………………………………………………2

1-1- کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………3

1-1-1- بیان مسأله تحقیق………………………………………………………………………………………………..3

1-1-2- سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………..4

1-1-2-1- سوالات اصلی…………………………………………………………………………………………..4

1-1-2-2-  سوالات فرعی………………………………………………………………………………………….4

1-1-3- ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………….5

1-1-4-  اهداف و كاربردهای تحقیق………………………………………………………………………………..6

1-1-5-  روش انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………….6

1-1-6- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………..7

1-1-7- فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………..10

1-1-8-  جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق…………………………………………………………………….11

1-2- مفهوم شناسی تحقیق………………………………………………………………………………………………….12

1-2-1- مجالس……………………………………………………………………………………………………………12

1-2-2- مجالس مذهبی…………………………………………………………………………………………………13

1-2-3- حیات دینی………………………………………………………………………………………………………13

1-3- تاریخچه مجالس مذهبی…………………………………………………………………………………………..16

1-3-1- بررسی انواع مجالس مذهبی در زمان پیامبر و ائمه معصومین(علیهم‌السلام)………………………………….16

1-3-1-1- بررسی برگزاری مجالس مذهبی توسط اهل بیت(علیهم السلام)……………………………………………20

1-3-1-2-  جهت‌گیری مجالس مذهبی پس از شهادت امام حسین(علیه‌السلام)…………………………………21

1-3-2-  تاریخچه مجالس مذهبی در ایران………………………………………………………………………26

1-3-2-1- هجرت امام رضا‌علیه‌السلام به ایران………………………………………………………………..27

1-3-2-2- مهاجرت اهل بیت حضرت موسی بن جعفر‌ و امام رضاعلیهم‌السلام به ایران………….27

1-3-2-3- استقرار شیعیان مهاجر و شکل گیری شهر مقدس قم……………………………………29

1-3-2-4- ورود حضرت فاطمه معصومه‌سلام‌الله‌علیها به قم……………………………………………….29

1-3-2-5- برگزاری مجالس مذهبی بعد از شهادت حضرت امام رضاعلیه‌السلام……………………………..30

1-3-2-6- دوران آل بویه؛ رسمیت یافتن مجالس مذهبی در ایران…………………………………30

1-3-2-7- دوران سلجوقیان؛ حیات مخفی…………………………………………………………………32

1-3-2-9- دوران تیموریان؛ پیدایش مجالس مذهبی “روضه”……………………………………….33

1-3-2-10- دوران صفویه؛ اوج تعظیم شعائر……………………………………………………………..34

1-3-2-11- دوران افشاریان و زندیان؛ عصر افول و رکود……………………………………………34

1-3-2-12- دوران قاجار؛ غلبه ی زواید و حواشی بر اصل………………………………………….35

1-3-2-13-  دوران پهلوی؛ سیاست دوگانه………………………………………………………………..37

1-3-2-14- نقش مجالس مذهبی در پیروزی انقلاب اسلامی……………………………………….38

جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………………………………..39

فصل دوم……………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

کارکردهای  مجالس مذهبی در احیای دین با بهره گرفتن ازآیات و روایات…………………………………………40

2-1- اهمیت جماعت و مجالس در اسلام………………………………………………………………………………..41

2-2-  برپایی مجالس مذهبی از دیدگاه قرآن و روایات………………………………………………………………44

2-2-1- برپایی مجالس مذهبی از دیدگاه قرآن………………………………………………………………….45

2-2-1-1- انواع شعائر با توجه به آیات قرآن کریم………………………………………………………50

2-2-2- برپایی مجالس مذهبی از دیدگاه روایات………………………………………………………………56

2-3- جایگاه مجالس مذهبی مطلوب در حفظ و تداوم حیات دینی جامعه……………………………………62

2-3-1- کارکرد عبادی:………………………………………………………………………………………………….62

2-3-1-1- تبیین معارف دینی:…………………………………………………………………………………..64

2-3-1-2- فراهم سازی زمینه تهذیب نفس:………………………………………………………………..65

2-3-1-3-  بیان روایات و معارف اهل بیت:……………………………………………………………….67

2-3-2- کارکرد سیاسی………………………………………………………………………………………………….68

2-3-2-1-  مجالس مذهبی ابزار مبارزه سیاسی اهل بیت (علیهم السلام)…………………………………………………69

2-3-2-2- رزمایش سیاسی………………………………………………………………………………………71

2-3-2-3- افزایش روحیه جهاد و شهادت طلبی و ظلم ستیزی در برابر دشمنان………………73

2-3-2-4-  افزایش معرفت و بصیرت در مخاطبان………………………………………………………75

2-3-2-5- افزایش روحیه تولی و تبری……………………………………………………………………..77

2-3-3- کارکرد تربیتی…………………………………………………………………………………………………..81

2-3-3-1- ذکر خدا…………………………………………………………………………………………………82

2-3-3-2- معرفی الگو های برتر و نمونه های ناپسند………………………………………………….84

2-3-3-3- یادآوری نعمت های الهی…………………………………………………………………………86

2-3-3-4- یادآوری مرگ و قیامت…………………………………………………………………………….88

2-3-4- کارکرد فرهنگی………………………………………………………………………………………………..90

2-3-4-1- حفظ و استمرار هویت و فرهنگ دینی……………………………………………………….90

2-3-4-2-  تقویت و گسترش ادبیات و هنرهای مذهبی……………………………………………….91

2-3-4-3-  شکل گیری مراکز دینی-فرهنگی………………………………………………………………92

2-3-5- کارکرد اجتماعی……………………………………………………………………………………………….94

2-3-5-1- افزایش وحدت و همبستگی اجتماعی………………………………………………………..94

2-3-5-2- از میان رفتن طبقات اجتماعی ظاهری………………………………………………………..96

2-3-5-3- تقویت ارتباطات دینی………………………………………………………………………………98

2-3-6- کارکرد روانشناختی…………………………………………………………………………………………..99

2-3-6-1- برانگیختن عواطف دینی…………………………………………………………………………..99

2-3-6-2- تکرار و تلقین……………………………………………………………………………………….101

2-3-6-3- برقراری ارتباط مستقیم و چهره به چهره…………………………………………………..104

2-3-6-4-  ایجاد آرامش  روحی…………………………………………………………………………….108

جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………………….112

فصل سوم: آسیب شناسی مجالس مذهبی……………………………………………………………………………….113

3-1- واعظان و ذاکران………………………………………………………………………………………………………..114

3- 1-1- عدم تجهیز به اندیشه‌های ناب و مستدل…………………………………………………………..117

3- 1-2-  غفلت از تهذیب نفس…………………………………………………………………………………..118

3- 1-3-  غلو…………………………………………………………………………………………………………….121

3- 1-5-  خرافات در مجالس مذهبی……………………………………………………………………………124

3-1-6- تشدید اختلافات فرقه ای در بین مسلمین………………………………………………………….126

3- 1-7-  افراط و تفریط در طرح مسایل سیاسی…………………………………………………………….127

3- 1-8- برخورد کاسبکارانه………………………………………………………………………………………..128

3- 1-9-  استفاده از آهنگ‌های نامناسب و سبک‌های مبتذل(غنا)………………………………………129

3-2- آسیب‌های مربوط به متولیان مجالس مذهبی…………………………………………………………………..132

3-2-1- اکتفا به مداحی و کاستن از برنامه‌های محتوایی شعورمحوری……………………………….132

3-2-2- طولانی شدن برنامه مجالس مذهبی…………………………………………………………………..135

3-2-3- بی توجهی به نماز اول وقت…………………………………………………………………………….135

3-2-4- اسراف و چشم و هم‏چشمی…………………………………………………………………………….136

3-3-1-  فراهم آوردن زمینه آزار و اذیت برای دیگران…………………………………………………….138

3-3-2-  آسیب رساندن به بدن…………………………………………………………………………………….139

3-4- آسیب های مشترک در هر سه رکن………………………………………………………………………………140

3-4-1- ریا و تظاهر……………………………………………………………………………………………………140

3-5- برخی پیشنهادات به منظور رفع آسیب‌ها………………………………………………………………………..142

جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………………………………..145

نتیجه‌گیری نهائی…………………………………………………………………………………………………………………146

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………148

الف. منابع عربی………………………………………………………………………………………………………….148

ب. منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………..152

ج. مقالات…………………………………………………………………………………………………………………..158

1ـ1 تعریف مساله……………………………………………………………………………………………………..1

1ـ2سابقه و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………2

1ـ3ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………….2

1-4 سوال اصلی……………………………………………………………………………………………………….2

1ـ5 سوالات فرعی…………………………………………………………………………………………………….2

1-6 فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………..2

1ـ7 هدف ها و کاربردها…………………………………………………………………………………………. 3

1ـ8 جدید بودن تحقیق……………………………………………………………………………………………3

1ـ9 شرح احوال………………………………………………………………………………………………………..3

1 ـ10ارتباط با اگزیستانسیالیسم…………………………………………………………………………..11

1ـ11 روش فلسفی…………………………………………………………………………………………………15

1ـ12 تعمق اولیه……………………………………………………………………………………………………17

1ـ13 تعمق ثانویه………………………………………………………………………………………………….18

1ـ14 مساله و راز……………………………………………………………………………………………………19

1ـ15 بودن و داشتن………………………………………………………………………………………………20

1ـ16 فلسفه عینی………………………………………………………………………………………………….21

فصل دوم: رویکرد های انضمامی به هستی

2ـ1.هستی………………………………………………………………………………………………………………23

2ـ2.عشق………………………………………………………………………………………………………………..24

2ـ3.آمادگی و دردسترس بودن……………………………………………………………………………..26

 

2ـ4.وفا و ایمان……………………………………………………………………………………………………….28

2ـ5.امید………………………………………………………………………………………………………………….33

فصل سوم:انسان

3ـ1.شناخت انسان…………………………………………………………………………………………………37

3ـ2.حقیقت انسان………………………………………………………………………………………………….38

3ـ3.بی قراری انسان در دوره مدرن………………………………………………………………………39

3ـ4.انسان مساله ساز……………………………………………………………………………………………..45

3ـ5.تشویش،دلهره و اضطراب در انسان………………………………………………………………..51

3ـ6.انسان مشوش در مقام اذیت و آزار خویش…………………………………………………….54

3ـ7. تشویش مورد نکوهش بزرگان……………………………………………………………………….56

3ـ8.آزادی……………………………………………………………………………………………………………….58

3ـ9.مرگ و ناامیدی……………………………………………………………………………………………….62

3ـ10.شر و رستگاری………………………………………………………………………………………………66

3ـ11 .رابطه من و تو……………………………………………………………………………………………..71

فصل چهارم: فناوری و جهان

4 ـ1.فناوری……………………………………………………………………………………………………………75

4ـ2.پیامد منفی فناوری…………………………………………………………………………………………79

4ـ2ـ1فقدان اصالت و تمامیت………………………………………………………………………………………..79

4ـ2ـ2.فقدان خلاقیت در فرد…………………………………………………………………………………………80

4ـ2ـ3.فقدان معنای مناسب برای انسان………………………………………………………………………….82

4ـ2ـ4از دست دادن حس فطری……………………………………………………………………………………84

4ـ2ـ5عدم جذب شدن به سوی امر مقدس و متعالی……………………………………………………….85

فصل پنجم: اخلاق کاربردی

5ـ1.فلسفه و اخلاق………………………………………………………………………………………………..88

5ـ2.ارزش انسان…………………………………………………………………………………………………….94

5ـ3.هولوکاست،شکنجه و ارزش انسان……………………………………………………………….101

5ـ4.ناآرامی سیاسی و مدنی………………………………………………………………………………..104

5ـ5.جنگ…………………………………………………………………………………………………………….109

5ـ6.جنگ و نظام های استبدادی………………………………………………………………………..112

5ـ7.فقر و بیکاری…………………………………………………………………………………………………115

چکیده:

در این نوشتار که مشتمل بر پنج فصل است، نظریه اخلاقی گابریل مارسل با بهره گیری از روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته شده است. هدف از نگارش آن آشنایی با افکار فیلسوفی است که درمورد مسائل دنیای امروزی به خوبی

عنوان                                                                                                صفحه

 فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………… 5

1-3- هدف­های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 6

1-4- پیشینه­ی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 6

1-5- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-6- پرسش­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 9

1-7- پرسش­های جدید تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 9

 

فصل دوم: زمان، شخص و وجه افعال در مرزبان­نامه

2-1- زمان­های افعال در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………………. 12

2-1-1- انواع فعل ماضی و شیوه ­های مختلف آن در مرزبان­نامه……………………………………….. 12

2-1-1-1- ماضی مطلق…………………………………………………………………………………………………….. 13

2-1-1-1-1- ماضی مطلق با بای تأکید در مرزبان­نامه……………………………………………….. 13

2-1-1-1-2- ماضی مطلق به صورت پیشوندی در مرزبان­نامه…………………………………… 14

2-1-1-1-3- آوردن «می» یا «همی» قبل از ماضی مطلق در مرزبان نامه ……………. 14

2-1-1-2- ماضی استمراری……………………………………………………………………………………………… 15

2-1-1-2-1- ماضی استمراری به شیوه­ معمول امروزی (می+ بن ماضی+ شناسه)          15

2-1-1-2-2- ماضی استمراری بدون پیش جزء با پسوند «ی»………………………………… 15

2-1-1-2-3- ماضی استمراری با پیشوند «ب» و پسوند «ی» در مرزبان­نامه ………… 16

2-1-1-2-4- ماضی استمراری با همراه شدن می/ همی در اول و ی در آخر در مرزبان­نامه 16

2-1-1-3- ماضی نقلی در مرزبان­نامه ……………………………………………………………………………… 16

2-1-1-3-1- ماضی نقلی با حذف فعل معین در مرزبان­نامه……………………………………… 17

2-1-1-3-2- ماضی نقلی با کمک «استن» در مرزبان­نامه…………………………………………. 17

2-1-1-3-3- استعمال ماضی نقلی با فعل معین «باشیدن» در مرزبان­نامه……………… 17

2-1-1-3-4- استعمال ماضی نقلی با افعالی معادل آن در مرزبان­نامه………………………. 18

2-1-1-4- ماضی التزامی………………………………………………………………………………………………….. 18

2-1-1-4-1- ماضی التزامی به همان شیوه­ امروزی در مرزبان­نامه………………………… 18

2-1-1-4-2- ماضی التزامی مختصر در مرزبان­نامه…………………………………………………….. 18

2-1-1-5- ماضی بعید………………………………………………………………………………………………………. 19

2-1-1-5-1- ماضی بعید به شیوه­ امروز در مرزبان­نامه…………………………………………… 19

2-1-1-5-2- استعمال ماضی بعید با افعالی معادل آن در مرزبان­نامه………………………. 19

2-1-1-6- ماضی بعید استمراری ……………………………………………………………………………………. 19

2-1-1-7- ماضی ابعد ………………………………………………………………………………………………………. 19

2-1-2- انواع فعل مضارع و شیوه ­های مختلف آن در مرزبان­نامه………………………………………. 20

2-1-2-1- مضارع اخباری در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………. 20

2-1-2-1-1- مضارع اخباری بدون پیش جزء در مرزبان­نامه……………………………………… 20

2-1-2-1-2- مضارع اخباری با تکواژ «ب» در مرزبان­نامه………………………………………….. 21

2-1-2-2- مضارع التزامی در مرزبان­نامه………………………………………………………………………….. 21

2-1-2-2-1- مضارع التزامی بدون پیش جزء فعلی در مرزبان­نامه……………………………. 21

2-1-2-2-2- مضارع التزامی با پیش جزء فعلی «می» در مرزبان­نامه………………………. 21

2-1-3- مستقبل …………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-1-4- افعال دعایی در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………………… 22

2-1-4-1- افعال دعایی به شیوه­ بن مضارع+ ا+ شناسه در مرزبان­نامه……………………… 23

2-1-4-2- افعال دعایی با افزودن الفی بعد از فعل دعا………………………………………………….. 23

2-1-4-3- فعل دعایی با پسوند « ا» در مرزبان­نامه……………………………………………………….. 24

2-1-5- شیوه­ ساخت فعل امر در مرزبان­نامه…………………………………………………………………… 24

2-1-5-1- فعل امر بدون پیش جزء مثبت ساز در مرزبان­نامه………………………………………. 24

2-1-5-2- فعل امر با پیش جزء «می» در مرزبان­نامه……………………………………………………. 24

2-1-5-3- ساختن افعال نهی با استعانت از تکواژ «مَ» در مرزبان­نامه………………………….. 25

2-1-6- فعل آغازی در مرزبان­نامه………………………………………………………………………………………… 25

2-1-7- مصدر به جای افعال دیگر در مرزبان­نامه……………………………………………………………….. 26

2-1-7-1- به کار بردن مصدر به جای مضارع التزامی در مرزبان­نامه……………………………. 26

2-1-7-2- به کار بردن مصدر به جای امر در مرزبان­نامه……………………………………………….. 26

2-2- زمان­های تقویمی (نجومی) و دستوری در مرزبان­نامه …………………………………………………. 27

2-2-1- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع التزامی در مرزبان­نامه………………………………….. 27

2-2-2- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع اخباری در مرزبان­نامه………………………………….. 28

2-2-3- کاربرد ماضی استمراری به جای مضارع التزامی در مرزبان­نامه…………………………… 29

2-2-4- کاربرد ماضی استمراری به جای ماضی مطلق در مرزبان­نامه………………………………. 29

2-2-5- کاربرد مضارع به جای ماضی در مرزبان­نامه…………………………………………………………… 29

2-2-6- کاربرد فعل خبری به جای التزامی در مرزبان­نامه…………………………………………………. 30

2-2-7- کاربرد فعل مضارع التزامی به جای مضارع اخباری در مرزبان­نامه………………………. 30

2-3- فعل­های ناگذر یک شخصه (مرکب ضمیری) و فعل­های غیر شخصی در مرزبان­نامه… 30

2-3-1- فعل­های ناگذر یک شخصه در مرزبان­نامه……………………………………………………………… 31

2-3-2- فعل­های غیر شخصی در مرزبان­نامه………………………………………………………………………. 32

2-4- وجه افعال در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………………………. 33

2-4-1- وجه اخباری در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………………… 33

2-4-2- وجه التزامی……………………………………………………………………………………………………………… 34

2-4-3- وجه امری در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………………. 35

2-4-4- وجه تأکیدی در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………….. 35

2-4-5- وجه مصدری در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………….. 36

2-4-6- وجه وصفی در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………………….. 36

2-4-7- وجه شرطی در مرزبان­نامه………………………………………………………………………………………. 37

 

فصل سوم: کارکردهای مختلف فعل در مرزبان­نامه (تقدیم، حذف و تکرار افعال، تام و ناقص، معین و شبه معین، مطابقت فعل و فاعل، افعال مثبت و منفی)

3-1- تقدیم فعل بر سایر اجزای جمله در مرزبان­نامه…………………………………………………………….. 40

3-1-1- تقدیم فعل قبل از همه اجزای جمله در مرزبان­نامه …………………………………………… 41

3-1-2- تقدیم فعل بر متمم در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………. 41

3-1-3- تقدیم فعل بر نهاد در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………. 42

3-1-4- تقدیم فعل بر مسند در مرزبان­نامه………………………………………………………………………… 42

3-1-5- تقدیم فعل بر بدل در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………. 43

3-1-6- قرار گرفتن فعل در میان موصوف و صفت در مرزبان­نامه…………………………………….. 43

 

 

3-1-6-1- قرار گرفتن فعل در میان نهاد و صفتش در مرزبان­نامه………………………………… 43

3-1-6-2- قرار گرفتن فعل در میان مفعول و صفتش در مرزبان­نامه……………………………. 44

3-1-6-3- قرار گرفتن فعل در میان مسند و صفتش در مرزبان­نامه…………………………….. 44

3-1-7- تقدیم فعل بر قید در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………. 44

3-1-8- تقدیم فعل بر نهاد و مفعول در مرزبان­نامه…………………………………………………………….. 45

3-1-9- تقدیم فعل بر منادا در مرزبان­نامه………………………………………………………………………….. 45

3-1-10- تقدیم فعل بر مفعول در مرزبان­نامه…………………………………………………………………….. 45

3-2- حذف و تکرار افعال و وابسته­های آن در مرزبان­نامه…………………………………………………….. 45

3-2-1- شیوه­ کاربرد حذف به قرینه­ی معنوی در مرزبان­نامه………………………………………… 46

3-2-1-1- حذف رابطه بعد از صفت تفضیلی به قرینه­ی معنوی در مرزبان­نامه………….. 46

3-2-1-2- حذف افعال به قرینه­ی معنوی در مرزبان­نامه………………………………………………. 48

3-2-1-3- حذف فعل­های معین به قرینه­ی معنوی در مرزبان­نامه………………………………. 48

3-2-2- حذف فعل به قرینه لفظی در مرزبان­نامه………………………………………………………………. 48

3-2-2-1- حذف رابطه به قرینه­ی لفظی در مرزبان­نامه………………………………………………… 49

3-2-2-2- حذف افعال دعایی به قرینه­ی لفظی در مرزبان­نامه……………………………………… 49

3-2-2-3- حذف همکرد در مرزبان­نامه به قرینه لفظی در مرزبان­نامه………………………….. 50

3-2-2-4- حذف جمله به قرینه­ی لفظی در مرزبان­نامه………………………………………………… 51

3-2-2-5- حذف فعل معین به قرینه لفظی در مرزبان­نامه……………………………………………. 52

3-2-2-6- حذف فعل معین به قرینه آخرین فعل در مرزبان­نامه…………………………………. 53

3-2-2-7- حذف فعل معین با دو قرینه در مرزبان­نامه………………………………………………….. 53

3-2-2-8- حذف فعل معین به قرینه­ی غیر معین در مرزبان­نامه………………………………… 54

3-2-3- تکرار افعال در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………………….. 54

3-3- افعال تام و ناقص، افعال معین و شبه معین در مرزبان­نامه…………………………………………. 55

3-3-1- افعال ناقص در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………………….. 55

3-3-1-1- فعل­های ناقص یا فعل­های ربطی لازم در مرزبان­نامه ………………………………….. 55

3-3-1-2- فعل ناقص متعدی در مرزبان­نامه…………………………………………………………………… 56

3-3-2- فعل معین………………………………………………………………………………………………………………… 58

3-3-2-1- فعل­های معین مجهول ساز در مرزبان­نامه…………………………………………………….. 58

3-3-2-2- افعال معین زمان ساز در مرزبان­نامه……………………………………………………………… 59

3-3-2-3- افعال معین نمودساز در مرزبان­نامه……………………………………………………………….. 59

3-3-2-4- فعل معین مرکب در مرزبان­نامه…………………………………………………………………….. 59

3-3-3- کاربرد افعال­ شبه معین در مرزبان­نامه…………………………………………………………………… 60

3-4- شیوه­ مطابقت فعل و فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………………………………… 60

3-4-1- مطابقت فعل و فاعل از نظر شمار در مرزبان­نامه…………………………………………………… 61

3-4-1-1- فاعل جاندار……………………………………………………………………………………………………… 61

3-4-1-1-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………… 61

3-4-1-1-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل برای احترام در مرزبان­نامه …………………… 62

3-4-1-1-3- آوردن فعل جمع با فاعل مفرد در مرزبان­نامه………………………………………. 62

3-4-1-1-4- آوردن فعل جمع و مفرد با فاعل جمع در مرزبان­نامه…………………………. 62

3-4-2- فاعل غیر جاندار………………………………………………………………………………………………………. 63

3-4-2-1- مطابق داشتن فعل با فاعل در مرزبان­نامه……………………………………………………… 63

3-4-2-2- مطابقت نداشتن فعل با فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………………. 63

3-4-3- آوردن فعل جمع برای اسم­های معطوف در مرزبان­نامه……………………………………….. 63

3-4-3-1- کسان………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-4-3-2- غیر کسان از جانداران…………………………………………………………………………………….. 64

3-4-3-2-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزبان­نامه …………………………………………. 64

3-4-3-2-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………. 64

3-4-3-3- غیر جانداران ………………………………………………………………………………………………….. 65

3-4-3-3-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………… 65

3-4-3-3-2- مطابقت نداشتن فعل و فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………. 65

3-4-4- واقع شدن عدد و معدود به عنوان نهاد در مرزبان­نامه………………………………………….. 65

3-4-4-1- کاربرد عدد جای معدود در مرزبان­نامه………………………………………………………….. 66

3-4-4-2- کاربردعدد و معدود در مرزبان­نامه………………………………………………………………….. 66

3-4-5- عطف کردن افعال در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………. 66

3-4-5-1- مطابقت داشتن فعل و فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………………… 67

3-4-5-2- عطف شدن افعال بدون علامت عطف در مرزبان­نامه…………………………………… 67

3-4-5-3- عطف شدن دو فعل با زمان­های متفاوت در مرزبان­نامه……………………………….. 67

3-4-6- فاعل مقدر در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………………. 67

3-4-7- شیوه­ آوردن فعل برای اسم جمع در مرزبان­نامه………………………………………………. 69

3-4-7-1- مردم…………………………………………………………………………………………………………………. 69

3-4-7-1-1- مردم با فعل مفرد……………………………………………………………………………………. 69

3-4-7-1-2- مردم با فعل جمع…………………………………………………………………………………… 69

3-4-7-2- لشکر…………………………………………………………………………………………………………………. 70

3-4-7-2-1- لشکر با فعل مفرد……………………………………………………………………………………. 70

3-4-7-2-2- لشکر با فعل جمع…………………………………………………………………………………… 70

3-4-7-3- گروه با فعل جمع……………………………………………………………………………………………. 70

3-4-7-4- امت با جمع…………………………………………………………………………………………………….. 70

3-4-8- عدم مطابقت فعل و فاعل از نظر شخص در مرزبان­نامه (التفات) ……………………….. 71

3-5- شیوه­ نفی افعال در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………….. 71

3-5-1- جدا شدن علامت نفی از فعل در مرزبان­نامه………………………………………………………… 72

3-5-2- افزودن علامت نفی بر قسمت آخر فعل در مرزبان­نامه………………………………………… 72

3-5-3- آمدن علامت نفی بر سر قرینه در هنگام مقارنه در مرزبان­نامه…………………………… 73

3-5-4- «نه» به صورت کلمه­ای مستقل…………………………………………………………………………….. 73

3-5-5- نفی افعال با تکواژ «مَ» در مرزبان­نامه……………………………………………………………………. 74

3-5-6- نفی افعال با تکواژ «نا» در مرزبان­نامه…………………………………………………………………….. 75

 

فصل چهارم: نظام معنایی و مشتقات فعل در مرزبان­نامه (افعال در معانی دیگر،
فعل­های کم کاربرد و متروک، ترکیب و کاربردهای خاص قدیمی افعال، اسم مصدر و حاصل مصدر)

4-1- کارکرد افعال با معانی دیگر در مرزبان­نامه……………………………………………………………………… 77

4-1-1- معانی دیگر آمدن در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………….. 77

4-1-2- معانی دیگر افتادن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………. 79

4-1-3- معانی دیگر یافتن در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………….. 82

4-1-4- معانی دیگر نقل کردن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………… 82

4-1-5- معانی دیگر گردیدن در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………. 83

4-1-6- معانی دیگر گردانیدن و گردیدن در مرزبان­نامه ……………………………………………………. 84

4-1-6-1- گردانیدن………………………………………………………………………………………………………….. 84

4-1-6-2- گردیدن …………………………………………………………………………………………………………… 84

4-1-7- معانی دیگر شدن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………… 85

4-1-8- معانی دیگر رفتن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………… 85

4-1-9- معانی دیگر ساختن در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………. 86

4-1-10- معانی مختلف ماندن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………… 87

4-1-11- معانی مختلف گشتن در مرزبان­نامه…………………………………………………………………….. 87

4-1-12- معانی مختلف نمودن در مرزبان­نامه…………………………………………………………………….. 88

4-1-13- معانی مختلف داشتن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………. 89

4-1-14- معانی مختلف کردن در مرزبان­نامه……………………………………………………………………… 90

4-1-15- معانی مختلف دیدن در مرزبان­نامه………………………………………………………………………. 90

4-1-16- معانی دیگر دمیدن، زدن، دیدن، دادن، باشیدن، تسلم کردن، پرسید، مرتب گردانیدن، رسیدن و پیداکردن در مرزبان­نامه………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

4-2- فعل­های کم کاربرد یا متروک در مرزبان­نامه ……………………………………………………………….. 92

4-2-1- به کارگیری افعال به شیوه کهن در مرزبان­نامه…………………………………………………….. 93

4-2-2- افعال کم کاربرد در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………….. 93

4-2-3- افعال با شکلی متفاوت با امروز در مرزبان­نامه……………………………………………………….. 97

4-2-4- افعال متروک یا کم کاربرد در مرزبان­نامه………………………………………………………………. 98

4-3- ترکیب و کاربرد خاص و قدیمی افعال در مرزبان­نامه…………………………………………………… 111

4-3-1- ترکیب افعال در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………….. 111

4-3-1-1- ترکیب افعال فارسی با مصادر عربی در مرزبان­نامه………………………………………. 111

4-3-1-2- ساختن افعال مرکب با کلمات قدیمی فارسی در مرزبان­نامه………………………. 113

4-3-2- افعال ساده­ی قدیمی فارسی در مرزبان­نامه…………………………………………………………… 118

4-3-3- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول یا اسم فاعل در مرزبان­نامه…………………………. 119

4-3-3-1- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول……………………………………………………………… 119

4-3-3-2- ساختن مصدر مرکب از اسم فاعل………………………………………………………………… 121

4-3-3-3- ساختن مصدر مرکب از بن مضارع با پسوند«ه» اسم ساز…………………………… 122

4-4- کارکرد اسم مصدر و حاصل مصدر در مرزبان­نامه…………………………………………………………. 123

4-4-1- انواع اسم مصدر در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………….. 123

4-4-1-1- اسم مصدر مختوم به «ش» در مرزبان­نامه……………………………………………………. 123

4-4-1-1-1- اسم مصدر شینی از کلمه­های مفرد (به قیاس امروز) در مرزبان­نامه…. 124

4-4-1-1-2- اسم مصدر با ریشه­ فعل در مرزبان­نامه (که منطبق با دوم شخص مفرد امر حاضر است)       124

4-4-1-2- اسم مصدر با افزودن «آر» بر ریشه­ فعل……………………………………………………. 125

4-4-1-2- اسم مصدر مرخّم در مرزبان­نامه…………………………………………………………………….. 126

4-4-2- حاصل مصدر در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………….. 126

4-4-2-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» در مرزبان­نامه………………………………………………….. 126

4-4-2-1-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر اسم در مرزبان­نامه…………………….. 127

4-4-2-1-2- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت بسیط در مرزبان­نامه……….. 127

4-4-2-1-3- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت مرکب در مرزبان­نامه……….. 127

4-4-2-1-4- حاصل مصدر در کلمه­های مختوم به الف و هاء…………………………………… 127

4-4-2-2- حاصل مصدر با افزودن (- گی) در مرزبان­نامه………………………………………………. 128

4-4-2-3- به کارگیری حاصل مصدرهای عربی در مرزبان­نامه………………………………………. 128

 

فصل پنجم: شیوه متعدی و مجهول نمودن افعال در مرزبان­نامه

5-1- شیوه ­های متعدی کردن افعال در مرزبان­نامه………………………………………………………………… 131

5-1-1- متعدی کردن افعال با تکواژ سببی «ان» در مرزبان­نامه………………………………………. 131

5-1-2- افزودن نشانه­ی متعدی به آخر افعال متعدی……………………………………………………….. 132

5-1-3- ساختن افعال متعدی با افزودن الف یا فتحه قبل از علامت مصدری در مرزبان­نامه       133

5-1-4- متعدی نمودن افعال با به کارگیری معادل در مرزبان­نامه……………………………………. 133

5-2- کارکرد افعال لازم و متعدی در مرزبان­نامه……………………………………………………………………. 134

5-2-1- فعل­های دوگانه (لازم و متعدی) در مرزبان­نامه…………………………………………………….. 134

5-3- شیوه ­های مجهول کردن افعال در مرزبان­نامه………………………………………………………………… 137

5-3-1- فعل مجهول با صفت مفعولی بلند در مرزبان­نامه………………………………………………….. 138

5-3-1-1- فعل مجهول به استعانت از فعل شدن در مرزبان­نامه…………………………………… 138

5-3-1-2- ساختن فعل مجهول با استعانت از فعل معین آمدن در مرزبان­نامه…………… 139

5-3-1-3- آوردن نقش نمای «را» همراه نایب فاعل فعل مجهول در مرزبان­نامه………… 139

5-3-1-4- افعال مجهول به کمک گشتن و گردیدن در مرزبان­نامه………………………………. 140

5-3-1-4-1- گردیدن …………………………………………………………………………………………………… 140

5-3-1-4-2- گشتن………………………………………………………………………………………………………. 140

5-3-1-5- همراه شدن فعل مجهول با فاعل در مرزبان­نامه…………………………………………… 140

5-3-1-6- فعل مجهول مرکب با همکرد «کردن»………………………………………………………….. 141

5-3-2- فعل مجهول با صفت مفعولی کوتاه در مرزبان­نامه………………………………………………… 141

5-3-3- فعل مجهول کوتاه یا فعل مجهول بدون صفت مفعولی در مرزبان­نامه………………… 142

5-3-4- به کار رفتن فعل مجهول به جای فعل معلوم در مرزبان­نامه……………………………….. 142

 

فصل ششم: ساختمان و ریشه­ افعال در مرزبان­نامه (ساختمان افعال، حروف و ادواتی که پس و پیش فعل می­آید، حروف اضافه اختصاصی و ریشه­ و ماده افعال)

6-1- ساختمان افعال در مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………………. 144

6-1-1- فعل ساده (بسیط) در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………. 144

6-1-2- فعل­های پیشوندی مرزبان­نامه…………………………………………………………………………………. 146

6-1-2-1- پیشوندها با افزودن معنای جدید در مرزبان­نامه در مرزبان­نامه……………………. 147

6-1-2-2- افعال با پیشوندهای مختلف در مرزبان­نامه……………………………………………………. 148

6-1-2-3- پیشوندها بدون هیچ تأثیری در افعال مرزبان­نامه…………………………………………. 150

6-1-2-4- فاصله گرفتن پیشوند از فعل در مرزبان­نامه …………………………………………………. 152

6-1-3- افعال مرکب پیشوندی مرزبان­نامه…………………………………………………………………………… 152

6-1-4- انواع عبارت­های فعلی در مرزبان­نامه……………………………………………………………………… 153

6-1-4-1- عبارت­های فعلی طولانی مرزبان­نامه………………………………………………………………. 154

6-1-4-2- عبارت­های فعلی کوتاه مرزبان­نامه………………………………………………………………….. 155

6-1-4-2-1- قرار گرفتن پیشوند قبل از دیگر اجزا در عبارت فعلی ……………………….. 155

6-1-4-2-2- همراه شدن دو پیشوند با هم در مرزبان­نامه…………………………………………. 156

6-1-5- فعل­های مرکب مجازی و کنایی و عامیانه­ی مرزبان­نامه……………………………………….. 157

6-1-5-1- فعل­های مرکب مجازی و کنائی مرزبان­نامه…………………………………………………… 157

6-1-5-2- فعل مرکب عامیانه…………………………………………………………………………………………… 159

6-1-6- فعل مرکب در مرزبان­نامه………………………………………………………………………………………… 159

6-1-6-1- فعل مرکب استوار……………………………………………………………………………………………. 160

6-1-6-2- فعل مرکب نا استوار………………………………………………………………………………………… 161

6-1-6-3- جدا شدن اجزای فعل مرکب در مرزبان­نامه………………………………………………….. 162

6-1-6-4- فعلیار نیمه کلمه در مرزبان­نامه……………………………………………………………………… 163

6-1-6-5- همراه شدن فعلیار افعال مرکب با «ت» عربی در مرزبان­نامه………………………. 163

6-1-6-5-1- رفتن فعلیار به باب مفاعله در مرزبان­نامه………………………………………………. 164

6-1-6-5-2- همراه شدن فعلیار با «ت» زاید در مرزبان­نامه……………………………………… 164

6-1-6-6- همکردهای به کار رفته در مرزبان­نامه……………………………………………………………. 165

6-1-7- تراکم افعال در مرزبان­نامه……………………………………………………………………………………….. 173

6-2- آوردن حروف و ادواتی پیش یا پس از  فعل در مرزبان­نامه ………………………………………… 174