فهرست مطالب

عنوان                                                                                                شماره صفحه

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اوّل کلیّات تحقیق

1-1-0بیان مساله 5

1-2-0اهداف تحقیق 5

1-3-0فرضیه تحقیق 6

1-4. روش کار و تحقیق 6

1-5 -0 پیشینه ‌تحقیق 6

فصل دوم بررسی اوضاع سیاسی،  اجتماعی اقتصادی،  فرهنگی و ادبی عصر جبران و می‌زیاده

2-1. اوضاع سیاسی لبنان در عصر جبران و می‌ 8

2-02اوضاع اجتماعی و اقتصادی لبنان در عصر جبران و می‌ 10

2-03 اوضاع ادبی لبنان در قرن نوزدهم 12

2-3-1 انجمن‌های ادبی 14

2-04اوضاع فرهنگی، علمی لبنان در عصر جبران و می‌ 14

2-4-1انواع مدارس در شام 16

فصل سوم سیری در زندگی،  آثار و  اندیشه‌ی جبران خلیل جبران و می‌زیاده

3-1-1تولد و خانواده 19

3-1-2تحصیل 20

3-1-3 وفات 22

3-1-4 عوامل موثر در شکل‌گیری اندیشه‌های جبران خلیل جبران 22

3-1-5 ادبیات مهجر 27

3-1-5-1 علل و عوامل شکل‌گیری ادبیات مهجر 28

3-1-5-2 گرایشهای ادبی مهجر 28

3-1-6 سبک جبران 29

3-1-7 جبران و رمانتیسم 31

3-1-8 جبران و رمزگرایی(سمبولیسم) 33

3-1-9آثار و تألیفات ادبی جبران خلیل جبران 34

3-2-1 تولد 38

3-2-2خانواده 39

3-2-3تحصیل 40

3-2-4مهاجرت به مصر 41

3-2-5. شخصیت می‌ 43

3-2-6. زندگی عاطفی می ‌و علاقه اش به جبران 44

3-2-7. حوادث ناگوار 44

3-2-8. بازگشت به زندگی 46

3-2-9. سرانجام می‌ 47

3-2-10. فعالیت‌های بارز ادبی- اجتماعی می‌زیاده 49

3-2-10-1. مبارزات برای نهضت و بیداری زنان 49

3-2-10-2. همایش ادبی زبان 50

3-2-11. آثار می 54

3-2-11-1. شعر 54

3-2-11-2. نثر 55

3-2-11-3. آثار گمشده‌ی او 49

فصل چهارم  بررسی دین و پلورالیزم

4-01 منظور ازپلورالیسم دینی 61

4-02تامل در باب خداوند 62

4-2-1در جستجوی حقیقت غایی 62

4-3-0هویت و چیستی دین 62

4-4- 0 شیوه تحقیق و ارزیابی در عقاید دینی 65

4- 5- 0 وحدت دین و تکثرشرایع 66

4-06چیستی پلورالیسم 68

4-7. پیشینه‌پلورالیسم دینی 69

4-7-1. انحصار‌گرایی 70

4-7-2. شمول‌گرایی 70

4-7-3- 0 کثرت‌گرایی 71

4-8-0 اسلام مطلق در برابر خداوند 72

4-9. تساهل و تسامح در قرآن کریم و سیره‌ی معصومین 73

4-9-1. قرآن و بردباری مذهبی و اجتماعی 73

4-9-2سیره پیامبر 75

4-9-3 سیره امام علی‌(ع) 77

فصل پنجم بررسی و مقایسه‌ی تکثر‌گرایی دینی در آثار و اندیشه‌ی می‌زیاده و جبران

5-1-1 دین 79

5-1-2. وحدت و یگانگی 85

5-1-3 کمال 89

5-1-4 جبران وتقابل با انحصار‌گرایی 92

5-1-5. حقیقت یابی در چهار چوب تساهل و تسامح 94

5-1-6. جبران و تکثر‌گرایی 97

5-1-7 تکثرگرایی‌گرایی دینی تا اتحاد ادیان 98

5-2-1. پلورالیزم یا کثرت‌گرایی دینی در اندیشه می‌زیاده 101

5-2-2. موضع‌گیری او درباره اختلافات مذهبی و قومی 101

5-2-3 0 اندیشه دینی می‌زیاده 104

5-2-3-1 0 نظریه می‌زیاده درباره حقیقت دین و غایت زندگی 104

5-2-4. نظر و اندیشه می‌درباره شرق و میراث شرق برای دوری از اختلافات 107

5-2-4-1 افتخار به شرق و فرهنگ و ادب آن 107

5-2-5. شکوه اسلام از زبان مَی 113

5-3-1. عقاید دینی جبران و می‌ 115

5-3-2. حقیقت نماز از دیدگاه جبران و مَی 116

5-3-3. تأثیر‌پذیری از قرآن 119

5-3-4. پلورالیسم در اندیشه‌ی جبران و می 122

5-3-4-1.جبران……………………………………………………………………………………………………………122

5 -3-4-2.پلورالیزم در اندیشه ی می در مقایسه با جبران…………………………………………………….127

5-3-4-2-1. دعوت مسلمانان و مسیحیان به برادری…………………………………………………………….130

ملخص البحث 132

نتیجه‌گیری و پیشنهادات 135

فهرست منابع و مآخذ 137

فهرست اعلام 142

چکیده به زبان انگلیسی II

چکیده

دین به عنوان یکی از ابتدایی‌‌ترین و اصیل‌‌ترین نیاز فطری انسان همیشه در طول تاریخ با تحولات و تقریرات متفاوت  مواجه بوده است. جریان پلورالیسم دینی(تساهل دینی‌) در میان ادیبان عربی در اثنای قرن نوزدهم و بیستم واکنشی به تفاوت دینی این ادیبان در دوره عثمانی‌ و فشارهای آن حکومت بر مسیحیان لبنان و سوریه بود. در این میان نویسندگان وادیبان مسیحی چون ناصیف یازجی وبطرس بستانی و دیگران تلاش کردند که از عوامل پراکندگی و دشمنی میان مسلمانان ومسیحیان بپرهیزند و بیشتر به روی وجوه مشترک ادیان و همکاری‌ آنها تکیه کنند. جبران خلیل جبران در ششم ژانویه 1883 از مادر فرزانه و مهربان به نام «کامل رحمت » که کشیش زاده‌ایی مارونی و پدری تند خو و دائم الخمر در روستای «بشری» واقع در لبنان متولد شد. جبران در یک خانواده‌ی مسیحی به دنیا آمد بنابراین وی مسیحی است. و گرایشهای دینی در او وجود داشت و از کودکی به کلیسا می‌رفت و به مسیح عشق می‌ورزید. ‌با این وجود از تعصبات دینی در آثار او خبری نیست. او در حقیقت یک پلورالیست‌ دینی است. ‌گویی حق را منحصر به یک آیین خاص نمی‌داند بلکه حق را جاری و ساری در همه‌ی ادیان می‌بیند.

می‌زیاده در سال 1885 از پدری مارونی مذهب و مادری ارتدکس که هر دو‌ی آنها أهل لبنان بودند به دنیا آمده وی با تحصیل در مدرسه راهبان الیوسفیات الناصره و سپس دیر عین طوره لبنان دارای شخصیتی مذهبی بود. او سالها بعد با حضور در محافل ادبی مصر با بزرگان ادبیات عربی آشنا شد. غنای ادبی و دانش مذهبی اش او را به شخصیتی منادی همزیستی مسالمت‌آمیز انسانها در کشور‌های اسلامی و به طور کل در شرق با وجود اختلاف در مذهب و ادیان تبدیل کرد. بنابراین هر دوادیب مورد نظر را میتوان پلورالیست نامید با این تفاوت که اندیشه ی پلورالیسم دینی می زیاده ملموستر و واقع بینانه تر از جبران خلیل جبران  میباشد.رساله‌ی حاضر بر آن است تا اندیشه‌های دو ادیب پلورالیست عرب زبان را در زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان در کنار هم را بررسی نماید. مرجع این بررسی‌ها کتابها و آثار جبران و می ‌و آنچه که دیگران درباره آنها نقل کرده‌اند می‌باشد.

کلید‌واژه‌:جبران،  مَی‌زیاده،  پلورالیزم دینی،  تسامح،  دین،  شرق.

مقدمه