ﭼﻜﻴده

در سال­های اخیر، تحقیقات بر روی نانوکامپوزیت­های پلیمری توجه زیادی را به خود جلب کرده است و این به دلیل خواص مکانیکی، حرارتی، نوری و شیمی فیزیکی بهبود یافته این پلیمرها نسبت به پلیمر خالص و کامپوزیت­های معمولی است. در دهه­های گذشته توجه محققان بر روی نانوکامپوزیت­های پلیمری – خاک رس متمرکز بوده است در حالی که در چند سال اخیر توجه به سمت انواع دیگر نانوذرات معدنی به منظور بهبود خواص جلب شده است.

پلی وینیل الکل (PVA)، یکی از پلیمرهای سنتزی سازگار با طبیعت و محلول در آب است که دارای خواص بسیار عالی می­باشد. این پلیمر به عنوان یک محصول تجاری و صنعتی ارزشمند، از نظر حلالیت و زیست تخریب پذیر بودن آسیب کمی به محیط زیست می­رساند و به همین دلیل مورد توجه محققین و صنعت­گران قرار گرفته است. با وجود این، خواص پلی وینیل الکل می ­تواند توسط پخش نانوذرات معدنی گوناگون در ماتریس پلیمری بهبود یابد.

در این پژوهش، نانوذرات CdS به روش هم­رسوبی ساخته شده است. نانوکامپوزیت Starch/PVA/CdS نیز با اضافه کردن نانوذرات سنتزی به پلیمر توسط روش فرآوری محلول تهیه شده است. در راستای این پژوهش ساختار نانوذرات و نانوکامپوزیت­های تهیه شده توسط الگوی پراش اشعه ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف سنجی انرژی پراش اشعه ایکس (EDX) مورد بررسی قرار گرفته شد. هم­چنین در این پژوهش خواص مکانیکی، حرارتی، نوری، جذب آب و تخریب آنزیمی نمونه­ها مورد بررسی قرار گرفت و سپس نتایج حاصل در مورد بعضی از نمونه­ها با یکدیگر مقایسه شد.

کلمات کلیدی: پلی وینیل الکل، نشاسته، نانوکامپوزیت، نانوذرات، فرآوری محلول، خواص نانوکامپوزیت، زیست تجزیه­پذیر

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

فصل اول: مقدمه

1-1- فن­آوری نانو چیست……………………………………………………………………………………………………………………………..1

1-2- مقدمه­ای بر پلیمرها……………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-3-روش­های سنتز نانوذرات……………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-3-1-روش­های شیمیایی……………………………………………………………………………………………………………………. 5

1-3-1-1-ته نشینی و رسوب دهی شیمیایی………………………………………………………………………………….. 5

1-3-1-2-سل-ژل…………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-3-1-3-پیش ماده­ی پلیمری………………………………………………………………………………………………………… 6

1-3-1-4-میکروامولسیون…………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-3-1-5-هیدروترمال………………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-3-1-6-سنتز به کمک احتراق………………………………………………………………………………………………………. 7

1–3-2-روش­های فیزیکی– شیمیایی……………………………………………………………………………………………………… 7

1-3-2-1-تجزیه حرارتی افشانه­ای…………………………………………………………………………………………………….. 7

1-3-2-2-تغلیظ گاز…………………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-3-2-3-سایش مکانیکی………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-3-2-4-روش اولتراسونیک……………………………………………………………………………………………………………… 8

1-3-2-5-سیالات فوق بحرانی…………………………………………………………………………………………………………… 8

 

آ

 

1-4-کامپوزیت­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-4-1-انواع کامپوزیت­ها………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-4-1-1-کامپوزیت­های لیفی………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-4-1-2-کامپوزیت­های پودری……………………………………………………………………………………………………….. 9

1-5-تاریخچه فن­آوری نانوکامپوزیت…………………………………………………………………………………………………………. 10

1-6-نانوکامپوزیت­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………. 11

1-7-انواع نانوکامپوزیت………………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-7-1-نانوکامپوزیت­ها بر اساس اجزای تشکیل­دهنده………………………………………………………………………… 12

1-7-2-نانوکامپوزیت­ها بر اساس ابعاد ذرات پراکنده…………………………………………………………………………… 12

1-7-3-نانوکامپوزیت­ها بر اساس ماده زمینه……………………………………………………………………………………….. 13

1-7-3-1-نانوکامپوزیت­های زمینه پلیمری……………………………………………………………………………………… 13

1-7-3-2-نانوکامپوزیت­های زمینه سرامیکی…………………………………………………………………………………… 13

1-7-3-3-نانوکامپوزیت­های زمینه فلزی-سرامیکی………………………………………………………………………… 14

1-7-3-4-نانوکامپوزیت­های زمینه فلزی…………………………………………………………………………………………. 14

1-8-مزایا ومعایب نانوکامپوزیت­ها……………………………………………………………………………………………………………… 14

1-9-روش­های تهیه نانوکامپوزیت­ها………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-9-1-مخلوط­سازی مستقیم……………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-9-2-فرآوری محلول………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-9-3-پلیمریزاسیون درجا…………………………………………………………………………………………………………………… 17

 

ب

 

1-9-4-روش سل-ژل…………………………………………………………………………………………………………………………… 17

1-9-5-سنتز با بهره گرفتن از تمپلیت­ها……………………………………………………………………………………………………. 18

1-10-ضرورت توجه به نانوکامپوزیت­های پلیمری……………………………………………………………………………………. 19

1-11-کاربردهای نانوکامپوزیت­ها………………………………………………………………………………………………………………. 19

1-12- اهداف تهیه نانوکامپوزیت­های پلیمری………………………………………………………………………………………….. 20

1-13- انواع پرکننده­ها با ابعاد

 نانو…………………………………………………………………………………………………………….. 21

1-13-1- لایه­ای…………………………………………………………………………………………………………………………………… 21

1-13-2- لیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 21

1-13-3-کروی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 21

1-14- معرفی پلی وینیل الکل………………………………………………………………………………………………………………….. 22

1-14-1-خواص فیزیکی پلی وینیل الکل……………………………………………………………………………………………. 23

1-14-1-1- نقطه ذوب و تبلور………………………………………………………………………………………………………. 23

1-14-1-2- دمای شیشه ­ای شدن………………………………………………………………………………………………….. 24

1-14-1-3- قابلیت انحلال………………………………………………………………………………………………………………. 24

1-15-تخریب پلیمرها…………………………………………………………………………………………………………………………………. 25

1-15-1-انواع تخریب…………………………………………………………………………………………………………………………….. 26

1-15-1-1-تخریب حرارتی……………………………………………………………………………………………………………….. 26

1-15-1-2-تخریب مکانیکی……………………………………………………………………………………………………………… 26

 

ج

 

1-15-1-3-تخریب با آب (تخریب هیدرولیکی)……………………………………………………………………………….. 26

1-15-1-4-تخریب با امواج مافوق صوت…………………………………………………………………………………………… 26

1-15-1-5-تخریب شیمیایی……………………………………………………………………………………………………………… 27

1-15-1-6-تخریب با تشعشع…………………………………………………………………………………………………………….. 27

1-15-1-7-زیست تخریب شدن………………………………………………………………………………………………………… 27

1-16-پلاستیک­های زیست تخریب پذیر…………………………………………………………………………………………………….. 27

1-17-زیست تخریب پذیری در پلیمرها……………………………………………………………………………………………………… 27

1-17-1-پلیمرهای زیست تخریب پذیر طبیعی……………………………………………………………………………………… 29

1 -17-2-پلیمرهای زیست تخریب پذیر سنتزی……………………………………………………………………………………. 29

1-18-عوامل موثر بر زیست تخریب پذیری پلیمرها…………………………………………………………………………………… 30

1-19-روش­های زیست تخریب پذیری……………………………………………………………………………………………………….. 30

1-19-1-میکروارگانیسم­ها………………………………………………………………………………………………………………………. 31

1-19-1-1-فرایند هوازی (در حضور اکسیژن)………………………………………………………………………………….. 31

1-19-1-2-فرایند غیر هوازی (در غیاب اکسیژن)…………………………………………………………………………….. 31

1-19-2-آنزیم­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

1-20-کاربرد پلیمرهای زیست تخریب پذیر………………………………………………………………………………………………. 31

1-21-روش­های تخریب پلیمرهای زیست تخریب پذیر…………………………………………………………………………….. 32

1-21-1-تخریب از طریق نور…………………………………………………………………………………………………………………. 32

 

د

 

1-21-2-تخریب از طریق میكروبی……………………………………………………………………………………………………….. 32

1-21-3-تخریب شیمیایی……………………………………………………………………………………………………………………… 33

1-22-روش­های شناسایی نانوکامپوزیت­ها…………………………………………………………………………………………………. 33

1-22-1-استفاده از پراش اشعه ایکس (XRD)…………………………………………………………………………………… 33

1-22-2-استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)………………………………………………………………… 35

1-22-3-استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)………………………………………………………………… 36

1-22-4-استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM)………………………………………………………………………. 37

فصل دوم: بخش تجربی

2-1-وسایل، مواد و دستگاه­های مورد استفاده…………………………………………………………………………………………… 39

2-1-1-وسایل آزمایشگاهی……………………………………………………………………………………………………………………. 39

2-1-2-مواد شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

2-2-تعیین جرم مولکولی…………………………………………………………………………………………………………………………… 41

2-3-تهیه نمونه­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 44

2-3-1-آماده سازی نانو ذرات………………………………………………………………………………………………………………… 44

2-3-1-1-روش تهیه­ نانوذرات CdS…………………………………………………………………………………………………..44

2-3-2-آماده سازی نمونه­های نانو کامپوزیتی…………………………………………………………………………………………45

2-3-2-1-روش تهیه کامپوزیتStarch/PVA ………………………………………………………………………………… 45

2-3-2-2- روش تهیه نانوکامپوزیتStarch/PVA/CdS ……………………………………………………………….. 46

2-4-اندازه ­گیری­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

 

ه

 

2-4-1-بررسی ساختار………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

2-4-1-1- پراش پرتو ایکس (XRD)…………………………………………………………………………………………….. 47

2-4-1-2- میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)………………………………………………………………………… 47

2-4-1-3-طیف سنجی انرژی پراش اشعه ایکس (EDX)…………………………………………………………….. 48

2-4-2- خواص مکانیکی………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-4-3-خواص حرارتی…………………………………………………………………………………………………………………………. 50

2-4-3-2-آنالیز گرماسنج دیفرانسیلی روبشی (DSC)……………………………………………………………….. 50

2-4-4- طیف سنجی مرئی- فرابنفش (UV-VIS)…………………………………………………………………………… 50

2-5- بررسی جذب آب نانوکامپوزیت­ها……………………………………………………………………………………………………. 51

2-6- بررسی تخریب آنزیمی…………………………………………………………………………………………………………………….. 54

فصل سوم: بحث و نتیجه ­گیری.

3-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 57

3-2- تعیین جرم مولکولی پلی وینیل الکل……………………………………………………………………………………………… 58

3-3- شناسایی ساختار نانوذرات CdS…………………………………………………………………………………………………….. 58

3-3-1- نتایج XRD…………………………………………………………………………………………………………………………. 58

3-3-2- نتایج SEM…………………………………………………………………………………………………………………………. 60

3-4- شناسایی نانوکامپوزیت­ها………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-4-1- نتایج XRD ………………………………………………………………………………………………………………………… 62

3-4-2- نتایج SEM…………………………………………………………………………………………………………………………. 63

3-4-3- نتایج EDX…………………………………………………………………………………………………………………………. 64

و

3-5- بررسی خواص نانوکامپوزیت­های Starch/PVA/CdS…………………………………………………………….. 66

3-5-1- نتایج آزمون مکانیکی تنش- کرنش…………………………………………………………………………………….. 66

3-5-2- نتایج آزمون حرارتی (DSC)………………………………………………………………………………………………. 70

3-5-3- نتایج جذب نور مرئی- فرابنفش…………………………. ……………………………………………………………… 74

3-5-4- نتایج آزمون جذب آب…………………………………………………………………………………………………………. 78

3-5-5- نتایج آزمون تخریب آنزیمی………………………………………………………………………………………………….83

3-5- نتیجه ­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………..89

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول (2-1)-انواع مواد شیمیایی مورد استفاده……………………………………………………………………………………. 40

جدول (3-1)- زمان ریزش محلول­ها با غلظت­های مختلف در ویسکومتر استوالد……………………………….. 62

جدول (3-2)- درصد تقریبی عناصر موجود در نانوکامپوزیت Starch/PVA/CdS………………………… 70

جدول (3-3)- داده ­های آزمون کشش………………………………………………………………………………………………….. 71

جدول (3-4)- داده ­های مربوط به آزمون کالریمتری روبشی تفاضلی (DSC)……………………………………. 78

جدول (3-5)- داده ­های مربوط به باند گپ نمونه­های نانوکامپوزیتی…………………………………………………… 80

 

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                               صفحه

شکل (1-1)- فرمول شیمیایی پلی وینیل الکل………………………………………………………………………………………. 22

شکل (1-2) دستگاه پراش اشعه ایکس……………………………………………………………………………………………………. 34

شکل (1-3) دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی………………………………………………………………………………… 36

شکل (1-4) دستگاه میکروسکوپ الکترونی عبوری………………………………………………………………………………… 37

شکل (1-5) دستگاه میکروسکوپ نیروی اتمی………………………………………………………………………………………. 38

شکل (2-1)- دستگاه تست کشش مورد استفاده در این پژوهش…………………………………………………………. 52

شکل (3-1)- الگوی XRD نانوذرات CdS………………………………………………………………………………………….. 63

شکل (3-2)- تصاویر SEM مربوط به نانوذرات CdS…………………………………………………………………………. 65

شکل (3-3)- الگوی XRD مربوط به نانوکامپوزیت Starch/PVA/CdS………………………………………. 67

شکل (3-4)- تصاویر SEM مربوط به نانوکامپوزیت­های Starch/PVA/CdS………………………………. 68

شکل (3-5)- آنالیز عنصری (EDX) مربوط به نانوکامپوزیت Starch/PVA/CdS……………………….. 69

شکل (3-6)- آزمون Tensile………………………………………………………………………………………………………………. 72

شکل (3-7)- آزمون DSC. ترموگرام مربوط به ماتریس پلیمری Starch/PVA……………………………. 77

شکل (3-8)- آزمون DSC. ترموگرام مربوط به نانوکامپوزیت Starch/PVA/CdS (5%)………….. 77

شکل (3-9)- طیف UV-Vis مربوط به نانوکامپوزیت­های Starch/PVA/CdS………………………….. 79

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                             صفحه

نمودار (3-1)- تاًثیر مقدار نانوذره CdS بر روی استحکام کششی……………………………………………………… 73

نمودار (3-2)- تاًثیر مقدار نانوذرات CdS بر روی مدول کشسانی……………………………………………………… 74

نمودار (3-3)- تاًثیر مقدار نانوذرات CdS بر روی ازدیاد طول……………………………………………………………. 75

نمودار (3-4)- بررسی اثر زمان و مقدار نانوذرات CdS بر روی وزن نمونه­های آبدار نانوکامپوزیتی….. 81

نمودار (3-5)- بررسی اثر زمان و مقدار نانوذرات CdS بر روی درجه­ جذب آب نمونه­ها………………. 82

نمودار (3-6)- تاًثیر افزایش نانوذرات CdS بر روی تخریب آنزیمی نانوکامپوزیت­ها…………………………… 83

فهرست علائم و اختصارات

 

AFM               Atomic Force

DSC                Differential Scanning Calorimetry

DED                Degree of enzymatic degradation

EDX                Energy Dispersive X-ray spectroscopy              

XRD                X-ray Diffraction

PVA                Polyvinyl Alcohol

PVAC             Polyvinyl Acetate

S                      Starch

SEM               Scanning Electron Microscopy

TGA               Termal Gravimetric Analysis  

TEM               Transmission Electron Microscope

rpm                 revolution per minute 

nm                   nanometer

Mpa                Mega pascal

WAC              Water Absorption Capability   

-فن­آوری نانو چیست؟

فن­آوری نانو واژه­ای است کلی که به تمام فن­آوری­های پیشرفته در عرصه کار با مقیاس نانو اطلاق می­ شود. معمولاٌ منظور از مقیاس نانو ابعادی در حدود یک تا 100 نانومتر می­باشد. (1 نانومتر یک میلیاردم متر است) [1]. اولین جرقه فن­آوری نانو در سال 1959 زده شد. در این سال ریچارد فاینمن[1] طی یک سخنرانی با عنوان (فضای زیادی در سطوح پایین وجود دارد) ایده فن­آوری نانو را مطرح ساخت. وی این نظریه را ارائه داد که در آینده­ای نزدیک می­توانیم مولکول­ها و اتم­ها را به صورت مستقیم دست­کاری کنیم [2].

نانو­مواد در سال­های اخیر به علت کارایی بالایی که در حوزه های وسیعی از زمینه ­های مختلف دانش مانند الکترونیک، کاتالیست، سرامیک، ذخیره داده ­های مغناطیسی و…. دارند، گسترش قابل توجهی یافته­اند. در حقیقت برای تحقق نیاز­های فن­آورانه در زمینه ­های یاد شده با بهره گرفتن از نانو­مواد، اندازه مواد در ابعاد طول، عرض و یا ارتفاع تا مقیاس نانومتری کاهش می­یابد. با کاهش اندازه مواد تا ابعاد نانومتری، خواص مکانیکی و فیزیکی مواد بهبود قابل توجهی پیدا می­ کند، به طور مثال استحکام مکانیکی و به ویژه مقاومت الکتریکی و حرارتی افزایش می­یابد [3].

نانومواد را می­توان در یک طبقه ­بندی کلی، به دو دسته نانو­بلور­ها و نانوذرات تقسیم کرد:

1-نانوبلور­ها: عبارتند از مواد چند بلوری با اندازه دانه­ های کمتر از nm100.

2-نانوذرات: عبارتند از ذرات بسیار کوچک با ابعاد ریز (کمتر از nm100) که به عنوان بلوک­های ساختمانی نانومواد بلوری در نظر گرفته می­شوند.

روش­های جدید تولید نانوذرات عمدتاٌ فرایند­هایی بر پایه حالت بخار، مایع و جامد می­باشند:

روش­های بر پایه بخار:PVD ،CVD ، روش­های پاششی و….

روش­های بر پایه مایع: روش سل-ژل، روش­های شیمیایی تر و….

روش­های بر پایه جامد: آلیاژ­سازی مکانیکی و…. [4]

هدف نانوتکنولوژی بهره ­برداری از خواص نانوساختار­ها با کنترل ساختار­ها در سطوح اتمی و مولکولی است. نانوساختار­ها طبق تعریف به مواد و ساختار­هایی گفته می­ شود که در یکی از رده­بندی­های زیر قرار گیرند [5]:

چکیده :

به دلیل بازار رقابتی شدیدی که امروزه در تجارت الکترونیک وجود دارد شرکت های تجاری در تلاش هستند تا شرایط مدیریت ارتباط با مشتری را هرچه بیشتر بهبود بخشند تا بتوانند مشتریان فعلی را حفظ و دیگر مشتریان را هم جذب کنند.به همین خاطر است که شرکت هایی که کالاهای خود را بصورت اینترنتی به فروش می رسانند به دنبال این هستند تا تبلیغات کالاهایشان بر اساس ترجیحات فردی مشتریان باشد، یعنی تبلیغات را برای هر مشتری شخصی سازی کنند.

برای شخصی سازی تبلیغات شرکت ها باید اطلاعاتی در مورد رفتار خرید پیشین مشتریانشان کسب کنند و بعد از آن این اطلاعات را تجزیه و تحلیل کنند تا بتوانند رفتار خرید آتی مشتریان را پیش بینی کنند. تکنیک داده کاوی ابزاری است که می تواند به شرکت ها کمک کند تا بتوانند اطلاعات رفتار خریدهای پیشین مشتری را تجزیه و تحلیل کرده و قوانینی را استنتاج کنند که برای پیش بینی رفتار خرید آتی مشتری مفید باشند و بر طبق آن بتوانند راهبردهای شخصی سازی تبلیغات برای مشتریان را برپا کنند.

ما در تحقیق خود از داده های جمع آوری شده از مشتری، که رفتار خریدهای پیشین مشتری هستند، استفاده کرده و با بکارگیری روش تاخر، تناوب و مالی ارزش مشتریان را برای شرکت مشخص کردیم.سپس برای خوشه بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها، بصورت موازی از الگوریتم خوشه بندی K-Means و K-Harmonic Means استفاده کردیم سپس از الگوریتم استقرایی که یکی از الگوریتم های کشف قوانین وابستگی است استفاده کردیم و تکنیک قوانین وابستگی را بر روی داده های مربوط به هر یک از خوشه هایی که توسط K-Means مشخص شده اند بکار گرفتیم. با بهره گرفتن از قوانین بدست آمده از هر خوشه راهبردهای شخصی سازی تبلیغات برای هر خوشه از مشتریان را مشخص کردیم. برای هر مشتری علاوه بر قوانین مربوط به خوشه اصلی که به آن تعلق دارد از قوانین خوشه های دیگری که درجه تعلق مناسبی نسبت به آنها دارد نیز برای تعیین راهبردهای شخصی سازی تبلیغات استفاده کردیم تا بدین ترتیب تعداد تبلیغات پیشنهادی که مطابق با علایق مشتری است را بیشتر کنیم.

 

فهرست مطالب:

عنوان ……………………………………………………………………………………………. صفحه

فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق

  1-1: مقدمه ……………………………………………………………………………………………. 2

  1-2: بیان مسئله …………………………………………………………………………………….. 3

 1-3: هدف تحقیق …………………………………………………………………………………… 4

1-4: اهمیت تحقیق ………………………………………………………………………………….. 6

1-5: ساختار تحقیق …………………………………………………………………………………. 7

 

فصل دوم: پیشینه  و مفاهیم تحقیق

2-1: مبانی نظری……………………………………………………………………………………… 10 

2-1-1: مدیریت ارتباط با مشتری…………………………………………………….... 10

2-1-1-1: تعریف مدیریت ارتباط با مشتری …………………………………………… 10

2-1-1-2: تبلیغات اینترنتی …………………………………………………………… 13

2-1-2: داده کاوی …………………………………………………………………………………… 15

 

 

2-1-2-1: تعریف داده کاوی ……………………………………………………………………… 15

2-1-2-2: خوشه بندی ……………………...……………………………………………………. 18

2-1-2-3: قوانین وابستگی ……………………………………………………………………… 25

2-1-3: شیوه تاخر، تناوب و مالی ………………………………………………………………. 31

2-2: پیشینه تحقیقاتی ………………………………………………………………………….. 33

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1: مقدمه …………………………………………………………………………………………… 40

3-2: اطلاعات مجموعه داده ها و آماده سازی داده ………………………………………… 42

3-3: تعیین ارزش مشتری ……………………………………………………………………….. 44

3-4: استفاده از تکنیک های داده کاوی ……………………………………………………… 48

3-5: رهیافتی برای شخصی سازی تبلیغات …………………………………………………. 56

3-6: روش ارزیابی ………………………………………………………………………………… 59

فصل چهارم : محاسبات و یافته های تحقیق

4-1 : پایگاه داده هدف ……………………………………………………………………………. 62

4-2 : آماده سازی مجموعه داده ……………………………………………………………….. 63

4-3 : استخراج اطلاعات جهت تعیین معیارهای RFM …………………………………… 78

4-4 : داده کاوی ……………………………………………………………………………………. 82

4-5 : ارائه تبلیغات مناسب به مشتری ……………………………………………………….. 117

4-6 : ارزیابی مدل …………………………………………………………………………………. 119

فصل پنجم : نتیجه گیری و کار آینده

5-1 : نتیجه گیری …………………………………………………………………………………. 126

5-2 : پیشنهادها و کار آینده ………………………………………………………………….. 128

منابع …………………………………………………………………………………………………. 131

 

فهرست شکل ها:

عنوان ……………………………………………………………………………………………. صفحه

شکل 3-1 : فرایند شخصی سازی تبلیغات توسط داده کاوی …………………………………………… 41

شکل 3-2 : قالب کاری سیستم ارائه تبلیغ در سایت ………………………………………………………… 58

شکل 4-1 : قالب داده های مربوط به خوشه شماره یک در WEKA ………………………………. 107

شکل 4-2 : قالب داده های مربوط به خوشه شماره دو در WEKA ………………………………… 110

شکل 4-3 : قالب داده های مربوط به خوشه شماره سه در WEKA ……………………………….. 114

 

 

فهرست جدول ها:

عنوان ……………………………………………………………………………………………. صفحه

جدول 2-1 : مثال تراکنش های خرید ………………………………………………………………………………. 26

جدول 2-2 : مثال معیاردهی RFM ………………………………………………………………………………….. 33

جدول 3-1 : مشخصات کالاهای موجود ……………………………………………………………………………. 43

جدول 3-2 : ارزش گذاری معیار Recency …………………………………………………………………….. 46

جدول 3-3 : ارزش گذاری معیار Monetary …………………………………………………………………. 47

جدول 3-4 : مثال نحوه تخصیص RFM ……………………………………………………………………………. 48

جدول 4-1 : رکوردهای خرید مشتریان ……………………………………………………………………………… 63

جدول 4-2 : تخصیص مقادیر RFM ………………………………………………………………………………….. 79

جدول 4-3 : شماره خوشه مشتریان در K-means …………………………………………………………. 83

جدول 4-4 : رکوردهای خرید مشتریان پس از ویرایش …………………………………………………….. 92

جدول 4-5 : نتایج پیشنهادها و عرضه تبلیغات کالاها به مشتریان ……………………………………. 120

فصل اول:

استرس به شکل دیگر می تواند به صورت پاسخ فیزیولوژیکی در نظر گرفته شود (سیله 1976) طبق نظر هانس سیله فیزیولوژیست ، الگوی نا متمایز فعالیت فیزیولوژیکی ذاتاً ناگوار است . زیرا تند شدن ضربان ، قلب ، تند شدن تنفس و افزایش تنش عضلانی و کارکرد تعادل حیاتی را مختل می کند . طبق نظریه سیله ، هرگاه شخصی برای مدت طولانی انگیختگی ، فیزیولوژیکی را تجربه کند (مثل بیمار تب دار ) بدن دچار استرس می شود . پژوهشگران دیگر می گویند واکنش استرس نه تنها تغییرات فیزولوژیکی بلکه اختلال واکنش های رفتاری – حرکتی (مثل لرزش دست ، اختلال های گفتاری) آشفتگی هیجانی و بدکاری شناختی را شامل می شود (لازاروس 1966)

چون مردم به محرک های یکسان ، به صورت متفاوت واکنش نشان می دهند پس باید استرس را چیزی بیش از یک محرک در نظر گرفت . لازاروس و فوکلمن مخالف در نظر گرفتن استرس به عنوان پاسخ فیزیولوژیکی نیز هستند . بسیاری از وقایع زندگی نظیر ورزش و عاشق شدن ، به تشدید فعالیت دستگاه عصبی خودمختار می انجامد ولی شخص ورزش و عشق را به عنوان یک عامل استرس زا تجربه نمی کند .

دانشجویان در جامعه ای زندگی می کنند که مشخصات بارز آن را می توان افزایش جمعیت ، شهر نشینی گسترش موسسات و پیچیدگی تکنولوژی در ارتباطات دانست و این موارد بیش از پیش انسانها و مخصوصاً دانشجویان را به هم نزدیک کرده و باعث شده تا آنها در جهت رقابت با سایرین به تکاپو و تلاش بیشتر وادار شوند . از این طریق افزایش توقعات و انتظارات روز افزون جامعه نیز در جهت رفع این توقعات و حل موارد فوق مسمر الثمر نخواهد بود . یکی از مهمترین موضوع که با آن بیشتر در این تحقیق سرو کار داریم استرس ها و عواملی که باعث این فشار های عصبی است که همه دانشجویان با آن درگیر هستند که باید آنها را بشناسیم . امروزه استرس به عنوان مهمترین فاکتور در جوامع می باشد که باعث به وجود آمدن امراض جسمی و اختلاهای روانی در رفتارهای دانشجویان است . استرس در زندگی دانشجویان به شیوه های متفاوتی بروز می کند ، پرخاشگری ناگهان در پاسخ به یک سوال ساده لوحانه ، سر درد شدید در پایان یک روزگاری سخت ، بروز عصبانیت برای همین میزان تحمل دانشجویان به استرس نسبت به فاکتورهای شخصیت و محیط متفاوت است و آنها در دوران تحصیل استرس را تجربه می کنند . گروهی از روانشناسان رفتاری استرس را بیماری شایع قرن نامگذاری کرده اند در حالی که در عصر حاضر که در آن هستیم عصر استرس و فشارهای روانی و عصبی است دوره ای که در آن دانشجویان بیش از هر زمان دیگری در معرض عوامل وجود استرس قرار گرفته و مسائل و مشکلات بی شماری از هر طرف آنها را احاطه کرده است .

 

بیان مسئله :

استرس به سه مفهوم در نظر گرفته شده است (الهه میرزایی ، 1378 ) در یک رویکرد ، تمرکز بر محیط معطوف است و استرس به عنوان محرک توصیف شده است که شامل واقعه یا رشته ای از شرایط ویژه به عنوان مثال ، زمانی که فرد می گوید شغل من بسیار پر استرس است از همین دیدگاه به مفهوم استرس نگاه کرده است . وقایع و شرایطی تهدید کننده یا زیان بخش اند و در نتیجه احساس تنش ایجاد می کند ، استرس زا خوانده می شود .

رویکرد دوم استری را به عنوان پاسخ در نظر گرفته و تمرکز آن بر واکنش مردم به عوامل استرس زا ست . از این دیدگاه مردم به نقشی که احساس می کنند استرس می گویند ، مانند زمانی که فرد می گوید : به هنگام سخنرانی احساس استرس می کنم . پاسخ فرد شامل دو جزء مرتبط با هم است . جزء شناختی که شامل رفتار ، الگوی فکری و احساسات است . مانند زمانی که احساس می کنید عصبی هستید و جزء فیزیولوژیکی که برانگیختگی های

 جسمی را در بر می گیرد مانند زمانی که قلبتان تند تند می زند دهانتان خشک می شود و عرق می کند (الهه میرزایی ، 1378)

رویکرد سوم ، استرس را فرایندی می دانند که در عین آنکه در برگیرنده استرس زا ها و فرسایش هاست اما بعد مهم دیگری را نیز به آن می افزاید و آن رابطه ی میان فرد و محیط است ( به نقل از همان کتاب) این فرایند شامل تعامل ها و تطابق های دایم مسان فرد و محیط است که هر یک بر دیگری اثر می گذارد و از دیگری اثر می پذیرد و بر اساس این نظریه ، استرس تنها یک محرک یا پاسخ نیست بلکه فرایندی است که فرد می تواند از طریق راهکارهای رفتاری ، شناختی و احساسی به گونه ای فعال از تاثیرات آن بکاهد .

ارزیابی وقایع به عنوان پر استرس به دو گونه گروه از عوامل بستگی دارد ، عواملی که مربوط به فرد است و عواملی که به موقعیت بستگی دارد . عوامل فردی شامل ویژگی های شخصیتی ، هوش و انگیزش فرد می شود برای مثال ، افراد برخوردار از عزت نفس بالا بر این باورند که توانایی های لازم را برای برآوردن نیازهای یک موعیت را دارند . در صورت مواجهه با موقعیتی پر استرس ، ممکن است به عوض تهدید انگیز قلمداد کردن آن را به گونه ای مبارزه طلبی ببینند . در مورد انگیزه می توان گفت که هر چه هدف بیشتر در معرض خطر قرار گیرد و مهم تر باشد ، فرد میزان استرس بیشتر را ارزیابی خواهد کرد (الهه میرزایی ، 1378)

الیس معتقد است باورهای غیر منطقی بسیاری از مردم موجب افزایش استرس آنها می شود عواملی که موقعیتی را پر استرس می کند در وهله ی اول وقایعی هستند که ملزومات شدیدی را می طلبند (پرسون و نیوفلد ، 1987)

به عنوان مثال ، بیماری که در انتظار عمل جراحی دردناکی را می کشد ، این موقعیت را پیش از انجام گرفتن سنجش فشار خود استرس زا می بینند . گذارهای زندگی نیز استرس زا هستند ( موس و شفر ، 1986)

زندگی شامل وقایع مهمی است که مستلزم گذر کردن از یک مرحله یا موقعیت به مرحله یا موقعیت دیگر است که باعث ایجاد تغییرات بسیار زیاد و ملزومات جدیدی در زندگی می شوند .

ازدواج کردن – رفتن به دانشگاه به ویژه اگر از شهر و خانه مان دور باشد – والد شدن – شاغل بودن – تغییر محل – از دست دادن همسر ، طلاق گرفتن .

استرس در زندگی روزمره به وفور دیده می شود و همه افراد به دفعات متعدد تحت تاثیر استرس قرار می گیرند و آن را تجربه می کنند و وقتی که کسی دچار استرس شده وارد محیط درس یا دانشگاه می شود معمولاً همه دوستان و هم کلاسی ها متوجه می شوند و در تعامل با دیگران استرس فرد به آنها سرایت می کند .

برای همین و آنچه گفتم در این تحقیق به بررسی میزان تحمل استرس دانشجویان مجرد و متاهل رشته روانشناسی می پردازیم و به این دلیل که دانشجویان در محیط دانشگاه با عوامل استرس زا برخورد دارند . می خواهیم بدانیم چه عواملی دانشجویان را با توجه به سطوح مختلف آنها در کلاس دچار استرس می کند . این عوامل چه چیزهایی هستند و شیوه های مقابله با استرس دانشجویان مجرد و متاهل را بررسی کنیم . پس از توضیحات مختصر داده شد این سوال مطرح می شود که چگونه می توان میزان تحمل استرس دانشجویان را بالا برد؟

به نظر می رسد یکی از رویکردهایی که بتوان در پاسخ گویی به سوالات مزبور از آن یاری گرفت رویکرد شناختی – رفتاری باشد . چرا که با بررسی اجمالی ، مشخص می شود هر یک از این مفاهیم به نوعی بستگی به حالات شخصیتی ، عزت نفس ، اعتماد به نفس و به آن نگرش ها ، باورها و عقاید و تفکرات فرد دارد – پژوهش ها نشان داده که آرامش گام به گام ماهیچه ها در کاهش استرس بسیار موثر است . افراد با بهره گرفتن از تجارب خود ، مهارتهای کنار آمدن را شامل راهکارهایی که پیش از آن خودشان به کار برده با بکار گرفتن آنها را به وسیله دیگران دیده اند می آموزند ، روانشناسان بر آموزش کنار آمدن با استرس ، روش هایی تدوین کرده اند . بعضی از این روشها به طور عمده به رفتار فرد می پردازند و بعضی به فرایند تفکر (الهه میرزایی ، 1378)

با توجه به مطالب مذکور تلاش پژوهشگر بر این است که با اعمال مداخله به صورت تجربی میزان تحمل استرس بین دانشجویان متاهل و مجرد را بررسی و پاسخ مناسبی برای سوالات پژوهش بدست آورد .

عنوان

 

صفحه فصل اول

 

مقدمه و كلیات تحقیق

  1-1- مقدمه

 

2 2-1- بیان مسئله

 

5 3-1- سئوالات تحقیق

 

7 4-1- فرضیات تحقیق

 

7 5-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

 

7 6-1- اهداف تحقیق

 

8 7-1- پیشینه تحقیق

 

9 1-7-1- مطالعات داخلی

 

9 2-7-1- مطالعات خارجی

 

11 8-1- محدوده موضوعی، زمانی و مكانی تحقیق

 

13 فصل دوم

 

مبانی نظری تحقیق

  1-2- پیش درآمد

 

16 2-2 تعاریف و مفاهیم

 

16 1-2-2- فضا

 

16 2-2-2- فضای جغرافیایی

 

17 3-2-2- تحلیل فضایی

 

18 4-2-2- روش تحلیل فضایی

 

18 5-2-2- دسترسی

 

19 6-2-2- روستا و جامعه روستایی

 

20 7-2-2- دهستان

 

20 8-2-2- توزیع فضایی (پراكندگی)

 

21 9-2-2- آموزش و پرورش

 

23 10-2-2- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

 

24 3-2- نظریه ها و دیدگاه ها

 

26 1-3-2- نظریه ها و دیدگاه های فضایی

 

27 2-3-2- سازمان فضایی و سطح بندی روستاها

 

34 4-2- نظریه سرمایه انسانی

 

36 1-4-2- تعریف و مفهوم سرمایه انسانی

 

37 2-4-2-سرمایه گذاری در سرمایه انسانی

 

37 3-4-2- تشكیل سرمایه انسانی از طریق آموزش و پرورش

 

38 5-2- نظام آموزش و پرورش ایران

 

39 6-2- مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش در ایران

 

42 1-6-2- دوره ابتدایی

 

42 2-6-2- دوره راهنمایی تحصیلی (متوسطه اول)

 

42 3-6-2- دوره متوسطه عمومی

 

43 4-6-2- دوره پیش دانشگاهی

 

43 7-2- ضوابط و استانداردهای مربوط به خدمات آموزشی

 

44 1-7-2- استانداردهای آموزشی و تعداد دانش آموزان در مدارس ابتدایی و راهنمایی

 

45 8-2- مدرسه هوشمند

 

47 1-8-2- پیشینه هوشمندسازی مدارس

 

48 2-8-2- اهداف ایجاد مدارس هوشمند

 

49 3-8-2- پیش نیازها جهت اجرای مدارس هوشمند

 

50 فصل سوم:

 

مواد و روش ها

  1-3 – پیش درآمد

 

52 2-3- موقعیت، حدود و وسعت منطقه مورد مطالعه

 

54 3-3- ویژگیهای  طبیعی منطقه

 

55 1-3-3- زمین شناسی و ژئومورفولوژی

 

55 2-3-3- آب وهوا‌( اقلیم)

 

56 1-2-3-3- بادهای 120 روزه سیستان

 

62 3-3-3- منابع آب

 

62 4-3-3- خاکهای منطقه

 

64 5-3-3- وضعیت پوشش گیاهی

 

65 6-3-3- زندگی جانوری

 

65 4-3- ویژگیهای جغرافیای انسانی

 

66 1-4-3- بررسی وضعیت جمعیت منطقه

 

66 2-4-3- ترکیب جنسی جمعیت

 

68 3-4-3- وضعیت سواد

 

68 4- 4 – 3- کشاورزی

 

69 5-4-3- صنایع و معادن

 

70 6-4-3- فعالیت های عمرانی و خدماتی

 

71 1-6-4-3 مساکن روستایی

 

71 2-6-4-3- معابر و شبکه حمل ونقل

 

72 3-6-4-3- تأمین آب شرب

 

73 4-6-4-3- برق رسانی

 

 

73 5-6-4-3- خدمات بهداشتی و درمانی

 

73 6-6-4-3- سایر خدمات

 

74 7-4-3- ویژگی های فرهنگی و اجتماعی

 

74 8-4-3- جغرافیای تاریخی سیستان

 

75 9-4-3- آثار تاریخی منطقه

 

76 5-3- روش تحقیق

 

79 1-5-3- روشها و مراحل تحقیق

 

79 2-5-3- جامعه آماری

 

80 3-5-3-روش و ابزار گرد آوری داده ها

 

81 4-5-3- شاخص های مورد مطالعه

 

82 5-5-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

 

83 فصل چهارم

 

یافته های تحقیق

  1-4- پیش درآمد

 

85 2-4- یافته های توصیفی و تحلیلی

 

85 1-2-4- تغییرات مربوط به تعداد جمعیت و خانوار روستاهای مورد مطالعه

 

88 2-2-4- مراكز آموزشی مقطع ابتدایی

 

91 1-2-2-4- پراكندگی و دسترسی به مدارس ابتدایی در دهستان محمدآباد

 

92 2-2-2-4- درجه بندی مدارس ابتدایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

98 3-2-2-4- تراكم دانش آموز در كلاس های مدارس ابتدایی در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

100 4-2-2-4- وضعیت فضاها و تجهیزات آموزشی مدارس ابتدایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

101 5-2-2-4- بررسی وضعیت كادر آموزشی و سایر كاركنان مدارس ابتدایی دهستان

 

105 3-2-4- مراكز آموزشی مقطع راهنمایی

 

108 1-3-2-4- پراكندگی و دسترسی به مدارس راهنمایی در دهستان محمدآباد

 

108 2-3-2-4-درجه بندی مدارس راهنمایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

116 3-3-2-4- تراكم دانش آموز در كلاس های مدارس راهنمایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

117 4-3-2-4- وضعیت فضاها و تجهیزات آموزشی در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

118 5-3-2-4- بررسی وضعیت كادر آموزشی و سایر كاركنان مدارس راهنمایی دهستان

 

123 4-2-4- مراكز آموزشی مقطع متوسطه

 

124 1-4-2-4- پراكندگی و دسترسی به مراكز آموزشی متوسطه در دهستان محمدآباد

 

126 2-4-2-4- تراكم دانش آموز در كلاس های مراكز آموزشی متوسطه دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

133 3-4-2-4- وضعیت فضاها و تجهیزات آموزشی در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

134 4-4-2-4- بررسی وضعیت كادر آموزشی و سایر كاركنان مدارس متوسطه دهستان

 

136 3-4- آزمون فرضیات

 

137 1-3-4- آزمون فرضیه نخست

 

138 2-3-4- آزمون فرضیه دوم

 

139 فصل پنجم

 

جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادات

  1-5- جمع بندی

 

143 2-5- نتیجه گیری

 

144 3-5- پیشنهادات

 

147 منابع

 

152

 

فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
جدول 1-1- مراكز آموزشی مورد مطالعه	14
جدول 1-2 -استانداردهای آموزشی و تعداددانش آموزان آنها در مدارس ابتدایی	46
جدول 2-2 -استانداردهای آموزشی و تعداد دانش آموزان آنها در مدارس راهنمایی	46
جدول 3-2-استانداردها و ضوابط خدمات آموزشی در مناطق روستایی كشور	47
جدول 1-3- مساحت دهستانهای شهرستان هامون در سال 1391	54
جدول 2-3-  وضع جوی منطقه سیستان بر حسب ماه: سال 1389	58
جدول 3-3- ویژگیهای عناصر اقلیمی منطقه سیستان	59
جدول 4-3- آمار تعدادی از عناصر اقلیمی ایستگاه سینوپتیک زابل طی سالهای 90-1380	60
جدول 5-3- تعداد جمعیت و خانوار شهرستان هامون در سالهای 1385 ، 1390	67
جدول 6-3- وسعت و تراکم جمعیت دهستانهای شهرستان هامون در سال 1390	67
جدول 7-3- تعداد حانوار وجمعیت از نظر جنسیت در شهرستان هامون و دهستان محمدآباد در سال 1385	68
جدول 8-3- تعداد افراد باسواد و بی سواد بر حسب جنس در شهرستان هامون	69
جدول 9-3-طول محور های روستایی آسفالته شهرستان هامون در سال 1390	72
جدول 10-3- مراحل انجام تحقیق	80
جدول 1-4- طرح اتصال مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون در سال تحصیلی 92-1391	88
جدول 2-4- تعداد خانوار و جمعیت روستاهای مورد مطالعه دهستان محمد آباد در سالهای 1385 و 1390	89
جدول 3-4-مقایسه تعداد آموزشگاه ها و تعداد دانش آموزان مقطع ابتدایی سال 92-1391	94
جدول 4-4- آمار مدارس ابتدایی روستاهای مورد مطالعه در دهستان	97
جدول 5-4- وضعیت مدارس ابتدایی دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91 از حیث درجه استاندارد آموزشی	98
جدول 6-4- مقایسه فضاهای آموزشی مقطع ابتدایی دهستان ازنظر محوطه و زیربنا با استانداردهای آموزشی درسالتحصیلی 92-91	101
جدول 7-4- توزیع كاركنان مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد از لحاظ جنسیت در سال تحصیلی 92-1391	107
جدول 8-4 مقایسه تعداد آموزشگاه ها و تعداد دانش آموزان مقطع راهنمایی در سال تحصیلی 92-1391	112
جدول 9-4- آمار مدارس راهنمایی روستاهای مورد مطالعه در دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-1391	115
جدول 10-4- مقایسه فضاهای آموزشی مدارس راهنمایی دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-1391	121
جدول 11-4- آمار مدارس مراكز آموزشی متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-1391	131
جدول 12-4- مقایسه سرانه فضاهای آموزشی زیر بنا در مدارس متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-1391 (متر مربع)	135

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
شکل 1-2-اجزای یک پایگاه اطلاعاتی مبتنی بر GIS	25
شكل 2-2- مدل فون تانن	29
شكل 3-2- سلسله مراتب مكانهای مركزی كریستالر	30
شکل 4-2 -سلسله مراتب مركزی براساس اصول بازار یابی، ترابری و اداری	32
شكل 5-2- سطح بندی سكونتگاه های روستایی	36
شکل 1-3-نقشه تقسیمات سیاسی استان سیستان و بلوچستان	53
شکل 2-3- منحنی آمبروترمیک منطقه سیستان	57
شکل3-3- نمودار خلاصه پارامترهای محاسباتی دمای هوا در ایستگاه زابل	61
شکل 1-4- نمودار ستونی تعداد آموزشگاه های مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون در سال تحصیلی 92-91	86
شکل 2-4- نمودار ستونی تعداد دانش آموزان مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون در سال تحصیلی 92-91	86
شکل3-4- نمودار دایره ای درصد کارکنان مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون از لحاظ مدرک تحصیلی در سال تحصیلی 92-91	87
شکل 4-4- نمودار ستونی جمعیت سالهای 1385 و 1390 روستاهای مورد مطالعه در دهستان محمدآباد	90
شکل 5-4- نقشه پراکندگی مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-1391	93
شكل 6-4- نقشه دسترسی دانش آموزان روستایی  به مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-1391	95
شکل 7-4- نمودار ستونی درجه بندی مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-91 در مقایسه با استانداردهای آموزشی	99
شکل8-4- نمودار دایره ای درصد کارکنان (آموزشی،اداری و خدماتی) مقطع ابتدایی دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91	106
شکل 9-4- نقشه پراکندگی مدارس راهنمایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-91	110
شکل 10-4- نقشه دسترسی دانش آموزان روستایی دهستان محمدآباد به مدارس راهنمایی در سال تحصیلی 92-91	113
شکل11-4- نقشه پراکندگی مراکز آموزشی متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91	127
شکل 12-4- نمودار ستونی مقایسه جمعیت دانش آموزی مدارس متوسطه دهستان محمدآباد به تفکیک رشته تحصیلی در سال تحصیلی 92-91	128
شکل13-4- نقشه دسترسی دانش آموزان روستایی به مراکز آموزشی متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91	129

 

فصل اول   مقدمه و كلیات تحقیق

1-1- مقدمه

لفظ آموزش وپرورش در مفهومی وسیع به كلیه فرایندهایی اطلاق می شود كه زندگی فرهنگی را برای انسان تأمین می كند (جرالد ال،1389،11).

آموزش و پرورش فرایندی زگهواره تا گور است كه در هر جامعه ایی وجود داشته و اشكال گوناگونی دارد، از یادگیری براساس تجربه های زندگی تا آموزش و پرورش آموزشگاهی، از اجتماعات صنعتی تا غیر صنعتی، از محیط های روستایی تا شهری، بنابراین آموزش و پرورش یک پدیده اجتماعی است (علاقه بند، 1372، 4) .

آموزش رسمی نهاد مهمی برای انتقال دانش و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر و پرورش آن دسته از خصایص آدمی است كه به بازده اقتصادی، ثبات اجتماعی و ایجاد دانش های جدید كمك می كند، بخشی از این  دانش همان نظری است كه جامعه نسبت به خود نظام مدرسه پیدا می كند، برای آنكه یک نهاد نقش مهمی در جامعه ایفا كند لازم است مشروع باشد  یعنی مردمی كه از آن استفاده می كنند، باید معتقد باشند كه این نهاد در خدمت منافع و نیازهای آنان است (كانوی، 1367، 13).

امروزه  بسیاری از متفكران و متخصصان تعلیم و تربیت كه طرفدار برداشتی نو و دیدی تازه در زمینه اصلاحات آموزشی هستند، بر این باورند كه برنامه ریزی اصلاحات  به منظور تجدید نظر اساسی در عملكرد گذشته و كنونی نظام های تعلیم و تربیت هر كشور باید در پرتو بررسی پیشینه تاریخی تحولات آموزش و پرورش و تحلیل وضعیت كنونی نظام آموزشی صورت گیرد، زیرا در این صورت می توان با دیدی تازه و جامع عواملی را كه موجب ركود فعالیتهای فرهنگی و علمی

و شكل گیری دشواریهای کنونی نظام آموزشی شده است، شناسایی كرد (كانل ، 1373، 694).

اصولاً ساختار نظام آموزش و پرورش در ابعاد دوگانه بررسی می شود كه عبارتند از:

1- بعد عمودی نظام كه شامل مراحل تحصیلات رسمی با توجه به سن ورود به مدرسه و تعداد سالهای تحصیل در هر مرحله تحصیلی است.

2- بعد افقی نظام آموزش و پرورش كه به تقسیمات درونی هر یک از مراحل تحصیلی یا دوره های آموزشی كه شامل شاخه ها و رشته های تحصیلی است، اطلاق می شود مانند رشته های نظری و فنی و حرفه ایی در دوره متوسطه (آقازاده، 1388، 23).

مسئولان برنامه های اصلاحی آموزش و پرورش ممالك موفق معتقدند كه اصلاح كمی و كیفی آموزش و پرورش باید از مقاطع تحصیلی پایین تر آغاز گردد تا بتوان شرایط تحول برای مقاطع بالاتر را مهیا ساخت، آنان تأكید دارند كه بازسازی و اصلاح آموزش و پرورش فرایندی نیست كه بتوان آن را با اقدام ضربتی آن هم از رأس و قلّه ی هرم آموزشی آغاز كرد، بلكه اقدام اصلاحی متناسب و سنجیده باید از قاعده هرم آموزشی یعنی از سطح آموزش قبل از دبستان و آموزش ابتدایی شروع گردد تا بتوان آن را به صورت فرایندی فراگیر و همه جانبه به سطوح بالای آموزشی (دوره متوسطه و آموزش عالی) هدایت كرد.اما متأسفانه این توصیه كارشناسان در فرهنگ برنامه ریزی كشور ما جایگاه شناخته شده ایی ندارد (همان،1388، 221-220).

با توجه به اینكه در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مسئله آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح تأكید شده است و همچنین سطح بالای آموزش و سواد از ملاك های توسعه انسانی كشورها محسوب می شود لذا دسترسی جوامع روستایی و شهری به خدمات آموزشی و پراكنش مناسب مراكز آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار است.

در این پژوهش وضعیت دسترسی دانش آموزان دهستان محمد آباد شهرستان هامون در منطقه سیستان به مراكز آموزشی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه با بهره گرفتن از روش تحلیل فضایی و نرم  افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS مورد بررسی قرار می گیرد.

چارچوب اصلی این پژوهش ابتدا در فصل اول تحت عنوان مقدمه وكلیات تحقیق شامل بیان مسئله، سئوالات تحقیق، فرضیات تحقیق، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق ، پیشینه ی تحقیق (مطالعات داخلی و خارجی)

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

1- 1- مقدمه

در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان در نواحی شهری زندگی می کنند و تا سال 2020 این رقم به حدود 60 درصد می رسد. شهرهای دیروز به متروپلیس ها و متروپلیس ها به مگالاپلیس ها تبدیل شده اند. پدیده شهرنشینی اجتناب ناپذیر و غیر قابل برگشت است. با وجود فواید زیاد شهرنشینی، بسیاری از سیاست گذاران در کشورهای مختلف روند فزاینده شهرنشینی را زنگ خطری می دانند. آنها تاثیر عمیق بر سنت ها و روابط مرسوم و مشکل تدارک و آماده سازی خدمات و زیرساخت های عمومی، تکثیر سکونت گاه های غیر رسمی، بدتر شدن شرایط محیطی، و افزایش مسایل اجتماعی مربوط به بیکاری و کم کاری را خاطر نشان می کنند. در بسیاری از نواحی شهری بویژه نواحی شهری کشورهای در حال توسعه بیکاری و مسایل اجتماعی در حال افزایش است، شرایط محیطی و سلامت در حال زوال می باشند، نابرابری در دسترسی به درآمد و خدمات عمومی در حال رشد است و شواهد فقر، آسیب پذیری و ناامیدی به طور فزاینده ای در میان مردم نواحی شهری قابل مشاهده است. این مسائل و مشکلات باعث توجه فزاینده به مطالعه کیفیت زندگی، کیفیت مکان و بهزیستی انسانی در نواحی شهری به عنوان ابزاری برای پشتیبانی از سیاست گذاریها شده است.

مطالعه کیفیت زندگی در شهرهای کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، توجه رشته های مختلفی از قبیل جغرافیا، اقتصاد، جامعه شناسی، روان شناسی، علوم سیاسی، پزشکی، بازاریابی و مدیریت را به خود جلب کرده و در حال تبدیل شدن به ابزار مهمی برای ارزیابی سیاست های عمومی، رتبه بندی مکان ها، برنامه ریزی و مدیریت شهری است. این مطالعات از جنبه های گوناگونی دارای تفاوت می باشند. به عنوان مثال، این مطالعات در مناطق مختلفی انجام گرفته و هر کدام از آنها قلمروهای مختلفی از زندگی(شامل مسکن، درآمد، امنیت و …) را که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می دهند، مورد توجه قرار داده اند. در این مطالعات همچنین مقیاس مورد استفاده نیز دارای تفاوت می باشد، زیرا برخی از آنها در سطح ملی، برخی در سطح شهر و تعداد اندکی در سطح محلی انجام گرفته اند.

کیفیت زندگی اصطلاح گسترده ای است که دربرگیرنده ی مفاهیمی همچون زندگی خوب، زندگی ارزشمند، زندگی رضایتبخش و زندگی شاد می باشد(McCrea et al., 2006). در این مطالعه، کیفیت زندگی به عنوان بر هم کنش میان منابع، امکانات و فرصت های فراهم شده توسط محیط (اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی) برای تامین نیازهای انسانی و ادراک، ارزیابی و رضایت افراد و گروه ها از برآورده شدن نیازهایشان در یک مکان خاص تعریف شده است.

کیفیت زندگی اغلب با بهره گرفتن از شاخص های ذهنی یا شاخص های عینی اندازه گیری شده است. شاخص های ذهنی از پیمایش ادراک، ارزیابی و رضایت شهروندان از زندگی شهری بدست می آیند؛ در حالیکه شاخص های عینی مرتبط با حقایق قابل مشاهده هستند که غالباً از داده های ثانویه حاصل می شوند. بر اساس سطح کیفیت زندگی که از طریق شاخص های ذهنی و عینی اندازه گیری شده، چهار حالت “بهزیستی”، “محرومیت”، “انطباق” و “ناهماهنگی” شکل خواهد گرفت. اگر احساس ذهنی فرد و شرایط عینی زندگی او خوب باشد، بنابراین فرد در حالت بهزیستی قرار دارد. اگر هر دو شرایط بد باشند، پس فرد در حالت محرومیت قرار دارد. در طرف مقابل، اگر شرایط ذهنی خوب و شرایط عینی بد باشد، حالت انطباق شکل می گیرد؛ در حالیکه اگر شرایط ذهنی بد و شرایط عینی خوب باشد، پس ناهماهنگی وجود دارد.

روش های گوناگونی برای مطالعه کیفیت زندگی در درون نواحی شهری بکار گرفته شده است. به عنوان مثال، مورو و همکارانش(2008) و داس(2008) نشان داده اند که روش های آماری می تواند برای سنجش کیفیت زندگی برحسب معرف ها یا قلمروهای انتخاب شده ی زندگی بکار گرفته شود. داده های سنجش از دور و سرشماری نیز می توانند برای توسعه و تهیه نقشه شاخص کیفیت زندگی شهری با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد استفاده قرار گیرند(منصوریان، 1389). با این وجود، کمپ و همکارانش(2003) اظهار کرده اند که هنوز چارچوب جامعی برای مطالعه کیفیت زندگی در یک وضعیت یکپارچه که دربرگیرنده ارزیابی شاخص های فیزیکی، مکانی و اجتماعی در یک حالت کل نگرانه باشد، ارائه نشده است.

در این مطالعه، کیفیت زندگی در سطح محلات شهر نورآباد، استان لرستان با بهره گرفتن از معرف های عینی و ذهنی اندازه گیری شده است. تغییرات

 مکانی کیفیت زندگی در سطح محلات نیز مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. یک مدل علی کیفیت زندگی که کیفیت زندگی ذهنی افراد، رضایت از قلمروها و معرف های هر قلمرو را به هم مرتبط می کند، توسعه داده شده است. ابعاد کیفیت عینی و ذهنی زندگی شناسایی و براساس آنها شاخص نهایی کیفیت زندگی در ابعاد عینی و ذهنی شکل گرفته است و نهایتاً این دو شاخص در سطح محلات با هم مقایسه شده اند.

این پایان نامه در پنج فصل شکل گرفته است. در فصل نخست جنبه های مفهومی تحقیق ارائه شده است. این فصل شامل مقدمه، بیان مسئله، ضرورت تحقیق، اهداف، سوالات و فرضیات، چارچوب مفهومی و پیشینه تحقیق می باشد. در فصل دوم ادبیات مربوط به کیفیت زندگی در قالب بیان تعاریف، رویکردها و مدل ها تشریح و بررسی شده است. در ضمن شاخص های مورد استفاده در تحقیقات مختلف کیفیت زندگی نیز ارائه شده است. فصل سوم شامل معرفی مختصری از منطقه مورد مطالعه است. این معرفی شامل موقعیت جغرافیایی، ویژگیهای محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و سایر خصوصیات مرتبط با کیفیت زندگی در شهر نورآباد است. فصل چهارم در بر گیرنده ی یافته های تحقیق براساس چارچوب مفهومی و روش شناسی ارائه شده در فصول قبلی است. در این فصل نتایج بدست آمده از اعمال روش های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته است. در فصل پنجم نتایج بدست آمده از فصل چهارم به صورت تحلیلی مورد بحث قرار گرفته و به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شده و نهایتاً پیشنهاداتی جهت ادامه این تحقیق و اخذ نتایج بهتر ارائه شده است.

1-2- طرح مسئله:          

تئوریها و مطالعات تجربی کیفیت زندگی غالباً از جوامع غربی نشات گرفته اند. این مطالعات در کشورهای در حال توسعه به طور قابل توجهی کمیاب می باشند. همین طور، فاکتورهای عمده تاثیرگذار بر کیفیت زندگی افراد در شهرهای بسیاری از کشورهای در حال توسعه به طور واضح شناسایی نشده اند.

عموماً کیفیت زندگی در کشورهای در حال توسعه در سطح ملی و منطقه ای مطالعه شده است. هدف مطالعه کیفیت زندگی در سطوح ملی و منطقه ای عمدتاً مقایسه میان کشورها و مناطق و رتبه بندی آنها براساس شاخص های کیفیت زندگی می باشد. اما مطالعاتی که تغییرات کیفیت زندگی را در مقیاس های کوچکی همچون مقیاس های شهری و درون شهری نشان دهند، انگشت شمار هستند.

از طرف دیگر، روش قابل قبول جهانی برای مطالعه کیفیت زندگی شهری وجود ندارد. اگرچه اندازه گیری کیفیت زندگی با بهره گرفتن از شاخص های عینی یا شاخص های ذهنی امکان پذیر است، اما هر کدام محدودیت های خاص خود را دارند. بسیاری از مطالعات رابطه بین معرف های عینی و ذهنی کیفیت زندگی را مورد بررسی قرار داده اند. یافته های این مطالعات نشان می دهد که تناقض هایی در مورد وجود رابطه بین این معرف ها دیده می شود. هم چنین این مطالعات نتیجه ترکیب کیفیت عینی و ذهنی زندگی بر حسب حالت های چهار گانه کیفیت زندگی(شامل بهزیستی، ناهماهنگی، محرومیت و انطباق) را بررسی نکرده اند.

علاوه بر این، معرف ها و قلمروهای بسیار زیادی در رویکردهای عینی و ذهنی زندگی وجود دارد که می توانند برای سنجش کیفیت زندگی مورد استفاده قرار گیرند. نوع و تعداد معرف ها و قلمروهای مورد استفاده در مطالعات قبلی یکسان نیستند، زیرا اینها به شدت وابسته به هدف مطالعه، داده های در دسترس و ناحیه مورد مطالعه می باشند.

بنابراین بیان مسئله این تحقیق در فقدان مطالعات کیفیت زندگی در کشورهای در حال توسعه، فقدان دانش و آگاهی در مورد تغییرات کیفیت زندگی در مقیاس کوچک و فقدان مطالعات تجربی در مورد رابطه بین ابعاد عینی و ذهنی زندگی بر حسب حالات چهار گانه کیفیت زندگی خلاصه می شود.

1-3- ضرورت تحقیق:

سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری در جستجوی کارآمدترین ابزارها برای بهبود زندگی شهروندان هستند. مرور ادبیات تحقیق نشان می دهد که توافق عمومی در میان محققان، سیاستگذاران و برنامه ریزان در خصوص نیاز به مطالعه کیفیت زندگی در نواحی شهری وجود دارد. این مطالعات اغلب وظایف کلیدی از قبیل آگاه کردن شهروندان، گروه های اجتماعی و سیاستگذاران از روندهای کیفیت زندگی را بر عهده دارند. نتایج مطالعات کیفیت زندگی می تواند به ارزیابی سیاست ها، رتبه بندی مکان ها، تدوین استراتژیهای مدیریت و برنامه ریزی شهری کمک کرده و درک و اولویت بندی مسائل اجتماع را برای برنامه ریزان و مدیران شهری به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تسهیل سازد. همچنین یافته های کیفیت زندگی می تواند برای باز شناسی استراتژیهای سیاسی قبلی و طراحی سیاست های برنامه ریزی آینده استفاده شوند(Lee, 2008). علاوه بر این، مطالعات کیفیت زندگی می تواند به شناسایی نواحی مسأله دار، علل نارضایتی مردم، اولویت های شهروندان در زندگی، تاثیر فاکتورهای اجتماعی- جمعیتی بر کیفیت زندگی و پایش و ارزیابی کارایی سیاست ها و استراتژیها در زمینه کیفیت زندگی کمک کند. در این راستا سانتوس و مارتینز اشاره می کنند که مشارکت اجتماع محلی در مطالعات کیفیت زندگی می تواند پشتیبانی مهمی برای تعیین سیاست ها و اهداف بلند مدت باشد(Santos and Martins, 2007).

مطالعات کیفیت زندگی در شهرهای ایران به طور قابل توجهی کمیاب هستند. از این رو نیاز به ارزیابی و انتقال مفاهیم کیفیت زندگی که در کشورهای توسعه یافته شکل گرفته اند، به کشور ایران احساس می شود. این مسئله می تواند سهم بسزایی در پیشرفت مطالعات کیفیت زندگی و فواید زیادی برای برنامه ریزان شهری و سیاست گذاران داشته باشد.

در این مطالعه، هسته اصلی بررسی جنبه های ذهنی و عینی کیفیت زندگی در سطح محلات شهر نورآباد است. از این رو، این مطالعه تغییرات محلی کیفیت زندگی را آشکار خواهد ساخت و همچنین اطلاعاتی را فراهم می نماید که می تواند برای بهبود روش شناسی مطالعه کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران و برنامه ریزی توسعه به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهروندان شهر نورآباد مورد استفاده قرار گیرد.

1-4- اهداف تحقیق: