عنوان

 

صفحه فصل اول

 

مقدمه و كلیات تحقیق

  1-1- مقدمه

 

2 2-1- بیان مسئله

 

5 3-1- سئوالات تحقیق

 

7 4-1- فرضیات تحقیق

 

7 5-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

 

7 6-1- اهداف تحقیق

 

8 7-1- پیشینه تحقیق

 

9 1-7-1- مطالعات داخلی

 

9 2-7-1- مطالعات خارجی

 

11 8-1- محدوده موضوعی، زمانی و مكانی تحقیق

 

13 فصل دوم

 

مبانی نظری تحقیق

  1-2- پیش درآمد

 

16 2-2 تعاریف و مفاهیم

 

16 1-2-2- فضا

 

16 2-2-2- فضای جغرافیایی

 

17 3-2-2- تحلیل فضایی

 

18 4-2-2- روش تحلیل فضایی

 

18 5-2-2- دسترسی

 

19 6-2-2- روستا و جامعه روستایی

 

20 7-2-2- دهستان

 

20 8-2-2- توزیع فضایی (پراكندگی)

 

21 9-2-2- آموزش و پرورش

 

23 10-2-2- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

 

24 3-2- نظریه ها و دیدگاه ها

 

26 1-3-2- نظریه ها و دیدگاه های فضایی

 

27 2-3-2- سازمان فضایی و سطح بندی روستاها

 

34 4-2- نظریه سرمایه انسانی

 

36 1-4-2- تعریف و مفهوم سرمایه انسانی

 

37 2-4-2-سرمایه گذاری در سرمایه انسانی

 

37 3-4-2- تشكیل سرمایه انسانی از طریق آموزش و پرورش

 

38 5-2- نظام آموزش و پرورش ایران

 

39 6-2- مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش در ایران

 

42 1-6-2- دوره ابتدایی

 

42 2-6-2- دوره راهنمایی تحصیلی (متوسطه اول)

 

42 3-6-2- دوره متوسطه عمومی

 

43 4-6-2- دوره پیش دانشگاهی

 

43 7-2- ضوابط و استانداردهای مربوط به خدمات آموزشی

 

44 1-7-2- استانداردهای آموزشی و تعداد دانش آموزان در مدارس ابتدایی و راهنمایی

 

45 8-2- مدرسه هوشمند

 

47 1-8-2- پیشینه هوشمندسازی مدارس

 

48 2-8-2- اهداف ایجاد مدارس هوشمند

 

49 3-8-2- پیش نیازها جهت اجرای مدارس هوشمند

 

50 فصل سوم:

 

مواد و روش ها

  1-3 – پیش درآمد

 

52 2-3- موقعیت، حدود و وسعت منطقه مورد مطالعه

 

54 3-3- ویژگیهای  طبیعی منطقه

 

55 1-3-3- زمین شناسی و ژئومورفولوژی

 

55 2-3-3- آب وهوا‌( اقلیم)

 

56 1-2-3-3- بادهای 120 روزه سیستان

 

62 3-3-3- منابع آب

 

62 4-3-3- خاکهای منطقه

 

64 5-3-3- وضعیت پوشش گیاهی

 

65 6-3-3- زندگی جانوری

 

65 4-3- ویژگیهای جغرافیای انسانی

 

66 1-4-3- بررسی وضعیت جمعیت منطقه

 

66 2-4-3- ترکیب جنسی جمعیت

 

68 3-4-3- وضعیت سواد

 

68 4- 4 – 3- کشاورزی

 

69 5-4-3- صنایع و معادن

 

70 6-4-3- فعالیت های عمرانی و خدماتی

 

71 1-6-4-3 مساکن روستایی

 

71 2-6-4-3- معابر و شبکه حمل ونقل

 

72 3-6-4-3- تأمین آب شرب

 

73 4-6-4-3- برق رسانی

 

 

73 5-6-4-3- خدمات بهداشتی و درمانی

 

73 6-6-4-3- سایر خدمات

 

74 7-4-3- ویژگی های فرهنگی و اجتماعی

 

74 8-4-3- جغرافیای تاریخی سیستان

 

75 9-4-3- آثار تاریخی منطقه

 

76 5-3- روش تحقیق

 

79 1-5-3- روشها و مراحل تحقیق

 

79 2-5-3- جامعه آماری

 

80 3-5-3-روش و ابزار گرد آوری داده ها

 

81 4-5-3- شاخص های مورد مطالعه

 

82 5-5-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

 

83 فصل چهارم

 

یافته های تحقیق

  1-4- پیش درآمد

 

85 2-4- یافته های توصیفی و تحلیلی

 

85 1-2-4- تغییرات مربوط به تعداد جمعیت و خانوار روستاهای مورد مطالعه

 

88 2-2-4- مراكز آموزشی مقطع ابتدایی

 

91 1-2-2-4- پراكندگی و دسترسی به مدارس ابتدایی در دهستان محمدآباد

 

92 2-2-2-4- درجه بندی مدارس ابتدایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

98 3-2-2-4- تراكم دانش آموز در كلاس های مدارس ابتدایی در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

100 4-2-2-4- وضعیت فضاها و تجهیزات آموزشی مدارس ابتدایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

101 5-2-2-4- بررسی وضعیت كادر آموزشی و سایر كاركنان مدارس ابتدایی دهستان

 

105 3-2-4- مراكز آموزشی مقطع راهنمایی

 

108 1-3-2-4- پراكندگی و دسترسی به مدارس راهنمایی در دهستان محمدآباد

 

108 2-3-2-4-درجه بندی مدارس راهنمایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

116 3-3-2-4- تراكم دانش آموز در كلاس های مدارس راهنمایی دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

117 4-3-2-4- وضعیت فضاها و تجهیزات آموزشی در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

118 5-3-2-4- بررسی وضعیت كادر آموزشی و سایر كاركنان مدارس راهنمایی دهستان

 

123 4-2-4- مراكز آموزشی مقطع متوسطه

 

124 1-4-2-4- پراكندگی و دسترسی به مراكز آموزشی متوسطه در دهستان محمدآباد

 

126 2-4-2-4- تراكم دانش آموز در كلاس های مراكز آموزشی متوسطه دهستان در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

133 3-4-2-4- وضعیت فضاها و تجهیزات آموزشی در مقایسه با استانداردهای آموزشی

 

134 4-4-2-4- بررسی وضعیت كادر آموزشی و سایر كاركنان مدارس متوسطه دهستان

 

136 3-4- آزمون فرضیات

 

137 1-3-4- آزمون فرضیه نخست

 

138 2-3-4- آزمون فرضیه دوم

 

139 فصل پنجم

 

جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادات

  1-5- جمع بندی

 

143 2-5- نتیجه گیری

 

144 3-5- پیشنهادات

 

147 منابع

 

152

 

فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
جدول 1-1- مراكز آموزشی مورد مطالعه	14
جدول 1-2 -استانداردهای آموزشی و تعداددانش آموزان آنها در مدارس ابتدایی	46
جدول 2-2 -استانداردهای آموزشی و تعداد دانش آموزان آنها در مدارس راهنمایی	46
جدول 3-2-استانداردها و ضوابط خدمات آموزشی در مناطق روستایی كشور	47
جدول 1-3- مساحت دهستانهای شهرستان هامون در سال 1391	54
جدول 2-3-  وضع جوی منطقه سیستان بر حسب ماه: سال 1389	58
جدول 3-3- ویژگیهای عناصر اقلیمی منطقه سیستان	59
جدول 4-3- آمار تعدادی از عناصر اقلیمی ایستگاه سینوپتیک زابل طی سالهای 90-1380	60
جدول 5-3- تعداد جمعیت و خانوار شهرستان هامون در سالهای 1385 ، 1390	67
جدول 6-3- وسعت و تراکم جمعیت دهستانهای شهرستان هامون در سال 1390	67
جدول 7-3- تعداد حانوار وجمعیت از نظر جنسیت در شهرستان هامون و دهستان محمدآباد در سال 1385	68
جدول 8-3- تعداد افراد باسواد و بی سواد بر حسب جنس در شهرستان هامون	69
جدول 9-3-طول محور های روستایی آسفالته شهرستان هامون در سال 1390	72
جدول 10-3- مراحل انجام تحقیق	80
جدول 1-4- طرح اتصال مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون در سال تحصیلی 92-1391	88
جدول 2-4- تعداد خانوار و جمعیت روستاهای مورد مطالعه دهستان محمد آباد در سالهای 1385 و 1390	89
جدول 3-4-مقایسه تعداد آموزشگاه ها و تعداد دانش آموزان مقطع ابتدایی سال 92-1391	94
جدول 4-4- آمار مدارس ابتدایی روستاهای مورد مطالعه در دهستان	97
جدول 5-4- وضعیت مدارس ابتدایی دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91 از حیث درجه استاندارد آموزشی	98
جدول 6-4- مقایسه فضاهای آموزشی مقطع ابتدایی دهستان ازنظر محوطه و زیربنا با استانداردهای آموزشی درسالتحصیلی 92-91	101
جدول 7-4- توزیع كاركنان مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد از لحاظ جنسیت در سال تحصیلی 92-1391	107
جدول 8-4 مقایسه تعداد آموزشگاه ها و تعداد دانش آموزان مقطع راهنمایی در سال تحصیلی 92-1391	112
جدول 9-4- آمار مدارس راهنمایی روستاهای مورد مطالعه در دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-1391	115
جدول 10-4- مقایسه فضاهای آموزشی مدارس راهنمایی دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-1391	121
جدول 11-4- آمار مدارس مراكز آموزشی متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-1391	131
جدول 12-4- مقایسه سرانه فضاهای آموزشی زیر بنا در مدارس متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-1391 (متر مربع)	135

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
شکل 1-2-اجزای یک پایگاه اطلاعاتی مبتنی بر GIS	25
شكل 2-2- مدل فون تانن	29
شكل 3-2- سلسله مراتب مكانهای مركزی كریستالر	30
شکل 4-2 -سلسله مراتب مركزی براساس اصول بازار یابی، ترابری و اداری	32
شكل 5-2- سطح بندی سكونتگاه های روستایی	36
شکل 1-3-نقشه تقسیمات سیاسی استان سیستان و بلوچستان	53
شکل 2-3- منحنی آمبروترمیک منطقه سیستان	57
شکل3-3- نمودار خلاصه پارامترهای محاسباتی دمای هوا در ایستگاه زابل	61
شکل 1-4- نمودار ستونی تعداد آموزشگاه های مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون در سال تحصیلی 92-91	86
شکل 2-4- نمودار ستونی تعداد دانش آموزان مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون در سال تحصیلی 92-91	86
شکل3-4- نمودار دایره ای درصد کارکنان مدیریت آموزش و پرورش شهرستان هامون از لحاظ مدرک تحصیلی در سال تحصیلی 92-91	87
شکل 4-4- نمودار ستونی جمعیت سالهای 1385 و 1390 روستاهای مورد مطالعه در دهستان محمدآباد	90
شکل 5-4- نقشه پراکندگی مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-1391	93
شكل 6-4- نقشه دسترسی دانش آموزان روستایی  به مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-1391	95
شکل 7-4- نمودار ستونی درجه بندی مدارس ابتدایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-91 در مقایسه با استانداردهای آموزشی	99
شکل8-4- نمودار دایره ای درصد کارکنان (آموزشی،اداری و خدماتی) مقطع ابتدایی دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91	106
شکل 9-4- نقشه پراکندگی مدارس راهنمایی دهستان محمد آباد در سال تحصیلی 92-91	110
شکل 10-4- نقشه دسترسی دانش آموزان روستایی دهستان محمدآباد به مدارس راهنمایی در سال تحصیلی 92-91	113
شکل11-4- نقشه پراکندگی مراکز آموزشی متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91	127
شکل 12-4- نمودار ستونی مقایسه جمعیت دانش آموزی مدارس متوسطه دهستان محمدآباد به تفکیک رشته تحصیلی در سال تحصیلی 92-91	128
شکل13-4- نقشه دسترسی دانش آموزان روستایی به مراکز آموزشی متوسطه دهستان محمدآباد در سال تحصیلی 92-91	129

 

فصل اول   مقدمه و كلیات تحقیق

1-1- مقدمه

لفظ آموزش وپرورش در مفهومی وسیع به كلیه فرایندهایی اطلاق می شود كه زندگی فرهنگی را برای انسان تأمین می كند (جرالد ال،1389،11).

آموزش و پرورش فرایندی زگهواره تا گور است كه در هر جامعه ایی وجود داشته و اشكال گوناگونی دارد، از یادگیری براساس تجربه های زندگی تا آموزش و پرورش آموزشگاهی، از اجتماعات صنعتی تا غیر صنعتی، از محیط های روستایی تا شهری، بنابراین آموزش و پرورش یک پدیده اجتماعی است (علاقه بند، 1372، 4) .

آموزش رسمی نهاد مهمی برای انتقال دانش و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر و پرورش آن دسته از خصایص آدمی است كه به بازده اقتصادی، ثبات اجتماعی و ایجاد دانش های جدید كمك می كند، بخشی از این  دانش همان نظری است كه جامعه نسبت به خود نظام مدرسه پیدا می كند، برای آنكه یک نهاد نقش مهمی در جامعه ایفا كند لازم است مشروع باشد  یعنی مردمی كه از آن استفاده می كنند، باید معتقد باشند كه این نهاد در خدمت منافع و نیازهای آنان است (كانوی، 1367، 13).

امروزه  بسیاری از متفكران و متخصصان تعلیم و تربیت كه طرفدار برداشتی نو و دیدی تازه در زمینه اصلاحات آموزشی هستند، بر این باورند كه برنامه ریزی اصلاحات  به منظور تجدید نظر اساسی در عملكرد گذشته و كنونی نظام های تعلیم و تربیت هر كشور باید در پرتو بررسی پیشینه تاریخی تحولات آموزش و پرورش و تحلیل وضعیت كنونی نظام آموزشی صورت گیرد، زیرا در این صورت می توان با دیدی تازه و جامع عواملی را كه موجب ركود فعالیتهای فرهنگی و علمی

و شكل گیری دشواریهای کنونی نظام آموزشی شده است، شناسایی كرد (كانل ، 1373، 694).

اصولاً ساختار نظام آموزش و پرورش در ابعاد دوگانه بررسی می شود كه عبارتند از:

1- بعد عمودی نظام كه شامل مراحل تحصیلات رسمی با توجه به سن ورود به مدرسه و تعداد سالهای تحصیل در هر مرحله تحصیلی است.

2- بعد افقی نظام آموزش و پرورش كه به تقسیمات درونی هر یک از مراحل تحصیلی یا دوره های آموزشی كه شامل شاخه ها و رشته های تحصیلی است، اطلاق می شود مانند رشته های نظری و فنی و حرفه ایی در دوره متوسطه (آقازاده، 1388، 23).

مسئولان برنامه های اصلاحی آموزش و پرورش ممالك موفق معتقدند كه اصلاح كمی و كیفی آموزش و پرورش باید از مقاطع تحصیلی پایین تر آغاز گردد تا بتوان شرایط تحول برای مقاطع بالاتر را مهیا ساخت، آنان تأكید دارند كه بازسازی و اصلاح آموزش و پرورش فرایندی نیست كه بتوان آن را با اقدام ضربتی آن هم از رأس و قلّه ی هرم آموزشی آغاز كرد، بلكه اقدام اصلاحی متناسب و سنجیده باید از قاعده هرم آموزشی یعنی از سطح آموزش قبل از دبستان و آموزش ابتدایی شروع گردد تا بتوان آن را به صورت فرایندی فراگیر و همه جانبه به سطوح بالای آموزشی (دوره متوسطه و آموزش عالی) هدایت كرد.اما متأسفانه این توصیه كارشناسان در فرهنگ برنامه ریزی كشور ما جایگاه شناخته شده ایی ندارد (همان،1388، 221-220).

با توجه به اینكه در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مسئله آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح تأكید شده است و همچنین سطح بالای آموزش و سواد از ملاك های توسعه انسانی كشورها محسوب می شود لذا دسترسی جوامع روستایی و شهری به خدمات آموزشی و پراكنش مناسب مراكز آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار است.

در این پژوهش وضعیت دسترسی دانش آموزان دهستان محمد آباد شهرستان هامون در منطقه سیستان به مراكز آموزشی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه با بهره گرفتن از روش تحلیل فضایی و نرم  افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS مورد بررسی قرار می گیرد.

چارچوب اصلی این پژوهش ابتدا در فصل اول تحت عنوان مقدمه وكلیات تحقیق شامل بیان مسئله، سئوالات تحقیق، فرضیات تحقیق، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق ، پیشینه ی تحقیق (مطالعات داخلی و خارجی)