چکیده

هدف اصلی این پژوهش ارزیابی کمّی و کیفی بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران در اولویت­های علم و فناوری منتخب از نقشه جامع علمی کشور شامل فناوری­های نانو، زیست و انرژی هسته­ای با بهره گرفتن از داده ­های بخش­های نمایه استنادی گسترش یافته علوم و همایش­های علوم پایگاه وب آو ساینس در طی سال­های 2002 تا 2011 در مقایسه با کشورهای رقیب در چشم­انداز 1404 بوده است. همچنین بررسی کمّی و کیفی میزان همکاری­های بین ­المللی ایران، دانشگاه­ها و نویسندگان برتر ایرانی و وضعیت مجلات علمی بین ­المللی که به چاپ تولیدات علمی ایرانیان پرداخته­اند، از دیگر اهداف این پایان نامه می­باشد. این پژوهش از نوع مطالعات علم­سنجی است که با بهره گرفتن از روش تحلیل استنادی انجام می­گیرد. از روش تطبیقی و هم­چنین نرم­افزارهای SPSSو Excel برای تجزیه تحلیل اطلاعات استفاده شده است. بروندادهای علمی ایران در حوزه های اولویت­دار مورد بررسی در طی ده سال مذکور رشد صعودی داشته است؛ به طوری که نرخ رشد متوسط تولیدات علمی ایران در حوزه های اولویت­دار فناوری نانو 57 درصد، زیست فناوری 29 درصد و در انرژی هسته­ای 42 درصد می­باشد. در رتبه ­بندی بر اساس تعداد تولیدات علمی در زمینه فناوری نانو، کشور ایران در بین 136 کشور جهان، با تعداد 2325 تولیدات علمی حدود 26/1 درصد از کل تولیدات علمی جهان در این زمینه را دارا می­باشد و رتبه نوزدهم را دارد. در زیست فناوری در بین 186 کشور جهان، در رتبه 25 و با تعداد تولیدات 2162 در حدود 9/0 تولیدات کل جهان را دارا است. در انرژی هسته­ای هم از بین 137 کشور جهان، ایران با تعداد 933 تولیدات و حدود 79/0 درصد از کل تولیدات جهان، در رتبه 29 می­باشد. بیشترین همکاری علمی بین ­المللی کشور ایران در هر سه اولویت علم و فناوری منتخب با کشور آمریکا می­باشد و میانگین ضریب همکاری گروهی بین نویسندگان ایرانی در حوزه زیست فناوری با 66/0 بیشتر از دو حوزه دیگر و در حوزه انرژی هسته­ای با 64/0 بیشتر از حوزه فناوری نانو با 59/0 می­باشد. مطالعه ارتباط بین تعداد انتشارات و تعداد استنادات، تعداد انتشارات و شاخص اچ، تعداد نویسندگان و تعداد استنادات، و تعداد کشورهای همکار در تولید بروندادهای علمی و استنادات در کشورهای رقیب مورد بررسی، وجود رابطه مستقیم و معناداری را نشان می­دهد. بین تعداد استنادات دریافتی در سه حوزه اولویت­دار مورد بررسی هم تفاوت معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها: ارزیابی بروندادهای علمی، ایران، اولویت­های علم و فناوری، نقشه جامع علمی کشور، همکاری علمی بین­المللی، شاخص ­های ارزیابی مجلات

 فهرست مطالب

عنوان……….. صفحه

چکیده أ‌

فهرست جدول‌ها ص‌

فهرست شکل­ها ک‌

فصل اول: کلیات پژوهش… 1

1-1. مقدمه. 2

1-2. بیان مسأله. 4

1-3. اهداف پژوهش… 6

1-3-1. هدف کلی.. 6

1-3-2. اهداف فرعی.. 7

1-4. اهمیت موضوع پژوهش… 10

1-4-1. اهمیت و ضرورت نظری پژوهش: 10

1-4-2. اهمیت کاربردی پژوهش: 11

1-5. سؤالات پژوهش… 11

1-5-1. سؤال اصلی پژوهش… 11

1-5-2. سؤالات فرعی پژوهش… 12

1-6. تعاریف متغیرهای پژوهش… 15

1-6-1. تعاریف نظری اجزای مسأله. 15

1-6-1-1. بروندادهای علمی.. 15

1-6-1-2. اولویت­های علم و فناوری نقشه جامع علمی کشور جمهوری اسلامی ایران. 15

1-6-1-3. همکاری علمی.. 16

1-6-2. تعاریف عملیاتی اجزای مسأله. 16

1-6-2-1. بروندادهای علمی.. 16

1-6-2-2. اولویت­های علم و فناوری منتخب(فناوریهای نانو، زیست و انرژی هسته­ای) 16

1-6-2-3. همکاری علمی.. 17

1-7. جمع­بندی.. 17

فصل دوم. 18

مبانی نظری و پیشینه پژوهش… 18

2-1. مقدمه. 19

2-2.علم­سنجی و ارزیابی بروندادهای علمی.. 20

2-2-1. تعریف علم­سنجی.. 20

2-2-2. تاریخچه پیدایش علم­سنجی.. 22

2-2-3. تعریف کتابسنجی.. 24

2-2-4. ارتباط علم­سنجی با کتاب­سنجی.. 25

2-2-5. استناد. 26

2-2-6. کاربرد تحلیل استنادی.. 27

2-3. شاخص ­های ارزیابی بروندادهای علمی.. 31

2-3-1. تاریخچه پیدایش شاخص ­های ارزیابی.. 31

2-3-2. اهمیت انجام مقایسه و نرمالسازی با رویکرد علم سنجی.. 35

2-4. تحلیل بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران. 38

2-4-1. موانع توسعه علم و فناوری در کشور جمهوری اسلامی ایران. 40

2-5. اهمیت ارزیابی پژوهشگران و مؤسسات پژوهشی.. 41

2-5-1. شاخص ­های بهنجار شده موجود برای ارزیابی دانشمندان و مؤسسات پژوهشی.. 43

2-5-1-1. شاخص اچ.. 43

2-5-1-2. شاخص جی.. 45

2-5-1-3. شاخص اچ جی.. 46

2-5-1-4. شاخص پی.. 46

2-6. اهمیت مجلات… 46

2-6-1. شاخص ­های ارزیابی مجلات… 47

2-6-1-2. ایجاد طرح وزندهی کردن. 49

2-6-1-3. کاربرد عملی نفوذ مجلات نارین و ضریب تأثیر گارفیلد در علم­سنجی.. 50

2-7. همکاری­های علمی.. 52

2-7-1. ضریب همکاری گروهی.. 54

2-8.چشم­انداز و نقشه جامع علمی کشور ایران. 54

2-8-1. چشم­انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی.. 54

2-8-2. مفهوم شناسی نقشه جامع علمی کشور به عنوان چشم­انداز علمی کشور. 56

2-8-3. دسته­بندی حوزه های اولویت دار. 57

2-8-4. نرخ تولید علم و کیفیت تولید علم در نقشه جامع علمی کشور. 58

2-8-5. چشم­انداز کشور ترکیه. 59

2-9.اولویت­های علم و فناوری منتخب از نقشه جامع علمی کشور. 60

 

 

2-9-1. اهمیت فناوری­های نوین در جهان. 60

2-9-1-1. فناوری نانو(تعریف، تاریخچه، اهمیت) 60

2-9-1-2. زیست­فناوری(تعریف، تاریخچه، اهمیت) 63

2-9-1-3. انرژی هسته ای.. 67

2-10.معرفی پایگاه­های استنادی مورد استفاده 68

2-10-1. وب آو ساینس… 69

شکل 2-2. صفحه جستجوی پیشرفته پایگاه وب آو ساینس… 69

جدول2-1. انواع مدارک نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس(برگرفته از صفحه جستجوی پایگاه وب آو ساینس) 70

جدول 2-2 . انواع مختلف قالب مدارک نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس… 71

2-10-2. پایگاه اطلاعاتی جی سی آر. 72

شکل 2-3 . صفحه اصلی پایگاه استنادی نشریات… 72

2-10-3. پایگاه ای اس آی.. 73

شکل 2- 4. صفحه اصلی پایگاه اطلاعاتی ESI 73

2-11. جمع بندی مبانی نظری.. 74

2-12. پیشینه پژوهش… 75

2-12-1. پیشینه در داخل ایران. 75

2-12-1-1. ارزیابی بروندادهای علمی در اولویت­های علم و فناوری سطح الف منتخب از نقشه جامع علمی کشور. 75

2-12-1-2. ارزیابی بروندادهای علمی در حوزه های مختلف علم و فناوری.. 78

2-12-1-3. بررسی جایگاه ایران در علوم جهانی.. 87

2-12-1-4. ارزیابی بروندادهای علمی دانشگاه­ها و مؤسسات… 93

2-12-2. پیشینه در خارج از ایران. 96

2-12-2-1. ارزیابی بروندادهای علمی در اولویت­های علم و فناوری سطح الف نقشه جامع علمی کشور جمهوری اسلامی ایران. 96

2-12-2-2. ارزیابی بروندادهای علمی در حوزه های مختلف علم و فناوری.. 108

2-13. جمع­بندی از مرور پیشینه­ها 117

فصل سوم. 120

3-1. مقدمه. 121

3-2. روش پژوهش… 121

3-3. جامعه آماری پژوهش… 122

3-4. روش نمونه گیری و حجم نمونه. 123

3-5. ابزار گردآوری داده ­ها 123

3-6. روش جمعآوری داده ­ها 124

3-7. روش تجزیه تحلیل داده ­ها 127

3-8. جمع­بندی.. 128

فصل چهارم. 129

4-1. مقدمه. 130

4-2. پاسخ به سؤالات پژوهش… 131

4-2-1. تعداد و سهم کل بروندادهای علمی کشورهای جهان در حوزه های اولویت­دار مورد بررسی در دوره زمانی2002-2011 به تفکیک قاره­های جهان. 131

4-2-2. برترین کشورها از نظر کمّیت تولیدات علمی در حوزه های اولویت­دار علم و فناوری منتخب   134

4-2-3. بروندادهای علمی کشورهای مورد بررسی در هر یک از حوزه های اولویت­دار علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 138

4-2-3-1. تعداد کل بروندادهای علمی، سهم جهانی از بروندادهای علمی و رتبه جهانی و منطقه­ای کشورهای مورد بررسی در حوزه های اولویت­دار منتخب… 139

4-2-3-2. رتبه منطقه­ای بروندادهای علمی ایران و سایر کشورهای رقیب مورد بررسی در حوزه های اولویت­دار مورد بررسی به طور کلی و بدون اعمال محدودیت زمانی برای شناسایی جایگاه واقعی کشور ایران در حوزه های مذکور. 143

4-2-4. میزان رشد بروندادهای علمی جهانی در سال­های مختلف مورد بررسی در اولویت­های علم و فناوری نانو، زیست و انرژی هسته­ای.. 144

4-2-4-1. تعداد و میزان رشد بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران در اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 147

4-2-5. میزان کیفیت بروندادهای علمی 23 کشور مورد بررسی در هر یک از اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 148

4-2-6. تعداد نویسندگان، دانشگاه ها، کشورهای همکار و تعداد نشریات در کشورهای مورد بررسی برای ارائه فرمولی برای پیش ­بینی آینده 155

4-2-6-1. آزمون رگرسیون. 158

4-2-6-1-1. بررسی عوامل مؤثر بر رشد استنادات در حوزه اولویتدار انرژی هسته­ای.. 158

4-2-6-1-2. بررسی عوامل مؤثر بر رشد استنادات در رشته فناوری نانو. 160

4-2-6-1-3. بررسی عوامل مؤثر بر رشد استنادات در حوزه اولویت­دار زیست فناوری.. 161

4-2-7. دستهبندیهای موضوعی مرتبط با اولویت­های علم و فناوری در بروندادهای علمی کشور ایران  163

4-2-8. وضعیت شاخصهای کیفی علمسنجی مانند شاخص اچ، جی، اچجی، پی در اولویتهای علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هستهای بروندادهای علمی کشور ایران. 166

4-2-9. میزان همکاریهای علمی بین المللی ایران در اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای با سایر کشورهای جهان. 167

2-4-9-1. کشورهای برتر از نظر تعداد همکاریهای علمی بین ­المللی با کشور ایران و همچنین شاخصهای ارزیابی کیفیت مانند تعداد استنادات، میانگین استنادات به ازای انتشارات و شاخص اچ در اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 168

2-4-9-1-1. کشورهای برتر همکاری کننده با ایران در حوزه زیست فناوری.. 168

2-4-9-1-2. کشورهای برتر همکاری کننده با ایران در حوزه فناوری نانو. 169

2-4-9-1-3. کشورهای برتر همکاری کننده با ایران در حوزه انرژی هسته­ای.. 170

4-2-9-2. مقایسه بروندادهای علمی با همکاری­های علمی بین المللی و ملّی بر اساس شاخص ­های کمّی و کیفی در هر یک از اولویتهای علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 171

4-2-10. شبکه هم­نویسندگی برای بروندادهای علمی کشور ایران با همکاری­های علمی بین المللی در هر یک از حوزه های اولویتدار مورد بررسی در طی سالهای 2002 تا 2011. 172

4-2-10-1. شبکه هم­نویسندگی بروندادهای علمی ایران در حوزه زیست فناوری.. 173

4-2-10-2. شبکه هم­نویسندگی بروندادهای علمی ایران در حوزه فناوری نانو. 174

4-2-10-3. شبکه هم­نویسندگی بروندادهای علمی ایران در حوزه انرژی هسته­ای.. 175

4-2-11. ضریب همکاری گروهی نویسندگان ایرانی در طی سال­های 2002 تا 2011. 176

4-2-12. وضعیت نویسندگان برتر ایرانی در اولویتهای علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای بر اساس شاخص ­های ارزیابی کمّی و کیفی.. 177

جدول 4-23. وضعیت کمّی و کیفی نویسندگان ایرانی در حوزه اولویتدار زیست فناوری در سال­های 2002 تا 2011  177

4-2-13. برترین دانشگاه ها و مؤسسات ایرانی در حوزه های اولویتدار زیست، نانو و انرژی هسته­ای در دوره زمانی 2002 تا 2011. 180

4-2-13-1. دانشگاه ها و مؤسسات برتر ایرانی از لحاظ دارا بودن بیشترین تعداد بروندادهای علمی در حوزه های اولویت­دار علم و فناوری و بررسی کیفیت آنها بر اساس شاخص ­های بروندادی.. 180

4-2-14. مجلات معتبر بین ­المللی که بیشترین تولیدات علمی نویسندگان ایرانی در زمینه ­های موضوعی مذکور در آنها چاپ شده است، کدامند؟. 186

4-2-15. مجلاتی که تولیدات علمی ایرانیان در آنها به چاپ رسیده اند در مقایسه با مجلات بین المللی ، در حوزه های موضوعی مورد بررسی به صورت تفکیک سال­های مورد بررسی از نظر شاخص ­های مختلف ارزیابی کیفیت در چه وضعیتی قرار دارند؟. 192

4-2-16. بررسی ارتباط بین تعداد انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) 198

4-2-16-1. ارتباط بین میزان انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای  198

4-2-16-2. ارتباط بین میزان انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) در حوزه اولویت­دار فناوری نانو  198

4-2-16-3. ارتباط بین میزان انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) در حوزه اولویت­دار زیست فناوری  199

4-2-17. بررسی ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه های اولویت­دار علم و فناوری انرژی هسته­ای، فناوری نانو و زیست فناوری.. 199

4-2-17-1. ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای.. 199

جدول4-38. ضریب همبستگی اسپیرمن بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای  199

4-2-17-2. ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار فناوری نانو. 200

4-2-17-3. ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار زیست فناوری.. 200

4-2-18. بررسی ارتباط بین تعداد استنادات به ازای انتشارات و شاخص اچ بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه های اولویتدار علم و فناوری انرژی هسته­ای ، نانو و زیست… 200

4-2-18-1. رابطه بین تعداد استنادات به ازای تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای  201

4-2-18-2. رابطه بین تعداد استنادات به ازای تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار فناوری نانو  201

4-2-18-3. رابطه بین تعداد استنادات به ازای تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار زیست فناوری  202

4-2-19. بررسی ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه های اولویت­دار علم و فناوری انرژی هسته­ای، فناوری نانو و زیست فناوری.. 202

4-2-19-1. ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی در حوزه اولویتدار انرژی هسته­ای  202

4-2-19-2. ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی در حوزه اولویت­دار فناوری نانو  203

4-2-19-3. ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی در حوزه اولویت­دار زیست فناوری  203

4-2-20. بررسی ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولید بروندادهای علمی و استنادات دریافتی بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه های اولویت­دار انرژی هسته­ای ، نانو و زیست فناوری.. 203

4-2-20-1. ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولید بروندادهای علمی و استنادات دریافتی در حوزه اولویتدار انرژی هسته­ای.. 204

4-2-20-2. ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولیدات علمی و استنادات دریافتی در زمینه فناوری نانو  204

4-2-20-3. ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولیدات علمی و استنادات دریافتی در حوزه اولویت­دار زیست فناوری.. 205

4-2-21. آزمون­های آماری مربوط به بررسی وجود و یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری در شاخصهای ارزیابی بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی.. 205

4-2-21-1. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین شاخص اچ بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در سه حوزه اولویت­دار علم و فناوری منتخب… 205

4-2-21-2. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین شاخص تعداد استنادات به ازای انتشارات 23 کشور رقیب مورد بررسی.. 206

4-2-22. آزمونهای بررسی تفاوت برای بروندادهای علمی کشور ایران. 207

4-2-22-1. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار میان میزان رشد بروندادهای علمی کشور ایران در هر یک از اولویت­های علم و فناوری نانو، زیست و انرژی هسته­ای.. 207

4-2-22-2. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری تفاوت بین میزان استناد به بروندادهای علمی ایران در اولویت­های علم و فناوری.. 207

4-2-22-3. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین نسبت بین استنادات و انتشارات نویسندگان برتر ایرانی در اولویت­های علم و فناوری مورد بررسی.. 208

4-2-22-4. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار بین بروندادهای علمی اولویت­های علم و فناوری و میزان استنادات دریافتی نویسندگان برتر ایرانی.. 208

4-2-22-5.بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین شاخص اچ بروندادهای علمی نویسندگان برتر ایرانی در اولویت­های علم و فناوری مورد بررسی 209

فصل پنجم. 210

5-1. مقدمه. 211

5-2. نتیجه ­گیری از یافته­ های پژوهش… 211

5-2-1. کمّیت و سهم بروندادهای علمی جهان به تفکیک قاره­های مختلف در حوزه های اولویت­دار علم و فناوری چگونه می­باشد؟. 212

5-2-2. برترین کشورهای جهان از نظر تعداد بروندادهای علمی و بررسی زبان و قالب بروندادهای علمی جهانی و ایرانی کدامند؟ 212

5-2-3. رتبه جهانی و منطقه­ای ایران و کشورهای رقیب در چشم­انداز 1404، بر اساس کمّیت و سهم جهانی بروندادهای علمی آنها، در طی ده سال مذکور به چه نحوی میباشد؟. 213

5-2-4. ضریب رشد تولیدات علمی کشورهای مورد بررسی در هر یک از سه اولویت منتخب در طی سال­های مذکور چقدر است؟. 213

5-2-5. وضعیت کیفی بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران و کشورهای رقیب در چشم­انداز 1404، به چه نحو میباشد؟. 214

5-2-6. وضوعاتی که بیشترین تعداد بروندادهای علمی را در هر یک از حوزه های اولویت­دار مورد بررسی دارا می­باشند کدامند؟ 215

5-2-7. کمّیت و کیفیت تولیدات علمی کشور ایران با همکاری­های علمی بین المللی و ملّی در اولویت­های منتخب علم و فناوری به چه نحوی میباشد؟. 215

5-2-8. میانگین ضریب همکاری گروهی نویسندگان ایرانی در هر یک از سه حوزه اولویتدار مورد بررسی در دوره زمانی 2002 تا 2011 به چه میزانی میباشد؟. 217

5-2-9. برترین نویسندگان ایرانی از نظر تعداد بروندادهای علمی و بررسی وابستگی سازمانی و کیفیت بروندادهای علمی آنها کدامند؟. 217

5-2-10. مجلات بین ­المللی که بیشترین تولیدات علمی محققان ایرانی در آنها به چاپ رسیده است کدامند و کیفیت و نفوذ آنها به چه نحوی می­باشد؟. 218

5-2-11. آیا بین شاخص ­های مختلف بروندادی در 23 کشور رقیب مورد بررسی رابطه معناداری وجود دارد؟ 218

5-4. پیشنهادهای حاصل از پژوهش… 219

5-4-1. پیشنهادهای اجرایی.. 219

5-4-2 پیشنهادهایی برای پژوهش­های آینده 220

فهرست منابع. 221

پیوست الف… 230

چکیده انگلیسی.. 232

مقدمه

علم و فناوری زیربنای توسعه پایدار هر کشور محسوب می­ شود؛ از این رو ارزیابی آن در سطح بین ­المللی به عنوان فرایندی رو به رشد در سال­های اخیر، مورد توجه قرار گرفته است و هم­اکنون در بیشتر کشورهای صنعتی به طور منظم و توسط مؤسساتی در بخش عمومی یا خصوص انجام می­ شود؛ زیرا بدین طریق می­توان نظام علم و فناوری هر کشور را توصیف و ساختار آن را شناسایی و نقاط ضعف و قوت آن را مشخص کرد تا بتوان با تعیین راهبردها و برنامه ­ریزی­های دقیق و منظم و اجرای عملی آنها به توسعه پایدار دست یافت(خالقی، 1386).

سیاست­ها، برنامه­ها و فعالیت­های علوم و تکنولوژی در کشورهای مختلف مبین این حقیقت است که دستیابی به اهداف عالی توسعه علم وتکنولوژی، بدون سیاست­ها و برنامه ­های روشن و مشخص و ساختاری مناسب ممکن نبوده و اتلاف