گردشگری نقش بسزایی در پیوستگی و نزدیک شدن روابط سیاسی و بین المللی دارد و می تواند به عنوان یكی از عوامل صلح و آرامش در سطح بین المللی محسوب شود.

علاوه بر آن فرهنگ های ملتهای گوناگون را به هم نزدیک و باعث تفاهم فرهنگی می گردد.

گردشگری باعث افزایش سطح سواد، تغییر نگاه مردم به زندگی، سطح بهداشت، رفاه اجتماعی و … میزبان می شود و مهمترین بخش گردشگری ، نگاه اقتصادی گردشگری است. مساله ای كه امروزه توجه اكثر دولتها و اقتصادانها را به خود جلب نموده است. مورد بعدی كه به بخش توریسم مربوط می شود و یكی از عوامل توسعه به شمار می رود بحث ارتقای فرهنگی و تاثیرگذاری فرهنگی می باشد.

موضوع دیگر فعالیت های گردشگری، فعالیت بخش های خصوصی در این صنعت می باشد. سرمایه گذاری در این صنعت خیلی سریع به سودآوری تبدیل می شود. استفاده از نیروهای بومی و نیمه ماهر و نیز جلوگیری از مهاجرت افراد به مراكز و ایجاد اشتغال بدون مشكلات سایر بخشهای صنعتی از قبیل آلودگی و … صنایع دستی از مظاهر فرهنگی و هنری محسوب می شود و نظر به اینكه هر فرآورده دستی بازنگر كننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی كشور محل تولید است می تواند هم عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن به حساب ‌آید هم آن كه موجبی برای جلب و جذب گردشگران قلمداد شود.

صنایع دستی و صنعت گردشگری بر یكدیگر اثر متقابل داشته می تواند موجبات رشد و توسعه یكدیگر را فراهم سازند.

با این تفاسیر چیزی كه در حال حاضر قابل مشاهده است آن است كه سهم ما به عنوان یک ایرانی در گردشگری به خصوص گردشگری خارجی بسیار بسیار اندك است. با توجه به این كه به لحاظ عقیدتی و سیاسی امكان استفاده از ابزارهای مهم پیشرفت گردشگری در كشور وجود ندارد صنایع دستی می تواند نقش بسزایی در بالا بردن انگیزه سفر به مناطق  مختلف كشور ایران را ایفا نماید.

استان اصفهان به عنوان یكی از مهمترین قطب  توریستی كشور دارای بیشترین و مهمترین صنایع دستی كشور می باشد.

در این تحقیق، پژوهشگر به دنبال آن است كه تمامی موانع گسترش صنعت گردشگری بخصوص بخش صنایع دستی در منطقه را مطالعه كرده و در این پژوهش به شناسایی و معرفی صنایع دستی اصفهان بپردازد.

1-2  اهمیت و ضرروت تحقیق

استان اصفهان مهد تمدن های قدیمی ا یران است، معمولا صنایع دستی را به «هنر- صنعت» یا هنر كاربردی در برابر هنر محض تعبیر می كنند. به عبارت دیگر صنایع دستی به هر صورت حلقه ای مشترك است میان هنر و صنعت

به علت ارتباط نزدیک صنایع دستی با فرهنگ و سنت ها از یک سو و با ساختار اقتصادی از سوی دیگر، مفهوم و قلمرو آن در  همه كشورها ثابت و یكسان نیست.

در كشور ما به دلیل مسائل  عقیدتی و اسلامی و مغایرت آن با صنعت توریسم و نیز دیدگاه های مختلف مراجع نسبت به توریسم و گردشگری، به غیر از توریسم مذهبی، یكی از مهمترین برنامه ریزی ها در بخش گردشگری می تواند در خصوص صنایع دستی و معرفی صنایع دستی ایران به عنوان یک محصول تك و خاص و مربوط به یک فضای جغرافیایی ویژه باشد.

تهیه مولتی مدیای صنایع دستی اصفهان نیز به عنوان یک الگو برای سایر مناطق كشور نیز قابل اجرا می باشد.

1-3  پیشینه تحقیق

با مطالعات و تحقیقات انجام شده بجز چند مقاله از انجمن هتلداران ایران و نیز مقاله های اینترنتی در خصوص تاثیر صنایع دستی به عنوان یک پدیده فرهنگی، هیچ تحقیقی در این مورد صورت نگرفته است.

تحقیقات موجود در دانشگاه علامه صرفا در خصوص صنایع دستی كل كشور و یا فقط یک نوع صنایع دستی انجام گرفته است.

تحقیق ارائه شده ضمن معرفی تمامی صنایع دستی رایج و منسوخ و كم رونق اصفهان رابطه بین این صنایع بعنوان الگو با حرفه جهانگردی را مطرح می نماید.

1-4  اهداف تحقیق :

1- شناسایی نقش صنایع دستی در برنامه ریزی توریسم

جاذبه های گردشگری مبنا و یاپه حرفه  گردشگری بوده و بدون وجود جاذبه، مقوله توریسم فاقد مفهوم می باشد. بنابراین برای وجود صنفی به نام توریسم در هر منطقه می بایست به دنبال جاذبه  های مهم دیدنی جهت بازدید گردشگران بود. بررسی و شناخت صنایع دستی اصفهان اولین گام برای توسعه توریسم این منطقه به شمار می رود.

2- معرفی صنایع دستی اصفهان از قدیم تاكنون و صنایع منسوخ و نیز طبقه بندی آن جهت اطلاع دقیق گردشگران این استان.

صنایع دستی این استان بهترین صنایع دستی كشور را شامل می شود.

شناخت این صنایع و معرفی آنها به شكل صحیح و واقعی می تواند از سردرگمی گردشگر و انتخاب مناسب نوع صنایع دستی مورد نظر وی كمك بسزایی نماید.

3- شناسایی نارسایی های موجود در حرفه توریسم استان اصفهان در بخش صنایع دستی با شناخت و شناسایی نارسایی ها و مشكلات در زمینه صنایع دستی و تاثیر آن در بخش گردشگری كه می توان در جهت بهبود وضعیت اقدام نمود.

بدیهی است بدون در نظر گرفتن مشكلات و كمبودها نمی توان در جهت توسعه گردشگری و جذب گردشگر تلاش كرد.

1-5  سوالات تحقیق

1- جایگاه صنایع دستی در استان اصفهان چیست؟

2- چگونه ارتباطی بین صنایع دستی و جذب گردشگر در این  استان وجود دارد؟

1-6  فرضیه های تحقیق

1- به نظر می رسد صنایع دستی در اصفهان علیرغم اهمیت، به خوبی معرفی نشده و جایگاه آن مشخص نشده است.

ظاهراً جذب گردشگر با صنایع دستی استان اصفهان دارای  ارتباط تنگاتنگی می باشد.

1-7  قلمرو تحقیق:

در این پژوهش استان اصفهان به عنوان یک محدوده سیاسی، قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است.

استان اصفهان در مركز ایران واقع شده 937/105 كیلومتر مرب وسعت دارد.

1-8  روش و مراحل تحقیق

این تحقیق توصیفی است كه اطلاعات آن به روش كتابخانه ای و همین طور مشاهده ای جمع آوری شده است و مراحل آن به شرح زیر است:

مرحله اول : اطلاعات از طریق روش كتابخانه ای و مشاهده ای جمع آوری می گردد.

روش مشاهده ای:

یكی از روش های جمع ‌آوری اطلاعات می باشد كه پژوهشگر طی آن به ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به موضوع مورد نظر می پردازد. در این روش هدف پژوهشگر ایجاد تغییر در پدیده یا محیط مورد نظر نیست بلكه صرفا محیط را همانگونه  كه هست بررسی می كند.

روش كتابخانه ای:

از روش های رایج در تحقیقات علمی به شمار می آید. در این روش از سایر اطلاعات، مدارك، اسناد و تحقیقات انجام شده توسط دیگر محققین استفاده می شود كه این اطلاعات می  تواند به شكل كتاب، جزوه، مجله، روزنامه، تحقیقات دانشگاهی، پایان نامه و غیره باشد.

مرحله دوم: اطلاعات جمع آوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و پیشنهادات و راهكارهای لازم و مناسب ارائه می گردد.

1-9  تنگناها و محدودیت های تحقیق

همواره در انجام هر تحقیقی ممكن است مشكلاتی پیش آید كه پژوهشگر در راه رسالت خویش دچار مشكلات و تحقیق را دچار نارسایی نماید. از جمله مهمترین محدودیتهای تحقیق عبارتند از :

• گسترش زیاد محدوده مكانی تحقیق كه كنترل آن برای پژوهشگر مشكل ایجاد می كند.
• عدم همكاری مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اصفهان و مركزی تهران
• محدودیت زمانی از اصلی ترین مشكلات این پژوهش بود
• عم وجود بانك اطلاعاتی لازم در بخش صنایع دستی این استان و نبود صنف خاص در این صنعت.

فصل دوم : چارچوب نظری