یک برند موقعی دارای قدرت است كه بتواند رفتار مصرف كنندگانی كه به آن برند می نگرند را تحت تأثیرقرار داده و به شكل عادی ترجیحات، گرایشات و رفتار خرید برای آن برند را تكراری و روزمره نماید . امروزه برند جزء مهم و لاینفك در استراتژی بازاریابی است (شاهرخی و همکاران، 1998)

در این پژوهش ما سعی داریم عوامل تاثیر گذار بر اشتیاق مصرف کنندگان به برند و نتیجه حاصل از این اشتیاق )مطالعه موردی صنعت اتومبیل) می باشد.

 2-1)  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در دنیای امروز، خریداران برای تصمیم گیری در فرایند خرید با سوالات و اما و اگرهای زیادی روبه رو هستند. تنوع محصولات مختلف باعث شده است تا مشتریان با حق انتخابهای زیادی روبه رو باشند. از سویی دیگر شرکتها دریافته اند که هزینه جذب مشتریان جدید پنج برابر هزینه حفظ مشتریان کنونی است و از دست دادن یک مشتری ، تنها از دست دادن یک مشتری نیست، بلکه فراتر از آن به معنای از دست دادن کل خریدهایی است که مشتری می توانسته در طول زندگی خود انجام دهد.(کاتلر، آرمسترانگ، ترجمه فروزنده، 1376)

برند یا نام تجاری باید قادر باشد قلب و روح مخاطب خود را تسخیر کند. در دنیای امروز که بازار های آن مملو از محصولاتی است که از لحاظ فیزیکی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد خلق شخصیت و هویت مناسب برای یک نام تجاری، می تواند تمایز چشمگیری ایجاد کند، برای تحقق این امر و خلق برند تجاری که در اذهان و قلوب متندگار شود باید به جست وجو و بررسی پرداخت. شناسای زمینه های میان مشتریان از یک سو و نام تجاری از سوی دیگر، از جمله زمینه سازی های برقراری ارتباطی موثر برای جلب مشتریان بیشتر است. هر نام تجاری هویت و شخصیت خاص خود را دارد. نام های تجاری که هویت و اهداف خود را مشخص و متمایز می سازند و چهرهای ماموس و دوستانه از خود ارائه می دهند، قادرند که با مشتریان خود ارتباطی غنی و سودمند برقرار کنند و نه تنها بخشی از قلب و ذهن آنها بلکه بخشی از زندگی روزمره مصرف کنندگان را تسخیر نمایند.(علیپور و خطبه سرا، 1388)

امروزه اهمیت مفهوم برند در خرید مشتریان به حدی است كه برخی از صاحبنظران از آن به عنوان یک محصول كامل یاد كرده و معتقدند بسیاری اوقات مشتریان در عوض آنكه محصولی را خریداری نمایند، برندها را می خرند.(سمیعی نصر، 1390)

پیوستگی و علاقه مشتری نسبت به ابعاد خاصی از برند همچون : تعهد، صداقت، واقعیت گرایی، احساس تازگی دادن به مشتری، اعطای شخصیت مطلوب می تواند  در انتخاب آن برند و اشتیاق به برند تاثیر مثبت بگذارد. (سمیعی و علوی و سیاهرودی ، 1390)

کلر (1993) نشان داد مصرف کنندگان با نگرش های قوی و مطلوب نسبت به برند، می بایستی تمایل بیشتری برای پرداخت قیمت های بالاتر داشته باشنند. اگر شخصی نسبت به یک برند وابستگی عاطفی داشته باشد، تمایل بیشتری برای پرداخت اضافی برای آن برند خواهد داشت. وابستگی عاطفی به یک برند، به طور مثبت با حمایت از برند و اضطراب روانی ناشی از انتظار جدایی از برند یا جدایی واقعی از برند ارتباط دارد. به همین دلیل افراد تمایل قوی برای  خرید برندهایی دارند که آن را دوست دارند. از این رو، وی تمایل خوااهد داشت تا مبلغ بیشتری را برای خرید برند پرداخت نماید. میزان مبلغی که مصرف کنندگان تمایل دارند تا برای خرید برند پرداخت نمایند، به میزان وابستگی عاطفی (شور یا اشتیاق) احساس شده  بستگی دارد (سرکار[4]، 2011).

لذا ذکر این نکته ضروری می باشد که با توجه به اهمیت بسیار زیادی مقوله برند و نقش بسزای که می تواند در موفقیت سازمان ایفا نمایید، در کشور ما به طور تخصوصی و جامع به آن توجه نشده است. لذا در این پژوهش به بررسی عواملی که باعث می شوند یک برند از نظر عاطفی مورد اشتیاق و توجه قرار گیرد و نتایج حاصل از آن  پرداخته شده است.

3-1) اهداف تحقیق

 1-3-1) هدف اصلی

 

 

هدف اصلی تحقیق شناسایی تاثیر متغیرهای هویت برند ، رضایت از برند و اعتماد به برند و بر روی اشتیاق به برند و میل به پرداخت پول بیشتر برای برند و تعیین میزان تاثیر هر کدام از این عوامل می باشد.

4-1) مدل مفهومی تحقیق

اشتیاق به برند

(Noel Albert , 2012)

هویت برند

اعتماد به برند

رضایت از برند

تمایل به پرداخت بیشتر برای برند   Willingness to pay more for the brand

5-1) سوالهای تحقیق

1-5-1) سوال اصلی تحقیق :

 1- آیا متغییر های هویت برند ، رضایت از برند و اعتماد به برند عوامل موثر براشتیاق به برند می باشند؟

2- آیا اشتیاق به برند باعث میل به پرداخت بیشتر برای برند می گردد؟

6-1) فرضیه های تحقیق

هویت برند بر اشتیاق به برند تاثیر معناداری دارد.

رضایت از برند بر اشتیاق به برند تاثیر معناداری دارد.

اعتماد به برند بر اشتیاق به برند تاثیر معناداری دارد.

اشتیاق به برند بر تمایل به پرداخت پول بیشتر برای برند تاثیر معناداری دارد.

7-1) قلمرو تحقیق

1-7-1) قلمرو موضوعی :

 قلمرو موضوع این تحقیق را می توان به طور کل در زمینه بازاریابی، در این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر اشتییاق مصرف کنندگان به برند های خودرو و نتایج حاصل از این اشتیاق خواهیم پرداخت.

2-7-1) قلمرو مکانی :

 این تحقیق در شهرتهران، در نمایندگی مرکزی شرکت ایران خودرو، سایپا و مدیران خودرو صورت می گیرد.

3-7-1) قلمرو زمانی :

-1-1ﻣﻘﺪﻣﻪ 3………………………………………………

-2-1ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………….. 3

-3-1اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………. 4

-4-1اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ ﺗﺤﻘﯿﻖ 5…………………………………………….

-5-1ﺳﻮاﻻت ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………….. 6

-6-1ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 7………………………………………………………….

-7-1ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و اﺻﻄﻼﺣﺎت………………………… .7

-8-1ﻗﻠﻤﺮو ﺗﺤﻘﯿﻖ 8………………………………………………

ﻓﺼﻞ دوم

-1-2ﻣﻘﺪﻣﻪ 11……………………………………………………………

-2-2ﺑﺶ اول: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 13………………………………………………..

-1-2-2ﻣﻔﻬﻮم داده ، اﻃﻼﻋﺎت ، داﻧﺶ……………………………….. 13

-1-1-2-2ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﮐﺎرﮐﺮدی داﻧﺶ 15………………………………….

-2-1-2-2ﺷﮑﻞ ﻫﺎی ﺻﺮﯾﺢ و ﺿﻤﻨﯽ داﻧﺶ 15………………………………………

-3-1-2-2داﻧﺶ ﺷﺨﺼﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ………………………. 16

-4-1-2-2ﻣﺎﻫﯿﺖ وﻇﺎﯾﻒ و ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت………………………………………………. 17

-5-1-2-2ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ داﻧﺶ……………………………………………………… 19

-6-1-2-2ﺟﺮﯾﺎن داﻧﺶ 21………………………………………………………………..

-7-1-2-2ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ داﻧﺶ از دﯾﺪﮔﺎه ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ 22………………………

-8-1-2-2ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت داﻧﺶ……………………………………. 25

-9-1-2-2ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 26…………………………………………….

-10-1-2-2ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ…………………………………………………. 27

-11-1-2-2اﺻﻮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 28…………………………………………………………

-12-1-2-2ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 31…………………………………………………….

-13-1-2-2ﻣﺰاﯾﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 33…………………………………………….

-14-1-2-2ﻣﺪﻟﻬﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 34……………………………………………

-15-1-2-2روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 39………………………………………….

-16-1-2-2ﻣﻮاﻧﻊ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ 40…………………………………………

-3-2ﺑﺨﺶ دوم: ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت 44………………………………………………………….

-1-3-2اﻃﻼﻋﺎت…………………………………………………………………. 45

-1-1-3-2ارزش اﻃﻼﻋﺎت 45…………………………………………………

-2-3-2ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی………………………………………………………………. 46

-3-3-2ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت……………………………………………………….. 47

-1-3-3-2ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﻨﺂوری 49…………………………………………………….

-2-33-2ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت…………………………………….. 50

-3-3-3-2وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت واﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ……………………………… 50

-4-3-3-2ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟……………………………………. 51

-5-3-3-2ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ…………………………………. .52

-6-3-3-2ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎی ﺑﯿﻦ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت وﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ واﻃﻼﻋﺎت 53…

-7-3-3-2اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ………………………….. 54

-8-3-3-2ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ…………….. 61

-9-3-3-2ﺗﻌﺎﻣﻞ دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت 63……………………..

-10-3-3-2ﭼﺎرﭼﻮﺑﻬﺎی ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ازﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت…………………. 65

-4-3-2ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﻧﻈﺎﻣﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮﺳﺎزﻣﺎن…………………………….. 66

-1-4-3-2ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی 67………………………………………………….

-2-4-3-2ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی رﻓﺘﺎری…………………………………………………………… 68

-3-4-3-2ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، ﭘﺎﯾﺪاری ﺷﯿﻮه ﻫﺎ 68……………………………

-4-4-3-2ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻓﺮاﺻﻨﻌﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﺸﮕﺮا……………………………………. 69

-5-4-3-2ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﺮﺿﻬﺎی ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ…………………………….. 69

-6-4-3-2ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺒﻌﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ………………………. 69

-5-3-2ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت درﺳﺎزﻣﺎن 70…………………………………………

-6-3-2ﻣﺰاﯾﺎی ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت…………………………………………… 72

-7-3-2ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎی ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت…………………………………………. 73

-8-3-2ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در داﺧﻞ وﺧﺎرج ﮐﺸﻮر 74………………………………………..

-1-8-3-2ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر 75……………………………………

-2-8-3-2ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه درﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر 77……………..

-9-3-2ﻣﺪل ﺗﺤﻘﯿﻖ 86…………………………………………………………………….

-10-3-2ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی 86…………………………………………….

ﻓﺼﻞ ﺳﻮم

 

 

-1-3ﻣﻘﺪﻣﻪ 89………………………………………………..

-2-3روش ﺗﺤﻘﯿﻖ……………………………………………………………… 89

-3-3ﻓﺮﺿﯿﻬﻬﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 90…………………………………………………………..

-4-3ﻓﺮﺿﯿﺎت ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ 91……………………………………………………

-5-3ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری……………………………………………………..91

-6-3ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری و روش ﻧﻤﻮﻧﻬﮕﯿﺮی 92……………………………………………

-7-3اﺑﺰار ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت 93……………………………………………………….

-8-3رواﯾﯽ و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ 93……………………………………………………….

-9-3ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ 93………………………………………………………….

-103روش ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻣﺎری 94……………………………………………..

ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم

-1-4 ﻣﻘﺪﻣﻪ 96……………………………………………………………………

-2-4ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن 96……………………………………………………….

-1-2-4 ﺟﻨﺴﯿﺖ ﮐﺎرﮐﻨﺎن 96…………………………………………………………………

-2-2-4 ﻣﯿﺰان ﺗﺤﺼﯿﻼت ﮐﺎرﮐﻨﺎن 97………………………………………………………

-3-2-4ﺳﻦ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﺎن………………………………………………………………….. 99

-4-2-4ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﺎن 100…………………………………………………………..

-3-4ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮﺿﯿﺎت………………………………………………. 102

ﻓﺼﻞ ﭘﻨﭽﻢ

-1-5ﻣﻘﺪﻣﻪ 110…………………………………………………………………………

-2-5 ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی……………………………………………………………………… 110

3-5 -ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎ 112…………………………………………………..

-4-5 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آﺗﯽ……………………………………………………… 113

– 5-5 ﻣﻮاﻧﻊ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ 113        …………………………..

ﭼﮑﯿﺪه ﺗﺤﻘﯿﻖ:

ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺷﺎﺧﻪ ای ﺟﺪﯾﺪ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻫﺎی ﻻزم و ﺻﺤﯿﺢ ﺑﯿﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﮔﻬﯽ ﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﺎوری و ارﺗﺒﺎط اﻧﺴﺎﻧﯽ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن را ﻣﺤﻘﻖ ﻣﯽ ﺳﺎزد و ﺑﺮﺗﺮی ﻫﺎی رﻗﺎﺑﺘﯽ آن را ﺣﻔﻆ و ارﺗﻘﺎ ﻣﯿﺒﺨﺸﺪ.ﺗﺼﻮر اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎ و ﺗﺼﻮر ذﻫﻨﯽ اﻓﺮاد و ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽو ﻣﻨﻔﺮداًﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺴﻂ و ﮔﺴﺘﺮش داﻧﺶ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺼﻮری ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ داﻧﺶ ﻓﺮاﯾﻨﺪی ﻣﺮﮐﺐ از ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻓﻮق را اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﺗﺎ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻗﻮی و ﺑﻪ روز در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎد و ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ در اﺧﺘﯿﺎر ﻫﻤﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﭘﺮداﺧﺖ و ﭘﺲ از ﮔﺮدآوری ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از 177 ﻧﻔﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن، داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار spss و روش ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﺑﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی و روﺷﻦ ﮐﺮدن اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در دﻧﯿﺎی اﻣﺮوز ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن، ﺑﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، ﺑﯿﻦ آﻣﻮزش ﮐﺎرﮐﻨﺎن و ﺗﺠﻬﯿﺰ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻓﻨﺎوری ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﺶ ﻣﺪ ﯾﺮﯾﺖ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن و ﺑﯿﻦ ﺟﺪب ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺟﻮان و ﻣﺘﻌﻬﺪ و آﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎی روز ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد دارد.

ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪی:ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ،ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ، ﺟﺬب، ﻋﻤﻠﮑﺮد

 

 

 

ﻓﺼﻞ اول

ﮐﻠﯿﺎت

 

-1-1ﻣﻘﺪﻣﻪ

در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻧﯿﺴﺖ و وﯾﮋﮔﯽ ﻋﻤﺪه ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﺮوزی در ﺑﺰرﮔﯽ و وﺳﻌﺖ داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻤﻊ آوری، ﻧﮕﻬﺪاری، ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﭘﺮدازش، ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ. اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯿﻬﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ، ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ آن ﮐﺎر ﺑﺎ داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮاوان ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

ﺷﺎﯾﺪ دو دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺼﺮ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ و اﻣﺮوزه ﺑﺸﺮ آﯾﻨﺪه ای را رﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ زﻣﺎن، ﻣﻌﻠﻮﻟﯿﺖ ﺟﺴﻤﯽ، ﻣﺸﮑﻼت اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎی ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻌﯽ ﺑﺮای ﺣﺮﮐﺖ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ. اﻣﺮوزه دوران ﮔﺬر از دوران ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻓﺮا ﺻﻨﻌﺘﯽ(اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ) اﺳﺖ.ﮔﺬاری ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﻃﯽ ﺷﺪن و ﭘﺪﯾﺪ آوردن ﻋﺼﺮی ﭘﺮﭼﺎﻟﺶ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ ﻻزﻣﻪ ﺑﻘﺎ و ﺗﺪاوم ﺣﯿﺎت در آن ﻋﺼﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰ ﺑﻪ ﻓﻦ آوری ﻧﻮﯾﻦ ﺑﻮﯾﮋه ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.(ﺻﺮاﻓﯽ زاده، ﻋﻠﯽ ﭘﻨﺎﻫﯽ،(1381

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ روز اﻓﺰون ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﻓﻦ آوری ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻬﻢ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯿﯿﺎﺑﺪ. ﻣﻌﻤﺎری اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اراﺋﻪ و ﻧﺸﺮ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﮐﺎراﯾﯽ(ﺧﻮب ﮐﺎر ﮐﺮدن) و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ(ﮐﺎرﺧﻮب) ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻔﺰاﯾﺪ.

-2-1ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ

در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻗﺪرت ﻋﻈﯿﻢ اﻃﻼﻋﺎت، ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات زﯾﺎدی در ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد ﮐﺮده اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﭘﯿﺶ رو ﻫﻤﻮاره در ﺗﻼش ﺑﺮای ﯾﺎﻓﺘﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﻧﻮ از ﮐﺎرﺑﺮی اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ. ورود ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ دارا ﺑﻮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺑﻬﯿﻨﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ – ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻣﮑﺎن ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻓﺮاﻫﻢ آورد و ﺗﻐﯿﺮات اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻋﻤﺪه ای را در درون ﺧﻮد ﺑﻪ وﺟﻮد آورد.

ﺑﺎ رﺷﺪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ، ﻣﺨﺎﺑﺮات و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در ﺳﺎل ﻫﺎی اﺧﯿﺮ، ادﻏﺎم و اﯾﺠﺎد ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻋﻈﯿﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ﺳﺒﺐ ﺷﺪه ﺗﺎ روﯾﮑﺮد “ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت” ﺑﻪ ﺟﺎی ﺧﻮد “اﻃﻼﻋﺎت” ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. (ﺻﺮاﻓﯽ زاده، (1381

ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺛﺮوت و ارزش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داراﯾﯽ ﻫﺎی ﻓﮑﺮی و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ اﺳﺖ، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻠﻔﯿﻖ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزی ﻣﻨﻄﻘﯽ

زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎی ﻓﻨﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎزی ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ و دﻗﺖ ﺑﺎﻻ اﺟﺮای ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮی ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ. (ﻟﯽ، (2008

آﻧﭽﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﺗﺒﺪﯾﻞ آن ﺑﻪ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻧﻘﺶ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ(اﺑﻄﺤﯽ،(1385

ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ آن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

-3-1اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت ﺗﺤﻘﯿﻖ

اﻣﺮوزه اﻫﻤﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺑﺎ ﺷﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻤﺪه ﺑﺮای ارزش اﻓﺰوده اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ.

ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات واﻗﻌﯽ ارزش ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻃﻼﻋﺎت را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻬﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻦ آوری ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ. ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی و ﭘﺮدازش، ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن را در اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﺸﺎن ﯾﺎری ﻧﻤﺎﯾﺪ (ﺻﺮاﻓﯽ زاده، (1381

آﻧﭽﻪ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺟﻬﺎن ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﺸﺎن را درك ﮐﺮده و در آن ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ، در واﻗﻊ ﺣﻘﺎﯾﻖ و ﺣﻮادث و روﯾﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل دوره ﻋﻤﺮ آدﻣﯽ در ﺣﺎﻓﻈﻪ اﻓﺮاد ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪ از دﺳﺖ دادن داﻧﺶ ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺻﻠﯽ ﻇﻬﻮر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ (ﻫﯿﺪرت، (2007

اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﯾﮏ ﺿﺮورت ﺗﺠﺎری اﺳﺖ. ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺰاﯾﺎی رﻗﺎﺑﺘﯽ ﮐﺴﺐ ﮐﺮده و آن را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ داﻧﺶ در ﺣﺎﻓﻈﻪ اﻓﺮاد اﺳﺖ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻧﺴﺎن ﻣﺤﻮر اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻣﺤﻮر.

ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی (اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻧﺮم اﻓﺰار ﮔﺮوﻫﯽ) ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﺮای ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد(ﮔﺎردن (2008

 

ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﻣﺪرن داﻧﺶ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ درﺟﻬﺖ ﺑﻘﺎ و ﺣﻔﻆ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد. ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن، ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﺗﻄﺒﯿﻖ، ﺗﻮزﯾﻊ و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ و اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﺟﻬﺖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ، ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﺑﺰاری از ﻗﺒﯿﻞ داده ﮐﺎوی، ﮔﺮوه اﻓﺰار، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻧﺮم اﻓﺰاری ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ و ﺟﺴﺘﺠﻮ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ(داﺗﺶ، (2007

از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدم و ارﺑﺎب رﺟﻮع ﺳﺮو ﮐﺎر دارﻧﺪ. در اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

اﻓﺰاﯾﺶ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻦ آوری

اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ، دﻗﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه

ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ارﺑﺎب رﺟﻮع

ﻟﺬا ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در راﺳﺘﺎی ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼت ﻣﺮدم و ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎی ﯾﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی آن ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ از ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ آﮔﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ و ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻻزم را ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﻣﺜﺒﺖ آن اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﺎﯾﺪ.

-4-1اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮای راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻫﺪف ﮐﻠﯽ و اﻫﺪاف ﻓﺮﻋﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

ﻫﺪف ﮐﻠﯽ:

آﮔﺎﻫﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن

اﻫﺪاف ﻓﺮﻋﯽ:

-1 آﮔﺎﻫﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن

-2 آﮔﺎﻫﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن

-3 آﮔﺎﻫﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت

-4 آﮔﺎﻫﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن

-5 آﮔﺎﻫﯽ از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن

-6 آﮔﺎﻫﯽ از اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺮ ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎﺛﯿﺮ دارﻧﺪ و راﺑﻄﻪ آن ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن

-5-1ﺳﻮاﻻت ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﺳﻮال ﻣﻬﻢ: راﺑﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ﭼﯿﺴﺖ؟

ﺳﻮاﻻت ﭘﮋوﻫﺶ:

-1 آﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد؟

-2 آﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد؟

-3 آﯾﺎ ﺑﯿﻦ ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد؟

-4 آﯾﺎ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد؟

-5 آﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد؟

-6 ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺮ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮ دارﻧﺪ؟

-6-1ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ

-1ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی و روﺷﻦ ﮐﺮدن اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت در دﻧﯿﺎی اﻣﺮوز ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای زﻧﺠﺎن ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﯽ داری دارد.

-2اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎداری دارد.

-3آﻣﻮزش ﮐﺎرﮐﻨﺎن و ﺗﺠﻬﯿﺰ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻓﻨﺎوری ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﺶ ﻣﺪ ﯾﺮﯾﺖ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ای زﻧﺠﺎن ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎ داری دارد .4ﺟﺬب ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺟﻮان و ﻣﺘﻌﻬﺪ و آﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎی روز ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮرﯾﻊ ﺑﺮق ﻣﻨﻄﻘﻪ ای اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﺎ داری دارد.

-7-1ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و اﺻﻄﻼﺣﺎت

هدف از این پژوهش،بررسی رابطه سازو کارهای نظام راهبری شرکتی و مدیریت سود صنعت خودرو سازی وقطعات آن در بورس اوراق بهادار تهران است. برای دستیابی به هدفهای پژوهش ،شش فرضیه تدوین شده است که معنادار بودن رابطه سازوکارهای نظام راهبری شرکتی و مدیریت سود این شرکتها را مورد آزمون قرار می دهد .نمونه آماری پزوهش شامل 28 شرکت طی بازه زمانی1390-1386است. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه ها ، رگرسیون خطی است، همچنین برای بررسی همبستگی میان متغیرهای مستقل از آزمون هم خطی استفاده شد..نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها ، بیانگر وجود رابطه معنادار بین برخی از سازو کارهای نظام راهبری شرکتی(مالکیت نهادی ،اندازه هیات مدیره ،نسبت حضور اعضائ  غیر موظف در هیات مدیره )وعدم رابطه معنادار بین  اندازه موسسه حسابرسی (حسابرس مستقل) وحسابرس د ائم (داخلی) با مدیریت سود  می باشد.

وازگان کلیدی :راهبری شرکتی ، مدیریت سود ، مالکیت نهادی ، اندازه هیات مدیره ، نسبت حضور اعضا غیر موظف در هیات مدیره.

فهرست مطالب

 چکیده              آ

1. فصل اوّل کلیات تحقیق         1

1-1 مقدمه. 2

1-2بیان مساله. 2

1- 3 اهمیت وضرورت تحقیق.. 3

1-4اهداف تحقیق.. 5

1-4-1اهداف علمی تحقیق.. 5

1-4-2 اهداف کاربردی تحقیق.. 6

1-5 پرسش تحقیق.. 6

1-6 فرضیه های تحقیق.. 6

1-7روش تحقیق.. 7

1-8قلمرو تحقیق.. 7

1-9تعریف عملیاتی ومفهومی متغییرها 8

2. فصل دوم واکاوی ادبیات پژوهش……. 9

1-2مقدمه. 10

2-2 تاریخچه وگفتارهای مرتبط باپژوهش…. 10

2-3 تعاریف راهبری شرکتی.. 13

2-4 الگوی اساسی تئوری نمایندگی.. 16

2-4-1  فرض های مربوط به مالك(سهامدار) 17

2-4- 2فرض های مر بوط به نماینده ( مدیر ) 18

2-4-3 مشكلات نمایندگی.. 18

2-5 نگاهی تطبیقی به نظام های راهبری شرکتی.. 20

2-6 محیط اقتصادی ایران. 23

2-7 ساز و کارهای موثر بر حاکمیت شرکتی و پاسخگویی.. 24

2-7-1 ساز و کار های برون سازمانی.. 24

2-7-2 ساز و کار های درون سازمانی.. 25

2-7-3پاسخگویی چیست؟. 26

2-8 اهداف وکارکردهای حاکمیت شرکتی.. 26

2-8-1 اهداف حاکمیت شرکتی.. 26

2-8-2 کارکردهای حاکمیت شرکتی.. 27

2-9 ماتریس بین المللی راهبری شرکتی.. 28

2-10چارچوب نظری حاکمیت شرکتی.. 29

2-10-1تئوری نمایندگی.. 30

2-10-2تئوری هزینه معاملات… 30

2-10-3  تئوری هزینه معاملات در برابر تئوری نما یندگی.. 31

2-10-4  تئوری ذینفعان. 31

2-10-5  تئوری ذینفعان در برابر تئوری نمایندگی.. 32

2-11 عوامل ایجاد سیستمهای حاکمیت شرکتی مختلف…. 32

2-11-1 نظا مهای قانونی.. 32

2-11-2  ساختارهای مالکیت شرکت…. 33

2-11-3 سیستم های مالی.. 34

2-11-4 سایر عوامل.. 34

2-12 انواع الگوهای حاكمیت شركتی.. 35

2-12-1الگوی مبتنی بر بازار. 35

2-12-2 الگوی حاکمیت شرکتی مبتنی بر روابط… 36

2-12-3الگوی حاکمیت شرکتی در حال گذار. 36

2-12-4 الگوی نوظهور. 37

2-13  مدل های حاکمیت شرکتی.. 38

2-13-1مدل انگلیسی و آمریكایی.. 38

2-13-2مدل ژاپنی.. 41

2-13-2-1  نمودار4مدل ژاپنی حاكمیت شركت.. 41

2-13-3 مدل آلمانی.. 42

2-13-3-1نمودار5 مدل آلمانی حاکمیت شرکتی. 43

2-13-4 سایر مدل ها 44

2-14مدیریت سود. 46

2-14-1مقاصدوانگیزه های مدیریت سود. 48

2-15مکانیزمهای مختلف حاکمیت شرکتی موثر بر حفاظت از حقوق سهامداران. 49

2-15-1مسئولیتهای هیئت مدیره 49

2-15-1-1 کمیته حسابرسی. 49

2-15-1-2 کمیته ریسک.. 50

 

 

2-15-1-3 کمیته پرداخت حقوق و کاندیداتوری.. 50

2-15-2 سرمایه گذاران نهادی.. 50

2-15-3تشکلهای سهامداران خرد. 51

2-15-4 پیگیری حقوقی و قضایی.. 52

2-15-5الزام به ارائه پیشنهاد خرید سهام خرد در صورت اقدام به خرید بلوكهای کنترلی  53

2-15-6موسسات رتبه بندی.. 53

2-16روش های مدیریتی برای پرهیز از حسابداری نادرست…. 54

2-16-1حسابرسی.. 54

2-16-2هیأت مدیره 55

2-16-3دستمزد اعضای هیأت مدیره 56

2-16-4کمیته حسابرسی مستقل هیأت مدیره 56

2-16-5نقش مؤسسات رتبه بندی اعتباری.. 57

2-17اصول حاکمیت شرکتی از دیدگاه سازمان همکاری اقتصادی و توسعه((OECD… 57

2-18اهمیت حاکمیت شرکتی در بازارهای مالی.. 58

2-19ضرورت استقرار نظام راهبری شرکتی.. 59

2-20نظام راهبری شرکتی در بورس…. 61

2-21برنامه ی بورس برای ترویج راهبری شرکتی.. 62

2-22تحقیقات داخلی انجام شده 63

2-23تحقیقات خارجی انجام شده 67

3. فصل سوم روش تحقیق  …. 71

3-1مقدمه. 72

3-2روش تحقیق.. 72

3-3فرضیه های تحقیق.. 74

3-4جامعه آماری.. 74

3-5نمونه آماری.. 75

3-6روش وابزار گرداوری اطلاعات… 75

3-7متغییرهای پژوهش…. 75

3-8مدل مفهومی تحقیق.. 76

3-9روش تجزیه تحلیل داده ها وآزمون فرضیه ها 76

3-9-1آزمون نرمال بودن داده ها 77

3-9-2 رگرسیون چندگانه. 77

3-9-3 ضریب تعیین وضریب تعیین تصحیح شده 78

3-9-4آزمون معنا دار بودن ضرایب رگرسیون. 79

3-9-5آزمون هم خطی عامل تورم وار یانس…. 79

4. فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 81

4-1مقدمه. 82

4-2توصیف آماری و مقایسه میانگین متغیرهای تحقیق.. 82

4-2-2 متغیر مستقل: ویژگیهای حاکمیت شرکتی.. 84

4-2-3. متغیر مستقل: حضور اعضای غیر موظف در هیات مدیره 84

4-2-4 متغیر مستقل: درصد مالکیت نهادی.. 85

4-2-5 متغیر مستقل: وجود حسابرس داخلی.. 86

4-2-6. متغیر مستقل: اندازه هیات مدیره 86

4-2-7 متغیر مستقل: حسابرس مستقل.. 87

4-3تجزیه و تحلیل استباطی داده های آماری( آزمون آماری فرضیه های تحقیق) 88

4-3-1بررسی نرمال بودن داده ها 88

4-3-2آزمون فرضیه 1. 90

4-3-3تحلیل واریانس فرضیه 1. 91

4-3-4آزمون فرضیه1-1. 92

4-3-5تحلیل واریانس فرضیه 1-1. 94

4-3-6آزمون فرضیه1-2. 95

4-3-7تحلیل واریانس فرضیه 1-2. 97

4-3-8فرضیه 1-3. 98

4-3-9آزمون فرضیه1-4. 99

4-3-10تحلیل واریانس فرضیه 1-4. 101

4-3-11آزمون فرضیه1-5. 102

4-4آزمون هم خطی.. 104

5. فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها 106

5-1 مقدمه. 107

5-2 تحلیل یافته های پژوهش…. 107

5-3 بررسی فرضیه1. 108

5 -4فرضیه فرعی1. 108

5-5 فرضیه فرعی 2. 108

5-6 فرضیه فرعی 3. 109

5-7 فرضیه فرعی 4. 109

5-8 فرضیه فرعی 5. 110

5-9 پیشنهادها در  راستای نتایج تحقیق.. 110

5-10پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 111

5-11 محدودیت های پژوهش…. 112

5-12 منابع فارسی.. 112

5-13 پیوست…. 119

5-13-1 تحلیل نرم افزاری.. 119

5-13-2 اسامی شرکتها 128

1 مقدمه

حاکمیت شرکتی رویه ها یا اقداماتی است که شرکتها از طریق آن اداره میشوند وبوسیله آن پاسخگوی سهامداران ،کارکنان وجامعه میباشند . رسواییهای اخیر انرون وورلدکام وشرکتهای دیگر این تصور عمومی رابوجود آورده است  که مدیریت سود به صورت فرصت طلبانه توسط مدیران شرکتها برای منافع شخصی آنها انجام می شود نه منافع سهامداران .آنچه که این تصور عمومی منفی در مورد مدیریت سود را تقویت میکند این واقعیت است که تدوین کنندگان قوانین ومقررات به تازگی قوانینی را برای مبارزه با مدیریت سود تدوین کرده اند به عنوان مثال قانون ساربینز آکسلی نتیجه تلاش مستمر کنگره ایالات متحده آمریکا برای کاهش مدیریت سود است.بنابر این به نظر می رسد ماهیت فرصت طلبانه بودن سود ,موضوع واضح وروشنی می باشد(جیروپن ومیلر ،2008)..

حاکمیت شرکتی در مفهوم کلی به ساختارها وفرایندهای تصمیم گیری ،پاسخگویی و رفتار در صدر سازمان (اعم از دولتی ،حکومتی ،خصوصی ،انتفاعی وغیر انتفاعی و…) میپردازد .هدف از اعمال حاکمیت شرکتی ،اطمینان یافتن از وجود چار چوبی است که توازن مناسبی بین آزادی عمل مدیریت ،پاسخگویی و منافع ذینفعان مختلف فراهم آورد .حاکمیت شرکتی یک بحث چند حوزه ای است که در حوزه علوم مختلفی چون چقوق ،اقتصاد ،علوم سیاسی ومدیریت مورد توجه وبحث تخصصی قرار دارد.(رهبری خرازی ،مهسا:1385).

دراین تحقیق رابطه بین ویژگیهای حاکمیت شرکتی( نسبت حضور اعضای غیر موظف در ترکیب هیات مدیره،درصد مالکیت نهادی،حسابرس داخلی،اندازه هیات مدیره،واندازه موسسه حسابرسی (حسابرس مستقل) ومدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده ی خودروسازی وقطعات دربورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می گیرد

1-2بیان مساله

یکی از عوامل اصلی بهبود کارایی اقتصادی،  نظام راهبری بنگاه یا حاکمیت شرکتی است که در برگیرنده مجموعه ای از روابط میان مدیریت شرکت ،هیات مدیره ، سهامداران وسایر گروه های ذینفع است .حاکمیت شرکتی ساختاری رافراهم میکند که از طریق آن هدفهای شرکت تنظیم ووسایل دستیابی به هدفها ونظارت بر عملکرد تعیین میشود .این نظام انگیزه لازم را برای تحقق اهداف شرکت را در مدیریت ایجاد کرده وزمینه نظارت بیشتری را فراهم میکند .به این ترتیب شرکتها منابع را با اثربخشی بیشتری به کار میگیرند(رهبر،1390) . نقش حاکمیت شرکتی کاهش واگرایی (تضاد) منافع بین سهامداران ومدیران است.نمونه ای از انحراف مدیریت از منافع سهامداران،مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی حسابداری است بنابراین حاکمیت شرکتی  احتمالا منجر به کاهش مدیریت سود میگردد  و موضوع رابطه میان حاکمیت شرکتی و مدیریت سود ابتدا توسط بیزلی ودچو وهمکاران آن مطرح شد وهر دو بطور تجربی نشان دادندکه ویزگیهای خاصی از حاکمیت شرکتی از قبیل (تمرکز مالکیت ،مالکیت نهادی ،نفوذ مدیر عامل،اندازه هیات مدیره )با مدیریت سود رابطه دارد (بیزلی ودچو،1996)

امروزه دراهمیت وجایگاه راهبری شرکتی برای موفقیت شرکتها تردیدی نیست،چرا که این موضوع با توجه به رخدادهای سالهای اخیر وبحران های  مالی شرکتها اهمیت بیش از پیش یافته است.بررسی علل وآسیب شناسی فروپاشی برخی از شرکتهای بزرگ که زیانهای کلانی به ویژه برای سهامداران داشته است که ناشی از ضعف سیستم راهبری آ نها بوده است.راهبری شرکتها که میتواند  باعث ارتقا استانداردهای تجاری شرکتها ،تشویق،تامین وتجهیز سرمایه ها وسرمایه گذاران وبهبود امور اجرایی آنها گردیده ویکی از عناصر اصلی در بهبود کارایی اقتصادی شرکتهاست چرا که ناظر بر روابط سهامداران ، هیات مدیره، مدیران وسایر ذینفعان آنهاست(حساس،یگانه:1385).

توجه رو به رشدی  به اهمییت ویژگیهای حاکمیت شرکتی به عنوان مکانیزمهای نظارتی به منظور کنترل اختیار مدیران شده است وهدف از اعمال حاکمیت شرکتی اطمینان یافتن از وجود چارچوبی است که توازن مناسب بین آزادی عمل مدیریت ،پاسخگویی ومنافع ذینفعان مختلف فراهم آورد.(خرازی .مهسا:1385)

با توجه به نقش عوامل حاکمیت شرکتی وتاثیر آن بر فعالیتهای مدیریتی یک شرکت از قبیل مدیریت سوداین سئوال مطرح می شود که آیا عوامل حاکمیت شرکتی با شیوه ی مدیریت سود در ارتباط است؟

1- 3 اهمیت وضرورت تحقیق

ازآنجا که استقرار مناسب مکانیزمهای حاکمیت شرکتی اقدامی اساسی برای استفاده از منابع  ارتقای پاسخگویی شفافیت ,رعایت انصاف وحقوق همه ذینفعان شرکتهاست بنابراین ضروت  انتخاب موضوع با اهمیت حاکمیت شرکتی را بیان می نماید ومدیریت سود برایند درجه ای از قابلیت انعطاف واعمال نظری است  که مدیران در گزارشگری مالی خود دارند مدیران ممکن است از این قدرت نفوذ برای مدیریت فرصت طلبانه سودیا انتقال اطلاعات محرمانه درباره عملکرد آتی شرکت استفاده نمایند(هیلی ،1993).

بیشتر محققان دریافتند که مدیریت سود با انگیزه گمراه کردن استفاده کنندگان از صورتهای مالی ویا انحراف ازنتایج قراردادی که بستگی به سودهای حسابداری دارد انجام میشود(برگاستلر،2003)حاکمیت شرکتها رویه یا اقداماتی است که شرکتها از طریق آن اداره می شوند وبوسیله آن پاسخگوی سهامداران ،کارکنان وجامعه می باشند رسواییهای اخیرانرون وورلد کام وشرکتهای دیگر این تصور عمومی رابوجودآورده است که مدیریت سود بصورت فرصت طلبانه توسط مدیران شرکتها  برای منافع شخصی آنها انجام می شود نه منافع سهامداران .آنچه که این تصور عمومی منفی در مورد مدیریت سود را تقویت میکند این واقعیت است که تدوین کنندگان قوانین  ومقررات به تازگی قوانینی را برای مبارزه با مدیریت سود تدوین کرده اند به عنوان مثال قانون ساربینز آکسلی نتیجه تلاش مستمر کنگره ایالات متحده امریکا برای کاهش مدیریت سود است.بنابر این به نظر می رسد ماهیت فرصت طلبانه بودن  سود ،موضوع واضح وروشنی می باشد(جیروپن ومیلر ،2008).یکی از دلایل مطرح شدن حاکمیت شرکتی ، ازدیاد جرایم و.بحران مالی در سطح جهان بود. به هرحال  میتوان دلایل ایجاد حاکمیت شرکتی مناسب را بیان نمود:

1)وجود حاکمیت شرکتی به نفع همه ذینفعان شرکت (سرمایه گذارن ، اعتبار دهندگان ، اعضای هیات مدیره مدیریت وکارکنان )وهمچنین منابع گوناکون وبخشهای مختلف اقتصادی است.هدف حاکمیت شرکتی  حل مشکلات تضاد منافع ،برقراری کنترلها ،اخلاق حرفه ای وتشویق به شفافیت به نفع اشخاص ذینفع در شرکت است.همچنین حاکمیت شرکتی کارایی عملکرد شرکت را در بر داردوباز گشت مناسب سرمایه سرمایه گذاران را میسر میسازد(کلایسنس واستیجن،2002 )

2) برقراری حاکمیت شرکتی در سطح شرکتها  میتواند عامل مهمی در کسب مزیتهای رقابتی جهت جذب سرمایه باشد ,در تایید این مطلب میتوان به شواهد اشاره شده از سوی رئیس خزانه داری آمریکا در سال 2002اشاره کرد که نشان می دهد تضعیف اعتماد عمومی نسبت به شرکتهای آمریکایی با کاهش ارزش ویژه شرکتها، بالا رفتن هزینه بهره وکندی فرایند سرمایه گذاری ارتباط دارد که تمام این متغییرها تاثیر منفی بالقوه ای بر اقتصاد دارند .در واقع این تاثیر طی بحران مالی آسیا در سال 1997 نمود آشکاری داشت.در این بحران عدم ثبات مالی ،خروج ناگهانی سرمایه های خارجی وضعف رویه های حاکمیت شرکتی در سطح خرد وکلان منجر به سقوط شرکتها واقتصاددر منطقه شد(رهبری خزایی،1383)

3)حاکمیت شرکتی مکانیزمی است که از طریق اعمال آن ، مشکلات مدیریت سود بر طرف می شود وکیفیت اطلاعات ارائه شده از سوی شرکتها بهبود یافته ورعایت حقوق سهامداران وکلیه ذینفعان مورد توجه قرار میگیرد(فرناندز،2007)

4) حاکمیت شرکتی پیش ازهرچیز حیات سالم بنگاه اقتصادی را در دراز مدت هدف گذاری می نماید وبه این خاطر در صدد است تا منافع سهامداران در مقابل مدیریت سازمانها حفاظت به عمل آورد.واقعیت ورشکستگی شرکتهای عظیم  ومعتبر در مدت زمان کوتاه از دو پدیده متوالی ناشی شده است :انعکاس اخبار غلط وارائه گزارشهای مالی غیر شفاف در بازارهای سهام کشورهای صنعتی که به بحران بی سابقه بدل گشته ودرجه اعتماد سرمایه گذاران به شرکتها را به شدت کاهش داده است (گرانت و ویسکانتی،2006).

1-4اهداف تحقیق

همانطوریکه  یک دولت باید پاسخگوی اعمال خود به به شهروندان باشد یک شرکت هم پاسخگوی  عملکرد خود به همه ذینفعان (سهامداران ،مدیران ،کارکنان،وسرمایه گذارن) باشد در این راستامدیران شرکتها باید اطلاعات را بصورت شفاف وبه موقع در اختیار ذینفعان قرار دهند(رسائیان ،1390).

1-4-1اهداف علمی تحقیق

هدف ازانجام این تحقیق بررسی ارتباط عوامل حاکمیت شرکتی( مالکیت نهادی،اعضای غیر موظف هیات مدیره،اندازه هیات مدیره،حسابرس داخلی وموسسات حسابرسی مستقل) با مدیریت سود شرکتهای خودروسازی وقطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است .موضوعی که می تواند اثر بخشی نظام راهبری شرکتی را بر مدیریت سود شرکتها بررسی نماید.

1-4-2 اهداف کاربردی تحقیق

1)می توان به استفاده از نتایج این تحقیق در سایر شرکتهای پذیرفته شده در بورس اشاره کرد.

2)شرکتهای خودروسازی وقطعات سازی وذینفعان این شرکتها وهر شرکتی که در آن مساله تئوری نمایندگی(جدایی مالکیت از مدیریت)مطرح باشد می تواند از نتایج این تحقیق استفاده نماید .

1-5 پرسش تحقیق

-1-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 2

-1-2 بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………….. 3

-1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………… 5

-1-4 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 6

-1-5 سؤاالت تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 7

-1-6 فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 7

-1-7 تعریف واژهها…………………………………………………………………………………………………………. 8

-2 فصل دوم )ادبیات تحقیق و پیشینه نظری(……………………………………………………………………… 91

-2-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 11

-2-2 بودجه……………………………………………………………………………………………………………………. 11

-2-2-1 تعریف بودجه بر اساس قانون محاسبات عمومی کشور……………………………………………….. 11

-2-3 بودجه کل کشور……………………………………………………………………………………………………… 13

-2-3-1 مراحل بودجه……………………………………………………………………………………………………… 13

-2-3-1-1 مرحله تهیه و تنظیم و پیشنهاد بودجه……………………………………………………………………. 13

-2-3-1-2 مرحله تصویب بودجه……………………………………………………………………………………….. 15

-2-3-1-3 مرحله اجرای بودجه…………………………………………………………………………………………. 16

-2-3-1-4 مراحل تفصیلی اجرای بودجه…………………………………………………………………………….. 16

-2-3-1-5 چند اصطالح مهم در اجرای بودجه………………………………………………………………………. 11

-2-3-2 مرحله نظارت بر بودجه……………………………………………………………………………………….. 11

-2-3-2-1 انواع کنترل و نظارت بر اجرای بودجه……………………………………………………………….. 22

-2-3-2-2 نظارت و کنترل قوه مجریه نظارت درونی :…………………………………………………………. 22

-3-2 -3 نظارت و کنترل قوه مقننه ) نظارت بیرونی(……………………………………………………….. 22

-2-3-2 -4 هدفهای تفریغ بودجه…………………………………………………………………….. 23

-2-3-2-5 مرحله کنترل بودجه در شرکتهای دولتی……………………………………………………… 24

-2-3-3 روش های بودجه ریزی………………………………………………………………………….. 24

-2-3-3-1 بودجه متداول ) سنتی (………………………………………………………………………. 24

-2-3-3-2 بودجه ریزی افزایشی…………………………………………………………………………… 25

-2-3-3-3 بودجه برنامه ای……………………………………………………………………… 26

-2-3-3-4 بودجه ریزی عملیاتی……………………………………………………………………. 26

-2-3-3-5  هدف بودجه ریزی عملیاتی……………………………………………………………………. 27

-2-3-3-6  فرق عمده بین بودجه برنامه ای و بودجه عملیاتی……………………………………… 28

-2-4 چارچوب نظری حسابداری:………………………………………………………………………… 21

-2-4-1 مبانی حسابداری………………………………………………………………………………… . 21

-2-4-2مبنای نقدی )کامل(………………………………………………………………………………… 32

-2-4-3مبنای تعهدی )کامل(…………………………………………………………………………. 32

-2-4-4 مبنای نیمه تعهدی……………………………………………………………………………………… 32

-2-4-5 مبنای تعهدی تعدیل شده………………………………………………………………………………. 31

-2-5 تحوالت بودجه نویسی در ایران……………………………………………………………………………. 31

-2-5-1 منابع درآمددولت………………………………………………………………………………………….. 32

-2-5-2 هزینه ها و مخارج دولت……………………………………………………………………………….. 32

-2-6 خصوصیات بودجه ریزی مطلوب………………………………………………………………………………. 32

-2-7 مقاصد بودجه ریزی…………………………………………………………………………………………… 33

-2-8 هدف بودجه………………………………………………………………………………………………….. 34

-2-1 مزایای بودجه………………………………………………………………………………………………….. 35

-2-12 وظایف بودجه بندی…………………………………………………………………………………….. 35

-11 تعریف مالیه عمومی………………………………………………………………………………………. 36

-2-12 تعریف بودجه…………………………………………………………………………………… 37

-2-13 تعاریف بودجه از دیدگاه اصل تکاملی بودجه……………………………………………………………. . 37

-2-14 بودجه به عنوان اهرم مدیریت……………………………………………………………………… 31

-2-15 بودجه عمومی دولت……………………………………………………………………………………. 42

-2-16 بودجه اختصاصی دولت…………………………………………………………………………….. 42

-2-16-1 بودجه شرکتهای دولتی…………………………………………………………………………… 42

-2-16-2 بودجه بانکها…………………………………………………………………………………………… 41

-2-16-3 بودجه مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت……………………………………………………….. 41

-2-16-4 بودجه ارگانهای تأسیس شده پس از انقالب…………………………………………………… 41

-2-16-5 بودجه بنیادها…………………………………………………………………………………. 42

-2-16-6 بودجه نهاد رهبری……………………………………………………………………………….. 42

-2-16-7 بودجه سازمان های امنیتی و اطالعاتی……………………………………………………………………

-2-16-8 بودجه شهرداریها……………………………………………………………………… 43

-2-16-1 بودجه سازمان های حمایتی ،تأمین اجتماعی و باز نشستگی و خدمات درمانی و بیمهای……. 43

-2-16-12 بودجه مؤسسات عمومی و نهادهای شبه دولتی…………………………………….. 43

-2-17 تعریف الیحه بودجه……………………………………………………………………….. 43

-2-18کنترل بودجه ای……………………………………………………………………………….. 44

-2-11 بودجه بندی امروز…………………………………………………………………………. 44

-2-11-1 بودجه متداول)سنتی(……………………………………………………………………………. 46

-2-11-2 بودجه برنامه ای………………………………………………………………………………….. 47

-2-22 تفاوت بین بودجه برنامه ای بابودجه متداول……………………………………………………….. 52

 

 

-2-21 بودجه عملیاتی……………………………………………………………………………………… 51

-2-22 هزینه های تمام شده……………………………………………………………………………… 52

 

-2-23 حسابداری قیمت تمام شده………………………………………………………………….. 53

-2-24 روش اندازه گیری…………………………………………………………………………………………………. 55

-2-25 فرق بودجه برنامه ای وعملیاتی……………………………………………………………………………….. 57

-2-26 سیستم طرح ریزی ،برنامه ریزی بودجه ریزی)57…………………………………………… )P.P.B.S

-2-27 مراحل بودجه نویسی دو روش 58………………………………………………………………… )P.P.B.S(

-2-28 بودجه بندی برمبنای صفر………………………………………………………………………………………. 51

-2-21 سایر روش های بودجه ریزی…………………………………………………………………………………….. 62

-2-21-1 بودجه نامحدود………………………………………………………………………………………………….. 62

-2-21-2 بودجه محدود………………………………………………………………………………………………….. . 62

-2-21-3 بودجه براساس اندازه گیری کار وهزینه هر واحد……………………………………………………. 62

-2-21-4بودجه براساس تجزیه وتحلیل روند افزایش هزینه…………………………………………………….. 63

-2-21-5 بودجه براساس فهرست اولویت……………………………………………………………………………. 63

-2-21-6بودجه براساس کنترل مورد به مورد……………………………………………………………………… 64

-2-32 مزایا و معایب هر برنامه به شرح زیر است………………………………………………………………. 65

-2-31 پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………… 66

-2-32 مدل نظری پژوهش…………………………………………………………………………………. 72

-3 فصل سوم )روش تحقیق(…………………………………………………………………………… 19

-3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………. 72

-3-2 روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 72

-3-3 قلمرو پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 73

-3-3-1 قلمرو زمانی و مکانی…………………………………………………………………………………………… 73

-3–2 قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………………… . 73

-3-4 معرفی بانک ملی……………………………………………………………………………………………………. 73

جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………….. 77

-3-4-1 تعیین حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………. 77

-3-4-2 روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………….. 78

– 3-5 ابزار اندازه گیری و جمع آوری داده ها………………………………………………………………………. 71

-3-6 روایی و پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………….. 82

-3-6-1 روایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………… . 82

-3-6-2 پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………… . 82

– 2-4-3 روش تجزیه و تحلیل………………………………………………………………………………………….. 84

-4 فل چهارم )تجزیه و تحلیل داده ها(……………………………………………………………………………. 58

-4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 86

-4-2توصیف وضعیت متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………….. 86

-4-2-1 میزان تحصیالت پاسخگویان………………………………………………………………………………….. 86

-4-2-2 سابقه شغلی پاسخگویان………………………………………………………………………………….. 87

-4-2-3 رشته تحصیلی پاسخگویان…………………………………………………………………………………….. 88

-4-2-4 سن پاسخگویان…………………………………………………………………………………. . 81

-4-3 آزمون کالموگروف – اسمیرونف……………………………………………………………………………….. 12

-4-5 توصیف متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………. 12

-4-6آزمون فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………….. 11

-4-6-1 فرضیه اول تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 12

-4-6-2 فرضیه دوم تحقیق………………………………………………………………………………………………… 13

-4-6-3 فرضیه سوم تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 14

-4-6-4 فرضیه چهارم تحقیق……………………………………………………………………………………………. 15

-4-6-5 فرضیه پنجم تحقیق………………………………………………………………………………………………. 15

-4-6-6 فرضیه ششم تحقیق………………………………………………………………………………………………. 16

-4-6-7 فرضیه هفتم تحقیق………………………………………………………………………………………………. 17

 

-4-6-8 فرضیه هشتم تحقیق……………………………………………………………………………………………… 18

-4-6-1 فرضیه نهم تحقیق………………………………………………………………………………………………… 18

-4-7 رتبه بندی متغیرهای پژوهش…………………………………………………………………………………….. 11

-8 فصل پنجم)خالصه و نتیجه گیری(……………………………………………………………………………….. 919

-5-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 122

-5-2 خالصه………………………………………………………………………………………………………………… 122

-5-3 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………….. 123

منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………. 911

فصل اول کلیات پژوهش

-1-1 مقدمه

تحوالت و پیچیدگیهای عصر حاضر نیاز دولتها را جهت اعمال تدابیری منطقی به خصوص اقدام به برنامه ریزی صحیح، تصمیم گیری و مدیریت علمی و ایجاد هماهنگی در امور مربوط به نیازمندیهای جوامع مطرح ساخته است. استفاده از روش های نوین بودجه بندی عالوه بر این که ازکُندی کار دستگاه های دولتی و اسراف اموال عمومی جلوگیری می کند، در پیشبرد مقاصد اجتماعی و اقتصادی نیز بسیار مؤثر بوده و دولت ها از این طریق می توانند منابع ملی را به نحو عادالنه و مطلوب در بین اهداف مطلوب جامعه توزیع می نمایند.

بودجه شاهرگ حیاتی دولت است، زیرا دولت تمام فعالیتهای مالی خود اعم از کسب درآمد و پرداخت هزینه ها برای اجرای برنامه های متعدد و متنوع خود را در چهارچوب قانون بودجه انجام می دهد بنابراین بودجه آیینه تمام نمای همه برنامه ها و فعالیتهای دولت بوده و نقش بسیار مهمی درتوسعه اقتصاد ملی ایفا می نماید.

روند متداول بودجه ریزی در کشور، اطالعات کافی در خصوص نتایج هزینه کرد اعتبارات و میزان اثر یخشی و کارایی برنامه به دست نمی دهد و همچنین دارای افق برنامه ریزی کوتاه مدت بوده و محدودیت اقتدار مدیریت در کنترل هزینه ها و نظارت بر اجرای هر واحد را موجب می شود.

از آنجا که در سیستم بودجه ریزی سنتی عوامل مهمی چون اثربخشی، کارایی، صرفه جویی و بازدهی درقبال صرف منابع نادیده گرفته می شوند لذا از منابع بدرستی استفاده نشده و حتی به هدر می روند. از طرفی افزایش یا کاهش بودجه دستگاه ها تابع تصمیمات سیاسی و اعمال نفوذ اشخاص وقدرت چانه زنی آنها بوده ومیزان پاسخگویی مدیران وسنجش میزان مسئولیت پذیری آنان کمرنگ می باشد. عالوه براین درکشور ما بودجه با مسائل اقتصاد کالن مانند رشد اقتصادی، بیکاری، اشتغال وتورم وبطورکلی رونق ورکود اقتصادی درارتباط است و ازسوی دیگر دراکثر سالها با کسری بودجه مواجه است.

با توجه به مزایای بودجه عملیاتی و نقایص و کاستی های بودجه ریزی سنتی موجود کشور، لزوم اجرای بودجه عملیاتی به عنوان یک روش نوین در بودجه ریزی سنتی به شدت احساس می گردد. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش در پی آن است که امکان استقرار بودجه ریزی عملیاتی را در شعب بانک ملی مورد بررسی قرار دهد.

2-1-2 بیان مسأله

اگرچه بودجه ریزی عملیاتی در محیط های تولیدی توسعه یافته اما مفهوم آن به راحتی قابل تعمیم به سازمان های خدماتی به خصوص صنعت بانکداری است .سیستم بودجه ریزی عملیاتی در موسساتی که به میزان زیادی هزینه سربار متحمل می شوند و هزینه های سربار آنها رو به افزایش است و همینطور موسساتی که محصوالت یا خدمات متنوعی ارائه می دهند بیشترین کاربرد را دارد، یک بانک نیز واجد این شرایط بوده و شبیه به یک واحد تولیدی است که مستلزم سرمایه گذاری وسیعی در تجهیزات و واحدهای ستادی می باشد و به میزان زیادی فعالیت های تکراری دارد که شبیه فعالیت های خط تولید است) برایان ،.) 1998 در گذشته به علت عدم وجود رقابت، نداشتن اطالعات دقیق در مورد بهای تمام شده و درآمد حاصل از محصوالت و مشتریان طی دوره های قبل چندان مشکل ساز نبود، مدیران برای رسیدن به بهای تمام شده کمتر، بهبود کیفیت و کارائی عملیات، تولید محصوالت جدید که سودده باشند و یا حذف محصوالت و خدماتی که زیان ده بودند، تحت فشار نبودند .قانون گذاران قیمت ها را به گونه ای تعیین می کردند که بهای تمام شده عملیات سازمان های خدماتی غیر کارا را پوشش دهند، اما در دنیای رقابتی کنونی )دو دهه اخیر( مدیران سازمان های خدماتی نیز برای بهبود کیفیت، به موقع بودن و کارائی فعالیت هائی که انجام می دهند نیاز به اطالعات دارند و باید درك درستی از بهای تمام شده و سودآوری هریک از محصوالت، خدمات و مشتریان خود داشته باشند سازمان های خدماتی خدمات متنوعی ارائه می دهند و هرخدمتی نیز ویژگیهای مخصوص به خود را دارد که به طور گوناگونی باعث مصرف منابع سازمان می شود .این گونه سازمان ها به طور مستمر خط محصول خود را از نظر اقتصادی ارزیابی می کنند، برای قیمت گذاری، کیفیت، حساسیت، تولید یا حذف هریک از محصوالت تصمیم می گیرند .بهای تمام شده و سودآوری هر محصول داده حیاتی برای چنین تصمیم گیری می باشد .مدل بودجه ریزی عملیاتی ماهیتا مناسب صنعت بانکداری می باشد زیرا در بانک محرك های بهای تمام شده به راحتی قابل شناسائی بوده و از طریق آنها می توان یک پدیده را اندازه گیری و قیمت گذاری کرد)عرب مازار یزدی ، عبدالهی مالئی ،.)1311

نظام بودجه ریزی عملیاتی یا بودجه ریزی بر مبنای عملکرد از دهه 1162 در کشورهای متعددی از جمله آمریکا، کانادا، شیلی، انگلیس، کره جنوبی، مالزی، استرالیا، غنا و برزیل آغاز شد. در این دهه توجه بیشتر معطوف

 

به مرتبط ساختن مخارج به نتایج و محصوالت بود. در دهه 1970 ارزیابی برنامهها و اثربخشی آن در دستور کار قرار گرفت و از سال 1988 نظام تشویق و تنبیه برقرار شد و از سال2003 پاسخگویی مدیران تهیه و ارائه شد. از زمان اجرای بودجه ریزی عملیاتی موانع متعددی پیش روی کشورهای مجری وجود داشته است که توانسته اند بخش اعظمی از آنها را برطرف نمایند. ازجمله موانع مهم پیش روی این کشورها میتوان به عدم همکاری کارکنان، نبود ارتباط بین نتایج و اهداف خاص، فقدان شاخص های عملکردی مناسب، نیاز به اصالح سیستم حسابداری و حسابرسی، عدم وجود اختیار به مدیران و استفاده از عوامل تشویق کننده و فقدان اطالعات دقیق و قابل اعتماد اشاره کرد )سعیدی و مزیدی، .)1385

یکی از اصالحات اخیر در نظام بودجه ریزی کشورها، حرکت به سوی بودجه ریزی عملیاتی است که بر سنجش عملکرد دولتها تأکید می کند. شواهد موجود نشان میدهد که این اصالحات در سطح محدودی اجرا می شود و این امر سئواالت فراوانی را ایجاد می کند که چرا تعداد کمی از دولتها بودجه ریزی عملیاتی را به طور کامل اجرا می کنند و چه نیازمندیهای وجود دارد که ، اجرای کامل را تضمین نماید. در ایران هم حرکت به سوی تغییر نظام بودجه ریزی کشور به سوی بودجه ریزی عملیاتی است)حضوری و دیگران، .)1381

بیشتر پژوهشگران و کارشناسان بودجه بندی دولتی، بر این موضوع توافق نظر دارند که بودجهبندی بر مبنای عملکرد به عنوان ابزاری برای تخصیص منابع جهت دستیابی به هدفها، مقاصد برنامه ریزی شده و همچنین دستیابی به بعضی از شاخص های عملکرد، از قبیل کارآیی و اثربخشی است. با توجه به تعاریف ارائه شده، میتوان گفت که بودجه بندی بر مبنا ی عملکرد بیشتر حول دو محور «ارتباط بودجه با نتایج» و« ارتباط بودجه با شاخصهای عملکرد و ارزیابی» میچرخد. افزون بر این، رشد و توسعه خدمات دولتها و افزایش وظایف آنها، باعث شده است که نظامهای بودجهریزی سنتی کارایی خود را از دست بدهد و به منظور رفع نیاز دولت ها، نظام های بودجه ریزی یکی پس از دیگری بوجود آید و سیر تکاملی خود را طی کنند. بودجهریزی سنتی، افزایشی، برنامهای و نیز بودجهریزی بر مبنای صفر نمونه هایی از این سیر تکاملی است و بودجهریزی عملیاتی نیز، از آخرین تالشها برای رفع نیازهای امروزی دولت ها به شمار می رود) پورزمانی و نادری، .)1311

بودجه ریزی عملیاتی با داشتن محاسنی مانند«شفاف سازی فرایند بودجه ریزی، تمرکز بر حصول نتایح قابل سنجش، بهبود تصمیم در تخصیص منابع، حمایت از مدیران ومسئولیت پذیر ساختن آنها» مبنای روش بودجه ریزی در برنامه چهارم توسعه اعالم گردید)فرزیب،.)1382

تعاریف زیادی ازبودجه ریزی عملیاتی ارائه شده است ولی وجه مشترك آنها حول دو نکته،ارتباط بودجه با نتیجه و ارتباط شاخص عملکرد وارزیابی می چرخد )پناهی، .)1384

باید توجه داشت که به منظور اجرای بودجه ریزی عملیاتی و تالش برای بهبود عملکرد، اتخاذ یک رویکرد باال به پایین توسط یک نهاد مرکزی در عمل با تنگناها و تعارضات فراوان روبروست. در واقع سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می بایست امکانات خود را برای پیشبرد بودجه ای در اختیار دستگاه های اجرایی قرار دهد و سازمانها باید این امکان را بیابند تا ضمن تقویت سیستمهای مدیریتی خود، شاخصهای عملکرد فعالیتهایشان را خود مشخص نموده و برآن اساس نیازهای مالی خودرا تخمین زده و پیش بینی نمایند. شناسایی دقیق موانع اجرای بودجه ریزی عملیاتی و رفع این موانع نقش مهم و اساسی در اجرای اثربخش بودجه ریزی عملیاتی و به تبع آن تحقق هدف های تعیین شده در چشم انداز بیست ساله و برنامه های توسعه خواهد داشت) پورزمانی و نادری، .)1311

در پژوهش حاضر، تالش بر این است که با تأکید بر عواملی مانند اختیار، پذیرش و توانایی بر اساس مدل شه، امکان استقرار بودجه عملیاتی در بانک ملی مطالعه شود. بنابراین مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که امکان استقرار بودجه ریزی عملیاتی در شعب بانک ملی چقدر است؟

-1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

اندیشهای که در ورای بودجهریزی عملیاتی قرار دارد این است که سیاستگذاران، تصمیمات مالی را به گونهای عینی و بر مبنای کارایی و اثربخشی استوار سازند. همچنین منابع مالی مورد نیاز برنامه ها شناسایی و معیارهای سنجش و کنترل نتیجه ها در مقایسه با برنامه بدست آید. آنگاه هم آنها و هم مردم میتوانند درباره عملکرد بانک قضاوت روشنتری داشته باشند. در واقع بودجهریزی عملیاتی با مرتبط ساختن تصمیمات بودجهای و عملکرد سازمان، پاسخگویی سازمان در مقابل قانونگزاران و مردم را تقویت میکند.

 

در شرایط کنونی کسب و کار که بازار فعالیت بانکها در حال تغییرات و تالطم گسترده و سریع بوده و شدت رقابت بانکها در حال افزایش می باشد، ماندگاری و موفقیت در بازار به دغدغه اصلی مدیران بانکها تبدیل شده است. با سرعت گرفتن روند واگذاری بانکهای دولتی ناشی از اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و با جدی تر شدن اجرای طرح تحول اقتصادی دولت در حوزه بانکی و نیز با توسعه چشمگیر بانکهای خصوصی و افزایش سهم آنها از بازار و مشتریان بانکی کشور، عرصه رقابت برای بانکها تنگ تر شده و لزوم اتخاذ تدابیر ویژه برای حضوری موفقیت آمیز در بازار بیش از پیش روشن شده است.

بنابراین اجرای بودجه ریزی عملیاتی توان رقابت بانک را افزایش خواهد داد. میتوان به طور خالصه عنوان نمود که افزایش انضباط جای هرج و مرج ، مصالح عمومی جای منافع شخصی و برنامه های جامع جای سلیقه فردی را بگیرد. با توجه به مطالب فوق، ضرورت توجه به پیاده سازی بودجهریزی عملیاتی در بانکها از اهمیت خاصی برخوردار میباشد که در این تحقیق به همین موضوع پرداخته خواهد شد. سعی میشود تا مهمترین شاخص هایی را که مربوط به استقرار بودجه ریزی عملیاتی می باشند مورد بررسی و مطالعه قرار داده و همچنین راه کارهایی جهت استقرار بودجه ریزی عملیاتی ارائه گردد.

از سویی انجام این پژوهش به غنی شدن منابع علمی در این حوزه و گسترش دامنه شناخت ما از بودجه ریزی عملیاتی خواهد شد.

-1-4 اهداف تحقیق

-9–4 هدف آرمانی

کلمات کلیدی : IT ، گردشگری الکترونیک ، صنعت گردشگری ، شبکه های مجازی ، روابط عمومی الکترونیک ، اینترنت

• مسئله

دنیای امروز به شکل گریزناپذیری تبدیل به دهکده ای جهانی با ارتباط گسترده و عمیق شده است.اطلاعات و فناوری استفاده از آن امروزه به شکل به عنوان یکی از کلیدهای اصلی در توسعه کشورها مخصوصاً کشورهای جهان سوم مطرح گردیده است.

از سوی دیگر توریسم نیز به فراخور گذشت زمان امروزه به عنوان صنعتی درآمدزا و نجات دهنده برای کشورهای مختلف در آمده است.به شکلی که درآمدهای حاصل از آن در برخی کشورها چندین برابر درآمدهای سرشار نفتی کشورهای دیگر است.

لزوم توجه به توریسم و استفاده از فناوری‌های نوین در جهت گسترش آن و استفاده کردن از مزایای بی‌شمار اقتصادی آن برای کشورها تحقیق و تتبع پیرامون رابطه بین گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه توریسم را ضروری ساخته است. در عصر حاضر دگرگونی ژرف تکنولوژیکی، مکانیسم‏ها و شرایط و در نتیجه بحث‌های تکنیکی و فنی به سوی پیچیدگی، تنوع و ظرافت بیشتری گرایش یافته است.

در این میان دگرگونی‏های اقتصادی مهم حاصله در برگیرنده شماری از روابط تولید پیچیده، فراگیر و روابط مبادلاتی می‌باشد که در امر جهانی شدن روندی رو به گسترش دارد بر این مبنا گردشگری نیز که در رویکردی خاص در هزاره سوم مورد توجه می‌باشد؛ تحولاتی را پذیرا شده که به فراگیر شدن آن منتهی گردیده است.

کشور ایران نیز به سبب دارا بودن پایه‌ها و زیر ساخت‌های اساسی در گردشگری جزئی از این جهان پهناور که البته منظور ما از جهان همان جهان گردشگری است می‌باشد و البته همگی بر این باور اذعان دارند که سهم مهمی نیز در گردشگری می‌تواند دارا باشد و در این پایان نامه از زاویه

 گردشگری الکترونیکی با نگاه بر دو موضوع اساسی روابط عمومی الکترونیک و شبیه گسترده جهانی یعنی اینترنت و به دنبال آن شبکه های مجازی که شاخه ای مهم از دنیای وسیع اینترنت می‌باشد به این موضوع پرداخته خواهد شد .

اما گردشگری در رابطه با بسترهای تکنولوژیکی بحث شده و بسترهای اقتصادی حاصل از جهانی شدن، اصلی مستحکم در سیاست‌های اقتصادی در هزاره سوم محسوب می‌شود.

تحولات حاصل از مباحث فوق در رابطه با گردشگری در دوسویه تأثیر گذاری از یک سو به شکل گیری گردشگری الکترونیکی منتهی گردیده و از دیگر سو شکل گیری گردشگری مجازی را سبب شده است و با رشد سریع تکنولوژی اطلاع رسانی در چارچوب نظام مبادله الکترونیکی و سرعت بخشیدن به امر بازاریابی و مسافرت، کاهش هزینه‌ها و دستیابی به بازارهای جدید را در زمینه گردشگری فراهم آورده است.

به عنوان مثال می‌توان به نقش اینترنت در زمینه ارتباطات گردشگری، اطلاع رسانی به گردشگران و آگاهی یافتن از وضعیت مقاصد گردشگری و از دیگر سو از وضعیت بازار گردشگری اشاره کرد. گردشگری الکترونیکی حاصل این هم تنیدگی و تغییرات حاصل از آن می‌باشد، بر این مبنا می‌توان گردشگری الکترونیکی را به صورت زیر تعریف نمود:

گردشگری الکترونیکی، بکارگیری تکنولوژی‌های جدید به خصوص فن آوری های اطلاعات و ارتباطاتIT  در دو بعد عرضه و تقاضای گردشگری می‌باشد که در آن علاوه بر عرضه خدمات مورد نیاز  گردشگران ،زمینه های بازاریابی و دورنمایی گردشگری مقاصد فراهم می‌باشد.(حنفی زاده و همکاران ،1385،ص29)

از این رو گردشگران برای آگاهی از مقاصد گردشگری و وضعیت آن‌ ها در بعد تقاضا از تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطی استفاده نموده و در چارچوب انگیزه های خود به انتخاب مقاصد اقدام می‌نمایند.

در این میان آژانس‌های مسافرتی با بهره گرفتن از اینترنت در عرصه طرح‌های تخصصی گردشگری و در چارچوب شناخت زمان تعطیلات به همراه پاسخگویی به نیازهای گردشگران مبادرت به بازاریابی گردشگری در مقاصد مختلف نمودند.

به طور کلی استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات و گسترش آن در زمینه عرضه و تقاضای گردشگری سبب آن شد که گردشگران قبل از سفر به ارزیابی و بررسی وضعیت مقاصد بپردازند و تجربه ای مجازی را در چارچوب دورنمایی گردشگر در ذهن خود شکل دهد. علاوه بر آن این امر زمینه های دموکراتیک شدن امر انتخاب مقاصد را برای سفر فراهم آورده که بر بستری از لیبرالیسم حاصل از جهانی شدن تسهیل شده است.

محصول گردشگری در یک تنوع خاص در برگیرنده پاسخگویی به تقاضای شخصی و متکثر گردشگران بوده و گردشگران را قادر می‌سازد در راستای انگیزه های شخصی و تمایلات خود به انتخاب مقاصد گردشگری برای سفر بپردازند.

از دیگر تغییرات حاصل از گردشگری الکترونیکی در زمینه عرضه محصول گردشگری، شکل گیری سازمان‌های مدیریت مقاصد می‌باشد.این سازمان‌ها در زمینه گردشگری با ارائه انواع خدمات الکترونیکی ، امکان جستجو و برنامه ریزی سفر را برای گردشگران فراهم می‌آورند.

وظایف این سازمان‌ها در برگیرنده، مدیریت منابع گردشگری ، برنامه ریزی برای فعالیت‌های گردشگری، تبلیغ و بازاریابی، آموزش کارکنان و عرضه خدمات مورد نیاز گردشگران می‌باشد.

این سازمان‌ها در واقعه لایه میانی را در گردشگری الکترونیکی مابین عرضه و تقاضا شکل می دهند از یک سو در زمینه عرضه روند تقاضا در بازار گردشگری در جهان و مناطق مختلف و جهت گیری تقاضا را برای مقاصد فراهم می‌آورند و از دیگر سو با کسب اطلاعات لازم از مقاصد،آن اطلاعات را در اختیار گردشگران قرار می‌دهند.

باید گفت نظر به ماهیت گردشگری، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند در بهبود کار آیی تحویل خدمات و معاملات و همچنین پیش بینی فرصت جهت میسر ساختن دستیابی دامنه گسترده و متنوعی از تجارب در زمینه های