عنوان                                                                                                                      صفحه

 فصل اول: مقدمه ……………………………………………………………………………………………….. 2

 فصل دوم: بر تحقیقات پیشین

1-2- آناتومی وفیزیولوژی قلب……………………………………………………………………………………………….. 6

2-2- متابولیسم عضله قلبی…………………………………………………………………………………………………… 7

2-2-1 – منابع انرژی در عضله قلبی………………………………………………………………………………. 7

2-2-2- گلیکولیز بی هوازی……………………………………………………………………………………………. 8

2-3- ایسکمی قلب ………………………………………………………………………………………………………………… 9

2-3-1- اختلالات میوکارد در ایسکمی………………………………………………………………………… 10

2-3-2- ایسکمی و رادیکال های آزاد اکسیژن…………………………………………………………….. 11

2-3-3- آسیب ناشی از پرفیوژن مجدد………………………………………………………………………… 12

2-3-4- ادم میوکارد……………………………………………………………………………………………………….. 12

2-4- آنزیمهای آنتی اکسیدان……………………………………………………………………………………………… 13

2-4-1- عوامل اکسیدان…………………………………………………………………………………………………. 13

 2-4-2-  منابع اصلی ایجاد کننده رادیکالهای فعال اکسیژن

در بدن موجود زنده:…………………………………………………………………………………………………………. 14

2-5- استرس اکسیداتیو……………………………………………………………………………………………………….. 14

2-5-1- هیپوکسی و استرس اکسیداتیو………………………………………………………………………. 17

عنوان                                                                                                                      صفحه

 2-6- آنتی اکسیدانها ودفاع آنتی اکسیدانی………………………………………………………………………… 18

2-6-1- سوپراکسید دیسموتاز SOD……………………………………………………………………………. 19

2-6-2- کاتالاز CAT………………………………………………………………………………………………………. 20

2-6-3- گلوتاتیون پراکسیداز GPX………………………………………………………………………………. 21

2-6-4- مالون دی آلدهید MDA…………………………………………………………………………………. 22

2-6-5- کراتین فسفوکیناز CPK………………………………………………………………………………….. 24

2-6-5-1- آیزوآنزیمهای CPK……………………………………………………………………………….. 25

2-6-6- تروپونین آی قلبی cTn I………………………………………………………………………………….. 26

2-7- تاریخچه حفاظت از میوکارد………………………………………………………………………………………… 28

2-8- روش جراحی پیوند عروق کرونر………………………………………………………………………………… 31

2-9- اقدامات سودمند در حین پرفیوژن مجدد………………………………………………………………….. 33

2-10- عوامل مؤثر در حفاظت از میوکارد در زمان جراحی ……………………………………………… 34

2-10-1- بی حرکتی کامل قلب ………………………………………………………………………………….. 34

2-10-2- کاهش درجه حرارت قلب……………………………………………………………………………… 35

2-10-3- جلوگیری از پیدایش ادم……………………………………………………………………………….. 35

2-10-4- سیستم بافری جهت خنثی کردن اسیدوز…………………………………………………… 35

2-10-5- تنظیم کلسیم…………………………………………………………………………………………………. 36

2-10-6- جلوگیری از اثرات سوء رادیکال های اکسیژن……………………………………………… 36

2-10-7- آدنوزین…………………………………………………………………………………………………………… 37

2-10-8- نیتریک اکساید……………………………………………………………………………………………….. 37

2-10-9- سیستم کمپلمان……………………………………………………………………………………………. 38

2-10-10- استفاده از عوامل هیپرپلاریزه…………………………………………………………………….. 38

2-10-11- مهار تبدل کننده سدیم-هیدروژن…………………………………………………………….. 38

عنوان                                                                                                                      صفحه

 2-10-12- کاردیوپلژی   Cardioplegia………………………………………………………………………. 38

2-11- انواع کاردیوپلژی………………………………………………………………………………………………….. 39

فصل سوم: مواد و روش کار

3-1- مواد و وسایل مورد نیاز………………………………………………………………………………………………… 41

3-2- انتخاب بیماران مورد مطالعه……………………………………………………………………………………….. 41

3-3- زمان نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………. 43

3-4- حجم نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………… 43

3-5- اندازه گیری فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز SOD…………………………………………. 44

3-6- اندازه ­گیری فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز GPX………………………………………………. 44

 

 

3-7- اندازه‌گیری فعالیت آنزیم كاتالاز CAT درگلبول‌های قرمز خون……………………………… 45

3-8- اندازه گیری مالون دی آلدهید MDA در گلبول های قرمز خون……………………………. 46

3-9- روش های اندازه گیری آنزیم کراتین فسفو کیناز CPK……………………………………………… 46

3-9-1- اصول روش کالریمتری…………………………………………………………………………………….. 46

3-9-2- اندازه گیری CPK به روش فلوئورومتری……………………………………………………….. 47

3-9-3- روش جدید کالریمتری برای اندازه گیری CPK…………………………………………… 47

3-9-4- اندازه گیری CPK با روش اسپکتروفتومتری…………………………………………………. 48

3-10- روش اندازه گیری CPK و تروپونین   cTn Iدر این مطالعه…………………………………. 48

فصل چهارم: نتایج

4-1- بررسی تغییرات میزان آنزیم SOD در طول مطالعه………………………………………………… 50

4-2-  بررسی تغییرات میزان آنزیم GPX………………………………………………………………………….. 51

4-3-  بررسی تغییرات میزان آنزیم کاتالاز………………………………………………………………………….. 52

عنوان                                                                                                                      صفحه

 4-4-  بررسی تغییرات MDA……………………………………………………………………………………………… 52

4-5-  بررسی تغییرات آنزیم CPK-MB…………………………………………………………………………….. 54

4-6- بررسی تغییرات cTnI………………………………………………………………………………………………….. 54

فصل پنجم: بحث

5-1- آنزیمهای آنتی اکسیدانی (SOD, GPX, CAT)………………………………………………………. 57

5-2- فاکتور MDA……………………………………………………………………………………………………………….. 60

5-3- تروپونین قلبی و CPK-MB……………………………………………………………………………………….. 61

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………… 64

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 65

فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 66

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………. 67

پیوست  …………………………………………………………………………………………………………………… 80

مقدمه

از آنجا که قلب یکی از مهمترین ارگانهای حیاتی بدن است، سلامت این عضو از اهمیت خاصی برخوردار است وگام برداشتن در راه ارتقاء سلامت آن یکی ازاهداف بشر از دیرباز تاکنون بوده است. امروزه بیماریهای قلب، بخصوص بیماریهای عروق کرونر[1]CAD که وظیفه تغذیه ماهیچه های قلب[2] را بعهده دارند، از بیماریهای شایع است. بیماریهای عروق کرونر قلب یکی از علتهای بزرگ مرگ و میر در دنیاست (Venugopal et al. 2009). هم چنین افزایش بیماریهایی مانند: دیابت، افزایش فشارخون، افزایش چربی خون و مواردی از جمله چاقی، استرس و سیگار شیوع گرفتگی عروق کرونر قلب و ایجاد سکته های قلبی[3] را افزایش داده است. درمواردی که تنگی عروق کرونرایجاد شده و باعث کاهش یا قطع خونرسانی به قسمتهایی از ماهیچه قلب شود، نیاز به عمل جراحی برای پیوند این عروق مطرح می شود. عمل جراحی پیوند عروق کرونر[4] یکی از مهمترین پروسیجرهایی است که برای بیمارانCAD بکار میرود. (Venugopal et al. 2009)

دراثرگرفتگی این عروق بافت ماهیچه ای قلب دچار ایسکمی[5] شده وکارایی خود را از دست
می دهد. برای غلبه براین مسئله عمل جراحی پیوند عروق کرونر ازچند دهه گذشته رایج شده است که بدین وسیله عروق درگیر با رگهای جدید و سالمی که از جاهای دیگر بدن از جمله سرخرگ سینه ای داخلی[6]  وسیاهرگهای سطحی پا[7] برداشته می شوند، جایگزین می شوند (Kirklin , 2003). درحین جراحی قلب، درجاتی از صدمه به میوکارد اجتناب ناپذیر می باشد. این آسیب منجر به تغییرجریان خون میوکارد و به دنبال آن تغییردرعرضه و تقاضای اکسیژن می شود. تیم جراحی قلب می بایست در حد امکان از این عارضه (ایسکمی) جلوگیری نماید. درغیراینصورت صدمات حاصله، باعث تغییرات اساسی درقسمتهای انرژی زایی سلولهای میوکارد خواهد شد. این مسئله فصلی را درجراحی قلب به نام، حفاظت از میوکارد[8] درحین عمل جراحی قلب، باز نموده است.

درطول پنجاه سال گذشته حفاظت از میوکارد، مورد توجه بسیاری از محققان بوده است و نتایج حاصل موجب پیشرفت سریع در انجام اعمال جراحی قلب گردیده است.

امروزه در حالیکه بسیاری از تکنیک ها در بوته آزمایش قرارگرفته اند و گزارشاتی از روش های مختلف با بهترین تدابیر حفاظت از میوکارد منتشر می گردد ولی همچنان تکنیک خاصی که بعنوان بهترین روش معرفی شود مورد توافق قرار نگرفته است. درحین عمل به علت مختل شدن جریان خون و ایسکمی میوکارد، آسیب به این عضوغیر قابل اجتناب است و درمراحل پایانی عمل و برقراری مجدد جریان خون[9] عضله قلب، دراثر ریپرفیوژن امکان آسیب دیدن مضاعف وجود دارد(.,Kaminski, et al2008).

به نظر می­رسد که با اصلاح روش برقراری جریان خون مجدد عضله بتوان از این آسیب در مراحل پایانی تا حدودی جلوگیری کرد. از آنجا که ترکیبات مختلفی نظیرکراتین فسفو کیناز[10]CPK ( ., Bonnefoy et al1998)، تروپونین[11]  cTn( . Bonnefoy et al، 1998Francesco et al., ،2007)، مالون دی آلدهید [12]   MDA(,J Aznar, et al1983 و  Kamunski،2008) وآنزیمهایی از جمله کاتالاز[13]CAT ، سوپراکسیددیسموتاز[14]SOD  (Yasuyuki  et al.،1991)، گلوتاتیون پراکسیداز[15] GPX  

Kaminski et al.) ، 2008) به عنوان بیومارکرهای قابل اندازه گیری، نشانگرمیزان آسیب بافتی هستند.

در صورتی که خونرسانی به قلب از طریق گرافتهای عروقی[16] کرونر به صورت مرحله به مرحله و به آرامی صورت پذیرد، امکان دارد از آسیب به میوکارد به میزان بیشتری جلوگیری کند.

لذا هدف کلی بررسی میزان آسیب به میوکارد، با اصلاح نحوه خونرسانی مجدد در خاتمه عمل، با اندازه گیری میزان بیومارکرهای موجود در خون است.

در این مطالعه میزان فعالیت فاکتورهای SOD, CAT, GPX, MDA, cTn I, CPK-MB در بیمارانی که با روش اصلاح شده جدید تحت عمل جراحی CABG قرار گرفتند،  نسبت به بیمارانی که با روش معمول(,  Kirklin 2008 ) عمل شدند، مقایسه گردید.

فصل دوم

  بر تحقیقات پیشین

 1-2- آناتومی وفیزیولوژی قلب

قلب انسان پمپی است که قبل از تولد تا زمان مرگ بطور مداوم کار می کند و در طول زندگی (طول عمر متوسط ٧٣سال و٧٠ ضربه در دقیقه) ۶/۲ میلیارد بار می طپد. اگر برون ده
 قلبی ۵ -۳ لیتر در دقیقه باشد، قلب در طول زندگی حدود ٢٠٠ – ١٠٠ میلیون لیترخون را پمپ می کند و درحدود ٦/٩ میلیارد لیتر اکسیژن را به بافتهای بدن می رساند.

قلب را می توان به عنوان دو پمپ موازی در نظرگرفت که هر کدام شامل یک دهلیز[17] ویک بطن[18] است. این دو بصورت هماهنگ باعث جلو راندن خون به سیستم جریان خون ریوی[19] و محیطی[20] ازسمت راست وچپ می شوند. دیواره حفره های قلب شامل سه لایه است: اندوکارد[21]، میوکارد و پریکارد[22].

بطن ها دارای دیواره قطور عضلانی و فشار بالا می باشند وکار جلو راندن خون به سمت گردش خون ریوی و محیطی را بعهده دارند.

دهلیزها از نظرساختمانی، حفره هایی با دیواره نازک و فشار پایین هستند که خون را به بطن ها هدایت می کنند. عروق کرونر از آئورت منشاء گرفته و یک شبکه رگی زیراندوکاردی [23] را می سازند که در تامین اکسیژن و تغذیه اضافی قلب نقش دارد ( ., Guyton et al2008).

2-2- متابولیسم عضله قلبی

عملکرد متابولیکی میوسیتهای قلبی[24] دو هدف را دنبال می کند: حفظ استحکام سلولی از طریق حفظ اختلاف یونی در دو طرف غشاء و دیگری تولید انرﮋی برای حفظ پمپ فیزیولوﮋیکی که باید به طورمتوسط ۷۰ سال بی وقفه کار کند (Berne & Levy , 2008).

2-2-1 – منابع انرژی در عضله قلبی

عضله قلب مانند عضله اسکلتی از انرﮋی شیمیایی جهت تامین کار انقباضی استفاده می کند. این انرﮋی عمدتا از متابولیسم اکسیداتیواسیدهای چرب[25] و سایر مواد غذایی بوﯾﮋه لاکتات[26] و گلوگز[27] تامین می شود (Berne & Levy,  2008).

آدنوزین تری فسفات [28]  برای ایجاد پیوند بین اعمال مصرف کننده انرﮋی یا اعمال تولید کننده انرﮋی در بدن ضروری است به این دلیل به  ATP  جریان انرﮋی بدن می گویند که
می ­تواند بطورمکررتولید ومصرف شود (Lehninger,et al. 2003).

منابع اصلی برای تامین انرژی قلب گلوکز و اسیدهای چرب آزاد می باشند. گلوگزبوسیله مسیرگلیکولیز[29] (تجزیه کربوهیدراتها) متابولیزه شده و اسیدپیرویک[30] تولید می شود. انجام این مرحله در صورتی است که اکسیژن به مقدار کافی در دسترس باشد (فسفوریلاسیون اکسیداتیو[31])، درغیر این صورت اسیدلاکتیک[32] تشکیل می شود (Berne & Levy, 2008).

 

2-2-2- گلیکولیز بی هوازی

در صورت عدم وجود اکسیژن کافی، فسفوریلاسیون اکسیداتیو نمی تواند انجام پذیرد اما حتی در چنین شرایطی نیز می تواند از راه گلیکولیز مقدار اندکی انرﮊی برای سلولها آزاد کند، زیرا واکنشهای شیمیایی در تجزیه گلوگزبه اسیدپیرویک به اکسیژن نیاز ندارد Leninger, 2003))

تشکیل اسیدلاکتیک در جریان گلیکولیز بی هوازی امکان رهایی انرژی بی هوازی بیشتری را فراهم می کند. دو محصول نهایی واکنش های گلیکولیز، اسیدپیرویک و اتمهای هیدروژن هستند، ساخت یک یا هر دوی این فراورده ها، فرایند گلیکولیز را متوقف کرده و مانع از تشکیل بیشتر ATP  می گردد. زمانی که مقدار آنها بسیار زیاد شود تولید اسیدلاکتیک
می کنند. (Lehninger,et al. 2003)

انرژی حاصل ازATP صرف ایجاد حرارت و انقباضات میوکارد میگردد، اماخونی که از عروق کرونرعبور می کند بیش از هر عضو دیگری از بدن اکسیژن خود را برای سوخت وساز در میوکارد از دست می دهد. بطوریکه ٧٥-٧٠٪ اکسیژن خون عروق کرونر از هموگلوبین جدا و مصرف می شود، لذا امکان جداشدن بیشتراکسیژن ازخون شریانی وجود ندارد. اما اگر میوکارد به هر دلیلی مانند: هیپوکسی شریانی[34]، تاکیکاردی[35]، فیبریلاسیون[36] و…… نیاز بیشتری به اکسیژن داشته باشد، جبران آن تنها با افزودن میزان جریان خون کرونرعملی خواهد بود.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 بیان مسأله………………………………………………………. ………………………………………………………5

1-2 پیشینه پژوهش…………………………………………………. ……………………………………………………………………….. 8

1-3 حدود پژوهش………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………9

1-4 سؤال اصلی پژوهش…………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………..9

1-5 سؤالات فرعی پژوهش…………………………………………. ………………………………………………………………………..9

1-6 فرضیات پژوهش ………………………………………………. ………………………………………………………………………….9

1-7 اهداف پژوهش …………………………………………………… ………………………………………………………………………..10

1-8 روش شناسی پژوهش………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………..10

فصل دوم: معناشناسی

2-1 پیدایش زبان……………………………………………………………….. …………………………………………………………12

2-2 تعریف زبان ……………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………13

2-3 زبان شناسی و نشانه شناسی …………………………………………. …………………………………………………………………………………….13

2-4 معناشناسی………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………14

2-4-1 تاریخچه معناشناسی……………………………………………………. …………………………………………………………………………………..16

2-4-2 معناشناسی در میان مسلمانان………………………………….. ……………………………………………………………………………………..16

2-4-2-1 رویکرد زبان شناسانه…………………………………………… ………………………………………………………………………………………..18

2-4-2-2 رویکرد اصولیان، متکلمان و فیلسوفان……………… ………………………………………………………………………………………….19

2-4-2-3 علمای بلاغت………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………19

2-5 انواع رویکرد ها و نظریه های معناشناسی……………………….. ……………………………………………………………………………………19

2-5-1 معناشناسی تاریخی………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………19

2-5-2 معناشناسی دستوری……………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..20

2-5-3 نظریه بافت……………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………22

2-5-4 حوزه معنایی……………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………..22

2-6 اشکال معناشناسی…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………..23

2-6-1 معناشناسی آوایی / صوتی……………………………….. ………………………………………………………………………………………………..23

2-6-1-1 آواشناسی………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….25

2-6-1-2 انواع آواها………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….26

2-6-1-2-1 آواهای واک دار (أصوات مجهوره)……………………. ………………………………………………………………………………………26

2-6-1-2-2 آواهای بی واک (أصوات مهموسه)………………………. …………………………………………………………………………………..27

2-6-1-2-3 آواهای سنگین (أصوات شدیده)………………………………. ………………………………………………………………………………27

2-6-1-2-4 آواهای سبک (أصوات رخوه)…………………………………….. ……………………………………………………………………………..27

2-6-1-2-5 آواهای نرم (اصوات لینه)……………………………………………. …………………………………………………………………………….28

2-6-2 معناشناسی صرفی………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….28

2-6-3 معناشناسی نحوی………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….29

2-6-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………………………… …………………………………………………………………………30

2-6-4-1 معنای مفردات……………………………………………………………………. …………………………………………………………………………31

2-6-4-2 ترادف(هم معنایی)……………………………………………………………… …………………………………………………………………………31

2-6-4-3 تضاد(تقابل معنایی)…………………………………………………………… ………………………………………………………………………….32

2-6-4-4 شمول معنایی…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………..33

فصل سوم: معرفی آیت الله طالقانی و تفسیر پرتوی از قرآن

3-1 زندگی نامه سیّد محمود طالقانی …………………………………………. ………………………………………………………………………………35

3-2 آثار و تألیفات ایشان……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………….38

3-3 طالقانی در گذرگاه اندیشه ها………………………………………………….. …………………………………………………………………………….38

3-4 معرفی تفسیر پرتوی از قرآن…………………………………………………… …………………………………………………………………………….40

3-5 روش آیت الله طالقانی در تفسیر …………………………………………… ……………………………………………………………………………..41

3-6 منابع فکری یا تفسیری آیت الله طالقانی………………………………. ………………………………………………………………………………41

3-7 رویکردهای نواندیشانه در تفسیر پرتوی از قرآن…………………… ………………………………………………………………………………42

3-7-1 گرایش اجتماعی………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….42

3-7-2 تفسر علمی………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………..43

3-7-3 توجه به زبان فارسی………………………………………………………. ………………………………………………………………………………….43

 

3-7-4 توجه به واژه ها و آواها…………………………………………………… …………………………………………………………………………………44

فصل چهارم: معناشناسی سوره نبأ با محوریت پرتوی از قرآن

4-1 معناشناسی با تکیه بر پرتوی از قرآن………………………………………. ……………………………………………………………………………47

4-2 سوره نباء………………………………………………………………………………… ………………………..47

4-2-1 معناشناسی آیات 1تا 5 سوره……………………………………………. ……………………………………………………………………………..48

4-2-1-1 معناشناسی آوایی ……………………………………………………….. ………………………………………………………………………………49

4-2-1-1-1 آوای مجهور……………………………………………………………. ………………………………………………………………………………..50

4-2-1-2 معناشناسی صرفی…………………………………………………… …………………………………………………………………………………..51

4-2-1-2-1جمله اسمیه و فعلیه………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..52

4-2-1-2-2 اسم فاعل………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………52

4-2-1-2-2 حرف……………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………..53

4-2-1-2-3 ابواب فعل(باب تفاعل)…………………………………………. …………………………………………………………………………………..53

4-2-1-3 معناشناسی نحوی………………………………………………… ………………………………………………………………………………………54

4-2-1-3-1حذف…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….54

4-2-1-3-2 تکرار………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….55

4-2-1-4 معناشناسی واژگانی…………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..57

4-2-1-4-1 معنای مفردات………………………………………………………. ………………………………………………………………………………….57

4-2-1-4-1-1 النبأ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..57

4-2-2 معناشناسی آیات 6 تا 16 سوره………………………………….. …………………………………………………………………………………….58

4-2-2-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………… …………………………………………………………………………………….59

4-2-2-1-1 آواهای انفجاری……………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….60

4-2-2-1-2 آواهای مجهور………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………60

4-2-2-2 معناشناسی صرفی………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….62

4-2-2-2-1 باب إفعال…………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….62

4-2-2-2-2 زمان افعال…………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………63

4-2-2-2-3 مفرد و جمع آوردن کلمات………………………………. ……………………………………………………………………………………..65

4-2-2-3 معناشناسی نحوی……………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..66

4-2-2-3-1 حذف……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………66

4-2-2-3-2 تکرار…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….66

4-2-2-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………. ………………………………………………………………………………………67

4-2-2-4-1 معنای مفردات……………………………………………………. …………………………………………………………………………………….67

4-2-2-4-1-1 ازواج……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..67

4-2-2-4-1-2 سراج……………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….69

4-2-2-4-2 الفاظ مترادف……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..69

4-2-3 معناشناسی آیات 17 تا 20 سوره……………………………….. ……………………………………………………………………………………73

4-2-3-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………74

4-2-3-1-1 آواهای انفجاری…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………74

4-2-3-2 معناشناسی صرفی……………………………………………………. …………………………………………………………………………………..74

4-2-3-2-1 زمان افعال……………………………………………………………. ………………………………………………………………………………….74

4-2-3-3 معناشناسی نحوی…………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….77

4-2-3-3-1 حذف……………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………..77

4-2-3-3-2 تکرار……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………79

4-2-3-4 معناشناسی واژگانی…………………………………………………… ………………………………………………………………………………….79

4-2-3-4-1 معنای مفردات………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..79

4-2-3-4-1-1 میقات………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..79

4-2-3-4-1-2 سراب………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………80

4-2-4 معناشناسی آیات 21 تا 30 سوره…………………………………. ………………………………………………………………………………….80

4-2-4-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..81

4-2-4-1-1 آواهای مجهور……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………..81

4-2-4-1-2 آواهای انفجاری………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….82

4-2-4-2 معناشناسی صرفی………………………………………………… ………………………………………………………………………………………83

4-2-4-2-1- اسم فاعل………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………83

4-2-4-2-2 مصدر……………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….84

4-2-4-3 معناشناسی نحوی………………………………………………… ………………………………………………………………………………………84

4-2-4-3-1 تقدیم و تأخیر………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………84

4-2-4-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………. ………………………………………………………………………………………85

4-2-4-4-1 معنای مفردات…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….85

4-2-4-4-1-1 جهنم………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….85

4-2-4-4-1-2 الطاغین…………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………..86

4-2-4-4-1-3 احقاب…………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….86

4-2-4-4-1-4 غسّاق………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………87

4-2-5 معناشناسی آیات 31 تا 37 سوره…………………………… ………………………………………………………………………………………..88

4-2-5-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………..89

4-2-5-1-1 آواهای انفجاری………………………………………………… ………………………………………………………………………………………89

4-2-5-1-2 آواهای مجهور…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….89

4-2-5-2 معناشناسی صرفی………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….90

4-2-5-2-1جمله اسمیه………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..90

4-2-5-3 معناشناسی نحوی…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………91

4-2-5-3-1 تقدیم و تاخیر……………………………………………………… …………………………………………………………………………………..91

4-2-5-4 معناشناسی واژگانی……………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..93

4-2-5-4-1 معنای مفردات……………………………………………………… …………………………………………………………………………………..93

4-2-5-4-1-1 متقین…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….93

4-2-5-4-1-2 مفاز…………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………….95

4-2-5-4-1-3 کأس…………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..96

4-2-5-4-2 الفاظ مترادف…………………………………………………………. …………………………………………………………………………………96

4-2-6 معناشناسی آیات 38 تا 40 سوره………………………………… …………………………………………………………………………………100

4-2-6-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………101

4-2-6-1-1 آواهای مجهور…………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….101

4-2-6-1-2 آواهای انفجاری…………………………………………………… …………………………………………………………………………………101

4-2-6-2 معناشناسی صرفی……………………………………………………. ………………………………………………………………………………..102

4-2-6-2-1 مفرد و جمع آوردن کلمات…………………………………. …………………………………………………………………………………102

4-2-6-3 معناشناسی نحوی………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..103

4-2-6-3-1 ذکر…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………103

4-2-6-3-2 تکرار…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………104

4-2-6-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………. ……………………………………………………………………………………104

4-2-6-4-1 معنای مفردات………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….104

4-2-6-4-1 کافر…………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………104

4-2-6-4-2 الفاظ مترادف…………………………………………………………. ………………………………………………………………………………105

4-2-6-4-3 الفاظ متضاد…………………………………………………………. ………………………………………………………………………………..107

4-2-6-4-4 شمول معنایی……………………………………………………… …………………………………………………………………………………109

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 نتایج……………………………………………………………………………. ……………….111

5-2 پیشنهادات…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….114

منابع عربی……………………………………………… ……………………………………………………………………………………….. 115

منابع فارسی…………………………………….. …………………………………………………………………………………………. 118

مقالات……………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

چکیده

زبان، مهمترین وسیله ارتباط بشری می باشد که نظامی قراردادی از نشانه‌هایی است که معانی و مفاهیم را از طریق آوا در قالب واژه و جمله آشکار می سازند. بهترین ابزار برای شناخت معانی و مفاهیم، معناشناسی است که از شاخه های مهم زبان شناسی محسوب می شود. در واقع معناشناسی، دانشی است که به شرح و تفسیر واژگان و جمله ها می پردازد. در بحث معناشناسی،  چهار شکل: آوا، صرف، نحو و واژگان، نقش به سزایی در کشف معنا ایفا می کنند. این عناصر مذکور، تأثیر مستقیمی بر مطالعات معناشناسی زبان قرآن دارند. از آنجا که تک تک حروف، کلمات و جملات قرآن از جنبه زیبایی، بی نظیر و در القای معانی، با شکوهند و این زیبایی و شکوه در رساندن معنای آیات کمک شایانی می کند، لذا پژوهشگر در صدد معناشناسی یکی از سوره های قرآن برآمده است. از میان سور مختلف، سوره نبأ به جهت فشردگی آیات که خصیصه سور مکی می باشد، دارای بلاغت و دلالت خاصی در معنا می باشد و به جهت تأثیری که معناشناسی در هر چهار شکل می تواند بر معنای آیات این سوره داشته باشد، مورد تحلیل قرار می گیرد. همچنین به تحلیل دیدگاه های نوین صاحب تفسیر پرتوی از قرآن، پیرامون واژه ها، آواها و ساختار صوری الفاظ و ارتباط آنها با معنای آیات پرداخته شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که هر یک از واژه ‏ها در جایگاه مخصوص خود به گونه‏اى ‏قرار گرفته است كه قابل تغییر و تبدیل نخواهد بود. به گونه‏اى كه اگر كلمه‏اى را از جاى خود برداشته، خواسته باشیم‏ كلمه دیگرى را جایگزین آن كنیم كه تمامى ویژگى‏هاى موضع كلمه اصل را ایفا كند، یافت نخواهد شد.

مقدمه

زبان، مهمترین، مؤثرترین، شایع ترین و پردلالت ترین وسیله ارتباط بشری می باشد که نظامی قراردادی از نشانه‌ها است که این نشانه ها معانی و مفاهیم را از طریق آوا در قالب واژه و جمله آشکار می سازند. بهترین ابزار برای شناخت معانی و مفاهیم، معناشناسی است که از شاخه های مهم زبان شناسی محسوب می شود. از جمله اساسی ترین مباحث در تمامی رشته های زبان شناسی، بررسی میزان تعبیر و رسایی درون مایه ها به مخاطب جهت درک و فهم است و از این لحاظ همه رشته های زبان شناسی به گونه ای به معناشناسی مرتبط می باشد. در واقع معناشناسی یا علم الدلالة دانشی است که به شرح و تفسیر واژگان و جمله ها می پردازد و از انواع شیوه های دال بر معنا از نوع زبانی گرفته تا غیر زبانی مانند: حرکات، اشاره ها، حالت ها، رنگ ها، صداهای غیر زبانی و هر اشاره ای که به نوعی موجب ارتباط اجتماعی گردد، بهره می جوید.

در حقیقت در بحث معناشناسی،  چهار شکل: آوا / صوت، صرف، نحو و واژگان نقش به سزایی در کشف معنا ایفا می کنند. این چهار عامل، ساختار معنایی را تشکیل می دهند و با هم ارتباط تنگاتنگی دارند. این عناصر مذکور تأثیر مستقیمی بر مطالعات معناشناسی زبان قرآن دارد.

نگاه معناشناختی به متن و تحلیل معنایی واژگان آن، یكی از راه­های دست­یابی به دقایق معنا و پی بردن به مقصود اصلی گوینده است. این نوع نگاه، به طور خاص در یک متن دینی مانند قرآن ـ كه به باور مسلمانان عیناً سخن خداوند و معجزة الهی است و از سطوح معنایی متعددی برخوردار است ـ به دلیل اهمیت پیام و نقش آن در تأمین سعادت جاودانة بشر اهمیتی مضاعف می‌یابد. بدیهی است که میان کلمات و جملات آیات قرآن، پیوستگی معنایی خاصی برقرار است و همگی از جانب خداوند حکیم برای القای پیامی ویژه ترتیب یافته اند. پیوستگی میان مفاهیم آیات به جملات آن منحصر نمی شود، بلکه میان مفردات آن نیز پیوندهای معنایی ویژه ای برقرار است؛ هر واژه جایگاه خاص خود را دارد. در واقع عظمت گزینش قرآنی و دقّت آن به عنوان ستون بلاغت قرآن، آن جا مشخص می شود که اگر جای واژگانی عوض شود، معنا تغییر می کند، یا آن زیبایی و لطافتی که با آن واژه بوده است از بین می رود.

در قرآن میان موسیقی حروف، الفاظ، معانی آنها، جملات و آیات، به حسب موضوعات مختلف، هماهنگی وجود دارد. از جلوه های اعجاز قرآن، می توان به تناسب شگفتی که میان الفاظ و معانی از حیث آهنگ به چشم می خورد، اشاره نمود. واژگان حامل معنا هستند و چون بار معنایی را به دوش می کشند، هماهنگی لفظ و معنا از جنبه آوا، یکی از عوامل مؤثر در تبیین معناست. به عنوان نمونه قرآن کریم وقتی به تصویر گری صحنه ی قیامت می پردازد، از آواهایی سخت و ثقیل متناسب با لحن تند و کوبنده آیات استفاده می کند. پس می توان گفت: هم نشینی آواها در واژگان موجب القای معنایی می شوند که واژگان دیگر(به همان معنا) نمی توانند آن نقش را ایفا کنند.

یکی دیگر از جنبه های اعجاز قرآن، دقت شگفت در گزینش واژه هاست که تناسب لفظی و معنوی در آن رعایت شده است. متن قرآن چنان به هم پیوستگی دارد که امکان تغییر واژه های در بافت و ساختار آن وجود ندارد.

از آنجا که تک تک حروف، کلمات و جملات قرآن از جنبه زیبایی، بی نظیر و در القای معانی، با شکوهند و این زیبایی و شکوه در رساندن معنای آیات کمک شایانی می کند، لذا پژوهشگر در صدد معناشناسی یک سوره از سوره های قرآن برآمده است. از میان سور مختلف که هریک دارای جایگاه ویژه ای در تحلیل های  مرتبط با معناشناسی می باشند، سوره نبأ به جهت فشردگی آیات که خصیصه سور مکی می باشد، دارای بلاغت و دلالت خاصی در معنا می باشد و  به جهت تأثیری که معناشناسی در هر چهار شکل (آوایی، صرفی، نحوی و واژگانی) می تواند بر معنای آیات این سوره داشته باشد، مورد تحلیل قرار می گیرد.

در معناشناسی آوایی، نقش حروف و آهنگ برآمده از کلمات در القای معانی آیات بررسی شده است. در معناشناسی صرفی، قواعد و ساختارهای کلمه و در معناشناسی نحوی، ساختار جمله، و اهمیت هر دو ساختار در القای مقصود آیات قرآنی، مورد تحلیل قرار گرفته است. در پایان این پژوهش، در معناشناسی واژگانی، معنای مفردات آیات به همراه ترادف، تضاد و شمول معنایی مورد کنکاش قرار گرفته است. در بحث ترادف، پژوهشی دقیق در معنای برخی واژگان به ظاهر مترادف به ویژه واژگان تک کاربرد در این سوره، صورت گرفته است.

همچنین به تحلیل دیدگاه های نوین صاحب تفسیر پرتوی از قرآن پیرامون واژه ها ، آواها و ساختار صوری الفاظ و ارتباط آنها با معنای آیات پرداخته می شود. بررسی دیدگاه های آیت الله طالقانی در این تفسیر نکات تازه و لطیفی را در بحث معناشناسی کشف و تحلیل می کند که در خور توجه است .

این پژوهش، علاوه بر مقدمه در پنج فصل تنظیم می شود:

فصل اول: شامل کلیات پژوهش(بیان مسأله، پیشینه، حدود پژوهش، سؤالات و فرضیات، اهداف و روش شناسی پژوهش) است.

عنوان                                                                                           صفحه

1     مقدمه……………………………………………………………… 1

    1-1   مقدمه…………………………………………………………… 2

    1-2   تعاریف و قضایای مقدماتی………………………………………….. 3

2    مدول­های هم­درون­برپوشا و حلقه­های هم­ایده­آل راست اصلی…….. 13

    2-1  مدول­های هم­درون­برپوشا و حلقه­های هم­ایده­آل راست اصلی……………… 14

    2-2   دوگان مدول­های درون­برپوشا و هم­درون­برپوشا………………………… 40

فهرست منابع…………………………………………………………. 54

واژه­نامه فارسی به انگلیسی…………………………………………… 55

واژه­نامه انگلیسی به فارسی…………………………………………… 58

مقدمه

در این فصل برخی تعاریف، قضایای مقدماتی و پیشنیاز بیان می­ شود. فرض بر این است خواننده با مفاهیم اولیه حلقه­ها و مدول­ها آشنایی دارد.

1-1. مقدمه 

ابتدا تاریخچه­ای مختصر از مدول­های درون­بر، هم­درون­بر، ­درون­بر­پوشا و هم­درون­­­پوشا ارائه  

­می­دهیم. اولین باردرسال1979 توسط خوری مفهومی به نام مدول­های­درون­بر معرفی شد. R – مدول M درون­بر گفته ­می­ شود هرگاه به­ازای­ هر زیر­مدول غیرصفرN از M ، داریم :

 HomR(M,N)¹ 0. درسال­های ­بعد مفهوم درون­بری توسط مولفان دیگرازجمله ژئو، ریزوی­و رومن واخیراً توسط­اسمیت9، حقانی­ و ودادی مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته ­است. سپس در سال2007 مفهوم­دوگانی از درون­بری به نام هم­درون­بری توسط امینی، ارشاد و شریف ارائه شد.

 مدول M هم­درون­بر گفته ­می­ شود هرگاه به ­ازای­ هر زیر­مدول سرهN  از  M، داشته باشیم :

HomR(M/N , M) ¹ 0 . سپس مفهوم مدول­های درون­بر­پوشا توسط قربانی و ودادی در سال 2009 ارائه شد که توسیعی از مفهوم حلقه­ pri  می­باشد.  

حلقه R، حلقه­ ایده­آل­ راست اصلی یا به اختصار حلقه­ pri ، نامیده ­می­ شود ­هرگاه، هر ایده­آل راست آن اصلی باشد. توسیع این مفهوم در مدول­ها درون­برپوشایی نامیده ­شده­است.

یک R- مدول ­راست M درون­برپوشا گفته­ می­ شود هرگاه به ­ازای­ هر زیر­مدول غیرصفر N از M همریختی غیرصفرپوشایی از M  به N موجود باشد. بنابر قضیه اول یکریختی و با توجه به این

نکته که  یک مدول اصلی یکریخت با  R/Iاست ، حلقه R یک حلقه­ pri  است اگر و تنها اگر مدول RR درون­برپوشا باشد. دوگان این مطلب به­نام هم­درون­برپوشایی توسط قربانی ارائه شده­است. R – مدول M هم­درون­برپوشا گفته­ می­ شود هرگاه به ­ازای­ هر زیر­مدول سره N از M  همریختی غیرصفر یک ­به ­یکی از M/N  به M موجود باشد.

در این پایان نامه مفهوم هم­درون­بر­پوشایی، قضایای مربوطه و دوگان­ آن تحقیق می­ شود که برگرفته از مرجع ]3[ می­باشد.

1-2. تعاریف وقضایای مقدماتی

        در سراسر این پایان نامه حلقه­ها شرکت­پذیر و یکدار می­باشند. (تمام مدول­ها مدول راست می باشند.) درابتدا یادآوری، سپس تعاریف اولیه و بعد قضایای مقدماتی به صورت نکته و لم بیان می­ شود.

 

یادآوری

     فرض­کنید R یک حلقه باشد.R  – مدول M را ساده گویند اگر زیرمدول غیربدیهی نداشته باشد. مدول M نیم­ساده نامیده ­می­ شود اگر هر زیرمدولش یک جمعوند آن باشد.

     زیرمدول L از M اساسی ­نامیده ­می­ شود و می­نویسیم ­Lvess M هرگاه به ­ازای هر  N £ M اگر L ∩ N = 0 ، آنگاه =0 N . به­ طور معادل L vess M  اگر و تنها اگر به ­ازای­ هر عنصر ناصفر xÎM ، rÎR موجود باشد به­ طوری­که  0 ¹ xrÎ L .

      زیرمدول K از M زاید ­نامیده­ می­ شود و می­نویسیم K<< M ، ­هرگاه به ­ازای هر  N £ M  اگرK + N = M   آنگاه = M  N.

 

 

      فرض کنید M  یک R- مدول راست باشد، X زیرمجموعه ­ای از M و Y هم زیرمجموعه ­ای از R ، پوچساز راست X در R  با rR (X) و پوچسازچپ Y در  M با lM (Y)  نمایش داده­  می­ شود و تعریف می­کنیم :

rR (X) = { r Î R : X r = 0 }            lM (Y) ={ m Î M : mY = 0 }

همچنین برای S- مدول چپ N ، rN (Z) وlS (W)  به­ طور مشابه برای هر Z Í S و هر

W Í N به صورت زیر تعریف می­ شود :

r N  (Z) ={ n Î N : Z n = 0 }           l S (W) = { s Î S : sW = 0 }

  اگر  X = {a}، آنگاه پوچساز راست آن با  rR (a )  نشان داده­ می­ شود و داریم :  

 rR (a)= rR (X) و نیز   lR (a)= lR (X).

با بهره گرفتن از قضیه 2-15 از مرجع [1] نتایج زیر را داریم :

اگر A و B دو زیرمجموعه R – مدول راست M  باشند و AÍ B آنگاه rR (B) Í rR (A) . بوضوح Í lM (rR (A)) A و می­توان نتیجه گرفت (A))) Í rR (A)  rR (lM (rR . از سوی دیگر با قرار دادن  C= rR (A)درC Í lM (rR ©) (به­ازای هرC Í R) داریم :

 rR (A) Í rR(lM (rR (A)))پس (A))) Í rR (A)  rR (lM (rR ؛

در نتیجه(A))) = rR (A)  rR (lM (rR .

 به طریق مشابه اگر I و J دو زیرمجموعه R باشند و I Í J ، آنگاه lM (J) Í lM (I)  . بوضوح

I Í rR (lM (I)) و می­توان نتیجه گرفت :  lM (rR (lM (I)))=lM (I) .

       اگرM یک R -مدول و U یک کلاس از R – مدول­ها باشدTr (M ,U ) و Rej (M, U ) به­ صورت زیر تعریف می­شوند که زیرمدول­هایی از M می­باشند.

Tr (M ,U )=å { Im f | f : ua →  M  ,   uaÎ U برای برخی }

Rej (M, U )=∩ {ker f | f : M →  ua  ,    uaÎU  برای برخی }

اگر S مجموعه تمام R – مدول­های راست ساده باشد، به ­ازای هر R – مدول M،Soc (MR)    بزرگترین زیرمدول نیم­ساده M است و با توجه به بخش 9 از مرجع [1]  به صورت زیر تعریف می­ شود :

Soc(MR) = Tr (M ,S) = å {K | است M یک زیرمدول ساده از K }

        = ∩ { L | L vess M }.

همچنین  R –  مدول M نیم­ساده است اگر و تنها اگر  soc(MR) = MR .

ضمناً به سادگی دیده­ می­ شود R –  مدول M نیم­ساده است اگر و تنها اگر زیرمدول اساسی غیر بدیهی نداشته ­باشد.

R      – مدول M پروژکتیو نامیده ­می­­شود هرگاه به ­ازای هر نمودار از R- همریختی­ها و  R- مدول­ها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد ، R- همر­یختی→ A    M موجود باشد به­ طوری­که نمودار زیر جابجایی باشد.

1-2-1. R –  مدول پروژکتیو M

یا به­ طور معادل اگر هر دنباله دقیق کوتاه به صورت A→ B→ M → 0 0 →  شکافته شود ، آنگاه M پروژکتیو است.

R     – مدول M انژکتیو نامیده­ می­­شود هرگاه به­ ازای هر نمودار از R- همریختی­ها  و R- مدول­ها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد، R – همر­یختی→  M   B موجود باشد به­ طوری­که نمودار جابجایی باشد.  

1-2-2. R –  مدول انژکتیو M

همچنین R – مدول M انژکتیو است هرگاه به ازای هرایده­آل راست I از R ، هر همریختی

f : I→ M  را بتوان از R به M گسترش داد. (لم بئر)

1-2-3. R –  مدول انژکتیوM  (لم بئر)

تعاریف و قضایای زیر برای حلقه­ها و مدول­های راست بیان می­ شود و به­ طور مشابه برای مدول­های چپ نیز برقرار است.

تعریف 1-2-1. حلقه R، خود- انژکتیو راست نامیده­ می­ شود، هرگاه RR انژکتیو باشد.

تعریف 1-2-2. حلقه R، حلقه انژکتیو اصلی راست یا به ­اختصار P- انژکتیو راست نامیده­ می­ شود، هرگاه به ­ازای هر aÎR  هر R – همریختی f :aR→ RR    را بتوان به R– همریختی

:RR→  RR     گسترش داد .

تعریف1-2-3 . مجموعه عناصر منفرد R- مدول راست M  را با Z(MR )  نشان می­دهیم  و تعریف می­کنیم :

Z(MR ) = {mÎM |  rR (m) vess RR  }  £ M .

تعریف1-2-4 . R – مدولM، نامنفرد نامیده ­می­ شود هرگاه Z(MR ) = 0  و نیز منفرد نامیده می­ شود هرگاه  Z(MR ) = M .

تعریف1-2-5 . زیرمدول N ازR – مدول M ، کاملاً پایا نامیده ­می­ شود هرگاه به ­ازای­ هر

ÎEnd (MR )  f   داشته­ باشیم f(N) Í N  . 

تعریف1-2-6 . یک حلقه را حلقه دو راست(right duo)گویند، هرگاه هر ایده­آل راست آن

دو طرفه باشد. به­ طور مشابه حلقه دو چپ تعریف ­می­ شود.

همچنین اگر  R یک حلقه دو چپ باشد وyÎ R   آنگاه  yR Í Ry ،  از آنجا که Ry دو طرفه است به ­ازای هر Î R  r،yrÎ Ry   و در نتیجه yR Í Ry .

تعریف1-2-7. عنصر aÎR ، منظم چپ نامیده­ می­ شود هرگاه= 0  lR (a). به­ طور مشابه عنصرbÎR ، منظم راست است هرگاه= 0  rR (b) .  

تعریف1-2-8 .حلقه R ، کاهشی است هرگاه عنصر پوچ­توان غیرصفر نداشته ­باشد.

تعریف1-2-9. حلقه R ، برگشت­پذیر (reversible)نامیده­ می­ شود هرگاه به­ ازای هر a,bÎ R  ­ اگر= 0  ab  آنگاه ba = 0  .

تعریف1-2-10. ایده­آل سره P  از حلقه R نیم­اول نامیده ­می­ شود هرگاه به ازای ­هرایده­آل  IازR   اگرI 2 Í P ، آنگاه Í P  I .

تعریف1-2-11. حلقهR  نیم­اول­ گفته ­می­ شود، هرگاه صفر یک ایده­آل ­نیم­اول باشد.

تعریف1-2-12. فرض کنید R یک حلقه باشد. رسته تمام R – مدول­های راست را با MR  و رسته تمام R – مدول­های چپ را با  RM  نشان می­دهند.

تعریف1-2-13. فرض کنید R یک حلقه و a یک درون­ریختی از  R باشد ، حلقه R[x, a] حلقه چندجمله­ای ­اریب نامیده ­می­ شود هرگاه شامل­تمام چند جمله­ای­های چپ با متغیر x به ­صورت  xi باشد جایی­که ri ÎR ، به­ طوری­که به­ازای­ هر اسکالرrÎR  ضرب با عمل

r= a®.x  x تعریف شود.

تعریف1-2-14. R- مدولM را فشرده­پذیر گویند هرگاه به­ازای هر £ M   Nیک تکریختی از

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل اول: مقدمه…………………………………………………………………………………………….. 2

فصل دوم: کلیات

1-2- تاریخچه……………………………………………………………………………………………………….. 7

2-2- طبقه بندی انگل……………………………………………………………………………………………………………. 8

3-2- سیر تکاملی و ساختمان انگل ……………………………………………………………………………………… 8

4-2- آنتی ژن‌های انگل………………………………………………………………………………………………………… 11

1-4-2- آنتی ژنهای سطحی (Surface Antigens)……………………………………………………… 13

2-4-2-  آنتی ژن های گرانول های متراكم…………………………………………………………………. 14

5- 2- تفریق نئوسپورا كانینوم از سایر گونه‌های انگلی………………………………………………………. 16

1-5- 2- هاموندیا هیدورنی (H. heydorni)………………………………………………………………….. 16

2-5- 2-  نئوسپورا هوگشی (N. hughesi)…………………………………………………………………… 17

3-5- 2–توكسوپلاسما گندئی……………………………………………………………………………………….. 17

6- 2- انتقال ……………………………………………………………………………………………………. 18

1-6- 2- انتقال عمودی…………………………………………………………………………………………………… 18

2-6- 2-انتقال افقی…………………………………………………………………………………………………………. 19

3-6- 2- انتقال از راه شیر………………………………………………………………………………………………. 20

4-6- 2- انتقال از راه جفتگیری…………………………………………………………………………………….. 20

7- 2- نشانه های بالینی……………………………………………………………………………………………………….. 21

1- 7- 2- گاو ………………………………………………………………………………………………………………….. 21

2- 7- 2- گوسفند…………………………………………………………………………………………………………… 22

3- 7- 2- اسب………………………………………………………………………………………………………………… 23

4-7- 2- بز……………………………………………………………………………………………………………………….. 23

عنوان                                                                                                                      صفحه

5-7- 2- سگ………………………………………………………………………………………………………………….. 23

6- 7- 2- گربه…………………………………………………………………………………………………………………. 24

7- 7- 2- انسان……………………………………………………………………………………………………………….. 24

8- 2- بیماریزایی………………………………………………………………………………………………………….. 25

1- 8- 2- مکانیسم سقط جنین ……………………………………………………………………………………. 26

2-8- 2-  آسیب های وارده به جفت  ………………………………………………………………………….. 27

3- 8- 2- آسیب های وارده به جنین……………………………………………………………………………. 27

9-2 – یافته‌های كالبدگشایی………………………………………………………………………………………………… 31

10-2-خسارات اقتصادی نئوسپوروزیس در گاو………………………………………………………………….. 31

11-2- عوامل مستعد كننده………………………………………………………………………………………………… 33

1-11-2-  حضور سگ ها……………………………………………………………………………………………….. 33

2-11-2-  سایر گوشتخواران………………………………………………………………………………………….. 33

3-11-2-  میزبان‌های واسط به غیر از گاو……………………………………………………………………. 33

4- 11-2- چراگاه، علوفه و آب شرب……………………………………………………………………………. 34

5-11-2- سن گله…………………………………………………………………………………………………………… 34

6-11-2- خوردن شیر یا آغوز………………………………………………………………………………………… 34

7- 11-2- سرکوب ایمنی ……………………………………………………………………………………………… 34

8- 11-2- تراكم گله و ابعاد مزرعه……………………………………………………………………………….. 35

9-11-2- آب و هوا…………………………………………………………………………………………………………. 35

10- 11-2- تراكم جمعیت انسانی………………………………………………………………………………… 35

11-11-2- فصل و نژاد……………………………………………………………………………………………………. 35

12-11-2- پرورش………………………………………………………………………………………………………….. 35

12-2- ایمنی…………………………………………………………………………………………………………………………. 36

13-2- تشخیص…………………………………………………………………………………………………………………….. 37

1- 13-2- روش‌های سرولوژیك…………………………………………………………………………………….. 38

1- 1- 13-2- روش ایمونو فلورسنت آنتی بادی غیر مستقیم   (IFAT)……………. 40

2- 1- 13-2- روش آگلوتیناسیون مستقیم  (DAT) …………………………………………… 41

3- 1- 13-2- روش الایزا ……………………………………………………………………………………….. 42

4-1- 13-2- تست لاتکس آگلوتیناسیون (LAT)…………………………………………………. 42

2- 13-2 – روش های تشخیص بافتی………………………………………………………………………….. 46

عنوان                                                                                                                      صفحه

1-2-13-2 –  هیستوپاتولوژی…………………………………………………………………………………… 46

2-2-13-2 –  هیستوشیمی……………………………………………………………………………………… 47

3-2- 13-2 – ایمنوهیستوشیمی……………………………………………………………………………. 47

3-13-2 –  تكنیك‌های مولكولی………………………………………………………………………………. 48

4- 13-2 – استفاده از  مدل های حیوانی……………………………………………………………….. 48

5-13-2 –  روش كشت سلول………………………………………………………………………………….. 49

6-13-2 – تشخیص تفریقی………………………………………………………………………………………. 50

14-2 – درمان……………………………………………………………………………………………………………………….. 50

15-2 – پیشگیری و کنترل………………………………………………………………………………. 51

16-2 – پروتئین های نوترکیب و اهمیت آنها………………………………………………………………………. 52

1-16-2 – سیستم های بیان ژن برای تولید پروتئین های نو ترکیب…………………………… 53

2-1-16-2 – سیستم های باکتریایی……………………………………………………………………………… 54

3-1-16-2- سیستمpET………………………………………………………………………………………………… 54

4-1-16-2 –  سیستم مخمری و قارچی ……………………………………………………………………… 54

5-1-16-2 – حشرات …………………………………………………………………………………………………….. 55

6-1-16-2  – سلول PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران …………………………………………………………………………………….. 55

فصل سوم: مواد و روش کار

1-3- طراحی پرایمرها…………………………………………………………………………………………………………… 58

2- 3- تهیه تاكی‌زوئیت نئوسپورا کانینوم……………………………………………………………………………. 58

3- 3- استخراج DNA از تاكی‌زوئیتهای نئوسپورا کانینوم خالص شده……………………………. 59

۴- ۳- تکثیر قسمتی از ژن NcSAG1 با روش PCR………………………………………………………… 60

5- ۳- خالص سازی باند مورد نظر از ژل آگاروز ………………………………………………………………… 61

6- ۳- اتصال Ligation) ) محصول PCR در پلاسمید pTZ57R …………………………………….. 62

7-3- تهیه ی سلول های پذیرا Competent cells)) از باکتری  E.coli GM2163 ……….. 62

٨-٣- وارد کردن پلاسمید به درون سلول باکتری ( (Transformation……………………………. 63

9-3- تأیید وجود پلاسمید حاوی قطعه ی ژن مورد نظر درون کولونی باکتری …………….. 63

۱۰- ۳- تعیین توالی پلاسمیدهای بدست آمده (Sequencing)………………………………………. 64

 

 

۱۱- ۳- برش قطعات حاوی NcSAG1 و پلاسمید  pET-28a………………………………………… 66

۱-۱۱- ۳- برش NcSAG1 و پلاسمید  pET-28a

 با آنزیم های NcoІ  و ІІІ Hind…………………………………………………………………………………… 67

عنوان                                                                                                                      صفحه

12- ۳- اتصال قطعات برش خورده ی NcSAG1 و پلاسمید  pET-28a(Ligation)…….. 67

 -۱۳ ۳- تأئید وجود قطعه هدف NcSAG1)) درون پلاسمید  pET-28a………………………. 67

-۱۴ ۳- انتقال وكتورحاوی ژن موردنظر به داخل باكتری E.coli BL21 …………………………. 68

-۱۵ ۳- بررسی چند كولونی رشد كرده برای ارزیابی وجود ژن كلون شده……………………… 68

-۱۶ ۳- جداسازی پلاسمید SAG1-pET28 ……………………………………………………………………… 69

-۱۷ ۳- برش پلاسمید با آنزیمهای NcoІ و HindІІІ  و الكتروفورز محصول

 برای اطمینان از وجود قطعه مورد نظر در پلاسمید  ……………………………………………………….. 69

-۱۸ ۳- انتخاب یک یا دو كلون برای توالی یابی (برای حصول اطمینان

از توالی درست ژن)…………………………………………………………………………………………………. 69

-۱۹ ۳- پس از حصول اطمینان از توالی ژن، كلون مورد نظر برای بیان ژن

مورد استفاده قرار می گیرد…………………………………………………………………………………….. 69

۲۰-۳- خالص سازی (Purification) پروتئین های تولیدشده به فرم گنجیدگی های

 درون سلولی(Inclusion body) تحت شرایط دناتوره کننده…………………………………………….. 70

۲۱-۳- حل کردن (Solubilization)و بازتاخوردگی ( Refolding) پروتئین های

تولیدشده به فرم گنجیدگی های درون سلولی (Inclusion body)…………………………………… 71

۲۲- ۳- اندازه گیری غلظت پروتئین نوترکیب  NcSAG1به روش لوری………………………… 73

۲۳-۳- ارزیابی پروتئین نوتركیب خالص شده و بازتاخورده با بهره گرفتن از

SDS-PAGE  و وسترن بلاتینگ(Western Blotting)……………………………………………………… 74

۲۴- ۳- آزمایش وسترن بلاتینگ پروتئین ها……………………………………………………………………… 75

1-24- ۳-  بلاتینگ ……………………………………………………………………………………………………….. 75

2-24-3- مسدود سازی سطح کاغذ (Blocking)………………………………………………………… 75

3-24- ۳- اضافه کردن سرم ضد نئوسپورا……………………………………………………………………. 76

4-24- ۳- اضافه کردن آنتی بادی کنژوگه……………………………………………………………………. 76

5-24- ۳- اضافه کردن محلول سوبسترا………………………………………………………………………… 76

۲۵- ۳- پوشاندن (Coating) ذرات لاتكس با آنتی ژن نوتركیب NcSAG1……………………. 77

۲۶- ۳- جمع آوری نمونه های سرم……………………………………………………………………………………. 78

۲۷-۳- انجام تست لاتكس آگلوتیناسیون LAT) )…………………………………………………………….. 78

۲۸-۳- انجام تست الایزا……………………………………………………………………………………………………….. 79

۲۹-۳- مقایسه ارزش تشخیصی تست لاتكس آگلوتیناسیون LAT) )

 بر اساس آنتی ژن نوترکیب NcSAG1 با تست الایزا ………………………………………………………. 79

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل چهارم: نتایج

۱-۴- تکثیر قسمتی از ژن NcSAG1 با روش PCR…………………………………………………………. 81

۲-۴- کلون کردن ژن NcSAG1 در پلاسمید pTZ57R/T………………………………………………. 82

۳-۴- استخراج پلاسمید از کلون 2163 E.coli GM حاوی قطعه ژنی مورد نظر

در پلاسمید pTZ57R/T………………………………………………………………………………………………………… 83

۴-۴- برش پلاسمید حاوی قطعه ژنی و پلاسمیدpET-28a  (کلون 2821)

با آنزیم ІІІ Hind …………………………………………………………………………………………………………………. 84

۵-۴- برش قطعه ژنی و پلاسمیدpET-28a  بریده شده با آنزیم ІІІ Hind، بوسیله

 آنزیم NcoІ……………………………………………………………………………………………………………………………. 85

۶-۴- خالص سازی قطعه ژنی و پلاسمیدpET-28a  بریده شده با آنزیم های

 ІІІ Hind و NcoІ…………………………………………………………………………………………………………………. 86

۷-۴- کلون کردن قطعه ژنی NcSAG1 بریده شده در پلاسمید pET-28a

 بریده شده با همان آنزیم ها………………………………………………………………………………………………… 87

۸-۴- نتایج بیان پروتئین نوتركیب………………………………………………………………………………………. 88

۹-۴- نتایج خالص سازی پروتئین نوترکیب تولیدشده به فرم

 گنجیدگی های درون سلولی……………………………………………………………………………………………….. 91

۱۰-۴- نتایج اندازه گیری غلظت پروتئین نوترکیب NcSAG1 به روش لوری……………….. 93

۱۱-۴- نتایج حاصل از وسترن بلاتینگ پروتئین نوترکیب خالص شده

 تحت شرایط دناتوره کننده…………………………………………………………………………………………………… 94

۱۲-۴- نتایج حاصل از الکتروفورز و وسترن بلاتینگ پروتئین نوترکیب بازتاخورده………… 95

۱۳-۴- نتایج حاصل از تست لاتكس آگلوتیناسیون……………………………………………………………. 95

فصل پنجم: بحث

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………. 103

فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………….. 104

مقدمه

  نئوسپورا کانینوم تك یاخته اجباری داخل سلولی از شاخه آپی کمپلکسا ، اولین بار توسط برکاس و همكارانش (۱٩۸۴) توصیف شد. دوبی و همكاران (۱٩۸۸) این تک یاخته را برای اولین بار از سگ ها جدا و نامگذاری كردند (Dubey et al. 1988a,b) سپس مشخص شد كه میزبان نهائی نئوسپورا کانینوم، سگ است (Holmdahl and Mattsson 1996; Lindsay et al. 1995  Basso et al. 2001;).

نئوسپورورزیس از علل اصلی سقط جنین گاو است، از این رو با سقط ‌، مرده زائی، تولدگوساله ضعیف یا همراه با عفونت دائمی و كاهش تولید شیر ضررهای اقتصادی قابل توجهی ایجاد می كند. انتشار عفونت در گاو با انتقال تاكی زوئیت از مادر به جنین و یا با خوردن آب و غذائی آلوده به اووسیست انگل صورت می گیرد 1999, Trees et al. 1999; Romero et al. 2004) Dubey).

مطالعات انجام شده در برخی كشورها حاكی از این است كه ۴۲-۱۳ درصد جنین های سقط شده در گاوها به این انگل آلوده هستند (Dubey and Lindsay 1993; Dubey et al. 2006 ). نئوسپورا کانینوم علاوه بر گاو ، سایر گونه های اهلی چون اسب، گوسفند، بز، شتر، سگ، گربه و سگ سانان وحشی را آلوده می كند (Dubey 2003; Gondinm 2006 ).

نئوسپوروزیس انتشار جهانی داشته و از بسیاری از كشورهای جهان گزارش شده است، ایران نیز از این قائده مستثنی نیست. در بررسی آلودگی نئوسپورا کانینوم در گاوهای شیری سقط كرده، رزمی و همكاران (۲۰۰۶) اولین مورد سقط جنین گاوی را در مشهد گزارش كردند و ۱۸/۱۵درصد نمونه های سرمی گاوها در تست  IFAمثبت بودند

(et al. 2007; Sadrebazzaz et al. 2004  Razmi).

با توجه به گزارشاتی مبنی بر وجود آلودگی در گاوهای كشور و خسارات اقتصادی حاصله بر صنعت گاوداری، طراحی و ارزیابی تستهای تشخیصی حساس و اختصاصی كه توانایی تشخیص حیوانات آلوده را به منظور كنترل نئوسپورا کانینوم در سطح گله داشته باشند ضروری به نظر می رسد.

از زمان شناسایی نئوسپورا کانینوم تاكنون روش های تشخیصی زیادی برای شناسایی آلودگی دامها به این انگل ابداع شده است. از این میان می توان به روش های هیستوپاتولوژی، ایمونوهیستوشیمی، سرولوژی، مولكولی، كشت سلولی و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی اشاره نمو د

(2003 Dubey and Schares 2006 ; Dubey and Lindsay 1993; Dubey et al. 2006; Dubey )

تشخیص قطعی بر اساس آزمایش ایمونوهیستوشیمی بافتهای آلوده است. این روش معمولاﹰ برای تأیید سایر روشها و نیز برای تفکیک نئوسپورا کانینوم از توکسوپلاسما گندئی استفاده شده اما روشی وقت گیر بوده و تفسیر نتایج آن مشکل است

 (Dubey and Lindsay 1993; Jones 1996; Romand et al. 1998; Dubey and ;Schares 2006; Dubey 2003).

تشخیص آلودگی عمدتا با روش های سرولوژیکی، به عنوان ابزار مهمی برای بررسی های کلینیکی و اپیدمیولوژیکی، انجام می شود (et al. 2007 Silva).

آزمایشات سرولوژیک دارای این مزیت هستند که قبل از مرگ دام قابل انجام بوده و اطلاعات کافی در مورد مرحله آلودگی فراهم می سازند (Dubey and Schares 2006). از آنجایی که تنها نشانه در معرض قرار گرفتن با نئوسپورا کانینوم، حضور آنتی بادی های اختصاصی در سرم گاو است، روش های مختلف سرولوژیک برای تشخیص آنتی بادی به کار گرفته شده که شامل  IFAT، انواع الایزا وDAT هستند (et al. 1997 Williams  Romand et al. 1998;  Packham et al. 1998; Paré et al. 1995a;  Lally et al. 1996;  Conrad et al. 1993a;   Björkman and Lunden 1998; ). در این روشها از تاکی زوئیت کامل یا آنتی ژن های مشتق شده از تاکی زوئیت استفاده می شود که به علت واکنش متقاطع با سایر انگلهای مربوطه مانند توکسوپلاسما گندئی باعث واکنش مثبت کاذب می شود

(et al. 1993b; Dubey and Lindsay 1993 Conrad et al. 2003; ; 1999 Chahan Bjorkman and Uggla ). همچنین به علت نیاز این آزمایشات به استفاده از مقادیر زیاد آنتی ژنهای مشتق شده از کشت سلولی، اغلب تهیه آنتی ژن و استاندارد کردن آن مشکل است و به دلیل تفاوت در میزان بقایای سلول میزبان بر اختصاصیت و تکرارپذیری نتایج تست تاثیر می گذارد (Lally et al. 1996;  Jiang et al. 2008;  al. 1996;   et Baszler). بنابراین ضروری است که تست تشخیصی مطمئن، حساس و اختصاصی با بهره گرفتن از آنتی ژن های اختصاصی نئوسپورا کانینوم طراحی شود.

آنتی ژن های نوترکیب درمقایسه با آنتی ژن های کامل، مزایای بیشتری دارند زیرا اولا به آسانی درحجم زیاد تهیه می شوند و ثانیا به راحتی برای آزمایشات تشخیصی استاندارد می شوند. بنابراین با به كارگیری این آنتی ژن ها، نیازی به آنتی ژن های مشتق شده از کشت سلولی نیست (et al. 2003; Louie et al. 1997  Chahan).

تاکنون چندین آنتی ژن نئوسپورا کانینوم شناسایی شده اند که اغلب آنها شامل
پروتئین هایی هستند که روی سطح مراحل مهاجم انگل ظاهر می شوند مانند  NcSAG1و  NcSRS2که از آنتی ژن های سطحی ایمونودومینانت اصلی هستند
(immunodominant surface antigens  major). علاوه بر این ، آنتی ژن هایی نیز هستند که بطور موقتی روی سطح تاکی زوئیت های انگل ظاهر می شوند مانند محتویات میکرونم، راپتری و گرانولهای متراکم. این ها ارگانل های ترشحی در ناحیه قدامی مراحل مهاجم انگل هستند و در واکنشهای فیزیکی مستقیم بین انگل و سلول میزبان نقش دارند
( Soldati et al. 2001; Sonda et al. 2000et al. 1998; Nishikawa et al. 2001a;b;  Liddell Lally et al. 1997;  Boothroyd 2000; Dubremetz et al. 1998; Hemphill et 1997 Black and ).  

اگرچه NcSAG1 و  NcSRS2 بطور واضح با همتاهای خود در توکسوپلاسما گندئی (TgSAG1 و TgSRS2) هومولوگ هستند اما میزان تشابه توالی به اندازه ای نیست که باعث بروز واکنش متقاطع شود، از این رو به عنوان مارکرهای تشخیصی عالی برای تمایز موثر بین نئوسپورا کانینوم و توکسوپلاسما گندئی قابل استفاده هستند (Howe et al. 1998). همچنین پاسخهای ایمنی القاء شده توسط این آنتی ژن های سطحی، آنها را به مارکرهای ایده آل برای تشخیص سرولوژیکی آلودگی به نئوسپورا کانینوم و تهیه واکسن تبدیل كرده است

Chahan et al. 2003; Gaturaga et al. 2005; Howe et al. 1998; Liu et al. 2007; Pinitkiatisakul et al. 2005 ) Ahn et al. 2003; ).

تست الایزا با بهره گرفتن از آنتی ژن های tNcSRS2 -GST و GST-NcSAG1t برای تشخیص نئوسپورا کانینوم طراحی و مورد استفاده قرار گرفته است و نتایج نشان می دهد که این تست، حساسیت و اختصاصیت بالایی دارد و واکنش متقاطعی با سرم مثبت  توکسوپلاسما گندئی ندارد Liu et al. 2007 ; Pinitkiatisakul et al. 2005; Hemphill et al. 1997; l Gaturaga et al. 2005;  Ahn et al. 2003; ).

اكثر تستهای تشخیصی به صورت كیت های تجاری وارداتی، پرهزینه و وقت گیرهستند و به مواد و ابزارخاصی نیز نیاز دارند که آن ها را برای کاربرد فیلدی و کلینیکی نامناسب می سازند (et al. 2005  Chahan et al. 2003; Liao )، از این رو طراحی و ارزیابی تست تشخیصی با حساسیت و اختصاصیت بالا كه به ابزار اختصاصی پیشرفته نیاز نداشته باشد و در عین حال سریع و آسان انجام شود ضروری است.

 تست لاتکس آگلوتیناسیون LAT)) یکی از راحت ترین تستهای تشخیصی است و در حال حاضر به عنوان یک تست تجاری در دسترس برای تشخیص توکسوپلاسما گندئی استفاده می شود ( et al. 2004  Huang). در تحقیقی از تست لاتکس آگلوتیناسیون LAT)) با  آنتی ژن نوترکیب TgMIC3 برای تشخیص سرولوژیکی توکسوپلاسما گندئی استفاده شده که به علت اختصاصیت بالا ، کاربرد سریع و ساده،کم هزینه بودن و مناسب  برای استاندارد شدن، روش تشخیصی مناسبی گزارش شده است (Jiang et al. 2008). تاکنون از این تست برای تشخیص نئوسپورا کانینوم استفاده نشده ولی از آنجایی که TgMIC3 هومولوگ NcMIC3 است و با سرم گاو آلوده به نئوسپورا کانینوم واکنش متقاطع می دهد ) Jiang et al. 2008)، در تحقیق حاضر از NcSAG1 نوترکیب به عنوان آنتی ژن برای تشخیص آنتی بادی ضد نئوسپورا کانینوم در گاو استفاده شد (2005 et al.  Chahan et al. 2003; Liao).

هدف از این تحقیق طراحی و استاندارد کردن تست لاتكس آگلوتیناسیون LAT)) بر اساس آنتی ژن نوترکیب   NcSAG1 برای تشخیص سرولوژیکی نئوسپورا کانینوم و مقایسه ی ارزش تشخیصی این تست با کیت تجاری الایزا است.

کلیات

1-2- تاریخچه

 نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum)  تک یاخته داخل سلولی اجباری از شاخه آپی کمپلکسا (Apicomplexa) و بسیار شبیه توکسوپلاسما گندئی (Toxoplasma gondii) است. در ابتدا در سگ های نروژی دارای علائم عصبی مانند آنسفالیت و فلجی اندام های حركتی انگلی شبیه به توكسوپلاسما گندئی گزارش شد (Bjerkas et al. 1984). سپس انگل در سال 1987 در گوساله های مبتلا به میلوآنسفالیت مشاهده گردید ( Anderson et al. 2000).

در یک مطالعه گذشته نگر مقاطع آسیب شناسی، نشانه های بالینی و اطلاعات آزمایشگاهی ثبت شده از 23 سگ نروژی كه در آنها یک بیماری مانند توكسوپلاسموزیس تشخیص داده شده بود را مورد بررسی و با میكروسكوپ نوری و الكترونی مورد مطالعه قرار دادند. در 13 مورد عامل بیماری توكسوپلاسما گندئی تشخیص داده شد، اما در 10 مورد دیگر از سگ ها یک جنس جدید به نام نئوسپورا و گونه ای به نام نئوسپورا كانینوم كه از نظر ساختمانی و آنتی ژنی متفاوت از توكسوپلاسما گندئی بود، تشخیص داده شد. به این دلیل این انگل نئوسپورا نام گرفت كه از لحاظ سیر تكاملی و ریخت شناسی مشابه با سایر اعضای دسته اسپوروزوآ (Sporozoea) بود و چون برای اولین بار تشخیص داده می شد انگل هاگ دار جدید یا نئوسپورا نام گرفت (2003b; Dubey et al. 1988 Dubey).

تا مدت ها سیر تكاملی این انگل كاملاً روشن نبود و میزبان نهایی آن شناسایی نشده بود و تنها حدس زده می شد كه به دلیل شباهت هایی كه با خانواده ساركوسیستیده (Sarcocystidae) دارد باید میزبان نهایی آن یک گوشتخوار باشد. محققین تعداد زیادی از حیوانات و پرندگان را با مرحله كیستی انگل به طور تجربی آلوده كردند، اما نتوانستند اووسیست های انگل را به دست بیاورند و همچنان میزبان نهایی ناشناخته بود تا در یک بررسی اووسیست های انگل از دو قلاده سگ كه به طور طبیعی آلوده شده بودند، جدا شد و سگ به عنوان میزبان نهایی انگل معرفی شد. مدتی بعد نیز اووسیست های این انگل را از مدفوع چند قلاده كایوت جدا كردند و كایوت نیز به عنوان میزبان نهایی انگل مطرح شد
 (Dubey 1992; Haddad et al. 2005 ).

از سال 1984 تا كنون شاهد پیشرفت های فراوانی در زمینه یافته های جدید نئوسپورا بوده ایم، به طوری كه تا كنون مقالات زیادی در زمینه های مختلف نئوسپوروزیس از نقاط مختلف جهان منتشر شده است. در ایران نیز اولین بار سقط ناشی از نئوسپورا كانینوم در مشهد توسط رزمی و همكاران (2007) گزارش شد (Razmi et al. 2007 Dubey1999 b; ).

2-2– طبقه بندی انگل

تک یاخته نئوسپورا کانینوم در شاخه آپی کمپلکسا، رده اسپوروزوا، راسته اوکوکسیدیدا (Eucoccidiidae) ، خانواده سارکوسیستیده، تحت خانواده توکسوپلاسماتینه (Toxoplasmatinae) و جنس نئوسپورا قرار دارد (1999 Hemphill).

3-2- سیر تکاملی و ساختمان انگل

 نئوسپورا کانینوم انگل دو میزبانه اجباری است (شكل 1-2). سگ و کایوت تنها میزبان های نهایی شناخته شده برای نئوسپورا کانینوم هستند. سگ ها می توانند هم میزبان واسط و هم میزبان نهایی انگل باشند. سیر تكاملی انگل به سه مرحله تاکی زوئیت، برادی زوئیت و اووسیست تقسیم می شود (et al. 2006 Dubey 2003b; Dubey  ).

اووسیست‌های انگل به همراه مدفوع میزبان نهایی به بیرون منتشر و در محیط تحت شرایط مناسب (اكسیژن، رطوبت و درجه حرارت) در عرض سه روز هاگ دار می‌شوند. داخل هر اووسیست، دو اسپوروسیست و داخل هر اسپوروسیست، چهار اسپوروزوئیت تشكیل می شود. ابعاد اووسیست‌های هاگ دار حدود 7/11×3/11 میكرون و اسپوروزوئیت‌ها 5/6×2 میكرون است. این اووسیست‌ها شبیه به اووسیست‌های توكسوپلاسما گندئی و هاموندیا هاموندی (Hammondia hammondi) در مدفوع گربه و هاموندیا هیدورنی (Hammondia heydorni) در مدفوع سگ هستند كه جهت تفریق آنها از یكدیگر استفاده از روش‌های ژنتیكی الزامی است (Dubey and Schares 2006 Dubey 2003b;  ).

اووسیست‌های هاگ دار انگل همراه با آب و مواد غذایی توسط میزبان‌های واسط خورده می‌شوند. اووسیست‌ها در روده، پاره و اسپوروزوئیت‌ها آزاد شده و پس از ورود به سلول های پوششی روده به تاكی زوئیت تبدیل می‌شوند. تاكی زوئیت‌های هلالی شكل به ابعاد 6×2 میكرون هستند و به سرعت از طریق آندودیوژنی تكثیر می یابند. تاكی زوئیت‌ها، سلول های عصبی، آندوتلیال عروق، سلول های كبدی، ماكروفاژها، فیبروبلاست‌ها، میوكارد و نیز تروفوبلاست‌های جفتی را در حیوانات آبستن مورد تهاجم قرار می‌دهند. همچنین مرحله تاكی زوئیت‌ ممكن است از طریق جفت در حیوانات آبستن به جنین منتقل شود

 (Dubey and Lindsay 1993  et al. 2006; Dubey Barr et al. 1993;  ).

سیستم ایمنی میزبان مدتی پس از آلوده شدن میزبان واسط بر علیه تاكی زوئیت‌ها كه دارای رشد و تكثیر سریع هستند، تحریک و باعث حذف آنها از بافت‌ها می شود. این مرحله توسط برادی زوئیت‌های 8-7×2 میكرونی كه دارای رشد كندی بوده و در داخل سلول های میزبان، درون كیست‌ها هستند، جایگزین می‌شود. كیست‌های نئوسپورا كانینوم گرد تا بیضی شكل و بیشتر در سلول های عصبی و شبكیه چشم یافت می‌شوند. اندازه کیست های بافتی ممکن است بسته به تعداد برادی زوئیت های داخل آن ها، بسیار متفاوت باشد. کیست های بافتی در سگ ها حدود 107 میکرون قطر دارند و ضخامت دیواره آنها تا 4 میکرون می رسد.
کیست های بافتی در جنین گاو و گوساله هایی که به صورت مادرزادی مبتلا هستند در مغز و طناب نخاعی یافت می شوند. این کیست ها کمی بیش از 50 میکرون قطر دارند و ضخامت دیواره آنها کمتر از 5/2 میکرون است. تعداد کمی از کیست های بافتی با دیواره نازک (1- 3/0 میکرون) در عضلات اسکلتی گاو و سگ هایی که به صورت طبیعی با انگلی شبیه نئوسپورا کانینوم آلوده بودند، گزارش شده است. چنین کیست های بافتی هنوز در حیواناتی که به صورت تجربی آلوده می شوند دیده نشده است. برادی زوئیت‌ها درون كیست‌ها از پاسخ سیستم ایمنی میزبان در امان می‌مانند و به حالت نهفته زندگی می‌كنند، در نتیجه هیچ گونه واكنش ایمنی ایجاد نمی‌كنند. زمانی كه سیستم ایمنی به هر علتی تضعیف شود دوباره به تاكی زوئیت تبدیل می‌شوند (et al. 2006 Dubey 2003b;  Dubey ).

برادی زوئیت ها واجد یک هسته انتهایی و تعداد کمی گرانول آمیلوپکتین هستند كه در رنگ آمیزی پریودیک اسید شیف ,(PAS) رنگ قرمز می گیرند. همچنین برادی زوئیت ها را می توان به صورت اختصاصی توسط آنتی بادی اختصاصی برادی زوئیت (BAG-1) از تاکی زوئیت ها تفریق کرد. عمدتاً اعتقاد بر این است که انگل به صورت مرحله برادی زوئیت (کیست های بافتی) در بافت های گاوهای بالغ باقی می ماند. با وجود این، کیست های بافتی تا کنون در مقاطع بافت شناسی از گاوهای بالغی که به صورت طبیعی مبتلا شده اند مشاهده نشده است (et al. 2006 Dubey).

تاكی زوئیت‌های موجود در جفت و كیست‌های موجود در بافت های میزبان واسط منبع مهم آلودگی برای سگ‌ها هستند. سگ‌ها 7 تا 15 روز پس از خوردن بافت‌های آلوده میزبان‌های واسط، اووسیست‌های انگل را با مدفوع خود دفع

‌1 – بیان‌مسئله                                                                 ‌            2

• سوالات‌تحقیق 3
• فرضیه‌های‌تحقیق 4
• سابقه‌و‌ضرورت‌تحقیق                                                                                     4
• روش‌تحقیق                                                                                                 5
• طرح‌تحقیق                                                                                                 6
• اهداف‌و‌کاربردهای‌تحقیق‌ 6

فصل اول: مفهوم شناسی واژه ی «ظن»

• 1.‌ظن‌در‌لغت 8

1-1-1. ظن‌در‌نظر‌لغت‌شناسان                                                                       8

1-1-2. تحلیل‌و‌بررسی                                                                                11

• 3جمع بندی 13‌

1-2‌. ظن‌در‌قرآن                                                           ‌                     14

• 1.‌بررسی‌آیه‌46‌ بقره 15 ‌

‌‌1-2-2‌جمع بندی                                                                      17 ‌

1-3‌. ظن‌در‌اصطلاح‌علم‌اصول                                                               18 ‌

‌‌‌‌‌‌‌1-3-1‌. تعریف‌ظن‌در‌علم‌اصول                                                       20      ‌

‌‌‌‌‌‌1-3-2‌. عناوین‌مرتبط‌با‌ظن‌اصولی                                                     21

1-4‌. ظن‌در‌اصطلاح‌علم‌اخلاق                                                        24 ‌

‌‌‌‌‌1-4-1‌. تعریف‌ظن‌در‌علم‌اخلاق                                                      ‌24

‌‌‌‌‌1-4-2‌. عناوین‌مرتبط‌با‌ظن‌اخلاقی                                          ‌          25

‌1-5. اقسام ظن به حسب حکم تکلیفی                                                   26

1-5-1. تقسیم‌ظن‌بر‌5‌حکم‌تکلیفی                                                   26 ‌

2-5-1. تقسیم‌ظن‌بر‌4‌حکم‌تکلیفی                                                    27 ‌

فصل دوم: عدم حجیت ظن اصولی

2-1‌. مقدمه                                                                                   32‌

2-2‌. ادله‌ی‌قائلین‌به‌عدم‌حجیت‌مطلق‌ظن                                              35 ‌

‌‌‌‌‌2-2-1‌. کتاب                                                                            36     ‌

‌‌‌‌‌2-2-2‌. سنت                                                                   37            ‌

‌‌‌‌‌2-2-3‌. وجدان‌و‌حس                                                                  40

‌‌‌‌‌2-2-4‌. وجه‌الزامی                                                                     ‌  41

‌‌‌‌‌2-2-5‌. دلیل‌عقلی                                                                      43 ‌

2-3‌. رد‌ادله‌ی‌عدم‌حجیت‌ظن                                                                44

‌‌‌‌‌2-3-1‌. رد‌کتاب                                                                      44 ‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2-3-1-1‌. بررسی‌آیه‌«ان‌الظن‌لا‌یغنی‌من‌الحق‌شیئا»                                      46

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2-3-1-1-1‌. معنای‌حق‌و‌ظن                                               46 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2-3-1-1-2‌. حیطه‌ی‌موضوعی‌آیه                                         47 ‌

‌‌‌‌‌2-3-2‌. رد‌سنت                                                                    51 ‌

‌‌‌‌‌2-3-3‌. رد‌وجدان‌و‌حس                                                            51 ‌

‌‌‌‌‌2-3-4‌. رد‌دلیل‌عقل                                                                 51 ‌

2-4‌. پاسخ‌قائلین‌به‌عدم‌حجیت‌مطلق‌ظن                                             52 ‌

2-5. جمع بندی                                                                             54

فصل سوم: حجیت ظن اصولی

3-1‌. دلیل‌برحجیت‌ظن فی الجمله                                                  56 ‌

3-2‌. دلیل‌بر‌حجیت‌مطلق‌ظن                                                         57 ‌

‌‌‌‌‌‌3-2-1‌. دلیل‌انسداد                                                                 58 ‌

‌‌‌‌‌‌3-2-2‌. لزوم‌ترجیح‌راجح                                                          59 ‌

‌‌‌‌‌‌3-2-3‌. وجوب‌دفع‌ضرر‌مظنون                                                    60‌ ‌

3-3‌. دلیل‌بر‌حجیت‌ظنون‌خاصه                                                      61 ‌

‌‌‌‌‌‌3-3-1‌. دلیل‌عمل‌به‌ظن‌مظنون‌الحجیه                                              64 ‌

3-4. رد‌ادله‌ی‌حجیت‌ظن                                                             65 ‌

‌‌‌‌‌‌3-4-1‌. رد‌دلیل‌برحجیت‌ظن فی الجمله                                          66 ‌

‌‌‌‌‌‌3-4-2‌. رد‌دلیل‌بر‌حجیت‌مطلق‌ظن                                                 70 ‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-1‌. رد‌دلیل‌انسداد                                                       70 ‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-1-1‌. رد‌صغرای‌دلیل                                                70 ‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-1-2‌. رد‌کبرای‌دلیل                                                 72 ‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-2.‌رد‌لزوم‌ترجیح‌راجح                                                 74‌

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-3‌. رد‌وجوب‌دفع‌ضرر‌مظنون                                          75

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-3-1‌. رد‌مقدمه‌ی‌دلیل                                               76

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-3-2‌. رد‌اجتهاد‌ظنی                                                 78 ‌

3-5‌. جمع بندی                                                                      84 ‌

فصل چهارم: ظن اخلاقی

4-1‌. سوء‌ظن                                                                           89 ‌

‌‌‌‌‌4-1-1‌. تعریف‌سوء‌ظن                                                                  89 ‌

‌‌‌‌‌4-1-2‌. شاخه‌های‌سوء‌ظن‌و‌حجیت‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                    90‌

4-1-2-1‌. سوء‌ظن‌به‌خدا‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                           91

4-1-2-2‌. سوء‌ظن‌به‌پیامبر‌و‌اولیاء‌الهی‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                      93‌

4-1-2-3‌. سوء‌ظن‌به‌مومنان‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                        94‌

4-1-2-4‌. سوء‌ظن‌به‌غیر‌مومنان‌و‌حجیت‌آن                                         95‌

4-1-2-. 5‌سوء‌ظن‌نسبت‌به‌خود‌و‌حجیت‌آن                                        95 ‌

‌‌‌‌‌4-1-3‌. مراتب‌سوء‌ظن‌و‌حجیت‌آن                                                      96 ‌

‌‌‌‌‌4-1-4‌. منشأ‌سوء‌ظن                                                                     97 ‌

‌‌‌‌‌4-1-5‌. پیامدها‌و‌آثار‌سوء‌ظن                                                            99 ‌

‌‌‌‌‌4-1-6‌. موارد‌استثناء‌و‌حجیت‌آن                                                         104

4-2‌. حسن‌ظن‌و‌ادله‌ی‌حجیت‌آن                                                      108 ‌

4-3.‌ مهم‌ترین‌دلیل‌عدم‌حجیت‌سوء‌ظن‌، بررسی‌آیه «إجتنبوا‌کثیرا من‌الظن ان بعض الظن اثم»       110 ‌

‌4-3-1.‌ حیطه‌ی‌موضوعی‌آیه                                                            110 ‌

‌‌‌‌4-3-2‌. نوع‌ظن‌منهی‌عنه                                                                 112‌ ‌

‌‌‌‌4-3-3‌. مراد‌از‌«کثیرا»                                                                     114 ‌

‌‌‌‌4-3-4.‌ «إن‌بعض‌الظن‌اثم»                                                               117 ‌

‌‌‌‌4-3-5‌. مراد‌از‌نهی                                                                       118 ‌

فصل پنجم: مقایسه ی حجیت ظن اصولی- فقهی با ظن اخلاقی

5-1‌. نتیجه‌حجیت‌ظن‌اصولی                                                                   121 ‌

5-2‌. نتیجه‌حجیت‌ظن‌اخلاقی                                                         126 ‌

5-3‌. مقایسه‌حجیت‌ظن‌اصولی‌با‌ظن‌اخلاقی                                                          128

4-5. مقایسه‌ادله ی حجیت‌ظن‌اصولی‌با‌ظن‌اخلاقی                                           130

‌نتیجه گیری                                                                                        132

منابع‌و‌مآخذ                                                                                  134

چکیده:

ظن حالتی نفسانی است که طبق آن فرد به چیزی اعتقاد پیدا می کند و این اعتقاد همراه با احتمال نقیض می باشد. گاهی حجت است و گاهی حجت نیست. در علم اصول فقه و اخلاق این واژه به کار رفته است و در هر یک حجیت آن مورد بررسی قرار گرفته است ودر بادی نظر حجیت در دوسوی مقابل قرار می گیرند. گروهی استناد به دلیل عدم حجیت ظن اخلاقی کرده اند و از آن عدم حجیت ظن اصولی را اثبات کرده اند، گروهی هم آن دلیل را متعلق به ظن اخلاقی نمی دانند که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است و به این مطلب می رسد که: ظن در هر دو علم عدم حجیتش غالب است. علت حجیت یا عدم حجیت آن هم در هر دو علم یکی است. پس ظن، اعتقادی راجح اما سیال است که در هر موضعی یک درجه از قوت را به خود اختصاص می دهد؛ گرچه در هر صورت بر طرف نقیضش غلبه دارد. این غلبه گاهی زیاد است، گاهی کم ولذا نمی تواند از منظر حجیت یک حکم کلی را به خود اختصاص دهد.اگر غلبه زیاد باشد حجت است و اگر غلبه کم باشد حجتیش در معرض تردید و تزلزل قرار می گیرد؛ البته این عدم حجیت منجربه حجیت پیدا کردن طرف نقیضش نمی شود. در علم اخلاق هم به همین صورت است: غلبه ی جانب خیر یا شر بر طرف دیگرش؛ که به حسن و سوء ظن تعبیر می شود. حجیت هم در آن به همین صورت است؛ یعنی سوء ظن به طور مطلق حرام نیست، حسن ظن هم به طور مطلق جایز نمی باشد. رابطه ی منطقی بین ظنون فقهی- اصولی و اخلاقی عام و خاص من وجه است. روش تحقیق به صورت علمی- بنیادی- پژوهشی است. علم اصول فقه به عنوان زیر بنا و واسطه ی اثبات درمسائل فقهی است، وقتی ظن در اصول فقه مورد بررسی قرار می گیرد، نتیجه ی حاصل از حجیت و عدم حجیت آن در فقه توسط مجتهد به کار می رود.لذا از ظن اصولی- فقهی در اینجا تنها به ظن اصولی تعبیر شده است.

مقدمه

موضوع پایان نامه «مقایسه ی تطبیقی ظن فقهی- اصولی با ظن اخلاقی از منظر حجیت» است.

از آن جایی که عمده ی منابع علمی در اصول فقه ،ظنی می باشند لازم است حجیت آن به طور کامل بررسی شود .گرچه در حال حاضر مبنای کتب اصولی بر این است که اصل را عدم حجیت ظن می دانند و سپس آنچه در کتب خود مورد بررسی قرار می دهند موارد و مصادیق ظنی است که از این اصل خارج می شوند که نیازمند بررسی است.