فهرست مطالب       صفحه

فصل اول

1- مقدمه……………….. 2

1-1 مقدمه. 2

1-2 فلزات سنگین، مصارف، و منابع.. 3

1-3 غلظت های طبیعی فلزات سنگین.. 5

1-4 رایج ترین عناصر بالقوه سمناک در رسوبات… 5

1-4-1 سرب (Pb) 5

1-4-2 کروم (Cr) 6

1-4-3 روی (Zn) 7

1-4-4 کادمیم (Cd) 7

1-4-5 مس (Cu) 8

1-5 نگاهی اجمالی به آلودگی در محیط دریا 8

1-6 انتقال فلزات سنگین در محیط آب… 9

1-7 آلودگی رسوبات به فلزات سنگین.. 10

1-7-1 اثرات آلودگی فلزات سنگین بر رسوبات… 11

1-8 عوامل مؤثر بر غلظت فلزات سنگین رسوبات دریایی.. 12

1-8-1 ورود فلزات سنگین به رسوبات… 13

1-8-2 بافت رسوب… 13

1-8-3 ترکیب رسوب… 14

1-8-4 واکنش های رداکس…. 14

1-8-5 جذب سطحی/ واجذبی.. 15

1-8-6 انتقال فیزیکی.. 16

1-8-7 زیست آشفتگی.. 16

1-9 زمین شیمی محیط های ساحلی و دریایی.. 17

1-9-1 زمین شیمی رسوبات دریایی.. 18

1-9-2 چرخه زیست زمین شیمیایی عناصر در محیط دریا 21

1-10 توزیع شیمیایی (گونه پذیری) فلزات سنگین در رسوبات… 23

1-10-1 تکنیک های استخراج ترتیبی.. 24

1-10-2 انواع روش های استخراج ترتیبی.. 25

1-10-3 یکدست کردن روندهای استخراج ترتیبی: روش BCR.. 28

1-10-4 انتقادهای وارد بر روش های استخراج ترتیبی.. 29

1-10-5 اجزای استخراج پذیر در روش های رایج استخراج ترتیبی.. 29

1-10-5-1 کسر تبادل پذیر. 29

1-10-5-2 فاز کربناتی.. 30

1-10-5-3 فاز اکسیدهای آهن و منگنز، یا فاز کاهش پذیر. 30

1-10-5-4 فازهای آلی یا فاز اکسایش پذیر. 31

1-10-5-5 کسر قابل استخراج با اسید قوی یا فاز بازماندی.. 32

1-11 تأثیر شوری بر تحرک فلزات سنگین در رسوبات ساحلی.. 32

1-12 ارزیابی رسوبات آلوده 33

1-13 ضرورت انجام پژوهش در ارتباط با رسوبات آلوده 34

1-14 مطالعات پیشین.. 35

1-15 اهداف پژوهش…. 38

فصل دوم

2- ویژگی های عمومی، و زمین شناسی منطقه…. 42

2-1 مقدمه. 42

2-2 ویژگی های عمومی خلیج گواتر. 43

2-3 زمین شناسی.. 45

2-3-1 زمین شناسی محدوده مورد مطالعه. 45

2-3-1-1 واحد Msm.. 46

2-3-1-2 واحد MP1m.. 46

2-3-1-3 واحد P1sc 47

2-3-1-4 نهشته های ساحلی قدیمی کواترنر(Qmt1) 48

2-3-1-5 واحد QPl 48

2-3-1-6 واحد Qt1. 48

2-3-1-7 واحد      Qt2. 49

2-3-1-8 واحد Qm.. 49

2-3-1-9 واحد Qes 49

2-3-1-10 واحد QId. 49

2-4 جغرافیای دیرینه مکران ساحلی.. 50

2-5 زمین ریخت‌شناسی مکران ساحلی.. 50

2-5-1 رشته های ماسهای.. 52

2-5-2 رودخانه ها 53

2-5-3 پادگانه های دریایی.. 54

2-6 پارامترهای اقلیم شناختی منطقه. 57

2-6-1 دما 57

2-6-2 رطوبت… 57

2-6-3 بارش…. 57

2-6-4  باد. 58

2-7 ویژگی های عمومی دریای عمان.. 58

2-7-1 منشا رسوبات بستر دریای عمان.. 60

2-7-2 پدیده اقلیمی مونسون در دریای عمان.. 60

2-7-3 اقیانوس شناسی فیزیکی دریای عمان.. 62

2-7-4 توده های آبی.. 62

2-8 سوابق تاریخی مطالعات اقیانوس شناختی در دریای عمان.. 64

فصل سوم

3- روش های نمونه برداری، آماده سازی، تجزیه نمونه ها، و تحلیل آماری داده ها……. 68

3-1 انتخاب نقاط نمونه برداری.. 68

3-2 روش نمونه برداری از رسوبات… 73

3-3 آماده سازی نمونه ها 74

3-3-1 آماده سازی اولیه نمونه ها 74

3-3-2 مرحله دوم آماده سازی.. 76

3-4 اندازه گیری پارامترهای کیفی آب… 76

 

 

3-4-1 pH، EC، شوری، و دما 76

3-5 اندازه گیری پارامترهای کیفی رسوب… 77

3-5-1 دانه بندی رسوبات… 77

3-5-2 تعیین درصد رطوبت، ماده آلی، و کربنات در نمونه های رسوب… 79

3-5-3 اندازه گیریpH  و EC رسوب… 81

3-5-4 اندازه گیری ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) 81

3-6 تجزیه های شیمیایی.. 83

3-6-1 تعیین غلظت کل عناصر در نمونه های رسوب… 83

3-6-2 تعیین غلظت سدیم در آزمایش تعیین CEC رسوب… 83

3-6-3 تعیین غلظت عناصر در هر کسر رسوب… 83

3-7 کسرپذیری عناصر جزئی رسوب بااستفاده از تجزیه استخراج ترتیبی.. 84

3-7-1 دستورالعمل استخراج ترتیبی.. 84

3-7-2 هضم با تیزاب سلطانی.. 84

3-7-3 مراحل استخراج ترتیبی.. 85

مرحله اول (قابل استخراج در اسید/ کسر تبادل پذیر) 85

مرحله دوم (کسر به آسانی کاهش پذیر) 85

مرحله سوم (کسر اکسایش پذیر) 85

مرحله چهارم (کسر بازماندی) 86

3-7-4 بازیابی روند استخراج ترتیبی.. 86

3-8 تحلیل داده ها 86

3-8-1 روش های آماری تحلیل داده ها 86

3-8-1-1 تحلیل توصیفی داده ها و تعیین ضرایب همبستگی.. 86

3-8-1-2 آنالیزهای چندمتغیره 87

الف) تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) 87

ب) تحلیل خوشه ای (CA) 88

3-8-2 روش های آماری مرتبط با تحلیل زمین شیمیایی داده ها 88

3-8-2-1 مقایسه با غلظت های استاندارد جهانی و محلی.. 88

الف) استفاده از ترکیب شیل میانگین و پوسته قارهای بالایی به عنوان ماده مرجع.. 88

ب) استفاده از ترکیب زمینه طبیعی منطقه به عنوان ماده مرجع محلی.. 89

3-8-2-2 محاسبه شاخص های زمین شیمیایی.. 89

الف) ضریب غنی شدگی.. 90

ب) ضریب زمین انباشت… 91

ج) ضریب آلودگی (Cf) و درجه آلودگی  (Cd). 92

د) شاخص بار آلودگی.. 93

ه) خطر بالقوه بوم شناختی (Eri) و ضریب ریسک (RI) 93

و) استانداردهای کیفیت رسوب… 94

3-8-2-3 روش های محاسبه تحرک، زیست دسترس پذیری، و ریسک عناصر. 95

الف) ضریب تحرک عناصر. 95

ب) ضریب آلودگی انفرادی.. 96

ج) ضریب آلودگی کلی.. 96

د) کد ارزیابی ریسک… 96

فصل چهارم

4- ارزیابی زیست محیطی آلودگی رسوبات خلیج گواتر…. 100

4-1 مقدمه. 100

4-2 ویژگی های فیزیکوشیمیایی رسوبات خلیج گواتر. 100

4-2-1 بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیایی در نمونه های رسوب سطحی.. 101

4-2-1-1 بافت نمونه های رسوب… 101

4-2-1-2 دما 103

4-2-1-3 شوری.. 104

4-2-1-3-1 نقش پارامترهای دما و شوری در توزیع فلزات سنگین در خلیج.. 104

4-2-1-4 EC نمونه های رسوب و آب روی رسوبات… 105

4-2-1-5 pH نمونه های رسوب سطحی و آب بالای رسوبات… 106

4-2-1-6 محتوای ماده آلی نمونه های رسوب… 107

4-2-1-7 محتوای کربنات نمونه های رسوب سطحی.. 108

4-2-1-8 ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) نمونه های رسوب سطحی.. 109

4-2-2 بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیایی در مغزه های رسوبی.. 110

4-2-2-1 pH مغزه های رسوبی.. 110

4-2-2-2 EC مغزه های رسوبی.. 111

4-2-2-3 محتوای ماده آلی در مغزه های رسوبی.. 112

4-2-2-4 درصد کربنات مغزه های رسوبی.. 113

4-2-2-5 ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) مغزه های رسوبی.. 114

4-3 توزیع سطحی فلزات جزئی در نمونه های رسوب سطحی.. 115

4-3-1 روابط بین غلظت فلزات و پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب و رسوب در نمونه های رسوب سطحی   118

4-4 بررسی غلظت فلزات سنگین در مغزه های رسوبی.. 123

4-4-1 روابط بین پارامترهای فیزیکوشیمیایی و توزیع فلزات در مغزه های رسوبی.. 127

4-5 زمین شیمی عناصر جزئی در رسوبات سطحی منطقه. 129

الف) آمار توصیفی.. 129

ب) مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین رسوبات سطحی خلیج گواتر با میانگین غلظت عناصر نمونه مرجع محلی و استانداردهای جهانی   130

ج) مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین رسوبات سطحی خلیج گواتر با میانگین غلظت عناصر در برخی از خلیج ها و سواحل جهان  133

4-6 ارزیابی سمناکی بوم شناختی فلزات سنگین در رسوبات خلیج گواتر. 134

4-7 همبستگی بین فلزات و پارامترهای زمین شیمیایی.. 137

4-8 تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) 140

4-9 تحلیل خوشه ای (CA) 142

4-10 ارزیابی آلودگی زیستمحیطی فلزات سنگین در رسوبات سطحی خلیج گواتر. 143

4-10-1 ضریب غنی شدگی.. 143

4-10-1-1 ضریب غنی شدگی عناصر در نمونه های رسوب سطحی.. 143

4-10-1-2 محاسبه ضریب غنی شدگی عناصر برای مغزه های رسوبی.. 145

4-10-2 ضریب آلودگی و درجه آلودگی عناصر. 147

4-10-3 محاسبه شاخص زمین انباشت رسوبات خلیج گواتر. 152

4-10-3-1 محاسبه شاخص زمین انباشت برای نمونه های رسوب سطحی.. 152

4-10-3-2 محاسبه شاخص زمین انباشت (Igeo) برای مغزه های رسوبی.. 153

4-10-4 خطر بالقوه بومشناختی (Eri)، ضریب ریسک (RI)، و شاخص بار آلودگی (PLI) نمونه های سطحی   155

فصل پنجم

5- الگوی تفکیک فلزات سنگین در رسوبات سطحی برداشته شده از بخش ایرانی خلیج گواتر با بهره گرفتن از روش استخراج ترتیبی……… 160

5-1 مقدمه. 160

5-2 بررسی صحت و دقت نتایج تجزیه استخراج ترتیبی.. 161

5-3 گونه پذیری عناصر در رسوبات سطحی خلیج گواتر. 162

5-3-1 مس…. 162

5-3-2 سرب… 164

5-3-3 روی.. 165

5-3-4 منگنز. 167

5-3-5 کبالت… 169

5-3-6 کروم. 171

5-3-7 نیکل.. 172

5-3-8 وانادیم.. 173

5-3-9 آهن.. 175

5-4 شاخص های ارزیابی تحرک عناصر در رسوبات… 177

5-4-1 ضریب تحرک عناصر. 177

5-4-2 ضریب آلودگی انفرادی و کلی عناصر. 178

5-4-3 کد ارزیابی ریسک… 179

فصل ششم

6- نتیجه گیری و پیشنهادات…….. 183

6-1 مقدمه. 183

6-2 نتایج.. 183

6-3 پیشنهاداتی برای مطالعات آتی.. 189

فهرست منابع و مأخذ

منابع فارسی.. 191

منابع انگلیسی.. 194

پیوست ها

پیوست یک… 219

پیوست دو. 220

پیوست سه. 221

مقدمه

 رسوبات، بخش اساسی و جدایی­ناپذیر سامانه­های آبگین هستند، چرا که زیر لایه­ای برای اندامگان­ها فراهم کرده، و به­وسیله برهمکنش با آب­های احاطه­کننده، نقش مهمی در سامانه­های آبگین ایفا می­ کنند (Burden, et al., 2002). رسوبات را می­توان حامل، و منبع آلاینده­ها در سامانه­های آبگین تلقی کرد. آلاینده­ها ضرورتا توسط رسوب تثبیت نمی­شوند، اما ممکن است به­وسیله فرایند­های زیست­شناختی و شیمیایی، در بخش رسوبی و ستون آب بازیابی شوند. رسوب، یک گرداورنده مهم برای آلاینده­های فلزی در سامانه­های آبگین است. امروزه، بسیاری از مواد شیمیایی انسان­زاد پس از ورود به سامانه­های آبگین، بر روی سطح رسوبات انباشته می­شوند. این آلاینده­ها ممکن است به­ طور مستقیم توسط واحد­های صنعتی، و تصفیه­خانه­های فاضلاب شهری، و یا به­ طور غیر­مستقیم، توسط رواناب­های آلوده مناطق شهری و کشاورزی در سامانه­های آب تخلیه شوند. در نتیجه، رسوبات بسیاری از بندر­های صنعتی، و نواحی ساحلی اطراف جهان، داری غلظت بالایی از فلزات سنگین هستند، که می ­تواند نشانگر­ بسیار مهم آلودگی محیط­ آب باشد (Miller et al., 2000, Chen, et al., 2001, Feng, et al., 2004, Wang et al., 2007).

رسوبات آلوده می توانند حیات آبزیان در محیط دریا را به خطر بیندازند. آلاینده­های همراه­ با رسوب ممکن است توسط آبزیان، زیست­انباشت، و به زنجیره غذایی منتقل شوند. اندامگان­های کف­زی با رسوبات تماس مستقیم دارند، و میزان آلودگی رسوب ممکن است اثر بارزتری بر حیات آنها داشته باشد (Malins, et al., 1984). برخی از آلاینده­های رسوب، توسط کف­زیان در فرایندی به نام زیست­انباشت جذب می­شوند. هنگامی که جانوران بزرگتر، از این اندامگان­های آلوده تغذیه می­ کنند، مواد سمناک را ناخواسته وارد بدن خود می­ کنند، و بدین ترتیب، با ورود به جانوران رده­بالاتر در زنجیره­غذایی، طی فرایندی موسوم به زیست­بزرگسازی، غلظتهای بسیار بالایی از آلاینده­های بالقوه­سمناک در بدن آنها انباشته می­ شود. ماهی ها، صدف ها، پرندگان آبزی، و PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران دریایی ممکن است غلظت­های خطرناکی از مواد شیمیایی سمناک را در بدن خود انباشته کنند (Begum, et al., 2009).

 

1-2 فلزات سنگین، مصارف، و منابع

 فلزات سنگین، زیرمجموعه‌ای از عناصر بالقوه­سمناک موجود در جدول تناوبی هستند، كه اغلب ویژگی‌های فلزی دارند. تعاریف مختلفی بر اساس چگالی، عدد اتمی، عدد جرمی، و ویژگی‌های شیمیایی و سمناكی برای این دسته از عناصر ارائه شده­است. از آنجا كه این اصطلاح تعاریف مختلفی را شامل می‌شود، امروزه اصطلاحات دیگری همچون فلزات سمناک، و یا فلزات جزئی كاربرد بیشتری دارد (Sarkar, 2002). فلزات سنگین به دلیل سمناکی بالا، قابلیت زیست­انباشت، و ماندگاری زیاد، خطرات زیست­محیطی زیادی برای زیست­بوم­ها دارند (Tam and Wong, 2000; Clark et al., 1998). برخی از عناصر بالقوه­سمناک، عناصر ریزمغذی ضروری (Fe، Co، Cu، Zn، As، Se، Mo، Mn، Cr) هستند، که كمبود و بیشبود آنها به مسمومیت موجودات زنده منجر می‌شود. برخی دیگر نیز عناصر ریزمغذی غیرضروری (Cd، Hg، Pb) هستند، كه عدم مصرف آنها برای موجود زنده مشكل­ساز نیست، اما بیشبود،‌ عدم دفع، و زیست­انباشت آنها منجر به مسمومیت می‌شود. فلزات، نقش حیاتی و ارزشمندی در توسعه صنعت، و پیشرفت فناوری دارند. از آنجا که این فلزات پس از مصرف، تجزیه نمی­شوند، و بنابراین در محیط زیست انباشته می‌شوند، غلظت بالای آنها به از­بین­رفتن تعادل در بوم‌سامانه­ها منجر شده، و مشكلات متعددی را به همراه خواهد داشت. عناصر As، Cd، Cr، Pb، و Hg، به دلیل ویژگی­های سرطان‌زایی، و دیگر مشكلات سلامتی و بهداشتی، بیش از سایر عناصر بالقوه­سمناک در سال­های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. فجایع بزرگ انسانی، مانند آنچه كه در میناماتای ژاپن (Hg)، بنگال غربی و بنگلادش (As)، و بیماری ایتای ایتای (Cd) در ژاپن اتفاق افتاد، و یا انواع بیماری­های عصبی و کُندذهنی كودكان (Pb)، دلیلی بر اهمیت بیشتر این عناصر است (Selinus et al., 2005). علاوه بر منابع طبیعی، كاربرد این عناصر در صنعت، معدن، و كشاورزی منجر به افزایش غلظت این عناصر در بوم‌سامانه‌های مختلف شده است، و در صورت عدم كنترل، تصفیه، و جداسازی این عناصر،‌ بوم‌سامانه­ها با مشكلات متعددی مواجه خواهند شد.

در طبیعت، گونه های انحلال­پذیر فلزات، فراوان، و به آسانی دسترس­پذیر هستند. فراوانی معمولا فلزات دسترس­پذیر را به آنهایی که اعداد اتمی زیر 40 دارند، محدود می­ کند. از دیدگاه آلودگی زیست­محیطی، فلزات ممکن است بر اساس سه معیار زیر رده­بندی شوند (Wood, 1974):

• غیربحرانی (Rb, Li, Sr, Al, Ca, K, Fe, Mg, Na)،
• سمناک، اما بسیار انحلال­ناپذیر، و یا بسیار کمیاب (Rh, Ba, Ru, Ir, Os, La, Ga, Ta, W, Zr, Hf, Ti)،
• بسیار سمناک، و نسبتا دسترس­پذیر (Bi, Sb, Pb, Ti, Hg, Cd, Ag, Te, Se, As, Cr, Sn, Zn, Cu, Ni, Co, Be).

فلزات سنگین به صورت اجزای سنگ کره، به­ طور طبیعی رخ می­دهند، و به­وسیله فرایندهای آتشفشانی، و هوازدگی و فرسایش سنگ­ها در محیط زیست آزاد می­شوند (Fergusson, 1990). هر چند، آزاد­شدن بزرگ­مقیاس فلزات سنگین در محیط­های آبگین (مانند تصفیه­خانه­های پساب­های شهری، صنایع تولیدی، و فعالیت­های کشاورزی)، اغلب پیامد مداخله انسان است (Mance, 1987; Denton, et al., 1997; Güven and Akıncı, 2008). نواحی ساحلی، از جمله حساس­ترین محیط­ها است، که به­خاطر اثر­های منفی ناشی از فشار­های انسانی، مانند افزایش شهر­نشینی، توسعه صنعتی، و فعالیت­های تفریحی، مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، میزان آلودگی سواحل، اغلب به­خاطر منابع آلودگی موجود در خشکی­های مجاور افزایش یافته است (Fergusson, 1990; Wang et al., 2007). فرایند­ها­یی مثل معدنکاری، ذوب کانسنگ­های فلزی، و پالایش، که خروجی­های باطله تولید می­ کنند، اغلب منابع بالقوه­ فلزات سنگین در محیط­های آبگین هستند (Denton et al., 2001). همچنین، فاضلاب­های خانگی، لجن فاضلاب، رواناب­های شهری، و آبشویی از محل دفن زباله­های جامد، منابع دیگر ورود فلزات سنگین به رودخانه­ها، خورها، و آب­های ساحلی است (Mance,1987). بخش دیگری از ورود فلزات انسان­زاد به آب­های ساحلی در مجاورت مراکز شهری و صنعتی ناشی از مصرف سوخت­های فسیلی است. بنادر، و لنگر­گاه­های کوچک قایق­های شخصی، همچنین، فعالیت های تفریحی، تجاری، نظامی، قایق­رانی، و کشتی­رانی نیز منابع بالقوه دیگری از آلودگی محیط­های ساحلی و دریایی است (Denton et al., 1997).

1-3 غلظت­های طبیعی فلزات سنگین

 غلظت­ زمینه طبیعی فلزات سنگین در رسوبات، با بهره گرفتن از رویکرد­های مختلف مطالعات پیشین تعیین می­ شود. تعیین غلظت­های فلزی در یک منطقه غیر­آلوده، و یا نمونه­برداری از رسوبات زیر­سطحی (نمونه­برداری از عمق 25 سانتیمتری زیر سطح رسوبات) از جمله این رویکرد­ها است. غلظت­های زمینه طبیعی فلزات سنگین در رسوبات مناطق مختلف در جدول 1-1 آورده­شده­است.

1-4 رایج­ترین عناصر بالقوه سمناک در رسوبات

 همانطور که گفته شد، فلزات سنگین می­توانند از منابع طبیعی و یا انسان­زاد، وارد محیط زیست شوند. آلاینده­های رایج از منابع انسانزاد شامل سرب (Pb)، روی (Zn)، کروم (Cr)، مس (Cu)، کادمیم (Cd)، جیوه (Hg)، آلومینیوم (Al)، آهن (Fe)، منگنز (Mn)، و نیکل (Ni) می­ شود،

که فراوان­ترین عناصر بالقوه سمناک یافت­شده در رسوبات هستند. عناصری مانند کادمیم (Cd)، جیوه (Hg)، سرب (Pb)، مس (Cu)، و روی (Zn)، به­خاطر پایداری زیست­محیطی، سمناکی، و توانایی ورود به زنجیره­های غذایی، به عنوان آلاینده­های خطرناک سامانه­های آب مورد توجه قرار گرفته­اند (Fortsner and Wittman,1983). در میان این عناصر بالقوه سمناک، کادمیم، سرب، و جیوه، به­خاطر اینکه می­توانند برای دوره­ های طولانی­ در بافت­های بدن انباشته شوند، سمناکی بیشتری در غلظت­های نسبتا پایین دارند (Garbarino et al., 1995). سرنوشت یک فلز در سامانه آبی، به­ طور قابل ملاحظه­ای به گونه شیمیایی، و انتقال آن بستگی دارد (Allen and Torres, 1991). در ادامه درباره شکل، و گونه شیمیایی برخی از عناصر بالقوه سمناک موجود در رسوبات  آلوده، بحث می­ شود.

1-4-1 سرب (Pb)

منابع صنعتی اولیه آلودگی سرب، شامل ذوب کانسنگ و فرآوری فلز سرب، تولید آن به­عنوان محصول ثانوی فلزات دیگر، تولید باتری سرب­دار، رنگ­دانه­ها و مواد شیمیایی مصنوعی، و باطله­های آلوده به سرب می­ شود. همچنین، آلودگی­های قابل توجه ناشی از استفاده بنزین سرب­دار در گذشته، از جمله نگرانی­های کنونی است. سرب آزاد­شده در منابع آب زیرزمینی، آب سطحی، و سطح زمین معمولا به شکل سرب عنصری، اکسید­ها و هیدروکسید­های سرب، و کمپلکس­های اکسی­آنیونی فلز سرب است (Smith et al.,1995).

جدول 1-1: غلظت­های زمینه طبیعی فلزات سنگین در رسوبات مناطق مختلف (mg/kg)

محتمل­ترین حالت اکسایشی سرب، 0 و 2 است. Pb2+ شکل رایج­تر و فعال­تر سرب است، و اکسید­ها و هیدروکسید­های تک­هسته­ای و چندهسته­ای را تشکیل می­دهد. در بسیاری از موارد، Pb2+، و کمپلکس­های سرب-هیدروکسیل،

کلمات کلیدی: زنجان، حلب، میانبار سیال، رشد چین، اتصال، میکرو­ترموبارومتری،

فهرست مطالب

عنوان                                            صفحه

فصل اول: کلیات.. 1

مقدمه………..2

1-1 رشد چین­خوردگیها 4

1-2   مکانیسم­های رشد عرضی چین خوردگی­ها 5

1-2-1تقسیم ­بندی چین­ها 6

1-2-1-1چین­خوردگی­های در ارتباط با گسل.. 7

الف- چین­های خم گسلی.. 9

ب- چین­های انتشار گسلی.. 10

ج- چین­های جدایشی.. 11

1-2-1-2 گسل‌های جای­گرفته در چین.. 14

1-2-2رشد جانبی چین­ها 15

1-3 رشد و اتصال گسل­ها 15

1-3-1 پروفیل از یک گسل و چین.. 19

1-3-2 اتصال گسل­های پادشیب… 20

1-3-3 ویژگی­های اتصال گسل­های پادشیب… 21

1-4  اتصال جانبی چین­ها 24

1-5  روش­های مطالعه رشد چین­ها 27

1-5-1 رشد عرضی.. 27

1-5-2  رشد جانبی.. 32

1-5-2-1 الگوی آبراهه­ ها: 34

1-5-2-2 حوضه­های نامتقارن.. 36

1-6 میانبارهای سیال.. 37

1-7  اهداف مطالعه. 41

فصل دوم: زمین شناسی عمومی.. 42

  مقدمه……………….43

2-1 جغرافیایی طبیعی وریخت شناسی شمال غرب ایران.. 48

2-1-2 واحد زنجان.. 49

2-1-3 ناهمواری­های استان زنجان.. 50

2-1-3-1 کوه­های شمالی زنجان.. 50

2-1-3-2 کوه­های بخش مرکزی زنجان (کوه­های سلطانیه). 51

2-1-3-3 کوه­های جنوبی (قیدار و تپه­های سعید آباد-کرسف)  51

2-2  زمین­ساخت ناحیه­ای فلات ایران.. 52

2-3 تاریخچه زمین­شناختی شمال غرب ایران.. 55

2-3-1 پرکامبرین پایانی.. 55

2-3-2 پالئوزوئیک… 55

2-3-3 مزوزوئیک… 56

2-3-4  سنوزئیک… 56

2-4 فرگشت ساختاری ناحیه شمال غرب ایران.. 57

2-5 ویژگی­های چینه شناسی محدوده مورد مطالعه. 60

2-5-1 مزوزوئیک… 60

2-5-1-1  کرتاسه (K). 60

2-5-2 سنوزئیک… 61

2-5-2-1 سازند کرج.. 61

2-5-2-2 سازند قرمز زیرین.. 64

2-5-3 نئوژن.. 65

2-5-3-1 سازند قم.. 65

2-5-3-2  سازند قم در زنجان: 65

2-5-3-3  سازند قرمز بالایی(Mu1). 71

 

 

2-5-3-4  واحد(M-Pl). 72

فصل سوم:روش کار. 73

  مقدمه………..44

3-1   مطالعات دفتری وجمع­آوری اطلاعات… 75

3-2 مطالعات صحرایی.. 75

3- 4  مطالعات آزمایشگاهی.. 77

3-4-1 آماده سازی نمونه. 77

3-4-2 روش مطالعه میانبارهای سیال.. 79

فصل چهارم: توصیف هندسی چین­ها وگسل­های محدوده مورد مطالعه. 82

  مقدمه…………..83

4-1 توصیف هندسی گسل­های محدوده مورد مطالعه. 84

4-1-1 گسل شرق قره­داغ. 84

4-1-2 گسل غرب قره­داغ. 85

4-1-3 گسل سهرورد. 87

4-1-4 گسل کوه­پلنگان.. 89

4-1-4 گسل لُت­چای.. 91

4-1-5 گسل تخته یورد. 92

4-1-6 گسل گوجالو. 93

4-1-7 گسل غرب حلب… 94

4-1-8 گسل حلب… 95

4-2 بررسی هندسی و جنبش شناختی چین­خوردگی­های محدوده مورد مطالعه  97

4-2-1 تاقدیس اوشتانیان.. 97

4-2-2 تاقدیس سهرورد. 106

4-2-2-1 تاقدیس قره داغ. 107

4-2-2-2 تاقدیس قمشلو. 109

4-2-3 ناودیس بهمن.. 109

4-2-4 ناودیس حلب… 114

4-3 رشد جانبی.. 114

4-3-2 تاقدیس قره داغ. 118

فصل پنجم: مطالعه میانبارهای سیال.. 119

  مقدمه………43

5-1 تیپ A – میانبار سیال دو فازه مایع-گاز L+V(با شوری متوسط) 121

5-2 تیپB– میانبار سیال دو فازه گاز- مایع V+L (Gas  rich)(با چگالی پایین): 122

5-3 تیپ C- دو فازه گاز + مایع حاوی CO2  LCO2+V+Laq.. 122

5-4 تیپD  – تك فازه –مایع L  (Liquid ) 123

5-5 منشا میانبارهای سیال مطالعه شده در مقاطع بر اساس تقسیم بندی (یرماكوف 1965) 124

5-7 اندازه میانبارهای سیال: 126

5-7-1 تركیب (Components): 126

5-7-2  انجماد( (Freezing: 126

5-8 حرارت دادن(Heating): 128

فصل ششم: بحث ونتیجه گیری.. 132

  نتایج پتروگرافی سیالات درگیر…..133

6-1 تصحیح نقشه ساختاری براساس مطالعات صحرایی.. 133

6- 2 قطعه بندی ، رشد جانبی و اتصال چین­ها در محدوده مورد مطالعه. 133

6-3 تشخیص هندسه تاقدیس­ها با بهره گرفتن از نمودارهای Jemison (1987). 136

6-4 اتصال گسل­ها و رشد چین.. 139

6-5 نتایج مطالعات میانبارهای سیال.. 142

• فهرست منابع
• پیوست ها
• چکیده انگلیسی

مقدمه

عملکرد متقابل  فرایند­های درون زاد و  برون زاد سبب تشکیل سیستم پویای نزدیک به سطح زمین شده است. مطالعه این سیستم پویا در دهه­های اخیر جهش چشمگیری را به همراه داشته که این موضوع دستاورد تحول عظیمی است که در ابزارهای مورد استفاده در بررسی این سیستم پویا بوجود آمده است. تصاویر ماهوار­ه­ای، روش­های سن سنجی، امکان مدل­سازی عددی فرایندهای زمین­شناختی و…. افق­های نوینی را پیش روی پژوهشگران این عرصه قرار داده است. بررسی پوسته زمین حاکی از آن است نیروهای زمین­ساختی فشاری باعث تشكیل ساختارهای زمین­ شناسی نظیر چین و گسل و برونزد واحدهای سنگی از عمق به سطح  می­شوند. تعیین فشار و دمای میانبارهای سیال[1]  به دام افتاده در این ساختارهای متشكل از سنگ­های رسوبی بیانگر تغییر شرایط فیزیكی آن­ها از زمان نهشته شدن در حوضه تا دفن و برپایی مجدد است. تحلیل جنبش شناختی این ساختارها مستلزم بكارگیری مشاهدات مستقیم (تحلیل ساختاری-زمین­ریخت­شناسی) و آزمایشگاهی (میكروترموبارومتری) است. دگرریختی پوسته زمین در مناطق فشاری به طور معمول با چین‌خوردگی­ها و توسعه گسل‌های راندگی همراه می‌باشد که در یک حادثه دگرشكلی به وجود آمده‌اند و با هم مرتبط هستند (Calamita,1990). در برخی از این مناطق تحت رژیم فشارشی، گسل‌های رانده تظاهرات سطحی کمتری داشته و بیشتر مدفون می‌باشند ( Berberian, 1995).به همین دلیل تحلیل دگرریختی‌های در  این مناطق، اغلب تحت عنوان تحلیل هندسی و جنبش شناختی گسل­های رانده و چین­های مرتبط با آن­ها صورت می‌گیرد. چین­ها وگسل­های راندگی ساختارهای مهمی را به وجود می‌آورند كه محل مناسبی برای تله­های نفتی و همچنین كانی‌زایی در اثر مهاجرت سیالات می‌باشند, 2003)  Mcclay). بسیاری از زمین ­شناسان نظیر  ساپ (1985)، جامیسون (1987)، میترا (1990) در کارهای تحقیقاتی خود ارتباط ژنتیکی این دو فرایند را درسامانه­های چین خورده- رانده مورد مطالعه قرار داده­اند. در این مطالعات ارتباط هندسی و جنبش شناختی این گونه ساختارها با یكدیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نظریات متفاوتی در مورد ارتباط بین چین­ها وگسل­های راندگی بیان شده است:

   برخی از زمین شناسان، نظیر هیبارد و هال (1993) و بارچی و همکاران (1998) معتقدند كه چین­ها و گسل‌های راندگی موجود در یک مکان خاص، ارتباطی با هم ندارند و در زمان­های مختلف شکل گرفته­اند.

   دیدگاه دیگر، آن است که چین­ها و گسل‌های راندگی با یکدیگر مرتبط هستند و در طی یک حادثه تغییرشکل و با هم شکل می­گیرند (Tavarnelli, 1997). تاوارنلی (1997) با مطالعه ساختارهای فرعی در نوار چین­خورده- رانده آمبریا- مارچی در ایتالیا و راکی در کانادا و بررسی ارتباط ژنتیکی آن­ها با یکدیگر و ساختارهای اصلی، تکامل ساختاری این نوار چین­خورده- رانده را حاصل وقوع فرایندهای کوتاه­شدگی به موازات لایه­بندی[2]، چین‌خوردگی[3] و تشکیل راندگی[4] دانسته است.

 1-1 رشد چین­خوردگی­ها

چین­­خوردگی­ها در سامانه­های چین رانده معمولاً مرتبط با گسل­های پنهان می­باشد که شواهد چین­خوردگی­های مربوط به این نوع سامانه­ها حاکی از این است که گسل­های معکوس پنهان عامل ایجاد چین خوردگی­ها می­باشد(Davis, 1983;Namson and Davis, 1988; Stein and King, 1984;Yeats, 1986; Stein and Yeats, 1989; Medwedeff,1992; Gurrola and Keller, 1997).
    افزایش ابعاد چین در جهت طولی، (انتشار جانبی )[5] و عرضی که طی آن طول موج چین تغییر می­ کند را رشد چین­خوردگی می­گویند. رشد عرضی چین خوردگی ها طی مکانیسم­های خاصی صورت می­گیرند که در زیر به آن­ها پرداخته می­ شود شکل(1-1).

 شکل 1-1) نحوه رشد جانبی چین، برگرفته از(Bretis et al, 2011).

2-1-  مکانیسم­های رشد عرضی چین خوردگی­ها

مکانیسم­های رشد عرضی چین­خوردگی­ها به طور کلی شامل سه نوع می­باشد نوع اول مربوط به چرخش یال­ها، نوع دوم مربوط به مهاجرت لولا و دسته سوم ترکیبی از هر دو مکانیسم  می­باشد. در مدل اول محل لولا­ها در طول چین­خوردگی ثابت است و کوتاه شد­گی سبب افزایش یال و تنگتر شدن چین می­ شود. در مدل مهاجرت لولا با تغییر محل لولا بخش­های جدیدی به طول یال اضافه می­ شود، بدون اینکه تغییری در  شیب یال­ها ایجاد شود. در حالت سوم به دلیل اینکه ترکیبی از دو مکانیسم یاد شده است، دارای پیچیدگی بالاتری می­باشد. در این مکانیسم ممکن است به طور همزمان و به نسبت­های مختلف در طی مراحل رشد یک چین هر یک از دو مکانیسم بالا موثر باشند(شکل2-1) (Jamison,1987;Mitra and Namson,1989;Suppe and Meddwedeff,1990;Poblet and MacCaly,1996;Mitra,2003).

 شکل1-2) مکانیسم­های رشد چین(مدل مهاجرت لولا و چرخش یال)، برگرفته از(Mercier et al.,2007)                                                           1-2-1تقسیم ­بندی چین­ها

ارتباط بین چین­خوردگی­ها و گسل­ها، به دو گروه تقسیم شده است:(Morley, 1994)

    الف- چین خوردگی­های در ارتباط با گسل[6]: در این گروه، چین­ها در بالا و نوک راندگی­های در حال انتشار به سمت بالا شکل می­گیرند، مانند چین­خوردگی­های خم‌گسلی[7] و نوک‌راندگی[8] که چین­های نوک راندگی خود شامل چین­های جدایشی[9] و انتشار گسلی[10] می­باشند(Rich, 1934; Elliott,1976; Suppe, 1985; Jamison, 1987; Mitra, 1990). ویژگی بارز این ساختارها آن است که گسل­ها خصوصیات هندسی و جنبشی چین­ها را کنترل می­نمایند (Mitra, 2002).

    ب- گسل­های مرتبط با چین­خوردگی[11]: در این گروه، چین­های کمانشی[12] ناشی از تغییرات کرنش مربوط به موقعیت چینه­شناسی و ساختاری در طی تکامل چین می باشند. بعضی از خصوصیات کلیدی این گسل­ها در این است که لغزش در آن­ها کمتر از لغزش در گسل اصلی ایجاد کننده چین است و همچنین لغزش در آن­ها به سمت بالا یا پایین شیب گسل تغییر می­ کند. در نتیجه این گسل­ها بدون اتصال به افق جدایش مشخص، درون خود ساختار خاتمه می­یابند.

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                         صفحه

فصل1: مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….1

1-1. موضوع تحقیق…………………………………………………………………………………………..2

1-2. اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………….3

1-3. قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………..4

1-4. فرضیه ­های تحقیق………………………………………………………………………………………4

1-5. سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………….5

1-6. اهداف و کاربردهای تحقیق…………………………………………………………………………5

1-7. نوآوری در تحقیق……………………………………………………………………………………..6

1-7-1. موضوع و داده ­های استفاده شده در تحقیق……………………………………………..6

1-7-2. براساس مطالعه ادبیات و نحوه ارائه مطالب……………………………………………..6

1-8.. محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………..6

1-9. ساختار پایان نامه …………………………………………………………………………………………7

فصل2: ادبیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………..8

2-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………9

2-2. داده ­کاوی…………………………………………………………………………………………………9

2-2-1. مفهوم داده ­کاوی……………………………………………………………………………….9

2-2-2. مراحل داده ­کاوی…………………………………………………………………………….10

2-2-3. پیش­پردازش…………………………………………………………………………………..10

2-2-3-1. پاک­سازی داده………………………………………………………………………11

2-2-3-2. یکپارچه­سازی داده………………………………………………………………….11

2-2-3-3. تبدیل داده……………………………………………………………………………..11

2-2-3-4. کاهش داده……………………………………………………………………………12

2-2-3-5. تصویرکردن برای کاهش بعد……………………………………………………12

2-2-4. داده ­کاوی………………………………………………………………………………………13

2-2-5. پس­پردازش……………………………………………………………………………………14

2-2-6. کاربردهای داده ­کاوی………………………………………………………………………14

2-3. داده ­کاوی در پزشکی……………………………………………………………………………….14

2-4. بیماری تنفسی………………………………………………………………………………………….16

2-4-1. عفونت دستگاه تنفسی فوقانی…………………………………………………………….17

2-4-2. پنومونی…………………………………………………………………………………………17

2-4-3. بیماری مزمن انسدادی ریه…………………………………………………………………18

2-5. الگوریتم­های رده­بندی………………………………………………………………………………18

2-5-1. درخت تصمیم………………………………………………………………………………..19

2-5-1-1. CHAID…………………………………………………………………………….20

2-5-1-2. ID3……………………………………………………………………………………20

2-5-1-3. C5.0…………………………………………………………………………………..21

2-5-2. ماشین بردار پشتیبان………………………………………………………………………….21

2-5-3. شبکه­ عصبی………………………………………………………………………………..24

2-5-4. Bagging…………………………………………………………………………………….25

2-5-5. AdaBoost…………………………………………………………………………………27

2-6. پیشینه­ی تحقیقات در بیماری­های تنفسی……………………………………………………….30

فصل3: داده ­های نامتوازن……………………………………………………………………………………………32

3-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….33

3-2. روش­های یادگیری در داده ­های نامتوازن………………………………………………………33

3-2-1. نمونه­برداری……………………………………………………………………………………33

3-2-1-1. بیش­نمونه­برداری تصادفی…………………………………………………………34

3-2-1-2. زیرنمونه­برداری تصادفی…………………………………………………………..34

3-2-1-3. نمونه­برداری آگاهانه……………………………………………………………….34

3-2-1-3-1. EasyEnsemble……………………………………………………….35

3-2-1-3-2. ModifiedBagging………………………………………………….36

3-2-1-4. ترکیب نمونه­برداری و تولید داده……………………………………………….37

3-2-2. روش­های حساس به هزینه…………………………………………………………………39

3-3. معیارهای ارزیابی رده­بند در داده ­های نامتوازن……………………………………………….41

3-4. معیارهای ارزیابی رده­بند در داده ­های نامتوازن و چند رده­ای…………………………….44

3-4-1. میانگین­گیری میکرو………………………………………………………………………..46

3-4-2. میانگین­گیری ماکرو…………………………………………………………………………46

فصل4: پیش­پردازش داده ­ها………………………………………………………………………………………..47

4-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….48

4-2. جمع­آوری داده ­ها…………………………………………………………………………………….48

4-3. ویژگی­های داده ­ها……………………………………………………………………………………48

4-4. نحوه توزیع داده ­ها براساس ویژگی­ها…………………………………………………………..51

4-4-1. نوع بیماری تنفسی……………………………………………………………………………51

4-4-2. سن……………………………………………………………………………………………….52

4-5. پیش­پردازش­های انجام شده……………………………………………………………………….53

4-5-1. حذف ویژگی­های اضافی………………………………………………………………….53

4-5-2. حذف یا اصلاح رکورد…………………………………………………………………….53

4-5-3. یکپارچه­سازی داده………………………………………………………………………….54

4-5-4. تبدیل مقادیر ویژگی………………………………………………………………………..55

4-5-4-1. تفسیر آزمایش­های انجام شده روی بیماران………………………………….55

4-5-4-2. WBC (White Blood Cell)……………………………………………56

4-5-4-3. چه چیزهایی باعث کاهش WBC می­ شود؟………………………………..56

4-5-4-4. چه چیزهایی باعث افزایش WBC می­ شود؟………………………………..56

4-5-4-5. جدول گسسته­سازی WBC……………………………………………………..57

4-5-4-6.  RBC(Red Blood Cell)…………………………………………………57

4-5-4-7. چه چیزهایی باعث کاهش RBC می­ شود؟…………………………………57

4-5-4-8. چه چیزهایی باعث افزایش RBC می­ شود؟…………………………………58

4-5-4-9. جدول گسسته­سازی RBC………………………………………………………58

4-5-4-10. Hb (Hemoglobin)………………………………………………………..58

4-5-4-11. چه چیزهایی باعث کاهش هموگلوبین می­ شود؟………………………….59

 

4-5-4-12. چه چیزهایی باعث افزایش هموگلوبین می­ شود؟…………………………59

4-5-4-13. جدول گسسته­سازی هموگلوبین………………………………………………59

4-5-4-14. HCT (Hematocrit)……………………………………………………….59

4-5-4-15. چه چیزهایی باعث کاهش HCT می­ شود؟……………………………….60

4-5-4-16. چه چیزهایی باعث افزایش HCT می­ شود؟……………………………….60

4-5-4-17. جدول گسسته­سازی HCT…………………………………………………….60

4-5-4-18. Plt یا پلاکت­ها……………………………………………………………………60

4-5-4-19. چه چیزهایی پلاکت را کاهش می­دهد؟……………………………………61

4-5-4-20. چه چیزهایی پلاکت را افزایش می­دهد؟……………………………………61

4-5-4-21. جدول گسسته­سازی پلاکت……………………………………………………61

4-5-4-22. اجزای دیگر آزمایش خون……………………………………………………..61

4-5-4-23. جدول گسسته­سازی MCV، MCH و MCHC……………………..62

4-5-4-24. CRP (C-Reactive Protein)…………………………………………63

4-5-4-25. در چه شرایطی CRP افزایش پیدا می­ کند؟……………………………….63

4-5-4-26. در چه شرایطی CRP کاهش پیدا می­ کند؟……………………………….63

4-5-4-27. جدول گسسته­سازی CRP…………………………………………………….63

4-5-4-28. ESR (Erythrocyte Sedimentation Rate)…………………64

4-5-4-29. جدول گسسته­سازی ESR……………………………………………………..64

4-5-4-30. جدول گسسته­سازی BS (Blood Suger)…………………………….64

4-5-5. ویژگی داده ­ها پس از پیش­پردازش نهایی……………………………………………..64

4-6 نمونه­برداری…………………………………………………………………………………………….67

فصل5: نتایج و یافته­ های تحقیق……………………………………………………………………………………69

5-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….70

5-2. رده­بندی…………………………………………………………………………………………………70

5-2-1. مقایسه­ الگوریتم­های پایه………………………………………………………………..70

5-2-2. مقایسه­ روش­های یادگیری در داده ­های نامتوازن…………………………………74

فصل6: نتیجه ­گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………………..79

6-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….80

6-2. نتیجه ­گیری……………………………………………………………………………………………..80

6-3. پیشنهادها………………………………………………………………………………………………..82

6-3-1. مجموعه­ی داده……………………………………………………………………………….82

6-3-2. داده ­کاوی………………………………………………………………………………………82

مراجع…………………………………………………………………………………………………………………….83

پیوست الف: واژه­نامه انگلیسی به فارسی………………………………………………………………………. 92

 

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                          صفحه

جدول3-1: ماتریس اغتشاش برای مسائل دودویی…………………………………………………………..41

جدول3-2: ماتریس اغتشاش برای مسائل چند رده­ای………………………………………………………44

جدول4-1: ویژگی­های موجود در مجموعه داده اولیه……………………………………………………..49

جدول4-2: اسامی ویژگی­ها پس از برخی از مراحل پیش­پردازش………………………………………54

جدول4-3: رده­بندی فیلد سن به گروه سنی……………………………………………………………………55

جدول 4-4: رده­بندی فیلد آزمایش WBC…………………………………………………………………..57

جدول 4-5: رده­بندی فیلد آزمایش RBC…………………………………………………………………….58

جدول 4-6: رده­بندی فیلد آزمایش Hb………………………………………………………………………..59

جدول 4-7: رده­بندی فیلد آزمایش HCT…………………………………………………………………….60

جدول 4-8: رده­بندی فیلد آزمایش PLT……………………………………………………………………..61

جدول 4-9: رده­بندی فیلد آزمایش MCV…………………………………………………………………..62

جدول 4-10: رده­بندی فیلد آزمایش MCH…………………………………………………………………62

جدول 4-11: رده­بندی فیلد آزمایش MCHC……………………………………………………………..62

جدول 4-12: رده­بندی فیلد آزمایش CRP…………………………………………………………………..63

جدول 4-13: رده­بندی فیلد آزمایش ESR…………………………………………………………………..64

جدول 4-14: رده­بندی فیلد آزمایش BS……………………………………………………………………..64

جدول4-15: ویژگی­های مجموعه داده ثانویه پس از پیش­پردازش نهایی……………………………..65

 

 

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                          صفحه

شکل2-1: نمونه ­ای از یک درخت تصمیم……………………………………………………………………..19

شکل2-2: یک مجموعه­ی آموزش دوبعدی که داده ­های آن به صورت خطی قابل جداسازی است………………………………………………………………………………………………………………………22

شکل2-3: دو خط جداساز با حاشیه­های مختلف…………………………………………………………….23

شکل2-4: افزایش صحت مدل با بهره گرفتن از Bagging…………………………………………………..25

شکل2-5: شبه­کد الگوریتم Bagging………………………………………………………………………..26

شکل2-6: شبه­کد الگوریتم AdaBoost……………………………………………………………………..28

شکل3-1: شبه­کد الگوریتم EasyEnsemble…………………………………………………………….36

شکل3-2: شبه­کد الگوریتم ModifiedBagging………………………………………………………37

با فرض k=6

(b) تولید داده براساس فاصله­ی اقلیدسی…………………………………………………………38

شکل3-4: ماتریس هزینه­ چندرده­ای………………………………………………………………………….40

شکل4-1: توزیع داده ­ها براساس نوع بیماری تنفسی…………………………………………………………52

شکل4-2: توزیع داده ­ها براساس سن…………………………………………………………………………….52

شکل4-3: نمونه­برداری طبقه ­بندی شده…………………………………………………………………………68

شکل5-1: مقایسه­ الگوریتم­های پایه (حاصل اعمال مدل روی مجموعه­ی آزمون)………………71

شکل5-2: مقایسه­ کارایی الگوریتم­ها در تشخیص رده­های مختلف…………………………………72

شکل5-3: مقایسه­ الگوریتم­های پایه (حاصل اعمال مدل روی مجموعه­ی آموزش)…………….73

شکل5-4: مقایسه­ نتایج حاصل از روش­های یادگیری در داده ­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون…………………………………………………………………………………………………………………….75

شکل5-5: مقایسه­ حساسیت روش­های یادگیری در داده ­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون به تفکیک رده­ها……………………………………………………………………………………………………….76

شکل5-6: مقایسه­ دقت روش­های یادگیری در داده ­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون به تفکیک رده­ها…………………………………………………………………………………………………………76

شکل5-7: مقایسه­ معیارF روش­های یادگیری در داده ­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون به تفکیک رده­ها………………………………………………………………………………………………………….78

 

2-1. مقدمه

در این تحقیق، داده ­های مربوط به بیماری­های تنفسی با بهره گرفتن از روش­های داده ­کاوی مورد بررسی قرار گرفته­اند. به همین جهت در این بخش پس از مرور مختصری بر روش­ها و مراحل داده ­کاوی، به معرفی بیماری تنفسی و انواع آن و سرانجام الگوریتم­های داده ­کاوی مورد استفاده در این تحقیق و همچنین پیشینه­ی تحقیقات انجام شده در بیماری­های تنفسی پرداخته­ایم.

 

2-2. داده ­کاوی

تکنولوژی مدیریت پایگاه ­داده ­های پیشرفته انواع مختلفی از داده ­ها را می ­تواند در خود جای دهد، در نتیجه تکنیک­های آماری و ابزار مدیریت سنتی برای آنالیز این داده ­ها کافی نیست و استخراج دانش[1] از این مقدار حجیم یک چالش بزرگ تلقی می­ شود. داده ­کاوی کوششی برای به­دست آوردن اطلاعات مفید از میان این داده ­هاست و رشد بی­رویه­ی داده ­ها در سطح جهان اهمیت داده ­کاوی را دو­ چندان کرده است.

پایگاه ­داده ­های پزشکی، شامل انبوهی از اطلاعات بیماران و وضعیت پزشکی آنهاست. ارتباطات و الگوهای نهفته در این داده ­ها می ­تواند دانش جدیدی در حوزه علوم پزشکی تولید کند. به­ طوری­که امروزه استخراج دانش مفید و فراهم کردن ابزارهای تصمیم ­گیری برای تشخیص و معالجه­ی بیماری­ها، به یک موضوع ضروری تبدیل شده است.

 

2-2-1. مفهوم داده ­کاوی

در یک تعریف غیر رسمی داده ­کاوی فرایندی است، خودکار برای استخراج الگوهایی که دانش را بازنمایی می­ کنند، که این دانش به صورت ضمنی در پایگاه داده ­های عظیم، انباردادهو دیگر مخازن بزرگ اطلاعات، ذخیره شده است. داده ­کاوی به­ طور همزمان از چندین رشته علمی بهره می­برد نظیر: تکنولوژی پایگاه داده، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، شبکه­ های عصبی، آمار، شناسایی الگو، سیستم­های مبتنی بردانش، حصول دانش، بازیابی اطلاعات، محاسبات سرعت بالا و بازنمایی بصری داده .

 

2-2-2. مراحل داده ­کاوی

داده ­کاوی اغلب به­عنوان بخشی از فرایند «کشف دانش از پایگاه­داده»، تلقی می­ شود. کشف دانش از پایگاه داده، فرایندی است که داده ­های خام را به دانش مفید تبدیل می­ کند که علاوه بر داده ­کاوی، شامل دو مرحله­ پیش­پردازش و پس­پردازش نیز می­باشد.

 

2-2-3. پیش­پردازش

هدف پیش­پردازش، تبدیل داده ­های خام به قالبی است که برای تحلیل­های بعدی مناسب باشد. همچنین این مرحله به شناسایی ویژگی­ها و قطعات مختلف داده، کمک می­ کند. از آنجائی­که داده ­ها ممکن است با قالب­های مختلف و در پایگاه داده ­های متفاوتی ذخیره شده باشند، اغلب زمان زیادی برای پیش­پردازش داده لازم است[5].

پیش­پردازش داده، یک محدوده­ وسیع شامل استراتژی­ها و تکنیک­های مختلفی است که به­صورت بسیار پیچیده­ای با یک­دیگر در رابطه­اند و این ارتباطات پیچیده، معرفی رهیافت­ها و ایده­های اصلی پیش­پردازش را به­صورت منظم و ساخت­یافته بسیار مشکل می­ کند.

وظایف پیش­پردازش عبارتند از: پاک­سازی داده ­ها[8]، یکپارچه­سازی داده ­ها[9]، تبدیل داده[10]، کاهش داده[11]، تصویر کردن و کاهش بعد[2].

 

 

2-2-3-1. پاک­سازی داده

خطاهای عملیاتی اغلب باعث می­شوند که داده ­های به­دست آمده از منابع دنیای واقعی، پرغلط، ناقص و ناسازگار باشند. ابتدا لازم است، چنین داده ­های بی­کیفیتی، تمیز شوند. وظایف اصلی پاک­سازی داده ­ها عبارتند از:

• پرکردن ویژگی­هایی با مقدار گمشده[12] : رویکردهای مختلفی در برخورد با مقادیر گمشده وجود دارد که عبارتند از: حذف رکورد، پرکردن به­صورت دستی، جایگزینی با یک مقدار ثابت سراسری، جایگزینی با مقدار میانگین، جایگزینی با مقادیری با احتمال بالاتر (با بهره گرفتن از رابطه­های بیزی، درخت تصمیم ­گیری یا پسانمایی[13] ).
• شناخت داده ­های پرت[14] و هموار کردن داده ­های نویزدار[15].
• اصلاح داده ­های ناسازگار.
• رفع مشکل افزونگی که بر اثر یکپارچه­سازی داده ­ها ایجاد شده است.

 

2-2-3-2. یکپارچه­سازی داده

داده ­کاوی اغلب به یکپارچه­سازی داده (ادغام داده ­ها از چندین منبع داده) نیاز دارد. همچنین ممکن است لازم باشد که داده ­ها به شکل مناسب داده ­کاوی تبدیل شوند. در این مرحله، داده ­های چندین منبع را در یک  مخزن منسجم ترکیب می­کنیم.

 

2-2-3-3. تبدیل داده

در این مرحله، داده ­ها به شکل مناسب برای داده ­کاوی تبدیل می­شوند. این مرحله، شامل بخش­های زیر می­باشد:

• هموارسازی: این بخش از تبدیل داده، با حذف نویز سروکار دارد.
• تجمیع: شامل عملیات تلخیص و تجمیع روی داده ­هاست. مثل تبدیل فروش روزانه به فروش هفتگی یا ماهانه.
• تعمیم: جایگزینی داده­ی سطح پائین با مفاهیم سطح بالاتر. مثل تبدیل متغیر پیوسته­ی سن به یک مفهوم سطح بالاتر مثل جوان، میانسال یا مسن.
• ایجاد ویژگی[16] : گاهی برای کمک به فرایند داده ­کاوی لازم است که ویژگی جدیدی از روی ویژگی­های موجود ساخته شود.
• نرمال­سازی: نرمال­سازی شامل تغییر مقیاس داده ­ها به گونه­ ایست که آن­ها را به یک دامنه­ کوچک و معین مثل ] 1،1-[ نگاشت کند. مهمترین روش­های نرمال­سازی عبارتند از: Min-Max،  Z-Score و نرمال­سازی با بهره گرفتن از مقیاس­بندی اعشاری[17].

 

2-2-3-4. کاهش داده

روش­های کاهش داده، می ­تواند برای به­دست آوردن یک بازنمایی کوچک­تر و کاهش­یافته از داده، که بسیار کم­حجم­تر از داده ­های اصلی بوده و البته یکپارچگی داده ­های اصلی را حفظ می­ کند، به­کار می­رود. استراتژی­ های کاهش داده، عبارتند از: تجمیع مکعبی داده[18]، انتخاب زیرمجموعه ­ای از ویژگی­ها[19]، کاهش تعداد نقاط، گسسته­سازی و تولید سلسله مراتب مفهومی.

1 Knowledge Discovery

[2] Data Warehouse

[3] Knowledge-based System

[4] Knowledge-acquisition

[5] Information  Retrieval

[6] High-performance Computing

[7] Data Visualization

6 Data Cleaning

7 Data Integration

8 Data Transformation

9 Data Reduction

1 Missing Value

2 Regression

3 Outlier

4 Noise

1 Feature Creation

2 Normalization by decimal  scaling

3 Data cube aggregation

4 Attribute subset selection

فصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق… 1

1.1    مقدمه. 2

1.2    تعریف و بیان مسئله. 3

1.3     هدف از انجام تحقیق… 5

1.4     پرسشها ی تحقیق… 5

1.5     محدوده ی پژوهش….. 6

1.6     فرضیات تحقیق… 6

1.7     ساختار پایان نامه. 7

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق… 9

2.1    مقدمه. 10

2.2     معماری سرویس گرا 10

2.2.1   مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا 13

2.2.2   چرا معماری سرویس گرا 16

2.2.3 مزایای معماری سرویس گرا 17

2.2.4   لایه های معماری سرویس گرا 19

2.3     حاکمیت : 24

2.4     حاکمیت فناوری اطلاعات (IT) 26

.. 28

2.5     حاکمیت معماری سرویس گرا 32

2.5.1   ضرورت و اهمیت حاکمیت معماری سرویس گرا 38

2.5.2   رابطه حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت معماری سرویس گرا 38

2.6     مؤلفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا 43

2.6.1   اشخاص….. 44

2.6.2   سیاست هاو خط مشی ها 46

2.6.3   فرایندها 48

2.6.4   تکنولوژی… 50

2.7     چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا 56

2.7.1 چارچوب حاکمیت معماری سرویسگرا در دیدگاه WebMethods. 60

2.7.2   چارچوب حاکمیتمعماری سرویسگرا در دیدگاه IBM….. 61

2.7.3   چارچوب حاکمیت معماری سرویسگرا در دیدگاه Oracle.. 62

2.7.4   چارچوب حاکمیت معماری سرویسگرا در دیدگاه  Software AG…. 63

2.8     خلاصه. 64

فصل سوم : روش تحقیق… 66

3.1     مقدمه. 82

3.2    اجزای چارچوب COBIT… 83

3.3     معیارهای  سرویس های(اطلاعات) کبیت…. 84

3.4     سنجش عملکرد. 85

3.5     اهداف کنترلی… 88

3.6    نمودار افراد. 89

3.7     چالش هایی حاکمیت معماری سرویس گرا با آن مواجه است…. 90

3.8     سیستم مدیریت سیاست…. 93

3.8.1   تأثیر حاکمیت معماری سرویس گرا بر چرخه حیات سرویس….. 95

3.8.2 چرخه حیات سرویس….. 96

3.8.3   نقاط کنترلی زمان طراحی سرویس….. 97

 

3.8.4   نقاط کنترلی زمان اجرای سرویس….. 100

3.9    چرخه حیات حاکمیت…. 102

3.9.1   برنامه ریزی و سازماندهی(PO). 105

3.9.2   اکتساب وپیاده سازی… 110

3.9.3   تحویل و حمایت…. 115

3.9.4   نظارت و ارزیابی… 119

فصل چهارم : پیاده سازی و ارزیابی چارچوب… 123

4.1     مقدمه. 126

4.2    مدل بلوغ چارچوب حاکمیت پیشنهادی : 126

4.2.2   سطح های بلوغ فرایند حاکمیت…. 128

4.3     تعیین عنصر های ارزیابی چارچوب… 140

4.4     مولفه های چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا 143

4.5    تحلیل و ارزیابی چارچوب پیشنهادی… 145

4.6     مقایسه و تطبیق… 146

4.6.1   نتایج مقایسه. 150

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات… 151

5.2    کارهای آتی… 153

5.2.1 مطالعه در زمینه تشکیلات و تجهیزات مورد نیاز برای پشتیبانی از فرایند های حاکمیت : 154

5.2.2 بررسی امکان استفاده از روش کارت امتیازی متوازن(BSC) در ارزیابی بلوغ حاکمیت SOA وارائه نقشه راه SOA: 154

5.2.3 ارئه یک معیار برای ارزیابی مدل چارچوب حاکمیت SOA   : 154

منابع و مآخذ.. 155

 

فهرست جدول ها

جدول 3.1       چالش هایی که بوسیله حاکمیت معماری سرویس گرا مورد توجه قرار می گیرند. 91

جدول 3.2       چارت RACI  فرایند طرح SOA.. 106

جدول 3.3       چارت RACI فرایند تعریف معماری.. 107

جدول 3.4       چارت RACI فرایند مدیریت سرمایه گذاری.. 108

جدول 3.5       چارت RACIفرایند ساختار. 110

جدول 3.6       چارت RACI فرایند مدیریت سبد سرویس… 111

جدول 3.7       چارت RACI فرایند بهره وری.. 112

جدول 3.8       چارت RACI  مدیریت سبد راه حل.. 113

جدول 3.9       چارت RACI فرایند پذیرش زیرساخت… 114

جدول 3.10     چارت RACI  فرایند مدیریت سطح سرویس… 116

جدول 3.11     چارت RACI مدیریت انتشار و تغییر. 117

جدول 3.12     چارت RACI فرایند مدیریت اجرای سیاست ها و استاندارد. 118

جدول 3.13     چارت RACI فرایند شناسایی و تخصیص هزینه ها 119

جدول 3.14     چارت RACI نظارت و ارزیابی عملکرد SOA.. 120

جدول 3.1       چارت RACI فرایند نظارت و ارزیابی.. 121

جدول 3.16     چارت RACI فرایند مدیریت مشکل و حواث… 122

جدول 4.1       نگاشت بین چالش ها و مسائل موجود در پیاده سازی SOA و الزامات چارچوب حاکمیت SOA.. 141

جدول 4.2       ارزیابی کیفی چارچوب… 145

 

فهرست شکل ها

شکل 2.1       مؤلفه های پایه معماری سرویس گر. 16

شکل 2.2       لایه های داخلی معماری سرویس گرا 19

شکل 2.3       تجزیه فرایندهای حرفه به واحدهای سازنده اصلی(سرویس های حرفه) 20

شکل 2.4       ارتباط لایه سرویس های حرفه با لایه سرویس های نرم افزاری.. 22

شکل 2.5       ارتباط لایه سرویس های نرم افزاری با سیستم های موروثی.. 24

شکل 2.6       ابعاد مدل کوبیت… 30

شکل 2.7       فازهای مدل فرایندی کوبیت… 32

شکل 2.8       دیاگرام ارتباطات معماری سرویس گرا 33

شکل 2.9       نعریف حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه oracle. 35

شکل 2.10     الگوی مهندسی سرویس BITAM-SOA.. 42

شکل 2.11     همسویی حاکمیت سازمان،فناوری اطلاعات ومعماری سرویس گرا 43

شکل 2.12     مولفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا 44

شکل 2.13     میزان تاثیر هریک از گروه های اشخاص موثر در حاکمیت SOA  براساس نظرسنجی شرکت oracle. 46

شکل 2.14     ارتباط پروتکل ها در وب سرویس… 56

شکل 2.15     مولفه های اصلی چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا و تاثیر آن بر چرخه حیات سرویس… 58

شکل 2.16     چرخه حیات حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه WebMethods. 61

شکل 2.17     چارچوب حاکمیت SOA در دیدگاه IBM… 62

شکل 2.18     نقاط کلیدی برای سیاست گذاری در چارچوب حاکمیت SOAدر دیدگاه Oracle. 63

شکل 3.1       روابط اجزا و بخش های مختلف کبیت… 83

شکل 3.2       نمونه هایی از اهداف… 86

شکل 3.3       نمونهای از معیارهای دستاورد احتمالی.. 87

شکل 3.4       نمونه ای از شاخص های عملکرد. 87

شکل 3.5       نمایش اهداف و شاخص ها 88

شکل 3.6       اجرای سیاست های زمان اجرا از طریق سیستم انتقال پیام. 100

شکل 3.7       شماتیک چارچوب پیشنهادی کوبیت برای معماری سرویس گرا 104

شکل 4.1       نمایش نموداری مدل   بلوغ. 128

 

1.1       مقدمه

      امروزه فناوری اطلاعات و به خصوص معماری سرویس گرا فرصت هایی را در جهت بهبود چابکی و کارایی توسعه سیستم های اطلاعاتی به وجود آورده است.معماری سرویس گرا به عنوان رهیافت برتر در حوزه معماری سیستم های اطلاعاتی به سازمان ها کمک می کندتا بتوانند نیازمندی های کسب و کاری شان را با زیرساخت فناوری اطلاعات به سرعت مطابقت داده و نسبت به تقاضاهای بازار واکنش دهند.

این معماری یک استراتژی است که دربرگیرنده دو جنبه سازمانی و تکنولوژی است.از نقطه نظر تکنولوژی،سازمان نیاز به فراهم آوردن زیر ساختی (گذرگاه سرویس سازمانی) برای برقراری تعامل و یکپارچگی  داردو از منظر سازمانی،نیازمند ساختار سازمانی مناسب،تعریف مسئولیت ها و نقش های سازمانی مرتبط،با توسعه نرم افزار و تدوین فرایندهای مناسب برای طراحی سرویس ها،شناسایی سرویس های جدید و چرخه عمر سرویس ها است.از طرفی برای آنکه حوزه کسب و کار بتواند به سرعت خود را با تغییرات تطبیق دهد،بایستی بتواند به مجموعه ای از سرویس های کسب وکاری و سرویس های اشتراکی دسترسی پیدا کند.با وجود اینکه بسیاری از شرکت ها در فرایند پیاده سازی SOA نسبت به فراهم ساختن الزامات و پیش نیازهای مطرح شده تلاش می کنند ولیکن به دلیل پیچیدگی این فرایند عمدتا با چالش هایی نظیر: (مالکیت سرویس ، تعیین ساختار تصمیم گیری ، تعریف و تعیین سرویس های اشتراکی، مدیریت تغییر سرویس های اشتراکی ، ارزیابی کارایی و کیفیت سرویس ، مدیریت سطوح سرویس) مواجه می شوند و ممکن است علی رغم صرف انرژی زیاد و سرمایه گذاری های کلان از مسیر صحیح منحرف شده و دچار شکست شوند.

بنابراین برای مقابله با چالش های ذکر شده و کسب مزایای این فناوری، سازمان نیازمند استقرار یک نظام رفتاری مناسب است تا علاوه بر تعریف نقش ها و مسئولیت ها و تعیین ساختار تصمیم گیری،قابلیت های سازمانی مورد نیاز را فراهم نماید.این نظام رفتاری در واقع همان نظام حاکمیت است.حاکمیت مکانیزمی است که اطمینان می دهد قوانین،خط مشی ها و سیاست ها،استاندارد ها و رویه ها در سازمان پذیرفته شده و مورد اجابت قرار گرفته است.یعنی اطمینان نمائیم که افراد هر آنچه درست است را انجام می دهند.

[1] (ESB) Enterprise Service Bus

[2] Service oriented architecture

[3] Governance

فهرست مطالب

فصل اول- کلیات پژوهش… 1

1-1    مقدمه. 1

1-2   بیان موضوع. 2

1-3   اهمیت موضوع. 4

بر ادبیات پژوهش… 8

1-4-1  توانمند‌سازی شغلی کارکنان. 8

1-4-2  عملکرد شغلی.. 9

1-4-3  ارتباطات.. 10

1-4-4  روابط آفلاین (رو‌‌ در رو) 11

1-4-5  روابط آنلاین.. 11

1-4-6  شبکه‌های ارتباطی.. 12

1-4-7  شبکه اجتماعی.. 12

1-5  ا هداف پژوهش… 14

1-6   سوالات پژوهش… 14

1-7   فرضیات پژوهش… 15

1-8   روش پژوهش… 16

1-9   مفاهیم و واژگان کلیدی.. 16

1-9-1  شبکه ارتباطی.. 16

1-9-2  شبكه روابط آفلاین.. 16

1-9-3  شبکه‌ روابط آنلاین.. 17

1-9-4   ارتباط مستقیم آفلاین.. 17

1-9-5   ارتباط غیر مستقیم آفلاین.. 18

1-9-6   ارتباط مستقیم آنلاین.. 18

1-9-7   ارتباط غیر مستقیم آنلاین.. 18

1-9-8   شبکه اجتماعی.. 18

1-9-9   تکامل ( رابطه مکمل) 19

1-9-10  عملکرد شغلی (متغیر وابسته) 19

1-10   قلمرو پژوهش… 20

1-11   ساختار پژوهش… 20

1-12   جمع بندی.. 22

2-1   مقدمه. 23

2-2   عملکرد: مفاهیم و ابعاد. 24

2-3   عملکرد شغلی.. 25

2-4    عوامل موثر بر عملکرد شغلی.. 27

2-4-1  عوامل شخصیتی.. 28

2-4-2   عوامل سازمانی.. 34

2-5   ارتباطات.. 39

2-5-1 روابط آفلاین.. 40

2-5-2 روابط آنلاین.. 42

2-5-3  رابطه مکمل ارتباطات آنلاین و آفلاین.. 43

2-5-4  عوامل موثر بر قدرت ارتباطات در دستیابی به منابع. 45

6-2 شبکه اجتماعی.. 52

2-6-1  سایت‌های شبکه‌های اجتماعی  و تعامل در فضای آنلاین.. 56

2-7   فرهنگ.. 65

2-7-1  فرهنگ سازمانی.. 66

2-7-2  فرهنگ و اثر بخشی سازمانی.. 67

2-8   پیشینه پژوهش… 67

2-8-1  پیشینه پژوهش در داخل کشور 67

2-8-2  پیشینه پژوهش در خارج از کشور 72

2-9   جمع بندی.. 83

فصل سوم- روش پژوهش… 85

3-1   مقدمه. 85

3-2   نوع و روش پژوهش… 85

3-3  روش‌شناسی پژوهش… 86

3-4  شناسایی متغیر‌ها و توسعه مدل. 88

3-4-1  توسعه مدل. 88

3-5  توسعه فرضیه‌ها 89

3-6   ابزار پژوهش… 98

 

3-7   سازمان و جامعه آماری.. 101

3-8   نمونه آماری.. 102

3-9  روش جمع آوری داده 102

گردآوری داده 103

3-11  روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 103

3-12  ابزار نرم‌افزاری پژوهش… 103

3-13  جمع بندی.. 105

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل آماری.. 106

4-1    مقدمه. 106

4-2  تحلیل آماری.. 106

4-2-1  روایی ابزار پژوهش… 106

4-2-2  پایایی (قابلیت اطمینان) 108

4-3  آمار توصیفی.. 109

4-3-1  بررسی توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی.. 109

4-4   آزمون همبستگی پیرسون. 113

4-5   رگرسیون. 115

4-6  مقایسه نتایج با مقاله مرجع.. 118

4-7  روایی ) اعتبار) پرسشنامه فرهنگ.. 120

4-8  پایایی (قابلیت اطمینان) 122

4-9  آمار توصیفی.. 123

4-9-1  بررسی توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی.. 124

4-10  آزمون نرمال بودن توزیع. 126

4-11  آزمون فریدمن.. 127

فصل پنجم- بحث و نتیجه‌گیری.. 130

5-1   مقدمه. 130

2-5   خلاصه پژوهش… 130

5-3   بررسی فرضیات پژوهش… 133

5-4   بررسی سوالات پژوهش  و پاسخ به آنها 136

5-5   نتایج پژوهش… 137

5-6   پیشنهاد به سازمانها 139

5-7   محدودیتهای پژوهش… 140

5-8  پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 141

5-9   محدودیت‌ها و مشکلات پژوهشگر. 143

فهرست منابع فارسی.. 144

فهرست منابع انگلیسی.. 149

پیوست‌ها 169

 فهرست جداول

جدول ‏2‑1  عوامل موثر بر عملکرد شغلی.. 38

جدول 2-2  مکانیزم‌های دستیابی به منابع. 52

جدول 2-3  پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور 71

جدول 2-4  پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور 77

جدول 2-5   تحقیقات اولیه شبکه اجتماعی و عملکرد فردی.. 79

جدول 3-1  جزئیات پرسشنامه ارتباطات و عملکرد شغلی.. 100

جدول 3-2   جزئیات پرسشنامه عوامل فرهنگی.. 101

جدول 4-1  شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 107

جدول 4-2   تحلیل عاملی.. 107

جدول 4-3   خلاصه پردازش.. 108

جدول 4-4   روایی ابزار پژوهش… 108

جدول 4-5   روایی مولفه‌های اصلی پژوهش… 108

جدول 4-6   آمار توصیفی.. 109

جدول 4-7   توزیع کارکنان برحسب جنسیت.. 110

جدول 4-8   توزیع کارکنان برحسب مقام. 110

جدول 4-9   توزیع کارکنان برحسب سابقه کاری.. 111

جدول 4-10  توزیع کارکنان برحسب تجربه کامپیوتری.. 112

جدول4-11  همبستگی متغیرهای پژوهش… 114

جدول 4-12  خلاصه آزمون مدل. 115

جدول 4-13  ضرایب رگرسیون برای پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به مدل‌های پژوهش… 115

جدول 4-14  خلاصه آزمون مدل. 116

جدول 4-15  ضرایب رگرسیون برای پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به مدل‌های پژوهش… 116

جدول 4-16  مقایسه نتایج با مقاله مرجع. 119

جدول 4-17  شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 120

جدول 4-18  تحلیل عاملی.. 120

جدول 4-19  نتایج پردازش داده‌ها 122

جدول 4-20  روایی ابزار پژوهش… 122

جدول 4-21  روایی مولفه‌های اصلی پژوهش… 122

جدول 4-22  آمار توصیفی متغیرهای پژوهش… 123

جدول 4-23  توزیع کارکنان برحسب جنسیت.. 124

جدول 4-24  توزیع کارکنان برحسب رشته تحصیلی.. 125

جدول 4-25  آزمون نرمال بودن توزیع. 126

جدول 4-26  آزمون فریدمن.. 127

جدول 4-27  میانگین رتبه عوامل. 128

جدول 4-28  رتبه بندی عوامل بر اساس اولویت 129

فهرست شکل‌ها

شکل 1-1  ساختار پژوهش… 21

شکل 2-1 مجازی سازی شبکه ارتباطی محیط کاری.. 41

شکل 3-1 روش‌شناسی پژوهش… 87

شکل 3-2  مدل مفهومی پژوهش… 89

فهرست نمودارها

 

نمودار 4-1  توزیع کارکنان بر حسب جنسیت.. 110

نمودار 4-2  توزیع کارکنان بر حسب مقام. 111

نمودار 4-3  توزیع کارکنان بر حسب سابقه کاری.. 112

نمودار 4-4  توزیع کارکنان بر حسب تجربه کامپیوتری.. 113

نمودار 4-4  توزیع کارکنان را بر حسب جنسیت.. 124

نمودار 4-5  توزیع کارکنان را بر حسب رشته تحصیلی.. 125

 

فصل اول- کلیات پژوهش

 

 

 

1-1    مقدمه

تغییرات سریع از ویژگی‌های مهم محیط كسب‌و‌كار كنونی می‌باشد. بنگاه‌های صنعتی و خدماتی با محیط رقابتی كه پیچیدگی، پویایی و غیر قابل‌ پیش‌بینی بودن از ویژگی‌های اصلی آن است در تعامل هستند )نیك‌سیر، 1371). تغییراتی همچون افزایش رقابت جهانی، تأثیر فناوری اطلاعات، طراحی مجدد فرایندهای کسب‌و‌کاری و توسعه بخش‌های خدماتی بر دنیای کار تاثیر می‌گذارند (Frese, 2000). سازمان‌ها همچنان به سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تسهیل روابط کارکنان و در نتیجه افزایش عملکرد شغلی کارکنان ادامه می‌دهند ((Guartner, 2008. شبکه‌های اجتماعی مجازی به عنوان یکی از جدیدترین فناوری‌های ارتباطی هستند که به کاربران در حفظ روابط اجتماعی موجود، پیدا کردن دوستان جدید، تغییر و تکامل سایت‌ها و شریک و سهیم شدن در تجربه‌های یکدیگر کمک می‌کنند و زمینه عضویت، فعالیت و مشارکت هدفمند کاربران را فراهم می‌کنند (Massari, 2010). توسعه‌های اخیر فناوری اطلاعات و سرویس‌های وب منجر به توسعه و گسترش شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات شده است. از ویژگی‌های مهم شبکه‌های اجتماعی، تعامل بین کاربران است. کاربران شبکه‌های اجتماعی نه تنها اطلاعات شخصی خود (Foster et.al‚ 2010) را به اشتراک می‌گذارند، بلکه از وب‌سایت‌های اجتماعی به منظور جستجوی محصولات یا اشتراک‌گذاری توصیه‌ها و تجربیات با دوستان خود و سایر کاربران استفاده می‌نمایند (Tripp & Gregoire‚ 2011).

در این پژوهش، از یک دیدگاه نظری به نام شبکه‌های اجتماعی برای توضیح عملکرد شغلی استفاده می‌شود. شبکه اجتماعی عمدتا با یک دید ساختاری عملکرد شغلی را توضیح می‌دهد و بحث می‌کند که ارتباطات شبکه‌ای کارمند نقش مهمی در دسترسی موثر به منابع مهم ایفا می‌کنند که به عنوان مکانیزم‌های کلیدی مشارکتی به طور مثبت بر عملکرد شغلی تاثیر می‌گذارند. این پژوهش با تمایز میان شبکه‌های ارتباطی آنلاین و آفلاین کارکنان، فناوری را در نظریه شبکه اجتماعی جای داده تا عملکرد شغلی کارکنان را درک کند. ارتباطات شبکه‌ای مانند ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم در هر دو شبکه ارتباطی محیط کاری آنلاین و آفلاین در نظر گرفته می‌شوند که به چهار نوع ارتباط متمایز منتهی می‌شود. در این فصل ابتدا موضوع پژوهش و اهمیت آن از نظر پژوهش و کاربرد بیان می‌شود و ادبیات پژوهش به طور مختصر مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس اهداف، سوالات و فرضیه‌های پژوهش بیان شده و در نهایت مفاهیم و واژگان کلیدی تعریف شده و ساختار پژوهش بیان می‌شود.