• • متغیرهایی که بر تقاضای کل و در نتیجه بر فروش و درآمد بنگاه ها اثرگذارند، مانند حجم نقدینگی، هزینه های دولت و ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصاد.

• • متغیرهایی که از سمت اقتصاد بین الملل بر اقتصاد داخلی تأثیرگذارند مانند درآمد ناشی از صادرات و نرخ ارز. در حالی که درآمدهای صادراتی بر جریانات نقدی بنگاه مؤثر است، تغییرات نرخ ارز می‌تواند درآمدها و هزینه های بنگاه ها را تحت تأثیر قرار دهد.

• متغیرهایی که وضعیت ثبات فضای اقتصادی و فضای کسب و کار را نشان می‌دهد و می‌تواند بر بازدهی اوراق بهادار تأثیر گذار باشد مانند شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی یا نرخ تورم.

عملکرد بازارهایی که می‌توانند جانشین بازار بورس باشند مانند بازار مسکن، بازار سکه و طلا و بازار دارایی‌های واقعی)نصرالهی و همکاران،۹۱،۱۳۹۰).

نرخ ارز

نرخ مبادله ارز

نرخ ارز ، یک متغیر کلیدی و مهم اقتصادی در سیاستگزاری ها قلمداد می شود، تا جایی که گروهی ازکارشناسان بخصوص در کشورهای درحال توسعه ، از این متغیر به عنوان لنگر اسمی یاد می‌کنند(ختائی وغربالی مقدم،۴،۱۳۸۴).

نرخ مبادله ارز هزینه مبادله پول رایج یک کشور با پول رایج کشور دیگر است. مثلا اگر برای تعطیلات به انگلستان بروید باید هزینه هتل، غذا، حق ورود، سوغاتی و سایر مخارج را برحسب پوند انگلیس پرداخت کنید. چگونه می‌توانیم بر اساس نرخ مبادله خرید و فروش کنم؟ (سایت^[۱۸])

همان‌ طور که از مثال فوق می توانید دریابید نرخ مبادله ارز در نوسان است از آنجا که ارزش یک پول رایج در برابر دیگری افت و خیز دارد بازرگانان تصمیم می گیرند برای کسب سود خرید و فروش ارز انجام دهند. مشتریان خرد نیز در این بازار عمدتاً به عنوان تماشاچی شرکت می‌کنند و امیدوارنداز تغییرات در نرخ‌های ارز سود ببرند(همان منبع)

نرخ مبادله ارز می‌تواند به یک از این سه راه خرید و فروش شود:

1. 1. در یک بازار بورس که تحت نظارت کمیسیون تجارت سلف های جنسی(کالا) (CFTC) قرار دارد.اغلب بورس تجاری ،سلف های ارزی و حق خرید هایی برای محصولات سلف ارائه می‌دهد.سلف های ارزی وحق خریدهای معامله شده در بورس یک بازار ثانویه سیال را برای قراردادها با یک اندازه واحد،یک تاریخ انقضای ثابت وتهاترتمرکزیافته ارائه می‌دهند.

1. 1. در یک بازار بورس که تحت نظارت کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) قرار دارد. مثلا بورس سهام فیلادلفیا حق خریدهایی را برای ارز ارائه می‌دهد (یعنی حق نه الزام به خرید یا فروش یک ارز در یک نرخ معین در یک زمان خاص) حق خرید های ارزی معامله شده در بورس مشخصاتی مشابه با سلف ها و حق خرید های معامله شده در بورس دارند (مثلا یک بازار ثانویه سیال با یک اندازه معین یک تاریخ انقضای ثابت و تهاتر تمرکز یافته)

1. در خارج از بورس که بازار آزاد (OTC) نیز خوانده می شود. یک مشتری خرد مستقیما با یک طرف مقابل معامله می‌کند و هیچگونه بورس یا اتاق تهاتر مرکزی برای پشتیبانی این معامله وجود ندارد(سایت^[۱۹])

نقش بانک مرکزی بر نرخ مبادله ارز

مداخله در بازار ارز خارجی هر گونه معامله از سوی یک نماینده رسمی دولت است که برای تاثیر گذاری بر ارزش نرخ مبادله یک ارز می‌باشد. در اغلب کشورها عملیات مداخله توسط مقامات پولی انجام می‌شوند اگرچه تصمیم برای مداخله اغلب می‌تواند توسط مقامات در وزارت امور مالی یا وزارت خزانه داری نیز بسته به کشور مورد نظر اتخاذ شود. در عمل بانک‌های مرکزی مداخله را به صورت دقیقتر به عنوان هر گونه خرید یا فروش رسمی دارایی‌های خارجی در برابر دارایی‌های داخلی در بازار بورس خارجی تعریف می‌کنند (دومینگز،۱۶۴،۱۹۹۸).

اگرچه هر بانک مرکزی مجموعه روش های ویژه خودش را دارد، عملیات مداخله عموما در بازار واسطه ها انجام می‌شوند. در دوره های مداخله عمده دولت اغلب تصمیم می‌گیرد به صورت همزمان با دفتر ارز خارجی چندین بانک خارجی بزرگ مستقیما معامله کند تا به حداکثر تاثیر دست یابد.همانندهرمعامله ‌دیگر براساس ارز خارجی، خریدوفروشهای مربوطه اغلب رسما ناشناس هستند.اما اغلب بانک‌های مرکزی روابطی را با تاجران برقرار کرده‌اند که به آن ها اجازه می‌دهد طی همان دقایق اولیه معامله اولیه بازار را از حضورشان مطلع کنند یا عملیات مداخله شان را مخفیانه نگاه دارند( دومینگز^[۲۰]وفرانکل،۱۹۹۳)

در عین حال هیچیک از بانک‌های مرکزی داده های عملیات مداخله معاصر را به صورت سیستماتیک انتشار نمی کنند.اما عملیات مداخله روزانه به فراوانی در روزنامه ها و روی سرویس‌های خبری آن لاین انتشار می‌یابند.‌بنابرین‏ اگرچه داده های مداخله معاصر از طریق منابع رسمی در اختیار نیستند، منابع داده غیر رسمی متعددی وجود دارند(همان منبع ،۱۹۹۳)

مداخلات محرمانه یا مداخلاتی که بانک‌های مرکزی تصمیم می گیرند به عموم اعلان نکنند در داده های رسمی بانک‌های مرکزی متمایز نشده اند اما با مقایسه داده های تاریخی رسمی بنا با گزارش‌های فعالیت‌های مداخله که در مطبوعات تجاری انتشار یافته اند تقریبا می توان محرمانه بودن آن ها را استنتاج کرد. اگرچه گاهی ممکن است تاجران بدون انتشار اطلاعات در مطبوعات مالی بدانند که بانک‌های مرکزی در حال مداخله هستند این حسابداری نسبتا محافظه کارانه برای مداخله گزارش شده نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از مداخله اخیر محرمانه نبوده است. (دومینگز^[۲۱]،۱۶۵،۱۹۹۸)

دومینگز(۱۹۹۸)درتستهای تجربی خودمداخلات محرمانه وگزارش شده را ازهم متمایز ‌کرده‌است تا بررسی نماید، آیا متمایز سازی در رگرسیونهای بی ثباتی تاثیر مهمی دارد یا خیر. صرفنظر از اینکه اقدامات مداخله به اطلاع عموم برسند یا خیر،عملیات مداخله می‌توانند بر مبنای پولی داخلی تاثیر بگذارند.عملیات مداخله غیر استریلیزه شامل تغییر در مبنای پول داخلی هستند. آن ها مشابه با عملیات بازاز آزاد هستند با این استثناء که دارایی‌های خارجی خرید و فروش می‌شوند نه داخلی. عملیات مداخله استریلیزه شامل یک معامله خنثی کننده بر اساس دارایی‌های داخلی هستند، که اندازه اولیه مبنای پولی را احیا می‌کند(دومینگز،۱۶۴،۱۹۹۸).