فهرست مطالب

 

 

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

فصل اول:  كلیات تحقیق

1-1تعریف واژه ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-2تشنج چیست؟………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-3صرع چیست؟……………………………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-4 تاریخچه صرع………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

1-5 طبقه ­بندی بین المللی حملات صرع…………………………………………………………………………………………………………………13

1-5-1 صرع های کانونی یاPartial ……………………………………………………………………………………………………………………..14

1-5-2 صرع های منتشر یاGeneralized ……………………………………………………………………………………………………………..14

1-5-3 صرع­های ویژه و طبقه ­بندی نشده…………………………………………………………………………………………………………………17

1-6 پاتوفیزیولوژی صرع ……………………………………………………………………………………………………………………………………….18

1-7 نقش واسطه­های عصبی در صرع……………………………………………………………………………………………………………………..18

1-8 آثار استرادیول وپروژسترون درصرع………………………………………………………………………………………………………………..23

1-9 سیکلواکسیژنازها………………………………………………………………………………………………………………………………………….24

1-9-1 سیکلواکسیژنازها و سنتز پروستانوئیدها……………………………………………………………………………………………………….25

1-10 مكانیسم­های صرع­زایی…………………………………………………………………………………………………………………………………26

1-11 مکانیسم صرع زایی PTZ…………………………………………………………………………………………………………………………….29

1-12 نقش گیرنده­ی NMDA در تشنج­زایی توسط PTZ ……………………………………………………………………………………..30

1-13 نقش كانال پتاسیم در تشنج­زایی توسط PTZ ……………………………………………………………………………………………….30

 1-14 تاریخچه­ی درمان دارویی ضد صرع …………………………………………………………………………………………………………..31

1-15 مکانیسم داروهای ضدصرع ………………………………………………………………………………………………………………………..31

1-16 کمک حلال ها یا حامل ها(vehicles)………………………………………………………………………………………………………….32

1-16-1معرفی کمک حلال Polysorbate 20 ……………………………………………………………………………………………………..32

1-17 دلایل استفاده ازگیاهان دارویی ومعطر…………………………………………………………………………………………………………..35

1-18 رده بندی گیاه درمنه کوهی………………………………………………………………………………………………………………………….35

…………………………………………………………………………………………..35.Artemisia L. 1-18-1پراکنش جغرافیایی جنس درمنه

1-18-2 پراکنش جغرافیایی گونه درمنه کوهی یاB.  Artemisia Aucheri …………………………………………………………..36

1-18- مشخصات درمنه کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………36

1-18-4 خواص فارماکولوژیکی گیاه……………………………………………………………………………………………………………………..38

الف

1-18-5 ترکیبات شیمیایی گیاه …………………………………………………………………………………………………………………………….38

فصل دوم: مواد و روش کار

2-1 مواد و وسایل………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

2-1-1 مواد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

2-1-2 وسایل ودستگاه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………..42

2-1-3 گیاه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44

2-1-4 حیوانات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….44

2-2 روش ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

2-2-1 روش عصاره گیری (تهیه عصاره اتانلی گیاه) ……………………………………………………………………………………………..44

2-2-2 روش تهیه محلول تزریقی از عصاره گیاه(بخش اول پژوهش)……………………………………………………………………….44

2-2-3 روش انجام آزمایش(بخش دوم پژوهش)…………………………………………………………………………………………………….45

2-2-4 شاخص ­های مورد سنجش…………………………………………………………………………………………………………………………46

2-2-5 روش محاسبه آماری- تجزیه وتحلیل آماری………………………………………………………………………………………………..47

فصل سوم: نتایج ونمودارها

 

3-1 نتایج آزمون آماری بخش اول پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….49

3-1-1 نتایج حاصل از مقایسه گروه کنترل وشم(باتویین5%)……………………………………………………………………………………49

3-1-2 نتایج حاصل از مقایسه گروه کنترل وشم(باتویین1%)……………………………………………………………………………………56

3-2 نتایج آزمون آماری بخش دوم پژوهش……………………………………………………………………………………………………………63

3-2-1نتایج حاصل از مقایسه گروه های مختلف آزمایشی……………………………………………………………………………………….63

فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری

4-1 بحث ونتیجه گیری نهایی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………71

4-2 نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

4-3پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	ب

 

فهرست جداول

 

 

جدول1-1 مشخصات کمک حلال پلی سوربات 20……………………………………………………………………………………………….32

جدول2-1 خلاصه ای از روش انجام آزمایش…………………………………………………………………………………………………………45

جدول 3-1درصد مرگ ومیر بین گروه های دریافت کننده سالین وتویین5% درمقایسه باگروه کنترل………………………………51

جدول3-2: درصد مرگ ومیر بین گروه های دریافت کننده سالین وتویین1% درمقایسه باگروه کنترل……………………………..56

جدول3-3: درصد مرگ ومیر بین گروه ها ی دریافت کننده عصاره درمقایسه باگروه شم……………………………………………..64

 

 

 

 

 

 

 

	ج

 

فهرست شکل ها

 

شکل1-1 کمپلکس سوزنی موجی(Spike-waves)………………………………………………………………………………………………………..  15

شکل 1-2 گیاه درمنه کوهی در فصل رویشی (انبان کوه دامغان خرداد1390……………………………………………………………..37

شکل 1-3 گیاه درمنه کوهی در فصل زایشی ………………………………………………………………………………………………………..37

شکل 2-1 : مواد ، وسایل ودستگاه ها………………………………………………………………………………………………………………….43

شکل 2-2: روش تزریق درون صفاقی………………………………………………………………………………………………………………….46

 

 

 

	د

 

فهرست نمودارها

 

نمودار3-1 مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله اول تشنج در گروه­شم(تویین 5%) نسبت به گروه کنترل…………50

نمودار3-2: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله دوم تشنج در گروه­شم(تویین 5%)  نسبت به گروه کنترل………51

نمودار3-3:مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله پنجم تشنج در گروه­شم(تویین 5%)  نسبت به گروه کنترل………52

نمودار3-4: مقایسه میانگین تعداد ورود به مرحله 5تشنج در گروه­شم(تویین 5%)  نسبت به گروه کنترل…………………………53

نمودار3-5: مقایسه­ میانگین امتیاز تشنجی در گروه­شم(تویین5%)نسبت به گروه کنترل……………………………………………….54

نمودار3-6: مقایسه­ میانگین مدت زمان دوام تشنج در گروه­شم(تویین 5%)  نسبت به گروه کنترل………………………………..55

نمودار3-7: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله اول تشنج در گروه­شم(تویین1%)نسبت به گروه کنترل………..57

نمودار3-8: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله دوم تشنج در گروه­شم(تویین1%) نسبت به گروه کنترل……….58

نمودار3-9: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله پنجم تشنج در گروه­شم(تویین1%) نسبت به گروه کنترل……..59

نمودار3-10: مقایسه­ میانگین تعداد ورود به مرحله5 تشنج در گروه­شم (تویین1%) نسبت به گروه کنترل…………………..60

نمودار3-11: مقایسه­ میانگین امتیاز تشنجی در  گروه­شم(تویین1%) نسبت به گروه کنترل ……………………………………….61

نمودار3-12: مقایسه­ میانگین مدت زمان دوام تشنج در گروه­شم(تویین1%) نسبت به گروه کنترل…………………………….62

نمودار3-13: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله اول تشنج در گروه­های آزمایشی نسبت به گروه شم………..65

نمودار 3-14: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله دوم تشنج در گروه­های آزمایشی نسبت به گروه شم……….66

نمودار3-15: مقایسه­ میانگین زمان لازم برای شروع مرحله پنجم تشنج در گروه­های آزمایشی نسبت به گروه شم………67

نمودار 3-16: مقایسه­ میانگین تعداد ورود به مرحله5 تشنج در گروه­های آزمایشی نسبت به گروه شم………………………68

نمودار 3-17:مقایسه­ میانگین امتیاز تشنجی در گروه­های آزمایشی نسبت به گروه شم……………………………………………..69

 

 

 

	ه

 

چکیده

گونه های مختلف جنس درمنه به عنوان دارو دردرمان برخی از بیماری  هادربررسی های فیزیولوژیک وفارماکولوژیک به کار می رود .با توجه به این که گونه درمنه کوهی دارای مقادیر زیادی اسانس ازگروه ترپنوئیدخصوصا” لاکتون های سزکویی ترپن وکتون های مونوترپن با طیف وسیعی از فعالیت های بیولوژیک می باشد ، می تواندبرخی ازعملکرد های فیزیولوژیک بدن راتحت اثرقراردهد. دراین تحقیق اثر عصاره الکلی درمنه کوهی بر تشنج ناشی ازپنتیلن تترازول موردبررسی قرار گرفته است.

در این مطالعه از موش های سوری نرنژاد NMRI با وزن22-28گرم استفاده شد.حیوانات به سه گروه تقسیم شدند:1)گروه کنترل که مورد تزریق داخل صفاقی سالین قرار گرفتند.2)به گروه شم سالین وکمک حلال تویین20(1%)تزریق گردید.3)گروه آزمایش که شامل سه زیرگروه بود. دراین زیر گروه­ها موش­ها دوز­های  mg/kg5/7، 25/6، 5 عصاره گیاه به همراه کمک حلال Tween20 (1%) و سالین دریافت کردند. روش القاء صرع به این ترتیب بودکه 20 دقیقه پس ازتزریق درون صفاقی مقادیرفوق، کلیه گروه ها به میزانmg/kg80 پنتیلن تترازول نیز به همین روش دریافت کردند. نشانه­ های تشنجی طی مدت 20 دقیقه مورد ارزیابی قرارگرفتند. داده های حاصل از بخش اول پژوهش توسط آزمون تست T ((T-test مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفتند. مقایسه آماری نشان دادکه کمک حلال تویین 20(5%)شروع مراحل 1و2رابه طور معنی داری به تاخیر انداخت(P<0.01) وهمچنین شروع مرحله 5را نیزبه طور معنی داری به تاخیر انداخت(P<0.05) وتعدادورودبه مرحله5 تشنج را به طور معنی داری کاهش داد(P<0.01)ولی باتوجه به این که امتیازتشنجی راکاهش داد، اثر معنی داری روی آن نداشت وازطرفی باعث افزایش معنی داردوام تشنج یاطول تشنج گردید(P<0.05)  ودرصد مرگ ومیر کاهش پیدا کرد. بنابراین  باکاهش میزان کمک حلال تا1% اثرمعنی داری بر تشنج مشاهده نشد. داده های حاصل از بخش دوم پژوهش توسط آنالیز واریانس یک طرفه (onewayANOVA) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفتند ومقایسه آماری نشان داد که عصاره درمنه کوهی دردوز  5/7میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به طورمعنی داری زمان لازم برای شروع مرحله 2و 5 را با (P<0. 05) تسریع کرد و در همین دوز امتیاز تشنجی را به طور معنی داری در مقایسه با گروه شم با (P<0. 01) و با گروه دریافت کننده عصاره با دوز5 میلی گرم با (P<0. 05) افزایش داد. همچنین دوز­های25/6 با (P<0. 05) و 5/7 با (P<0. 01) به طور معنی داری ورود به مرحله5 را افزایش دادند. از طرفی میزان مرگ ومیر به طور وابسته به دوز افزایش پیدا کرد.

 

 

بررسی نتایج حاصل ازاین پژوهش نشان دادکه میزان غلظت کمک حلال تویین20می تواند برتشنج ناشی از   PTZ اثرگذارباشدو این یافته ها می تواند انتخاب غلظت حامل ها vehicle))رابرای استفاده درترکیب باداروهای مورد آزمایش یافاکتورهای تستی آسان کند وهمچنین عصاره الکلی گیاه درمنه کوهی درفصل رویشی می تواند تشنج ناشی ازپنتیلن تترازول را به طور وابسته به دوز وزمان افزایش دهد.به نظر می رسد،وجود برخی موادمثل سانتونین که جزولاکتون های سزکویی ترپن می باشد ویا وجودبرخی مونوترپن های کتونی مثل کامفوروسینئول(باکاهش آزادی کاتکولامین ها ازطریق مهارغیررقابتی گیرنده های استیل کولینی)موجب این امر می شوند.

واژه های کلیدی:تشنج،صرع ،پنتیلن تترازول،درمنه کوهی، 20  tween،seizure,ptz,epilepcy ,Gaba ,Ach reseptor ,artemisia ucheri,santonin,cineol,camphor,mice

 

 

 

 

 

مقدمه

صرع، یکی ازشایع ترین اختلالات عصبی بعد از سکته­ی­ مغزی است که به وسیله حملات تشنجی وتخلیه بیش از حدوموقت نورون ها یا فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز تشخیص داده می شود. (Lucindo J. et al, 2010,Xian-Yu Sun et al ,2010)   تشنج یکی از نشانه های بیماری صرع است ولی نخستین حمله نمی تواند بیانگر بیماری صرع باشد، بلکه این بیماری به وسیله حملات متناوب،ناگهانی،زودگذروعودکننده همراه است که معمولا”سطح هوشیاری رانیزدچاراختلال می کند ،باتوجه به مطالعات اپیدمیولوژیک بیش از50-60میلیون نفردرجهان دچار صرع هستند(كاتزونگ، ب. ،فتح­اللهی، ع. ،1380 ،  كاپلان، ه. ، رفیعی، ح. ، 1379، ارضی،ا. ،گله دار،ف.،1370، Lucindo J. et al, 2010,Xian-Yu Sun et al ,2010).حملات صرعی ممکن است درهمه ی سنین،همه ی نژادهاوهر دوجنس بروزکند(ارضی.ا و گله دار.ف،1370). میزان وقوع حملات صرعی در سال­های اولیه زندگی بیش از هر زمان دیگری است. تقریباً در 80 درصد از بیماران،شروع حملات قبل از سن 20 ­­سالگی است(ارضی.ا و گله دار.ف،1370). اگر چه با درمان استاندارد در 80 درصد موارد می­توان حملات تشنج را کنترل کرد,میلیون­ها نفر (500 هزار نفر در ایالات متحده) صرع کنترل نشده دارند. (كاتزونگ، ب. ،فتح­اللهی، ع. ،1380)  علل زیادی برای بیماری­های صرعی وجود دارد که با توجه به گوناگونی انواع آن،  ممكن است مكانیسم ایجاد كننده­ هر کدام متفاوت باشد، از جمله آن علل می­توان به بیماری­های عصبی گوناگون، عفونت، تومور، ضربه فیزیكی، بیماری­های مادرزادی، تب، عوامل سمی و عوامل متابولیک اشاره كرد.( Holtman L. et al, 2009) در مواردی كه علل مشخص برای حملات صرعی پیدا نكنیم، واژه صرع ایدیوپاتیک (Idiopatic) یا اولیه را به كار می­بریم. (سلطان زاده ا.، 1383) سیكلواكسیژنازها (آنزیم سنتز کننده پروستاگلاندین­ها) به دلیل ایفای نقش مهم در اختلالات و بیماری­های عصبی، ممكن است نقش ویژه­ای در بیماری­زایی صرع داشته باشند. نوروترانسمیترهای مختلفی، بویژه GABA و گلوتامات نقشی كلیدی در پاتولوژی صرع دارند. (Hille, B.,1992)

باوجودگسترش درزمینه داروهای ضدتشنج جدید هنوز بیماری صرع به طور کامل درمان نشده  است(Lucindo J. et al, 2010)تقریبا95درصدازداروهای رایج وقابل دسترس جهت درمان صرع قبل از1985موردآزمایش قرارگرفت ودر60-