(L.) DC.

چکیده

سابقه استفاده از گیاهان به قدمت تاریخ زندگی بشر بر روی کره زمین است و این تاریخچه انسان را به بررسی و کنکاش بیشتر در مورد ذخیرههای غنی گیاهی در جهان ترغیب می کند. این ‌پژوهش به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات فرار و ارزیابی فعالیت ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، سمیت سلولی و محتوای تام فنلی عصاره متانولی دو گیاه شوكران باغی و خار عروس از منطقه گرد بیشه بروجن می پردازد. ترکیبات فرار این گیاه با روش تقطیر همزمان با استخراج حلال ‌آلی استخراج و با GC-MS شناسایی شد. لینولئیک اسید و بتا-گورجونِن از اجزاء اصلی اسانس این گیاهان بودند. در سنجش خواص ضد اکسیدانی از روش‌های مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2- دی‌فنیل-1- پیکریل‌هیدازیل (DPPH) و بی‌رنگ شدن بتاکاروتن-لینولئیک‌اسید استفاده شد. محتوای تام فنلی عصاره‌ها نیز با واکنشگر فولین-‌ سیوکالتو اندازه‌گیری شد. سمیت‌ سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضدمیکروبی آن با روش های تعیین حساسیت آنتی‌بیوتیکی شامل دیسک دیفیوژن و حداقل غلظت ممانعت ‌کننده رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. در روش DPPH، IC50 برحسب میکرو‌گرم بر میلی‌لیتر برای‌ عصاره‌های ساقه و برگ خار عروس و ساقه و برگ و میوه شوکران باغی به ترتیب 02/287 ، 2/567 ، 7/70 و 43/46 می‌باشد که در مقایسه باBHT (µg/ml81/21IC50= ) عصاره های ساقه و برگ خار عروس و شوکران باغی فعالیت ضد اکسیدانی ضعیفی دارند؛ در مقایسه عصاره‌های میوه و میوه فاقد چربی شوکران باغی با BHT ، این عصارها فعالیت ضد اکسیدانی خیلی بیشتری دارند. که محتوای فنلی عصاره‌های ساقه و برگ خار عروس و ساقه و برگ و میوه شوکران باغی به ترتیب23/6±37/19،27/0±35/14،79/13±82/99 ،22/8±17/131 نیز آن را تأیید می کند. در روش بتا کاروتن-لینولئیک‌اسید، درصدهای مهار اکسایش ساقه وبرگ خار عروس و ساقه و برگ و میوه شوکران باغی (به ترتیب 45/3±61/52، 49/1±94/68، 37/4±17/69 و 26/2±77/64) در مقایسه با BHT (25/3±75/77) قابل‌توجه بود. سمیت‌ سلولی گیاه در روش کشندگی میگوی آب شور ضعیف ارزیابی شد و نیز عصاره‌های متانولی با قطر هاله در محدوده 14-11 میلی‌متر و µg/ml1000MIC> نسبت به میکروارگانیسم‌های مورد آزمایش در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌های سنتزی، فعالیت ضدمیکروبی خوبی را نشان داد.

کلمات کلیدی: تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی، ضد اکسیدان، ضدمیکروبی، سمیت سلولی

فهرست مطالب

عنوان	صفحه
فصل اول: مباحث نظری	1
پیش‌گفتار	2
1-1- ترکیبات طبیعی	3
1-1-1- آلکالوئید	3
1-1-2- فلاونوئیدها	4
1-1-3- کومارین‌ها	4
1-1-4- گلیکوزیدها	4
1-1-5- لیگنان‌ها	5
1-1-6- استروئیدها	5
1-1-7- اسانس‌ها	5
1-1-7-1- شیمی اسانس‌ها	5
1-1-7-2- بیوسنتز اسانس‌ها	9
1-1-7-3- کاربردهای اسانس‌های طبیعی	11
1-2- عصاره‌های گیاهی	11
1-2-1- استخراج عصاره گیاهی	11
1-2-1-1- استخراج گرم ‌و مداوم (سوکسله)	12
1-2-2- استخراج اسانس‌های طبیعی	13
1-2-2-1- تقطیر با بخار همزمان با استخراج حلال آلی (SDE)	15
1-3- تركیب‌های ضد اكسیدان	16
1-3-1- روش های سنجش فعالیت ضد ‌اكسیدانی	17
1-3-1-1- آزمون بی‌رنگ شدن بتا كاروتن در حضور لینولئیک اسید	17
1-3-1-2- سنجش مقدار تام فنل با FCR	18
1-3-1-3- سنجش ظرفیت به دام انداختن رادیكال DPPH	19
1-4- کروماتوگرافی‌گازی	20
1-4-1- اجزای اصلی دستگاه کروماتوگرافی گازی	21
1-4-1-1- مخزن گاز حامل	21
1-4-1-2- سیستم تزریق نمونه	21
1-4-1-3- ستون ‌وآون‌ستون	21
1-4-1-4- سامانه آشکارساز	22
1-4-2- کروماتوگرافی گازی/طیف‌سنج جرمی (GC-MS)	22
1-4-2-1- طیف‌سنج جرمی چهارقطبی	23
1-4-3- شاخص بازداری کواتس	23
1-5- ارزیابی سمیت سلولی	25
1-6- فعالیت ضد میکروبی	26
1-6-1- میکروارگانیسم‌ها	27
1-6-1-1- باکتری‌ها	27
1-6-1-2- قارچ‌ها	27
1-6-2- محیط‌های کشت میکروبی	28
1-6-3- حساسیت آنتی‌بیوتیکی	29
1-6-3-1- روش دیسک دیفیوژن	29
1-6-3-2- روش حداقل غلظت ممانعت کننده رشد (MIC)	29
1-7- گیاه‌شناسی	30
1-7-1- خصوصیات گیاه شناسی راسته چتریان (Apiales)	30
1-7-2- خصوصیات گیاه شناسی خانواده چتریان (Apiaceae)	30
1-7-3- ویژگی های گیاه شناسی طایفه Smyrneae	31
1-7-4- ویژگی های گیاه شناسی شوکران‌ باغی	31
1-7-5- ویژگی های گیاه شناسی خار عروس	32

فصل دوم: دستگاه ها، مواد و روشها	34
2-1- دستگاه ها، مواد و وسایل مورد استفاده	35
2-1-1- دستگاه‌ها و وسایل مورد استفاده	35
2-1-2- مواد شیمیایی مورد استفاده	36
2-1-3- میکروارگانیسم‌ها و آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده	37
2-2- منابع گیاهی مورد استفاده	38
2-2-1-‌ جمع آوری وآماده سازی نمونه‌های گیاهی	38
2-3- جداسازی واستخراج عصاره از نمونه گیاهی	38
2-3-1- عصاره گیری از نمونه گیاه	38
2-3-2- تعیین بازده عصاره‌گیری	39
2-4- استخراج ترکیبات فرار گیاهی	39
2-4-1- تعیین بازده اسانس‌گیری	40
2-4-2- شناسایی ترکیب‌های فرار گیاه با دستگاه GC-MS	40
2-5- بررسی فعالیت ضد اكسیدانی	41
2-5-1- بررسی فعالیت ضد اكسیدانی به روش DPPH	41
2-5-2- اندازه‌گیری مقدار كل تركیبات فنلی	42
2-5-3- آزمایش بی‌رنگ شدن بتاکاروتن در حضور لینولئیک‌اسید	44
2-6- فعالیت ضدمیکروبی	46
2-6-1- روش انتشار در آگار (دیسک دیفیوژن)	46
2-6-2- تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد	46
2-7- آزمون سمیت سلولی	47

فصل سوم: بحث و نتیجه گیری	48
3-1- ترکیبات ‌فرار گیاهی	49
3-1-1- استخراج ترکیبات ‌فرار گیاهی	49
3-1-2- شناسایی ترکیبات فرار گیاه	50
3-2- استخراج عصاره متانولی از گیاه	53
3-3- آزمون‌های سنجش فعالیت ضد اکسیدانی	54
3-3-1- آزمون DPPH	54
3-3-2- بررسی کل ترکیب‌های فنلی به روش Folin-Ciocalteu	61
3-3-3- آزمون بتاکاروتن-لینولئیک‌اسید	63
3-4- بررسی فعالیت ضدمیکروبی	64
3-5- سمیت سلولی	66
نتیجه‌گیری	67
پیشنهادها	68
منابع و مآخذ	69

فهرست شکل‌ها

صفحه

عنوان

شکل1-1: ساختار ترکیبات اسانسی

شکل 1-2: مسیرهای بیوسنتز پیش‌سازهای ترپنوئیدها

شکل 1-3: مسیر بیوسنتز شیکمیک اسید در فنیل‌پروپانوئیدها

شکل1-4: دستگاه سوکسله

شکل1-5: دستگاه تقطیر و استخراج همزمان

Physospermum Cusson ex Juss. شکل1-6: گیاه

Morina persica L. گیاه شکل 1-7:

فهرست نمودارها

صفحه

عنوان

در حضور ضد اکسیدان DPPHنمودار 1-1: نمودار جذب- طول‌موج برای

نمودار 3-1: نمودار درصد مهار- منفی‌لگاریتم غلظت برای استاندارد BHT

نمودار 3-2: نمودار درصد مهار در برابر منفی ‌لگاریتم غلظت عصاره اندام هوایی خار عروس

نمودار 3-3: نمودار درصد مهار- منفی ‌لگاریتم غلظت عصاره ساقه و برگ شوكران باغی

نمودار 3-4: نمودار درصد مهار – منفی ‌لگاریتم غلظت عصاره میوه شوكران باغی

نمودار 3-5: نمودار درصد مهار- منفی ‌لگاریتم غلظت عصاره میوه فاقد چربی شوكران باغی

نمودار 3-6: مقایسه نتایج DPPH عصاره‌ های متانولی گیاه شوكران باغی و خار عروس

نمودار 3-7: نمودار جذب در برابر غلظت استاندارد گالیک اسید

نمودار 3-8: مقایسه معادل گالیک‌اسید ترکیبات فنلی در عصاره‌های شوكران باغی و خار عروس

نمودار3-9: مقایسه درصدهای مهار لینولئیک‌اسید عصاره‌های شوكران باغی و خار عروس

فهرست جدولها

صفحه

عنوان

جدول2-1: دستگاه‌های مورد استفاده

جدول2-2: انواع مواد شیمیایی مورد استفاده

جدول2-3: انواع میکروارگانیسم‌های مورد استفاده

جدول2-4: آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده

جدول3-1: مقایسه بازده استخراج ترکیبات فرار

جدول3-2: ترکیب درصد اجزای فرار در شوکران باغی

جدول3-3: ترکیب درصد اجزای فرار در خار عروس

جدول3-4 : مقایسه بازده عصاره‌گیری

جدول3-5: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از نمونه استاندارد BHT

جدول3-6: نتایج آزمون DPPH برای نمونه استاندارد BHT

جدول3-7 : درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره اندام هوایی خار عروس

جدول3-8 : نتایج آزمون DPPH برای اندام هوایی خار عروس

جدول3-9: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره ساقه و برگ شوكران باغی

جدول3-10: نتایج آزمون DPPHبرای عصاره عصاره ساقه و برگ شوكران باغی

جدول3-11: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره میوه شوكران باغی

جدول3-12: نتایج آزمون DPPHبرای عصاره میوه شوكران باغی

جدول3-13: درصدهای مهار DPPH برای هر غلظت از عصاره میوه فاقد چربی شوكران جدول3-14: نتایج آزمون DPPH برای عصاره میوه فاقد چربی شوكران باغی

جدول3-15: نتایج آزمون DPPH عصاره گیاه خار عروس و عصاره های شوكران باغی

جدول3-16: جذب مربوط به غلظت‌های متفاوت گالیک‌اسید

جدول3-17: محتوای فنولی عصاره‌های گیاهی

جدول3-18: درصد مهار لینولئیک اسید عصاره های گیاهی

جدول3-19 : نتایج مربوط به تعیین فعالیت ضدمیکروبی عصاره‌های گیاهی

علایم و اختصارات

Isoprenyl diphosphate

Dimethylallyl diphosphate

Mevalonic acid

1-Deoxy-D-xylulose-5-phosphate

2C-methyl-D-erythritol-4-phosphate

Geranyl pyrophosphate

Neryl pyrophosphate

Farnesyl pyrophosphate

Phenyl alanine ammonialyase

Simultaneous distillation–extraction

parts-per-billion

Deoxy ribonucleic acid

Adenosine triphosphate

Folin–Ciocalteu Reagent

potential of Hydrogen

2,2-Diphenyl-1-Picrylhydrazyl

half maximal inhibitory concentration

Gas Chromatography

Flame Ionization Detector

Gas chromatography– Mass Spectrometry

direct current

alternating current

Retention Time

Kovats Index

National Cancer Institute

Minimum Inhibitory Concentration

Disk Diffusion

Ultraviolet-Visible

Dimethyl Sulfoxide

Butylated hydroxytoluene

Colony-forming unit

International Unit

National Committee for Clinical Laboratory Standards

Brain-heart infusion

Sabouraud dextrose agar

Potato dextrose agar

Nutrient agar

median Lethal Concentration

Ferric reducing antioxidant power

Thiobarbituric acid

IPP

DMAPP

MVA

DXP

MEP

GPP

NPP

FPP

PAL

SDE

ppb

DNA

ATP

FCR

DPPH

IC50

FID

GC-MS

NCI

MIC

UV-Vis

DMSO

BHT

CFU

I.U.

NCCLS

BHI

SDA

PDA

LC50

FRAP

TBA

مقدمه

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب