پورسینای رشت در سال 93

هایدگر و خوانش‌های با گرایش تحلیلی.. 18

والتر كافمن و نقد نیچه‌ای از هایدگر. 24

فهرست منابع   31

راهنمای مخفف‏ها 33

  . 41

ناپوشیدگی و حقیقت.. 41

هراس، ترس، ملالت.. 45

هنر و اثر هنری.. 48

هستی: پیش‏درآمد. 51

. 54

پروا، دلمشغولی، دگرمشغولی.. 58

وجدان و گناه 62

65

دازاین.. 67

مرگ و مردن. 70

تفاوت، هستی‏شناختی.. 73

زمین، جهان، خدایان، انسان. 77

ماهیت.. 80

رویداد، پیشامد، رخداد. 84

هرروزگی.. 88

اگزیستانس… 90

تجربه. 93

سقوط.. 96

تقدیرفردی و سرنوشت.. 99

پایان‏پذیری.. 102

فراموشی و وانهادگی هستی.. 106

آزادی.. 109

آینده 112

خدا و الهیات.. 116

بنیان و ورطه. 119

هرمنوتیک و دور. 123

تاریخ‏نگاری.. 126

تاریخ و حیث‏تاریخی.. 130

تاریخ هستی.. 133

(بی)خانه(مانی) و بی‏مأوا 136

افق. 138

 

 

 مقدمه

 زبان های دگر در تأملات هستی‌شناسانه

دیدگاه نامتعارف هایدگر درباره زبان و شیوه تجدیدنظرطلبانه‌ی خوانش او از متون سنت فلسفه‏ی غربی و آن ‌چه در این متون بیان یا به عبارتی دقیق‌تر پنهان می‌شود، یکی از وجوه بسیار مهم تفکر اوست. توجه ویژه‏ی او را به زبان باید در پرتو تلاش یکپارچه و دائمی او برای غلبه کردن و فائق آمدن بر متافیزیک فهمید؛ متافیزیکی که بنیاد و اساس شیوه‏ی تفکر غرب مدرن را تشکیل می‌دهد. به عبارت دیگر هدف هایدگر روشن کردن فهم پیشاهستی‌شناسانه‌ای از هستی است که سنت غربی درست آن ‌گاه که بر آن تکیه دارد، آن را می‌پوشاند و پنهان می‌کند. این فهم پیشاهستی‌شناسانه که متعلق حقیقی پرسش از معنای هستی است، در زبان خانه کرده است. و از همین رو است که تلاش برای آشکارسازی این فهم بنیادی، ما را از سویی ملزم به درگیری اجتناب‌ناپذیری با زبان متون سنت غربی و ساخت‌گشایی این زبان و از سوی دیگر تلاش برای دستیابی به زبانی نوین که متناسب فهم هستی باشد، می‌کند. هر دو مسیر این جستجو را می‌توان در پاراگرافی از ابتدای هستی و زمان یافت: «ما این وظیفه را ]کشف حجاب از سنت به سوی پرسش از هستی[ به‏مثابه وظیفه‌ای می‌فهمیم که در انجام آن باید با راهنمایی گرفتن از پرسش از هستی، درون‌مایه‏ی سنتی اونتولوژی باستان را ساخت‌گشایی کنیم تا به آن تجربه‌های اصیلی برسیم که در آن‌ ها نخستین تعین‌های هستی را که از آن پس هدایت‌کننده‏ی ما بودند به چنگ آوریم» (هایدگر، 1389، 31).

    پس از هستی و زمان، زبان به مهم‌ترین دغدغه‏ی هایدگر تبدیل شد. هستی‌شناسی بنیادین دازاین در هستی و زمان، هایدگر را به سوی توجه به این نکته سوق داد که کار خطیر فلسفه حفظ نیروی بنیادی‌ترین کلماتی است که دازاین خویشتن را در آن‌ ها اظهار می‌کند. توجه به نیروی بنیادی‌ترین کلمات با آن چه که هایدگر از ماهیت زبان در نظر دارد ارتباط ویژه‌ای دارد. هایدگر زبان را به سادگی وسیله‌ای برای بازنمایی چیزها یا اندیشه‌ها و رسانه‌ای برای ارتباط با دیگران نمی‌داند. زبان به نزد هایدگر با مفهوم پیچیده و مهم «جهان» در هستی و زمان و «الثئیا (aletheia)» یا «حقیقت» در دوره دوم تفکرش قرین است. «تنها آن‌جا که زبان هست جهان هست.» (Heidegger, 2000a, p56). زبان در بنیاد خود یک اثر هنری و یک انکشاف و آفرینش شاعرانه است. زبان آن چیزی است که جهانی را که در آن اقامت داریم به روی ما می‌گشاید و زبان است که در اصل سخن می‌گوید و نه انسان‌ها. «دقیقاً این زبان است که سخن می‌گوید. انسان نخست آن‌گاه و تنها زمانی به سخن می‌آید که با گوش سپردن به فراخوان زبان به آن پاسخ می‌دهد.» (Heidegger, 1966, p216). تلقی بنیادی هایدگر درباره‏ی زبان و فهم ماهیت آن در پیوند با هستی، تفکر او را از نمونه‌های مشابه فلسفه در قرن معاصر متمایز می‌کند. به نزد هایدگر زبان مجموعه‌ای از گفت و شنود‌ها و حرکات دست و سر و زمان‌بندی و از همه مهم‌تر سکوت است و به دلیل همین گستردگی پدیداری‌اش باید آن را به عنوان محیط فراگیر و تعیین کننده‌ای دانست که افقی مشترک را که درون آن فهم امکان‌پذیر می‌شود، می‌گشاید و آن را حفظ می‌کند. این محیط فراگیر را بر خلاف تصور بسیاری از فیلسوفان زبان‌شناس معاصر و فلاسفه‏ی تحلیلی انگلیسی آمریکایی، نمی‌توان درون یک دستگاه علائم و یک نظام مدون دستوری یا گونه‌ای طبقه‌بندی انواع کنش‌های گفتاری و ساختاری از دال و مدلول به طور کامل محصور ساخت. از سوی دیگر اقامت تاریخی ما در زبان و تلقی ما از اهمیت سکوت‌ها و گوش سپردن به ندای زبان راه‌گشای تلاش هایدگر برای ساخت‌گشایی از متون سنت متافیزیک غربی و خواندن ناگفته‌های این متون است. این برداشت گسترده از زبان و نسبت آن با حقیقت هستی به زبان و شیوه‏ی اندیشه‏ی فلسفی هایدگر شکل و شمایل خاصی بخشیده است که از آن میان، ابهام و پیچیدگی زبان او شهره‏ی خاص و عام و دست‌آویز مهمی برای نقد و رد او از جانب دیگر فیلسوفان معاصر است.

    تشخیص افراطی هایدگر درباره بنیاد متافیزیکی زندگی و تفکر غربی و ضرورت گسستی کامل از این سنت و باز کردن راه برای پرسش از معنای هستی و شنیدن فراخوان آن، وی را درگیر بحثی پردامنه درباره معنای متون فلسفی و شاعرانه سنت غربی کرده است. این درگیری با سنت فرهنگی غربی، در دهه‏ی سی با اقدام سراسیمه‌ هایدگر در پیوند با خیزش ملت آلمان منظره‌ای غریب را پیش چشم خواننده‏ی آثار او ترسیم می‌کند. گذشته از رفتار عجولانه‏ی او در همراهی با جریان نازی آلمان، نحوه‏ی خوانش و تفسیر او از متون شاعرانه‏ی هولدرلین و فیلسوفان غربی و تلاش برای ساخت‌گشایی از این متون و راه‌یابی به ژرفای هستی‌شناسانه این متون یکی از اصلی‌ترین موجبات بدبینی نسبت به وثاقت تفکر اوست. اصل راهنمای او برای تفسیر این متون توجه‌دادن به این نکته است که راه یکه و ساده‌ای برای عبور از متافیزیک وجود ندارد و در عوض ما باید دگرگونی بردبارانه و اندیشمندانه‌ی سنت‌های خودمان را به انتظار بنشینیم؛ دگرگونی‌ای که در مقطعی از رشد تفکر او به صورت ساخت‌گشایی از متون غربی برای دستیابی به نااندیشیده‌های نهفته در این متون رخ نمایانده است.

    تمرکز هایدگر بر روی متون فلسفی و شاعرانه نباید به سادگی چنین نتیجه گرفت که او فلسفه و شعر را بنیاد انتیک زندگی غربی می‌داند. به همین ترتیب خوانش‌های او از این متون را نباید از سنخ ‌خوانش‌های انتیکی دانست که از سویی به دنبال بیرون کشیدن منظور و معنای مورد نظر نویسنده یا شاعر است و یا از سوی دیگر این متون را به اسنادی تاریخی صرف فرومی‌کاهد. بلکه او در تفسیر متون شاعرانه و فلسفی به دنبال سویه‌ی نااندیشیده‌ی اندیشه‌ی نهفته در متن است که دقیقاً همین امر نااندیشیده که خود را در ناگفته‌های متن همزمان آشکار و پنهان می‌کند است که کار را برای فائق آمدن بر آن متن و راه‌یابی به سوی درک حقیقت هستی‌شناسانه‌ی تاریخی متن می‌گشاید. هایدگر در ساخت‌گشایی از متون غربی تلاش می‌کند تا با راه‌یابی به معنای بنیادی کلیدی‌ترین واژه‌ها و اصطلاحات محوری متن معنای تاریخی آن‌ ها را آشکار کند. این معنای تاریخی را باید در ارتباط با مفهوم ژرف ‌تاریخ یا Geschichte هایدگری فهمید. این معنای تاریخی درون متن، به ظاهر بدیهی و بسیار نااندیشیده است و با سایه افکندن بر متن امکان سخن گفتن متن را و معناداری‌اش را می‌گشاید. به عبارت بهتر معناداری متون بنیادی سنت غربی باید در نسبت با جهانی فهمیده شود که زبان متن آن جهان را می‌گشاید. دقیقا همین جهان‌مندی و تاریخ‌مندی متن است که امکان راه‌یابی ما به آغازی‌ترین تجربه‌ها و از سر گیری آن‌ ها را برای پرداختن به حقیقت هستی را فراهم می‏کند.

    به علاوه دیدگاه هایدگر درباره خوانش متن فلسفی و تفسیر آن برای بازگشایی پرسش از هستی، با آن‌چه سنت انگلیسی زبان به عنوان تفسیر متن می‌شناسد بسیار بیگانه است. چنانکه ژاک دریدا می‌نویسد، برای فلسفه تک‌معنایی بودن زبان یعنی آرمان زبانی خالی از ابهام و با یک معنای روشن، گوهر یا به عبارت بهتر غایت زبان است و هیچ فلسفه‌ای به خودی خود از این آرمان صرف نظر نکرده است. بلکه این آرمان خود فلسفه است (دریدا، 1982، 247). بر این اساس و در سنت انگلیسی آنچه را که معمولا نخستین نشانه مباحثه فلسفی به شمار می‌آورند تبدیل اصطلاحات شخص به زبان و مفاهیمی تک معنا و دقیق است. این هم‌سطح‌سازی زبانی یکی از مهم‌ترین مشخصه‌ های متافیزیکی است که هایدگر به نبرد با آن برخاسته است. هایدگر از پیدایی و یکسویگی واژگان بیزار است. این هم‌سطح‌سازی و یکنواختی مانع انکشاف شاعرانه و اصیل هستی است. متافیزیک با فشردن خصمانه زبان در سطحی واحد، چند پهلویی ذاتی هستی را که در عین حال خود را پنهان و آشکار می کند، انکار می‌کند. هایدگر برای نشانه‌گذاری این درک از زبان و سلطه‌جویی متافیزیک تعبیر جالب توجه و برنده‌ی لوژیسم را علیه منتقدین منطق‌گرا و تحلیلی خود به کار می‌برد.

    در اینجا و پیش از پرداخت تفصیلی‌تر به انتقادات معاصر از خصلت‌های زبانی و بیانی تفکر هایدگر لازم است که به تحولی در نگاه وی به زبان و تجربه‌های زبانی او اشاره‌ای بکنیم. هایدگر در مقدمه‌ای که بر کتاب ریچاردسون[1] نوشته، آورده است که «هستی با هستنده‌ها ادغام می‌شود، او هویدا می‌شود و به  واسطه‏ی همان واقعیتی که او را آشکار کرده بود، پنهان می‌شود.». این دیالکتیک آشکارگی و اختفا یکی از اصلی‌ترین درون‌مایه‌های تطور اندیشه هایدگر است. با این حال نوع مواجهه‏ی هایدگر با این دیالکتیک و در زبان آوردن رفتار هستی در نسبت با هستندگان و پدیدارهایی مثل زبان و تاریخ و تکنولوژی، در طول زندگی فکری او تغییرات مهمی داشته است. ماجرای مهم چرخش هایدگر را می‌توان در رابطه با رویایی او با تجربه‌های زبانی‌اش تحلیل کرد.

    هایدگرِ هستی و زمان بسیار قاعده‌مندتر از هایدگر متأخر به مسئله هستی و رفتار دیالکتیکی آشکارگی و اختفا می‌پردازد. او تلاش می‌کرد با ارائه توصیفی پدیدارشناسانه-هرمنوتیک از وجود انسانی راه را برای طرح پرسش از معنای هستی بگشاید. ساختار مفهومی و زبانی هستی و زمان از دو عنصر متضاد با هم ساخته شده که تجلی همان دیالکتیک بین آشکارگی و اختفای هستی است. این کتاب از طرفی واجد مجموعه‌های سرشار از اصطلاحات خاص هایدگری است که تلاش می‌کنند نظمی یگانه و مکانیکی به تحلیل هستی‌شناسانه دازاین بدهند. این نظم واژگانی هستی و زمان در ساختاری دو قطبی چارچوب‌بندی شده است که می‌توان تمامی تمایزات دو گانه آن را با کمک تمایز محوری هستی اصیل و نااصیل گروه‌بندی کرد. شمار این تمایزات در کتاب بسیار زیاد است و ما در بخش‌ بعدی که به تفصیل به بازی‌های زبانی هایدگر در هستی و زمان می‌پردازیم نمونه‌ای از این ساختار دوگانه را نشان خواهیم داد.

    مترجم فارسی هستی و زمان برای توصیف این ساختار زبانی از تعبیر جالبی بهره برده است: زبان هایدگر در این اثر از نمودی مکانیکی برخوردار است. ما در هستی و زمان گویی با یک جعبه لوگو مواجه می‌شویم که قطعات مختلف آن به مناسبت‌های گوناگون در اشکال متفاوتی به هم می‌چسبند تا مضامین و تعبیرهایی تازه بیافرینند و باز از هم جدا می‌شوند تا در اشکالی جدید از نو به هم بپیوندند. با نگاهی دقیق می‌توان همان ساخت بندبندی تعابیر و مفردات هایدگری را در ساخت کل اثر نیز مشاهده کرد. وی همچنین برای این کاربری زبانی خاص هایدگر در هستی و زمان به پاراگرافی از خود متن هایدگر استناد می‌جوید که در آن هایدگر خودش هم به نازیبایی و بی‌لطافتی سبک کلامی اعتراف کرده است: «درباره بی‌لطافتی و نازیبایی کلام در تحلیل‌های آتی تذکر این نکته لازم است که با نقل و روایت از هستنده خبردادن یک چیز است و هستنده را در هستی‌اش به چنگ آوردن یک چیز دیگر. برای انجام این وظیفه اخیر اغلب نه فقط واژگان بلکه قبل از هر چیز دستور زبان در دسترس نیست. اگر مجاز باشیم به تحقیق‌های کهن‌تر درباره معنای هستی اشاره کنیم که در سطحی قیاس‌ناپذیر و بی‌همتا قرار دارند آن‌گاه با مقایسه پاره‌های انتولوژیکی پارمندیس افلاطون یا فصل چهارم کتاب هفتم متافیزیک ارسطو با قطعه‌ای روایی از توکیدیدس خواهیم دید که صورت‌بندی‌هایی که فیلسوفان یونانی بر معاصرانشان تحمیل کرده‌اند تا چه اندازه ناشنیده و بی‌سابقه بوده است. و جایی که نیروها ماهیتا قلیل‌تر و به ویژه قلمرویی از هستی که باید بازگشوده شود از نظر اونتولوژیکی بسیار صعب‌تر از قلمرو عرضه شده به یونانیان است اطاله پردازش مفاهیم و ناسفتگی بیان نیز افزون‌تر خواهد بود» (همان، 51).

    مترجم هستی و زمان با هوشیاری و تیزبینی جالب توجهی و در تفسیر برداشت خود از خصلت مکانیکی زبان هایدگر در هستی و زمان به نکته مهمی اشاره می‌کند که نشان‌دهنده همین خصلت متضاد و دیالکتیکی هستی و زمان است: «نیازی به تصریح نیست که این اشاره کوتاه من به جلوه مکانیکی زبان هایدگر در این کتاب تنها به رویه زبان او محدود می‌شود و به هیچ‌وجه به رابطه آن با لایه‌های تو در تو و روی هم انباشته معناهایی که ژرفا را می‌جویند تعرضی نمی‌کند» (همان، 12). این تضاد بین ساختار مفهومی و سبک زبانی مکانیکی و نظام‌مند و بسته‌ی کتاب هایدگر و تودرتویی معناهایی که بناست با این ساختار منضبط به چنگ آیند، نمونه‌ای از همان تضاد دیالکتیکی آشکارگی و اختفاست. هایدگر در هستی و زمان تلاش می‌کند تا با کارپردازی‌های زبانی منضبط و آفریدن محورهای هم‌نشینی پیچیده، هستنده را در هستی‌اش به چنگ آورد. اما تضاد و کشمکش بین آشکارگی و اختفا بیشتر از آن است که بتوان با چنین اصطلاح‌سازی‌های پیچیده‌ای بر آن غلبه کرد. در این معنا چرخش هایدگر را می‌توان به همین آزادسازی زبانی و قطع نظر از پرداختن به ساخت‌های منضبط و مکانیکی مربوط کرد. در واقع نیروی شدیداً گریزنده‌ی محتوای هستی‌شناسانه هستی و زمان نهایتاً به شکسته شدن ساختار زبانی و سبک پردازش مفهومی این کتاب منجر می‌شود. این فروپاشی زبانی را می‌توان به دریافت عمیق‌تر هایدگر از معنای هستی مرتبط ساخت. هستی در آثار پس از هستی و زمان خصلت منسجم خود را از دست می‌دهد و راهنمای نوعی آشفتگی شدید زبانی و مفهومی می‌شود: واژه هستی معنای معینی ندارد ولی ما همچنان آن را به معنای معینی می‌فهمیم. تعریف هستی به مثابه امری کاملا نامتعین و شدیداً متعین اثبات می‌شود. از دیدگاه منطق متعارف در اینجا با تناقض آشکاری مواجهیم. چیزی که با خود در تناقض است نمی‌تواند باشد (Heidegger, 2000b, p78).

     تأکید هایدگر بر خصلت متناقض هستی راه را به سوی ابهام‌گرایی شاعرانه و رمزی-عرفانی آثار بعدی او باز می‌کند. وفق نظر هایدگر تنها و تنها زبان شاعرانه است که غنای آشکارگی و اختفای هستی را، نیروی بنیادی‌ترین کلمات را حفظ می‌کند و تداوم می‌بخشد. زبان روزمره که ما از آن به عنوان وسیله‌ای برای برقراری اطلاعات استفاده می‌کنیم تخت و بی‌ابهام است. خواست متافیزیک برای تطابق یک به یک مفاهیم و واژگان در رشته‌دانش‌هایی مانند زبان اطلاعاتی

كلمات كلیدی :

 زمانبندی بهنگام،  ماشین­های موازی مستقل، اثرات استهلاک، نگهداری و تعمیرات چندگانه

فهرست

فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق 1

1-1- زمانبندی 2

1-1-1- اهمیت وضرورت زمانبندی تولید 2

1-1-2- معیارهای کارایی زمانبندی 3

1-1-3- اطلاعات مورد نیاز در زمانبندی 3

1-2- تعریف برخی از مفاهیم 7

1-3- نگهداری و تعمیرات 9

1-3-1- اهمیت نگهداری و تعمیرات و نقش آن در سازمان 10

1-3-2- سیستم ها و روش های نت 10

1-3-2-1- سیستم های غیر برنامه ای واکنشی 11

1-3-2-2-سیستم های برنامه ای 11

1-3-2-3- نت پیشگیرانه 11

1-3-2-3-1- تعمیرات منظم دوره ای 11

1-3-2-3-2- تعمیرات پیشگویانه 12

1-3-2-4- نگهداری و تعمیرات اصلاحی   12

1-3-2-5-تعمیرات اساسی 12

1-3-2-6- سیستم های نت فراگیر و جامع 13

1-3-2-6-1- تعمیرات و نگهداری مبتنی بر قابلیت اطمینان 13

1-3-2-6-2- سیستم نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر 14

1-4- نظام تولید بهنگام 15

1-5- استهلاک و زمانبندی 16

1-6- مشخصات مساله ماشین های موازی این مطالعه 18

1-7- روش حل 19

1-8- اهداف تحقیق 20

1-9- جمع بندی 20

فصل 2- ادبیات و پیشینه تحقیق 22

2-1-  مقدمه 23

2-2- مروری بر رویکرد و اصول سیستم های تولیدی JIT 26

2-3- توالی ماشین های موازی با معیار دیرکرد 29

2-3-1-حداقل کردن کل دیرکرد 29

2-3-2- حداقل کردن دیرکرد وزنی 31

2-4- توالی ماشین های موازی با معیار زودکرد و دیرکرد 32

2-5- مسائل با تمرکز بر زمان آماده سازی بین کارها   33

2-6- مسائل با تمرکز بر موعد تحویل یکسان برای کارها  34

2-6-1- موعد تحویل معلوم 35

2-6-2- موعد تحویل نا معلوم 35

2-7- مروری بر مطالعات زمانبندی با اثر استهلاک 36

2-8- روش های حل 37

2-8-1- مروری  الگوریتم های ابتکاری 37

2-8-2- مروری  الگوریتم های فرا ابتکاری 37

2-9- مروری بر کارهای انجام شده 38

فصل 3- روش تحقیق 39

3-1- مقدمه 40

3-2- مدل ریاضی پیشنهادی 41

3-2-1- اندیس­ها 41

3-2-2- پارامترهای ورودی 42

3-2-3- متغیرهای تصمیم  42

3-2-4- ساختار اصلی مدل 43

3-2-5- اعتبار سنجی مدل 46

3-3- ساختار کلی الگوریتم های تکاملی 46

3-4- الگوریتم ژنتیک 47

3-4-1- تعریف 47

3-4-2- گذری برژنتیک طبیعی 49

3-4-3- واژگان الگوریتم ژنتیک 56

3-4-4- ساختار کلی الگوریتم ژنتیک 57

3-4-5-مفاهیم کلیدی الگوریتم ژنتیک 60

 

 

3-4-6- کدینگ 60

3-4-7- ایجاد جمعیت اولیه   63

3-4-8- اعمال ژنتیک 64

3-4-8-1- عملگر جهشی 64

3-4-8-2- عملگر تقاطعی 65

3-4-8-3- عمل تحول 66

3-4-8-3-1- فضای نمونه گیری 67

3-4-8-3-2- مکانیسم نمونه گیری 68

3-4-8-3-3- احتمال انتخاب   70

3-4-9- تابع برازش 70

3-4-10 – روش اجرای الگوریتم ژنتیک 71

3-4-11- استرتتژی برخورد با محدودیت ها   73

3-4-11-1- استرتتژی اصلاح عملگرهای ژنتیک   74

3-4-11-2- استرتتژی ردی   74

3-4-11-3- استرتتژی اصلاحی 74

3-4-11-4- استرتتژی جریمه ای   75

3-4-12- انواع عملگر های تقاطعی 76

3-4-12-1- یک نقطه برش   76

3-4-12-2- دو نقطه برش   77

3-4-12-3- چند نقطه برش   77

3-4-12-4- بخش- نگاشته   78

3-4-12-5- ترتیب   79

3-4-13- عملگر های جهشی   80

3-4-13-1- جابجایی   81

3-4-13-2- وارونگی   82

3-4-13-3- جایگذاری   82

3-4-13-4- تغییر مکان   83

3-4-13-5- ابتکاری   83

3-10- ساختار الگوریتم ژنتیک پیشنهادی 84

3-10-1- ساختار کروموزوم 84

3-10-2- جمعیت اولیه 85

3-10-3- تابع برازش 86

3-10-4- عملگر تقاطع 86

3-10-5- عملگر جهش 88

3-10-6- ارزیابی فرزندان 89

3-10-7- جستجوی محلی 89

3-10-8- معیار توقف 89

3-11- جمع بندی 90

فصل 4- محاسبات و یافته های تحقیق 91

4-1- مقدمه 92

4-2- تولید مساله نمونه 93

4-3- تنظیم پارامترهای الگوریتم   94

4-4- معیار های عملکرد 95

4-4-1- شاخص زمان محاسباتی 95

4-4-2- روش های اندازه گیری عملکرد الگوریتم 95

4-5- جمع بندی 101

فصل 5- نتیجه گیری و پیشنهادات آتی 102

5-1- نتیجه گیری 103

5-2- پیشنهادات آتی 104

       فهرست منابع و مراجع 105

زمانبندی

زمان، همواره یک محدودیت مهم و اساسی بوده است. انسان ها سعی می كنند فعالیت هایشان را به گونه ای زمانبندی كنند كه بتوانند كارهایشان را در زمان دسترس انجام دهند. به طور كلی زمانبندی، عمل تعیین توالی یاترتیب فعالیت ها برای ارضای نیازمندی ها و نیل به اهداف مشخص با توجه به محدودیت های موجود است. به صورت دقیق تر زمانبندی را می توان تخصیص منابع در طول زمان برای اجرای مجموعه ای از وظایف تعریف كرد. این تعریف نسبتاً كلی، دو مفهوم مختلف را در پی دارد. اول این كه زمانبندی نوعی تصمیم گیری است كه در جریان آن برنامه زمانی را تعیین می كنند كه پیامدهای آن را می توان در تصمیم گیری های دیگر نیز استفاده كرد. از طرف دیگر، زمانبندی مبحثی نظری است كه مجموعه ای از اصول، مدل ها، روش ها و نتایج منطقی را در بر می گیرد.

1-1-1- اهمیت و ضرورت زمانبندی تولید

با ادامه فرایند صنعتی شدن جهان، منابع بیشتری حالت بحرانی به خود می گیرند. امروزه ماشین آلات، نیروی انسانی و تسهیلات به عنوان منابع بحرانی در تولید و فعالیت های خدماتی در نظر گرفته می شوند. زمانبندی این منابع منجر به ارتقاء كارایی، بهره وری و در نهایت، سودآوی می شود. فعالیت های زمانبندی می تواند گستره ی وسیعی از فعالیت ها را در برگیرند. كه از آن جمله كار با كاغذ و مداد، نرم افزارهای صفحه گسترده، ترسیم نمودارها و دیاگرام ها تا كار با الگوریتم ها و نظریه های پیچیده را می توان نام برد.

زمانبندی، مشخص می كند چه موقع زمان پردازش هر كار روی هر یک از ماشین هایی كه آن كار در فرایند تولید خود به آن نیاز دارند، آغاز می شود. به علاوه، این برنامه زمان پایان هر كار را روی هر ماشین تعیین می كند. بنابراین نتیجه فرایند زمانبندی، یک جدول زمانی برای كارها و ماشین هاست. زمان شروع اولین فرایند هر كار باید بزرگتر یا مساوی زمان ورود آن كار به كارگاه باشد. از طرف دیگر در صورتی كه برای محصولی، موعد تحویل در نظر گرفته شده است، زمان پایان آخرین فرایند آن محصول حتی الامكان نباید از این زمان تجاوز كند. زمانبندی تولید را می توان به صورت تعیین توالی زمانی و تخصیص سفارشات مشتریان به منابع موجود تولید (اعم از پرسنل، ماشین آلات، ابزار و غیره) به منظور انجام مجموعه ای از عملیات مربوطه تعریف كرد.

1-1-2- معیارهای كارایی زمانبندی

 معمولاً زمانبندی با توجه به اهدافی نظیر دستیابی به موعدهای تعهد شده، كمینه سازی زمان كار در جریان ساخت و موجودی كار در جریان ساخت، بیشینه سازی خروجی و بهره برداری بیشتر از مراكز كاری انجام می شود. قابل ذكر است كه ممكن است این اهداف با یكدیگر در تناقض باشند. لذا در مسائل زمانبندی ممكن است به لحاظ تكنیكی مشكلاتی رخ دهد.

1-1-3- اطلاعات مورد نیاز در زمانبندی

 برای توسعه یک برنامه زمانبندی، باید پردازش هر كار روی هر ماشین را بدانیم. برا ی محاسبه پردازش یک كار، باید عوامل مربوط به ماشین از قبیل زمان راه اندازی، زمان پردازش واحد محصول، سرعت ماشین و عوامل كیفی به همراه تعداد یا مقدار محصول تولیدی را در نظر بگیرم. برای پیاده سازی الگوریتم ها با قواعد زمانبندی در یک كارخانه به اطلاعات مختلفی نیاز است. این اطلاعات، ممكن است شامل برنامه كاری اپراتورها، ماشین آلات و مشخصات آنها، اطلاعات تعمیرات و نگهداری، میزان پیشرفت كارهای زمانبندی شده ای كه در حال حاضر در حال پردازش هستند و وضعیت فعلی ماشین ها از لحاظ دسترسی (به عنوان مثال : مشغول، بیكار، خراب و نیازمند تعمیر) باشد. از طرفی به اطلاعاتی در مورد مشتریان از قبیل نام مشتریان، محصول و مقدار سفاش و تاریخ تحویل مقرر نیز نیاز داریم از نظر مدیریت، هر یک از سفارشات، اولویتی برای انجام دارد كه این اولویت را می توان به صورت كمی یا به صورت كیفی در قالب وزن هر سفارش بیان كرد. اطلاعات مربوط به برنامه ریزی نیازمندی های مواد می تواند در تعیین زودترین زمان شروع پردازش هركار مورد استفاده قرار گیرد.

در عمل برنامه های زمانبندی با بهره گرفتن از الگوریتم ها و یا روش های قاعده مند ایجاد می شوند. الگوریتم های زمانبندی برنامه ها را باهدف بهینه سازی یک یا چند معیار مانند حداقل سازی انحراف از موعد تحویل، حداقل سازی هزینه دیر كرد و… تولید می كنند روش های قاعده مند سعی در یافتن یک برنامه زمانی شدنی در محیط عملیاتی تولید دارند.

اطلاعات برنامه زمانبندی، به اشكال مختلفی نمایش داده می شوند. نمودار گانت كه اولین بار توسط هنری گانت در اواخر قرن نوزدهم معرفی و برنامه زمانبندی مورد استفاده قرار گرفت، همچنان یكی از رایج ترین ابزارهای نمایش اطلاعات برنامه زمانبندی است.

بر این اساس مسائل زمانبندی را می توان به صورت زیر دسته بندی نمود.

• کارگاه تک ماشین[1] : فقط یک ماشین در دسترس بوده و هر کار فقط به یک عملیات نیاز دارد.
• کارگاه جریان کاری یا کارگاه جریان کاری مرتب[2] : تعداد g ماشین متوالی وجود دارد و هر کار می بایست روی هر ماشین با همان توالی (یک مسیر تولید) پردازش شود.
• کار کارگاهی: هر کار به چند عملیات نیاز دارد. جمعا به تعداد g ماشین متوالی وجود دارد و هر کار مسیر تولید خاص خود را دارد.
• کارگاه عمومی[3] : هر کار به چند عملیات نیاز دارد. جمعا به تعداد g ماشین وجود دارد، اما الگوی جریان معین نیست. به عبارت دیگر در انجام یک کار ممکن است از یک ماشین چندبار استفاده شود.
• ماشین های موازی[4]: هر کار تک عملیاتی بوده و در هر مرحله چندین ماشین برای انجام فرایند در دسترس است. در این حالت ماشین ها می توانند یکسان (I)، یکنواخت (U)، و یا نا مرتبط ® باشند.
• کارگاه جریان کاری مختلط: این حالت تعمیم یافته حالت محیط کارگاه جریان کاری و ماشین های موازی است. در اینجا g کارگاه متوالی وجود دارد که در مرحله t آن به تعداد mt ماشین بطور موازی کار می کنند. در هر کارگاه، یک کار حداکثر روی یک ماشین می تواند انجام شود.
• کار کارگاهی با ماشین های دوتایی[5] (کارگاهی منعطف): این حالت تعمیم یافته محیط کار کارگاهی و ماشین های موازی است. در اینجا g کارگاه وجود دارد که mtماشین موازی در کارگاه t کار می کنند. در هر کارگاه، یک کار حداکثر روی یک ماشین می تواند پردازش شود.
• کارگاه جریان کاری مونتاژ دو مرحلهای: این محیط، حالت خاصی از کارگاه جریان کاری مختلط میباشد که در آن است و تعداد ماشینها در مرحلۀ اول برابرm و در مرحلۀ دوم (مرحلۀ مونتاژ) برابر یک میباشد.

شکل 1-1. دسته بندی مسائل زمانبندی بر اساس مسیر تولید]1[

در شکل(1-1) رابطه بین محیط های مختلف نشان داده شده است. در این نمودار هر کمان ازP1 به P2 ،بدین معنی است که P2 حالت خاصی از P1 است و یا به عبارت دیگر P1 شکل تعمیم یافته P2 است

از طرفی دیگر، سیستم های تولیدی در دنیای واقعی با پدیده های تصادفی بسیاری روبرو هستند كه موجب قطع با شكست سیستم می گردد. این رویدادها به عنوان رویدادهای زمان واقعی شناخته می شوند. این رویداد را می توان بر اساس محیط زمانبندی به دو گروه زیر تقسیم نمود :

* رویدادهای زمان واقعی مرتبط با منابع

این رویدادها در ارتباط با منابع سیستم از جمله خرابی ماشین، تعمیرات و نگهداری، بیماری اپراتور، تاخیر در ورود یا كمبود مواد، خرابی ابزار، محدودیت در بارگذاری ماشین، خرابی مواد و غیره هستند.

* رویدادهای زمان واقعی مرتبط با كار

این رویدادها در ارتباط با كارهای ورودی به سیستم از جمله تغییر در موعد تحویل، تغییر در زمان پردازش، تغییر در اولویت كار، زمان ورود تصادفی غیر صفر و غیره می باشند.

1-2- تعریف برخی از مفاهیم اولیه

زمان پردازش هر عملیات[6] (Ptij)

زمان انجام عملیات برای كار i روی ماشین j در مرحله t را نشان می دهد در حالتی كه زمان پردازش عملیات مستقل از ماشین های موجود در یک مرحله باشد و یا عملیات فقط به روی یک ماشین انجام شود، نماد j حذف می شود.

زمان دسترسی به كار[7] (ri)

زمانی است كه یک كار وارد كارگاه شده و آماده دریافت سرویس های لازم از ماشین های تولیدی است.این زمان زودترین زمانی است كه می توان عملیات پردازش را به روی یک كار آغاز نمود.

موعد تحویل (di)

زمانی است كه تولید كننده متعهد به تحویل كار به مشتری نهایی است تحویل كار به مشتری پس از موعد تحویل امكان پذیر است ولی تولید كننده بایستی جریمه ای را بابت دیر كرد بپردازد.

زمان تكمیل كار (Ci)

زمانی است كه آخرین پردازش مورد نیاز برای تكمیل كار i به اتمام می رسد. پس از این مرحله، محصول نهایی آماده ی تحویل به مشتری است.

مدت جریان ساخت (Fi)

مدت زمانی است كه كار i در سیستم قرار دارد. مدت جریان ساخت كار i از رابطه   Fi=C- ri i به دست می آید.

تاخیر (Li)

فاصله زمانی بین تكمیل یک كار و موعد تحویل آن را تاخیر می نامند. در صورتی كه زمان تكمیل كاری قبل از موعد تحویل آن باشد. مقدار تاخیر آن كار، منفی و در صورتی كه كاری بعد از موعد تحویل آن تكمیل شود، تاخیر آن كار، مثبت خواهد بود. تاخیر كار i از رابطه Li = Ci – di محاسبه می شود كه در این رابطه Ci زمان تكمیل كار i و di مدت زمان تحویل كار i می باشد.

دیر كرد (Ti)

 فهرست مطالب

فصل اول. 1

مقدمه و کلیات تحقیق.. 1

1-1 مقدمه. 2

1-2 اهداف تحقیق.. 2

1-3 توجیه ضرورت انجام طرح.. 3

1-4 فرضیات مسأله. 4

1-5 یافته‌ها و نتایج تحقیق.. 4

1-6 ساختار کلی پایان نامه. 5

فصل دوم. 6

ادبیات و پیشینه تحقیق.. 6

2-1 مقدمه. 7

2-2 مجازی‌سازی.. 7

2-3 پردازش ابری.. 26

3-1 تداخل کارایی.. 33

3-2 تحقیقات مرتبط.. 33

فصل چهارم. 38

طرح مسأله. 38

4-1 تداخل عملکرد. 39

4-2 دلایل بروز تداخل عملکرد. 39

4-3 سنجش تداخل.. 41

4-4 الگوریتم زمانبندیIAS.. 45

فصل پنجم. 49

یافته‌های تحقیق.. 49

5-1 ترکیب بارهای کاری از نوع پردازنده و شبکه. 50

5-2 ترکیب بارهای کاری از نوع شبکه. 51

5-3 ارزیابی.. 52

فصل ششم. 58

 

 

نتیجه گیری و کارهای آتی.. 58

6-1 نتیجه گیری.. 59

6-1 کارهای آتی.. 60

مقدمه

مجازی‌سازی یکی از تکنیک‌های پایه در معماری مراکز است که به خصوص در سالهای اخیر به طور چشمگیری در راه‌اندازی خدمات الکترونیک به‌ کار می‌رود. این فناوری با ایجاد ماشین‌های مجازی بر روی یک سخت‌افزار، امکان استفاده‏ی بهینه از سخت‌افزار و سهولت در نگهداری را فراهم نموده و راندمان و دسترس‌پذیری منابع را به طور قابل توجهی بالا می‌برد. با این وجود تمامی مزایای این فناوری، استفاده‏ی بهینه از امکانات آن امری ضروری در جهت حفظ کارایی سیستم خواهد بود.

1-2 اهداف تحقیق

جداسازی یکی از مهم‌‌ترین امتیازات فناوری مجازی­سازی به شمار می‌آید. یکی از مهم‌ترین جنبه‌های جداسازی، جداسازی کارایی[1] است، به این معنا که عملکرد ماشین‌‌های مجازی بر روی یک بستر فیزیکی مشترک، نباید بر روی کارایی دیگر ماشین­های مجازی در حال اجرا تاثیرگذار باشد و هر ماشین مجازی به طور کاملا مستقل از دیگر ماشین‌های در حال اجرا بر روی میزبان مشابه عمل نماید. مجازی‌سازی‌ امکان اجرای برنامه‌های متنوع در محیط‌های مجزا را از طریق ایجاد چندین ماشین مجازی بر روی بسترهای سخت‌افزاری ایجاد می‌کند. در مجازی‌سازی، اشتراک منابع بین ماشین­های مجازی از طریق ناظر ماشین مجازی انجام می­گیرد. اگرچه ناظرها قادر به تسهیم منابع و اختصاص هر یک از سهم­ها به ماشین­های مجازی هستند اما تحقیقات نشان می‌دهد که برنامه ­های کاربردی که بر روی ماشین­های مجازی در حال اجرا هستند بر نحوه عملکرد برنامه ­های کاربردی در حال اجرا بر روی ماشین­های همسایه تاثیر خواهند داشت. در واقع میزان تداخل[2]، وابسته به درجه رقابت همزمان برنامه ­های در حال اجرا برای کسب منابع اشتراکی است. در عمل به دلیل مشترک بودن منابع فیزیکی، رفتار هر یک از ماشین‌های مجازی بر نحوه عملکرد دیگر ماشین­های مجازی در حال اجرا اثر خواهد گذاشت و تداخل انواع بارکاری[3] مربوط به برنامه ­های کاربردی باعث ایجاد تغییرات قابل توجه در کارایی برنامه ­های کاربردی می­ شود. بنابراین اهدافی که این تحقیق دنبال می‌کند عبارتند از:

– بررسی وجود تداخل کارایی و تاثیر بارهای کاری متفاوت بر نحوه عملکرد ماشین‌های مجازی ترکیب شده بر روی میزبان مشترک

– ارائه مدلی از تداخل کارایی برای اندازه‌گیری تداخل

– ارائه الگوریتم زمانبندی ماشین­های مجازی بر روی ماشین فیزیکی مشابه با بهره گرفتن از مدل ارائه شده به منظور افزایش کارایی ماشین‌های مجازی.

1-3 توجیه ضرورت انجام طرح

در چند سال اخیر، فناوری مجازی­سازی به دلیل مزیت‌های فراوان آن مانند استفاده‏ی بهینه از منابع، دسترس­پذیری بالا و جداسازی محیط‌های اجرایی مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است. با وجود این مزایا، این فناوری در بسیاری از موارد کارایی مناسبی را از نظر کارایی ترکیب و نحوه‏ی زمان‏بندی ماشین‌های مجازی فراهم نمی­ کند. به این معنا که کارایی برنامه ­های کاربردی در محیط‌های مجازی نسبت به کارایی برنامه‌کاربردی زمان اجرا بر روی یک ماشین فیزیکی راضی کننده نیست. ناظر ماشین مجازی، وظیفه‏ی تخصیص منابع فیزیکی به ماشین­های مجازی را بر عهده دارد. به دلیل مشترک بودن منابع فیزیکی و سربار ناشی از این اشتراک، رفتار هر یک از ماشین­های مجازی بر نحوه عملکرد دیگر ماشین­های مجازی در حال اجرا اثر خواهد گذاشت و تداخل انواع بارکاری مربوط به برنامه ­های کاربردی باعث ایجاد تغییرات قابل توجه در زمان اجرای برنامه ­های کاربردی می­ شود. بنابراین به نظر می‌رسد با محبوب‌تر شدن فناوری مجازی‌سازی، مساله‏ی زمانبندی ماشین‌های مجازی متمرکز با در نظر گرفتن تداخل نوع بارکاری آنها امری ضروری است.

1-4 فرضیات مسأله

مسأله‏ی ارائه شده در این پایان‌نامه بر اساس مفروضات زیر است:

– تمامی برنامه‌های کاربردی در درون تعدادی ماشین مجازی اجرا خواهند شد.

– در هر ماشین مجازی تنها یک برنامه کاربردی اجرا می‌شود. این برنامه کاربردی هیچ دانشی از محیط مجازی زیرین خود ندارد.

– فناوری مجازی‌سازی استفاده شده در این پایان‌نامه KVM [16][4] بوده و تمامی ماشین‌های مجازی از نسخه لینوکس Ubuntu نگارش 11.4 استفاده می‌کنند.

– برنامه‌های کاربردی ارتباط مستقیم با کاربر ندارند. بنابراین ممکن است یک ماشین ‌مجازی توسط زمانبند برای مدتی متوقف گردد. این فرض در حل مسایل محاسباتی علمی کاملا معتبر است.

1-5 یافته‌ها و نتایج تحقیق

با وجود مزایای فراوان، این فناوری در بسیاری از موارد کارایی مناسبی را از نظر کارایی ترکیب و نحوه‏ی زمان‏بندی ماشین‌های مجازی فراهم نمی­ کند. به این معنا که کارایی برنامه ­های کاربردی در محیط‌های مجازی به دلیل مشترک بودن منابع فیزیکی و سربار ناشی از این اشتراک، نسبت به کارایی برنامه‌کاربردی زمان اجرا بر روی یک ماشین فیزیکی راضی کننده نیست. تداخل انواع بارکاری مربوط به برنامه‌های کاربردی باعث ایجاد تغییرات قابل توجه در زمان اجرای برنامه ­های کاربردی می­ شود. بنابراین به نظر می‌رسد با محبوب‌تر شدن فناوری مجازی‌سازی، مساله‏ی زمانبندی ماشین‌های مجازی متمرکز با در نظر گرفتن تداخل نوع بارکاری آنها امری ضروری است. در این تحقیق به منظور بررسی میزان تداخل عملکرد بین ماشین‌های مجازی با بارهای کاری از نوع شبکه و پردازشی در حال اجرا بر روی میزبان فیزیکی مشترک، آزمایش‌های تجربی متفاوتی انجام شده و بر اساس نتایج حاصل شده، مدل تداخل عملکرد به دست آمده است. عوامل مؤثر در مدل تداخل عملکرد عبارتند از بهره‌وری پردازنده، بهروه‌وری لینک ارتباطی و تعداد ماشین مجازی در حال اجرا. با توجه به مدل تداخل، موثرترین عامل در ایجاد تداخل تعداد ماشین مجازی است. در ادامه الگوریتم زمانبندی ماشین‌های مجازی با بهره گرفتن از مدل تداخل عملکرد به دست آمده ارائه شده است. الگوریتم پیشنهادی با الهام از الگوریتم کوله‌پشتی صفر و یک، مجموعه‌ای از ماشین‌های مجازی را که کمترین میزان تداخل عملکرد و حداکثر میزان بهره‌وری منابع را نسبت به دیگر مجموعه‌های موجود داراست را انتخاب کرده و مابقی ماشین‌‌ها را متوقف می کند. این الگوریتم در دوره‌های زمانی اجرا شده و این کار تا زمانی که کار تمامی ماشین‌ها به اتمام برسد ادامه خواهد داشت. در انتها، عملکرد الگوریتم پیشنهادی ما با یکی از الگوریتم‌های رایج توازن بار مورد مقایسه قرار گرفته است. خوشبختانه عملکرد الگوریتم پیشنهادی ما از نظر زمان پاسخگویی در حدود 7 درصد بهتر عمل می‌کند.

 1-6 ساختار کلی پایان نامه

در این فصل شرح کامل مسأله، اهداف تحقیق، ضرورت اجرای طرح، فرضیات مسأله و یافته‌های تحقیق مطرح گردید. در فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم. ابتدا شرحی کامل بر فناوری مجازی‌سازی و مزایا و معایب آن خواهیم داشت. سپس به فناوری پردازش ابری خواهیم پرداخت. در ادامه اشاره‌ای به تحقیقات مرتبط و کارهای انجام شده‏ی قبلی داشته و چالش‌های موجود را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در فصل سوم، به شرح کامل مسأله خواهیم پرداخت. ابتدا به تعریف پدیده تداخل عملکرد و دلایل بروز آن می‌پردازیم. سپس به شرح آزمایش‌های تجربی برای سنجش میزان تداخل پرداخته و در نهایت مدل تداخل عملکرد را تعریف

این تحقیق با روش کیفی و با بهره گرفتن از سه تکنیک مشاهده، مصاحبه نیمه ساخت یافته وپرسشنامه انجام شده است. افراد مورد مطالعه تحقیق از میان دانشجویان خوابگاه های دخترانه دولتی و خصوصی شهر تهران انتخاب شده است. تعداد افراد نمونه 33 نفر بوده که 18 نفر آنها ساکن خوابگاه خصوصی و 15 نفر ساکن خوابگاه دولتی بوده اند. مولفه های هویت فرهنگی شاملهویت خانوادگی، هویت مذهبی، هویت (یا میزان تعلق به) معاشران خوابگاهی و هویت جنسیتی بوده است.

نتایج حاصل از پرسشنامه پژوهش نشان می­دهد پایبندی دینی ساکنان خوابگاه دولتی بیشتر از خوابگاه خصوصی بوده است. ارزش ها و نگرش های دختران ساکن در خوابگاه خصوصی به مراتب مادی گرایانه تر از ساکنان خوابگاه دولتی بوده است

دختران ساکن خوابگاه در چهار تیپ: مذهبی ساکن خوابگا­ه دولتی، غیرمذهبی ساکن خوابگاه دولتی، مذهبی ساکن خوابگاه خصوصی و غیرمذهبی ساکن خوابگاه خصوصی مورد مطالعه قرار گرفتند.

تیپ اول یعنی دختران مذهبی ساکن خوابگاه دولتی  دارای هویت خانوادگی مستحکم بوده و از نظر تعلق به معاشران خوابگاهی، اکثریت این افراد رابطه صمیمی با هم اتاقی های خود داشتهاند.

تیپ دوم یعنی  دختران غیرمذهبی ساکن خوابگاه دولتی در مقایسه با افراد تیپ اول از تعلق خانوادگی کمتری برخوردارند.اغلب افراد این تیپ با توجه به ابعاد مختلف دینداری دارای پایبندی دینی پایینی بوده اند. به لحاظ میزان تعلق به خوابگاه و معاشران خوابگاهی، نسبت به خوابگاه تعلقی احساس نمی کنند.

تیپ سوم یعنی دختران مذهبی ساکن خوابگاه خصوصی دارای تعلق خانوادگی بالا بوده و همچنین این افراد سطح بالایی از پایبندی دینی داشته و از هویت مذهبی قوی برخوردارند. میزان تعلق به خوابگاه در این افراد بسیار کم است اما سعی می کنند که رابطه خوبی با هم­اتاقی­های خود داشته باشند. 

تیپ چهارم یعنی دختران غیرمذهبی ساکن خوابگاه خصوصی با افراد خانواده خود رابطه صمیمی دارند. میزان پایبندی دینی در غالب افراد این گروه پایین بوده است. غالب افراد این گروه تعلق چندانی به خوابگاهندارند و افراد خوابگاه را معمولاَ آدم های قابل اعتمادی ندانسته اند.

طبق نظریه برگر افراد همواره در زیست‏جهان‏هایی كم‏وبیش یكپارچه زیسته‏اند. امّا در جامعه شدیداً تقسیم‌شده مدرن، بخش‏­های گوناگون زندگی روزمرة افراد، آنان را به جهان‏­های معنایی و تجربی كاملاً متفاوت و غالباً ناسازگار مرتبط می‏­كنند. اما برخی افراد می توانند این وضعیت را مدیریت کنند و با ذخیره معرفتی]تربیتی یا دینی[خود از مسیرهای معمول و موجود زندگی آگاه شده و به چندگانگی مسیرزندگی خویش سامان بخشند(برگر و دیگران، 1381 :79).

  در مرحله اول تکوین هویت فرهنگی و دگرگونی زیست جهان اجتماعی، شخص معمولا دست به مقاومت در برابر ارزش های جدیدی که در معرض آن قرار گرفته است می زند. همچنان که ذکر شد چنانچه فرد از ذخیره معرفتی ]تربیتی یا دینی[ برخوردار باشد می تواند این وضعیت را مدیریت کند و به چندگانگی مسیرزندگی خویش سامان بخشد(برگر و دیگران، 1381: 79). هم از این روست که در پژوهش ما  افرادی که از اعتماد بنیادی و تعلقات خانوادگی و گرایش های معنایی و دینی بالا برخودارند توانسته اند نگاهی نقادانه و تامل آمیز به هویت های موجود(اعم از سنتی و مدرن) داشته باشند و برچالش های هویتی فایق آیند.

   گونه دیگری از هویت فرهنگی در افراد مورد مطالعه ما مربوط به دخترانی است که با حضور در زیست جهان خوابگاه و محیط نسبتامدرن شهر تهران و با توجه به رهایی از کنترل های سنتی خانوادگی و اجتماعی، مجذوب ارزش های جدید شده، آنها را پذیرفته و به جامعه مدرن نزدیک شده اند.اما حتی این افراد نیز که احتمالا دارای سرمایه ها و ذخیره معرفتی و عاطفی پایینی هستند در این مرحله از تکوین هویت فرهنگی باقی نمی مانند.افراد با افزایش آگاهی ها و ذخیره معرفتی و تجربیات جدید، به مقابله با ارزش های ساختاری جامعه جدید می پردازند و نگاهی منفی به وضعیت خوابگاه پیدا کرده که در این شرایط مجددا عدم یکپارچگی و چالش های هویتی در  آنها پدیدار می شود که خود زمینه پیدایش هویت های ترکیبی جدید است.

دانشجویان غیرمذهبی ساکن خوابگاه خصوصی به لحاظ تعاریفی که از هویت خود ارائه می­ دهند را می توان در این مرحله از تکوین هویت فرهنگی مشاهده کرد. این افراد در عین حال که ارزش های سنتی را نفی کرده و هویت ها و ارزش های مدرن را نیز به میزان زیادی پذیرفته اند در عین حال در تعریف هویت خود از توانایی ها و ویژگی های فردی خود نیز استفاده و بر چالش های هویتی خود فایق می آید.

کلیدواژه ­ها: هویت فرهنگی، زیست­جهان، هویت خانوادگی،هویت دینی، هویت جنسیتی، هویت خوابگاهی

فهرست مطالب

عنوان             صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-مقدمه. 2

1-2- بیان مسأله. 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5

1-4- اهداف تحقیق.. 7

1-4-1- هدف اصلی: 7

1-4-2- اهداف فرعی: 7

فصل دوم: مبانی نظری

2-1- بخش اول: پیشینه تحقیق.. 9

2-1-1- تحقیقات داخلی.. 9

2-1-2- تحقیقات خارجی.. 20

2-3- جمع بندی تحقیقات پیشین.. 21

2-2- بخش دوم: فرهنگ و فرهنگ پذیری.. 25

 

 

2-2-1- تعریف فرهنگ.. 25

2-2-2- کارکردهای فرهنگ.. 26

2-2-3- جامعه پذیری: 28

2-2-4- فرهنگ پذیری.. 33

2-3- بخش سوّم: هویّت و هویّت فرهنگی.. 37

2-3-1- هویّت.. 37

2-3-2- هویت فرهنگی.. 38

2-3-2-1- هویّت ملّی.. 40

2-3-2-2- هویّت دینی.. 42

2-3-3- ارزش‌های سازنده هویّت فرهنگی.. 42

2-4- بخش چهارم: مبانی نظری.. 43

2-4-1- نظریه پیتر برگر. 43

2-4-2- نظریه استوارت هال. 47

2-4-3- آنتونی گیدنز. 52

2-4-4-ریچاردجنكینز. 55

5-2-چارچوب نظری: 61

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- روش پژوهش… 65

3-2- ویژگیهای میدان و افراد مورد مطالعه. 66

3-3- روش انتخاب افراد موردپژوهش… 66

3-4- تعریف مفاهیم اصلی پژوهش… 68

3-5- تکنیکهای مورداستفاده برای گردآوری داده ها 70

3-5-1- مطالعات اسنادی.. 70

3-5-2- مشاهده 71

3-5-3- مصاحبه نیمه ساخت یافته. 72

3-5-4-محورهای مصاحبه. 72

3-5-5-روش تحلیل داده های مصاحبه. 73

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1- یافته های کیفی.. 78

4-2-یافته های کمی.. 92

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1- جمع بندی یافته های کیفی.. 98

5-2- جمع بندی یافته های کمی.. 104

5-3-نتیجه گیری.. 105

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

مسئله هویّت از مضامین مهمی است که هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی و فرهنگی می‌تواند نمایان­گر ویژگی­های فرد و جامعه باشد. مطالعه وضعیت و تغییرات هویّت اجتماعی و ابعاد گوناگون آن از جمله هویّت ملی، هویّت فرهنگی، هویّت قومی ابزار گویایی برای فهم شرایط و اوضاع واقعی و موجود جامعه است.زیرا هویّت­ها، هم مسبوق به ارزش­ها و نگرش­ها هستند و از آن سرچشمه می­گیرند و هم بر اعمال فردی و جمعی تأثیر می­گذارند.

 در ایران به­ویژه در طول دهه گذشته مسئله هویّت و تغییرات و چالش­های هویّتی به­ویژه در میان جوانان و زنان مورد توجه و مطالعه قرار گرفته و در این زمینه پژوهش­های متعدّدی انجام گرفته است.

در همین راستا با توجه به دگرگونی­های ساختاری ناشی از مدرنیزاسیون و تغییرات فرهنگی ناشی از مدرنیسم به­ویژه در میان نسل­های جدید و زنان که ورود و مشارکت بیشتری در عرصه ­های تحصیلی و شغلی داشته اند، ارزش­ها و نگرش­های جدیدی ایجاد شده است که الگوهای سنتی اندیشه و عمل و در نتیجه هویّت­های زنانه موجود را زیرسؤال برده است. تفاوت و گاه تضاد الگوهای فکری وعملی سنتی و جدید که در اثر عوامل گوناگونی روی می­دهد، چالش­های هویّتی گوناگونی را ایجاد می­ کند. چند و چون این تغییرات هویّتی به­ویژه در بعد فرهنگی مطالعات وسیعی را ایجاب می­ کند تا هم روند تغییرات فرهنگی ترسیم شود و هم بتوان برای رفع چالش­ها و تضادهای هویّتی که همواره موجب تنش­های فردی و اجتماعی است چاره­جویی کرد.

یکی از منابع تغییرات هویتی به­ویژه در بعد فرهنگی تجربه زیست جهان­ها و محیط­های زندگی جدیدی است که هم شرایط جدیدی را به افراد تحمیل می­ کند و هم آنها را با محیط­های جغرافیایی و اجتماعی جدید آشنا می­سازد. نمونه ­ای از این موارد در مورد دختران جوانی مصداق دارد که برای ادامه تحصیل از شهر وخانواده خود دور شده و به شهری دیگر و به محیط زندگی خوابگاهی وارد می­شوند. در این راستا در پژوهش حاضر در نظر داریم زندگی خوابگاهی و تجربه زندگی دور از محیط آشنا و بسته خانواده و مواجه شدن با افراد گوناگون را بر هویّت فرهنگی دختران ساکن در خوابگاه مورد مطالعه قرار دهیم .

باید دید دانشجویانی که با زیست جهان جدید خوابگاه مواجه می­شوند،با گذار از شرایط وابستگی به خانواده به شرایط استقلال نسبی و در وضعیتی که چه بسا نیازهای اولیّه آنان به راحتی قابل رفع نباشد و هم­چنین زندگی با افراد دارای خلق و خو، منش و الگوهای رفتاری مختلف چه تغییراتی را در طرز فکر و نگرش و رفتار تجربه می­ کنند و در معرض کدام تغییرات هویّتی و فرهنگی قرار می­گیرند.

شرایط فرهنگی شهر محل تحصیل، خود از عوامل ناپایداری افراد محسوب می­ شود. برای مثال شخصی که محل سکونتش شهری کوچک و یا شهرستانی آرام بوده، با ورود به یک کلان­شهر شلوغ برای تحصیل، ناگهان وارد محیطی می­ شود که باید مناسبات جدیدش را با ویژگی­ها و الزامات جدیدی تنظیم کند. تقلید صرف، تسلیم فرهنگی، خودباختگی و از خود بیگانگی خطری است که فرد را تهدید می­ کند. از طرف دیگروجود تعصب قومیّتی در فرد سبب انزوای او از محیط اجتماعی جدید می­ شود.

1-2- بیان مسأله

هویّت روشن و نسبتاً با ثبات یکی از نیازهای شخصیّت انسانی است. هویّت زمانی آشکار می­ شود که انسان با دیگر هویّت­ها و طرز فکرهای مختلف و نقش­های جدیدی که به عهده می­گیرد مواجه می­ شود. مادام که غیری در کار نباشد، انسان از ویژگی­های خودش آگاه نمی­ شود و هویّت شکل نمی­گیرد(مانی،1374: 14) و گاه هنگام تماس هویّت­ها با هویّت غیر،تغییر و تحولاتی در هویّت خودی بوجود می­آید. به دلیل فراگیر بودن مفهوم هویّت در حوزه های فرهنگ،اجتماع، سیاست و اقتصاد، مردم­شناسان، جامعه­شناسان و علمای عام سیاست و اقتصاد به مطالعه درباره آن همّت گمارده­اند و از زوایای مختلفی آن را مورد بحث و برّرسی قرار داده­اند. امّا آنچه در این پژوهش مورد تأكید بیشترواقع شده هویّت فرهنگی است که از ابعاد مهّم هویّتی، به شمار می­آید، چون با ارزش­ها و نگرش­های فرد ربط وثیقی دارد.

در تعریف هویّت فرهنگی در دایره­المعارف علوم اجتماعی چنین آمده است: هویّت فرهنگی احساس تعلّق و همبستگی به جامعه و فرهنگ آن است که در رفتار همه اعضای آن جامعهوجود دارد و سبب تمایز اعضای این جامعه از سایر جوامع می­ شود. هویّت فرهنگی باعث می­ شود فرد در مقابل هنجارها و ارزش­های جامعه خود احساس تعهد و تکلیف کند و در امور مختلف آن مشارکت جوید و انتظارات جامعه خود را پاسخ گوید و در مواقع بحرانی سرنوشت جامعه و غلبه بر آن بحران برای او مهّم باشد.شایان ذکر است که احساس تعلّق جمعی مستلزم حمایت جمع مذکور از فرد نیز هست و رابطه دو طرفه بین فرد و جمع را ایجاب می­ کند (باقر ساروخانی، 1375: 60). خلاصه آن­که هویّت فرهنگی متضمن احساس تعلّق به فرهنگ و جامعه است به گونه­ ای که اعضای یک جامعه یا گروه را از سایر گروه­ها متمایز نماید.هویّت فرهنگی بواسطه تعهد عملی که در فرد ایجاد می­ کند پیامدهایی دارد (باقر ساروخانی، 1375: 61).

هر فرهنگی که در فضا، مكان و زمان خاص شکل می­گیرد هرچند ممكن است در طول زمان تغییر كند، اما كاركردها و رویه­ های فکری و رفتاری خاص خود را به دنبال دارد.فرهنگ­ها نه منسجم و همگن­اند و نه در سكون و ثبات دائمی،بلکه ذاتاً چندسویه، تغییر پذیر و باز هستند. به علاوه محیط­های متفاوت، بر روی انسان و رفتار و هویّت او تأثیر می­گذارد،درواقع هویّت ما در فرایند تعامل با دیگران و تعامل با محیط تغییر می­ کند. محیط جدیدی مانند خوابگاه و برخورد با انسان­های جدید باعث شكل­گیری روابط، تجربه­ها و اتفاقات جدیدی می­ شود. داشتن ارتباط طولانی و زندگی كردن با افرادی كه هم اتاقی نامیده می­شوند سرآغاز تأثیر و تأثّرهای بسیار است و از طرف دیگر الگو­های رفتاری متفاوت به ویژه عدم رعایت حقوق دیگران، مجادله­های فرهنگی، اعمال تعصب، دخالت­های سایرین و كمبود امكانات زندگی همه و همه باعث ایجاد درگیری­ها و مشكلات گوناگونی می­ شود كه به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر رفتارها و تعاملات افراد ساکن در خوابگاه اثر می­گذارد.

خوابگاه در نظر ما محل سكونت موقت، مکانی با امكانات محدود و اولیّه است كه دانشجو برای ادامه تحصیل در آنجا استقرار پیدا می­كند. فرد با ورود به خوابگاه از محیط آشنایی كه سال­ها در آن زندگی كرده جدا می­‌شود و در محیط جدید و متفاوتی قرار می‌­گیرد. زندگی در این محیط جدید با افرادی از فرهنگ‌­ها و سلیقه­‌های گوناگون منجر به شكل­گیری تعاملات خاصی می‌­شود، که چه بسا هویّت فرهنگی فرد را در معرض تغییر و تحوّل قرار دهد. در نتیجه ممکن است وقتی که این افرادبا این الگو­های جدید به شهر و خانواده و فرهنگ بومی خود برمی­گردند، با چالش­های جدّی هویّتی مواجه شوند و نابسامانی­هایی را در سطح فرد، خانواده و اجتماع ایجاد کنند. آنچه كه در این تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد، مسئله‌ی تغییرات فرهنگی و هویّتی در میان دانشجویانی است که در شهر محل تحصیل­شان در خوابگاه سکونت می­گزینند. در این راستا بحث هویّت فرهنگی در میان قشر دانشجو به مثابه نقطه كانونی مسأله هویّت از اهمیّت شایانی برخوردار است، دانشجویان به سبب ویژگی سنی و جوان بودن و نیز به خاطر گستردگی شبكه روابط­شان با افراد دارای هویّت­های مختلف، و تفکّر نقّادانه­ای که در مورد سنت­ها و رویّه­های فکری و عملی زندگی دارند بیشتر در معرض مسائل و چالش­های هویّتی قرار دارند. زیرا از یک سو فضای دانشگاه بخصوص خوابگاه، آن­ها را با ارزش­ها و نگرش­ها و الگوهای جدید اندیشه و عمل آشنا می­ کند و از سوی دیگر خانواده و بدنه جامعه بزرگتر معمولاً انتظار حفظ و پیروی از فرهنگ سنتی را از آنها دارد. این وضیعت در بیشتر اوقات به هویّت­های ترکیبی و چندگانه­ای منتهی می‌شود که با هویّت مورد انتظار جامعه و حتی خود نظام آموزش عالی کنونی ایران متفاوت است. به عبارت دیگر، جوان بودن دانشجویان به اضافه چندگانه‌شدن زیست‌جهان‌­های آنها (به قول برگر)، تأثیرات رسانه‌ای مدرنیته(به ویژه رسانه ­های غیر رسمی) موجبات ترکیب­های خاص هویّتی دانشجویان را فراهم می‌آورد. در این موقعیتِ هویّتیِ پیوندی، عناصر مختلفی از گفتمان­های مختلف سنت(مانند مذهب) و مدرنیته(مانند سکولاریسم و ملّی‌گرایی) دیده می‌­شود که موجب تفاوت هویّت­های دانشجویی با سایر قشر­های جامعه می­ شود.

آغاز زندگی دانشجویی چالش­های خاص خود را به همراه دارد. احساس تنهایی، جدایی از خانواده و دوستان و شبکه ارتباطات اجتماعی، زندگی در شهری جدید، آشنایی و مواجهه با فرهنگ و افراد مختلف، تأمین هزینه­ های زندگی، امتحانات و آزمون­های گوناگون درسی و جا به جایی­های مکرّر در مسیر خانه و خوابگاه به طور بالقوّه موجب ایجاد تنش­هایی در زندگی روزمره آنها می­ شود.