فهرست مطالب

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل یکم: مقدمه پژوهش

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2- بیان مساله……………………………………………………………………………………………………………………………4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………………4

1-4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………5

1-5- فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..6

1-6-تعاریف مفهومی…………………………………………………………………………………………………………………….6

1-6-1- تعاریف مفهومی ……………………………………………………………………………………………………………. 6

1-6-2- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………….7

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

1-2- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….9

2-2- موسیقی………………………………………………………………………………………………………………………………9

3-2- موسیقی نیاز انسان………………………………………………………………………………………………………………10

4-2- استفاده از موسیقی………………………………………………………………………………………………………………11

5-2-یادگیری مطالب از طریق موسیقی………………………………………………………………………………………….12

6-2- منافع موسیقی در یادگیری مطالب…………………………………………………………………………………………13

7-2- چه سنی برای تربیت موسیقیایی مفید است؟………………………………………………………………………….13

8-2-کودکان و موسیقی……………………………………………………………………………………………………………….14

9-2- ریشه ی تاریخی و تحولی موسیقی درمانی به چه زمانی برمی گردد؟………………………………………..16

10-2- موسیقی و پزشکی و روانپزشکی و روانشناسی……………………………………………………………………..16

11-2-2- مکانیزم مغزی موسیقی………………………………………………………………………………………………….18

12-2-2- آرامش روانی با موسیقی طبیعت……………………………………………………………………………………..21

1-3-2- اختلال یادگیری……………………………………………………………………………………………………………..21

2-3-2- تعاریف اختلال یادگیری………………………………………………………………………………………………….22

3-3-2- اختلالات یادگیری چگونه تشخیص داده می شود؟…………………………………………………………….24

4-3-2- ویژگی های ناتوانی های یادگیری…………………………………………………………………………………….25

5-3-2- ناتوانی های خواندن و سایر ناتوانی هایی که اساس آن زبان است ……………………………………… 26

6-3-2- اختلالات یادگیری دیداری- حرکتی ………………………………………………………………………………..26

7-3-2- انواع اختلالات یادگیری………………………………………………………………………………………………….27

اختلال ریاضی…………………………………………………………………………………………………………………………27

مشکلات دانش آموزان با ناتوانی در یادگیری ریاضی……………………………………………………………………30

موسیقی و مهارت های مربوط به ریاضی…………………………………………………………………………………….33

8-3-2-  اختلال در خواندن ………………………………………………………………………………………………………33

9-3-2- اختلال در نوشتن ………………………………………………………………………………………………………….36

10-3-2- شناخت اجتماعی ………………………………………………………………………………………………………..42

11-3-2- اضطراب اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………….46

12-3-2- استفاده از موسیقی در آموزش………………………………………………………………………………………..47

13-3-2- کاربرد موسیقی در اختلالات یادگیری……………………………………………………………………………..48

14-3-2- چه کسانی دارای اختلالات یادگیری هستند؟……………………………………………………………………49

15-3-2- چه عواملی باعث بروز اختلالات یادگیری می شود؟…………………………………………………………49

4-2- پیشینه تجربی موضوع…………………………………………………………………………………………………………52

1-4-2- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………………..52

2-4-2- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………………………53

فصل سوم: روش پژوهش

1-3- روش اجرای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..56

2-3- طرح تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..56

3-3- جامعه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………58

4-3- حجم نمونه ………………………………………………………………………………………………………………………58

5-3- ابزار گردآوری داده ها ………………………………………………………………………………………………………..58

3- روایی و پایایی ………………………………………………………………………………………………………………………59

6-3- روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………….. 60

فصل چهارم: یافته های پژوهش

جدول آمار توصیفی شماره 1 ……………………………………………………………………………………………………….62

جدول آمار توصیفی شماره 2………………………………………………………………………………………………………..63

جدول آمار توصیفی شماره 3 ……………………………………………………………………………………………………….63

جدول آمار توصیفی شماره 4 ……………………………………………………………………………………………………….64

جدول آمار توصیفی شماره 5 ……………………………………………………………………………………………………….64

جدول آمار استنباطی شماره 1 ………………………………………………………………………………………………………65

جدول آمار استنباطی شماره 2 ………………………………………………………………………………………………………66

جدول آمار استنباطی شماره 3 ………………………………………………………………………………………………………67

جدول آمار استنباطی شماره 4 ………………………………………………………………………………………………………69

جدول آمار استنباطی شماره 5 ………………………………………………………………………………………………………71

جدول آمار استنباطی شماره 6 ………………………………………………………………………………………………………73

جدول آمار استنباطی شماره 7 ………………………………………………………………………………………………………75

جدول آمار استنباطی شماره 8 ………………………………………………………………………………………………………77

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

1-5- خلاصه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..80

2-5- بحث و تفسیر نتایج …………………………………………………………………………………………………………..81

3-5- محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………85

4-5- پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………………………85

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87

فصل یکم

مقدمه پژوهش

1-1-مقدمه:

یكی از اهدافی كه از طریق پرداختن به موسیقی در مدارس دوره ابتدایی محقق می شود، استفاده از كاركرد های آن در فرایند یاددهی و یادگیری می باشد.در جریان یاددهی یادگیری حواس و هوش های گوناگون دخالت دارند و هرچه در این امر از هوش های زیادی استفاده می شود به همان میزان از آموزش تك بعدی، یک سویه وانفعالی دور شده و به سوی آموزشی تعاملی پویا و پایدار و چند بعدی حركت خواهد شد. یكی از هوش های به اثبات رسیده انسان هوش موسیقیایی موزون است اگر روند آموزش با ریتم، وزن و آهنگ همراه باشد درك مفاهیم آموزشی برای دانش آموزان بهتر و سهل تر خواهد بود اگر در آموزش مفاهیم درسی به فراخور موضوع از موسیقی استفاده شود فرایند یاددهی-یادگیری با موفقیت بیشتری انجام خواهد شد. امروزه موسیقی و تاثیرات نوروفیزیولوژیک آن مورد توجه بسیاری از محققان در سراسر دنیاست(کیهانی و شریعت پناهی،1387). تنفس، گام برداشتن، ضربان قلب، همگی سیمایه های موزون و یا ریتمیک از حیات جسمانی ما به شمار می آیند(استور، 2001). توانایی بیان و احساس ضرب در کودک و بزرگسال فراتر از لذت بردن و واکنش های پیش پا افتاده آنها به موسیقی ساده است. ضرب های یکسان زیر بنای توانایی درک الگوهای گفتار و زبان به شمار می آید و به همین جهت واجد اهمیت بسیاری است(جنسن، 1386). بین شناخت و موسیقی ارتباط وجود دارد، چی هو و چون(2003) آموزش موسیقی به صورت نظام مند و منظم را در زمینه پردازش حافظه موثر می داند، کولیر و لوگان (2000) نیز بر این باورند که عملکرد حافظه کوتاه مدت با بهره گیری از تحریکات موزون شنیداری متناوب، بهتر از زمانی است که تحریکات بینایی به کار برده می شود . گفته می شود که موسیقی از راه تصویر سازی ذهنی، تقویت حافظه را به دنبال دارد(خلف بیگی و همکاران، 1385). نشانه ها و علائم متعددی وجود دارد که نشان می دهد شبکه های عصبی اختصاصی پردازش موسیقی در مغز به صورت کاملا مستقل و جداگانه (مستقل از دیگر ساختارهای عصبی مغز) عمل می کنند(ملایری و همکاران، 1384). تقویت و تسهیل عملکرد شبکه های دخیل در موسیقی در نیمکره چپ (از طریق آموزش زود هنگام موسیقی)، توانایی ذهنی مربوط به این نواحی، که شامل اجزای مورد نیاز ذهن برای استدال می شوند، را افزایش می دهد. نتایج تحقیقات در ایران نیز نشان دهنده افزایش رشد شناختی کودکان و افزایش توانایی استدلال عمومی بر اثر آموزش موسیقی بوده است(میربها و همکاران،1382).

1-2-بیان مساله:

از آنجا که  یادگیری اساس رفتار انسان را تشکیل می دهد، فرد از طریق یادگیری است که با محیط خود آشنا می شود. زندگی در هر مرحله ای از رشد و برای ادامه ی آن مستلزم یادگیری است زیرا قسمت عمده رفتار انسان آموختنی است. زبان و بیان احتیاجات خود، بروز عواطف، کنترل احساسات، معاشرت با همنوعان و رشد قوه ی تفکر از طریق آموختن امکان پذیر است. بنابراین توجه به یادگیری و لحاظ موضوع مربوط به آن در فعالیت های تربیتی شرط اساسی موفقیت مربیان است(شریعتمداری، 1390، ص314). اصطلاح اختلال یادگیری را اولین بار ساموئل کرک در سال 1963 در انجمنی از والدین که در شهر نیویورک تشکیل شده بود، پیشنهاد کرد(نریمانی و همکاران، 1391، به نقل از شهیم و هارون رشیدی، 1386). این اختلال به طور عمده در کودکان 7تا 10 ساله دیده می شود(کاپلان، سادوک و گرب، 2002 و ترجمه پورافکاری، 1382). با توجه به این که پردازش موسیقی در مغز در مناطقی متفاوت از مناطق درگیر در ادراک سایر اصوات از جمله گفتار، صورت می‌پذیرد امروزه از موسیقی درمانی در توانبخشی ذهنی و جسمی و نیز کمک به رشد دقت شنیداری و بهبود توجه و تمرکز و در نهایت رشد مهارتهای گفتاری استفاده می‌شود. این امر در مورد مبتلایان به اختلال یادگیری بیشتر صدق می‌کند(زاده محمدی، 1384).