عنوان:

بررسی ارتباط میان هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم­ سوپراکسید دیسموتاز و برخی عناصر کم نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان

استاد راهنما:

دکتر خلیل میرزاده

اساتید مشاور:

دکتر صالح طباطبائی وکیلی

دکتر طاهره محمد ابادی

شهریور93

فصل اول

1-1 مقدمه

حیوانات اهلی به عنوان سرمایه­ای ملی و ذخایر استراتژیک بومی یک کشور محسوب می­شوند. استان خوزستان با اینکه یک منطقه نفت خیز است و در غالب اوقات سال دارای آب و هوایی گرم می­باشد، ولی یکی از مناطق مستعد پرورش دام و طیور به شمار می­رود. یکی از این دام­های بومی و با ارزش گاومیش است که علاوه بر ظرفیت تولید، نسبت به شرایط سخت و آب هوایی گرم استان سازگاری داشته و همچنین در برابر برخی بیماری­های رایج مقاوم می­باشد. جمعیت گاومیش در جهان تقریبا حدود 4/166 میلیون رأس می­باشد که نزدیک به 4/161 میلیون رأس یعنی در حدود 2/97 درصد از آنها در آسیا یافت می­ شود. جمعیت گاومیش در ایران به طور تقریبی 523 میلیون رأس تخمین زده می­ شود (فائو، 2009). مهم­ترین محل پرورش گاومیش، قاره آسیا به ویژه شبه قاره­ی هند است. و به طور کلی اهمیت پرورش گاومیش را می­توان به شرح ذیل بیان نمود. گاومیش بر خلاف داشتن ظاهر خشن، حیوانی مطیع و آرام است و خیلی زود با محیط و افراد خو می­گیرد. این حیوان قدرت سازگاری با محیط­های مختلف را داراست به طوری­ که در مناطق سردسیر و گرمسیر مثل خوزستان به خوبی پرورش می­یابد و به منظور تولید شیر، گوشت، ورزش و کار می­توان از آن استفاده کرد. صفاتی که دارای اهمیت اقتصادی در گاومیش هستند شامل تولید شیر، درصد چربی، درصد پرتئین و تولید گوشت و صفاتی هستند که بر درآمد و سود دامدار تاثیر غیر مستقیم دارند مثل میزان مصرف غذا، مقاومت نسبت به بیماری و غیره (کمایی، 1387). غده­ی تیروئید یکی از بزرگترین غده­های درون­ریز بدن است. که دو هورمون اصلی تیروکسین (T4) و تری­یدوتیرونین (T3) را ترشح می­ کند. هر دوی این هورمون­ها سرعت متابولیک بدن را افزایش می­دهند. مهمترین کار تیروئید گرفتن ید از خون، ترکیب کردن آن با آمینواسید تایروزین و تولید  T4و T3 است. هورمون های تیروئیدی نقش مهمی در رشد، تقسیم سلولی و تنظیم متابولیسم پایه بدن دارند. تاكنون نقش هورمون های تیروئیدی و ارتباط آن با متابولیسم برخی تركیبات شناخته شده است. هورمون­های تیروئیدی تقریباً تمام جنبه­ های متابولیسم کربوهیدرات­ها از جمله دریافت گلوکز توسط سلول­ها، تقویت گلیکولیز و گلوکونئوژنز را تحریک می­ کنند (گایتون و هال، 2006).

عناصر کم نیاز عناصری هستند که میزان آن­ها در بدن کم بوده و برای سیستم­های آنزیمی فعال در بسیاری از فرایندهای متابولیکی ضروری هستند. از جمله این عناصر می­توان به روی، آهن، منگنز و غیره اشاره نمود. کمبود، فقدان و افزایش عناصر کم­ نیاز می ­تواند سبب بروز خسارات جبران ناپذیر گردد (جوزف، 1999). امروزه کاملا مشخص شده است که مواد معدنی به همان اندازه که در روندهای تولید مثل حیوان ماده دخالت دارند، در فیزیولوژی تولید مثل دام­‏های نر نیز موثرند. نقش کلیدی عناصر کم نیاز مثل مس، سلنیوم و روی در تولید مثل قوچ و بز نر مشخص شده است (وازکوئز آرمیجو و همکاران، 2011). منگنز عنصری است که تقریبا در اکثر سیستم ‏های آنزیمی دخالت دارد (سویک و همکاران، 2007). روی از

 عناصر کمیاب مهم در تغذیه حیوانات می‏‏باشد. این عنصر دارای عملکردهای متعدد بیولوژیکی می‏‏باشد. روی نقش مهمی در فعالیت بسیاری از سیستم­‏های آنزیمی دارد. نقش روی در اسپرم ‏سازی و بلوغ آنها مشخص شده است (ری و همکاران، 2010). عناصر کم­نیاز نقش مهمی در متابولیسم کربوهیدرات ‏ها، پروتئین­‏ها، چربی­ها و نیز فعالیت­‏های آنزیمی دارند (وازکوئز آرمیجو و همکاران، 2011). مس یک عنصر کم نیاز ضروری برای فعالیت بسیاری از آنزیم­‏ها مثل سوپراکسید دیسموتاز می‏‏باشد. اسپرم PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب غیراشباع هستند که براحتی می‏‏توانند پراکسیده شوند. آنزیم سوپراکسیددیسموتاز از این پراکسیده شدن محافظت می‏‏کند (عیدی و همکاران، 2010).

آنتی­اکسیدان­ها اثرات تخریبی رادیکال­های آزاد را به حداقل رسانده و از سلول­های بدن در برابر آسیب­های ناشی از این رادیکال­ها محافظت می­ کنند. از جمله این رادیکال­های آزاد، یون پراکسید ناپایدار و فعال است که در خلال احیای مونووالات اكسیژن پدید می ­آید و منجر به آسیب­های غشای سلولی در سلول­های مصرف كننده اكسیژن می­ شود. برای از بین بردن سمیت اكسیژن فعال، طیف وسیعی از مكانیزم­های دفاعی بدن از جمله آنزیم سوپراكسید دیسموتاز (SOD) علیه اكسیدانت­ها فعال می­شوند (نیلسن و میلن، 1993). نقش آنزیم سوپراكسید دیسموتاز در متابولیسم برخی عناصر کم نیاز شناخته شده است. از آنجایی­ که هورمون­های تیروئیدی به عنوان تنظیم کننده­ های مهم متابولیسم می­توانند تحت تأثیر تغییرات عناصر کم نیاز و فعالیت آنزیم­ های آنتی­اکسیدان قرار گیرند، هدف از مطالعه­ حاضر بررسی ارتباط میان هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم آنتی­اکسیدان سوپراكسید دیسموتاز و برخی عناصر کم­نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان است.

2-1 فرضیه‌ها

H0: بین هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان ارتباط معنی­داری وجود ندارد.

H1: بین هورمون­های تیروئیدی، میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز سرم خون گاومیش­های خوزستان ارتباط معنی­داری وجود دارد.

3-1 اهداف

1-3-1 اهداف اصلی

1. بررسی ارتباط بین هورمون­های تیروئیدی و میزان آنزیم­ سوپراکسید دیسموتاز در خون گاومیش­های خوزستان.
2. بررسی ارتباط بین هورمون­های تیروئیدی و برخی عناصر کم نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان.
3. بررسی ارتباط بین میزان آنزیم­ سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان.

2-3-1 اهداف فرعی

1. تعیین غلظت متوسط هورمون­های تیروئیدی، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و عناصر کم نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان.

3-3-1 نوآوری:

گزارش مکتوبی در زمینه­ ارتباط بین هورمون­های تیروئیدی، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و برخی عناصر کم ­نیاز در سرم خون گاومیش­های خوزستان در دسترس نیست لذا در این مطالعه سعی می­ شود که به بررسی این مسأله پرداخته شود.

فصل دوم

مروری بر پژوهش‏های انجام شده

1-2 رده بندی گاومیش از نظر جانور شناسی

گونه گاومیش براساس رده­بندی سیستماتیک جانور شناسی در سلسله جانوران، زیر سلسله پرسلولی­ها، دسته طنابداران، شاخه مهره­داران، رده PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران، راسته سم داران، زیر راسته زوج سمان، گروه نشخوارکنندگان، خانواده تهی­شاخان زیر خانواده گاوسانان قرار دارد. (بورقس، 2005).

دو جنس معروف گاومیش عبارتند از بوبالینا معروف به گاومیش­های آسیایی و سین سه روس معروف به گاومیش­های آفریقایی (برومند­جزی، 1384).

[1]. Tetraiodothyronine

[2]. Triiodothyronine

[3]. Guyton And Hall

[4]. Joseph

[5] .Vázquez-Armijo

[6]. Civic

[7]. Eidi

[8]. Superoxide Dismutase

[9]. Nielsen And Miln

[10]. Animals

[11]. Eukaryote

[12]. Chordata