چکیده

فرایند جهانی شدن، به وجود آمدن سازمان‌تجارت جهانی و یکپارچگی بازارهای جهانی، پیشرفتهای سریع و بنیادین تکنولوژیک، پیشرفت های جدید در زمینه‌فناوری اطلاعات، افزایش تغییرات سریع در الگوهای مصرف و تقاضا، تبیین کنترل های آلودگی محیط زیست و حفظ منابع انرژی، کمبود منابع و هزینه‌های بالای آنها، چالشهایی هستند که بنگاه‌ها و صنایع مختلف در عرصة تجارت و فعالیتهای اقتصادی با ان روبرو هستند و ادامة حیات آنها، منوط به تصمیم گیری درست و به موقع در برابر این تغییرات است. در این میان، فرایند جهانی شدن و گسترش بازارهای مصرف و نیز افزایش تعداد رقبا و شدت رقابت، باعث اهمیت بخشیدن به مفاهیمی مانند رقابت‌پذیری و از سوی دیگر، پررنگ شدن مفهوم چابکی شده است.این امر موجب گردیده تا بنگاه‌ها، صنایع و کشورهای مختلف در جهت ارتقای رقابت‌پذیری خود به شناسایی عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری و چابکی به منظور هماهنگی با تغییرات محیطی و با هدف تقویت آنها تلاش کنند.

از سوی دیگر، از انجایی که طی تولید ناب زواید و اتلاف های تولید انبوه حذف می گردد، در دهه 80، بسیاری از شرکتهای مشهور در سرتاسر دنیا شروع به بکارگیری برنامه هایی کردند که به وسیله ان ها بتوانند بهره وری و کیفیت خود را بهبود بخشند.

امروزه نیز عواملی همچون افزایش رقابت در بین شرکت ها، بهبود سرعت تغییرات و متلاطم بودن وضعیت تقاضای مشتریان باعث شده است سطوح و نوع تقاضاها به سرعت در حال تغییر باشند و همگام با جهانی شدن شرکت ها، رقابت جهانی نیز در حال تقویت شود. این مسئله به خوبی نشان می دهد بازارهای محصولات به بلوغ کافی رسیده و مشتریان کالاهایی را تقاضا می کنند که نیازهای مشخص آنها را ارضا نماید. دانشمندان بسیار زیادی بر این باور هستند که برای پوشش چنین بازارهایی ناب شدن [1]یکی از الزامات اجتناب ناپذیر و ضروری شرکت ها می باشد.

همچنین، یکی از صنایع برجسته و رو به رشد کشور ایران، صنعت کاشی است و ایران در صنعت کاشی رو به رشد می باشد به طوری که تاکنون در رده بزرگترین تولیدکنندگان کاشی و سرامیک جهان جای داشته و روز بروز، این صنعت در میزان تولید و افزایش ظرفیت تولید رشد بسزایی دارد. از این رو، در این مطالعه این صنعت در زمینه های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است.

در این تحقیق به بررسی ارتباط این متغیرهای موثر بر رقابت پذیری سازمانی پرداخته شده است و ارتباط نابی و چابکی بر رقابت پذیری در صنعت کاشی و سرامیک مورد بررسی قرار می گیرد و شدت تأثیر این مؤلفه ها بر رقابت پذیری بدست خواهد آمد و به منظور دستیابی به این اهداف از تحلیل عاملی اکتشافی با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS  و تحلیل عاملی تاییدی با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL بهره گرفته می شود.

 فهرست

فصل اول: کلیات تحقیق

1.1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

2.1. ضرورت و اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………. 3

3.1. بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………….. 4

4.1. هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 5

5.1. سئوالات و فرضیات پژوهش……………………………………………………………………………………….. 6

6..1 .قلمرو پژوهش……………………………………………………………………………………………………………… 6

7.1. روش انجام پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 6

8.1. تعریف عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………………………… 8

9.1. جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………….. 8

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

1.2. مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 11

2.2.کلیاتی پیرامون تولید ناب……………………………………………………………………………………………. 14

1.2.2. ناب بودن………………………………………………………………………………………………………………… 15

2.2.2.تعاریف تولید ناب……………………………………………………………………………………………………… 15

3.2.2. تاریخچه تولید ناب…………………………………………………………………………………………………… 18

4.2.2. نتایج بکارگیری تولید ناب………………………………………………………………………………………… 23

5.2.2. تولید ناب و صنایع ایران…………………………………………………………………………………………… 26

6.2.2. تولید ناب و صنایع کاشی و سرامیک …………………………………………………………………………. 27

7.2.2. مؤلفه های تولید ناب………………………………………………………………………………………………… 29

3.2. چابکی سازمانی…………………………………………………………………………………………………………… 38

1.3.2. مفهوم چابکی و تولید چابک………………………………………………………………………………………. 40

2.3.2.خصوصیات و ویژگی‌های سازمان چابک……………………………………………………………………….. 43

3.3.2. -قابلیت‌های کلیدی چابکی در سازمان……………………………………………………………………….. 46

4.3.2. مؤلفه‌های شکل گیری تولید چابک……………………………………………………………………………. 47

4.2. رقابت پذیری……………………………………………………………………………………………………………….. 51

1.4.2. مفهوم رقابت‌پذیری…………………………………………………………………………………………………… 52

2.4.2. مدل الماس‌ پورتر………………………………………………………………………………………………………. 53

3.4.2.  استراتژی رقابتی ……………………………………………………………………………………………………… 57

1.3.4.2.  تمرکز بر هزینه……………………………………………………………………………………………. 59

1.1.3.4.2. استفاده حد اکثر از ظرفیت تولید ……………………………………………………………… 59

2.1.3.4.2. صرفه جویی در مقیاس………………………………………………………………………… 60

3.1.3.4.2.  پیشرفت های تکنولوژیکی……………………………………………………………………. 60

4.1.3.4.2.  تأثیرات یادگیری/ تجربه……………………………………………………………………… 61

2.3.4.2. استراتژی تمایز محصول………………………………………………………………………………….. 62

4.4.2. استراتژی بهترین شیوه هزینه کردن…………………………………………………………………………….. 63

5.4.2.  استراتژی تمرکز………………………………………………………………………………………………………. 64

6.4.2. جمع بندی مؤلفه های تعیین کننده رقابت پذیری سازمانی………………………………………….. 65

5.2.  نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. 67

 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

1.3.  مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 69

2.3. معرفی متغیر های تعیین چابکی سازمانی……………………………………………………………….. 70

3.3. معرفی مؤلفه های های تعیین نابی…………………………………………………………………………… 72

4.3. معرفی مؤلفه های تعیین رقابت پذیری……………………………………………………………………. 74

5.3. سئوالات و فرضیات پژوهش……………………………………………………………………………………….. 76

6.3. روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 76

7.3. جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………….. 77

8.3. حجم منطقی گروه نمونه…………………………………………………………………………………………… 77

9.3. ابزار گردآوری داده ها…………………………………………………………………………………………………. 79

10.3. روش تجزیه و تحلیل……………………………………………………………………………………………….. 79

1.10.3. تحلیل عاملی ……………………………………………………………………………………………………….. 79

2.10.3. آزمون KMO و کرویت بارتلت ((Bartlett…………………………………………………………….. 82

3.10.3. جدول اشتراکات (Communalities)…………………………………………………………………… 83

4.10.3. جدول واریانس کل استخراج شده ((Total Variance Explained………………………. 83

5.10.3. ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه ……………………………………………………………………………………. 83

6.10.3.. چرخش دورانی و تفسیر………………………………………………………………………………………… 84

7.10.3. جدول ماتریس چرخش یافته(Rotated Component Matrix)…………………………. 84

 

11.3. مدل یابی معادلات ساختاری………………………………………………………………………………….. 85

12.3.  نوع پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….. 86

13.3. روایی و پایایی ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………….. 87

14.3. نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………… 93

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1.4. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 95

2.4. دسته بندی مؤلفه های مربوط به حوزه چابکی……………………………………………………….. 95

1.2.4. آزمون KMO و کرویت بارتلت (Bartlett) ……………………………………………………………… 99

2.2.4. جدول اشتراکات(Communalities) ……………………………………………………………………… 100

3.2.4. جدول واریانس کل استخراج شده (Total Variance Explained) ………………………… 100

4.2.4. ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه ……………………………………………………………………………………….. 101

5.2.4. جدول ماتریس چرخش یافته (Rotated Component Matrix) ………………………….. 103

6.2.4. تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه های مربوط به متغیر چابکی……………………………………………… 107

7.2.4. برونداد نتایج تحلیل عاملی تأییدی متغیرهای چابکی………………………………………………….. 109

8.2.4. تفسیر خروجی(برونداد) تحلیل عاملی تأییدی متغیرهای چابکی……………………………………. 109

3.4. دسته بندی مؤلفه های مربوط به حوزه نابی……………………………………………………………. 112

1.3.4. آزمون KMO و کرویت بارتلت (Bartlett) ……………………………………………………………… 115

2.3.4. جدول اشتراکات (Communalities) ……………………………………………………………………. 116

3.3.4. جدول واریانس کل استخراج شده (Total Variance Explained) ………………………… 116

4.3.4. ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه…………………………………………………………………………………………. 117

5.3.4. جدول ماتریس چرخش یافته (Rotated Component Matrix)…………………………….. 119

6.3.4. تحلیل عاملی تأییدی مربوط به دسته بندی متغیر های نابی………………………………………… 123

7.3.4. برونداد نتایج تحلیل عاملی تأییدی متغیر های نابی…………………………………………………….. 125

8.3.4. تفسیر خروجی(برونداد) تحلیل عاملی تأییدی متغیر های نابی……………………………………… 125

4.4.  دسته بندی مؤلفه های مربوط به حوزه رقابت پذیری…………………………………………… 129

1.4.4.  آزمون KMO و کرویت بارتلت (Bartlett) …………………………………………………………….. 132

2.4.4. جدول اشتراکات (Communalities) ……………………………………………………………………. 133

3.4.4. جدول واریانس کل استخراج شده (Total Variance Explained)………………………….. 133

4.4.4. ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه…………………………………………………………………………………………. 134

5.4.4. جدول ماتریس چرخش یافته (Rotated Component Matrix)……………………………. 136

6.4.4.  تحلیل عاملی تأییدی متغیرهای رقابت پذیری……………………………………………………………. 140

7.4.4.  برونداد نتایج تحلیل عاملی تأییدی متغیر های رقابت پذیری………………………………………. 142

8.4.4.  تفسیر خروجی(برونداد) تحلیل عاملی تأییدی متغیر های رقابت پذیری……………………….. 142

5.4. دسته بندی متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………………. 146

1.5.4. آزمون KMO و کرویت بارتلت (Bartlett)……………………………………………………………….. 149

2.5.4. جدول اشتراکات (Communalities) ……………………………………………………………………. 149

3.5.4. جدول واریانس کل استخراج شده (Total Variance Explained)………………………….. 150

4.5.4. جدول ماتریس چرخش یافته (Rotated Component Matrix)……………………………. 150

5.5.4. تحلیل عاملی تأییدی متغیرهای اصلی و فرعی تحقیق  ……………………………………………….. 154

6.5.4. برونداد نتایج تحلیل عاملی تأییدی متغیر های تحقیق…………………………………………………. 156

7.5.4. تفسیر خروجی(برونداد) تحلیل عاملی تأییدی متغیر های تحقیق………………………………….. 156

6.4. تعیین نوع ارتباط بین نابی-چابکی سازمانی و رقابت پذیری سازمانی در صنعت کاشی.158

1.6.4.  برونداد نتایج تحلیل عاملی تأییدی تمامی متغیر های تحقیق………………………………………. 162

2.6.4. تفسیر نتایج تحلیل عاملی تأییدی تمامی متغیر های تحقیق ………………………………………… 162

3.6.4. تشریح و بررسی ارتباط نابی و چابکی بر رقابت پذیری سازمانی…………………………………….. 165

6.4. جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………….. 169

 

فصل پنجم: نتیجه گیری

1.5. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 174

2.5. محدودیتهای پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 174

3.5. نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 175

1.3.5.  معرفی شاخص های مورد نیاز از حوزه ناب بودن در صنعت کاشی ………………………………. 176

2.3.5. معرفی شاخص های مورد نیاز از حوزه چابک بودن در صنعت کاشی …………………………….. 177

3.3.5.  معرفی شاخص های سنجش رقابت پذیری در صنعت کاشی ………………………………………. 177

4.3.5. تعیین نوع ارتباط بین نابی- چابکی سازمانی و رقابت پذیری سازمانی در صنعت کاشی…… 178

5.3.5. تعیین شدت رابطه تأثیر مؤلفه های نابی و چابکی سازمانی بر رقابت پذیری ………………….. 179

4.5.  پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………. 180

5.5. تحقیقات آینده……………………………………………………………………………………………………………. 182

6.5.  جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………. 183

فهرست منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………. 208

فهرست جداول

جدول 1.2.  برخی مزایا و منافع تولید ناب……………………………………………………………………… 25

جدول 2.2. حوزه ها و برنامه های بهبود نابی در 27 شرکت ناب…………………………………… 32

جدول 3.2. ابزارها و اصول نظام تولید ناب به نقل از مک لاچلین…………………………………. 33

جدول 4.2.  طبقه بندی ابزارها و مؤلفه ها  اصلی و فرعی تولید ناب……………………………. 35

جدول 5.2. تعاریف و مفاهیم تولید چابک و چابکی………………………………………………………… 42

جدول 6.2. معیارهای بیست گانه تولید چابك…………………………………………………………………. 49

جدول 1.3.  متغیر های تعیین چابکی……………………………………………………………………………… 71

جدول2.3. متغیر های تعیین نابی…………………………………………………………………………………….. 73

جدول3.3. متغیر های تعیین رقابت پذیری……………………………………………………………………… 75

جدول 4.3. مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیر های نابی……………………………. 90

جدول 5.3. مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیر های چابکی……………………….. 91

جدول 6.3. مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیر های رقابت پذیری…………….. 92

جدول 1.4. معرفی مؤلفه های چابکی………………………………………………………………………………. 97

جدول 2.4. جدول آزمون KMO و کرویت بارتلت متغیر های چابکی………………………….. 99

جدول 3.4. جدول ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه متغیر های چابکی………………………………….. 102

جدول 4.4. جدول ماتریس چرخش یافته متغیر های چابکی………………………………………… 104

جدول5.4. دسته بندی سؤالات چابکی…………………………………………………………………………….. 105

جدول 6.4. برونداد تحلیل عاملی تأییدی مربوط به متغیر های چابکی…………………………. 109

جدول 7.4. معرفی مؤلفه های نابی…………………………………………………………………………………… 113

جدول 8.4. جدول آزمون KMO و کرویت بارتلت متغیرهای نابی………………………………… 115

جدول 9.4. جدول ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه متغیرهای نابی……………………………………….. 118

جدول 10.4.جدول ماتریس چرخش یافته متغیرهای نابی…………………………………………….. 120

جدول11.4. دسته بندی مؤلفه های نابی…………………………………………………………………………. 121

جدول 12.4. برونداد تحلیل عاملی تأییدی مربوط به متغیر های نابی…………………………… 125

جدول 13.4. معرفی مؤلفه های رقابت پذیری…………………………………………………………………. 130

جدول 14.4. جدول آزمون KMO و کرویت بارتلت متغیرهای رقابت پذیری………………. 132

جدول 15.4. جدول ماتریس اجزاء (ابعاد) اولیه متغیرهای رقابت پذیری……………………… 135

جدول 16.4. جدول ماتریس چرخش یافته متغیرهای رقابت پذیری…………………………….. 137

جدول17.4. دسته بندی مؤلفه های رقابت پذیری………………………………………………………….. 138

جدول 18.4. برونداد تحلیل عاملی تأییدی مربوط به متغیر های رقابت پذیری……………. 142

جدول 19.4. معرفی متغیر های فرعی……………………………………………………………………………… 147

جدول 20.4. جدول آزمون KMO و کرویت بارتلت متغیرهای فرعی…………………………… 149

جدول 21.4. جدول ماتریس چرخش یافته متغیرهای فرعی…………………………………………. 151

جدول22.4.  دسته بندی متغیر های فرعی…………………………………………………………………….. 152

جدول 23.4. برونداد تحلیل عاملی تأییدی مربوط به تمامی متغیر های تحقیق………….. 156

جدول 24.4. برونداد تحلیل عاملی تأییدی تمامی متغیر های تحقیق…………………………… 162

جدول 1.5. معرفی شاخص های مورد نیاز از حوزه ناب بودن در صنعت کاشی…………… 176

جدول 2.5. معرفی شاخص های مورد نیاز از حوزه چابک بودن در صنعت کاشی……….. 177

جدول 3.5. معرفی شاخص های سنجش رقابت پذیری در صنعت کاشی…………………….. 178

فهرست اشکال و نمودارها

شکل 1.2.مدل الماس پورتر……………………………………………………………………………………………….. 53

شکل 1.3. نمودار متغیر های تعیین چابکی…………………………………………………………………….. 71

شکل2.3. نمودار متغیر های تعیین نابی…………………………………………………………………………… 73

شکل3.3. نمودار متغیر های تعیین رقابت پذیری……………………………………………………………. 75

نمودار 1.4.  نمودار متغیر ها و مؤلفه های تعیین چابکی……………………………………………….. 106

نمودار2.4. نمودار تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه های مربوط به متغیر چابکی…………………. 108

نمودار 3.4. نمودار متغیر ها و مؤلفه های تعیین نابی……………………………………………………… 122

نمودار4.4. نمودار تحلیل عاملی تأییدی مربوط به دسته بندی متغیر های نابی…………… 124

نمودار 5.4. نمودار متغیر ها و مؤلفه های تعیین رقابت پذیری………………………………………. 139

نمودار 6.4. نمودار تحلیل عاملی تأییدی متغیر های رقابت پذیری………………………………… 141

نمودار 7.4. نمودار متغیر های تحقیق……………………………………………………………………………….. 153

نمودار 8.4. نمودار تحلیل عاملی تأییدی متغیرهای فرعی تحقیق…………………………………. 155

نمودار 9.4. نمودار تحلیل عاملی تأییدی تمامی متغیر های تحقیق……………………………….. 161

نمودار 10.4. نمودار T-value مربوط به تمامی متغیرهای تحقیق……………………………….. 164

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

 

فرایند جهانی شدن، به وجود آمدن سازمان‌تجارت جهانی و یکپارچگی بازارهای جهانی، پیشرفتهای سریع و بنیادین تکنولوژیک، پیشرفت های جدید در زمینه‌فناوری اطلاعات، افزایش تغییرات سریع در الگوهای مصرف و تقاضا، تبیین کنترل های آلودگی محیط زیست و حفظ منابع انرژی، کمبود منابع و هزینه‌های بالای آنها، چالشهایی هستند که بنگاه‌ها و صنایع مختلف در عرصة تجارت و فعالیتهای اقتصادی با آن روبرو هستند و ادامة حیات آنها، منوط به تصمیم گیری درست و به موقع در برابر این تغییرات است. در این میان، فرایند جهانی شدن و گسترش بازارهای مصرف و نیز افزایش تعداد رقبا و شدت رقابت، باعث اهمیت بخشیدن به مفاهیمی مانند رقابت‌پذیری و از سوی دیگر، پررنگ شدن مفهوم چابکی شده است.این امر موجب گردیده تا بنگاه‌ها، صنایع و کشورهای مختلف در جهت ارتقای رقابت‌پذیری خود به شناسایی عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری و چابکی به منظور هماهنگی با تغییرات محیطی و با هدف تقویت آنها تلاش کنند.

از سوی دیگر، از انجایی که طی تولید ناب زواید و اتلاف های تولید انبوه حذف می گردد، در دهه 80، بسیاری از شرکتهای مشهور در سرتاسر دنیا شروع به بکارگیری برنامه هایی کردند که به وسیله آن ها بتوانند بهره وری و کیفیت خود را بهبود بخشند((Cua & Colleagues, 2001)(White & Prybutok, 2001) (Mieir & Forrester, 2002). در سال 1990 ووماک[2] و همکارانش از دانشگاه MIT با چاپ کتابی با عنوان« تولید ناب؛ ماشینی كه جهان را تغییر داد» تولید ناب را به عنوان تركیبی از مدل تولید سنتی فورد و مدل كنترل اجتماعی در محیط تولید ژاپنی، به جامعه جهانی معرفی کردند(فرخ،1383) (Mieir & Forrester, 2002).

امروزه نیز عواملی همچون افزایش رقابت در بین شرکت ها، بهبود سرعت تغییرات و متلاطم بودن وضعیت تقاضای مشتریان باعث شده است سطوح و نوع تقاضاها به سرعت در حال تغییر باشند و همگام با جهانی شدن شرکت ها، رقابت جهانی نیز در حال تقویت شود. این مسئله به خوبی نشان می دهد بازارهای محصولات به بلوغ کافی رسیده و مشتریان کالاهایی را تقاضا می کنند که نیازهای مشخص آنها را ارضا نماید(Suzaki,  2000)(Marin & Delgado, 2000)(Porter, 1990) (Bonavia & Marin, 2006). دانشمندان بسیار زیادی بر این باور هستند که برای پوشش چنین بازارهایی ناب شدن [3]یکی از الزامات اجتناب ناپذیر و ضروری شرکت ها می باشد (Mieir & Forrester, 2002)(Womack & Colleagues,1990)،(Womack & Jones,1996)، (Krafcik, 1988)(Lee, 1996)(Macduffie, 1995)(Sohal & Egglestone, 1994)(Bonavia & Marin, 2006).

همچنین، از انجایی که یکی از صنایع برجسته و رو به رشد کشور ایران، صنعت کاشی است و ایران در صنعت کاشی رو به رشد می باشد به طوری که تاکنون در رده بزرگترین تولیدکنندگان کاشی و سرامیک جهان جای داشته و با توجه به رشد روز بروز این صنعت در میزان تولید و افزایش ظرفیت تولید، در این مطالعه این صنعت در زمینه های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است.

2.1. ضرورت و اهمیت تحقیق

هر شرکتی که در یک صنعت رقابت می‌کند دارای استراتژی رقابتی خواه آشکار یا ضمنی است. اهمیت خاصی که امروزه شرکت‌های مختلف برای تدوین استراتژی قائل هستند، مبین این عقیده است که در فرایند آگاهانه تدوین استراتژی فواید ارزشمندی نهفته است. از جمله فواید این است که انتخاب استراتژی (اگر نتواند فعالیتهای بخشهای اجرایی را تضمین کند) حداقل به مدیران شرکت این اطمینان را می‌دهد که سیاستهای این بخشها دارای هماهنگی بوده و در راستای اهداف معینی باشند. توجه زیاد به امر برنامه‌ریزی استراتژیک سؤالاتی را که مدتها ذهن مدیران را به خود مشغول داشته بیش از پیش برجسته نموده است: چه عاملی رقابت را در صنعت مورد فعالیت ما و یا صنایعی که قصد ورود به آنها را داریم، پیش می‌برد؟ فعالیت احتمالی رقبا به چه صورت خواهد بود و بهترین راه برای واکنش در برابر اقدامات احتمالی آنها چیست؟ سیر پیشرفت صنعت مورد فعالیت ما به چه صورت خواهد بود؟ چگونه می‌توان شرکت را در بهترین موقعیت برای رقابت دراز مدت قرار داد؟

با این حال در فرایندهای برنامه‌ریزی استراتژیک رسمی بیشتر تأکید بر این است که سؤالات به‌صورت منظم و سازماندهی شده ارائه شوند، نه اینکه صرفاً به آنها جوابی داده شود. تکنیکهایی که اغلب توسط شرکتهای مشاور برای جوابگویی به این سؤالات ارائه شده است، به جای چشم‌انداز صنعت، یا بیشتر بر روی یک شرکت با تولیدات متنوع تمرکز دارند و یا صرفاً یک جنبه از ساختار آن صنعت نظیر رفتار هزینه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند. در اینصورت نمی‌توان انتظار داشت از طریق آن به تمام جنبه‌ها و پیچیدگی‌های رقابت در آن صنعت دست یافت. یکی از صنایع برجسته و رو به رشد کشور ایران، صنعت کاشی است که با توجه به مسائل مطرح شده در بالا، نیاز به بررسی و کارشناسی بیشتری در