فهرست مطالب

عنوان           صفحه

چکیده 1

مقدمه. 2

فصل اول: کلیات

1-1-معرفی گیاه آرتیشو یا کنگر فرنگی.. 4

1-1-1- تاریخچه. 5

1-1-2- گیاه شناسی.. 5

1-1-2-1- نام های مختلف گیاه آرتیشو. 5

1-1-2-2- انواع واریته های موجود کنگر فرنگی.. 7

1-1-2-3- اندام دارویی.. 8

1-1-2-4- مواد موجود در گیاه کنگر فرنگی.. 8

1-1-2-5- فلاونوئیدهای موجود در کنگر فرنگی.. 9

1-1-2-5-1- خواص آنتی اکسیدانی فلاونوئیدها 10

1-1-2-5-2- فلاوونوئید ها معمولا به روش های زیر عمل می کنند 11

1-1-2-6-آثار فارماکولوژیکی گیاه آرتیشو یا کنگر فرنگی.. 12

1-1-2-7- عوارض جانبی گیاه کنگر فرنگی.. 12

1-1-2-8- دلایل استفاده از گیاه به عنوان منابع آنتی اکسیدان. 13

1-1-2-9- اعمال مهم آنتی اکسیدان ها 13

1-1-2-10-رادیکال های آزاد 14

1-1-2-10-1- استرس اکسیداتیو. 14

1-2- استامینوفن. 15

1-2-1- تاریخچه کشف استامینوفن. 15

1-2-2- کاربرد های استامینوفن. 17

1-2-3- نام آیوپاک… 18

1-2-4- اشکال دارویی استامینوفن. 18

1-2-5- مکانیسم اثر استامینوفن. 18

1-2-7- عوارض جانبی استامینوفن. 19

1-3- کبد 19

1-3-1- کبد و سم زدایی.. 20

1-3-2- نقش كبد در دفع. 21

1-3-3- آمینو ترانسفراز ها 21

1-3-3-1- چه داروهایی باعث ایجاد سطح غیرطبیعی آمینوترانسفرازها می گردند 23

1-3-3-2- سایر آنزیم های کبدی چگونه هستند 24

1-3-3-3- موارد سطح غیر طبیعی آنزیم های کبدی چه هستند 24

1-3-4- بیماری های کبد 26

1-3-4-1- نکروز کبدی ماسیو و مفرط.. 26

1-3-4-2- بیماری کبدی القا شده توسط دارو و توکسین. 27

1-5- پیشینه تحقیق.. 28

فصل دوم: روش تحقیق

2-1- مواد و و وسایل و تركیبات شیمیائی مصرفی.. 34

2-2- دستگاه ها، لوازم و تجهیزات غیر مصرفی.. 37

2-3- روشها و مراحل اجرای آزمایش… 38

2-3-1- نحوه انتخاب و شرایط نگهداری حیوانات مورد آزمایش… 38

 

 

2-3-2-گروه بندی حیوانات مورد آزمایش… 39

2-3-3- چگونگی تهیه و تجویز عصاره هیدروالکلی گیاه آرتیشو. 40

2-3-4- طریقه گاواژ كردن حیوان. 41

2-3-5- القاء مسمومیت توسط استامینوفن در موش های صحرایی.. 42

2-3-6- خون گیری.. 43

2-3-7- روش تهیه ی سرم 44

2-3-8- تست های آزمایشگاهی بر روی نمونه های سرم خون. 44

2-3-8-1- اندازه گیری آنزیم های آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینو ترانسفراز(AST) 44

2-3-9- روش های تجزیه وتحلیل و محاسبه آماری.. 45

فصل سوم: نتایج

3-1- مقایسه نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) در  گروه های مورد بررسی  47

3-2- مقایسه نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) در گروه های مورد بررسی  55

3-3- مقایسه نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) در گروه های مورد بررسی  63

فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری.. 80

پیشنهادها 80

منابع و مآخذ

منابع فارسی.. 82

منابع انگلیسی.. 84

ABSTRACT.. 93

فهرست جداول

جدول 3-1 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 48

جدول 3-2 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 49

جدول 3-3 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز ALT)…51

جدول 3-4 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 53

جدول 3-5 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 55

جدول 3-6 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 57

جدول 3-7 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 59

جدول 3-8 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 61

جدول 3-9 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 63

جدول 3-10 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 65

جدول 3-11 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 67

جدول 3-12مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 69

فهرست نمودار ها

نمودار3-1- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 48

نمودار 3-2- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 50

نمودار 3-3- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 52

نمودار3-4- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) 54

نمودار 3-5- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 56

نمودار 3-6- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 58

نمودار 3-7- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 60

نمودار 3-8- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 62

نمودار 3-9- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 64

نمودار 3-10- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 66

نمودار 3-11- نتایج مربوط به میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 68

نمودار 3-12 مقایسه میانگین غلظت آنزیم آلکالن فسفاتاز (ALP) 70

فهرست شکل‌ها

شکل (1-1) گیاه آرتیشو(کنگر فرنگی) 7

شکل (1-2) ساختار شیمیایی پاراستامول. 18

شکل (2-1)محل نگهداری حیوانات… 38

شکل (2-2) روش وزن کردن رت ها 40

شکل (2-3) دستگاه روتاری. 41

شکل (2-4) روش تجویز دارو به صورت گاواژ. 42

شکل (2-5) نحوه خون گیری مستقیم از قلب موش های صحرایی. 43

شکل (2-6) سانتریفیوژ. …44

چکیده

استامینوفن یک داروی متداول ضد درد و تب است که در دوزهای بالا منجر به نکروز کبدی و کلیوی در انسان و حیوان می گردد. آرتیشو گیاهی  با ترکیبات فلاونوئیدی، آلکالوئیدی و خواص آنتی اکسیدانی است. در تحقیق حاضر اثر محافظت کبدی عصاره هیدروالکلی گیاه آرتیشو در مسمومیت حاد کبدی ناشی از استامینوفن مورد بررسی قرار گرفته است.

48 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار به طور تصادفی در 6 گروه تقسیم شدند شامل: کنترل، گروه دریافت کننده استامینوفن(mg/kg 700)، گروه های دریافت کننده استامینوفن(mg/kg 700)+عصاره آرتیشو با دوز(600,800,1000mg/kg)، و گروه دریافت کننده آرتیشو با دوز (mg/kg 1000). دارو و عصاره به شکل دهانی تجویز گردیدند. بعد از 24 ساعت نمونه گیری انجام شد و با روش کالریمتریک میزان آنزیم های ALT وAST وALP سنجیده شد. در پایان داده ها با نرم افزار spss  ویرایش 18 و تست آماری توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج نشان دهنده افزایش معنی دار آنزیم های ALT،AST و ALP (p≤0.001)در گروه دریافت کننده استامینوفن می باشد. به طوری که این پارامترها در گروه های دریافت کننده عصاره کاهش یافت.

نتیجه گیری: مصرف آرتیشو می تواند اثرات سمی استامینوفن را بر آنزیم های کبدی کاهش دهد.

کلمات کلیدی: استامینوفن، آرتیشو، کبد، موش صحرایی

مقدمه

نارسایی حاد کبد در اثر عوامل متعددی از جمله هپاتیت های ویروسی، آسیب های توکسیک ناشی از سموم و داروها و همچنین ایسکمی ایجاد می شود. کبد اولین سد دفاعی بدن را در برابر آسیب ناشی از مواد بیولوژیک برون زاد تشکیل می دهد که خود ممکن است به نکروز سلول های کبدی بیانجامد. در آسیب های توکسیک کبد، استرس های اکسیداتیو نقشی اساسی را بر عهده دارند.

كبد مكان استراتژیک وصول مواد غذایی جذب شده و همچنین مولكول های جذب شده مضر، داروها و سم باكتری ها می باشد (65). به طور کلی کبد اعمال حیاتی مهمی همچون سم زدایی، سوخت و ساز کربوهیدرات ها، ترشح صفرا، سنتز فیبرینوژن و پروترومبین پلاسما، تنظیم گلوکز و چربی خون و… را به عهده دارد و مخزن موادی مثل گلوکز(به صورت گلیکوژن)، چربی، ویتامین ها و آهن می باشد.

همان طور که عنوان شد یکی از مهم ترین اعمال كبد علاوه بر سوخت و ساز مواد مختلف، سم زدایی مواد آلوده كننده محیطی و داروهای شیمیایی می باشد. در اكثر موارد در طی عمل سم زدایی، فعال سازی متابولیكی توسط آنزیم های سیتوكروم P450  میكروزوم های كبدی باعث ایجاد متابولیت های سمی و فعال می‌شود كه این می تواند موجب آسیب بافت های مختلف از جمله كبد شود. تیواستامید، تتراكلریدكربن، اتانول و استامینوفن از جمله موادی هستند