چکیده

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر بازی‌های آموزشی رایانه‌ای بر یادگیری املای کلمات انگلیسی در زبان آموزان ایرانی پرداخته است. به این منظور، 67 زبان آموز با میانگین سنی 5/9 سال که در بخش کودکان کانون زبان ایران شعبه‌ی شیراز مشغول به یادگیری زبان انگلیسی بودند در این مطالعه شرکت کردند. زبان آموزان در دو کلاس جداگانه حضور داشتند. یکی از کلاس‌ها به صورت تصادفی به گروه آزمودنی اختصاص یافت که در آن زبان آموزان با بازی آموزشی رایانه‌ای طراحی شده به نام  Fun Spelling آشنا شدند. این بازی به زبان آموزان در یادگیری و حفظ املای کلمات انگلیسی، مانند کلمات هم آوا و کلمات دارای حروف ساکن کمک می‌کند. شرکت کنندگان گروه دیگر که به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند در طول ترم به شیوه‌ی سنتی تکلیف می‌نوشتند.

در این تحقیق چهار آزمون مورد استفاده قرار گرفته است: پیش آزمون و پس آزمون املای کلمات انگلیسی برای گروه آزمودنی و پیش آزمون و پس آزمون املای کلمات انگلیسی، پیش آزمون و پس آزمون کلمات هم آوا، پیش آزمون و پس آزمون کلمات دارای حروف ساکن برای گروه آزمودنی و گروه شاهد. شیوه‌ی برگزاری این آزمون‌ها به این صورت بود که هر چهار پیش آزمون در پایان جلسه‌ی ششم ترم که تکلیف زبان آموزان گروه آزمودنی و شاهد به شیوه‌ی سنتی بوده از زبان آموزان گرفته شد تا مشخص شود که زبان آموزان هر دو گروه در یک سطح از دانش املای کلمات انگلیسی بوده‌اند. سپس چهار پس آزمون در انتهای ترم و بعد از معرفی بازی آموزشی رایانه‌ای     Fun Spelling به زبان آموزان گروه آزمودنی از زبان آموزان هر دو گروه گرفته شد تا تاثیر این بازی بر یادگیری املای زبان آموزان ملاحظه شود. سپس با بهره گرفتن از روش‌های آماری آزمون نمونه‌های جفتی T و آزمون نمونه‌های غیر وابسته‌ی T، میانگین نمرات زبان آموزان در پیش آزمون و پس آزمون مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از روش‌های آماری ذکر شده نشان داد که انجام بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling تاثیر شگرفی بر عملکرد زبان آموزان در گروه آزمودنی در طول دوره‌ی انجام پژوهش داشته است. همچنین نتایج به دست آمده حاکی از این بود که انجام این بازی توسط زبان آموزان گروه آزمودنی در مقایسه با گروه شاهد بر یادگیری املای کلمات انگلیسی به شکل اعم و املای کلمات هم آوا و کلمات دارای حروف ساکن به شکل اخص تاثیر قابل توجهی داشته است.

 

کلیدواژگان: بازی‌های آموزشی رایانه ای- املای کلمات انگلیسی- کلمات هم آوا – کلمات دارای حروف ساکن

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

فصل اول: مقدمه

کلیات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-1- زبان، گفتار و نوشتار  …………………………………………………………………………………………………………. 2

1-2- زبان انگلیسی  ……………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-2-1- نوشتار زبان انگلیسی  …………………………………………………………………………………………………… 7

1-2-2- یادگیری نوشتار زبان انگلیسی  ……………………………………………………………………………………. 9

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………….. 11

1-4- هدف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-4-1- سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 13

 

فصل دوم: پیشینه‌تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15

2-1- بر پژوهش‌هایی در یادگیری …………………………………………………………………………………. 15

2-2- بر استعدادهای خاص کودکان در یادگیری………………………………………………………….. 18

2-3- تفاوت آموزش‌های سنتی و مدرن……………………………………………………………………………………… 19

2-4- کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی در ایران ………………………………………………………………………. 24

2-4-1- کمیّت و کیفیّت کلاس‌های آموزشی زبان انگلیسی کودکان در ایران………………………. 24

2-4-2- کمیت و کیفیت کلاس‌های آموزشی زبان انگلیسی خش کودکان کانون زبان ایران  ………….. 26

2-5- بر پژوهش‌هایی در نوشتار و املای زبان انگلیسی  …………………………………………….. 26

2-6- بر نقش بازی‌های آموزشی در یادگیری زبان انگلیسی ……………………………………….. 30

2-6-1- خصوصیات بازی‌های آموزشی مفید و تاثیرگذار در یادگیری ……………………………………. 30

2-6-2- تاثیر بازی‌های آموزشی در یادگیری ……………………………………………………………………………. 32

2-6-3- تاثیر بازی‌های آموزشی رایانه‌ای بر یادگیری……………………………………………………………….. 36

2-6-4- تاثیر بازی‌های آموزشی بر یادگیری املای کلمات انگلیسی……………………………………….. 42

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

2-6-5- مشکلات زبان آموزان ایرانی در یادگیری املای کلمات انگلیسی و استفاده از بازی‌های آموزشی رایانه‌ای در آموزش آنان …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

 

 

 

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

3-1- شرکت کنندگان ………………………………………………………………………………………………………………… 48

3-2- ابزار تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………………………….. 49

3-2-1- توصیف صفحه‌ی بازی Fun Spelling  ……………………………………………………………………….. 50

3-2-2- شیوه‌ی انجام بازی Fun Spelling  …………………………………………………………………………….. 51

3-2-3- شیوه‌ی ارزیابی تکالیف زبان آموزان  …………………………………………………………………………… 55

3-2-4- تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر زبان آموزان  …………………………………….. 55

3-3- روش به دست آوردن داده‌ها …………………………………………………………………………………………….. 56

3-3-1- بررسی تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر یادگیری املای کلمات انگلیسی در زبان آموزان گروه آزمودنی   57

3-3-2- بررسی تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر یادگیری املای کلمات انگلیسی در زبان آموزان گروه آزمودنی و شاهد……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

3-3-3- بررسی تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر یادگیری املای کلمات هم آوا 58

3-3-4- بررسی تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر یادگیری کلمات انگلیسی دارای حروف ساکن           58

3-4- تحلیل داده‌ها  ……………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-4-1- تحلیل نمرات پیش آزمون و پس آزمون املای کلمات انگلیسی زبان آموزان گروه آزمودنی   59

3-4-2- تحلیل نمرات پیش آزمون و پس آزمون املای کلمات انگلیسی، کلمات هم آوا و کلمات دارای حروف ساکن  زبان آموزان گروه آزمودنی و شاهد  …………………………………………………………………………………………………………………. 60

 

فصل چهارم: یافته‌ها، نتایج تحقیق و بحث آن‌ ها

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

4-1- یادگیری املای کلمات انگلیسی زبان آموزان گروه آزمودنی ………………………………………….. 63

4-2- یادگیری املای کلمات انگلیسی زبان آموزان گروه آزمودنی و شاهد ……………………………. 65

عنوان                                                                                                صفحه

 

4-2-1- پیش آزمون املای کلمات انگلیسی ……………………………………………………………………………. 65

4-2-2- پس آزمون املای کلمات انگلیسی ……………………………………………………………………………… 66

4-3- یادگیری املای کلمات هم آوای انگلیسی ……………………………………………………………………….. 68

4-3-1- پیش آزمون املای کلمات هم آوا ……………………………………………………………………………….. 68

4-3-2- پس آزمون املای کلمات هم آوا………………………………………………………………………………….. 69

4-4- یادگیری املای کلمات دارای حروف ساکن در زبان انگلیسی ……………………………………….. 70

4 -4-1- پیش آزمون املای کلمات دارای حروف ساکن ………………………………………………………… 70

4-4-2- پس آزمون املای کلمات دارای حروف ساکن …………………………………………………………… 71

 

فصل پنجم: نتیجه گیری

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

5-1- خلاصه ………………………………………………………………………………………………………………………………… 74

5-2- نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………….. 77

5-3- پیشنهادات برای پژوهش‌های مرتبط در آینده ……………………………………………………………….. 78

 

منابع و ماخذ

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79

منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

جدول 4-1: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های جفتی T جهت تشخیص تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای ‌ Fun Spellingبر یادگیری املای کلمات انگلیسی در زبان آموزان گروه آزمودنی ……………………………………………………………………………

جدول 4-2: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های غیر وابسته‌ی Tپیش آزمون املای کلمات انگلیسی زبان آموزان گروه آزمودنی و شاهد ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

جدول 4-3: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های غیر وابسته‌ی T جهت تشخیص

تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر یادگیری املای  کلمات انگلیسی در

زبان آموزان گروه آزمودنی و شاهد ………………………………………………………………………………………………

جدول 4-4: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های غیر وابسته‌ی T پیش آزمون املای کلمات

هم آوا  ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

جدول 4-5: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های غیروابسته‌ی T جهت تشخیص تاثیر بازی آموزشی رایانه‌ای Fun Spelling بر یادگیری املای کلمات هم آوا  …………………………………………………………………………………………………………………….

جدول 4-6: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های غیر وابسته‌ی  T پیش آزمون املای کلمات دارای حروف ساکن

جدول 4-7: آمار توصیفی و آزمون نمونه‌های غیر وابسته‌ی T املای کلمات دارای

حروف ساکن ………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

 

 

 فهرست تصاویر

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

شکل 3-1، صفحه‌ی مراحل بازی ………………………………………………………………………………………………..

شکل 3-2، صفحه‌ی درجات سختی بازی  …………………………………………………………………………………

شکل 3-3، صفحه‌ی بازی قبل از حدس کلمه  …………………………………………………………………………

شکل 3-4، صفحه‌ی بازی بعد از حدس کلمه  ………………………………………………………………………….

 

 

چکیده
رشد روز افزون استفاده از منابع فسیلی، افزایش گازهای گلخانه ای و استانداردهای سختگیرانه آلاینده های خودرو ها، مشوق اصلی استفاده از بیودیزل ها به عنوان سوخت جایگزین موتوهای دیزلی است.آلودگی هوا، گرم شدن کره زمین، محدودیت و گرانی منابع فسیلی از جمله مشکلات پیش روی جامعه بشری هستند، برای حل این مشکلات بیودیزل‌های ارزان قیمتی چون بیودیزل پسماند خوراکی می‌تواند کارآمد باشد.
در این پژوهش ترکیب های B0، B5، B10، B20 و B30از سوخت بیودیزل پسماند خوراکی با دیزل به عنوان سوخت در موتور MT4.244 مورد استفاده قرار گرفته است. ماتریس آزمایش‌ شامل دور موتور  RPM 1200، RPM14700، RPM1700 وRPM2000 بارهای 25%، 50%، 75% و 100%موتور است. در دور های پایین میزان اشفتگی کمتر از دور های بالاست و این مطلب سبب کاهش آشفتگی و کاهش کیفیت احتراق می شود، اما با افزایش میزان دور آشفتگی لازم ایجاد می شود. میزان دور بالا باعث می شود سوپاپ های خروجی زودتر باز شود و کیفیت که این مطلب سبب می شود سوخت پیش از این که احتراق کامل انجام دهد از سوپاپ خارج شود و احتراق ناقص بماند. نتایج عملکرد مبین افزایش اندک توان، گشتاور در دورهای بالا و کاهش آن در دورهای پاییناست.  NOX BSFCافزایش داشته در حالی که آلایندهCO و دوده کاهش قابل ملاحظه ای داشته اند.
در سوخت های بیودیزل به دلیل حضور اکسیژن Coکمتر و CO2 بیشتری تولید می شود. دلیل آن واکنش اکسیژن با Co و تولید دی اکسیدکربن است.
همچنین به دلیل منابعی که برای تولید بیودیزل استفاده می شود، (پسماند های خوراکی) هزینه ها کاهش می یابد.
 
واژه ­های کلیدی: بیودیزل، روغن خوراکی، عملکرد موتور، آلایندگی موتور، سوخت تجدیدپذیر
 
فهرست مطالب
 

1-1- مقدمه   2
1-2- شرح موضوع    3
1-3- اهمیت موضوع    3
1-4-  فصل‌بندی مطالب     6
بر ادبیات موضوع    8
2-1- مقدمه   9
2-2- روغن‌های گیاهی به عنوان سوخت     9
2-3- پیشینه بیودیزل    15
 2-4- ساختار بیودیزل    15
2-5- خواص و استاندارد‌های بیودیزل    16
2-6- معایب و مزایای بیودیزل    17
2-7- آلایندگی    27
فصل 3: روش تحقیق     33
3-1- مقدمه   34
3-2- روغن پسماند خوراکی    34
3-3- تولید بیودیزل پسماند خوراکی    36
3-4- تعیین خواص روغن پسماند خوراکی    37
3-5- انجام تست‌ها  39
3-6- مشخصات موتور  39
3-7- سلول تست     41
3-8- دستگاه سنجش آلایندگی    42
3-9- ماتریس آزمایش      44
3-10- تحلیل خطا. 45
فصل 4: نتایج و تحلیل آنها  48
4-1- مقدمه   49
4-2- نتایج عملکرد موتور  49
4-3- نتایج آلایندگی موتور  70
فصل 5: جمع بندی و پیشنهادها  86
5-1- جمع بندی    87
5-2- پیشنهادها  88
مراجع    89
 

 

 فهرست اشکال
شکل (2-1) ساختار یک مولکول تری‌گلیسیرید. 10
شکل (2-2) درصد تغییرات توان ترمزی، مصرف سوخت ویژه و راندمان حرارتی روغن‌های گیاهی و گازوئیل   12
شکل (2-3) میزان آلایندگی روغن‌های گیاهی در مقایسه با دیزل.. 12
شکل (2-4) تغییرات لزجت برای روغن جاتروفا درترکیب با دیزل وبه همراه پیشگرم کردن.. 13
شکل (2-5) ارزش حرارتی و دمای شعله آدیاباتیک متیل استر اسیدهای چرب.. 19
شکل (2-6) تأثیر غلظت ترکیبات استر بر راندمان حرارتی.. 20
شکل (2-7) تاخیراشتعال برای بیودیزل‌های متفاوت.. 21
شکل (2-8) دیاگرام ?-P در حالت بی باری در دور RPM 14700 برای موتور پاشش مستقیم.. 22
شکل (2-9) بازه احتراق جاتروفا بیودیزل‌ و دیزل و تأثیر %15 EGR بر آن.. 24
شکل (2-10) تغییرات تورک موتور برای سوخت‌های مختلف در دور RPM 1300.. 25
شکل (2-11) تغییرات تورک موتور برای سوخت‌های مختلف در دور RPM 1700.. 25
شکل (2-12) رابطه بین عدد ستان با طول زنجیره هیدروکربنی و درجه اشباع بودن.. 30
شکل (2-13) رابطه بین عدد ستان و تولید . 30
.. 31
.. 31
. 40
… 42
. 43
. 44
.. 47
.. 50
.. 51
.. 51
.. 52
.. 53
.. 54
.. 55
.. 55
… 56
… 58
… 58
… 58
… 59
… 59
… 60
    61
    61
    62
    62
… 63
… 63
… 64
… 64
… 65
… 66
… 66
… 67
    68
    68
    69
    69
… 71
… 71
… 72
… 72
… 73
… 74
… 74
… 75
… 76
… 76
… 77
… 78
… 78
… 79
… 80
… 80
… 81
… 82
… 82
… 83
… 83
… 84
… 84
… 85
 


 
فهرست جداول
جدول(1-1) استانداردهای آلایندگی اروپا برای موتورهای دیزل سواری برحسب g/km.. 5
. 6
. 10
. 11
. 16
. 17
. 23
. 35
. 35
.. 37
. 40
. 41

چکیده

        

با توجه به افزایش استفاده از اینترنت و رفع بسیاری از نیازهای کاربران از طریق وب، تحقیق در مورد کاربردها، امکانات و نحوه تعامل کاربران با وب اهمیت ویژه ای یافته است. یکی از تکنولوژی‌هایی که در2 دهه اخیر مرکز توجه محققان و همچنین کاربران بوده است، شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر وب هستند. با به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر وب بسیاری از کاربران تمرکز خود را بر روی ایجاد ارتباطات جدید و یا حفظ ارتباطات قدیمی با بهره گرفتن از شبکه‌های اجتماعی معطوف کرده اند. با توجه به نقش شبکه های اجتماعی در زندگی حرفه ای و نیز ایجاد و حفظ ارتباطات، نحوه تعامل کاربر با شبکه اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان کاربپذیری شبکه های اجتماعی با تکیه بر تجربه کاربری استفاده کاربر از لینکدین است تا بر اساس مشکلات موجود در این شبکه بتوان مبنایی برای طراحی واسط کاربری شبکه های اجتماعی ایجاد کرد. بدین منظور از روشی مطرح در تعامل انسان و کامپیوتر موسوم به ارزیابی کاشفه ای استفاده شده است که برای بالا رفتن ضریب اطمینان از روش تست کاربر بر اساس سناریو بهره گرفته شده است.

روش ارزیابی مکاشفه ای یکی از روش‌های ارزیابی میزان کاربردپذیری است. ارزیابی کاربردپذیری شاخه ای از علم تعامل انسان با کامپیوتر است که به بررسی میزان رضایت کاربر در هنگام کا با سیستم می پردازد. این روش بیشتر در بررسی واسط کاربری نرم افزار‌ها و وب سایت‌ها کاربرد دارد. برای دستیابی به اعتبار بیشتر، از ترکیب ارزیابی مکاشفه ای و تست کاربر بر اساس سناریوهای از پیش مشخص شده استفاده شده است که در ادامه به طور کامل توضیح داده خواهد شد. در این تحقیق با به کارگیری روش ارزیابی مکاشفه ای در کنار استفاده از سناریوهایی که تمامی ابعاد مورد مطالعه را دربرمی گیرند، به بررسی رفتار کاربر و نیز بررسی مشکلات مطرح شده توسط کاربران پرداخته می شود. با انجام ارزیابی مکاشفه ای لیستی از مشکلات کاربران در تعامل با شبکه اجتماعی لینکدین مشخص گردید. برای اعتبارسنجی و اطمینان از نتایج به دست‌ آمده از روش مذکور، از روش تست کاربر استفاده گردید.

پس از بررسی رابط کاربری در مرحله اول و ارسال چک لیست بر اساس چک لیست ارزیابی مکاشفه ای نیلسون،  برای 60 نفر در رده سنی 16 تا 40 سال، از سوی 38 نفر پاسخ دریافت گردید. چک لیست مذکور برای 30 زن و 30 مرد ارسال گردید و از سوی 17 زن و 21 مرد پاسخ دریافت شد. در طول انجام این ارزیابی 48 مورد مشکل مربوط به طراحی واسط کاربری توسط کاربران گزارش گردید.

برای اعتبارسنجی و اطمینان از مشکلات گزارش شده در روش ارزیابی، با 7 نفر داوطلب سناریوهایی که از پیش تهیه دیده شده بود و تمامی جنبه های مورد ارزیابی را در بر می گیرد و با بهره گرفتن ازستناریو ها میزان موفقیت 88% گزارش شده است.

در ادامه به تفصیل به روش انجام و نتایج حاصل از تحقیق پرداخته خواهد شد.

 

واژگان کلیدی: شبکه‌های اجتماعی، تعامل انسان با کامپیوتر، کاربردپذیری، ارزیابی مکاشفه ای، تست کاربر، رابط کاربری، رفتار کاربر

 

 

فهرست مطالب                

فصل 1- مقدمه.. 2

1-1- تاریخچه تعامل انسان با کامپیوتر: 2

1-2- شبکه‌های اجتماعی: 3

1-2-1- چرا کاربران عضو شبکه‌های اجتماعی می‌شوند؟. 5

6

1-3- تعاریف تجربه کاربری و اهمیت پرداختن به آن: 8

8

8

1-4- ارزیابی مکاشفه ای : 9

بر ادبیات تحقیق و مبانی نظری… 11

2-1- سادگی طراحی واسط کاربری: 11

2-2- جستجوی برجسته و تابعی : 12

2-3- طراحی دکمه‌های برجسته : 13

2-4- جدایی عناصر : 13

2-5- فرم‌های ساده و قابل استفاده : 14

2-6- به روز رسانی به موقع : 14

2-7- کاربرمحور بودن واسط کاربری : 14

فصل 3- پیشینه پژوهشی… 17

3-1- دیده شدن وضعیت سیستم : 20

3-2- ایجاد ارتباط یک به یک بین سیستم و دنیای واقعی: 20

3-3- کنترل کاربر و آزادی : 21

 

3-4- رعایت استاندارد و سازگاری : 21

3-5- جلوگیری از خطا : 21

3-6- شناخت به جای دوباره فراخوانی : 22

3-7- انعطاف‌پذیری و کارایی : 22

3-8- طراحی زیبا و حداقلی : 22

3-9- کمک به کاربران برای تشخیص و رفع خطا و بازگشت به حالت قبل از خطا: 23

3-10- راهنما و مستندات سیستم: 23

فصل 4- روش انجام پژوهش…. 26

4-1- روش‌های ارزیابی استفاده شده و توجیه استفاده از آنها: 26

4-2- چرخه مورد استفاده در تحقیق: 28

4-3- پرسشنامه: 28

4-3-1- انتخاب شرکت کنندگان: 30

4-4- مراحل انجام تحقیق: 30

4-4-1- انجام ارزیابی مکاشفه ای: 30

4-4-2- تست کاربر: 35

4-4-3- اندازه گیری میزان موفقیت و سختی: 43

4-4-4- بررسی میزان کارایی بر اساس معیار زمانی: 44

4-4-1- مشاهده میدانی: 46

فصل 5- بحث و نتیجه‌گیری… 48

فصل 6- پیشنهادها و فرصت‌های پژوهشی آینده. 51

6-1- پیشنهادها: 51

6-2- فرصت‌های پژوهشی آینده: 52

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                  صفحه

 

شکل 1: نحوه تعامل و ارتباطات بین شبکه‌های اجتماعی.. 13

شکل 2: ارتباط بین شبکه های اجتماعی و دنیای وب.. 14

شکل 3: Twitte. 21

شکل 4: نمودار مراحل انجام کار 37

شکل 5: بخشی از چک لیست طراحی شده برای انجام ارزیابی مکاشفه ای.. 43

شکل 6: بخشی از سناریو مورد استفاده در تست کاربر. 45

شکل 7: ایجاد حساب کاربری.. 46

شکل 8: کامل کردن اطلاعات کاربر. 47

شکل 9:  بارگزاری عکس…. 48

شکل 10: اضافه کردن یک نفر به دوستان.. 49

شکل 11: اضافه شدن به یک گروه 50

شکل 12: تنظیمات Notification. 50

شکل 13: درخواست recommendation. 51

شکل 14: خروج از سیستم. 52

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                  صفحه

 

جدول 1: لیست ارزیابی مکاشفه‌ای Nielson. 27

جدول 2: جامعه آماری مورد مطالعه. 39

جدول 3: خلاصه نتایج به دست آمده از ارزیابی مکاشفه ای.. 40

جدول 4: میزان موفقیت انجام عملیات در تست کاربر. 51

جدول 5: نحوه تعامل کاربر با وب سایت بر اساس معیار زمان.. 52

جدول 6: جامعه آماری مورد مطالعه. 55

جدول 7: مشکلات مطرح شده در ارزیابی مکاشفه ای.. 56

 

 

 فهرست فرمول ها

عنوان                                                                                  صفحه

معادلة 1: فرمول اندازه گیری میزان موفقیت… 51

 

فهرست پیوست‌ها

پیوست A – منابع و مآخذ.. 59

پیوست B – سناریو مربوط به تست کاربر. 61

پیوست C – چک لیست ارزیابی مکاشفه ای… 63

فصل 1- مقدمه

 

1-1- تاریخچه تعامل انسان با کامپیوتر:

تحقیقات در زمینه تعامل انسان و کامپیوتر باعث ایجاد تغییرات اساسی در دنیای کامپیوتر شده است. تعامل انسان با کامپیوتر مطالعه و تحقیق در زمینه کاربردپذیری[1] است و بیشتر در مورد درک و تولید نرم‌افزارها و دیگر تکنولوژی‌هایی است که افراد از آنها استفاده می‌کنند. در طول دو دهه گذشته تعامل انسان و کامپیوتر مرکز توجه تحقیقات علوم کامپیوتر و علوم اجتماعی و رفتارشناسی قرار گرفته است. بررسی رفتار کاربر در مقابله با تغییرات ایجاد شده در رابط کاربری یا سایر تنظیمات از شاخه‌های علم تعامل انسان با کامپیوتر(Human Computer Interaction-HCI) است که با رویکرد روانشناسی در بهبود سیستم‌های طراحی شده برای کاربران به کار می رود. علم “تعامل انسان و كامپیوتر” اولین باردر سال 1975 مطرح و شناخته شد. در سال 1980 به عنوان شاخه ای مستقل از علم مطرح شد و نیز اولین كتاب در این زمینه در سال 1983 چاپ شد.[2] این مبحث پس از مطرح شدن این شاخه از علم توجه گروه بسیار زیادی از متخصصان سیستم و برنامه نویسان و طراحان رابط كاربری به آن جلب شد زیرا تا آن زمان در طراحی سیستم‌های كامپیوتری به نقش كاربر توجه زیادی نشده بود. هدف از پرداختن به این علم میان رشته ای ایجاد متدولوژی‌ها و پروسه‌های طراحی رابط کاربری، ایجاد متد‌های برای تغییر رابط‌های کاربری جدید، تکنیک‌های سنجش و مقایسه رابط‌های کاربری،پیاده سازی رابط‌های کاربری جدید و تکنیک‌های تعامل، پیاده سازی  مدل‌های توصیفی و پیشگویانه[2]و تئوری‌های تعامل بوده است. هدف طولانی مدت تعامل انسان و کامپیوتر نیز طراحی و ساخت سیستم‌هایی است که کمترین مانع و مشکل را برای مدل شناختی کاربران و آنچه کاربران از کار کردن با سیستم طراحی شده می دانند، ایجاد نماید.[3] کاربرد پذیری، ثبات، امنیت، سادگی ارتباط با شبکه اجتماعی و رابط کاربری همه از مواردی است که در طراحی و حتی بازبینی و اعمال تغییرات در این بستر ارتباطی باید مورد توجه قرار گیرد. در بخش‌های بعدی به تفصیل به این موضوع پرداخته خواهد شد. برخی از دلایل موفقیت این علم کاملاَ ریشه در تکنولوژی دارد: تعامل انسان با کامپیوتر مشکلات زیادی را تشخیص داده و برای حل آنها راه حل‌های مناسبی در حوزه علوم کامپیوتر ارئه کرده است. برای مثال در ایجاد تغییر در واسط کاربری، سیستم‌های مدیریت واسط کاربری، راهنما‌های سیستم .

سایر دلایل به طور عمده فرهنگی است: این علم موجب شده است که در صورت استفاده افراد غیر فنی از کامپیوتر و سایر تکنولوژی‌های وابسته، تاثیرشان بر زندگی فرد مشخص باشد.

بررسی رفتار کاربر در مقابله با تغییرات ایجاد شده در رابط کاربری یا سایر تنظیمات از شاخه‌های علم تعامل انسان با کامپیوتر(Human Computer Interaction-HCI) است که با رویکرد روانشناسی در بهبود سیستم‌های طراحی شده برای کاربران به کار می رود. علم “تعامل انسان و كامپیوتر” اولین باردر سال 1975 مطرح و شناخته شد. در سال 1980 به عنوان شاخه ای مستقل از علم مطرح شد و نیز اولین كتاب در این زمینه در سال 1983 چاپ شد.[2] این مبحث پس از مطرح شدن این شاخه از علم توجه گروه بسیار زیادی از متخصصان سیستم وبرنامه نویسان و طراحان رابط كاربری به آن جلب شد زیرا تا آن زمان در طراحی سیستم‌های كامپیوتری به نقش كاربر توجه زیادی نشده بود. هدف از پرداختن به این علم میان رشته ای ایجاد متدولوژی‌ها و پروسه‌های طراحی رابط کاربری، ایجاد متد‌های برای تغییر رابط‌های کاربری جدید، تکنیک‌های سنجش و مقایسه رابط‌های کاربری،پیاده سازی رابط‌های کاربری جدید و تکنیک‌های

1-3- ضرورت انجان تحقیق. 5
1-4- فرضیات تحقیق 7
1-5- اهداف اساسی از انجام تحقیق. 7
1-6-محدودیت های انجام تحقیق. 7
1-7- محتوای تحقیق 8
2- ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه. 10
2-2- ارزیابی عملکرد. 10
2-2-1- مقدمه. 10
2-2-2- پیشینه ارزیابی عملکرد و بررسی دیدگاه ­های مختلف  11
2-2-3- معیارها و تکنیک­های ارزیابی و اندازه ­گیری عملکرد 13
2-2-3-1- معیارهای ارزیابی عملکرد 13
2-2-3-2-­ تکنیک های شناخته شده در ارزیابی عملکرد 14
2-2-3-3- تکنیک­های اندازه­ گیری عملکرد 20
2-3- معرفی DEA ، ANNs و Neuro/DEA 24
2-3-1- معرفی اجمالی  DEA 26
2-3-1-1- مدل نسبت CCR 27
2-3-1-2- روش اندرسون-پیترسون 28
2-3-2- معرفی ANN 28
2-3-2-1- آموزش شبکه 29
2-3-2-1-1-  الگوریتم های یادگیری شبکه 30
2-3-2-2- تناسب انتخاب ساختار با موضوع مساله 31
2-3-2-3- ساختار شبکه های عصبی 33
2-3-2-3-1- شمای کلی 38
2-3-2-4- چگونگی پردازش اطلاعات در واحد های پردازشگر 39
2-3-2-5- شبکه­ های پرسپترون 43
2-3-3- مدل ترکیبی شبکه­ های عصبی و تحلیل پوششی داده ها (Neuro/DEA) 43
2-3-3-1- خواستگاه استفاده از مدل ترکیبیNeuro-DEA 43
2-4-  پیشینه تحقیق 45
3- روش تحقیق
3-1- مقدمه. 51
3-2- جامعه آماری. 51
3-3- شیوه گرد­آوری اطلاعات. 51
3-4- مراحل انجام تحقیق. 51
3-5-مدل­های تحلیل پوششی داده ­ها 53
3-5-1- مدل­های ورودی­محور. 53
3-5-1-1-مدل مضربی CCR ورودی محور. 53
3-5-1-2-مدل پوششی CCR ورودی­محور. 54
3-5-2-مدل­های خروجی­محور 55
3-5-2-1-مدل مضربی CCR خروجی محور 56
3-5-2-2- مدل پوششی CCR خروجی محور 56
3-6- ارزیابی و تحلیل کارایی شرکت­ شهرک­های صنعتی با رویکرد تحلیل پوششی داده ­ها(DEA) (مدل مضربی CCR خروجی­محور) 56
3-7- روش اندرسون-پیترسون برای رتبه بندی واحد­های کارا 58
3-8- دلایل استفاده از مدل CCR در مقایسه با مدل BCC 59
3-9- دلایل استفاده از مدل خروجی محور در مقایسه با مدل ورودی محور 60
3-10- ساختار شبکه 60
3-11- الگوریتم تحلیل کارایی 63
4- محاسبات و یافته های تحقیق
4-1- معرفی حوزه تحقیق. 66
4-1-1- سازمان صنایع کوچک و شهرک­های صنعتی ایران. 66
4-1-2- معرفی استان مازندران. 68
4-2- نتایج تحقیق. 70

 

5- نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه گیری. 79
5-2- تحقیقات آتی. 79
 
فهرست اشکال
شكل (‏2‑1) روش وصل نقاط حدی. 23
شكل (‏2‑2) یک واحد تصمیم گیرنده به همراه ورودی و خروجی­ها  27
شكل (‏2‑3) مشخصات یک واحد تصمیم گیرنده. 27
شكل ( ‏2‑4) نرون تک ورودی. 34
شكل (‏2‑5) نرون با بردار ورودی. 35
شكل (‏2‑6) شبکه تک لایه با S نرون. 36
شكل (‏2‑7) فرم فشرده شده یا ماتریسی شبکه تک لایه با S نرون  36
شكل (‏2‑8) شبکه پیش خور دو لایه. 37
شكل (‏2‑9) فرم ساده شده شبکه پیش خور دو لایه میانی. 38
شكل (2‑10) پرسترون تک لایه. 42
شكل (‏3‑1) ورودی و خروجی­های شهرک صنعتی jام. 56
شكل (‏3‑2) فلوچارت الگوریتم تحلیل کارایی. 64
شکل(4-1) مقایسه کارایی محاسبه شده توسطDEA  وNeuro-DEA. 74
شکل(4-1) مقایسه رتبه بندی انجام شده توسطDEA  وNeuro-DEA. 74
فهرست جداول
جدول (‏2‑1) تفاوت های دو نگرش نوین و سنتی ارزیابی عملکرد  12
جدول (‏2‑2) ماتریس ارزیابی عملکرد. 16
جدول (2-3) توابع محرک با علائم قراردادی. 34
جدول (2-4) نتایج تحقیقات موجود در مقاله ، تحلیل کارایی فنی پالایشگاه­های نفت کشور. 45
جدول (‏3‑1) شهرک­های صنعتی مورد بررسی و مطالعه پژوهش. 51
جدول (‏3‑2) مشخصه­های متغیر­های تصمیم. 56
جدول (‏3‑3) پارامتر­های مدل بر حسب مشخصه­های تعریف شده. 57
جدول (‏3‑4) متغیر­های تصمیم. 57
جدول (‏3‑5) ساختار شبکه مورد استفاده در الگوریتمNeuro-DEA.. 60
جدول (‏3-6) درصد تغییرات ورودی­ ها و خروجی­های هر شهرک صنعتی  61
جدول (‏4‑1) کارایی محاسبه شده توسط­ DEA در سال 90 و 91 و کارایی پیش ­بینی شده توسط Neuro-DEA در سال90 71
جدول (‏4‑2) رتبه بندی واحدها توسط­ DEA در سال 90 و 91 و رتبه بندی پیش ­بینی شده توسط Neuro-DEA در سال 91. 72
جدول (‏4‑3) میانگین کارایی واحد­ها در ده اجرای شبکه عصبی  74
جدول (‏4‑4) معیارهای ورودی و خروجی مربوط به هر شهرک صنعتی در سال 91. 75
جدول (‏4‑5) معیارهای ورودی و خروجی مربوط به هر شهرک صنعتی در سال 91. 76


 
 
 
 
 
 
فصل اول :
مقدمه وکلیات تحقیق
 

• مقدمه و کلیات

  • مقدمه

در سالهای اخیر در اغلب کشورهای جهان برای ارزیابی عملکرد نهادها و دیگر فعالیت­های رایج در زمینه ­های مختلف، کاربرد­های مختلفی از تحلیل پوششی داده ­ها (DEA) دیده شده است. علت مقبولیت گسترده­تر روش DEA نسبت به سایر روش­ها، امکان بررسی روابط پیچیده و اغلب نامعلوم بین چندین ورودی و چندین خروجی است که در این فعالیت­ها وجود دارد. [1] در سال 1957 فارل[1] با بهره گرفتن از روشی مانند اندازه ­گیری کارایی در مباحث مهندسی اقدام به اندازه ­گیری کارایی برای یک واحد تولیدی نمود. موردی که فارل برای اندازه گیری کارایی مد نظر قرار داده بود شامل یک ورودی و یک خروجی بود. مطالعه فارل شامل اندازه ­گیری “کارایی­های فنی” و “تخصصی” و “مشتق تابع تولید کارا” بود. فارل مدل خود را برای تخمین کارایی بخش کشاورزی آمریکا نسبت به سایر کشور­ها مورد استفاده قرار داد. بااین وجود، او در ارائه روشی که دربرگیرنده ورودی و خروجی های متعدد باشد، موفق نبود.
چارنز، کوپر و رودز دیدگاه فارل را توسعه داده و مدلی را ارائه کردند که توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت. این مدل تحت عنوان “تحلیل پوششی داده ­ها” نام گرفت و ابتدا در رساله­ی دکتری ادوارد رودز[2] و به راهنمایی کوپر[3] تحت عنوان “ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس ملی آمریکا” در سال 1976 در دانشگاه کارنگی مورد استفاده قرار گرفت و در سال 1978 در مقاله ای تحت عنوان “اندازه ­گیری کارایی واحد­های تصمیم گیرنده” ارائه شد.
از آنجا که این مدل توسط چارنز[4] ، کوپر و رودز ارائه گردید، به مدل CCR که از حروف اول نام افراد فوق تشکیل شده است معروف گردید. هدف در این مدل اندازه گیری و مقایسه کارایی نسبی واحد­های سازمانی مانند مدارس، بیمارستان ها، شعب بانک، شهرداری ­ها و … که دارای چندین ورودی و خروجی شبیه به هم باشند است. [2]
مارشال[5] اولین کسی بود که اهمیت محلی کردن صنایع را  به توسعه ناحیه ای صنعت مدرن مرتبط ساخت. او نتیجه گیری کرد که بنگاه­ها یا کارخانه­ها قادرند تا تعدادی از مولفه­های تولید مانند زمین، نیروی انسانی، سرمایه، انرژی، و حمل و نقل را از طریق تراکم به اشتراک گذارند. یافته­ های ماشال به مفهوم اقتصاد خارجی منجر شد.[27]و[37] کارخانه­های تولیدی مجاور هزینه­ های تولید و هزینه­ های معاملات را از طریق مشارکت در زیر بنا ، نیروی کار ماهر ، منابع تولیدی در ناحیه کاهش می دهند. بنابراین اقتصاد خارجی و کاهش هزینه معاملات، فاکتور اصلی در تشکیل خوشه های صنعتی می باشد.
وقتی خوشه های صنعتی تخصصی سازی تولید و نزدیکی جغرافیایی بخش های مربوط را به دست می دهد، آنها تکنولوژی خارجی را تولید می کنند که به تولید کنندگان در منطقه کمک می­ کند . در حالی که عملیات سیستم تولید محلی تخصصی سازی تولید کننده را تقویت می کند و رابطه ی بین تولید کنندگان محلی و موسسه های محلی نزدیکتر می گردد.[20] یکی از منابع رقابتی بودن ناحیه ای عملیات سیستم تولید محلی می باشد.[19] چنین ویژگی های حیاتی اقتصاد محلی، گاهی نمی تواند در ناحیه های دیگر ایجاد یا تکرار شود . به عبارت دیگر فعالیت اقتصادی تولید کننده ها به وسیله محدودیت های ناحیه ای تحت تاثیر قرار می گیرد[21],و چنین رشد بزرگی در یک موقعیت مکانی به شدت محلی شده، می تواند مرتبط با محیط خاصی که مولفه های تولید را نگه می دارد به نام جاذبه ی فضایی باشد .[22]
بنابراین فضای فعالیت صنایع قطعاً شامل موهبت های طبیعی می باشد مانند نیروی انسانی و منافع فرصت که منجر به تولید کنندگان مستقر در همان ناحیه صنعتی می شود. به دلیل علم سرازیر شده ، پویایی نیروی انسانی، فواید اعتماد دو جانبه و ارزش های مشترک در گروه، این شرکت ها عملکرد اقتصادی بهتری را نسبت به تولید کنندگان خارج از ناحیه صنعتی تجربه می کنند.[23] به علاوه مرتبط کردن مهارت ها، اشتراک اطلاعات ، قوانین گروه ، سیستم و نیروی انسانی در یک ناحیه صنعتی برای توسعه صنعت در محل و افزایش رقابتی بودن محل ، بسیار مهم است.
بر اساس مفاهیم مارشال در ناحیه­ی صنعتی و تئوری که تولید­کنندگان واقعاً از تراکم در مناطق صنعتی یکسان سود می برند ، سیاست های صنعتی دولتی اغلب صنایع خاص را تشویق به جمع شدن در یک ناحیه ی خاص می کند ، در واقع سیاست­های دولت می تواند به طور فعالی صنایع خاص را تشویق کند، توسعه ناحیه ای روستایی و شهری را تنظیم کند ، و شبکه­ همکاری تشکیل دهد، و مهمتر از همه توسعه صنعتی در ناحیه داده شده را هدایت کند.[24] توسعه­ شهرک­های علمی و صنعتی مثالی از چنین سیاست­هایی است. همانطور که در بحث ناحیه ی صنعتی اشاره شد، شبکه­ ایجاد شده از طریق شهرک صنعتی، موهبت­های ناحیه را به طور مثبتی تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین همکاری در تقویت اقتصاد ناحیه بسیار مورد توجه است.[17]
نگاهی کوتاه به ساختار نظام اقتصادی کشور های مختلف، ما را با اهمیت و جایگاه شرکت ها و بنگاه های کوچک و متوسط و شهرک­ها و نواحی در برگیرنده­ی آن­ها بیشتر آشنا خواهد کرد.
هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و مرغوبیت فعالیت های خود به خصوص درمحیط­های پیچیده و پویا نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد. از سوی دیگر فقدان وجود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقی می گردد که پیامد های آن کهولت و در نهایت مرگ سازمان است. ممکن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یکباره آن از سوی مدیران عالی سازمان ها احساس نشود. اما مطالعات نشان می دهد فقدان نظام کسب بازخورد امکان انجام اصلاحات لازم برای رشد، توسعه و بهبود فعالیت­های سازمان را غیر ممکن می نماید، سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است.[3]
لذا با شناخت آماری شهرک­ها و رتبه بندی آنها و مقایسه نتایج حاصله با اهداف و چشم اندازهای شرکت شهرک­ها­ی، امکان بررسی عملکردی میسر می­گردد که آن هم به نوبه­ی خود در جهت تدوین راهکار­های موثر برای حرکت در مسیر توسعه بخش صنعت به کار می­آید.
1-2- تشریح و بیان موضوع
از آنجایی که تحلیل پوششی داده ­ها کارایی متفاوتی در طول زمان ارائه می­دهد و به هیچ پیش­فرض اولیه ای درباره مرز کارایی نیاز ندارد لذا در میان تمام روش­های ارزیابی عملکرد، DEA در سازماندهی و تحلیل داده ­ها بهترین روش است. اما DEA قادر به تفکیک کارایی همه­ی شرکت­ها از یکدیگر نیست دلیل این موضوع  کم بودن تعداد واحد­های تصمیم گیرنده نسبت به تعداد ورودی و خروجی­ها است. هرچه این نسبت بیشتر باشد، مدل قدرت تفکیک­پذیری بالاتری خواهد

فهرست مطالب

 

فصل اول: مقدمه وکلیات تحقیق.. 1

1.1 مقدمه.. 2

2.1 بیان مساله.. 2

3.1  سابقه و ضرورت انجام پژوهش.. 4

4.1  مفروضات تحقیق.. 6

5.1  اهداف تحقیق.. 6

فصل دوم: ادبیات تحقیق.. 8

1.2 مقدمه.. 9

2.2 مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین.. 9

1.2.2 فرایند ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین.. 12

2.2.2 تحلیل پوششی داده‌ها.. 12

3.2 تعریف عملکرد و مجموعه امکان تولید.. 13

1.3.2 مدل ورودی‌گرا و خروجی‌گرا.. 20

2.3.2 مزایا و معایب تحلیل پوششی داده ها.. 20

3.3.2  مدل کارت امتیازدهی متوازن.. 22

4.3.2  مفهوم کلی کارت امتیازی متوازن.. 23

5.3.2  معرفی وجوه كارت امتیازی متوازن.. 25

4.2  پیشینه تحقیق.. 28

1.4.2 معیارهای ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین.. 33

1.1.4.2 شاخص‌های ارزیابی چِن.. 33

2.1.4.2 شاخص‌های تحقیق گوناسکاران و همکاران 40

فصل سوم: روش تحقیق.. 43

1.3 مدل چارنز، کوپر و رودز.. 44

2.3  مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 45

1.2.3 سیستم‌های خطی فازی.. 45

3.3  متدولوژی پژوهش.. 51

1.3.3  مدل تركیبی BSC-FDEA.. 52

فصل چهارم: محاسبات و یافته های تحقیق.. 56

1.4  شرح مساله.. 57

2.4 استخراج شاخص ها.. 58

1.2.4 جامعه آماری.. 58

2.2.4  نمونه آماری.. 59

3.2.4  طراحی پرسشنامه.. 60

3.4  شاخص‌های ارزیابی.. 65

4.4 داده‌های مساله.. 66

5.4  مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 68

4. 4. 6 نتایج مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 69

4 .7  تحلیل حساسیت.. 71

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 74

1.5 مقدمه.. 75

2.5 نتایج.. 75

3.5 بحث.. 78

4.5 پیشنهادات کاربردی پژوهش.. 80

5.5 محدودیتهای پژوهش.. 81

6.5 پیشنهادات آتی.. 81

پیوست… 83

پیوست الف: شاخص‌های ارزیابی چِن.. 84

پیوست ب: چارچوب ارائه شده توسط گوناسکاران و همکاران برای معیارهای ارزیابی.. 87

پیوست پ: مدل‌های ارزیابی کارآیی زنجیره‌ی‌تأمین و مشخصات آن‌ ها  88

 

پیوست ت: شاخص‌های ارزیابی شپرد و گانتر.. 93

منابع.. 99

 

فهرست اشکال

شکل  2- 1 : یک نمای ساده از زنجیره‌ی‌تأمین.. 9

شکل 2 – 2 : یک نمای کامل از زنجیره‌ی‌تأمین.. 10

شکل  2- 3 : فرایند ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین.. 12

شکل2-4 : یک واحد تصمیم‌گیری با یک خروجی و یک ورودی.. 14

شکل2- 5 : یک واحد تصمیم‌گیری و خروجی‌ها و ورودی‌های آن   14

شکل  2-6 : واحد فرضی با ورودی کمتر، خروجی یکسان.. 17

شکل  2 – 7 : واحد فرضی با ورودی یکسان، خروجی بیشتر   17

شکل 2 – 8 : واحد فرضی با ورودی کمتر، خروجی بیشتر.. 18

شکل  2 – 9 : نمایش یکی از ضعف‌های مدل تحلیل پوششی داده‌ها   22

شکل  2- 10 : خلاصه وجوه کارت امتیازی متوازن (کاپلان و نورتون 1992)   28

شکل  3- 1 : واحد تصمیم‌گیری با s ورودی و m خروجی.. 44

شکل  3 – 2 : تعریف نامساوی فازی.. 47

شکل  3 – 3 : نمایش بیشینه‌سازی یک عدد فازی.. 48

شکل 3 – 4 : نمایش ………… 49

شکل 3 – 5 : فرایند انجام مطالعه.. 52

شکل  3- 6 : مدل ترکیبی ارزیابی عملکرد.. 54

شکل  4 – 1 : نمایی از زنجیره‌ی‌تأمین مساله مورد بررسی   58

شکل 4– 2: مدل مفهومی تحلیل پوشش داده‌های فازی.. 68

شکل  4 – 3 : رتبه‌بندی واحدهای تصمیم‌گیری در سطوح مختلف اطمینان   73

 

فهرست جداول

جدول  2 – 1 : دسته‌بندی شاخص‌های ارزیابی چِن.. 34

جدول 2 – 2 : دسته‌بندی شاخص‌های تحقیق گوناسکاران.. 40

جدول  3 – 1 : ساختار تکمیلی B S C-D E A… 53

جدول  4 – 1 : شاخص های ارزیابی عملکرد زنجیره تامین از چهار (B S C).. 60

جدول  4 – 2 : شاخص‌های ارزیابی در نظر گرفته شده برای مساله   65

جدول  4– 3 : مقادیر مربوط به شاخص‌های هزینه‌ای برای زنجیره‌های تأمین.. 67

جدول  4 – 4 : داده‌های مربوط به شاخص‌های غیر هزینه‌ای زنجیره‌های تأمین.. 67

جدول  4 – 5: مقادیر کارآیی‌های محاسبه شده برای شش واحد تصمیم‌گیری   70

جدول  4 – 6 : رتبه‌بندی زنجیره‌های تأمین با بهره گرفتن از مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 71

جدول  4 – 7:  کارآیی زنجیره‌های تأمین در سطوح اطمینان مختلف   72

جدول 5-1 :رتبه‌بندی واحدهای تصمیم‌گیری با بهره گرفتن از سه روش   77

 

فصل اول:

 

مقدمه وکلیات تحقیق

 

1.1 مقدمه

در سال‌های اخیر، مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین[1]  به دلیل افزایش روزافزون رقابت در بازارهای جهانی به یکی از مهم­ترین زمینه‌ها در شاخه‌ی مدیریت تولید تبدیل شده است. مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین، به عنوان ابزاری که در اوایل دهه 1990 بوجود آمده و شامل برنامه‌ریزی و مدیریت عملیات و تولید، انتقال و توزیع کالا تا رسیدن به مشتری است، راهی را برای بهبود محیط تولید و رقابتی کردن آن پیشنهاد می‌دهد. یک زنجیره‌ی‌تأمین مجموعه‌ای از امکانات، تأمین‌کنندگان، مشتریان، محصولات و روش‌های کنترل موجودی، فروش و توزیع است که تأمین‌کنندگان را به مشتریان متصل می‌کند و با تولید مواد اولیه توسط تأمین‌کنندگان شروع شده و به مصرف محصول توسط مشتریان ختم می‌شود (گوناسکاران و همکاران، 2001). به دلیل اینکه زنجیره تامین نقش مهمی را در فرایند مدیریت تولید ایفا می‌کند، ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین به عنوان عنصر مهمی از عملکرد شرکت (سازمان) در نظر گرفته می­ شود. ارزیابی عملکرد را به صورت فرایند کمی­سازی یا به صورت دقیق­تر فرایند کمی­سازی و آنالیز اثربخشی و بهره­وری تعریف می‌کنند. بر این اساس، بهره­وری زنجیره‌ی‌تأمین به صورت یک پیمانه اندازه ­گیری از میزان عملکرد منابع شرکت در کل زمینه زنجیره‌ی‌تأمین برای رسیدن به اهداف خاص آن تعریف می­ شود.

مسائل ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین دامنه وسیعی را از ارزیابی عملکرد واحدهای مستقل یک زنجیره‌ی‌تأمین تا ارزیابی عملکرد کل زنجیره‌ی‌تأمین را شامل می­ شود.  مساله ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین یکی از جامع­ترین مسائل تصمیم ­گیری استراتژیک است که باید برای بهره­وری بلندمدت کل یک زنجیره‌ی‌تأمین در نظر گرفته شود.

2.1 بیان مساله

مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین مجموعه‌ای از رویکردهایی است که سعی می‌کند تأمین‌کنندگان، تولیدکنندگان، انبارها و مصرف‌کنندگان را به طور مؤثری در هم ادغام کند تا کالاها در مقدار درست، در مکان درست و در زمان درست تولید و توزیع شوند. این رویکردها درصدد حداقل‌کردن هزینه‌های سیستم هستند درحالی که سطح خاصی از سرویس را ارضاء می‌کنند (بیمن، 1999). ثابت شده است که مدیریت مؤثر یک زنجیره‌ی‌تأمین، مکانیزم بسیار مؤثری برای تحویل سریع و مطمئن کالا و خدمات با کیفیت بالا و با هزینه حداقلی می­باشد (گوناسکاران و همکاران، 2004). سابقاً واحدهای بازاریابی، توزیع، برنامه‌ریزی، تولید و فروش در یک زنجیره‌ی‌تأمین مستقل عمل می‌کردند. متناظراً ارزیابی عملکرد یک زنجیره‌ی‌تأمین به معنی ارزیابی عملکرد واحدهای بازاریابی، توزیع، برنامه‌ریزی، تولید و فروش به صورت مستقل خواهد بود. بعضی از محققین در گذشته عملکرد واحدهای مستقل یک زنجیره‌ی‌تأمین را ارزیابی کردند مانند ارزیابی عملکرد مراکز توزیع (DC[2]) (راس[3] و دروگ[4]، 2002)، ارزیابی عملکرد فروش ( ایستون[5] و همکاران، 2002)، ارزیابی عملکرد تأمین­کننده ( تولریا[6] و همکاران، 2006) و غیره. به هر حال این واحدهای مستقل در زنجیره‌ی‌تأمین دارای اهداف خاص خودشان هستند و این اهداف اغلب با هم در تضاد هستند. بنابراین نیاز به یک چارچوب ارزیابی عملکرد که در آن عملکرد این واحدهای مستقل با هم ادغام شده و به صورت هم‌زمان ارزیابی شوند، احساس می‌شود. برای به­دست­آوردن یک زنجیره‌ی‌تأمین کارا، ارزیابی عملکرد کل زنجیره‌ی‌تأمین بسیار مهم است. در این پایان‌نامه به زنجیره‌ی‌تأمین به صورت یک کل نگاه می‌شود و به عنوان یک سیستم در نظر گرفته می‌شود. در این پایان‌نامه یک زنجیره‌ی‌تأمین سه سطحی شامل تأمین‌کننده، تولیدکننده و مشتری در نظر گرفته می‌شود و این زنجیره به عنوان یک واحد تصمیم‌گیری در سطح تولیدکننده ارزیابی عملکرد می‌شود.

برای ارزیابی زنجیره‌ی‌تأمین شاخص ­های مختلفی مانند هزینه، زمان، سود، سطح خدمت و … اندازه‌گیری می­شوند. ارزیابی زنجیره‌ی‌تأمین با بهره گرفتن از روش­های مختلفی انجام می‌شود. تحلیل پوششی داده ­ها به عنوان یک روش ناپارامتریک بر پایه تکنیک برنامه‌ریزی خطی بنا شده است و عملکرد واحدهای مختلف را به نسبت هم می‌سنجد. وانگ[7] و وانگ (2007) با دادن شواهد و دلایلی مناسب، معتقدند تحلیل پوششی داده ­ها روش مناسبی برای مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین است. تحلیل پوششی داده ­ها می ­تواند ورودی­ ها و خروجی‌های چندگانه داشته باشد و شاخص ­های کمی و کیفی را به کار گیرد (وِن و همکاران، 2010). در این پایان نامه شاخص ­هایی مانند هزینه، تحویل­ به موقع و زمان تدارک[8] برای ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین در نظر گرفته شده و  ارزیابی عملکرد در سطح تولیدکننده انجام می‌شود در حالی که معمولاً به زنجیره‌ی‌تأمین به صورت یک سیستم و کل‌نگرانه نگاه شود؛ این موضوع بدان معناست که شاخص‌های ارزیابی عملکرد برای واحد تولیدکننده (سطح دوم زنجیره) و در ارتباط آن با تأمین‌کننده و مشتری اندازه‌گیری می‌شوند و کلیت زنجیره‌ی‌تأمین حفظ می‌شود.

3.1  سابقه و ضرورت انجام پژوهش

مدل­های تحلیلی ارائه شده برای ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین شامل تکنیک­های مختلفی از روش­های امتیازدهی موزون ساده تا برنامه ­ریزی پیچیده ریاضی و از مدل­های ارزیابی قطعی تا مدل‌های تحت شرایط عدم قطعیت را شامل می­ شود. اخیراً روش­های مختلفی برای مواجهه با مساله ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین ارائه شده است. 16 دسته از این روش­ها به وسیله‌ی استمپ[9] و همکاران (2010) مرور شد. این روش‌ها شامل هزینه‌یابی بر اساس فعالیت، کارت امتیازدهی متوازن، مدل مرجع عملیاتی زنجیره‌ی‌تأمین، چارچوب تحقیقات لجستیکی، ممیزی ازلاگ[10]، EFQM و غیره هستند. نتایج این تحقیق در پیوست (پ) ارائه می‌شود.

برای ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین شاخص ­های مختلفی در دسته‌ هایی مانند هزینه، زمان، سود، سطح خدمت و … اندازه ­گیری می­شوند. توماس[11] و گریفین[12] (1996) هزینه حمل­و­نقل را برابر با بیش از نیمی از هزینه­ های یک زنجیره‌ی‌تأمین دانسته­ و از آن برای ارزیابی استفاده کردند. لی[13] و بلینگتون[14] (1992) سطح رضایت مشتریان را در شرکت­هایی که مشتریانی از سراسر دنیا دارند یک عامل مهم دانسته­ و اشاره کرده ­اند که اگر استراتژی­ های اتخاذ شده در راستای جلب رضایت مشتریان نباشد بسیار هزینه­بر خواهند بود. مپس[15] و همکاران (1997) سطح تولید را عامل بسیار مهمی در هزینه تولید، کیفیت و انعطاف­پذیری دانسته­ و اشاره کرده ­اند که عملکرد فرایندهای تولید به عنوان بخش مهمی از یک زنجیره‌ی‌تأمین باید اندازه ­گیری شده و بهبود یابد.

اغلب مطالعات موجود بر روی ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین بر چارچوبی از سیستم شاخص ارزیابی استوار هستند. به هر حال، اغلب این روش­ها از خود افراد برای محاسبه وزن شاخص ­ها در فرایند ارزیابی استفاده می­ کنند. به دلیل وجود نظرهای شخصی وزن شاخص ­ها نمی­توانند به صورت دقیق اندازه ­گیری شوند (وو[16] و اولسن[17]، 2008).

برای کاهش عدم دقت وزن شاخص، که با بهره گرفتن از نظر شخصی تصمیم­گیرنده افزایش یافته است، از تحلیل پوششی داده ­ها به عنوان یک روش غیر پارامتریک برای ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین استفاده می‌شود. خاصیت اصلی تحلیل پوششی داده ها[18] این است که می ­تواند عملکرد را در حالتی که ورودی­ ها و خروجی­های چندگانه وجود دارد اندازه ­گیری کند. وانگ و وانگ (2007) یک مدل تحلیل پوششی داده ­ها را با بهره گرفتن از شاخص ­هایی مانند هزینه، تحویل به موقع، سود و چرخه زمان تولید ارائه کردند. با توجه به این که بعضی از شاخص‌های اندازه ­گیری شده در زنجیره‌ی‌تأمین مخصوصاً هزینه به صورت قطعی نیستند و شاخص ­های عدم قطعیت در آنها دیده می­ شود، استفاده از روش­های عدم‌قطعیت مانند منطق فازی مناسب به نظر می­رسد (ژو[19] و همکاران، 2009). تا به‌حال برای ارزیابی زنجیره‌ی‌تأمین به ندرت از روش­های عدم قطعیت استفاده شده است (وانگ و وانگ، 2007). از روش‌های عدم­قطعیت استفاده شده می­توان به مجموعه­های ناهموار اشاره کرد (ژو و همکاران، 2009). در این مرجع با توسعه یک مجموعه ناهموار از شاخص ­هایی مانند هزینه، تعداد کارکنان، انعطاف­پذیری تولید و سطح خدمت برای ارزیابی عملکرد استفاده شده است. در این تحقیق از تحلیل پوششی داده ­های فازی جهت ارزیابی عملکرد زنجیره­‌های تأمین استفاده می‌شود که در تحقیقات پیشین تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته ‌است. در این پایان‌نامه زنجیره‌ی‌تأمین به صورت یک کل و یک سیستم در نظر گرفته می‌شود که ورودی‌ها و خروجی‌های مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی، همان ورودی‌ها و خروجی‌های سیستم زنجیره‌ی‌تأمین هستند. شاخص‌های ارزیابی در سطح تولیدکننده اندازه‌گیری می‌شود و برای حفظ یکپارچگی زنجیره‌ی‌تأمین اندازه‌گیری شاخص‌ها برای تولیدکننده و با حفظ ارتباطش با تأمین‌کنندگان و مشتریان انجام می‌شود.

[1] Supply Chain Management

[2] Distribution Center

[3] Ross

[4] Droge

[5] Easton

[6] Talluria

[7] Wong

[8]  Lead time

[9] Estampe

3  ASLOG

[11]  Thomas

[12] Griffin

[13]   Lee

[14] Billington