فهرست مطالب

چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-مقدمه. 3

1-2-بیان مسئله. 3

1-3-ضرورت انجام تحقیق.. 4

1-4- چارچوب نظری.. 5

1-5-سوالات تحقیق.. 6

1-5-1- سوال اصلی.. 6

1-5-2-سوالات فرعی.. 6

1-6- فرضیه های تحقیق.. 7

1-6-1-فرضیه اصلی.. 7

1-6-2-فرضیه های فرعی.. 7

1-7- اهداف تحقیق.. 7

1-7-1- هدف اصلی.. 7

1-7-2- اهداف فرعی.. 7

1-8- روش گردآوری اطلاعات.. 8

1-9-کلیات روش انجام کار. 8

1-10- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق.. 8

1-10-1- مدیریت دانش… 8

1-10-1-1-خلق دانش……………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-10-1-2-حفظ دانش…………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-10-1-3-انتفال دانش………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-10-1-4-کاربرد دانش………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-10-1-5-کسب دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………10

1-11-2- نوآوری سازمانی.. 11

1-11- قلمروپژوهش… 11

1-11-1-قلمروزمانی.. 11

1-11-2-قلمرومکانی.. 11

1-11-3-قلمروموضوعی پژوهش… 11

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1-مقدمه. 14

بخش اول: مدیریت دانش… 15

2-2-تعاریفی از دانش… 15

2-3-مفاهیم مدیریت دانش… 15

2-4-عناصر مدیریت دانش… 16

2-5-اصول مدیت دانش… 16

2-6-دلایل اهمیت به کارگیری مدیریت دانش… 17

2-7-مدلهای مدیریت دانش… 18

2-7-1-سیکل پیاده سازی مدیریت بوکویتز و ویلیام (1999) 18

2-7-2-مدل مدیریت دانش لیبوویتز. 20

2-7-3-مدل فیرستون و مک الروی(2005) 21

2-7-4-مدل مفهومی مدیریت دانش… 23

2-8-استراتژی‌های دانش… 24

2-9-دیدگاه صاحبنظران در خصوص مدیریت دانش… 24

2-10-اهداف مدیریت دانش… 26

بخش دوم: نوآوری سازمانی.. 27

2-11-مفهوم خلاقیت و نوآوری.. 27

2-12-اصول نوآوری.. 28

2-13-انواع نوآوری از دیدگاه سازمان. 28

2-13-شاخص های سنجش نوآوری.. 29

2-14-فرایند نوآوری.. 29

2-14-عوامل موثر بر شکل گیری فرایند نوآوری در سازمان. 30

2-15-تفاوت خلاقیت، نوآوری و تغییر. 31

2-16-تکنیک‌های تقویت خلاقیت و نوآوری در سازمان. 32

بخش سوم:  مدیریت دانش و نوآوری سازمانی.. 34

2-17-فرایندهای مدیریت دانش و نوآوری.. 34

2-18-ارتباط مدیریت دانش با نوآوری.. 35

2-19-نقش مدیریت در پرورش خلاقیت و نوآوری در سازمان. 39

2-20-تاثیر مدیریت دانش بر نوآوری.. 40

2-21-نتیجه گیری.. 41

2-22-پیشینه تحقیق.. 42

2-22-1- مطالعات داخلی.. 42

2-22-2-مطالعات خارجی.. 46

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- مقدمه. 51

3-2- روش تحقیق.. 51

3-3- جامعه آماری تحقیق.. 52

3-4- نمونه آماری.. 52

3-5- روش نمونه گیری.. 54

3-6- روش جمع آوری اطلاعات.. 54

3-7- چگونگی طراحی ابزار سنجش تحقیق.. 55

3-8- روایی و پایایی پرسشنامه. 56

3-8-1- روایی.. 56

3-8-2- قابلیت اطمینان (پایایی)پرسشنامه. 56

3-9- روش های تجزیه و تحلیل آماری.. 58

3-9-1 تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار توصیفی.. 59

3-9-2- تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار استنباطی.. 59

3-9-3- آزمون كلموگروف- اسمیرنف… 59

3-10-خلاصه فصل.. 60

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه. 62

4-2- توصیف متغیرهای جمعیت شناختی.. 63

4-3- توصیف متغیرهای تحقیق.. 69

4-3-1- توصیف متغیر کسب دانش… 69

4-3-2-توصیف متغیر حفظ دانش… 70

3-3-توصیف متغیر انتقال دانش… 71

4-3-4- توصیف متغیر خلق دانش… 72

4-3-5- توصیف متغیر کاربرد دانش… 73

4-3-6- توصیف متغیر نوآوری سازمانی.. 74

4-4- بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها 75

4-5-آزمون فرضیه های تحقیق.. 76

4-6-خلاصه فصل.. 81

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 83

5-2- نتایج آمار توصیفی.. 83

5-3- نتایج بررسی فرضیات تحقیق.. 84

5-4- نتیجه گیری.. 86

5-4 پیشنهادات اجرایی مبتنی بر نتایج تحقیق.. 87

5-5 محدودیت های تحقیق: 87

5-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 88

منابع و مآخذ. 89

پیوست

پیوست الف – پرسشنامه. 98

پیوست ب-خروجی نرم‌افزار. 102

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول
33	جدول 2-1-عوامل و موانع موثر در نوآوری سازمان
34   49	جدول2-2- ارتباط بین فرایندهای مدیریت دانش و مکانیزم‌های نوآوری   جدول2-3-خلاصه مطالعات داخلی وخارجی
55	جدول3-1-گویه‌های پرسشنامه
58	جدول 3-2-متغیرهای اصلی تحقیق (آلفای کرونباخ)
63	جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد جنسیت پاسخگویان
64	جدول 4-2- توزیع فراوانی و درصد سن پاسخگویان
65	جدول 4-3- توزیع فراوانی و درصد میزان درآمد پاسخگویان
66	جدول 4-4- توزیع فراوانی و درصد وضعیت سابقه خدمت پاسخگویان
67	جدول 4-5- توزیع فراوانی و درصد میزان تحصیلات پاسخگویان
68	جدول 4-6- توزیع فراوانی و درصد وضعیت تاهل پاسخگویان
69	جدول4-7- توصیف متغیر کسب دانش
70	جدول4- 8- توصیف متغیر حفظ دانش
71	جدول4- 9- توصیف متغیر انتقال دانش
72	جدول4- 10- توصیف متغیر خلق دانش
73	جدول4- 11- توصیف متغیر  کاربرد دانش
74	جدول4- 12- توصیف متغیر  نوآوری سازمانی
75	جدول 4-13- نتایج آزمون کولموگراف-اسمیرنوف
76	جدول 4-14) ضریب همبستگی بین کسب دانش و نوآوری سازمانی
77	جدول 4-15) ضریب همبستگی بین خلق دانش و نوآوری سازمانی
78	جدول 4-16) ضریب همبستگی بین مولفه‌ی حفظ دانش و نوآوری سازمانی
79	جدول 4-17) ضریب همبستگی بین انتقال دانش و نوآوری سازمانی
80	جدول 4-18) ضریب همبستگی بین کاربرد دانش و نوآوری سازمانی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها
6	نمودار1- مدل مفهومی تحقیق
19	نمودار2-1-سیکل پیاده سازی مدیریت بوکویتز و ویلیامز
20	نمودار2-2- مدل مدیریت دانش لیبوویتز
22	نمودار2-3- مدل فیرستون و مک الروی
23	شکل 2-4- مدل مفهومی مدیریت دانش با تاکید بر عوامل کلیدی موفقیت؛منبع: جعفری و همکاران1385
26	شکل2-5- ویژگی ‌های اساسی دانش ؛ منبع: بورنمان، 2003
30	شکل 2-6-توالی فرایند نوآوری در سازمان
63	نمودار3-1- مدل مفهومی تحقیق
64	نمودار 4-1- هیستوگرام جنسیت پاسخگویان
65	نمودار 4-2- هیستوگرام سن پاسخگویان
66	نمودار 4-3- هیستوگرام میزان درآمد پاسخگویان
67	نمودار 4-4- هیستوگرام وضعیت سابقه خدمت پاسخگویان
68	نمودار 4-5- هیستوگرام میزان تحصیلات پاسخگویان
69	نمودار 4-6- هیستوگرام وضعیت تاهل پاسخگویان
70	نمودار4-7- هیستوگرام متغیر کسب دانش
71	نمودار4-8- هیستوگرام متغیر حفظ دانش
72	نمودار4-9- هیستوگرام متغیر انتقال دانش
73	نمودار4-10- هیستوگرام متغیر  خلق دانش
74	نمودار4-11- هیستوگرام متغیر کاربرد دانش
79	نمودار4-12- هیستوگرام متغیر نوآوری سازمانی
81	نمودار4-13-خلاصه نتایج

  چکیده

مدیریت دانش ارتقای یک رویکرد جامع برای شناسایی، تسخیر، بازیافتن، تسهیم و ارزشیابی یک سرمایه اطلاعاتی سازمان است و بر ابعاد مختلف سازمان تاثیر می‌گذارد. هدف از تحقیق حاضر بررس رابطه میان مولفه های مدیریت دانش با نوآوری سازمانی می باشد. جامعه هدف مطالعه حاضر، سازمان تامین اجتماعی در استان گیلان می باشد. که 260 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است و اطلاعات از طریق پرسشنامه استاندارد جمع‌ آوری گردیده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و همچنین از روش همبستگی برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داده است که که از میان مولفه های مدیریت دانش، مولفه کسب دانش با ضریب همبستگی 33.7 درصد؛ مولفه انتقال دانش با ضریب همبستگی 15.4؛ مولفه خلق دانش با ضریب همبستگی 20.7 و مولفه کاربرد دانش با ضریب همبستگی 34.2 رابطه مثبت و معنی داری با نوآوری سازمانی دارد. در حالیکه مولفه حفظ دانش رابطه معنی داری با نوآوری سازمان ندارد. همچنین از دیدگاه کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان گیلان، تمامی مولفه های مدیریت دانش در سازمان مذکور از وضعیت نسبتا مطلوبی برخوردار است. بطوریکه میانگین ارزش کسب شده برای متغیرها عبارت است از: کسب دانش برابر با 3.13؛ حفظ دانش برابر با 3.09؛ انتقال دانش 3.11؛ خلق دانش 3.13؛ کاربرد دانش 3.29 و در نهایت نوآوری سازمانی برابر با 3.32 بوده است.

 

کلمات کلیدی: مدیریت دانش، نوآوری سازمانی، خلق دانش، انتقال دانش، کسب دانش، حفظ دانش، کاربرد دانش.

 

چكیده: 1

مقدمه: 2

فصل اول: كلیات تحقیق

1-1 مقدمه 4

2-1 تاریخچه مطالعاتی. 5

3-1 بیان مسئله 8

4-1 چارچوب نظری تحقیق. 9

5-1 فرضیه های تحقیق. 10

6-1 ضرورت و اهمیت تحقیق. 10

7-1 اهداف تحقیق. 12

8-1 حدود مطالعاتی. 12

1-8-1  قلمرو زمانی تحقیق. 12

2-8-1 قلمرو مکانی تحقیق. 12

3-8-1  قلمرو موضوعی. 12

9-1 تعاریف واژه های کلیدی و اصطلاحات.. 12

10-1  تعاریف عملیاتی. 13

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 مقدمه 16

2-2 ویژگیهای شخصی. 17

1-2-2 سن. 17

2-2-2جنسیت.. 20

3-2-2 سطح تحصیلات.. 27

4-2-2  سابقه خدمت.. 31

5-2-2 حقوق و دستمزد 31

3-2 تعهد سازمانی. 35

1-3-2 تعاریف و مفاهیم تعهد سازمانی. 35

2-3-2 مراحل توسعه تعهد سازمانی. 38

3-3-2 اهمیت تعهد سازمانی. 41

4-3-2 نتایج مثبت و منفی تعهد سازمانی. 43

1-4-3-2 تعهد سطح پایین. 43

2-4-3-2 تعهد متوسط. 46

3-4-3-2  تعهد سطح بالا. 47

4-4-3-2 جمع‏بندی. 48

5-3-2 شاخص های تعهد 49

6-3-2 ابعاد تعهد سازمانی. 51

7-3-2 دیدگاه‌های تعهد سازمانی. 53

8-3-2 مدل‌ها و الگوهاو نظریات تعهد سازمانی. 54

4-2 قصد ترک سازمان. 59

1-4-2 دلایل ترک سازمان. 61

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق

1-3 مقدمه 64

۳-۲ روش تحقیق. 64

3-3 مدل تحلیلی تحقیق. 65

4-3 جامعه آماری. 65

5-3 نمونه و تعیین حجم نمونه 66

6-3روش گرد آوری داده ها 67

7-3 ابزار گردآوری داده ها و ویژگی های آن. 67

8-3 ویژگی های فنی ابزار تحقیق. 67

1-8-3 روایی ابزار تحقیق. 67

2-8-3  پایایی ابزار تحقیق. 68

9-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها 69

1-9-3 رگرسیون. 69

2-9-3 شرایط لازم جهت استفاده از رگرسیون خطی. 70

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

1-4 مقدمه‏ 73

2-4 توصیف داده‌های پژوهشی. 73

1-2-4 اطلاعات مربوط به جنسیت.. 74

2-2-4 اطلاعات مربوط به رده سنی. 75

3-2-4 اطلاعات مربوط به میزان تحصیلات.. 76

4-2-4 اطلاعات مربوط به میزان تجربه 77

3-4 تجزیه و تحلیل داده ها 78

4-4 نتایج آزمون رگرسیونی فرضیات.. 79

1-4-4 آزمون کلموگروف- اسمیرنف(KS) 80

1-1-4-4 نتایج آزمون رگرسیون فرضیه 1. 80

2-1-4-4 آزمون دوربین- واتسون برای متغیر مستقل سن. 80

3-1-4-4  بررسی خطی بودن ارتباط متغیر وابسته با متغیر مستقل سن. 81

4-1-4-4 بررسی نرمال بودن خطا ها برای متغیر مستقل سن. 81

 

5-1-4-4 نتیجه فرضیه 1. 85

2-4-4 نتایج آزمون رگرسیون فرضیه 2. 85

1-2-4-4 آزمون دوربین_واتسون برای متغیر مستقل تحصیلات.. 86

2-2-4-4  بررسی خطی بودن ارتباط متغیر وابسته با متغیر مستقل تحصیلات.. 86

3-2-4-4 بررسی نرمال بودن خطا ها برای متغیر مستقل تحصیلات.. 86

4-2-4-4 نتیجه فرضیه 2. 89

3-4-4 نتایج آزمون رگرسیون فرضیه 3. 89

1-3-4-4 آزمون دوربین_واتسون برای متغیر مستقل تجربه 90

2-3-4-4 بررسی خطی بودن ارتباط متغیر وابسته با متغیر مستقل تجربه 90

3-3-4-4  بررسی نرمال بودن خطا ها برای متغیر مستقل تجربه 90

4-3-4-4 نتیجه فرضیه 3. 93

4-4-4 نتایج آزمون رگرسیون فرضیه 4. 94

1-4-4-4 آزمون دوربین_واتسون برای متغیر مستقل آموزش.. 94

2-4-4-4 بررسی خطی بودن ارتباط متغیر وابسته با متغیر مستقل آموزش.. 94

3-4-4-4 بررسی نرمال بودن خطا ها برای متغیر مستقل آموزش.. 95

4-4-4-4  نتیجه فرضیه 4. 98

5-4-4 خلاصه نتایج آزمون رگرسیون فرضیات 5و6و7. 98

6-4-4 نتایج فرضیه 8. 100

5-4 نتایج رگرسیون فرضیات.. 101

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه 103

2-5 نتایج به دست آمده از فرضیات تحقیق. 103

1-2-5 نتیجه فرضیه اول. 103

2-2-5 نتیجه فرضیه دوم 104

3-2-5 نتیجه فرضیه سوم 104

4-2-5 نتیجه فرضیه چهارم 105

5-2-5 نتیجه فرضیه پنجم 105

6-2-5 نتیجه فرضیه ششم 106

7-2-5 نتیجه فرضیه هفتم 106

8-2-5 نتیجه فرضیه هشتم 106

3-5 نتیجه گیری کلی فرضیات.. 107

4-5 پیشنهادات.. 107

1-4-5 پیشنهادات برای محققین آینده 108

5-5 محدودیت های تحقیق. 109

پیوست ها

پیوست الف) پرسشنامه پژوهشی. 111

پیوست ب) خروجی نرم افزار. 114

منابع و ماخذ

منابع فارسی: 137

منابع لاتین: 139

چکیده انگلیسی: 143

جدول 1-2 نتایج احتمالی سطوح مختلف تعهد 44

جدول 2-2 تعهد سازمانی و ابعاد سه گانه تعهد 51

جدول 1-3  پایایی ابزار اندازه گیری. 69

جدول 1-4  : جنسیت پاسخ دهندگان. 74

جدول 2-4 : اطلاعات مربوط به رده سنی. 75

جدول 3-4  : اطلاعات مربوط به میزان تحصیلات.. 76

جدول 4-4 : اطلاعات مربوط به تجربه 77

 

نگاره 1-4.  آزمون کلموگروف –اسمیر نوف (Ks) 80

نگاره 2-4.   آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 83

نگاره 3-4. نتایج همبستگی آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 84

نگاره 4-4 تحلیل واریانس آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 84

نگاره 5-4 ضرایب معادله رگرسیونی آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 85

نگاره 6-4.  آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 88

نگاره 7-4. نتایج همبستگی آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 88

نگاره 8-4 تحلیل واریانس آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 89

نگاره 9-4.  آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 92

نگاره 10-4. نتایج همبستگی آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 93

نگاره 11-4 تحلیل واریانس آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 93

نگاره 12-4.  آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 96

نگاره 13-4. نتایج همبستگی آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 97

نگاره 14-4 تحلیل واریانس آزمون رگرسیون با متغیر وابسته تعهد سازمانی. 97

نگاره 16-4 خلاصه نتایج رگرسیون فرضیه 5. 99

نگاره 17-4 خلاصه نتایج رگرسیون فرضیه 6. 99

نگاره 18-4 خلاصه نتایج رگرسیون فرضیه 7. 100

نگاره 19-4 ضرایب معادله رگرسیونی آزمون رگرسیون با متغیر وابسته قصد ترک سازمان. 100

نگاره20-4 خلاصه نتایج رگرسیون فرضیات.. 101

نمودار 1-2 دیدگاه‌های نگرشی و رفتاری در زمینه تعهد سازمانی. 40

نمودار 2-2 مدل برداشت فرد از تعهد خود و برداشت دیگران نسبت به تعهد او. 40

نمودار 3-2 اشكال تعهد سازمانی. 52

نمودار 4-2 عوامل مؤثر و نتایج ناشی از تعهد سازمانی. 58

نمودار 5-2 عوامل ضروری، عوامل همبسته و پیامدهای تعهد سازمانی. 59

نمودار 1-3 مدل مفهومی تحقیق. 65

نمودار 1-4 جنسیت پاسخ دهندگان. 74

نمودار 2-4 نمودار مربوط به رده سنی. 75

نمودار 3-4 نمودار مربوط به رده سنی. 76

نمودار 4-4 نمودار مربوط به تجربه 77

 

چكیده:

تعهد سازمانی به عنوان یکی از اصول رفتار سازمانی، در دهه های اخیر موضوع بسیاری از متون رفتار سازمانی و مورد توجه تعداد زیادی از محققان در این زمینه بوده است که همواره سعی نموده اند مسئله فوق را از ابعاد مختلف بررسی و آن را برروی عملکرد سازمان اندازه گیری نمایند. تعهد و پایبندی می تواند پیامدهای مثبت و متعددی از جمله : افزایش انگیزه و كارایی ، كاهش تمایل به جستجوی مشاغل جدید و كاهش تغییر و تحولات نیروی انسانی  داشته باشد .

با توجه به صرف هزینه و زمان زیاد جهت گزینش ،آموزش و توسعه پرسنل ، شناسایی ویژگیهای فردی تاثیر گذار بر تعهد سازمانی و تمایل به ماندن یا ترک سازمان برای مدیران ضروری به نظر می رسد .

تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط  چهار ویژگی فردی شامل : سن ، سابقه ، تحصیلات و آموزش و سه بعد تعهد از دیدگاه آلن ومیر  [1] (1997) شامل عاطفی ، مستمر و هنجاری با تعهد سازمانی و در نهایت بررسی ارتباط تعهد سازمانی با قصد ترک سازمان در اداره کل تامین اجتماعی استان مرکزی انجام پذیرفته است .

در این تحقیق از روش پرسشنامه برای گرد آوری اطلاعات لازم استفاده گردیده است همچنین برای بررسی رابطه میان متغیرها از نرم افزار SPSS و از روش رگرسیون خطی  استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که  دو ویژگی از ویژگهای فردی شامل میزان سن کارکنان و آموزش های مناسب و  مستمر و سه بعد از تعهد (عاطفی ، مستمر و هنجاری) تاثیر مثبت بر روی تعهد سازمانی داشته و دو ویژگی دیگر در نظر گرفته شده در این تحقیق شامل تحصیلات و سابقه کارکنان ارتباط معنی داری با تعهد سازمانی ندارد .همچنین نتایج نشان می دهد تعهد سازمانی با قصد ترک سازمان ارتباط منفی دارد.

 

مقدمه:

در عصر پرتلاطم کنونی که سازمانها بسوی تخصصی شدن پیش می روند و در رقابت تنگاتنگ به فعالیت خود ادامه می دهند، جهت بقاء علاوه بر ابزار و تجهیزات به نیروی انسانی متعهد به عنوان اصلی ترین و ضروری ترین عامل نیازمند می باشند. هرچقدر سازمانها و مؤسسات بزرگتر و بر حجم فعالیت آنها افزوده شود احتیاج به منابع انسانی متعهد و با انگیزه افزایش می یابد. لذا هرچقدر این سرمایه از کیفیت بهتر و بیشتر برخوردار باشد، احتمال موفقیت ، بقاء و ارتقاء سازمان بیشتر خواهد بود و بالعکس در صورتی که سازمانها نتواند نیروی انسانی با کیفیت و متعهد را بکارگیرند، قادر نخواهند بود از سایر منابع از قبیل تجهیزات و مواد اولیه استفاده بهینه ببرند و با مشکلات عدیده ای از قبیل کاهش کارائی و بهره وری  روبرو بوده و در نهایت سبب زوال سازمان خواهند شد.

تحقیقات نشان می دهند که بین تعهد کاری، غیبت و جابجایی کارکنان رابطۀ معکوس وجود دارد. برای پیش بینی و توجیه رفتار افراد تعهد به مراتب بیش از رضایت شغلی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین تعهد کارمندان بر میزان وفاداری آنها به سازمان و رضایتمندی ارباب رجوع نیز اثرگذار است.

تمایل به ترك خدمت به اشكال مختلف پویائی نیروی كار در درون سازمان و سرنوشت نهائی یک سازمان را تحت تأثیر قرار می دهد . ترك خدمت برای سازمان ها هزینه های زیادی را در پی دارد، چرا كه اغلب سازمان ها برای دستیابی به نیروی انسانی كارآمد و موثر، سرمایه گذاری های زیادی در حوزه های گزینش، آموزش و رشد وگسترش نیروی انسانی صرف می نمایند. ترك خدمت در یک جمع بندی كلی، منعكس كننده علاقه كاركنان به جستجوی مشاغل جایگزین و ترك سازمان است.

 

فصل اول

 

كلیات تحقیق

 

1-1 مقدمه

در عصر پرتلاطم کنونی که سازمانها بسوی تخصصی شدن پیش می روند و در رقابت تنگاتنگ به فعالیت خود ادامه می دهند، جهت بقاء علاوه بر ابزار و تجهیزات به نیروی انسانی متعهد به عنوان اصلی ترین و ضروری ترین عامل نیازمند می باشند. هرچقدر سازمانها و مؤسسات بزرگتر و بر حجم فعالیت آنها افزوده شود احتیاج به منابع انسانی متعهد و با انگیزه افزایش می یابد. لذا هرچقدر این سرمایه از کیفیت بهتر و بیشتر برخوردار باشد، احتمال موفقیت ، بقاء و ارتقاء سازمان بیشتر خواهد بود و بالعکس در صورتی که سازمانها نتواند نیروی انسانی با کیفیت و متعهد را بکارگیرند، قادر نخواهند بود از سایر منابع از قبیل تجهیزات و مواد اولیه استفاده بهینه ببرند و با مشکلات عدیده ای از قبیل کاهش کارائی و بهره وری  روبرو بوده و در نهایت سبب زوال سازمان خواهند شد.

تعهد سازمانی یک فرایند پویای تعامل بین شخص و محیطش بوده (لیو،2008،ص119)[2]. و یک ساختار چندبعدی است كه می توان آن را یک حالت روانی دانست كه پایبندی اشخاص را به سازمان منتقل می كند (آلن و می یر،1990،ص14) [3].

تحقیقات نشان می دهند که بین تعهد کاری، غیبت و جابجایی کارکنان رابطۀ معکوس وجود دارد. برای پیش بینی و توجیه رفتار افراد ، تعهد به مراتب بیش از رضایت شغلی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین تعهد کارمندان بر میزان وفاداری آنها به سازمان و رضایتمندی ارباب رجوع نیز اثرگذار است.

تمایل به ترك خدمت به اشكال مختلف پویائی نیروی كار در درون سازمان و سرنوشت نهائی یک سازمان را تحت تأثیر قرار می دهد . ترك خدمت برای سازمان ها هزینه های زیادی را در پی دارد، چرا كه اغلب سازمان ها برای دستیابی به نیروی انسانی كارآمد و موثر، سرمایه گذاری های زیادی در حوزه های گزینش، آموزش و رشد و گسترش نیروی انسانی صرف می نمایند. ترك خدمت در یک جمع بندی كلی، منعكس كننده علاقه كاركنان به جستجوی مشاغل جایگزین و ترك سازمان است.

از لحاظ نظری ، وقتی افراد دارای تعهد بالایی نسبت به سازمان خود باشند ، کم تر احتمال میرود که قصد ترک سازمان را داشته باشند و اقدامی در راستای یافتن شغلی جایگزین انجام دهند .

در این فصل شِمایی کلی از تحقیق ارائه شده است، بدین صورت که ابتدا به تشریح بیان مسئله پرداخته شده است و پس از آن چهارچوب مفهومی تحقیق ارائه شده است . ضرورت و اهمیت انجام تحقیق مبحث دیگری است که در این

 

فهرست مطالب

چکیده 1
فصل اول مقدمه و تاریخچه. 2
1- 1- مقدمه. 3
1-2- تاریخچه. 4
فصل دوم معرفی مسأله. 15
2- 1- معرفی مساله. 16
2- 2- معادلات حاكم 17
2- 2- 1- معادلات حاكم در دستگاه مختصات استوانه‌ای در حالت سه بعدی.. 17
2- 2- 2- معادلات حاكم بر جریان سكون متقارن محوری نانو سیال تراکم ناپذیر بر استوانة نامحدود ساکن. 18
2- 3- حل غیرلزج جریان سكون متقارن محوری نانو سیال تراکم ناپذیر بر استوانة نامحدود ساکن. 19
2- 4- جمع‌بندی.. 22
فصل سوم معادلات كاملاً تشابهی. 23
3- جریان سكون متقارن محوری نانو سیال تراکم ناپذیر بر روی استوانه نامحدوده ساكن با در نظرگرفتن مکش سطحی یکنواخت در سطح  24
3- 1- معادلات حاكم 25
3- 2- شرایط مرزی.. 25
3- 2-1- شرایط مرزی میدان سرعت.. 25
3-3- متغیرهای ‌تشابهی. 25
3- 4- خواص نانوسیال. 26
3- 4-1-چگالی نانو سیال. 26
3- 4-2-لزجت دینامیكیِ نانو سیال. 27
3- 5- معادلات كاملا ‌تشابهی ممنتوم 28
3- 6- تنش برشی. 33
3- 7- جمع‌بندی.. 33
3- 7-1- معادله دیفرانسیل معمولی حاكم برمساله. 34
3-7-2- معرفی تابع جریان. 34
فصل چهارم روش حل عددی معادلات.. 35
4-1- روش جعبه ای كلر. 36
4-2- روش پرتابی. 40
4-2-1-الگوریتم روش پرتابی. 44
4-2-2- روش های اصلاح حدس.. 45
4-2-2-1-  اصلاح حدس بر اساس روش درون یابی خطی. 45
4-2-2-2-  اصلاح حدس بر اساس روش نیوتن. 47
با بهره گرفتن ازروش پرتابی. 50
4- 3- روش تفاضل محدود 50
باروش تفاضل محدود 51
فصل پنجم نتایج و بحث.. 54
5- 1- نتایج حاصل از حل عددی مساله جریان سكون متقارن محوری بر روی استوانه ساكن با فرض دیواره صلب و بدون مكش سطحی  55
5- 2- نتایج حاصل از حل عددی مساله جریان سكون متقارن محوری بر روی استوانه ساكن با درنظرگرفتن مكش سطحی یکنواخت در سطح  68

 

فصل ششم نتیجه گیری وپیشنهاد ادامه كار. 85
6- 1- نتیجه گیری.. 86
6- 2- پیشنهاد ادامه كار. 87
منابع و ماخذ 89
فهرست اشکال
شکل (4-1) شبکه تفاضل محدود برای روش جعبهای کلر و …. 37
شكل(5-1): منحنی تغییرات بر حسبدر، و به ازای اعداد رینولدز مختلف.. 57
شكل(5-2): منحنی تغییرات بر حسبدر، به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 58
شكل(5-3): منحنی تغییرات بر حسبدر، به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 58
شكل(5-4): منحنی تغییرات بر حسبدر، به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 59
شكل(5-5): منحنی تغییرات بر حسبدر، به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 59
شكل(5-6): منحنی تغییرات بر حسبدر، به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 60
شكل(5-7): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 60
شكل(5-8): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 61
شكل(5-9): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 61
شكل(5-10): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 62
شكل(5-11): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 62
شكل(5-12): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای اعداد رینولدز مختلف.. 63
شكل(5-13): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای اعداد رینولدز مختلف.. 63
شكل(5-14): منحنی تغییرات بر حسبدر،  به ازای اعداد رینولدز مختلف.. 64
شكل(5-15): منحنی تغییرات فشار بی بعد بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 64
شكل(5-16): منحنی تغییرات فشار بی بعد بر  حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 65
شكل(5-17): منحنی تغییرات فشار بی بعد بر  حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 65
شكل(5-18): منحنی تغییرات فشار بی بعد بر  حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 66
شكل(5-19): منحنی تغییرات فشار بی بعد  بر حسبدر،  به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 66
شكل(5-20): منحنی تغییرات فشار بی بعد بر حسبدر،  به ازای اعداد رینولدز مختلف.. 67
شكل(5-21): منحنی تغییرات تنش برشی در سطح استوانه برحسب عدد رینولدز، به ازای كسر حجمی های مختلف نانوذرات.. 67
شكل(5-22): منحنی تغییرات تنش برشی در سطح استوانه برحسب كسر حجمی نانو ذرات، به ازای اعداد رینولدز. 68
شكل(5-23): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 72
شكل(5-24): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش… 72
شكل(5-25): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 73
شكل(5-26): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت کسرحجمی نانوذرات.. 73
شكل(5-27): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت کسرحجمی نانوذرات.. 74
شكل(5-28): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت کسرحجمی نانوذرات.. 74
شكل(5-29): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت.. 75
شكل(5-30): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در. 75
شكل(5-31): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 76
شكل(5-32): منحنی تغییرات بر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 76
شكل(5-33): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 77
شكل(5-34): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در. 77
شكل(5-35): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 78
شكل(5-36): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر  100  و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت.. 78
شكل(5-37): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر 1000   و  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش یکنواخت در سطح. 79
شكل(5-38): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر  و  ، به ازای مقادیرمتفاوت کسرحجمی.. 79
شكل(5-39): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر  و  ، به ازای مقادیرمتفاوت کسرحجمی نانوذرات.. 80
شكل(5-41): منحنی تغییرات فشاربی بعدبر حسبدر  و  ، به ازای مقادیرمتفاوت کسرحجمی نانوذرات.. 81
شكل(5-42): منحنی تغییرات تنش یرشی در سطح بر حسب عدد رینولدز در شرایط  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش سطحی یکنواخت.. 81
شكل(5-43): منحنی تغییرات تنش یرشی در سطح بر حسب عدد رینولدز در شرایط  ، به ازای مقادیرمتفاوت مکش سطحی یکنواخت.. 82
شكل(5-44): منحنی تغییرات تنش یرشی در سطح بر حسب عدد رینولدز در شرایط  ، به ازای مقادیرمتفاوت.. 82
شكل(5-45):نمایش خطوط جریان  درو مقادیرمتفاوت کسرحجمی نانوذرات.. 83
شكل(5-46):  نمایش خطوط جریان  به ازای اعدادرینولدز مختلف، در شرایط،…………… 83
شكل(5-47):  نمایش خطوط جریان  به ازای مقادیر مختلف مکش سطحی، در شرایط،…………. 84

چکیده

جریان سكون شعاعیِ نانو سیال، همراه با نفوذ سطحی یکنواختِ برروی یک استوانه نامحدودساکن به صورت پایا مورد بررسی قرار گرفته است. جریان آزاد نیز پایا بوده و قدرت اولیه جریان می باشد. حل دقیقی از معادلات ناویر استوکس دراین مساله ارائه شده است. این معادلات،  با بهره گرفتن از تبدیلات مناسبی که در این تحقیق معرفی شده است ساده سازی شده اند.  معادلات کاملا تشابهی در شرایطی حل شده اند که دیواره تحت تاثیرنفوذ سطحی ثابتی قرار دارد.  كلیه حل های فوق برای اعداد رینولدز  بین 1/0 تا 1000 ،   مقادیر گوناگونِ نفوذ سطحی بی بعدِ ومقادیرمعینی ازکسر حجمی نانو ذرات ارائه شده است كه در آنها a شعاع استوانه و لزجت سینماتیكی سیال پایه است. برای همه

فهرست مطالب

عنوان                                                                                     صفحه

چکیده‌ی فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول: مقدمه

1-1- آلکید رزین…………………………………………………………………………………………………………………………3

1-1-1- ساختار شیمیایی و روش های ساخت آلکید رزین………………………………………………………………..4

1-1-1-1- روش الکل‌کافت……………………………………………………………………………………………………..5

1-1-1-2- روش اسید چرب……………………………………………………………………………………………………6

1-1-2- مواد اولیه جهت ساخت آلکید رزین………………………………………………………………………………..7

1-1-3- انواع آلکید رزین…………………………………………………………………………………………………………..9

1-1-3-1- نوع اسید چرب و یا روغن به کار رفته………………………………………………………………………9

1-1-3-2- مقدار وزنی اسید چرب و یا روغن به کار رفته………………………………………………………….10

1-1-4- خواص رنگهای حاصل از آلکید رزین……………………………………………………………………………10

1-2- نانورُس…………………………………………………………………………………………………………………………….11

1-2-1- ترکیب شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………..11

1-2-2- بلورشناسی…………………………………………………………………………………………………………………12

1-2-3- ساختار میکروسکوپی و مورفولوژی MMT……………………………………………………………………14

1-2-4- تبادل کاتیونی MMT…………………………………………………………………………………………………..15

1-2-4-1- ظرفیت تبادل کاتیونی MMT………………………………………………………………………………….15

1-2-5- اصلاح نمودن رس………………………………………………………………………………………………………15

1-2-5-1- یونهای آلکیل‌آمونیوم……………………………………………………………………………………………..16

1-2-5-2- سیلانها………………………………………………………………………………………………………………..17

1-2-6- انواع نانورس………………………………………………………………………………………………………………17

1-2-7- کاربردهای نانورس………………………………………………………………………………………………………18

1-2-8- خواص نانورس‌ها……………………………………………………………………………………………………….19

1-3- نانوآمیزه‌ی پلیمریِ رس………………………………………………………………………………………………………20

1-3-1- تکنیک‌های ساخت نانوآمیزه‌های پلیمر/رس…………………………………………………………………….20

1-3-1-1- بسپارشِ درجا………………………………………………………………………………………………………20

1-3-1-2- محلول…………………………………………………………………………………………………………………21

1-3-1-3- ذوب…………………………………………………………………………………………………………………..22

1-4- هدف از پژوهش جاری………………………………………………………………………………………………………23

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1- بررسی مطالعات پژوهشی اخیر……………………………………………………………………………………………25

فصل سوم: مواد و روشها

3-1- مواد شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………….38

3-2- دستگاهوری………………………………………………………………………………………………………………………38

3-3- روش‌ها…………………………………………………………………………………………………………………………….39

3-3-1- اصلاح نانو ذرات رس MMT-Na با بهره گرفتن از روغن بزرک…………………………………………….39

3-3-2- سنتز پیش‌پلیمر آلکیدی متوسط روغن بر پایه‌ی روغن بزرک…………………………………………….40

3-3-3- تهیه‌ی آلکید رزین و نانوآمیزه‌های آلکید رزین/ رس………………………………………………………..42

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- سنتز نمونه‌ها……………………………………………………………………………………………………………………..46

4-1-1- اصلاح نانو ذرات رس MMT-Na با بهره گرفتن از روغن بزرک…………………………………………….46

4-1-2- سنتز پیش‌پلیمر آلکیدی متوسط روغن بر پایه‌ی روغن بزرک…………………………………………….48

4-1-3- تهیه‌ی آلکید رزین……………………………………………………………………………………………………….51

4-1-4- تهیه‌ی نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/LOM-MMT…………………………………………………………………..52

4-1-5- تهیه‌ی نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/Na-MMT………………………………………………………………………54

4-2- آنالیز نمونه‌ها…………………………………………………………………………………………………………………….55

4-2-1- طیف‌های IR………………………………………………………………………………………………………………55

4-2-2- دیفرکتوگرام‌های XRD………………………………………………………………………………………………..60

4-2-3- تصاویر SEM……………………………………………………………………………………………………………..62

4-2-4- آنالیزهای توزین حرارتی………………………………………………………………………………………………66

4-2-5- آزمون مکانیکی سختی…………………………………………………………………………………………………69

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………….80

پیوست………………………………………………………………………………………………………………………………………85

چکیده‌ی انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………….90

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                     صفحه

 

جدول (1-1)- تعداد پیوندهای دوگانه‌، درصد اسیدهای

چرب سازنده‌ و عدد یُدی روغن‌ها………………………………………………………………………………………………….8

جدول (2-1)- فرمول‌بندی آلکید رزین‌های تهیه شده……………………………………………………………………..26

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                     صفحه

شکل (1-1)- واکنش تشکیل یک گلیپتال………………………………………………………………………………………..3

شکل (1-2)- واکنش روش الکل‌کافت……………………………………………………………………………………………6

شکل (1-3)- واکنش روش اسید چرب…………………………………………………………………………………………..7

شکل (1-4)- واکنش تشکیل یک روغن تری‌گلیسرید………………………………………………………………………8

شکل (1-5)- ساختار Na-MMT…………………………………………………………………………………………………13

شکل (1-6)- دیفرکتوگرام پراش اشعه‌ی ایکسِ Na-MMT…………………………………………………………….13

شکل (1-7)- لایه، ذره‌ی اولیه و توده‌ی رس…………………………………………………………………………………14

شکل (1-8)- تصویر SEM مونت‌موریلونیت…………………………………………………………………………………14

شکل (1-9)- اصلاح رس توسط یونهای آلکیل‌آمونیوم……………………………………………………………………16

شکل (1-10)- هیدرولیز سیلان و اصلاح MMT توسط سیلانول……………………………………………………..17

شکل (1-11)- ساختار اصلاح کننده‌ی Cloisite® 30B…………………………………………………………………..18

شکل (1-12)- روش بسپارش درجا……………………………………………………………………………………………..21

شکل (1-13)- حالت ایده‌آل ساخت نانوآمیزه در روش بسپارش درجا……………………………………………..21

شکل (1-14)- روش محلول……………………………………………………………………………………………………….22

شکل (1-15)- حالت ایده‌آل ساخت نانوآمیزه در روش محلول……………………………………………………….22

شکل (1-16)- روش ذوب………………………………………………………………………………………………………….23

شکل (1-17)- حالت ایده‌آل ساخت نانوآمیزه در روش ذوب………………………………………………………….23

شکل (2-1)- ساختار شیمیایی روغن کارانجا…………………………………………………………………………………25

شکل (2-2)- تصویر SEM نمونه‌ی K-AR 1……………………………………………………………………………….26

شکل (2-3)- ترموگرام TGA رزین‌های سخت شده:

(a) K-AR 1, (b) K-AR 2, © K-AR 3, (d) K-AR 4, (e) K-AR 5, (f) K-AR 6…………………………27

شکل (2-4)- ساختار شیمیایی پلی‌اتیلن‌ترفتالات…………………………………………………………………………….28

شکل (2-5)- ساختار شیمیایی BHET………………………………………………………………………………………….28

شکل (2-6)- ترموگرام TGA آلکید رزین‌های تهیه شده…………………………………………………………………29

شکل (2-7)- طرح تهیه‌ی نانوآمیزه‌ی پلی استر/ رس………………………………………………………………………30

شکل (2-8)- دیفرکتوگرام XRD نمونه‌ها:

(a) پلیمر، (b) نانوآمیزه‌ی %1، © نانوآمیزه‌ی %5/2، (d) نانوآمیزه‌ی %5 و (e) نانورس MMT……………….31

شکل (2-9)- تصاویر SEM نمونه‌ها:

(a) پلیمر، (b) نانوآمیزه‌ی %1، © نانوآمیزه‌ی %5/2 و (d) نانوآمیزه‌ی %5……………………………………………31

شکل (2-10)- تصاویر TEM نمونه‌ها:

(a) نانوآمیزه‌ی %1، (b) نانوآمیزه‌ی %5/2 و © نانوآمیزه‌ی %5…………………………………………………………..32

شکل (2-11)- ترموگرام TGA نمونه‌های تهیه شده:

(a) پلیمر، (b) نانوآمیزه‌ی %1، © نانوآمیزه‌ی %5/2 و (d) نانوآمیزه‌ی %5……………………………………………32

شکل (2-12)- تصاویر SEM نمونه‌ها بعد از تخریب باکتریایی:

(a) پلیمر، (b) نانوآمیزه‌ی %1، © نانوآمیزه‌ی %5/2 و (d) نانوآمیزه‌ی %5……………………………………………33

شکل (2-13)- دیفرکتوگرام XRD نمونه‌ها……………………………………………………………………………………34

شکل (2-14)- تصاویر SEM نمونه‌های TPU-S:

(a) پلیمر، (b) آمیزه‌ی %1 وزنی و © آمیزه‌ی %3 وزنی……………………………………………………………………35

شکل (2-15)- تصاویر SEM نمونه‌های TPU-E:

(a) پلیمر، (b) آمیزه‌ی %1 وزنی، © آمیزه‌ی %3 وزنی و (d) آمیزه‌ی %10 وزنی………………………………….36

شکل (3-1)- نمایی از کار آزمایشگاهی انجام شده به منظور سنتز LOM-MMT……………………………….40

شکل (3-2)- نمایی از کار آزمایشگاهی انجام شده برای سنتز پیش‌پلیمر آلکید رزین…………………………..41

شکل (4-1)- افزایش چند مرحله‌ای فاصله‌ی بین لایه‌های نانورس…………………………………………………..45

شکل (4-2)- طرح اصلاح Na-MMT………………………………………………………………………………………….47

شکل (4-3)- طرح مرحله‌ی الکل‌کافت روغن بزرک توسط گلیسرول……………………………………………….49

شکل (4-4)- طرح مرحله‌ی استری شدن………………………………………………………………………………………50

شکل (4-5)- طرح خشک شدن آلکید رزین توسط اکسیژن…………………………………………………………….51

شکل (4-6)- مکانیسم تشکیل رادیکال‌های آزاد در دو سیستم الف) مزدوج و ب) غیرمزدوج (روغن بزرک)……………………………………………………………………………………………………………………………………….52

شکل (4-7)- ساختار نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/LOM-MMT……………………………………………………………53

شکل (4-8)- ساختار نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/ Na-MMT……………………………………………………………….54

شکل (4-9)- طیف فروسرخ Na-MMT………………………………………………………………………………………56

شکل (4-10)- طیف فروسرخ محصول واکنش Na-MMT با APTES…………………………………………….57

شکل (4-11)- طیف فروسرخ LOM-MMT………………………………………………………………………………..58

شکل (4-12) طیف FT-IR آلکید رزین سنتز شده………………………………………………………………………….59

شکل (4-13) طیف FT-IR آلکید رزین کاگلار و همکاران……………………………………………………………..59

شکل (4-14)- دیفرکتوگرام XRD نانو ذره‌ی Na-MMT………………………………………………………………..61

شکل (4-15)- دیفرکتوگرام XRD نانو ذره‌ی LOM-MMT……………………………………………………………62

شکل (4-16)- تصاویر SEM نانو ذره‌ی Na-MMT در بزرگنمایی‌های مختلف…………………………………63

شکل (4-17)- تصاویر SEM نانو صفحات LOM-MMT در بزرگنمایی‌های مختلف…………………………64

شکل (4-18)- تصویر SEM آلکید رزین خالص……………………………………………………………………………65

شکل (4-19)- تصاویر SEM نانوآمیزه‌ی 5/2 درصد وزنی آلکید رزین/Na-MMT در بزرگنمایی‌های مختلف………………………………………………………………………………………………………………………………………65

شکل (4-20)- تصاویر SEM نانوآمیزه‌ی 5/2 درصد وزنی آلکید رزین/LOM-MMT در بزرگنمایی‌های متفاوت……………………………………………………………………………………………………………………………………..66

شکل (4-21)- ترموگرام TGA و DTG آلکید رزین خالص……………………………………………………………67

شکل (4-22)- ترموگرام TGA و DTG نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/Na-MMT………………………………………68

شکل (4-23)- ترموگرام TGA و DTG نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/LOM-MMT………………………………….68

شکل (4-24)- نتایج حاصل از آزمون مکانیکی ریزسختی ویکرز……………………………………………………..70

شکل (5-1)- مقایسه‌ی طیف‌های IR (به ترتیب از بالا به پایین) Na-MMT، محصول واکنش Na-MMT با APTES و LOM-MMT…………………………………………………………………………………………………………73

شکل (5-2)- مقایسه‌ی دیفرکتوگرام‌های XRD نانو ذرات Na-MMT و LOM-MMT………………………74

شکل (5-3)- مقایسه‌ی مورفولوژی نانو ذره‌ی Na-MMT با LOM-MMT

در دو بزرگنمایی متفاوت……………………………………………………………………………………………………………..75

شکل (5-4)- مقایسه‌ی مورفولوژی نانوآمیزه‌ی 5/2 درصد وزنی آلکید رزین/Na-MMT و نانوآمیزه‌ی 5/2 درصد وزنی آلکید رزین/LOM-MMT در دو بزرگنمایی متفاوت……………………………………………………..76

شکل (5-5)- مقایسه‌ی ترموگرام‌های TGA آلکید رزین خالص، نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/Na-MMT و          نانوآمیزه‌ی آلکید رزین/LOM-MMT……………………………………………………………………………………………78

شکل (5-6)- نتایج حاصل از آزمون مکانیکی ریزسختی ویکرز……………………………………………………….79

چکیده

در این پژوهش، میان­زایی نانولایه ­های مونت­موریلونیت با بخش­های آلیِ طویل طی یک فرایند دو- مرحله‌ایِ متوالی انجام شد. در ابتدا، (3-آمینوپروپیل)ترای­اتوکسی­سیلان (APTES) از طریق واکنش با گروه­های OH لبه­ای باعث NH2-عامل­دارشدن نانولایه ­ها شد. در ادامه، به منظور افزایش بیشتر خصلت آلی­دوستی نانولایه ­های معدنی و نیز افزایش میزان میان­زایی، مونت­موریلونیت عامل­دارشده­ با آمین با اتصال­های استری موجود در ساختار مولکول­های روغن بزرک واکنش داده ­شد. این عمل به زنجیرهای آلکیلی بلند اجازه داد تا به طور کووالانسی با تشکیل گروه­های آمیدی به نانولایه ­های خاک متصل ­شوند. اندازه ­گیری­های XRD نشان داد که این تلاش ساده منجر به افزایشی قابل توجه در متوسط فاصله­ بنیادی مونت­موریلونیت اصلاح­شده تا حد 96/0 نانومتر شد. از روغن بزرک در کنار گلیسرول و فتالیک­انیدرید به عنوان ماده اولیه برای تهیه­ آلکید رزین نیز استفاده شد. نانوخاک­رس اصلاح­شده با روغن بزرک (LOM-MMT) در طی فرایند سنتز آلکید رزین پایه-روغنی به ظرف واکنش افزوده شد (5/2 درصد وزنی) و سپس به طور یکنواخت در آن پخش گردید. برای مقایسه­ نتایج بدست­آمده و ارزیابی اثر اصلاح نانولایه ­ها بر رفتار فیزیکی و حرارتی ماتریس آلکید رزین، دو نمونه­ شاهد شامل رزین آلکیدی فاقد مونت­موریلونیت و نیز آلکید رزین دارای مونت­موریلونیت اصلاح­نشده نیز سنتز شدند. نمونه­های بدست­آمده با تکنیک­هایی همچون FT-IR، میکروسکوپی الکترونی روبشی (SEM)، آزمون سختی ویکرز (VHT) و نیز آنالیز گرماوزنی (TGA/DTG) بررسی شدند. در مجموع، با توجه به نتایج بدست­آمده معلوم شد که نانولایه ­های LOM-MMT به دلیل خصلت آلی­دوستی زیادتر در قیاس با مونت­موریلونیت اصلاح­نشده سازگاری بیشتری با ماتریسِ آلکید رزین از خود نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها: مونت‌موریلونیت، فاصله‌ بنیادی، اصلاح نانورس، روغن بزرک، نانولایه، نانوآمیزه‌های آلکید رزین- رس.

فصل اول

 

1- مقدمه

 

1-1- آلکید رزین

واژه‌ی آلکید نخستین بار در سال 1927 میلادی توسط کینل برای مشخص کردن مواد پلیمری حاصل از واکنش اسید‌ها و الکل‌های چند عاملی بیان شد. (al از واژه‌ی الکل و cid از واژه‌ی اسید که با ترکیب آنها، کلمه‌ی آلکید با تغییر از شکل اصلی واژه یعنی Alcid به Alkyd به  وجود آمده است) (جانز، 2003). آلکید کلیه‌ی پلی‌استرهای گرمانرم و گرماسخت، چه سیرشده و چه سیرنشده را شامل می‌شود. در حال حاضر این واژه شامل تمام پلی‌استرهای اصلاح شده نیز می‌شود. از آنجا که هنگام ساخت آلکید رزین، آب به عنوان محصول جانبی واکنشِ استری‌شدن تولید می‌گردد، واکنشِ حاصل از نوع بسپارشِ تراکمی است (هافلند، 2012). نخستین گزارش ارائه شده در مورد تهیه‌ی یک آلکید به برزلیوس از کشور سوئد تعلق دارد. نامبرده در سال 1847، گلیسرول تارتارات تهیه نمود. در سال 1901 دانشمندی انگلیسی به نام اسمیت، گلیسرول را با فتالیک‌انیدرید استری نمود. وی چندین واکنش بین فتالیک‌انیدرید و گلیسرول تحت شرایط مختلف انجام داد و یکسری محصولات شیشه‌ای شکل بدست آورد. چند سال بعد یک کمپانی بزرگ در ایالات متحده‌ی آمریکا، شخصی به نام فرد برگ را که روی این مواد تحقیق می‌کرد استخدام نمود تا وی تحقیقات خود را بر روی این دسته از مواد ادامه دهد. مواد حاصل از این تحقیقات به گلیپتال‌ها معروف گردیدند. واکنش تشکیل یک گلیپتال در شکل (1-1) نشان داده شده است.

شکل (1-1)- واکنش تشکیل یک گلیپتال

این کارهای اولیه و نتایج حاصل از آن انگیزه‌ای شد تا کمپانی مزبور در بین سالهای 1910 تا 1916، تحقیقات مفصل‌تری را روی این گونه رزین‌ها انجام دهد.

آلکید‌ها اولین بار به عنوان ماده‌ای برای چسباندن ورقه‌های میکا مورد توجه قرار گرفتند و بعد‌ها برای عایق‌سازی در صنایع الکتریکی مورد استفاده قرار گرفتند. با مصرف روز افزون این دسته از مواد پلیمری، شیمیدانان به فکر اصلاح آنان

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                         صفحه
چکیده ……………………………………………………………………………………………………..  1
مقدمه………………………………………………………………………………………………………..2
بخش اول مطالعات کتابخانه ای……………………………………………………………………………3
1-1-اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………….4
1-2-فرضیه ها……………………………………………………………………………………………..4
1-3-غشا……………………………………………………………………………………………………4
1-4-تقسیم بندی غشا……………………………………………………………………………………….5
1-4-1-تقسیم بندی بر اساس مکانیسم حاکم بر جداسازی………………………………………………..5
1-4-2-تقسیم بندی بر اساس جنس غشا…………………………………………………………………..5
1-4-2-1-غشاهای پلیمری………………………………………………………………………………..6
1-4-2-2-غشاهای مایع……………………………………………………………………………………6
1-4-2-3-غشاهای سرامیکی……………………………………………………………………………..6
1-4-2-4-غشاهای فلزی…………………………………………………………………………………..7
1-4-3-تقسیم بندی بر اساس شکل هندسی غشا…………………………………………………………..9
1-4-4-تقسیم بندی بر اساس ساختار غشا………………………………………………………………..9
1-5-ویژگی های غشاها………………………………………………………………………………….10
1-6-کاربردهای غشا…………………………………………………………………………………….10
1-7-فرایندهای غشایی…………………………………………………………………………………..11
1-7-1-اسمز معکوس……………………………………………………………………………………11
1-7-2-نانوفیلتراسیون……………………………………………………………………………………11
1-7-3-اولترافیلتراسیون…………………………………………………………………………………12
1-7-4-میکروفیلتراسیون………………………………………………………………………………..14
1-8-کامپوزیت……………………………………………………………………………………………14
1-8-1-کامپوزیت چیست؟……………………………………………………………………………….14
1-8-2-از کاهگل تا کامپوزیت های پیشرفته…………………………………………………………..15
1-6-3-کاربردهای دیگر کامپوزیت ها…………………………………………………………………16
1-8-4- ساخت کامپوزیت……………………………………………………………………………….17
1-8-5-روش های ساخت نانوکامپوزیت……………………………………………………………….18
1-9-کاربرد تکنولوژی غشا…………………………………………………………………………….19
1-10-محورهای اصلی کاربرد غشاها…………………………………………………………………19
1-10-1صنعت آب و فاضلاب………………………………………………………………………….19
1-10-2-صنایع غذایی…………………………………………………………………………………..20
1-10-3-صنایع دارویی و پزشکی……………………………………………………………………..20
1-10-4-تصفیه هوا و خالص سازی گازها……………………………………………………………20
1-10-5-کاربردهای دیگر………………………………………………………………………………21
1-11-غشاهای بستر آمیخته……………………………………………………………………………..21
1-12-انواع غشاها……………………………………………………………………………………….22
1-13-مدل حلالیت نفوذ………………………………………………………………………………….22
1-14-تجهیزات لازم بررسی ساختار عملکرد غشاها…………………………………………………25
1-15-تاریخچه گسترش غشا…………………………………………………………………………….25
1-16-تاریخچه غشاهای بستر آمیخته…………………………………………………………………..26
بخش دوم: مواد، تجهیزات و کارهای تجربی…………………………………………………………..28
2-1-انتخاب مناسب فاز پلیمری…………………………………………………………………………29
2-1-1-غشای پلیمر پلی سولفون………………………………………………………………………..29
2-1-2-دلایل انتخاب نانوکلی و نانوسیلیکا و پلیمر…………………………………………………….31
2-2-کارهای تجربی……………………………………………………………………………………..33
2-2-1-مواد و تجهیزات…………………………………………………………………………………33
2-2-2-ساخت غشا……………………………………………………………………………………….33

 

2-2-2-1-ساخت فیلم غشای پلیمری اولترافیلتراسیون PSf…………………………………………..33
2-2-2-2-ساخت غشاهای نانوکامپوزیتی………………………………………………………………34
2-2-3-شار آب خالص…………………………………………………………………………………..35
2-2-3-1-مدول غشایی………………………………………………………………………………….35
2-2-3-2-آزمون تراوش…………………………………………………………………………………35
2-2-3-3-نحوه انجام آزمایش ها………………………………………………………………………..35
2-2-3-4-محاسبه میزان آب خالص عبوری غشا……………………………………………………..36
2-3-روش های ارزیابی ساختاری……………………………………………………………………..36
بخش سوم: نتایج و بحث…………………………………………………………………………………37
3-1-ارزیابی ساختاری………………………………………………………………………………….38
3-1-1-طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) ……………………………………………..38
3-1-2-آنالیز میکروسکوپ الکترونی روبشی (FESEM)………………………………………….39
3-1-3-میکروسکوپ نیروی اتمی(AFM) …………………………………………………………..42
3-2-نتایج آزمایش های جداسازی مایعات……………………………………………………………..45
3-2-1-آزمون تراوایی………………………………………………………………………………….45
بخش چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………51
4-1-نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………52
4-2-پیشنهادات…………………………………………………………………………………………..54
مراجع…………………………………………………………………………………………………….55
فهرست شکل ها
عنوان                                                                                                         صفحه
شکل 1-1-نمونه هایی از غشاهای سرامیکی…………………………………………………………….7
شکل 1-2-غشای فلزی…………………………………………………………………………………….8
شکل 1-3-نمونه ای از غشای مارپیچی…………………………………………………………………..9
شکل 1-4-فرایند جداسازی نانوفیلتراسیون……………………………………………………………..12
شکل 1-5- فرایند جداسازی اولترافیلتراسیون………………………………………………………….13
شکل 1-6-فرایند جداسازی میکروفیلتراسیون………………………………………………………….14
شکل 1-7-تقسیم بندی مواد………………………………………………………………………………15
شکل 1-8-فاز پیوسته و پراکنده در ساختار غشاهای بستر آمیخته……………………………………24
شکل 1-9- ساختار شیمیایی پلی سولفون……………………………………………………………….27
شکل 2-1- آون مورد استفاده به­منظور ساخت و خشک کردن غشا…………………………………..34
شکل 2-2- حمام آب و سیستم بازگشتی در ساخت غشا………………………………………………..34
شکل2-3- حمام اولتراسونیک مورد استفاده برای پخش کردن یکنواخت ذرات……………………..34
شکل2-4- مدول غشایی استفاده شده جهت اندازه ­گیری میزان تراوایی……………………………….35
شکل3-1- طیف FTIR پلی سولفون خالص…………………………………………………………..38
شکل3-2- طیف FTIR نانوسیلیکا………………………………………………………………………38
شکل3-3- طیف FTIR نانوکلی………………………………………………………………………..39
شکل3-4- تصویر FESEM از پلی سولفون آمیخته شده با 5/0% وزنی نانوکلی………………….40
شکل 3-5- تصویر FESEM از پلی سولفون آمیخته شده با 1% وزنی نانوکلی…………………..40
شکل 3-6- تصویر FESEM از پلی سولفون آمیخته شده با 2% وزنی نانوکلی……………………41
شکل 3-7- تصویر FESEM از پلی سولفون آمیخته شده با 5% وزنی نانو سیلیکا………………..41
شکل 3-8- تصویر FESEM از پلی سولفون آمیخته شده با10% وزنی نانو سیلیکا………………41
شکل 3-9- تصویر FESEM از پلی سولفون آمیخته شده با15% وزنی نانو سیلیکا……………….42
شکل 3-10- تصویر FESEM از پلی سولفون خالص……………………………………………….42
شکل 3-11- ریخت شناسی سطح غشای پلی سولفون خالص توسط AFM ………………………..43
شکل 3-12- ریخت شناسی سطح غشای نانوکامپوزیتی پلی سولفون با 5/0% وزنی نانوکلی توسط AFM .43
شکل 3-13- ریخت شناسی سطح غشای نانوکامپوزیتی پلی سولفون با 1% وزنی نانوکلی توسط AFM..43
شکل 3-14- ریخت شناسی سطح غشای نانوکامپوزیتی پلی سولفون با 2% وزنی نانوکلی توسط AFM…44
شکل3-15- ریخت شناسی سطح غشای نانوکامپوزیتی پلی سولفون با 5% وزنی نانو سیلیکا توسط AFM…………44
شکل 3-16- ریخت شناسی سطح غشای نانوکامپوزیتی پلی سولفون با 10% وزنی نانوسیلیکا توسط AFM .44
شکل 3-17- ریخت شناسی سطح غشای نانوکامپوزیتی پلی سولفون با 15% وزنی نانوسیلیکا توسط AFM .. 45
جدول3-1-اثر حضور نانو کلی و نانو سیلیکا بر تراوایی آب خالص در غشای نانو کامپوزیتی پلی سولفون … 46
شکل 3-18- نمودار مقایسه تراوایی بین پلی سولفون با غشای پلی سولفون-نانوسیلیکا با 5% وزنی……….46
شکل 3-19-نمودار مقایسه تراوایی بین پلی سولفون با غشای پلی سولفون-نانوسیلیکا با 10% وزنی ….47
شکل3-20- نمودار مقایسه تراوایی بین پلی سولفون با غشای پلی سولفون-نانوسیلیکا با 15% وزنی ….47
شکل3-21- نمودار مقایسه تراوایی بین پلی سولفون با غشای پلی سولفون-خاک رس با 5/0%وزنی……..48
شکل3-22- نمودار مقایسه تراوایی بین پلی سولفون با غشای پلی سولفون-خاک رس با 1% وزنی……….48
شکل 3-23- نمودار مقایسه تراوایی بین پلی سولفون با غشای پلی سولفون-خاک رس با 2% وزنی .49

چکیده

در حال حاضر غشاها جایگاه ویژه ای در صنایع جداسازی مختلف پیدا کرده اند و کاربردهای وسیعی در زمینه های گوناگون جداسازی اعم از محلول های مایع و گازهای مختلف دارا می­باشند. تکنولوژی غشا یکی از تکنولوژی های پرکاربرد در صنعت امروز است که حوزه کاربرد آن از صنعت آب و فاضلاب تا صنایع غذایی و دارویی گسترده است. بیشتر غشاهایی که اخیرا در فرایندهای جداسازی غشایی گازها مورد استفاده قرار می گیرند غشاهای پلیمری و غیر متخلخل هستند و پایه عملکرد آنها مکانیسم حلالیت – نفوذ است. این مکانیسم در مقیاس مولکولی تراوش مولکولها از غشاء پلیمر است. در این مکانیسم فرض می شود مولکول در یک طرف غشا جذب می شود و از میان فضاهای خالی زنجیرهای پلیمر نفوذ می کند و در سطح دیگر دفع می شود.پلیمر پلی سولفون به دلیل دارا بودن خواص خوب مکانیکی، مقاومت شیمیایی بالا و دمای تبدیل شیشه ای بالا ، به مقدار زیادی در تهیه غشاهای نامتقارن (معمولا در محدوده اولترافیلتراسیون و میکروفیلتراسیون) مورد استفاده قرار میگیرد.غشاهای اولترا فیلتراسیون پلی سولفونی، ترشوندگی سطحی بسیار پایینی دارند.به واسطه برهم­کنش­های هیدروفوبی بین غشا و حل شونده های آبگریز، این خاصیت در غشاهای پلی سولفونی مشکلات انسداد زیادی را در پی خواهد داشت.همچنین  غشاهای پلیمری نمی توانند به مشکل تناقض بین انتخابگری و تراوایی چیره شوند.به منظور افزایش آبدوستی غشاهای پلی سولفون و بهبود