سیّد جمال الدّین مصلحی بزرگ دنیای اسلام که هر چند بیش از یک قرن از در گذشت او می گذرد ولی همچنان تفکر و راه و روش او الهام بخش بسیاری از شخصیت ها، متفکران و روشن فکران مسلمان است. و دنیای عرب و همه مصلحان شیعی ایرانی تحت تاثیر مستقیم و یا غیرمستقیم سیّد جمال بوده اند.

جنبش هایی نظیر اعرابی پاشا و اخوان المسلمین در مصر، مهدی سودانی و دکتر حسن الترابی در سودان و جنبش های مشروطیت در عثمانی و مصر و ایران همگی ریشه در نهضت فکری_ سیاسی سیّد جمال داشته اند.

از دلایل عمده ی وسعت این تاثیر گذاری می توان به عوامل زیر اشاره کرد :

الف) حرکت سیّد جمال در سطحی فراتر از مذهب و ملّیت خاص و به طور عام در سطح جهان اسلام بود، چرا که او همه ی کشور های اسلامی را وطن خود می دانست.

ب)سیّد جمال،جهانی،عام وانسانی می اندیشید ومتعّهد به ارزش های والای انسانی بود.

ج) سیّد جمال نه غرب ستیز بود و نه غرب گرا، بدین معنی که نه مانند سنّت گرایان به گونه ای احساسی و سطحی به رد مطلق غرب می پردازد و نه مانند متجدّدان غرب گرا
کور کورانه و به طور مطلق غرب را پذیرفته بود، او قائل به تمیز و تفکیک جنبه های مثبت و منفی تمدّن جدید بود. سیّد جمال با روی کردی انتقادی به سنّت و مدرنیته خواهان ترکیب و تلفیق جنبه های منطقی، عقلایی، انسانی و مفید هر دو از موضع دینی و تفکر دینی بود.

بزرگانی چون دکتر شریعتی درباره ی او چنین می گویند: (( در عصری که استعمار غرب در اوج سلطنت جهانی و شرق در حضیض خواب خرگوشی آن هم در جامعه های اسلامی، که بر سر هر کشوری آدمک هایی از قبیل ناصر الدّین شاه حکومت می کرد فریادی از حلقوم تنهایش بر می آورد. و هم چون صور اصرافیل و ملّت های مسلمان کفن بر خویش می درند و از قبرستان سکوت و رکود بر می شورند)).

افکار سیّد جمال در شرایطی که جهان اسلام در عقب ماندگی ذهنی و انحطاط فکری و اجتماعی و … در خواب غفلت عمیقی به سر می بردند و دنیای غرب گام در مسیر پیشرفت گذاشته و از دنیای شرق در جهت استعمار و بردگی استفاده می کردند، ماهیت ضد استعماری دارد.

استاد سیّد محمّد طباطبایی مورّخ و ادیب بزرگ در مورد تاثیر اندیشه های سیّد جمال الدّین و خدمات او چنین می نویسد : ((من چهره سیّد جمال الدّین اسد آبادی را برگزیده ام، زیرا عکس چهره ی او را در قانون اساسی و مطبوعات و فرهنگ جدید و همه ی تشکیلات اساسی حکومت مشروطه وطن خود می نگرم و عقیده دارم خدمتی که او به ایران کرد از نظر ارزش، بالاتر از خدمتی بوده که نادر و اردشیر و یعقوب لیث و شاه اسماعیل به تاریخ ایران کرده اند و در ردیف خدمت هوخشتره مادی و آرشاک پرتوی محسوب می شود)).

در مورد شخصیت این چهره ی درخشان و مبارز و مجاهد مقاله های فراوانی به زبان های مختلف نوشته شده است که در این مقالات اهداف مبارزات و روحیّات این مرد بزرگ مورد بررسی قرارگرفته است و تا حدی افکار و اندیشه های مبارزاتی ایشان روشن شده است، اما هنوز ابهامات زیادی در مورد ایشان وجود دارد و البته زندگی پر ماجرای سیاسی و اجتماعی ایشان نیز بر این ابهامات دامن زده است .

سیّد جمال عامل تحوّل بود و همواره می کوشید افکارش راهی به سوی آزادی و استعلای جهان اسلام باشد بنابراین مشروطه مدیون دیدگاه اصلاحی او می باشد، چون عامه مردم ایران حتّی در لغت هم مشروطه را نمی شناختند و آشنایان نیز به بیراهه رفته بودند. عدّه ای چون ملکم خان سیاسیون ملّی گرایی بودند که مذهب را در حاشیه قرار داده و خواستار پیاده شدن فرهنگ غرب بدون هیچ دخل و تصرفی بودند، امّا سیّد جمال الدّین مشروطه را راهی می دانست که از طریق آن با وجود حفظ فرهنگ و ارزش های اسلامی عقب ماندگی های ناشی از بی تدبیری های حکومت های مستبد وابسته به غرب را جبران کند. بنابراین تاثیر سیّد جمال بر نهضت مشروطه چیزی نیست که بر دوست و دشمن پوشیده باشد.

[1] – سیّد احمد موثقی، سیّد جمال الدّین مصلحی متفکر و سیاستمدار،چاپ دوم،( قم: بوستان کتاب،1388). ص7.

[2] – همان، ص7.

[3] – همان، ص 8.

[4]- سیّداحمدموثقی، علل و عوامل ضعف وانحطاط مسلمین، ( انتشارات دفترنشرفرهنگ اسلامی،1373)، ص9.

2- محمّد محیط طباطبایی، سیّد جمال الدّین اسد آبادی و بیداری مشرق زمین،به کوشش سیّدهادی خسروشاهی،جاپ پنجم، (تهران،نشر سماط،1379)، ص10.

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

[دوشنبه 1399-10-01] [ 08:24:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »

پایان نامه : بررسی تاریخی ادبیات کودک در سه کشور مصر ، سوریه و عراق

کلید واژه ها : ادبیات – کودک – مصر – سوریه – عراق

فهرست مطالب

الف)مقدمه……………………………………………………………………………………………………….1

ب)تعریف و بیان سوال های اصلی تحقیق …………………………………………………………….1

پ)اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………3

ت)روش تحقیق………………………………………………………………………………………………..4

ث)ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………4

ج)سابقه و پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………5

1-5-1 . اهداف ادبیات کودک …………………………………………………………………..21

1- 6. تأثیرادبیات کودک در رشد شخصیت کودک ……………………………………………25

نویسنده ای با ایده هایی نو و اهداف متعالی.. 105

3-10 . نتیجه فصل …………………………………………………………………………………….116

فهرست منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………….144

مقدمه

ب) تعریف مسأله و بیان سؤال های اصلی تحقیق

ادبیات کودک شاخه ای جدید از ادبیات است که جهت ارتقای رشد شخصیت و پرورش قوای ذهنی و باروری استعدادهای بالقوه کودک و به فعلیت رساندن آنها نقش کلیدی دارد . جهت تحقق این امر ، عرضه مفاهیم و تعالیم مورد نظر در قالب عباراتی ساده و در عین حال جذاب و متناسب با درک و فهم کودک و رعایت شرایط سنی و قوای ذهنی او حائز اهمیت است . ضمن اینکه ارائه اهداف ادبیات کودک به روش های مختلف و متنوع و بکارگیری خلاقیت و ابداع و ابتکار از مهمترین عوامل موفقیت در ایجاد رابطه با کودک و القای معارف به قلب و جان او و نیل اهداف مورد نظر خانواده و مربیان می باشد .

قصه ، شعر ، موسیقی ، نمایش ، تئاتر و سینما و سپس روزنامه ، مجله و تألیف کتب خاص کودکان و ایجاد تنوع و نوآوری در مؤلفات و آثار خاص کودکان ما را در رسیدن به اهداف خود یاری می دهد . کشورهای اروپایی و بخصوص فرانسه از دیرباز به اهمیت وجود ادبیاتی خاص کودک و توجه و عنایت ویژه به این قشر از افراد که خود متولیان امور فردای جامعه خواهند بود ، پی برده و در این زمینه ضمن اقدام به موقع ، آثار ارزنده و متنوعی برای کودکان خود و مردان فردای جامعه خود فراهم آوردند . همچون سایر کشورهای جهان ، کشورهای عربی نیز در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم با این نوع ادبیات آشنا شدند . و در این میان کشور مصر با ترجمه آثار ادیبان فرانسه پیشتاز سایر کشورهای عربی بوده است .

شروع این نوع ادبیات در کشورهای عربی و بخصوص مصر و سوریه و عراق به شکل ترجمه آثار ادیبان مشهور فرانسوی و اقتباس و الگو برداری از آثار آنان بوده است. علاوه بر آن در بدو امر ، این ادبیات فقط مخصوص کودکان دانش آموز بوده و در قالب مطالب آموزشی و تعلیمی در کتب درسی دانش آموزان خردسال ارائه می شد و اغلب محتوای آن را مطالب دینی و تربیتی تشکیل می داد . از پیشگامان ادبیات کودک در کشورهای عربی می توان به نقش ارزنده کامل کیلانی ، محمد هراوی ، احمد شوقی ، محمد عثمان جلال اشاره نمود .

با گسترش و پیشرفت و تکامل ادبیات کودک در کشورهای عربی بویژه در مصر و عراق و سوریه و با توجه به وسعت زبان عربی و نبوغ ادیبانی همچون زکریاتامر ، رزق الله حسون سلیمان عیسی و معروف رصافی ، ادبیات کودک از محدوده شعر و داستان و انحصار کتب درسی ، خارج شد و فعالیت های مختلفی در زمینه های ترانه ، تئاتر ، طنز ، و مجلات و روزنامه های تخصصی و تألیف و انتشار کتب خاص کودک در تنوع و تعداد زیاد صورت گرفت .

کشورهای عربی و اسلامی سالیان درازی از این امر غفلت نموده و اهتمام قابل ملاحظه ای به کودک و ادبیات خاص آنها از خودشان نداده اند . سرانجام پس از سال ها غفلت و بی توجهی با باز شدن پای شخصیت های علمی و ادبی به کشورهای اروپایی جهت ادامه تحصیل و نیز با تغییر نگرش و دیدگاه های این افراد پس از آشنایی با ادبیات کشورهای پیشرفته و مترقی و مشاهده آثار و فعالیت های آنان و اقتباس از آنها ، ادبیات در کشورهای عربی را بوجود آوردند . در این اثر سعی شده به بررسی تاریخچه و پیشینه ادبیات کودک در کشورهای عربی بویژه مصر ، سوریه و عراق پرداخته شود و با اشاره به تحول و پیشرفت ادبیات کودک در این کشورها ، به اهم فعالیت ها و آثار ادیبان و مربیان و فعالان در این زمینه پرداخته و اولین فعالان ادبیات کودک و بنیانگذاران آن در مصر ، سوریه و عراق و نمونه ای از آثار آنها معرفی نماید .

و در نهایت با توجه به اهمیت دوران کودکی و نقش آن در تربیت کودک و شکوفایی استعدادها و باورهای توانمندی های او ، از جوامع اسلامی و عربی و بخصوص کشورهای مذکور انتظار می رود جهت تألیف و تدوین و خلق آثار و خاص کودک و بکارگیری خلاقیت و نوآوری و بالا بردن تعداد مؤلفات ، بیش از بیش به کودک بهاء داده شود و آثار خود را در این زمینه به حد وفور برساند به طوریکه در تمام نقاط در دسترس کودکان قرار گیرند .

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

[ 08:23:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »

پایان نامه : بررسی تطبیقی گفتمان سیاسی و اجتماعی طنز در اشعار ملك الشعرای بهار و جمیل صدقی زها وی

دکتر هادی نظری منظم

3 اسفند 1392

فهرست مطالب :

فصل اول

طرح پژوهشی

1 مقدمه. 3

2.1. بیان مسأله. 6

3.1. سابقه و ضرورت پژوهش… 7

4.1. اهداف پژوهش… 8

5.1. فرضیات.. 8

6.1. روش تحقیق.. 8

فصل دوم

ادبیات تطبیقی، گفتمان و طنز

2.1. ادبیات تطبیقی.. 11

1.1.2. مفهوم ادبیات تطبیقی.. 11

2.1.2. مكتب فرانسه. 12

3.1.2. مكتب آمریكا 14

4.1.2. جریان های نو در ادبیات تطبیقی.. 14

5.1.2. گرایش های جدید مكتب فرانسه. 15

6.1.2. اهداف ادبیات تطبیقی.. 16

2.2. گفتمان. 18

1.2.2. مفهوم گفتمان و گفتمان كاوی.. 18

2.2.2. اركان گفتمان. 19

3.2. طنز. 20

1.3.2. زمینه اصلی رواج طنز. 22

2.3.2. هدف طنز. 23

2.3.2. انواع طنز. 24

4.3.2. شیوه های طنز. 26

فصل سوم

بافت برون متنی گفتمان در اشعار طنز بهار و زهاوی
1.3. موقعیت سیاسی زهاوی.. 32

3.1.1. انقلاب دهۀ بیست.. 34

2.3. اوضاع اجتماعی عراق. 36

3.3. موقعیت سیاسی بهار. 38

3.3.1. مشروطه (١٢٨۵ – ١٢٩٩هـ.ش) 38

2.3.3. حکومت پهلوی.. 40

4.3. اوضاع اجتماعی ایران. 41

5.3. گذری بر زندگی و اندیشه های دو شاعر. 43

1.5.3. زهاوی.. 43

2.5.3. بهار. 52

6.3. آشنایی زهاوی و بهار. 58

7.3. شعر دوره معاصر در عراق و ایران. 60

فصل چهارم

بافت متنی گفتمان در اشعار طنز بهار و زهاوی
1.4. تحلیل موضوعی.. 66

1.1.4. طنز سیاسی.. 66

2.1.4. طنز اجتماعی.. 80

4.2.1.4. مبارزه با باورها و سنت های خرافی.. 88

2.4. تحلیل هنری.. 107

1.2.4. زبان. 107

114

118

2.2.4. موسیقی.. 123

3.2.4. تصویرگری.. 135

4.2.4. بینامتنی.. 139

3.4. قصیدۀ نکیر و منکر. 146

فصل پنجم

نتایج پژوهش
1.5. یافته های پژوهش… 153
5.2. المخلص… 156

فهرست منابع. 159

مقدمه

السلام و الصلاة علی محمدٍ خاتم النبیین و آله الطییبین و الطاهرین

ادبیات تطبیقی به عنوان اندیشهای نو راهكارهایی را برای مطالعه تجانس وتقابل فرهنگی ملتها از جمله ادبیات پیش روی ما نهاده است.این علم جدید در پی آن است که مشترکات فرهنگی ملتهارا بیابد و آنگاه براساس این مشترکات آنها را به هم پیوند زند. دو ملت فارس و عرب، از قرون گذشته با هم تعاملات فرهنگی بسیار داشته اند. این تعاملات در كشورهای هم مرز، همچون عراق و ایران بیشتر به چشم میخورد. این دو کشور دادوستدهای بسیاری در زمینه های مختلف فرهنگی،اقتصادی و حتی سیاسی داشته اند كه در دهههای اخیر،بویژه در دوران مشروطهخواهی، گسترش بیشتری یافته است.

هر دو کشور در زمان حیات زهاوی (1279-1354ه.ق =1863- 1936م) و بهار (1263-1330ه.ش = 1884-1954م) تحت سلطۀ مستبدان عثمانی و قاجاری بودند، که باعث گسترش جنبشهای آزادیطلبانه گردید. از سوی دیگر عقبماندگیهای اجتماعی و فرهنگی بر مشکلات سیاسی افزود. بنابراین جای شگفتی نیست که اکثر شاعران در این دوره به ادبیات رآلیستی توجه داشته و مسائل روز را در شعر خود منعکس میکردند. بهار و زهاوی همچون اکثر شاعران هم عصر خود، به عنوان شاعرانی متعهد و معناگرا، با نگاهی موشكافانه به نابرابریها وناهنجاریهای جامعه، سعی در اصلاح مفاسد اجتماعی و تقویت مصالح مردمی داشتند. از سوی دیگر استبداد و خفقان سیاسی اجازۀ انتشار حقایق را آنچنان که بود، نمیداد؛ بنابراین به طنز سیاسی و اجتماعی، که مسائل را در لفافه بیان می کند، روی آوردند. بنابراین شرایط اجتماعی و سیاسی (عناصر غیر زبانی) یکی از دلایل اصلی شباهت درونمایۀ اشعار طنز این دو شاعر است. از سوی دیگر شرایط فرهنگی یکسان که به سوی ایجاد تغییرات اساسی در ادبیات میرفت، عناصر زبانی (زبان، موسیقی، تصویرپردازی) هر دو شاعر را شبیه هم کرده است. در کنار این مسائل، دوستی و رابطۀ دو شاعر و دادوستدهای دو کشور بر احتمال تاثیرپذیری آندو از یکدیگر، میافزاید. بر این اساس میتوان گفت که برخی اشعار طنز سیاسی و اجتماعی آنها -چه در عناصر زبانی و چه در محتوا- از همدیگر متاثر هست.

این پژوهش از پنج فصل تشکیل شده است؛ در فصل اول کلیات پژوهش و مسائل مربوط به موضوع مورد نظر بیان میگردد. در فصل دوم به بیان مبانی نظری می پردازد. در این فصل ابتدا ادبیات تطبیقی با تمامی رویکردهای آن از جمله رویکرد جدید فرانسه، (که پژوهش تحت تأثیر آن است) بررسی شده و اهداف اصلی ادبیات تطبیقی را بیان کرده است. در بخش دوم این فصل به گفتمان و تحلیل گفتمان به عنوان روش کاربرد زبان در ادبیات مورد توجه قرار گرفته است. این نظریه شامل دو رکن بافت برون متنی و بافت درونمتنی می شود. در بافت برون متنی تاثیر شرایط اجتماعی و سیاسی بر ادبیات و شعر بررسی میگردد و در بافت درون متنی عناصر زبانی از جمله تصویرپردازی، موسیقی و زبان با اشکال کاربردی آن همچون مجاز و حقیقت، در تولیدات ادبی مدنظر قرار گرفته می شود. بخش آخر مربوط به طنز به عنوان شاخهای از ادبیات انتقادی است که در آن اهداف، انواع و شیوه های طنز توضیح داده خواهد شد.

فصل سوم بافت برون متنی بهار و زهاوی و تأثیری که بر شعر طنز آنها داشته است، بررسی میگردد. این فصل شامل موقعیت سیاسی و اجتماعی شاعران است که مشروطه را به عنوان نقطۀ عطفی در دوران زندگی آنها معرفی می کند. همچنین سرگذشت و دیدگاه های آنها را به همراه انواع نوشتهها و سرودههایشان بررسی کرده و در پایان به دوستی و روابطی که آندو با هم داشتند، اشاره می کند. فصل بعد شامل بافت درونمتنی اشعار طنز زهاوی و بهار است، که اشعار

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

[ 08:23:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »

پایان نامه : بررسی دلالی و معنایی سوره الواقعه و الرحمن

فهرست

چکیده 1

مقدمه. 2

فصل اول : کلیات تحقیق. 5

1-1 بیان مسأله. 6

1-2 پیشینه تحقیق. 11

1-3 حدود پژوهش… 12

1-4 سوالات پژوهش… 13

1-5 فرضیات پژوهش… 13

1-6 اهداف پژوهش… 14

1-7 خلاصه مراحل پژوهش… 15

فصل دوم : زبان و معنا 16

2-1 تعریف زبان. 17

2-2 پیدایش زبان. 18

2-3 زبانشناسی و نشانه شناسی. 18

2-4 مکاتب زبانشناسی. 20

2-4-1 مکتب فرمالیسم (صورت گرایی) 20

2-4-2 مکتب ساخت گرایی و گشتار زایشی. 21

2-4-2-1 مکتب پراگ.. 25

2-4-2-2 مکتب کپنهاگ.. 26

2-5 دلالت و معناشناسی. 27

2-6 معناشناسی و زبانشناسی. 28

2-7 پیشینه زبان و معنا 29

2-7-1 مطالعه زبان و معنا در یونان. 29

2-7-2 مطالعه زبان و معنا در هند. 30

2-7-3 مطالعه زبان و معنا در بین مسلمانان. 31

2-7-4 مطالعه زبان و معنا در قرن نوزدهم و بیستم. 33

فصل سوم : نظریات معناشناسی و انواع دلالت.. 36

3-1 انواع نظریه های معنایی. 37

3-1-1 معناشناسی دستوری. 37

3-1-2 نظریه بافت.. 38

3-1-3 نظریه حوزه معنایی. 41

3-2 انواع دلالت.. 43

3-2-1 دلالت صوتی. 43

3-2-1-1 اندام های گفتار 44

3-2-1-2 دسته بندی اصوات زبان. 44

3-2-1-3 صفات حروف.. 45

3-2-1-3-1 مجهور (واکدار) 45

3-2-1-3-2 مهموس (بی واک) 46

3-2-1-3-3 آوای شدید (انفجاری) 46

3-2-2 دلالت صرفی. 46

3-2-2-1 دلالت اسم. 47

3-2-2-2 دلالت فعل. 47

3-2-4-1 ترادف.. 47

3-2-4-2 تضاد 48

3-2-4-5 شمول معنایی. 49

فصل چهارم : بررسی دلالی و معنایی سوره الواقعه و الرحمن. 50

4-1 سوره الواقعه. 51

4-2 محتوای سوره الواقعه. 51

4-2-1 دلالت صوت.. 52

4-2-1-1 صامت.. 52

4-2-1-1-1 اصوات مجهور 53

4-2-1-1-1-1 شدت عقوبت گمراهان. 54

4-2-1-1-1-2 تفکر در نعمت های الهی. 55

4-2-1-1-2 اصوات مهموس.. 56

4-2-1-1-2-1 سرانجام خوش بهشتیان. 56

4-2-1-1-3 آوای شدید (انفجاری) 57

4-2-1-1-3-1 توصیف حادثه هولناک قیامت.. 57

4-2-1-1-3-2 سوال از معاد همراه با انکار 59

4-2-1-1-4 اصوات رخوت سایشی. 60

4-2-1-1-4-1 برشمردن نعمت های بهشتی. 60

4-2-1-1-4-2 جواب خداوند به منکران خدا و نعمت هایش… 61

4-2-1-1-5 اصوات متوسط (روان) 62

4-2-1-1-5-1 سرنوشت مومنان. 63

4-2-1-2-1 مصوت کشیده وبلند. 64

4-2-1-2-1-1 توصیف عاقبت بهشتیان و بشارت به آرامشو انذار از عذاب.. 64

4-2-1-2-1-2 توصیف عذاب جهنمیان. 65

4-2-1-2-2 مصوت کوتاه 66

4-2-1-2-2-1 پاسخ به منکران خدا 67

4-2-1-2-2-3 عظمت قسم به ستارگان و قرآن. 67

4-2-2 دلالت صرفی. 68

4-2-2-1 مفرد و جمع آوردن کلمات.. 69

4-2-2-1-2 ارتقای مقام و منزلت.. 69

4-2-2-1-3 مفرد آوردن کلمات جمع. 70

4-2-2-2 دلالت حرف (حرف جر علی «معنای فوق – استیلا و … ») 71

4-2-2-3 دلالت اسم فاعل. 73

4-2-3 هماهنگی بین صوت و صرف.. 76

4-2-4 دلالت نحوی. 77

4-2-4-1 تقدیم و تاخیر 78

4-2-4-2 تقدیم مسند الیه با روش نفی. 78

4-2-4-3 حذف.. 79

4-2-4-4 تکرار 80

4-2-4-5 بلاغت تکرار در قرآن کریم. 81

4-2-5 دلالت واژگانی. 83

4-2-5-1 معنای اصلی و نسبی. 83

4-2-5-2 مترادف.. 84

4-2-5-3 تضاد 85

4-2-5-4 شمول معنایی. 87

4-3 سوره الرحمن. 88

4-3-1 دلالت صوتی. 90

4-3-1-1 صامت.. 90

4-3-1-1-1 اصوات مجهور 90

4-3-1-1-1-1 ناتوانی جن و انس برای عبور از مرزهای آسمانی و زمین. 91

4-2-1-1-1-2 انکار جهنم. 92

4-3-1-1-2 اصوات مهموس.. 92

4-3-1-1-3 سرآغاز نعمت های الهی. 92

4-3-1-1-4 آوای شدید (انفجاری) 95

4-3-1-1-4-1 تهدید کافران و تکذیب کنندگان. 95

4-3-1-1-4-2 اصوات رخوت سایشی. 96

4-3-1-1-4-3 رعایت عدل و قسط.. 96

4-3-1-1-5 اصوات روان (متوسط) 97

4-3-1-1-5-1 دریاها با ذخایر گران بهایشان. 97

4-3-1-2 مصوت کشیده و بلند. 98

4-3-1-2-1 یادآوری نعمت ها و دعوت غیر مستقیم به شکرگذاری. 99

4-3-1-3 مصوت کوتاه(عظمت و بزرگی خداوند) 99

4-3-1-3 دلالت صرفی. 100

-3-2-1 جمع آوردن کلمات مفرد 101

4-3-2-2 دلالت حرف.. 102

4-3-3 دلالت نحوی. 103

4-3-3-1 تقدیم و تاخیر 103

4-3-3-2 تهویل و انذار 104

4-3-3-3 ذکر نعمت های بهشتی. 104

4-3-3-4 تکرار 105

4-3-3-5 حذف.. 106

4-3-3-6 دلالت فعل مضارع. 107

4-3-4 دلالت واژگانی. 107

4-3-4-1 معنای اصلی و نسبی. 107

4-3-4-3 کلمات متضاد-الفاظ مترادف.. 109

4-3-4-4 شمول معنایی. 110

5-1 فصل پنجم نتیجه گیری. 111

پی نوشت.. 114

منابع عربی. 116

منابع فارسی. 117

مقالات.. 120

سایت.. 121

چکیده انگلیسی. 122

چکیده

زبان نظام پیچیده ای از کلمات است که پشت هر یک از آنها معنای ویژه ای است لذا کلمات با کنار هم قرار گرفتن شان مفاهیم مختلفی را منتقل می کنند . معناشناسی نیز روشی است که به وسیله ی آن می توان معنای نهفته ی کلمات و جملات را دریافت . این روش شناخت معنا ، باید با نوع متن و مفهوم هماهنگ باشد . پس معناشناسی بهترین ابزار برای شناخت معنا است که در این پژوهش به کار گرفته شده است . البته گاهی معنای عبارات یا کلمات بایکدیگر اشتباه گرفته می شوند و مفهوم حقیقی از آنها در ذهن شکل نمی بندد . علم دلالت برای رفع این مشکل به کار می آید و به گونه ای پیام عبارت را تاکید می کند یعنی پررنگ تر می کند .این پژوهش به خصوص در فصل چهارم مفصلّا بیان خواهد کرد که چگونه دلالت صوت وصرف (تاکید معنایی)در فهم بهتر مفهوم آیات دو سوره الرحمن والواقعه کمک کرده است .

این پژوهش در پی آن است که با کند و کاو هایی که در این دو سوره انجام داده ، انواع دلالت (صوت ، صرف و نحو ، واژگان) را با بهره گیری از برخی از نظریات فرمالیسم ها و ساخت گراها بررسی کند و به تحلیل کارکرد هر یک از این دلالت ها در کشف معنا بپردازد .کلمات و واژگانی که در قرآن به کار رفته همچون آجرهای یک عمارت زیبا ، منظم و بی نقص در کنار یکدیگر قرار گرفته اند که مخارج حروفی هماهنگ و صوتی درخور ، زیبایی و انسجام آنرا دو چندان کرده است . به عبارتی مثل یک اثر موسیقیایی ، هم خوش آهنگ است و هم پر محتوا . لذا محتوا و آهنگ منسجم و هماهنگ می باشد . نیز این پژوهش در پی آن است که تأثیر و اهمیت دلالت ها اعم از صوت ، جایگاه صامت ها و مصوت ها و صرف و نحو ( ساخت کلمه و جمله و واژگان )که در برگیرنده ی معنای اصلی ، نسبی ، ترادف ، تضاد و شمول معنایی است ، را در بافت آیات مشخص کند . پس بافت و سیاق در بیان معنا بسیار موثر است .

کلید واژه : زبان ، دلالت صوت ، صرف و نحو ، سوره ی الرحمن و الواقعه .

مقدمه

معناشناسی ، دانش بررسی و مطالعه معانی در زبان انسان است . به طور کلی بررسی ارتباط میان واژه و معنا را معناشناسی می گویند . این علم معمولا بر روی دلالت کننده ها مانند لغات ، عبارات ، علایم و نشانه ها و اینکه از معانی شان چه استفاده ای می شود ، تمرکز دارد . از لحاظ زبانشناسی ، دانش معناشناسی به موضوعات پایه ای خود می پردازد ؛ نظیر چند معنایی (آرایه ای که به ابهامات معنایی می پردازد) ، ترادف (آرایه ای که پیرامون لغات هم معنی می باشد) و تضاد (معانی مخالف یک لغت) ، هم آوایی و … . در واقع معناشناسی یکی از بخش های دانش زبانشناسی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است . زیرا می توان زبان را به شکل پدیده ای که دارای دو حوزه است ، در نظر گرفت . حوزه لفظ و حوزه محتوا . در لفظ با شکل و ساختار عناصر زبانی سر و کار داریم و در محتوا با معنا و مفهوم . (باقری ،1380: 183)

شناخت معنا را در چهار سطح می توان فراگرفت :

سطح آوایی

صوت ، مظهر انفعالات درونی است و انفعال درونی آن است که به تنوع صوت یعنی مد و لین و غنّه و … منجر می شود . (رافعی ، 2005 :145) در قرآن کریم روشی به کار رفته است که هنگامی که قرآن خوانده می شود به بهترین وجه ممکن بر مخاطب اثر می گذارد و توجه مخاطب را به خوبی جلب می کند . تاجایی که شنونده- ی آن نمی تواند از گوش دادن به آن دست بکشد و تحت تأثیر احساسات و عواطف قرار می گیرد و در واقع قرآن کریم نوع خاصی از موسیقیای زبانی است که انسجام و هماهنگی کامل و توازن تام در آن قابل ملاحظه است . (همان : 148) یک نوع هماهنگی و توازن در موسیقی و ایقاع آیات قرآن وجود دارد . تکرار بعضی از صوت ها و کلمات در افزایش ایقاع و اثرگذاری سوره و آهنگین کردن آن موثر است و بین این اصوات و جو آیه و معنایی را که آیه درصدد بیان آن است ، رابطه ی تنگاتنگی وجود دارد . همچنین موسیقی در ترکیب برخی جمله ها چنان موثر واقع شده است که جایگزینی یک کلمه با کلمه ی دیگر باعث از بین رفتن موسیقی کلام می شود ، مثلا در آیه ی (انّه لقول رسول کریم) ، (قرآن ، تکویر ، آیه 19) تکرار حرف (ل) بر موسیقی آیه می افزاید و تکرار سه لام زیبایی را افزون میکند به گونه ای که اگر کلمه ی دیگری جایگزین یکی از کلمات کنیم ، بی تردید موسیقی کلام از بین خواهد رفت .(عبدالرحمن ،2006 : 7)

سطح صرفی و نحوی

سبک شناسی برای سطح صرفی و نحوی اهمیت بسیار قائل است : چرا که این سطح ما را قادر می سازد تا سبک یک متن از متن دیگری باز شناخته شود . (نک : فهمی حجازی ، 1379 :63) .

در این سطح به عناصری چون بررسی جمله ها ، بررسی پدیده های سبکی مانند مفرد و جمع بودن کلمات ، به کار بردن استفهام و امثال آن و نیز دلالت بلاغی واژگان پرداخته می شود .

سطح ادبی

در سطح ادبی به مسائل علم بیان از قبیل تشبیه ، استعاره ، مجاز ، و کنایه و مسائل بدیع المعنی از قبیل تضاد و تناسب توجه می شود . (شمیسا ،1372 :158) در این قسمت به پدیده های سبک شناسی که در سطح ادبی به چشم می

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

[ 08:22:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »

پایان نامه : بررسی زیبایی شناسی خطبه های طاووس، أشباح و قاصعه

زمستان1391

چکیده

زیبایی یک مفهوم کلی است و شاید نتوان تعریف ثابتی برای آن ارائه داد اما زیبایی برای همه افراد مطلوب و خواستنی است وازسده هیجدهم زیباشناسی به عنوان یک علم مطرح شده است که به بررسی عناصر و عوامل موثر در ایجاد زیبایی می پردازد. ما نمونه اعلای این زیبایی را در کلام مولا علی(ع) می‌بینیم که سرآمد فصاحت و بلاغت و خطابه و سخنوری بوده است و نهج‌البلاغه به عنوان چکیده کلام مولا(ع) میباشداز آنجا كه نهج البلاغه دارای والاترین متن ادبی است؛ انتخاب كلمات و واژه های به كار رفته در متن آن كاملاً حساب شده است. با محتوای غنی و تصویرهای شگرف آن هماهنگی و انسجام کامل دارد در این پژوهش به بررسی عناصر زیبایی ادبی(موسیقی، عاطفه، خیال، لفظ و معنا )در خطبههای طاووس، اشباح، قاصعه پرداخته شد تامعانی ژرف آن آشکارتر گردد. و در نهایت این نتیجه حاصل شدکه تصویر سازی وبرانگیختن خیال از ابزارها و عناصر مهم در کشف معنا هستند،تصاویر ارائه شده از محیط پیرامون وام گرفته تاکلام برای مخاطب قابل درک وپذیرش باشد. رنگ، از جمله عواملی میباشد که عواطف را سخت برمیانگیزد و حضرت نیز به کاربرد رنگ و تاثیری که در کلامش ایجاد می کند کاملا آگاه است. و از رنگها در خطبهها استفاده کرده است.

کلید واژه:

نهج‌البلاغه، موسیقی، لفظ، معنا، عاطفه، خیال

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

درآمد

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- بیان مسأله

1-2-پیشینه پژوهش

1-3-حدود پژوهش

1-4-سوالات پژوهش

1-5- فرضیات پژوهش

1-6-اهداف پژوهش

1-7-خلاصه مراحل پژوهش

فصل دوم ـ تعاریف و نظریه های زیباشناسی

2-1-زیباشناسی

2-2- تقسیم بندی زیباشناسی

2-3-عناصرزیباشناسی ادبی

2- 3-1- لفظ

2- 3-2-معنا

2- 3-3-عاطفه

2- 3-3-1-معیارهای عاطفه

2-3-4- خیال

2-3-4-1-مضامین طیف و خیال در شعر کهن عرب

2-3-5-موسیقی

فصل سوم- زندگی امام علی (ع)

3-1-قدرت ادبی امیرالمؤمنین(ع)

3-2-سیمای بلاغت در ادبی عربی تا عصر امام علی(ع)

3-3-امام علی(ع)و تأثیر بر ادب عربی

فصل چهارم –تحلیل زیباشناسی خطبهها

4-1- خطبه طاووس

4-1-1-تحلیل خطبه طاووس

4-2-خطبه أشباح

4-2-1- تحلیل خطبه اشباح

4-3-خطبه قاصعه

4-3-1-تحلیل خطبه قاصعه

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه گیری

5-2-پیشنهاد پژوهش

منابع عربی وفارسی

چکیده عربی

چکیده انگلیسی

105

127

141

142

145

152

مقدمه

زیبا از مصدر زیبیدن دارای معانی همچون: زیبنده، شایسته، نیکو، جمیل خوش‌نما و آراسته است و زیبایی نیز یعنی حالت و کیفیت زیبا که عبارت است از نظم و هماهنگی که همراه عظمت و پاکی، در شیئی وجود دارد و عقل و تخیل و تمایلات عالی انسان را به تحسین وا میدارد و لذت و انبساط پدید میآورد و آن امری نسبی است. (معین، 1360: 1762) گویی از آن هنگام که بشر اندیشیدن و عاطفه وزیدن را آغاز کرده است هنرنمایی و روی آوردن به زیبایی را آغاز کرده است در تعریف زیبایی نظرهای متعددی ارائه شده است و شاید بتوان آن را حقیقتی قابل ادراک اما تعریف ناپذیر دانست و نقطه مشترک همه این تعاریف به مطلوب و خواستنی بودن زیبایی در نظر همه انسانها ختم می‌شود و نهج‌البلاغه را می‌توان به عنوان یک منبع اصیل زیباشناختی معرفی کرد که از آغاز پدیدار شدنش بر غنای ادبیات عربی افزوده است و همه بزرگان علم و ادب از سرچشمه آن نوشیده‌اند و این اثر گران سنگ هم از جهت محتوا غنی می‌باشد و هم هماهنگی کامل میان لفظ و معنا وجود دارد و سرشار از تصویر آفرینی و واقعیت‌های جهان هستی می‌باشد و کلام امیرالمومنین علی(ع) آمیخته با فصاحت و بلاغت و جاذبه‌های لفظی و تعبیری و عبرت‌آموزی از گذشتگان و یادآوری مرگ و قیامت و موسیقی دلنشین است و چنان در جان مخاطب می‌نشیند که او می‌پندارد می‌تواند چون کلام مولا بیاورد. اما این مخاطب را یارای قلم فرسایی نیست از آنجایی که کلام مخیل جانها را بر می‌انگیزد و ذهن را وادار به همانندسازی می‌کند و موسیقی نیز ابزاری برای القای معانی می‌باشد و معنا را زیباتر جلوه می‌دهد و عاطفه نیز مخاطب را با متن همراه می‌سازد؛ از آنجا که تک تک کلمات و جملات نهج البلاغه از جنبه زیبایی بی نظیر و در القای معانی تأثیر ژرف دارند و این زیبایی وشکوه در رساندن معانی خطبهها کمک شایانی می کنند لذا پژوهشگر در این پژوهش در صدد بررسی عناصر زیبایی ادبی در سه خطبه از خطبههای نهج البلاغه برآمده است و از میان خطبههای مختلف که هر کدام دارای جایگاه ویژهای در معنا و زیبایی هستند سه خطبه طاووس، اشباح و قاصعه بخاطر اهمیت و تأثیری که عناصر زیبایی شناسی (لفظ، معنا، خیال، موسیقی و عاطفه)در زیبایی این خطبهها دارند، انتخاب شده و مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرند و در صور خیال به بررسی انواع تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه و شیوه های ارائه آن توسط حضرت؛ در لفظ و معنا به هماهنگی میان آنها و کاربرد صحیح واژگان؛ در موسیقی به انواع سجع، جناس و کلمات آهنگین و در عاطفه به تأثیری که شیوه های مختلف ارائه سخن بر جانها میگذارد میپردازیم.

به طور خلاصه این پایان‌نامه در پنج فصل کلی نگاشته شده است:

فصل اول: به کلیات تحقیق که شامل بیان مسئله، سوابق، فرضیه‌ها، اهداف، ابزار گردآوری تحقیق می‌پردازد.

فصل دوم: به بررسی نظریه‌ها و مفاهیم زیبایی و تقسیم‌بندی آن می‌پردازد.

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

[ 08:22:00 ب.ظ ]

ارسال نظر »