6-1- روش تحقیق……………………………….. 6

7-1- جامعه آماری……………………………….. 6

8-1-قلمرو تحقیق……………………………….. 7

9-1-ابزار گردآوری اطلاعات……………………………….. 8

10-1- روش تجزیه وتحلیل اطلاعات……………………………….. 8

11-1- واژگان كلیدی……………………………….. 9

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

مقدمه……………………………….. 10

بخش اول- مفاهیم بازاریابی…………………………………………….. 11

1-1-2- تعریف مذاکره ……………………………….. 12

2-1-2- ارکان اصلی مذاکره……………………………….. 16

3-1-2- مراحل اصلی مذاکره……………………………….. 17

4-1-2- پیش بینی جهت احتمالی مذاكرات……………………………….. 19

5-1-2- ارزیابی طرف مقابل……………………………….. 19

 

 

6-1-2- انتخاب استراتژی……………………………….. 20

7-1-2- تعیین محل مذاكره……………………………….. 20

8-1-2- چانه زنی……………………………….. 21

9-1-2- ختم مذاكره……………………………….. 22

10-1-2- روش های مذاكرات بازاریابی……………………………….. 22

11-1-2- بررسی تطبیقی سبك های مذاكره در جهان……………………………….. 25

12-1-2- توانایی های ذاتی-فکری……………………………….. 27

13-1-2- ویژگی‌های توانایی های فکری در مذاکرات……………………………….. 28

14-1-2- توانایی های ارتباطی-گفتاری……………………………….. 29

15-1-2- سهم بازار……………………………….. 30

16-1-2- مدل مفهومی تحقیق……………………………….. 30

17-1-2- واکاوی ادبیات……………………………….. 32

الف- تحقیقات انجام شده در داخل……………………………….. 32

ب- تحقیقات انجام شده در خارج……………………………….. 35

18-1-2-معرفی جامعه آماری……………………………….. 37

 

فصل سوم روش تحقیق

مقدمه……………………………….. 40

1-3- روش تحقیق ……………………………….. 40

2-3- متغییرهای تحقیق……………………………….. 41

3-3- متغییر های مستقل……………………………….. 41

4-3- بررسی سوالات مربوط به فرضیه ها……………………………….. 45

5-3- متغییر وابسته……………………………….. 45

 

6-3- جامعه آماری ، حجم نمونه و روش نمونه گیری……………………………….. 46

1-6-3- نمونه آماری……………………………….. 46

2-6-3- ابزار اندازه گیری و روش تحقیق……………………………….. 47

7-3- تعیین روایی پرسشنامه……………………………….. 49

8-3- پایایی پرسش نامه……………………………….. 49

9-3- روش های آماری……………………………….. 51

1-9-3- آمار توصیفی……………………………….. 51

2-9-3- آمار تحلیلی و استنباطی……………………………….. 52

3-9-3- آزمون  تی تست……………………………….. 52

5-9-3- ازمون فریدمن……………………………….. 53

 

فصل چهارم :تجزیه تحلیل داده ها

مقدمه ……………………………….. 55

1-4- تحلیل توصیفی و ویژگی های ان……………………………….. 56

2-4- ویژگی های فردی……………………………….. 56

1-2-4-پراکنش پاسخگویان بر حسب سن……………………………….. 84

2-2-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب تحصیلات……………………………….. 57

3-2-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب سابقه کار……………………………….. 59

3-2-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب محل خدمت……………………………….. 60

3-4- عوامل مربوط ارتباط بین توانایی های ذاتی با انجام مذاکرات برتر……………………………….. 61

4-4- عوامل مربوط به به ارتباط بین فرهنک با انجام مذاکرات برتر در بازار……………………………….. 62

5-4- عوامل مربوط به ارتباط بین توانایی های ارتباطی با انجام مذاکرات برتر……………………………….. 63

 

 

6-4- عوامل مربوط به ارتباط بین تاکتیک با انجام مذاکرات برتر……………………………….. 65

7-4- عوامل مربوط به ارتباط بین مذاکرات برتر با افزایش سهم بازار……………………………….. 66

8-4- ارتباط بین هر یک از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته……………………………….. 68

1-8-4- ارتباط بین توانایی های فکری –ذاتی افراد با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 68

2-8-4- ارتباط بین  فرهنگ افراد در مذاکره با بهتر انجام شدن مذاکره……………………………….. 69

3-8-4- ارتباط بین توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 70

4-8-4- ارتباط بین انتخاب تاکتیک مناسب با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 71

5-8-4- ارتباط بین جایگاه و مقبولیت  شرکت با افزایش سهم در بازار……………………………….. 72

9-4- ازمون سنجش نرمال بودن جامعه ……………………………….. 73

10-4- آمار استنباطی……………………………….. 75

 

1-10-4- فرضیه اول……………………………….. 75

2-10-4- فرضیه دوم……………………………….. 76

3-10-4- فرضیه سوم ……………………………….. 77

4-10-4- فرضیه چهارم……………………………….. 78

5-10-4- فرضیه پنجم……………………………….. 79

11-4- ازمون فریدمن ……………………………….. 80

 

فصل پنجم: بحث در نتایج و پیشنهادات

معرفی فصل پنجم……………………………….. 83

مقدمه……………………………….. 84

1-5- نتایج تحقیق……………………………….. 85

2-5-تحلیل نتایج تحقیق……………………………….. 85

3-5- پیشنهادات برامده از نتایج تحقیق……………………………….. 89

4-5- سایر پیشنهادات……………………………….. 90

 

5-5- پیشنهادات برای محققین آینده……………………………….. 92

6-5-محدودیتهای تحقیق……………………………….. 93

منابع و مآخذ……………………………….. 94

 

فهرست جداول

 

   شماره جدول                                                                                                   صفحه

جدول 1-2- مقایسه بین دو حالت مذاکره ……………………………….. 24

جدول 1-3- متغیرهای مستقل به تفکیک مقیاس ……………………………….. 42

جدول 2-3-جدول مربوط به فرضیه اول……………………………….. 42

جدول 3-3-جدول مربوط به فرضیه دوم……………………………….. 43

جدول 4-3-جدول مربوط به فرضیه سوم……………………………….. 43

جدول 5-3-جدول مربوط به فرضیه چهارم……………………………….. 44

جدول 6-3-جدول مربوط به فرضیه پنجم……………………………….. 44

جدول 7-3-بخش های پرسش نامه به تفکیک سوالات……………………………….. 45

جدول 8-3- جدول متغیر وابسته……………………………….. 46

جدول 9-3-جدول بخشهای پرسش نامه……………………………….. 48

جدول 10-3- نتایج ازمون کرونباخ……………………………….. 51

جدول 1-4-پراکنش پاسخگویان بر حسب سن ……………………………….. 56

جدول2-4-پراکنش پاسخگویان بر حسب تحصیلات……………………………….. 57

جدول 3-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب سابقه کار……………………………….. 59

جدول 4-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب محل خدمت……………………………….. 60

جدول 5-4- عوامل مربوط به عوامل مربوط به توانایی های ذاتی با انجام مذاکرات برتر……………………………….. 61

 

 

جدول 6-4- عوامل مربوط به فرهنک با انجام مذاکرات برتر در بازار……………………………….. 62

جدول7-4- عوامل مربوط به توانایی های ارتباطی با انجام مذاکرات برتر……………………………….. 64

جدول 8-4- عوامل مربوط به تاکتیک با انجام مذاکرات برتر……………………………….. 65

جدول 9-4- عوامل مربوط به مذاکرات برتر با افزایش سهم بازار……………………………….. 67

جدول 10 -4- ارتباط بین توانایی های فکری –ذاتی افراد با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 68

جدول  11-4- ارتباط بین فرهنگ افراد در مذاکره با بهتر انجام شدن مذاکره……………………………….. 69

جدول  12-4- ارتباط بین توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری با انجام مذاکرات……………………………….. 70

جدول   13-4- ارتباط بین انتخاب تاکتیک مناسب با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 71

جدول  14-14- ارتباط بین انجام مذاکرات برتر  با افزایش سهم در بازار……………………………….. 72

جدول 15-4-نرمال بودن نتایج……………………………….. 74

جدول 16-4- آزمون تی تست، فرضیه اول……………………………….. 75

جدول 17-4- ازمون تی تست ، فرضیه دوم……………………………….. 76

جدول 18-4- آزمون تی تست ، فرضیه سوم……………………………….. 77

جدول 19-4- آزمون تی تست ، فرضیه چهارم……………………………….. 78

جدول 20-4- آزمون تی تست ، فرضیه پنجم……………………………….. 79

جدول20-4- آزمون رتبه بندی فریدمن……………………………….. 81

جدول 1-5- تحلیل نتایج فرضیه ها……………………………….. 85

 

 

فهرست نمودار

 

شماره نمودار                                                                                                                          صفحه

نمودار1-2-پیش بینی احتمالی مذاکره……………………………….. 19

نمودار 2-2-دامنه چانه زدن برای رسیدن به توافق……………………………….. 21

نمودار 3-2-مقایسه روند مذاکرات امریکایی ها با ژاپنی ها……………………………….. 26

 

نمودار 4-2-ارتباط متغیر های وابسته با مستقل……………………………….. 31

نمودار 1-4-پراکنش پاسخگویان بر حسب سن ……………………………….. 57

نمودار 2-4-پراکنش پاسخگویان بر حسب تحصیلات……………………………….. 58

نمودار 3-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب سابقه کار……………………………….. 59

نمودار 4-4- پراکنش پاسخگویان بر حسب محل خدمت……………………………….. 60

نمودار 5 -4- ارتباط بین توانایی های فکری –ذاتی افراد با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 69

نمودار 6-4- ارتباط بین فرهنگ افراد در مذاکره با بهتر انجام شدن مذاکره……………………………….. 70

نمودار 7-4- ارتباط بین توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 71

نمودار 8-4- ارتباط بین انتخاب تاکتیک مناسب با انجام مذاکرات بهتر……………………………….. 72

نمودار 9-14- ارتباط بین انجام مذاکرات برتر  با افزایش سهم در بازار……………………………….. 73

 

مقدمه :

مذاكره ،كاری كه همه ما ، همیشه و تقریباً در مورد همه چیز انجام می دهیم و اثر بخشی ترین روش برای حل تعارض است . مذاكره بعنوان روشی تعریف می شود كه افراد برای نیل به تصمیمهای آرمانی  استفاده می كنند و در مورد چگونگی و ماهیت اقدامات آینده به توافق می رسند .مذاكره در تمامی لحظات بشر عجین شده است و ماهیتی همه روزه دارد . چرا كه تمامی انسانها مذاكره می كنند و در واقع زبان قرارداد و داد و ستد را از بدو تولد می آموزند . اما آیا همه افراد از مهارتها و توانمندیهای لازم جهت انجام مذاكره موفق برخوردارند ؟ و در صورت عدم برخورداری از مهارتهای لازم ، آیا مذاكره اثر بخش ، مهارتی قابل انتقال است ؟(فیلیپ باگلی) حال با توجه به توضیحات بالا در این فصل ابتدا، بیان مسئله بررسی می گردد و در مرحله بعد اهمیت و ضرورت تحقیق مطرح  شده، و در ادامه به بیان فرضیات تحقیق پرداخته می شود . سپس هدف تحقیق ،جامعه آماری و نمونه آماری  مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت . در ادامه  روش های جمع آوری اطلاعات و متغیرهای وابسته -مستقل و در نهایت واژگان کلیدی ارائه خواهد گردید.

 

1-1-بیان موضوع و مسئله تحقیق:

دنیایی كه در آن زندگی می كنیم شاهد تحولات شگرفی است . سرعت این تحولات روز به روز بیشتر می شود به طوری كه به هیچ وجه با گذشته های دور قابل قیاس نیست . اگر بخواهیم آمادگی همراهی و توان لازم برای همگامی با این تحولات داشته باشیم به ناچار باید اطلاعات ، دانش ، ابزارها و توانمندی های مناسب و ضروری را در خود ایجاد و شكوفا كنیم . در این میان هم مدیر علاوه بر توانایی های فنی نیاز به داشتن مهارت هایی  در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران را باید لازمه ی كار خود قرار دهد چون كار مدیر دستیابی و رسیدن به اهداف سازمانی است. یكی از مهمترین مهارت های ارتباطی ، مهارت در مذاكره2 است[2]، مذاكره یعنی راه نفوذ در دیگران به منظور مبادله ی افكار یا اشیاء مادی است، مذاكره مهم ترین و رایج ترین وسیله برقراری ارتباط بین انسان هاست.)میرزا حسینی،1386) از انجایکه  تمام نیازها از جمله  ادامه زندگی ، امنیت ، آسایش زندگی ، رفاه اقتصادی ، افزایش آگاهی ، بالابردن سطح زندگی و پیشرفته ترین سطح این است كه ، با دیگران برای تأمین نیازهای خود به توافق برسند.(انواری رستمی،1387)

در این پژوهش طبق بررسی های صورت گرفته در این زمینه ، ایجاد مذاکرات موفق و بهتر به پارامترهایی چون            توانایی هایذاتی و فکری افراد، فرهنگ ،توانایهای ارتباطی و تاکتیک مناسب ،بستگی دارد.

در واقع برای دستیابی به تمام پارامترهای ذکر شده در این  مدل  شرکتها نیازمند انجام  اقدامات استراتژیک و کاملا برنامه ریزی شده  می باشد، از طرف دیگر  عوامل ذکر شده به صورت مستقیم و غیر مستقیم در ایجاد فنون مذاکرات تاثیر بسزایی  خواهد داشت . در مجموع این پژوهش  با مدل ارائه شده که فرضیه های این تحقیق بر اساس این مدل پیشنهادی شکل گرفته است، به دنبال عوامل تأثیر گذار در ایجاد مذاکرات بهتر در فرایند بازاریابی داشته و به بحث و بررسی در این زمینه  خواهد پرداخت .

 

2-1-اهمیت و ضرورت تحقیق :

مذاكره امروزه یكی از با اهمیت ترین و مهمترین كار هر مدیر به حساب می آید . هر مدیر خواه یا ناخواه با افراد زیر دست و مافوق و كلیه افرادی كه به نحوی با سازمان مرتبط در تماس اند برخورد دارد، این ارتباط خود نشان دهنده مذاكره است یعنی این ارتباطات به همین جا ختم نمی شود؛ بلكه وقتی این ارتباطات از مرزهای سیاسی كشورها می گذرد رابطه پیچیده تری تحت عنوان روابط خارجی پیش می آید كه این نوع ویژه ای از مذاكرات و توانمندی های فوق العاده ای را طلب می كند. این فرایند امروزه با سرعت و تنوع و پیچیدگی خاص خودش به پیش می رود كه این یک حقیقت غیر قابل انكار و قطعی به شمار می آید که  عدم تسلط به اصول فوق باعث خواهد شد ، علاوه بر منافع فرد سازمانی ، منافع كلان و ملی نیز در معرض تضییع و خطر قرار خواهد گرفت . بنا بر این برای حفظ منافع خرد و كلان و تقویت فرهنگ مذاكراتی باید به نحو شایسته ای اقدام مثبت و سریعی در این زمینه ایجاد ، توسعه و تقویت این عامل انجام گیرد. با این وجود در ایران بسیاری از مدیران روش درست انجام كار مذاكره را نمی دانند هر چند این افراد جهت انجام امور تجاری خود دائماٌ در حال مذاكره اند ، لیكن این مباحث و توجیهات دلیل بر آن نمی شود كه آن عمل(انجام مذاکرات)همیشه در تمام جلسات درست انجام شود ،از انجایکه  مذاكره هم احتیاج به دانش و مهارت خاص خود دارد كه مدیران ما بایستی با این مهارت ها آشنایی پیدا كنند و آن را به خوبی فراگیرند و از جنبه  علمی آنر ا  بیاموزند،و  با برخورداری از مهارت در مذاكره بدون اتلاف وقت و انرژی و منابع به راحتی می توانند از نقطه نظرات هم مطلع شوند و به خوبی از این مذاكرات سود ببرند .

 

3-1- اهداف تحقیق :

در  این تحقیق با شناخت دقیق وکامل عواملی از جمله فرهنگ مذاکراتی،توانایی های ذاتی و فکری، توانایی های ارتباطی و تاکتیک مناسب را بررسی و ارزیابی کرده و مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.

اهداف  اساسی در این پژوهش :

 

• تجزیه و تحلیل عوامل موثر در انجام مذاکرات برتر در بازاریابی برای شرکت هنکل پاک وش .
• شناسایی نقاط قوت و ضعف شرکتها در انجام مذاکرات برتربرای شرکت هنکل پاک وش.
• ارائه راهکارهای مناسب جهت انجام مذاکرات برتر در معاملات بازاریابی برای شرکت هنکل پاک وش.

اهداف کلی و آرمانی:

انجام مذاکرات برتر با توجه به پارامترهای ذکر شده و افزایش سهم بازار برای شرکت هنکل پاک وش.

4-1-سوالات تحقیق:

سوالات اصلی تحقیق:

• عوامل موثر در انجام فنون مذاکرات موفق برای شرکتها به ویژه شرکت هنکل کدام است؟
• از میان عوامل موثر انجام فنون مذاکرات بهتر در بازاریابی کدام عامل از دیدگاه شرکت هنکل مهمتر است؟

سوالات فرعی تحقیق:

1-آیا فرهنگ افراد در مذاکره بر انجام شدن مذاکرات برتر موثر است؟

2-آیا توانایی های فکری –ذاتی افراد بر انجام مذاکرات برتر موثر است؟

3-ایا توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری بر انجام مذاکرات برتر موثر است ؟

4-ایا انتخاب تاکتیک مناسب بر بهتر انجام مذاکرات برتر موثر است ؟

5-ایا انجام مذاکرات برتر بر موفقیت در افزایش سهم  بازار موثر است ؟

5-1-فرضیات تحقیق :

هر تحقیقی برگرفته از خلاقیت محقق و ابتكار آن به شمار می آید،به طوری که محقق در این رابطه به  موضوعی می پردازد كه در نوع خود تازه و نو است؛ لذا محقق برای بررسی این پدیده كه در ذهن او در قالب مسئله رخ می دهد اقدام به طرح فرضیه ای می نماید كه از طریق اثبات یا رد فرضیه به صحت و سقم مسئله ایجاد شده پی می برد ، هیچ تحقیقی بنحوی انجام نمی گیرد مگر این كه در فرضیاتی درست و سنجیده برخوردار باشد .

 

 

    فرضیه‏های تحقیق:

1- توانایی های فکری –ذاتی افراد بر انجام مذاکرات برتر موثراست .

2- فرهنگ افراد در مذاکره بر انجام شدن مذاکره برتر موثر است .

3 – توانایی های ایجاد ارتباطی و گفتاری بر انجام مذاکرات برتر موثر است .

4- انتخاب تاکتیک مناسب بر انجام مذاکرات برتر موثر است .

• انجام مذاکرات بهتر بر موفقیت در افزایش سهم بازار برتر موثر است .

 

6-1-روش تحقیق

این پژوهش از لحاظ هدف یک تحقیق کاربردی است زیرا تحقیقات کاربردی بیشتردر پی استفاده عملی از نظریه ها و فرضیه ها ی ابداع شده در جهت شناخت یک پدیده یا حل یک مسئله به صورت واقعی هستند. البته از نظر روش انجام آن می توان گفت تحقیق حاضر از روش توصیفی و از شاخه پیمایشی می باشد و با بهره گرفتن از ابزاری همچون پرسش نامه ،مصاحبه به تفسیر و تشریح شرایط پرداخته خواهد شد ،این پژوهش کاربردی نیز می باشد زیرا به دلیل وسعت جامعه آماری مورد بررسی، نمونه ای از جامعه برای کشف چگونگی روابط بین متغیرهای تحقیق انتخاب گردیده است .

 

7-1-جامعه آماری، روش نمونه‏ گیری

 

قلمرو تحقیق : 3
اهمیت، ضرورت مساله تحقیق: 3
اهداف تحقیق: 4
اهداف فرعی: 4
تعریف مفاهیم و واژه ها : 6
فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق.. 7
مقدمه: 8
پیشینه تحقیق: 8
تاریخچه سازمان صنایع هوایی و شرکتها تابعه: 10
تاریخچه  رایانه : 12
مزایای رایانه: 13
تاریخچه اینترنت: 14
اینترنت در ایران: 17
بزرگراه های اطلاعاتی: 18
تاثیرات بزرگراه های اطلاعاتی: 22
جامعه اطلاعاتی: 23
تعاریف و نظرات برخی دانشمندان در خصوص جامعه اطلاعاتی: 24
مهمترین و رایج ترین معیارهای جامعه اطلاعاتی: 25
نظرات فریتزماکلوپ(ماچلاپ): 29
نظرات کاستلز در خصوص جامعه اطلاعاتی: 29
عوامل موثر در تغییرات ارتباطی و ویژگی های آن: 32
مروری بر مطالعات نظری مربوط به سازمان. 32
هدف های سازمان: 33
تعریف هدف از دیدگاه نظریه پردازان: 34
فصل  سوم: روش شناسی.. 35
روش تحقیق: 36
ابزار گردآوری اطلاعات: 37
مشخصات پرسشنامه و نحوه اجرای آن: 37
متغیرهای تحقیق: 37
جامعه آماری( جامعه نمونه و حجم نمونه): 37
روش نمونه گیری.. 38
روش استخراج و پردازش داده ها: 38
روش تجزیه و تحلیل و توصیف داده ها: 39
فصل چهارم: یافته های تحقیق.. 40
فصل پنچم: نتیجه گیری و پیشنهادات… 86
الف) یافته های توصیفی.. 87
ب) یافته های مربوط به آزمون فرضیه ها: 92
پیشنهادات پژوهش: 99
محدودیت های تحقیق: 100
منابع و مآخذ. 101
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                               صفحه
جدول شماره (1) توزیع فراوانی و درصدی بر حسب نام سازمان و شركت: 41
جدول شماره (2) توزیع فراوانی و درصدی ترکیب جنسی پاسخگویان به پرسشنامه: 42
جدول شماره (3) توزیع فراوانی و درصدی ترکیب سنی پاسخگویان به پرسش های تحقیق: 43
جدول شماره(4) توریع فراوانی و درصدی ترکیب تحصیلی پاسخگویان: 44
جدول شماره(5) توزیع فراوانی و درصدی بر اساس محل استفاده از برزگراه های اطلاعاتی (سوال12): 45
جدول شماره(6) توزیع فراوانی و درصدی  بر اساس میزان استفاده از خدمات بزرگراه های اطلاعاتی       (پرسش 13): 46
جدول شماره (7)توزیع فراوانی و درصدی ساعات استفاده از اینترنت (پرسش 15): 47
جدول شماره(8)توزیع فراوانی و درصدی سطح كیفی امكانات بزرگراه های اطلاعاتی(پرسش4): 48
جدول شماره(9) توزیع فراوانی و درصدی سطح کیفی بزرگراه های اطلاعاتی در سازمان/ شركت (پرسش 5 ): 49

 

جدول شماره(10)توزیع فراوانی ودرصدی میزان تسلط کارکنان به رایانه (پرسش 6) 50
جدول شماره(11) توزیع فراوانی و درصدی میزان پاسخگویان به نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی (پرسش 7 ) 51
جدول شماره(12) توزیع فراوانی و درصدی میزان نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی ارتقاء توانمندی سازمانی ( پرسش 8) 52
جدول شماره (13) توزیع فراوانی و درصدی  میزان نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی در جهت ارتقا دانش عمومی(پرسش 9) 53
جدول شماره(14) توزیع فراوانی و درصدی میزان نقش اینترنت بعنوان یک منبع اطلاعاتی در جهت ارتقا دانش تخصصی (پرسش 10) 54
جدول شماره(15) توزیع فراوانی و درصدی  میزان لزوم برگزاری دوره های تخصصی اینترنت به کارکنان (پرسش 11) 55
جدول شماره(16) توزیع فراوانی و درصدی میزان ارتباط بین سابقه کار و میزان استفاده از اینترنت(پرسش 14) 56
جدول شماره (17) توزیع فراوانی و درصدی میزان استفاده از منابع الکترونیکی(کتب و مجلات) در زمینه های تخصصی کاری (پرسش 16) 57
جدول شماره(18) توزیع فراوانی و درصدی میزان ارتباط با سایر مراجع (داخلی و خارجی- مراکز علمی، صنعتی، بازرگانی و …) از طریق اینترنت ( پرسش 17): 58
جدول شماره (19) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر وضعیت اجتماعی بر میزان کاربرد اینترنت (پرسش18) 59
جدول شماره(20)توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر وضعیت اقتصادی بر میزان کاربرد اینترنت (پرسش 19): 60
جدول شماره(21) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر در اختیار داشتن رایانه خانگی بر میزان کاربرد اینترنت  ( پرسش 20): 61
جدول شماره(22) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر در اختیار داشتن اینترنت خانگی بر میزان کاربرد اینترنت ( پرسش 21) 62
جدول شماره(23) توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر مهارت های زبان انگلیسی بر میزان کاربرد اینترنت (پرسش 22) 63
جدول شماره ( 24 ) توزیع فراوانی و درصدی میزان مطالعه در خصوص اینترنت در کاربرد آن (پرسش 23): 64
جدول شماره(25)توزیع فراوانی و درصدی میزان تاثیر کاربرد اینترنت در افزایش آموخته ها و دانش تخصصی کارکنان (پرسش 24) 65
 

فصل اول:  کلیات تحقیق

 

بیان مساله(تعریف موضوعی تحقیق) :

ابزارهای نوین ارتباطی ترکیبی از چندین فناوری شامل وسایل ارتباط جمعی، انفورماتیک و ارتباطات دور است. این مثلث فناوری، انسان ها را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات در هر زمان و مکانی یاری می نماید. فناوری های نوین ارتباطی تکمیل کننده امکاناتی است که وسایل ارتباطی گذشته ارائه کرده اند.
این فناوری ها ویژگی های منحصر به فردی دارند که آنان را از وسایل ارتباطی قدیمی متمایز ساخته است. با توجه به پیشرفت علوم مختلف، از جمله علوم رایانه ای و نیز ضرورت شناخت و آشنایی هرچه بیشتر با علوم جدید و استفاده و بهره مندی از تجربیات و توانمندی های دیگران در نقاط مختلف جهان، لزوم استفاده از وسایل ارتباطی را بیش از پیش نموده و نقش غیر قابل انکاری را برای آن می توان قائل شد. در دنیای امروز و در دهکده جهانی ” مک لوهان ” همه چیز با کلیک و جستجویی ساده در دسترس بوده و سازمان ها، نهادها، ارگان ها وافراد حقیقی و حقوقی گوناگون می توانند با بهره مندی از طریق وسایل ارتباط جمعی، نیازمندیهای خود را برطرف نمایند.
سازمان صنایع هوایی یکی از صنت هایی است که از فناوری های نو و روز دنیا استفاده می کند و در زمینه  علوم و فنون هوایی و نیز ترابری هوایی و… فعال بوده و در شاخه ها و بخش های گوناگون هوایی فعالیت دارد.
این سازمان به لحاظ نیاز به استفاده از فناوری های نوین ارتباطی می تواند با کسب اطلاعات لازم و بعضا نادر از طریق وسایل ارتباط جمعی گامهای موثر و مهمی را در رفع نیازمندیها و حتی بازاریابی برای محصولات خود بردارد.
دراین تحقیق برآنیم تا به میزان و عوامل بهره مندی کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزگراه های اطلاعاتی بخصوص اینترنت که یکی از ابزارهای بسیار مهم و تاثیر گذار در این خصوص می باشد، بپردازیم وبا تطبیق نظرات جامعه آماری(جامعه نمونه) به بررسی این موضوع از جهات مختلف بپردازیم.

قلمرو زمانی تحقیق:

این تحقیق با توجه به زمان انجام پژوهش در اواخر سال 92 و اوایل سال 93 مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.

قلمرو تحقیق :

قلمرو مکانی این تحقیق شامل سازمان صنایع هوایی و سه صنعت مهم و تاثیر گذار آن  به شرح زیرمی باشد:
ستاد سازمان هوایی به عنوان مغز متفکر صنعت هوایی کشور و سیاست گذار در صنعت هوایی
شرکت صنایع هوایی(صها) به عنوان مرکز اصلی تعمیرات و اورهال ناوگان هوایی کشور
شرکت هلیکوپترسازی ایران (پنها) به عنوان بزرگترین مرکز تعمیر و نگهداری بالگردی ایران و خاورمیانه.
شرکت قدس به عنوان مرکز تخصصی طراحی، ساخت و تولید پهپاد (هواپیمای بدون سرنشین)

اهمیت، ضرورت مساله تحقیق:

سازمان صنایع هوایی یکی از صنایع بسیار مهم و پیچیده و فعال در زمینه تعمیر و نگهداری انواع هواپیماهای مسافربری، ترابری، پشتیبانی و … بوده و در شاخه ها و بخش های گوناگون دیگری نیز فعالیت دارد، لذا استفاده از بزر گراه های اطلاعاتی وکسب اطلاعات لازم و بعضا نادر از طریق وسایل ارتباط جمعی می تواند علاوه بر رفع نیازهای این صنعت مهم،گامهای موثر و مهمی را در امر فروش و بازاریابی برداشته و کمک شایانی به ارتقاء محصولات این صنعت از نظر کیفی و کمی نماید.
بدون استفاده از بزرگراه های اطلاعاتی، اموری چون تجارت جهانی، فعالیت بازارهای صنایع فرهنگی، گسترش رسانه ها و شركتهای اطلاعاتی، حركت میلیونها سرباز، مسافر و توریست در دنیا، نفوذ و تسلط اطلاعاتی و علمی و بانكی و …. ممكن نیست.
در جهانی سازی جامعه اطلاعاتی و پیروی از سیاست‌های اقتصادی، فناوری‌های اطلاعات نقشی كلیدی ایفا كردند. بزرگراه های اطلاعاتی در سه حوزه بسیار مهم و حساس رایانه ها، ماهواره ها و صنایع فضایی و هوایی  تاثیر فراوان گذاشته و به این جهت بررسی میزان و استفاده کارکنان از این بزرگراه ها اهمیت پیدا نموده است.
علی رغم این که سازمان صنایع هوایی دارای صنعتی بسیار پیچیده و حساس می باشد، لکن اهمیت و نقش نیروی انسانی در آن غیر قابل انکار بوده و وابستگی بسیار زیادی به آن دارد. به همین دلیل بهره مندی و استفاده کارکنان آن از بزرگراه های اطلاعاتی، به خصوص اینترنت می تواند تاثیر مستقیم و به سزایی در ارتقاء توانمندی های این صنعت داشته باشد.

اهداف تحقیق:

اهداف این تحقیق را می توان به دو دسته هدف اصلی و اهداف فرعی طبقه بندی کرد:
اهدف اصلی این تحقیق بررسی میزان و عوامل استفاده کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزرگراه های اطلاعاتی با تاكید بر نقش اینترنت می  باشد.

اهداف فرعی:

کارکنان این سازمان تا چه اندازه از بزرگراه های اطلاعاتی به منظور ارتقاء سطح کیفی حرفه ای خود استفاده می کنند.
کارکنان این سازمان تا چه اندازه از بزرگراه های اطلاعاتی به منظور ارتقاء معلومات عمومی خود استفاده می کنند.
سوالات و فرضیه های تحقیق(بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه):
* بین میزان استفاده کارکنان از اینترنت و سطح کیفی امکانات دسترسی به آن در سازمان/ شرکت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و كیفیت آن در سازمان/شرکت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و تسلط آنان بر رایانه رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتقاء توانمندی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتقاء توانمندی سازمانی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتقاء دانش عمومی  كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتقاء دانش تخصصی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین شركت در دوره های آموزشی تخصصی و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین سابقه كار و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از منابع الکترونیکی(کتب و مجلات و…) و ارتقاء سطح حوزه های تخصصی کاری رابطه معنا داری وجود دارد.
* بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و ارتباط با مراجع تخصصی داخلی و خارجی  رابطه مستقیمی وجود دارد.
* بین وضعیت اجتماعی كاركنان ومیزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد.

1-1- بیان مسئله. 2
1-2- اهمیت پژوهش…. 4
1-3 اهداف پژوهش…. 5
1-4 مروری بر مفاهیم بنیادی پژوهش…. 6
1-4-1 تاریخ گرایی 7
1-4-2 تاریخ نگاری 8
1-4-3 فلسفه تاریخ 8

1-4-5 تبیین… 9
1-4-6 مکتب   9
1-4-7 نظریه انتقادی . 11
1-4-8 پوزیتیویسم . 11
1-4-9 تجربه گرایی . 12
1-4-10 دیالکتیک . 13
1-4-11 امر ناهمسان . 13
1-5- پرسش‌های پژوهش…. 14
1-6- فرضیه‌های پژوهش…. 14
1-7- محدودیت و مشکلات پژوهش…. 15
فصل دوم – پیشینه طرح و مطالعات نظری.. 18
2-1- مقدمه. 19
2-2 بررسی مطالعات انجام شده. 19
2-2-1 کتاب‌ها. 19
2-2-2 پایان‌نامه‌ها. 24
2-2-3 مقالات…. 25
2-3 مرور بر نظریه ها و اندیشه ها 28
2-3-1 پیشینه. 28
2-3-2 تعاریف بنیادی مکتب فرانکفورت…. 29
2-3-3 اندیشه‌های اندیشمندان مکتب فرانکفورت…. 42
2-3-4 نگاه تاریخی علم ارتباطات…. 44
2-3-5 تعریف واژهها و اصطلاحات…. 50
2-3-6 الگوی نظری پژوهش….. 55
فصل سوم – روش شناسی تحقیق.. 62
3-1 مقدمه. 63
3-2 روش مطالعه و پژوهش علوم انسانی در تاریخ.. 64
3-3 تبیین تاریخی چیست؟. 65
3-4 ابزار پژوهش…. 67
3-5 جامعه آماری.. 67
3-6 روش گردآوری داده ها 67
3-7 متغیرها 67
3-7-1 جایگاه و مکان یابی اندیشه های نظریه پردازان انتقادی… 67
3-7-2 اندیشه انتقادی… 70
3-7-3 مطالعات ارتباطی و رسانهای… 70
3-7-4 متون و اسناد تاریخی… 71
3-7-5 تبیین… 71
3-7-6 دیدگاه های انتقادی- تاریخی [مکتب فرانکفورت]. 72
3-7-7 عقلانیت ابزاری… 72
3-7-8 تحلیل رسانه ها. 72
3-7-9 صنعت فرهنگ….. 73
3-7-10 فرهنگ توده وار. 73
3-7-11 دیدگاه های فکری و روش اندیشه های انتقادی هورکهایمر و آدورنو.. 73
3-7-12 دوران نضج اندیشه های مکتب فرانکفورت…. 74
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل یافته ها 76

 

4-1 مقدمه. 77
4-2 تحلیل فرضیه های پژوهش…. 78
4-2-1 فرضیه یکم.. 78
4-2-2 فرضیه دوم. 92
4-2-3 فرضیه سوم. 99
4-2-4 فرضیه چهارم. 103
4-3- یافته های جنبی پژوهش…. 109
4-3-1 دیدگاه های انتقادی آدورنو و هورکهایمر نسبت به هم (افتراق و اشتراک). 109
4-3-2 نگاهی فلسفی به ارتباطات و نظریه های ارتباطی… 110
فصل پنجم – نتیجه گیری و جمع بندی.. 115
5-1 مقدمه. 116
5-2 نتیجه گیری.. 118
5-2-1 نتیجه گیری فرضیه یکم.. 118
5-2-2 نتیجه گیری فرضیه دوم. 121
5-2-3 نتیجه گیری فرضیه سوم. 122
5-2-4 نتیجه گیری فرضیه چهارم. 124
5-3 پیشنهادات… 129
منابع.. 130
فهرست جداول
عنوان                                                                                  صفحه
جدول 2-1: مراحل چهارگانه شکل گیری تحقیقات ارتباطی   46
جدول 4-1: مکاتب مهم علوم ارتباطی   97
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                  صفحه
شکل 2-1: الگوی نظری پژوهش با رویکرد تبیینی تاریخی- انتقادی   60
 

1-1 بیان مسئله

در دهه 1930 جمهوری وایمار در آلمان، عده ای از متفکر آلمانی به تشکیل موسسه­ای دست زدند که حیات فکری و ساحت نظریه پردازی در علوم اجتماعی و علوم انسانی را تحت تأثیر شگرف خود قرار داد.
مؤسسه پژوهش­های اجتماعی فرانکفورت با طرح دیدگاه ­ها و نظریات انتقادی خود، به بازخوانی دیدگاه ­های اندیشه­ های مارکسیستی و مطالعه جامعهو فرهنگ پرداخت. اندیشه­ های انتقادی مطرح در دیدگاه های متفکران این مکتب «بر مقابله با رشته­ای از  پرسش­های شناخت شناسانۀ شکاکانه که هر زمان مطرح­اند اصرار می­ورزند؛ آیا حقیقت و نیکی رابطه­ای با یکدیگر دارند؟ و اگر دارند آن رابطه چگونه  رابطه­ای است؟ آیا ثمرات دانش مجسم کننده­ اشتیاقی به عمل اخلاقی است یا وسوسه­ای برای تخطی اخلاقی و قانونی؟ اگر شناسایی نیکی­ها منجر به نیکی نمی­ شود، پس نیکی دانشی چیست؟(پین، 1389: 767).
متفکران مکتب فرانکفورت اعتقاد به بازاندیشی اندیشه­ های کارل مارکس در مورد فرهنگ داشتند. آنها با مطالعه و پژوهش­های خود متوجه این امر شده بودند که بر خلاف مارکس، فرهنگ نیز می ­تواند بستری مستقل از زیر بنا به تغییرات بنیادی اجتماعی منجر شود.
آنها معتقد بودند که فرهنگ در زیر نقاب شیئی­وارگی می ­تواند سلطه خود را بر توده­ها اعمال کند. دو تن از مهمترین این متفکران به نام­های ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو با طرح مفاهیم مهم و بنیادی «صنعت و فرهنگ» و «فرهنگ توده­وار» به نقش مهم وسایل ارتباط جمعی در پیشبرد اهداف قدرت­های سیاسی و هواخواهان وضع موجود، پی بردند. آنها با طرح این مفاهیم به پیوند متناقض دو ساحت مهم در اندیشه مارکسیستی اشاره داشتند که آن «قلمرو مادی تولید و قلمرو ذهن» است. بدین مفهوم که «شیوه­ای برای بیان فرایند مدرنیزه شدن فرهنگ در قالب واگذاری کالاهای فرهنگی به منطقی کاملاً تجاری» (ایوکوسه،آبه، 1391: 63).
آنها با تاملات فکری خود، به نوعی از سلطه اشاره داشتند که رنگ و لعاب فرهنگی برخوردار است. به عبارت دیگر معتقد بودند که سلطه و استثمار از نوع فرهنگی بدیلی برای استثمار اقتصادی شده است.
هورکهایمر و آدورنو با طرح مفهوم عقلانیت ابزاری در کتاب دیالکتیک روشنگری به نقش مهم وسایل ارتباط جمعی در جامعه پی برده و به نقد آن پرداختند. آنها از وجود سلطه نرم در ساختارها و سازمان­هایی که هدایت و کنترل وسایل ارتباط جمعی و محتوای رسانه­ای را در اختیار دارند هشدار می­دادند.
ضدیت آنها با فاشیسم، نازیسم و توتالیتاریسم، موجب شدکه مطالعه وسیعی در این مورد صورت بگیرد. سوءاستفاده از تبلیغات و وسایل ارتباط جمعی که در اختیار قدرتهای بزرگ برای فریب توده­ای به کار گرفته شد، یکی از مواردی که منجر به خلق آثار مهم در این زمینه شد. که می توان به کتاب دیالکتیک روشنگری، دیالکتیک منفی، شخصیت اقتدار طلب اشاره کرد.
نقش مهم متفکرانِ انتقادی، بی تردید در علم ارتباطات حائز اهمیت است. نظرات آنها در مورد فرهنگ، رسانه و مالکیت و کنترل رسانه ­های جمعی، فریب توده­ای فرهنگ توده­وار و مفهوم بنیادی به نام «صنعت فرهنگ» و مفاهیمی از این قبیل، بی­تردید باعث علاقمندی توجه دانشمندان علم ارتباطات به این مکتب شده است.
در این پژوهش ما به دنبال تبیین تاریخی دیدگاه ­های این متفکران و تفسیر و تحلیل اندیشه­ های آنان در پیشبرد و نفوذ و تأثیر این دیدگاه ها بر علم ارتباطات هستیم. ما در پی این هستیم که:
آیا تبیین تاریخی- انتقادی اندیشه­ های ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو در چهارچوب مکتب فرانکفورت، ابعاد نفوذ و تاثیرگذاری این مکتب را بر علم ارتباطات عیان می­سازد؟

1-2 اهمیت پژوهش

یکی از مهمترین اهمیت­های این پژوهش بررسی نگاه تاریخی- تبیینی[1] به مطالعات علم ارتباطات است. شناخت و آگاهی از ریشه ­های تاریخی مطالعات و پژوهش­ها در علم ارتباطات و آشنایی با سیر تکوین و زمینه ­های شکل­ گیری مکاتب مهم ارتباطی و شناخت نظریه­ های بنیادی در پژوهش­ها و روش شناسی­ها در ارتباطات جمعی یک ضرورت مهم و حیاتی محسوب می­ شود. «نظریه­ های انتقادی» مکتب فرانکفورت، یکی از برجسته­ترین حوزه های اندیشه نه تنها در علم ارتباطات که در علوم اجتماعی و انسانی به حساب می ­آید و این مهم بر هیچ ارتباط پژوهی پوشیده نیست.
نظریه انتقادی در مفهوم خود طرحی بینارشته­ای است که توسط ماکس هورکهایمر، تدوین شده و به دست اعضاء مکتب فرانکفورت و جانشینان آن پرورانده شده است(پین، 1389: 766). نظریه­ های انتقادی با نگاهی علمی و با به رشته درآوردن معرفت شناسانه در پی نقد، اصلاح و آشکار ساختن عواملی هستند که به تثبیت وضع موجود که همانا برجسته شدن پنهان سلیقه­های مالکان سرمایه داری و بخصوص صاحبان رسانه ­های جمعی در جوامع مدرن است.
هورکهایمر و آدورنو در کتاب مهم خود دیالکتیک و روشنگری با طرح مفاهیم مهمی چون «صنعت فرهنگ» و «فرهنگ توده­وار» در پی شناخت و نقد آگاهانه نوعی از سلطه که رسانه ­های جمعی با تکنیک­های اغواگر خود موجب بوجود آمدن نوعی رضایت و آگاهی کاذب می­شوند که خود از آن فهم و درک صحیحی ندارند. آنها با مطالعه و پژوهش­های خود به این مهم رسیده بودند که صاحبان قدرت با در اختیار گرفتن ابزار فرهنگی در پی تولید محصولات فرهنگی برای تخریب توده­ای و فریب کاری توده­وار هستند. آنها در همین کتاب می­گویند که توسعه عقلانیت موجب پیشرفت صنایع و سلطه­ای انسانی بر طبیعت که منجر به سلطه انسان بر انسان شده است. این امر با زوال فردیت همراه است. این زوال به سه شکل زیر ظهور پیدا کرد:
1- یکپارچه شدن آگاهی انسان به وسیله­ ارتباطات هدایت شده؛
2- ناچیز شمردن خصلت و کیفیت فرد در تحول اشکال تولید؛
3- دگرگونی در ساختار روانی انسان به دلیل اجتماعی شدن یکپارچه­ی انسانها (زارعیان، 1382: 130).
بنابراین برای شناخت فهم این موضوع و اهمیت پژوهش حاضر به دلایل و مراحل ذیل       می رسیم :
1- شناخت و درک ریشه ­های بنیادین متفکرات و اندیشه­ های نظریه پردازان مکتب فرانکفورت به خصوص آرا، ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو.
2- رسیدن به فهم یک الگوی تاریخی منسجم که بتواند طرحی برای مطالعات فلسفی، جامعه شناختی و روان شناختی علم ارتباطات به دست بدهد.
3- موضع شناسی و جایگاه­یابی نظریه­ های آدورنو و هورکهایمر در ارتباط با پژوهش­های ارتباطی و رسانه­ پژوهی.
4- رسیدن به شناخت و درک نسبی از تفاوت­ها و تشابه­های نظریه­ های آدورنو و هورکهایمر با دیگر متفکران مکتب فرانکفورت و متفکران دیگر مکاتب ارتباطی.

1-3 اهداف پژوهش

در این پژوهش هدف کلی عبارت است از تبیین تاریخی- انتقادی اندیشه­ها و نظریه­ های ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو در چارچوب مکتب فرانکفورت با تکیه اندیشه­ های آنها بر سیر مطالعات ارتباطی و رسانه­ای می­باشد.

مراقبت های ویژه در سال 1392

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات طرح

1-1 بیان مسئله و هدف‌های تحقیق…………………………………………………………….. 2

1-2- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن…………………………………………. 2

1-3  سؤالات و فرضیه‌های تحقیق……………………………………………………………… 3

a1–3 سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………… 3

b1–3 فرضیه‌های تحقیق………………………………………………………………………….. 3

1–4- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه‌های كلیدی…………………………………………… 4

1-5- مدل تحقیق…………………………………………………………………………………… 4

1-6- روش تحقیق ………………………………………………………………………………… 4

1-7- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………. 4

فصل دوم: مطالعات نظری

مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 6

2-1- روش‌های تولید نانو مواد………………………………………………………………….. 6

2-1-1- روش بالا به پایین……………………………………………………………………….. 6

2-1-2- روش پایین به بالا……………………………………………………………………….. 7

2-2- روش‌های تولید نانو طلا و نقره………………………………………………………….. 7

2-2-1- سنتز فاز بخار…………………………………………………………………………….. 7

2-2-2- الكتروشیمیایی……………………………………………………………………………. 7

2-2-3- سنتز فوتولیز ……………………………………………………………………………… 8

2-2-4- كاهش شیمیایی…………………………………………………………………………… 8

2-3- خواص نانوذرات……………………………………………………………………………. 9

2-4- كاربرد نانوذرات…………………………………………………………………………….. 10

2-4-1- نانو ذرات غیرفلزی……………………………………………………………………… 10

2-4-2-  نانوذرات فلزی………………………………………………………………………….. 10

2-4-2-1- نانو طلا و كاربردهای آن…………………………………………………………… 10

2-4-2-2- نانو نقره و كاربردهای آن…………………………………………………………… 11

2-5- فرمول بندی کلاسیکی……………………………………………………………………… 11

2-6- تابع دی‌الكتریک گاز الكترون‌های آزاد…………………………………………………. 17

2-7- انتشار گاز الكترون آزاد و پلاسمون حجمی…………………………………………… 22

2-8- فلزات و گذارهای میان باندی……………………………………………………………. 24

2-9- پلاریتون‌های پلاسمون سطحی در فصل مشترك فلز و عایق……………………… 25

2-10- معادله‌ی موج……………………………………………………………………………….. 26

2-11- پلاریتون‌های پلاسمون سطحی در یک سطح مشترك منفرد:…………………….. 29

2-12- پراكندگی به وسیله دوقطبی‌های القا شده‌ی پراكنده‌گرهای كوچك……………… 33

2-13- پراكندگی از طریق یک كره‌ی دی‌الكتریک كوچك………………………………… 34

 

 

2-14- پراكندگی از طریق كره‌ی كاملاً رسانای كوچك…………………………………….. 36

2-15- تئوری پراكندگی مای…………………………………………………………………….. 38

2-16- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………….. 38

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- روش تحقیق…………………………………………………………………………………. 43

3-2- ابزار جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………… 48

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

4-1 تغییرات سطح مقطع پراکندگی بر حسب طول موج در شعاع های مختلف……… 51

4-2 تغییرات بیشینه مقطع پراکندگی در اندازه های مختلف ذره نقره……………………. 60

4-3 تغییرات بیشینه سطح مقطع پراکندگی بر حسب دما در شعاع­های مختلف………. 62

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………….. 66

5-2- پیشنهادات……………………………………………………………………………………. 67

منابع………………………………………………………………………………………………….. 68

چکیده:

ضریب شكست فلزات نجیبی نظیر نقره و طلا‌، تابع حساستری‌-‌‌ نسبت به دی‌الكتریك‌ها-‌ از دماست. در این كار، اثر تغییرات دما بر سطح مقطع پراكندگی نانو ذرات نقره، بررسی شد. نانو ذرات فلزی نقره‌ای كروی شكل با قطرهای30،35،40،45،50،55 و60 نانومتر تحت تابش نور با قطبش TM در بازه طول‌موجی 300nm تا 400nm قرار گرفتند و سپس سطح مقطع پراكندگی آنها محاسبه شد. برای بررسی اثر تغییر دما بر سطح مقطع پراكندگی، دمای نانو ذرات در بازه‌‌های 30 K از 300K تا 510K تغییر داده شد. نتایج محاسبات كه با بهره گرفتن از روش عددی عناصر محدود در دو بعد به دست آمده‌ اند، نشان می‌دهند كه اولاً قلّه سطح مقطع پراكندگی از شعاع  30nmتا 45nm با افزایش دما افزایش می‌یابد. این در شرایطی است كه قله‌های نمودارها در دماهای مختلف، به هم نزدیک می‌شوند. سپس از شعاع 50nm تا 60nm با افزایش دما، قله‌ی سطح مقطع پراكندگی، كاهش می‌یابد. پهنای نمودارها نیز بر حسب طول‌موج، با افزایش شعاع نانو ذره از 30nm تا 45nm افزایش یافته و سپس با ادامه روند افزایش در شعاع، كاهش می‌یابند. نتیجه‌ی نهایی این تحقیق اینست كه قله‌ی سطح مقطع پراكندگی از شعاع تقریبا 35nm تا 55nm، از حساسیت كمتری نسبت به دما برخوردار است. تغییرات با دما پایین‌تر از شعاع 35nm و بالاتر از 55nm بسیار شدیدتر است.

فصل اول: کلیات طرح

1-1- بیان مسئله و هدف های تحقیق

نانو تكنولوژی، دست‌یابی به فناوری كاربرد ذراتی با ابعاد نانومتر است كه به نانوذرات موسومند. دلیل انتخاب این مقیاس برای كار بر روی مواد، خواص خارق‌العاده‌ای است كه در ذراتی با این اندازه ظاهر می‌شوند و امروزه به شدت مورد توجه دانشمندان قرار گرفته اند. نگاه به فرایندهای شیمیایی و بیولوژیكی از دید نانومتری، یعنی در ابعاد اتمی اطلاعاتی به دست می‌دهد كه راحت‌تر می‌توان مسیر تشکیل آن را مشخص و خواسته‌ها و نظرات شخصی را در آن اعمال نمود]1[. آن چه كه امروز تحت عنوان نانوتكنولوژی مطرح است آشنا شدن و كنترل كردن بسیاری از پدیده‌ها در ابعاد اتمی و آنگسترومی است. پیشرفت‌ های اخیر در ساخت تیوپ كربن، موتورهای بیومولكولی، حسگرهای با ابعاد باكتری، فیلترهای میكرونی و دیگر موارد، موجبات تغییر و تحول در علوم مختلف از جمله كامپیوتر، فیزیك، الكترونیك، هوا فضا، شیمی و محیط زیست و دیگر علوم را فراهم کرده است]2[. از این میان، نانوذرات فلزی طلا و نقره به دلیل خواص منحصر به فردشان مورد توجه هستند. یكی از جالب‌ترین جنبه‌های نانوذرات فلزی این است كه خواص نوری آن‌ ها به شدت به اندازه و شكل ذره وابسته است. نور منعكس شده از طلای توده‌ای زردرنگ است، اما فیلم‌های نازك طلا، نور آبی از خود عبور می‌دهند. با كاهش اندازه این فیلم تا حدود 3nm، این رنگ تدریجاً به ارغوانی، قرمز و سرانجام نارنجی تبدیل می‌شود. این اثرات، نتیجه‌ی تغییراتی موسوم به تشدید پلاسمون سطحی – فركانسی كه در آن الكترون‌های نوار رسانش در پاسخ به میدان الكتریكی متناوب یک پرتو الكترومغناطیس برخوردی نوسان می‌كنند- است. با این حال تنها فلزات دارای الكترون‌های آزاد (الزاماً طلا، نقره، مس و فلزات قلیایی) در طیف مرئی دارای تشدید پلاسمون هستند و به همین علت چنین تغییر رنگ‌ شدیدی را از خود نشان می‌دهند]3[ و]4[.

2-1- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن

امواج پلاسمون سطحی كه در فصل‌های بعدی مورد بحث قرار خواهند گرفت، یكی از مباحث نو و جدید در حیطه نانواپتیک هستند. از سال 1990 تعداد سالانه مقالات در مورد پلاسمون‌های سطحی هر 5 سال، دو برابر شده است]5[، این رشد سریع با پیشرفت و تجاری كردن کدهای محاسباتی نیرومند، تكنیك‌های ساخت نانو و تكنیك‌های تحلیل فیزیكی، امكان بیش‌تری به مهندسین و محققین با ارائه ابزار لازم برای طراحی ساخت و تحلیل خواص اپتیكی نانو ساختارهای فلزی، فراهم می‌كند]5[.

این گرایش جدید استفاده‌های قابل توجهی در بحث حس‌گرها، آنتن‌ها، گیرنده‌ها و ادوات نوری در مقیاس نانو دارد]6[. بررسی اثرات تغییر دما بر سطح مقطع پراکندگی ذرات نانو، می تواند در جهت توسعه مفاهیم نظری، جهت کاربردهای آتی موثر باشد. تا جایی که به اطلاعات ما بر می گردد این بررسی برای اولین بار انجام می شود. موضوع پراكندگی نور از ذرات نانو فلزی تحت اثرات دمایی، گسترش موضوع و فرمول‌بندی نظری و تلاش در جهت شناخت این پدیده از انگیزه‌های انتخاب این موضوع می‌باشد.

3-1- سوالات و فرضیه های تحقیق

a1–3 سؤالات تحقیق:

– چرا از ذرات فلزی در مقیاس نانو در این تحقیق استفاده می‌شود؟

– چرا نانو ذرات نقره در این روش كاربرد بیش‌تری دارند؟

– تغییرات دما چه تأثیری می‌تواند در سطح مقطع پراكندگی این ذرات ایجاد كند؟

– آیا تغییرات مشاهده شده، قابل توجه هستند؟

– آیا اندازه نانو ذرات فلزی در میزان پراكندگی تأثیر دارد؟

– پدیده پلاسمون و پلاسمون سطحی چیست و تحت چه شرایطی رخ می‌دهد؟

b1–3  فرضیه‌های تحقیق:

فرضیه‌های این پژوهش شامل موارد زیر است:

– قطر ذرات به اندازه ای است که مدل های کلاسیکی می توانند پدیده پراکندگی نور را بخوبی توصیف کنند.

– معادلات موج ماکسول بدرستی می توانند جهت بررسی سطح مقطع پراکندگی نانو ذرات فلزی مورد استفاده قرار گیرند.

– روش عناصر محدود روشی مناسب جهت بررسی این پدیده بصورت عددی است.

4-1- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه‌های كلیدی

نانوذرات فلزی: طبق تعریف عمومی نانوذرات، ذراتی با ابعاد 1 تا 100 نانومتر هستند.

پلاسمون: در فیزیك، به نوسانات پلاسمایی تشكیل شده در سطح فلز، پلاسمون گویند. یا، عملكرد الكترون‌های آزاد بر روی سطح فلزات، پدیده‌ای است كه پلاسمون نامیده می‌شود]6[.

امواج پلاسمون سطحی: فصل مشترك میان ماده‌ای با ثابت دی‌الكتریک مثبت و ماده‌ای با ثابت دی‌الكتریک منفی مثل فلزات می‌تواند باعث انتشار امواج الكترومغناطیسی ویژه‌ای شود كه امواج پلاسمون سطحی خوانده می‌شوند و در محدوده‌ی نزدیک سطح باقی می‌مانند]6[.

5-1- مدل تحقیق