کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل


جستجو



 



هیدروکسی دوپامین (6-OHDA)

عنوان                                                                                                                                   صفحه   

1……………………………………….. چکیده

                              فصل اول ،کلیات تحقیق                                         
مقدمه……………………………………… 3
1-2بیان مسئله ……………………………… 4
1-3.اهمیت وضرورت انجام تحقیق…………………. 5
1-4. اهداف پژوهش……………………………. 7
1-4-1. هدف کلی……………………………… 7
1-4-2.اهداف ویژه …………………………… 7
1-5.فرضیات پژوهش……………………………. 8
1-6. محدودیت های پژوهش………………………. 8
1-6-1. محدودیت­های قابل کنترل…………………. 8
1-6-2. محدودیت های غیر قابل کنترل…………….. 8
1-7. تعریف واژه ها واصطلاحات پژوهش…………….. 8
1-7-1. عصاره هیدروالکلی گل گیاه ازگیل ژاپنی(Eriobotrya japonica)  8
1-7-2. دویدن اختیاری روی چرخ دوار…………….. 8
1-7- 3 .فاکتورهای نروتروفیک (NTFs):…………… 9
1-7-4 .شاخص GDNF……………………………. 9
1-7-5 . مخچه……………………………….. 9

فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

2-1. مبانی نظری…………………………….. 11
2-2.معرفی چند ناحیه از مغز که در تولید دوپامین وGDNF،موثر می باشند………………………………………….. 12
ز

 

 

2-2-1.گانگلیا بازال…………………………. 12
2-2-2.  جسم سیاه در مغز میانی………………… 13
2-3.نرونهای دوپامینژیک –دوپامین………………. 14
2-4. مخچه وپارکینسون………………………… 15
2-5.خانواده نروتروفینهاو GDNF……………….. 16
2-5-1.فاکتورهای نروتروفیک……………………   16
2-5-2.عوامل نروتروفیک در مغز میانی نرون های دوپامینرژیک  17
2-5-3 .سلول گلیال وفاکتورهای نروتروفیک………… 17
2-5-4.فاکتور نروتروفیک GDNF مشتق از سلولهای گلیال 19
2-5-5.ساختار GDNF………………………….. 21
2-6.نقش استرس اکسایشی در پارکینسون……………. 22
2-7.مخچه…………………………………… 25
2-7-1.آناتومی وعملکرد بخشهای مختلف مخچه……….. 25
2-7-1-1.لوب های مخچه………………………… 26
2-7-1-2. بخشهای  طولی مخچه…………………… 26
2-7-1-3. ساقه مخچه………………………….. 26
2-7-1-4. قشر مخچه( سطح ماده خاکستری مخچه)……… 26
2-7-1-5. انواع سلول  و الیاف آوران از قشر مخچه…. 27
2-7-1-5.راه های ورودی اصلی مخچه………………. 28
2-7-1-6.راه های خروجی (وابران)مخچه……………. 28
2-7-2.فیزیولوژی مخچه………………………… 29
2-7-3.عملکرد مخچه در کنترل کلی حرکات………….. 32
2-7-4. ارتباط مخچه وپارکینسون………………… 33
2-7-4-1.اتصالات های تشریحی بین عقده های قاعده ای ومخچه   34
2-7-5.پارکینسون وتغیرات ساختاری در مخچه ………. 35
ح

 

 

2-7-5-1.مخچه وعلائم غیر حرکتی در بیماری پارکینسون.. 36
2-8.ورزش وبیماری پارکینسون…………………… 36
2-8-1.ورزش اختیاری چرخ دوار و پارکینسون……….. 38
2-8-2.ورزش اجباری…………………………… 38
2-7.مدل حیوانی پارکینسون مدل تجربی با بهره گرفتن از هیدروکسی دوپامین6-OHDA)…………………………………….. 39
2-9. مکملهای گیاهی………………………….. 42
2-10.تحقیقات انجام شده قبلی (ورزش پارکینسون ،GDNF) 48
2-10-1.تحقیقات داخلی (ایرانی)………………… 48
2-10-2. تحقیقات خارجی……………………….. 49

فصل سوم ،روش اجرای تحقیق

3-1. مقدمه…………………………………. 53
3-2. طرح پژوهش……………………………… 53
3-3. آزمودنی­ها و دسته بندی آن­ها………………. 53
3-4. محیط پژوهش…………………………….. 54
3-5. تغذیه آزمودنی­ها………………………… 55

مقالات و پایان نامه ارشد

 

3-6. وسایل­ و  ابزار  ……………………….. 55
3-7.  متغیرهای تحقیق  ………………………. 56
3-7-1. متغیرهای مستقل……………………….. 56
3-7-2. متغیر­ وابسته : سطح GDNF مخچه…………… 56
3-7-3. عوامل مداخله گر قابل کنترل…………….. 56
3-7-4. عوامل مداخله­گر غیر قابل کنترل………….. 56
3-8 . دوره و زمانبندی تمرینی…………………. 56
3-9. روش و نحوه عصاره­گیری……………………. 57
3-10. نحوه تزریق عصاره………………………. 57
ط

 

3-11-1. دستگاه استریوتاکسی  …………………. 58
3-11-2. آماده کردن حیوان برای جراحی…………… 59
3-12. روش کانول گذاری و تزریق 6-OHDA ………… 61
3-13. تست چرخشی…………………………….. 62
3-14. بافت برداری…………………………… 64
3-15. هموژنایز، تهیه عصاره بافتی و اندازه گیری متغیرهای وابسته    64
3-17. تجزیه و تحلیل آماری داده ­ها……………… 64

فصل چهارم ،تجزیه و تحلیل داده ها

4-1. مقدمه…………………………………. 66
4-2. توصیف داده ­ها  …………………………. 66
4-3. تجزیه و تحلیل استنباطی داده ­ها……………. 69
4-3-1. فرضیه اول …………………………… 69
4-3-2. فرضیه دوم …………………………… 70
4-3-3. فرضیه سوم …………………………… 71
4-3-4. فرضیه چهارم………………………….. 72

فصل پنجم،نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1. مقدمه ………………………………… 74
5-2. خلاصه تحقیق ……………………………. 74
5-3. یافته‌ها بطور كلی و به تفكیک مراحل تحقیق       75
5-4. بحث و بررسی و نتیجه ­گیری یافته های پژوهش…… 75
5-5. نتیجه گیری پژوهش……………………….. 79
5-6. پیشنهادات تحقیق ……………………….. 80
منابع و مآخذ………………………………… 81
فهرست منابع فارسی……………………………. 81
ی

 

 

فهرست منابع انگلیسی………………………….. 83
چکیده انگلیسی………………………………. 93

فهرست شکلها

شکل 2-1 موقعیت  عقده های قاعده ای در نیمکره های مغز  12
شکل 2-2. ارتباط هسته قاعده ای با قسمتهای دیگر مغز    13
شکل2-3. بخشهای مغز میانی ،موقعیت جسم سیاه   13
2-4.ترسم شماتیک از روابط آستروسیت با عناصر دیگر از سیستم عصبی مرکزی    18
شکل2-5. لیگاندهای خانواده      21
شکل2-6 موقعیت مخچه در مغز 25
شکل2-7. بخشهای مختلف قشر مخچه  27
شکل2-8..راه های انتقال پیام های عصبی از مخچه 34
شکل3-1. چرخ دوار      56
شکل3-2 دستگاه استریوتاکسی 59
شکل 3-3.   فیکس کردن سر موش صحرایی     60
شکل 3-4.   نمای پشتی- جانبی از جمجمه موش    61
شکل3-5.  تزریق با سرنگ همیلتون 63
شکل3-6. تست چرخشی 64
فهرست جداول

 

جداول 3-1. گروه­های اصلی و ویژگی­ آنها………….. 54
جداول3-2. اطلاعات استریوتاکسی برای موشها با جنسیت، نژاد و وزن متفاوت………………………………………….. 61
جدول4-1. مجموع و میانگین تمرین انجام شده توسط گروه­های تمرینی 68

                                              فهرست نمودار

نمودار4-1. وزن گروه­ها در طول دوره پژوهش 66
نمودار 4-2. مسافت روزانه طی شده توسط گروه های تمرینی 68
نمودار 4-3. تغییرات GDNF مخچه در گروه های پایه، کنترل و تمرین    69
نمودار4-4. تغییرات GDNF مخچه در گروه های پایه، کنترل و عصاره 70
نمودار 4-5.تغییرات GDNF مخچه در گروه های پایه، کنترل و ترکیب تمرین و عصاره  71
نمودار 4-7. تغییرات سطح GDNF همه گروه های تحقیق 72

چکیده :

مقدمه و هدف: پارکینسون یک اختلال عصبی تخریب کننده ی مزمن وشایع است که سبب  اختلال در مراکز کنترل بدن می شود .این بیماری بر سلولهای دوپامین ساز جسم سیاه (SN[1]   ) واقع درهسته قاعده ای ، اثر می گذارد . هدف از این پژوهش بررسی، اثر حفاظتی تمرین اختیاری روی چرخ دوار همراه با مصرف عصاره گل گیاه ازگیل ژاپنی برسطح  GDNF[2]مخچه موش های پارکینسونی القائی توسط 6 هیدروکسی دوپامین (6-OHDA) بود.

 

مواد و روش­ها : 50 سر موش صحرائی نر بالغ نژاد ویستار (دوازده هفته­ای)به طور تصادفی به شش گروه: گروه پایه­، گروه كنترل پارکینسونی،گروه مصرف آنتی اکسیدان وگروه تمرین (­كه به نوبه خود به زیر گروه­های مربوطه تقسیم شدند: 1- گروه پارکینسون و تمرین؛ 2- گروه پارکینسون و تمرین و عصاره؛ و 3- گروه پارکینسون و عصاره). گروه­های تمرینی به مدت دوازده هفته روی چرخ دوار تمرین کردند و گروه­هایی که عصاره مصرف کردند، هر هفته سه بار عصاره را به صورت صفاقی و به میزان200 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن دریافت کردند. مخچه همه گروه­ها به جز گروه پایه و تمرین سالم با تزریق محلول 6-هیدروکسی دوپامین به صورت استریوتاکسی به داخل بطن مغز تخریب شد. سطح GDNFمخچه ، با روش الایزا اندازه گیری گردید. داده ها به روش One way ANOVA و آزمون تعقیبی TUKEYتجزیه و تحلیل شد.

نتایج: بررسی سطح GDNF مخچه در گروه­های تمرین، و مصرف عصاره نشان داد ورزشی اختیاری و مصرف عصاره گل گیاه ازگیل ژاپنی تأثیر پیش درمان معنی­داری بر حفاظت عصبی  سلول های DA مخچه پس از ایجاد مدل پارکینسونی دارد اما نتیجه تحقیق در گروه تمرین با مصرف عصاره نسبت به گروه پایه وکنترل پارکینسونی نشان دادکه ترکیب این دو مداخله با هم تأثیر پیشگیری بر کاهش سطح GDNF مخچه در برابر آثار سمی 6 هیدروکسی دوپامین نشان نداده است.

کلیدواژگان: عصاره گل گیاه ازگیل ژاپنی، تمرین اختیاری، 6-هیدروکسی دوپامین، GDNFومخچه

1  مقدمه

بیماری پارکینسون (PD[1])  برای اولین بار توسط جیمز پارکینسون در سال 1817 شرح داده شد.( 105) پارکینسون یک اختلال عصبی تخریب کننده ی مزمن وشایع است که حدودا”01/0در صد از افراد بالای 60 سال را گرفتار می کند (5). علائم اولیه پارکینسون عبارتند از: اختلال در عملکرد خودکار، اختلالات عصبی، خواب وخستگی وشکایت حسی می باشد  (25) . علائم دیگر در طول بیماری پارکینسون اختلالاتی نظیر سفتی عضلانی، کندی غیرطبیعی حرکات، لرزش و ناپایداری وضعیتی می باشد . (7). درمان با لوودوپا، موثرترین روش برای مدیریت علائم حرکتی وافزایش خطر ابتلابه نوسانات حرکتی ووقوع حرکات غیر ارادی می باشد(79)بیماری پارکینسون بر اثر از بین رفتن سلول های ترشح کننده ماده ای به نام دوپامین رخ می دهد(71)این بیماری زمانی آغاز می شود که حدود 80/0سلول عصبی دوپامینرژیک از بین برود (13).ویژگی های پاتولوژیک اولیه PD انحطاط نرونی و مرگ نرونهای دوپامینرژیک (DA[2]) منجر به کاهش سطح دوپامین درجسم مخطط شده(46) و علاوه بر از دست دادن نرون های دوپامینرژیک، حضور اجزای داخل سیتوپلاسمی به نام  جسم لوی ،مشخص شده است(90). بیولوژی پیچیده بیماری پاركینسون و مكانیسم ناشناخته مرگ نرونهای دوپامین ساز در طی این بیماری، بیانگر آنست كه شاهراه های درون سلولی متعدد و عناصر اساسی بیشماری در زوال این نرونها نقش ایفا می کند.نرون ها به طور مداوم در معرض سموم داخلی و خارجی موجود در مغز هستند. گونه های اکسیژن فعال (ROS) و گونه های نیتروژن واکنشی (RNS) نشان دهنده عوامل واسطه رایج ناشی از یک گروه متنوع از نروتوکسین که شروع کننده انحطاط عصبی هستند می باشد.به طور بالقوه رادیکال آزاد مخرب است وبه طور مداوم به عنوان بخشی از سوخت وساز طبیعی درنرون DA تشکیل می شود . سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی ارائه شده توسط آنتی اکسیدان آنزیمها ،سنتز آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی، می توانند این رادیکالها را فرو بنشانند(82).چنانچه رادیکال های آزاد بیش از حد تولید شود یا آنتی اکسیدان های آندروژنیک کاهش یابند، آسیب نرونی، ایجاد خواهد شد. بنابراین تعادل مناسب بین رادیکالهای آزاد و آنتی اکسیدان ها برای بقا نرون ها ضروری است(98). مغز دارای سیستمهای دفاعی آنتی اکسیدانی است که به عنوان سد دفاعی در برابر رادیکالهای آزاد عمل می کند ، اما با افزایش سن و بروز کهنسالی این سیستمهای دفاعی، تضعیف می گردند. از آنزیمهای موجود در این سیستمها می توان به آنزیمهای سوپراکسید دسموتاز(SOD) و کاتالازCAT) ) اشاره کرد (9).  فاکتورهای نرتروفیک گروهی مهم از پروتئین های ترشحی نهان وخارج سلولی است که بقا و مرگ سلولهای عصبی را در زمان تشکیل سیناپس با بافت هدف ویا با دیگر سلولهای عصبی تنظیم می کنند . فاکتورهای نروتروفیک باعث دوام سلولهای عصبی دوپامینژیکی می شوند که در جسم سیاه ماده مغز میانی قرار گرفته اند(68) در سال1993,GDNF (عوامل نروتروفیک مشتق از سلول های گلیال)  به عنوان یک فاکتور نروترفیک رشد وبقا، مشخص شده است. نشان داده شده به عنوان یک عامل تغذیه ای قوی برای نرونهای حرکتی ستون فقرات ونرونهای نورآدرژنیک مرکزی است .GDNF،از نرونهای سروتونرژیک ،دوپامینرژیک وسلولهای گلیال در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند (113)وموجب رشد اکسون  DAنرون های مغز میانی می شود.همچنین از نرونهای DA محکوم به مرگ محافظت و به بازسازی مسیر SN_ST کمک می کند(44  ).واثر تغذیه ای در انواع مختلف از نرون ها، از جمله سلول های پورکنژ مخچه دارند و ازانحطاط نرون های نورآدرنرژیک مخچه به دنبال ضایعات اعصاب جلوگیری می کند. داده ها نشان می دهد که GDNF ممکن است به طور عمده در سلول های پورکنژ مخچه تولید و متمرکزشود (65).

1-2.بیان مسئله

فاکتورهای نوروتروفیک (NTFs) پروتئین های ترشحی ای هستند که به گیرنده های هدفشان متصل می شوند و از کاهش سلول های عصبی جلوگیری می کنند. فاکتورهای نروتروفیک باعث دوام سلولهای عصبی دوپامینژیکی می شوند که در جسم سیاه ماده مغز میانی قرار گرفته اند(68؛93). GDNF در سال 1991 کشف شد،  و اولین عضو از خانواده GDNF لیگاندهای (GFL) است. GDNFدر سال 1993به عنوان یک فاکتور نروترفیک رشد وبقا، مشخص شده است. نشان داده شده به عنوان یک عامل تغذیه ای قوی برای نرونهای حرکتی ستون فقرات ونرونهای نورآدرژنیک مرکزی است .GDNF، نرونهای سروتونرژیک،دوپامینژیک وسلولهای گلیال را در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند(113). GDNF فاکتور نروتروفیک مشتق از سلول گلیال، موجب رشد اکسون  DAنرون های مغز میانی می شود.همچنین از نرونهای DAمحکوم به مرگ محافظت و به بازسازی مسیر SN_ST کمک می کند. شواهد مستقیم نشان می دهد GDNF در نرونهای واسطه DA روییده شده وجود دارد(44) . GDNF،از چندین جمعیت نرون ،در سیستم عصبی مرکزی، از جمله نرونهای حرکتی دوپامین مغز میانی،حمایت می کند . موجب دوام نرون های؛ حرکتی ، حسی و عصب سمپاتیک وپاراسمپاتیک می شود . همچنین عملکرد مهمی درخارج از سیستم عصبی دارد . برای تکثیر سلولهای عصبی روده ای وتحریک رشد کلیه ،برای سلولهای اولیه جنسی مرد  تمایز وتجدید تشکیل اسپرماتوزوئید مهم می باشد(93). ذخیره مداوم GDNFبرای بقای سلولهای عصبی فعال شده یا کاتکولامین های بالغ ضروری می باشد. گیرنده نروتروفیک GDNF توسط CK2 در فعالیت حیاتی ،عبور سیگنال ،سنتز پروتئین ،چسبندگی سلول به سلول ورونویسی ژن که همه موجب  بقائ بافت عصبی می شود به عنوان  واسطه نقش دارد. GDNFبه همراه (گیرنده آلفا/گیرنده کیناز)GFRα1/Retدر حفاظت از سیستم عصبی ونروتوژنیک نقش دارد ومسیر Mapk/Erk (چرخه گلوتامات- گلوتامین که موجب جذب گلوتامات می شود)را تحریک می کند که مانع از مرگ سلولی ناشی از NMDAمی شودGDNF.  در تعامل با گیرنده هایGFRα1/Ret   در سطح سلول، موجب بقای میکروگلیال شده وفعالیت فاگوسیتوز را بهبود می بخشد .فعال سازی میکروگلیال موجب تولید GDNFمی شود .که این امر موجب بقای DAمی شودوفعالیت GPX-1را افزایش می دهد وآن را فعال می کند که این امر خواص حفاظتی GDNFرا با مهار استرس اکسیداتیو تقویت می کند وفاکتور رشد برای کمک به یادگیری وتقویت حافظه گزارش شده است (27).   GDNF دارای خواص احیا کننده برای سلول های مغز است و به عنوان پتانسیل درمان برای بیماری پارکینسون نشان داده شده است. (44) . پیری با کاهش در عملکرد پاسخ های گیرنده بتا آدرنرژیک در مخچه در ارتباط است. گزارش شده سلول فاکتور نروتروفیک مشتق از گلیال (GDNF)،ازانحطاط نرون های نروآدرنرژیک به دنبال ضایعات اعصاب جلوگیری می کند . فعالیت بدنی  موجب کاهش مقدار قابل توجهی اکسیژن در کل بدن  و به خصوص در ماهیچه های اسکلتی می شود.بخش کوچکی از اکسیژن(2-5٪)به اکسیداتیو متوسط تبدیل شده و موجب تغییرات بیوشیمیایی و آسیب بافت می شود.کاهش فعالیت سیستم آنتی اکسیدان می تواند باعث افزایش اکسیداتیو در طی ورزش شود .تمرین بدنی  باعث افزایش فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان ماهیچه ای و کبدی و تسهیل مقدار حذف ،گونه های اکسیژن غیر فعال و کاهش سطح استرس اکسایشی می شود (65). در میان الگوهای ورزشی مختلف، فعالیت اختیاری روی چرخ­دوار، دوی اجباری تردمیل و حرکات مقاومتی عضلانی ، رایج ترین مدل­های ورزشی اتخاذ شده هستند.این ورزش­ها، جدا از مزایای بدنی خود، عملکرد شناختی را بهبود

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[دوشنبه 1399-10-01] [ 02:58:00 ب.ظ ]




 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
 
عنوان                                                                                            صفحه
فصل اول.. .. 1
مقدمه. . 2
فصل دوم. . 5
مروری برکارهای گذشته. 6
2-1- کاهش تولید در مخازن گاز میعانی… 6
2-2- روش های برطرف کردن انسداد میعانی… 6
2-3- بررسی رفتار فازی سیالات گاز میعانی… 9
فصل سوم. . 14
مدل سازی.. .. 15
3-1- مقدمه.. 15
3-2- معادلات حاکم بر جریان گازی تک فازی… 15
3-3- معادلات حاکم بر جریان دو فازی… 16
3-4- معادلات حالت و مشتق های آن.. 17
3-4-1- مقدمه: 17
3-4-2- معادله ی حالت مکعبی معمولی SRK.. 17
3-4-3- معادله ی حالت مکعبی همراه با همبستگی (Cubic Plus Association) 20
3-5- حل معادلات با روش عددی کولوکیشن [31]. 29
3-6-تست کاهش شار در حجم ثابت… 32
3-7- فرایند حل معادلات مخزن با کمک روش ریاضی کولوکیشن… 34
3-7-1- تحلیل روش عددی کولوکیشن برای سیستم های تک فازی در مختصات استوانه ای در جهت محوری   34
3-7-2- تحلیل روش عددی کولوکیشن برای سیستم های دو فازی امتزاج ناپذیر پایا در مختصات     استوانه ای در جهت محوری   38
3-7-3- تحلیل روش عددی کولوکیشن برای سیستم های دو فازی گاز میعانی در مختصات استوانه ای در جهت محوری   41
فصل چهارم. 51
نتایج و بحث مدل سازی.. 52
4-1- مقدمه.. 52
4-2- بررسی رفتار فازی با بهره گرفتن از معادله ی حالت CPA.. 52
4-2-1- تست مدل CPA برای حالت خالص…. 53
4-2-2- تست مدل CPA برای حالت چند جزئی.. 57
4-3-تست های رفتار فازی… 72
4-3-1-مقدمه. 72
4-3-2-تست تخلیه در حجم ثابت… 72
4-3-3- تست Flash. 74
4-4- مدل سازی جریان در محیط متخلخل… 79
4-4-1- مقدمه. 79
4-4-2- مدل سازی جریان سیال در هندسه ی مغزه 80
4-4-2-1- جریان تک فازی در مختصات استوانه ای و جریان محوری.. 80
4-4-2-2- جریان دو فازی امتزاج ناپذیر پایا در مختصات استوانه ای و جریان محوری.. 82
4-4-2-3- جریان دو فازی گاز میعانی پایا در مختصات استوانه ای و جریان محوری.. 84
4-4-2-4- جریان دو فازی گاز میعانی پایا به همراه حلال در مختصات استوانه ای و جریان محوری.. 86
4-4-2-5- جریان دو فازی گاز میعانی ناپایا در مختصات استوانه ای و جریان محوری.. 89
4-4-2-6- جریان دو فازی در مختصات استوانه ای و جریان محوری بدون تزریق حلال                         و با تزریق آن  94
فصل پنجم.. .. 106
تست آزمایشگاهی و نتایج و بحث آن.. 107
5-1- مقدمه.. 107
5-2- دستگاه سیلاب زنی مغزه و اجزای آن.. 107
5-2-1 مخزن نگه دارنده ی سیال.. 108
5-2-2- مغزه نگه دار 109
5-2-3- پمپ… 109
5-2-4- محفظه ی گرم کننده 109
5-2-5-  ریگلاتور 110
5-2-6- سیستم نمایشگر اختلاف دما و فشار 110
5-3- انجام آزمایش…. 110
5-3-1- آماده سازی دستگاه 110
5-3-2- مراحل انجام آزمایش…. 112
5-4- نتایج حاصل از انجام آزمایش و بحث روی آن.. 113
فصل ششم.. .. 116
نتیجه گیری  و پیشنهاد ها 117
6-1- نتیجه گیری… 117
6-2- پیشنهاد ها. 117
فهرست منابع.. 118
فهرست جدول ها
 
 
عنوان                                                                                            صفحه
جدول3-1- ثابت های معادله ی SRK.. 18
ها (هوانگ و رادوز 1990) [28] برای سیستم های خود- همبسته و خالص    24
جدول4-1- پارامترهای مربوط به معادله ی CPA.. 53
جدول4-2- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط متانول و هیدروکربن [29] 58
جدول4-3- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط مونو اتیلن گلیکول و هیدروکربن [14] 58
جدول4-4- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط دی اتیلن گلیکول و هیدروکربن [14] 58
جدول4-5- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط تری اتیلن گلیکول و هیدروکربن [14] 59
جدول4-6- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط دو متوکسی اتانول و هیدروکربن               60
جدول4-7- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط دو اتوکسی اتانول و هیدروکربن  [20] 61
جدول4-8- ضریب برهم کنش دوجزئی مخلوط دو بوتوکسی اتانول و هیدروکربن              61
جدول4-9- جزء مولی سیال گاز میعانی ساختگی دو و همکارانش(2000)[3] 70
جدول4-10- غلظت مخلوط گاز میعانی ساختگی شماره ی 1 مورد نظر این پروژه 79
جدول4-11- غلظت مخلوط گاز میعانی ساختگی شماره ی 2 مورد نظر این پروژه 80
جدول4-12- داده های لازم برای خواص سنگ مخزنی.. 80
جدول4-13- نتایج محاسبه ی خطای APD برای نقاط محاسبه ای مختلف… 81

مقالات و پایان نامه ارشد

 

جدول4-14- داده های مربوط به سنگ و  سیالهای امتزاج ناپذیر. 82
جدول4-15- داده های مربوط به سنگ و  سیالهای امتزاج پذیر. 84
جدول4-16- داده های مربوط به سنگ و  سیالهای امتزاج پذیر در جریان پایای دو فازی.. 87
جدول4-17- داده های مربوط به سنگ و  سیالهای امتزاج پذیر در جریان ناپایای دو فازی.. 89
جدول4-18- داده های لازم برای خواص سنگ مخزنی.. 94
جدول4-19- داده های لازم برای خواص سنگ مخزنی.. 101
جدول4-20- نتایج حاصل از تزریق حلال های گلیکول اتری.. 105
جدول5-1- جرم لازم از هپتان نرمال برای رسیدن به غلظت معلوم                               دما و فشار تعیین شده 111
جدول5-2- نتایج حاصل از تزریق حلال های گلیکول اتری.. 115
 
 
 
 
 
فهرست شکل ها
 
 
عنوان                                                                                            صفحه
شکل3-1- فلوچارت محاسبه ی ضریب فوگاسیته با کمک معادله ی حالت CPA.. 22
شکل3-2- ساختار مولکولی آب و دو متوکسی اتانول.. 25
شکل3-3- فلوچارت مربوط به محاسبه ی X ها 28
شکل3-4- شماتیکی از تست CVD [24] 33
شکل3-5- نمونه ی ساده ای از الگوریتم فرایند CVD.. 33
شکل3-6- شکل مربوط به جریان محوری و جزء دیفرانسیلی آن.. 34
شکل4-1- منحنی ضریب دوم ویریال ناشی از مدل برای مونو اتیلن گلیکول.. 54
شکل4-2- منحنی ضریب دوم ویریال ناشی از مدل برای پروپیلن گلیکول.. 54
شکل4-3- منحنی فشار بخار برای مونو اتیلن گلیکول، داده های تجربی                            گرفته شده از[37] 55
شکل4-4- منحنی فشار بخار برای پروپیلن گلیکول، داده های تجربی گرفته شده از        [37] 55
شکل4-5- منحنی فشار بخار برای اتیلن گلیکول مونو متیل اتر ،داده های تجربی گرفته شده از [38] 56
شکل4-6- منحنی فشار بخار برای اتیلن گلیکول بوتیل اتر ،داده های تجربی گرفته شده از [38] 56
شکل4-7- محاسبه ی چگالی اتیلن گلیکول مونو متیل اتر برای دو فاز مایع و گاز با CPA و مقایسه ی آن با داده های تجربی[38] 57
شکل4-8- محاسبه ی چگالی اتیلن گلیکول مونو بوتیل اتر برای دو فاز مایع و گاز با CPA و مقایسه ی آن با داده های تجربی[38] 57
شکل4-9- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط مونو اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار 1 اتمسفر 62
شکل4-10- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان  برای مخلوط مونو اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای 351 درجه ی کلوین.. 62
شکل4-11- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان  برای مخلوط دی اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای 351 درجه ی کلوین.. 63
شکل4-12- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان  برای مخلوط تری اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای 351 درجه ی کلوین.. 63
شکل4-13- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان  برای مخلوط پروپیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای 351 درجه ی کلوین.. 64
شکل4-14- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط مونو اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار 1 اتمسفر، داده های تجربی از [39] 64
شکل4-15- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دی اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار 1 اتمسفر، داده های تجربی از [39] 65
شکل4-16- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط تری اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار 1 اتمسفر، داده های تجربی از[39] 65
شکل4-17- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط پروپیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار 1 اتمسفر[داده های تجربی از مرجع 39] 66
شکل4-18- مقایسه ی حلالیت های گلیکول ها در نرمال هپتان در دمای 351 درجه ی کلوین  66
شکل4-19- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال هپتان در فشار 1 اتمسفر، داده های تجربی از[21] 67
شکل4-20- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال اکتان در فشار 1 اتمسفر ، داده های تجربی از[21] 67
شکل4-21- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال هگزا دکان در فشار 1 اتمسفر ، داده های تجربی از [21] 68
شکل4-22- منحنی  لگاریتمی غلظت نرمال هپتان بر حسب  دما برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال اکتان دکان در فشار 1 اتمسفر، داده های تجربی از[21] 68
شکل4-23- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو اتوکسی اتانول و نرمال اکتان در فشار 1 اتمسفر ، داده های تجربی از [21] 69
شکل4-23- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو بوتوکسی اتانول و نرمال اکتان در فشار 1 اتمسفر ، داده های تجربی از[23] 69
شکل4-24- منحنی فشار بر حسب غلظت دومتوکسی اتانول در دمای 135 درجه ی      فارنهایت   70
شکل4-25- منحنی فشار بر حسب غلظت دو اتوکسی اتانول در دمای 145 درجه ی     فارنهایت   71
شکل4-26- منحنی فشار بر حسب غلظت دو بوتوکسی اتانول در دمای 145 درجه ی  فارنهایت   71
شکل4-27– منحنی غلظت  اجزای هیدروکربی سیال برحسب فشار در تستCVD.. 73
شکل4-28– منحنی مقدار مایع خروجی بر حسب فشار در دمای 360 درجه ی کلوین برای غلظت های مختلف دو متوکسی اتانول.. 73
شکل4-29- منحنی مقدار مایع خروجی بر حسب فشار در دمای 360 درجه ی کلوین برای غلظت های مختلف دو اتوکسی اتانول.. 74
شکل4-30- منحنی مقدار مایع خروجی بر حسب فشار در دمای 360 درجه ی کلوین برای غلظت های مختلف دو بوتوکسی اتانول.. 74
شکل4-31- منحنی اشباع مایع بر حسب غلظت کلی دو متوکسی اتانول.. 75
شکل4-32- منحنی غلظت دو متوکسی اتانول در فاز مایع بر حسب غلظت کلی دو متوکسی اتانول  75
شکل4-33- منحنی غلظت دو متوکسی اتانول در فاز گاز بر حسب غلظت کلی دو متوکسی اتانول  76
شکل4-34- منحنی اشباع مایع بر حسب غلظت کلی دو اتوکسی اتانول.. 76
شکل4-35- منحنی غلظت دو متوکسی اتانول در فاز مایع بر حسب غلظت کلی دو اتوکسی اتانول  77
شکل4-36- منحنی غلظت دو اتوکسی اتانول در فاز گاز بر حسب غلظت کلی دو اتوکسی اتانول  77
شکل4-37- منحنی اشباع مایع بر حسب غلظت کلی دو بوتوکسی اتانول.. 78
شکل4-38- منحنی غلظت دو متوکسی اتانول در فاز مایع بر حسب غلظت کلی دو اتوکسی اتانول  78
شکل4-39- منحنی غلظت دو اتوکسی اتانول در فاز گاز بر حسب غلظت کلی دو اتوکسی اتانول  79
شکل4-40– منحنی افت فشار بر حسب طول مغزه برای حالت  ناپایای حالت تک فازی و جریان محوری  81
شکل4-41- مقایسه ی اثر تعداد نقاط محاسبه ای برای افت فشار کل با زمان در سیستم تک فازی و جریان محوری  82
شکل4-42- منحنی فشار بر حسب طول مغزه 83
شکل4-43- منحنی اشباع گاز بر حسب طول مغزه 83
شکل4-44- منحنی فشار بر حسب طول مغزه (N=6) 83
شکل4-45- منحنی اشباع گاز بر حسب طول مغزه (N=6) 83
شکل4-46- اثر تعداد نقاط محاسبه ای بر روی منحنی اشباع مایع و فشار بر حسب طول.. 85
شکل4-47- بررسی اثر تعداد نقاط محاسبه ای بر منحنی غلظت متان در مخلوط بر حسب طول در دو فاز گاز و مایع  85
شکل4-48- منحنی قابلیت های حرکت فاز ها بر حسب طول.. 86
شکل4-49- بررسی همراه بودن دو متوکسی اتانول همراه با جریان گازمیعانی برروی فشار و اشباع گاز 87
شکل4-50- بررسی همراه بودن دواتوکسی اتانول همراه با جریان گازمیعانی برروی فشار و اشباع گاز 88
شکل4-51- بررسی همراه بودن دو بوتوکسی اتانول همراه با جریان گازمیعانی برروی فشار و اشباع گاز 88
شکل4-52- منحنی فشار بر حسب طول برای بازه ی 5 تا 1500 ثانیه. (برای بازه های 50 ثانیه ای) 90
شکل4-53- منحنی فشار بر حسب زمان برای چند مقطع مغزه 90
شکل4-54- اشباع گاز بر حسب طول برای زمان 5 تا 1500 ثانیه                                 (در بازه های 100 ثانیه ای) 91
شکل4-55- اشباع گاز بر حسب زمان برای مقاطع مختلف از مغزه 91
شکل4-56- غلظت متان در فاز مایع بر حسب طول از زمان 5 ثانیه تا 1500 ثانیه ( در بازه های 100 ثانیه ای) 92
شکل4-57- غلظت متان بر حسب زمان برای مقاطع مختلف… 92
شکل4-58- غلظت متان در فاز گاز بر حسب طول برای زمان های بین 5 ثانیه تا 1500 ثانیه (در بازه های زمانی 100 ثانیه) 93
شکل4-59- غلظت متان در فاز گاز بر حسب زمان برای چهار مقطع.. 93
شکل4-60- منحنی افت فشار برای جریان تک فازی بر حسب زمان.. 95
شکل4-61-  منحنی های افت فشار و اشباع ورودی سنگ برای جریان دو فازی تعریف شده 95
شکل4-62- منحنی های تراوایی نسبی دو فاز گاز و مایع برای جریان دو فازی                مورد توجه  96
شکل4-63- مقایسه ی افت فشار برای جریان تک فازی و دو فازی.. 97
شکل4-64- منحنی افت فشار و اشباع مایع ورودی بر حسب زمان برای جریان دو فازی قبل و بعد از تزریق دومتوکسی اتانول  98
شکل4-65- منحنی تغییرات تراوایی نسبی گاز و مایع متوسط مغزه با زمان برای سه مرحله ی فرایند در تزریق دو متوکسی اتانول.. 98
شکل4-66- افت فشار و اشباع مایع ورودی بر حسب زمان برای جریان دو فازی قبل و بعد از تزریق دواتوکسی اتانول  99
شکل4-67- منحنی تغییرات تراوایی نسبی گاز و مایع متوسط مغزه با زمان برای سه مرحله ی فرایند در تزریق دو اتوکسی اتانول  100
شکل4-68- افت فشار و اشباع مایع ورودی بر حسب زمان برای جریان دو فازی قبل و بعد از تزریق دوبوتوکسی اتانول  100
شکل4-69- منحنی تغییرات تراوایی نسبی گاز و مایع متوسط مغزه با زمان برای سه مرحله ی فرایند در تزریق دو بوتوکسی اتانول.. 101
شکل4-70- افت فشار و اشباع مایع ورودی بر حسب زمان برای جریان دو فازی قبل و بعد از تزریق دو متوکسی اتانول  102
شکل4-71- منحنی تغییرات تراوایی نسبی گاز و مایع متوسط مغزه با زمان برای سه مرحله ی فرایند در تزریق دو متوکسی اتانول.. 102
شکل4-72- افت فشار و اشباع مایع ورودی بر حسب زمان برای جریان دو فازی قبل و بعد از تزریق دو اتوکسی اتانول  103
شکل4-73- منحنی تغییرات تراوایی نسبی گاز و مایع متوسط مغزه با زمان برای سه مرحله ی فرایند در تزریق دو اتوکسی اتانول  103
شکل4-74- افت فشار و اشباع مایع ورودی بر حسب زمان برای جریان دو فازی قبل و بعد از تزریق دو بوتوکسی اتانول  104
شکل4-75- منحنی تغییرات تراوایی نسبی گاز و مایع متوسط مغزه با زمان برای سه مرحله ی فرایند در تزریق دو بوتوکسی اتانول.. 104
شکل5-1-  شمای کلی از دستگاه سیلاب زنی.. 108
شکل5-2- منحنی رفتار فازی مخلوط متان و هپتان نرمال (85 % متان) 111
شکل5-3- منحنی تراوایی مطلق بر حسب زمان.. 114
شکل5-4- منحنی تراوایی نسبی بر حسب زمان قبل و بعد از تزریق دو متوکسی اتانول.. 114
شکل5-5- منحنی تراوایی نسبی بر حسب زمان قبل و بعد از تزریق دو اتوکسی اتانول.. 115
 
 
 
 
فهرست نشانه های اختصاری
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a ترم انرژی در معادله ی حالت z کسر مولی کلی
b ترم حجمی درمعادله ی حالت    
J ماتریس مشتقات   علایم یونانی
k تراوایی اختلاف
L طول مغزه AB شدت همبستگی
Mw جرم مولی δ(x) دلتای دیراک
nc تعداد اجزای مخلوط μ گرانروی
Pc فشار بحرانی ρ چگالی
R ثابت جهانی گاز ها φ تخلخل سنگ
S اشباع   ضریب فوگاسیته جزء در مخلوط
T دما    
Tc دمای بحرانی   زیر نویس ها
t زمان i شمارنده
v حجم مولی j شمارنده
w تابع آزمون k شمارنده
x کسر مولی در فاز مایع A سایت A
y کسر مولی در فاز گاز g گاز
Z ضریب تراکم پذیری l مایع

 
مقدمه
 
 
کشور ایران از نظر منابع گازی در جهان جایگاه خوبی قرار دارد. این کشور دارای ذخیره ی 981 تریلیون مترمكعب به صورت در جا و تولید روزانه ی 9/111 بیلیون متر مكعب است. با توجه به اینکه در ناحیه جنوبی کشور بسیاری از این مخازن از نوع گاز میعانی است، تولید با بهره وری بهتر لازم به نظر می رسد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:58:00 ب.ظ ]




یک روندپردازش دقیق، بی نقص، مناسب و قابل قبول، به اطلاعاتی مناسب از جمله اطلاعات بدست آمده از چاه (مانند چکشات[1] و پروفایل لرزه ای قائم2) ونقشه های شناسایی نیاز دارد. برای تهیه آنها تقریباً به تمامی منابع موجود رجوع شد و یکپارچه سازیهای لازم با راهنمایی اساتید صورت گرفت.از طرف دیگر، اطلاعات ضروری برای تفسیر قابل قبول، شامل مقاطع لرزه ای قابل قبول و مدل سرعت مناسب و نیز دقیق می شود.مطالعه حاضردر جهت تهیه ی مدل سرعت دقیق تر با بهره گیری از در کنار هم قرار دادن همه ی اطلاعات موجود، می باشد.اهمیت مدل سرعت در اکتشاف نفت و تفسیرداده های لرزه ای به کاربردهای مدل سرعت در صنعت باز میگردد. به عنوان مثال یک مفسر بعد از تفسیر یک منطقه کوچک که ممکن است روزها به طول بینجامد، برای اینکه بتواند از صحت و سقم تفسیر انجام شده را در یک زمان بسیار کوتاه اطمینان حاصل نماید، از مدل سرعت استفاده می کند. همچنین در تمامی طول مدت تفسیر با ملاحظه مدل سرعت قابل اعتماد، می تواند از سرعتهایی در هر نقطه برای تفسیر استفاده کند که بیشترین همخوانی را با محیطهای مرتبط اطراف منطقه ی تفسیر دارد.لذا در صورت فقدان مدل سرعت،مراحل تفسیر کندتر و با دقت کمتری صورت می گیرد و تفسیر به طور اجتناب ناپذیری با ابهام و مفروضات اثبات نشده ای پیش می رود. از طرفی اگر مدل سرعت اشتباه باشد، تفسیر و تشخیص ساختمانها به طور کاملاً واضحی اشتباه از کار در آمده و نمی تواند مبنای کارهای تکمیلی بعدی قرار بگیرد.
در ادامه طی مراحلی که در زیر به آن اشاره می شود، به پردازش داده های ناحیه ی خلیج فارس پرداخته می شود. ابتدا دورنمایی از کلیّات مراحل تهیه اطلاعات اولیه برای ساخت مدل سرعت منطقه ای،ارائه می شود.سپس چاه های موجود و پراکندگی میدانها و کیفیت داده ها، شناسایی و بررسی خواهد شد. برای این کار، داده های لرزه ای جمع آوری شدند و تصحیحات لازم بر آنها اعمال گردید. مقدار سرعت لرزه ای در نقاط مختلف عمق و سطح به اطلاعات افزوده شدند تا مدل سرعت بتواند حاوی اطلاعات تکمیلی نیز باشد ودر صورت نیاز مفسر بتواند به سهولت به آن مراجعه و استناد نماید. این اطلاعات پراکنده و با حجم زیاد در کل ناحیه ی خلیج فارس شامل چاه، داده های لرزه ای، تفسیرها وچکشاتها می باشند. با این حال، مشاهده گردید که اطلاعات مذکور، جامع و کامل نبوده و همچنین اطلاعات با هم تلفیق نشده اند.در نهایت با بالا بردن دقت محلی در عین حفظ جامعیت، به منظور ارائه ی مدل محلی در جاهای مورد نیاز و با پرکردن فضاهای نبود اطلاعاتی با بهره گرفتن از بالابردن دقت، به تهیه مدل سرعت در هر افق در کل ناحیه

مقالات و پایان نامه ارشد

 پرداخته شده و مناطق امیدبخش احتمالی مشخص شدند.

 
 
فهرست مطالب
فصل 1: مقدمه                                                                                                             1
1-1 مقدمه                                                                                                                  2
1-2 جایگاه مدل سرعت در علم ژئوفیزیک                                                                2
1-3 تاریخچه بحث                                                                                                      3
1-4 ساختار پایان نامه                                                                                                 4
فصل 2: ضرورت تهیه مدل سرعت ناحیه ای                                                               5
2-1 مقدمه                                                                                                                  6
2-2 اهمیت مدل سرعت ناحیه ای                                                                              6
فصل 3: چینه شناسی خلیج فارس                                                                              11
3-1 مقدمه                                                                                                                  12
3-2 سازند کژدمی                                                                                                       12
3-3 سازند پاپده                                                                                                         14
3-4 سازند ایلام                                                                                                          15
3-5 سازند گورپی                                                                                                       16
3-6 سازند سروک                                                                                                       18
فصل 4: تهیه مدل سرعت                                                                                           21
4-1 مراحل تهیه مدل سرعت                                                                                     22
4-2 مختصات چاه                                                                                                       27
4-3 اطلاعات ژئوفیزیکی                                                                                             28
4-3-1 تفسیر لرزه ای زمانی                                                                                      28
4-3-2 سرعت های برانبارش                                                                                      29
4-4 چالشهای اساسی در تهیه مدل سرعت                                                                30
4-4-1 کنترل صحت اطلاعات                                                                                                30
4-4-2 اصلاح و ویرایش در حجم بالا                                                                          30
4-5 تحلیل اطلاعات                                                                                                    31
4-5-1 نحوه منطقه بندی                                                                                           31
4-5-2 کنترل صحت اطلاعات                                                                                                33
4-5-3 تحلیل نمودار سرعت ـ زمان                                                                          40
4-6 تحلیل نهایی چکشات ها و پروفایل های لرزه ای قائم                                          42
فصل 5: نتیجه گیری و پیشنهادات                                                                              53

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:57:00 ب.ظ ]




چکیده:

کیفیت زندگی به عنوان مفهومی چند بعدی جهت نشان دادن میزان رضایت فرد از زندگی و به عبارتی معیاری برای تعیین رضایت یا عدم رضایت افراد و گروه ها از ابعاد مختلف زندگی است. این ابعاد می تواند زمینه های تغذیه ای، آموزشی، بهداشتی، امنیتی و اوقات فراغت را شامل می شود، امروزه در ادبیات برنامه ریزی توسعه مباحث کیفیت زندگی به عنوان یک اصل اساسی پیوسته مورد توجه برنامه ریزان و مدیران امر توسعه قرار می گیرد. از این رو در این پژوهش، هدف مهم و اساسی، ارزیابی اثرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری مورد مطالعه در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان منطقه 18 تهران است. تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و علّی-مقایسه ای است. جهت جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی، کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. برای سنجش نظرات و ابعاد ذهنی کیفیت زندگی در منطقه 18، جامعه نمونه با توجه به جمعیت 391368 نفر با بهره گرفتن از فرمول کوکران، 385 محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل سؤالات پرسشنامه از آزمون های تی تک نمونه ای، تی مستقل و فریدمن استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که فضاهای مورد مطالعه با ارائه کارکردهای متفاوت در منطقه و فرامنطقه بر کیفیت زندگی شهروندان تأثیر متفاوتی گذاشته اند و همچنین احداث این فضاها موجب تغییر شیوه زندگی شهروندان از سنتی به مدرن شده است. جهت شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید از تکنیک SWOT استفاده شده است، که طبق نتایج ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک، راهبرد تهاجمی برای افزایش تأثیر فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری در ارتقاء کیفیت زندگی انتخاب شد. جهت رتبه بندی مراکز با توجه به نظرات شهروندان با بهره گرفتن از تکنیک AHP اقدام گردید، بر اساس نتایج نهایی این تکنیک، پردیس تماشا با بیشترین امتیاز و مجموعه ورزشی شهیدان اسماعیلی با کمترین امتیاز به ترتیب در رتبه اول و آخر قرار گرفتند.

کلید واژه ها: فضای فرهنگی، فضای ورزشی، فضای هنری، کیفیت زندگی، منطقه 18

فهرست مطالب

 

فصل اول.. 1

.. 2

.. 3

.. 3

.. 3

.. 3

.. 4

.. 4

.. 4

.. 4

.. 4

5

.. 5

.. 5

.. 6

.. 7

.. 7

. 8

فصل دوم.. 10

. 11

. 11

11

.. 11

.. 12

… 13

.. 13

… 14

.. 14

.. 14

.. 15

.. 17

.. 17

. 17

. 17

.. 17

.. 18

.. 18

. 18

. 19

.. 20

.. 20

. 21

.. 22

.. 23

.. 23

.. 24

. 25

.. 26

.. 26

. 26

. 27

. 27

.. 27

… 27

. 28

.. 29

. 30

.. 30

. 31

. 31

31

.. 32

. 32

… 33

34

. 34

. 34

. 35

.. 35

.. 36

مقالات و پایان نامه ارشد

 

.. 36

. 36

. 37

. 37

.. 38

.. 38

.. 39

.. 39

.. 40

.. 42

.. 43

.. 44

.. 45

.. 46

.. 48

.. 52

.. 53

.. 54

.. 55

55

56

56

56

. 57

.. 57

.. 57

.. 57

.. 58

58

.. 58

.. 58

.. 59

.. 59

. 59

.. 59

.. 60

… 60

. 61

.. 62

.. 63

.. 65

… 65

… 66

.. 66

. 67

… 68

.. 70

.. 70

. 72

.. 73

73

. 74

. 74

74

. 74

.. 75

. 76

. 77

.. 79

فصل سوم.. 80

. 81

. 81

. 82

. 84

. 88

. 89

. 92

. 93

.. 93

.. 93

. 94

.. 94

. 94

.. 95

. 96

.. 97

.. 97

.. 98

.. 98

.. 99

.. 100

.. 101

.. 101

. 101

101

.. 103

103

. 104

.. 105

.. 106

فصل چهارم.. 107

. 108

.. 108

.. 108

.. 109

.. 110

.. 111

. 112

. 113

. 114

. 115

. 116

. 117

. 118

. 119

. 120

. 121

. 122

. 123

. 124

. 125

126

.. 129

.. 129

.. 130

.. 131

.. 132

.. 132

.. 133

.. 134

.. 137

فصل پنجم.. 139

. 140

140

.. 143

.. 143

  144

  144

  148

  151

  154

  155

. 156

… 157

. 157

. 158

.. 160

.. 161

فهرست منابع.. 140

پیوست… 177

Abstract. 184

 

جدول 2-1- عوامل تأثیر گذار بر فعالیت شهروندان.. 22

جدول 2-2- جایگاه فعالیت های فرهنگی در نظام عمومی گذران اوقات فراغت    31

جدول 2-3- ابعاد هشت گانه کیفیت زندگی و توصیف کننده های اصلی هر یک از آنها  51

جدول 2-4- دسته بندی انواع کیفیت زندگی بر حسب ذهنی-عینی و فردی-جمعی    55

جدول 2-5- کیفیت فراگیر زندگی اشمیت و نول.. 68

جدول 2-6 – جدول SWOT… 72

جدول 2-7- شاخص های کیفیت زندگی در شهر سائو کارلوس برزیل… 76

جدول 2-8- معیار و شاخص های کیفیت زندگی… 77

جدول 2-9- شاخص های ذهنی بکار گرفته شده در ارزیابی کیفیت زندگی ذهنی ساکنان شهر تایپه   77

جدول 2-10- جنبه های مختلف کیفیت زندگی شهری… 78

جدول 3-1-  جمعیت و نرخ رشد مناطق 22 گانه شهر تهران در طی سالهای 1355 تا 1390   82

جدول 3-2- فهرست و مشخصات محلات 16 گانه منطقه 18.. 89

جدول 3-3- جمعیت و نرخ رشد منطقه 18 طی دوره های 1390-1355.. 95

جدول 3-4- جمع و درصد جمعیت منطقه 18 در گروه های عمده سنی در سال 1390   95

جدول 3-5- تعداد و بعد خانوار منطقه 18.. 96

جدول 3-6- تعداد مهاجرین وارد شده طی 5 ساله گذشته به منطقه 18 بر حسب علت مهاجرت    97

جدول 3-7- وضع سواد شهروندان منطقه 18.. 97

جدول 3-8- وضع زناشویی شهروندان منطقه 18.. 97

جدول 3-9- وضع فعالیت در منطقه 18.. 98

جدول 3-10- وضع شاغلان بر حسب گروه های عمده فعالیت در منطقه 18   99

جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری بر اساس جنسیت… 108

جدول 4-2- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس رده ی سنی    109

جدول 4-3- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس وضعیت تأهل    110

جدول 4-4- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری براساس سطح تحصیلات    111

جدول 4-5- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس وضعیت اشتغال   112

جدول 4-6- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس میزان درآمد ماهیانه   113

جدول 4-7- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس میزان هزینه ماهانه   114

جدول 4-8- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس منطقه اقامت مراجعه کنندگان   115

جدول 4-9- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس مدت اقامت در محله   116

جدول 4-10- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس شناختن مراکز  117

جدول 4-11- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس تعداد مراجعه به مراکز  118

جدول 4-12- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس روزهای مراجعه به مراکز  119

جدول 4-13- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس ساعات مراجعه به مراکز  120

جدول 4-14- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس نحوه دسترسی به مراکز  121

جدول 4-15- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس هدف استفاده از مراکز  122

جدول 4-16- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس مشخصه بارز مراکز  123

جدول 4-17- توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری بر اساس عامل وابستگی و حس تعلق    125

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:57:00 ب.ظ ]




فهرست مطالب:

فصل اول……………………………. 10

کلیات تحقیق……………………………. 10

1-1- مقدمه…………………………… 11

1-2- بیان مساله…………………………… 13

1-3- اهمیت وضرورت……………………………. 24

1-4- هدف­های پژوهش…………………………….. 27

1-5- فرضیه ­های پژوهش…………………………….. 28

1-6- تعریف متغییرهای پژوهش…………………………….. 29

فصل دوم…………………………… 33

پیشینه تحقیق……………………………. 33

2-1- مقدّمه…………………………… 34

2-2- تعریف ذهن آگاهی……………………………. 37

2-3- آموزش ذهن آگاهی……………………………. 42

2-4- انواع مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی……………………………. 44

2-4-1- ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس…………………………….. 44

2-5- اثرات فردی و اجتماعی ذهن آگاهی……………………………. 50

2-5-1- تنظیم هیجانی……………………………. 51

2-5-2- انعطاف پذیری……………………………. 52

2-5-3- اثرات بین فردی……………………………. 54

2-6- تعریف فراشناخت……………………………. 54

2-7- تأثیر فراشناخت بر شناخت……………………………. 59

2-8- دیدگاه ­های فراشناخت……………………………. 61

2-8-1-  دیدگاه فلاول…………………………… 61

2-8-2- نظریه بیکر و براون…………………………..67

2-8-3- نظریه پاریس و کراس…………………………….. 68

2-9- فراشناخت  ویادگیری اجتماعی……………………………. 70

2-10- آموزش مهارت­ های اجتماعی از طریق فراشناخت(MASST-R)………… 73

2-11- مقایسه فراشناخت و ذهن آگاهی……………………………. 75

2-12- مبانی نظری بهزیستی اجتماعی……………………………. 79

2-13- نظریه بهزیستی اجتماعی کییز…………………………… 83

2-14-کیفیت زندگی و بهزیستی اجتماعی……………………………. 94

2-15- مبانی نظری رفتار شهروندی سازمانی……………………………. 97

2-16- دیدگاه ­های مختلف در مورد رفتار شهروندی سازمانی(OCB)………….102

2-16-1- دیدگاه ارگان در رفتار شهروندی سازمانی……………………………. 103

2-16-2- دیدگاه گراهام در رفتار شهروندی سازمانی………………………….. 106

2-16-3- دیدگاه پودساکف در رفتار شهروندی سازمانی……………………… 109

2-17- عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی…………………………… 112

2-18- نگرش‌های زیست محیطی……………………………. 115

2-19- تاریخچه نگرش‌های زیست محیطی……………………………. 117

2-20- محیط گرایی: انواع و دیدگاه ­ها …………………………..119

2-20-1- دیدگاه آرن نیس…………………………….. 119

2-20-2 -دیدگاه اریردن: محیط محوری و فن محوری……………………………. 120

2-20-3- دیدگاه مرچنت: خود محوری و محیط محوری……………………………. 121

2-20-4 – دیدگاه ترنر…………………………… 122

2-20-5- دیدگاه تامپسون و برتون…………………………… 123

2-21- توسعه پایدار و نگرش‌های زیست محیطی……………………………. 124

2-22- آموزش و سواد زیست محیطی……………………………. 125

2-23- هویت محیطی……………………………. 127

فصل سوم…………………………..142

روش تحقیق……………………………. 142

3-1-جامعه آماری……………………………. 143

3-2-نمونه گیری……………………………. 143

3-3-طرح تحقیق……………………………. 144

3-4-آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر رفتار اجتماعی……………………………. 145

3-5-آموزش مهارت­ های اجتماعی با رویکرد فراشناختی……………………………. 145

3-6-ابزارهای پژوهش…………………………….. 146

3-7-روش تجزیه وتحلیل داده ها………………………….. 148

فصل چهارم…………………………… 150

یافته های تحقیق……………………………. 150

4-1- مقدمه…………………………… 151

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………….. 151

4-3- تجزیه و تحلیل توصیفی داده‌ها………………………….. 152

4-4- تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها………………………….. 155

4-5- بررسی و مقایسه اثر بخشی دو روش آموزشی بر نگرش‌های زیست محیطی…….157

4-6- تحلیل و مقایسه اثر بخشی دو روش آموزشی بر رفتار شهروندی سازمانی……… 162

4-7- تحلیل و مقایسه اثر بخشی دو روش آموزشی بر بهزیستی اجتماعی معلمان……. 167

فصل پنجم…………………………… 173

نتیجه گیری……………………………. 173

5-1- نتیجه ­گیری و بحث…………………………….174

5-2- محدودیت­ها …………………………..187

5-3- پیشنهادات……………………………. 188

منابع………………………….. 190

پیوست­ها…………………………… 210

چکیده:

هدف پژوهش­ حاضر بررسی و مقایسه اثربخشی آموزش­های ذهن آگاهی و فراشناخت بر نگرش‌های زیست محیطی، رفتار شهروندی سازمانی و بهزیستی اجتماعی معلمان می­باشد. جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان شهر بجنورد بودند که تعداد 90 نفر به­صورت نمونه گیری تصادفی خوشه­ای انتخاب و در سه گروه 30 نفری شامل دو گروه آزمایش­ (آموزش ذهن آگاهی و فراشناخت) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. از آموزش ذهن­آگاهی مبتنی بر افزایش رابطه (MBRE) و آموزش مهارت­ های اجتماعی بارویکرد فراشناخت (MASST) برای دوره­ های آموزشی استفاده شد. برای سنجش متغییرهای مستقل در مراحل پیش­آزمون، پس­آزمون وپیگیری از پرسش­نامه نگرش‌های زیست محیطی تامپسون و برتون (1990)، پرسش­نامه رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1994) و مقیاس بهزیستی اجتماعی کییز (1998) استفاده شد. تحلیل نتایج به روش تحلیل واریانس با اندازه ­گیری مکرر نشان داد که آموزش­های ذهن­آگاهی و فراشناخت بر نگرش‌های زیست محیطی، رفتار شهروندی سازمانی و بهزیستی اجتماعی معلمان اثر مثبت داشته است(05/.>P). بنابراین می­توان گفت آموزش­های فوق در حوزه اجتماعی نیز اثرات مثبتی دارند و با ارائه این آموزش­ها می­توان اثرات مفید اجتماعی و محیطی را در بین افراد ایجاد کرد.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

 

مقالات و پایان نامه ارشد

 

از زمان ظهور روانشناسی به عنوان یک علم، رویکردهای نظری مختلفی جهت توصیف[1]، تبیین و پیش بینی[2] فرایندهای روان­شناختی و رفتار انسان مطرح شد و به پیروی از این رویکردها روش­ها و فنون درمانی مختلفی جهت ارائه مداخلات مورد نیاز به ویژه در زمینه آموزش و درمان تهیه شد نگاه روان­شناسی امروزی به پدیده­های روان­شناختی، نگاهی است چند بعدی و التقاطی. مفهوم ذهن آگاهی[3] و فراشناخت[4] به­ویژه از نظر رویکردهای آموزشی[5] و درمانی مبتنی بر این مفهوم از این قاعده مستثنی نیستند (گلپور، سلیمانی، 1392).

به واسطه تمرین­ها و تكنیك­های مبتنی بر ذهن آگاهی فرد نسبت به فعالیت­های روزانه خود آگاهی پیدا می­كند، به كاركرد اتوماتیک ذهن در دنیای گذشته و آینده آگاهی می­یابد و از طریق آگاهی لحظه به لحظه[6] از افكار، احساسات و حالت­های جسمانی بر آنها كنترل پیدا می­كند و از ذهن روزمره و اتوماتیک متمركز بر گذشته و آینده رها می­ شود. آموزش ذهن آگاهی مستلزم یادگیری فراشناختی واستراتژی­ های رفتاری جدید برای متمرکز شدن روی توجه و جلوگیری از افکار خودکار و باعث گسترش افکار و نگرش‌های جدید وکاهش هیجانات ناخوشایند[7] ودرنتیجه ایجاد رفتارهای جدید است. همین که فرد در ذهن آگاهی آموزش دید، می ­تواند آن را در طی انواع فعالیت­ها به کار گیرد. ذهن آگاهی باعث می­ شود هر فعالیتی که فرد در آن درگیر است به چشم انداز وسیعی در فهم وجود خودش منجر شود و افراد را قادر می­ کند به موقعیت­ها با تفکر پاسخ دهند و تکانشی[8] عمل نکنند (کارجد، 2003) .

همچنین مفهوم دیگری که با ذهن آگاهی همپوشی[9] دارد فراشناخت می باشد. شناخت بخش مرکزی فردیت انسان است. در منظر روان­شناسی شناخت[10] عبارتنداز: دریافت[11]، پردازش[12]، نگهداری[13] و انتقال[14] اطلاعات، فراشناخت فعالیتی است كه كنش­های مربوط به چهار عنصر یادشده را در بر می­گیرد و بر آن­ها نظارت دارد (سیف، 1380).

چنانکه ازتوضیحات فوق در مورد فراشناخت و ذهن آگاهی استنباط می­ شود بین دو مقوله فراشناخت و ذهن آگاهی از لحاظ نظری شباهت­های فراوانی دیده می­ شود. از جمله در مورد مفاهیمی مانند، نظارت، کنترل و ارزیابی که می­توانند در تغییر نگرش و رفتار افراد نقش مهمی داشته باشند. بنابراین می­توان انتطار داشت که افراد با آموختن ذهن آگاهی در زمینه ­های اجتماعی به خلق مثبت و بهزیستی اجتماعی بیشتری برسند. هم­چنین درموقعیت­های شغلی و شهروندی رفتارهای فرانقشی مفیدی از خود نشان دهد و با افزایش سوگیری مثبت نسبت به محیط زندگی و محرک­های محیطی، نگرش زیست محیطی مثبت­تری کسب کنند.

2-1- بیان مسأله

در جوامع امروزی با رشد سریع تکنولوژی و افزایش پیوندهای اجتماعی ظهور مسایل و مشکلات فردی و اجتماعی مانند؛ آسیب­های فردی و اجتماعی[1]، معضلات زیست محیطی[2] و مسایل شهروندی نیز افزایش یافته است. بسیاری از مشكلات عدیده جامعه امروز، بازتاب مسائل و ناهنجاری‌های[3] فردی است كه در جامعه ظهور و بروز كرده است. این ناهنجاری‌ها ریشه در ضعف تربیتی است كه در اصلی‌ترین نهاد اجتماع ـ خانواده ـ وجود دارد و همزمان با رشد فرد، در همه سطوح جامعه ـ تا سطح دولت‌ها ـ حركت می‌كند و تسری می‌یابد (سروستانی، 1387).

مسأله اجتماعی ، عبارت از وضعیتی است که به نظر تعداد افراد جامعه؛ چه آنان که درگیر مسأله‌اند، یا افراد دیگر که مبتلابه مسأله نیستند، مایه سختی  تلقی شود، هرچند امکان بهبود داشته باشد. مسأله اجتماعی، هم شامل موقعیت عینی و هم تفسیر ذهنی از وضعیت اجتماعی است، که جامعه را در حالت بحرانی قرار می‌دهد (گولد و همکاران، 1384).

شناخته شدن مسائل اجتماعی از سوی مردم، بعد ذهنی مسأله اجتماعی را تشكیل می‌دهد و محدود كردن مسأله اجتماعی به آن، باعث از دست دادن آن دسته از مسائل اجتماعی می‌شود كه مردم آنها را درك نمی‌كنند ولی عملا  به علت اختلاف میان واقعیت اجتماعی و ارزش‌های اجتماعی در یک زمینه مشخص­- بعد عینی مسأله اجتماعی- می‌توان گفت كه مسأله اجتماعی وجود دارد (مرتون، 1387). عوامل اجتماعی به عنوان مؤثرترین عناصر در بروز و پیدایش مسئله و آسیب‌های اجتماعی نقش اساسی دارند. زیرا فرد، خانواده و جامعه یک مثلث را تشکیل می­ دهند که اختلالات رفتاری در هریک از آن­ها سبب ایجاد آسیب‌ها و پیدایش مسئله بسیاری در جامعه می‌گردد (ستوده، 1385).

انسان در زندگی اجتماعی و در تعامل با دیگران است که خود را می­شناسد و از وجود خود آگاه می­ شود. اما خودآگاهی او ابعاد دیگری نیز دارد که در رابطه او با محیط­های گوناگون و پیچیده شکل میگیرد، مانند محیط روانی و فیزیولوژی، محیط طبیعی، محیط اجتماعی، محیط فرهنگی که ازآنها متاثر می­ شود. به همین علت خودآگاهی او شامل دایره­های متعددی است، مانند آگاهی از وجود خودش، آگاهی از تعلقش به گروه، قشر یا ملیت خاص، آگاهی او از این که به شهر، منطقه یا جغرافیای طبیعی خاصی تعلق دارد. اما چگونگی تعامل انسان با این محیط­های گوناگون، به مقدار زیادی، ناخودآگاهانه است و میزان و چگونگی روابط متقابل و تاثیر و تاثر انسان با این محیط­ها برای او روشن نیستند (هانت، 1987). بنابراین، لزوم آموزش مهارت‌های شناختی، اجتماعی، محیطی در زندگی فرد مطرح می‌شود. این‌که چگونه و با چه‌ کیفیتی در جمع حضور یابد و رفتارهای گروهی‌ متناسب و مقبولی را از خود بروز دهد و آگاهی بیشتری در زمینه ­های مختلف کسب کند. سه مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، بهزیستی اجتماعی و نگرش‌های زیست محیطی هرکدام جنبه هایی از آگاهی انسان در محیط اجتماعی را بیان می­ کنند و می­توان گفت وجه مشترک همه آنها آگاهی یا شناخت می­باشد.

باتمان و ارگان (1983) برای اولین بار اصطلاح رفتار شهروندی سازمانی (OCB) را وضع کردند و آن را این گونه تعریف نمودند: رفتار فردی که داوطلبانه است، بطور صریح یا ضمنی  توسط سیستم رسمی پاداش برانگیخته نشده­است، و کارایی سازمان را افزایش خواهد داد. هم­چنین تمایل کارکنان به انجام رفتارهایی که فراتر از الزامات رسمی نقش و جایگاه­شان می­باشد نیز به عنوان یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده رفتار شهروندی سازمانی شناخته شده­است در دنیای پر رقابت کنونی، سازمان­ها پیوسته در جستجوی شیوه ­های جدیدی برای حداکثر کردن عملکرد و تلاش کارکنان­شان هستند. با وجود افزایش استفاده از تکنولوژی اطلاعات، بازهم در عملکرد کارایی سازمان شکاف وجود دارد. اکنون قویاً این اعتقاد وجود دارد که عملکرد کارایی سازمان تا حدود زیادی به تلاش کارکنان که فراتر از الزامات تعریف شده، نقش می­باشد بستگی دارد.

سازمان­ها به ویژه سازمان­ها در کشورهای جهان سوم که نیازمند جهشی عمده در کارآمدی می­باشند بایستی زمینه را به گونه­ ای فراهم کنند که کارکنان و مدیران­شان با طیب خاطر تمامی تجربیات، توانایی­ها و ظرفیت­های خود را در جهت اعتلای اهداف سازمانی بکار گیرند. این امر میسر نخواهد شد مگر آنکه اصول و قواعد مربوط به رفتار شهروندی سازمانی شناسایی و بسترهای لازم برای آموزش و پیاده سازی اینگونه رفتارها فراهم گردد(همان منبع).

مفهوم دیگری که به آگاهی اجتماعی فرد مربوط می­ شود، بهزیستی اجتماعی است. کییز (1998) بهزیستی اجتماعی را به عنوان گزارش شخصی افراد از کیفیت ارتباطات آنها با دیگران تعریف می‌کند. مدل چند وجهی کییز و شاپیرو(2004) از بهزیستی‌ اجتماعی شامل پنج جنبه می‌شود که میزان کارکرد بهینه‌ افراد را در عملکرد اجتماعی آنها معلوم می‌کند. پنج عنصر یا جنبه‌ بهزیستی اجتماعی از نظر کییز، یعنی پیوستگی‌، یکپارچگی، پذیرش، مشارکت و شکوفایی تا اندازه‌ای به سلامت روان مربوط هستند. از نظر او شناخت و پذیرش دیگران، عنصر پذیرش و ارزش فرد به عنوان یک شریک اجتماع‌ عنصر تشریک مساعی و سرانجام باور به تحول مثبت اجتماعی عنصر شکوفایی بهزیستی اجتماعی‌ است. این عناصر می‌توانند وحدت اجتماعی، تشریک مساعی، پیوند اجتماعی و حس ظرفیت برای‌ رشد مداوم جامعه و میزان راحتی افراد را در پذیرش دیگران ارزیابی کنند و در مجموع وجود یا عدم وجود سلامت روان را مطرح می‌کنند (کییز، 2005).

بعد دیگری ازآگاهی که امروزه با سرعت زیاد تکنولوژی و صنعت به کنترل و نظارت مداوم نیاز دارد، نگرش‌های زیست محیطی می باشد. مفاهیمی چون شناخت نگرش ورفتار به شدت به یکدیگر مرتبط هستند. چالش­های پیش روی روان­شناسی حفاظت از محیط زیست قابل توجه هستند. یکی از کمک­های اساسی روان­شناسی به نگهداری از محیط زیست را می­توان کمک به تأکید بر قابلیت­های انسان و به کارگیری آن دانست. ما به لحاظ روان­شناختی از طرق بسیاری با دنیای زندۀ بزرگتر پیوند داریم. شاید این به شیوه­ هایی که حتی ما از آن آگاه نیستیم (از قبیل مزایای مرتبط با بهداشت روان که از صرف وقت در طبیعت حاصل می­ شود یا یک حس غیرقابل نام­گذاری اما نیرومند نسبت به یک مکان)، یا به طرقی که ما کاملاً از آن آگاهیم (مانند زمانی که از یک نوع هویت محیطی برخورداریم که برای تعاملات اجتماعی ما از اهمیت قابل توجه برخوردار است)، اتفاق بیافتد (کلایتون به نقل از؛ صفاری­نیا و همکاران، 1390).

در حوزه رفتارهای زیست محیطی بیشتر از هر موضوع دیگر در مورد نگرش زیست محیطی مطلب و پژوهش انجام شده داریم. بسیاری ازمردم به خاطر نگرش‌های خود حتی جان خود را نیز از دست می دهند. طرفدار حفظ محیط زیست و هوای پاک بودن، طرفدار بازیافت مواد و کنترل جمعیت بودن همه نمونه­هایی از نگرش افراد می­باشد.

همان­طور که ملاحظه می­ شود سه مفهوم رفتارشهروندی، بهزیستی اجتماعی و نگرش‌های زیست محیطی هرکدام جنبه­ هایی از آگاهی انسان در محیط اجتماعی را بیان می­ کنند و می­توان گفت وجه مشترک همه آنها آگاهی یا شناخت می­باشد. برای کنترل ، تغییر و یا ایجاد هرکدام از این مفاهیم آشنایی با مهارت­ های ذهنی یا شناختی و فراشناختی امری ضروری به نظر می­رسد. در دیدگاه یادگیری شناختی، به واسطه­های شناختی در شکل­ گیری نگرش­ها تاکید شده است. در این دیدگاه ­ها به کیفیت استدلال، تفکر، نحوه پردازش اطلاعات، آموزش مهارت ­ها برای تغییر و ایجاد نگرش­ها و پردازش شناختی توجه شده است. طبق این رویکرد شیوه­ هایی چون آموزش، آگاهی دادن، تعهد، توافق و تاثیر رفتاری برای تغییر نگرش ارائه شده ­اند. بنابراین می­توان از آموزش­های مختلف برای ایجاد و تغییر رفتار شهروندی سازمانی، بهزیستی اجتماعی و نگرش‌های زیست محیطی استفاده کرد. که در این پژوهش به بررسی اثر بخشی دو روش فراشناخت و ذهن آگاهی خواهیم پرداخت. زیرا تحقیقات گذشته نشان داده­اند که این دو روش در زمینه تغییر و اصلاح شناخت­ها و یادگیری مطالب اثرات مفیدی داشته اند. همچنین هر دو روش از مولفه های مشترکی چون خود تنظیمی و خودکنترلی استفاده می­ کنند. در حالی­که تفاوت­هایی در روش­ها و راهبردها با هم دارند (ولز، 2005).

 فراشناخت اصلاحی است که اولین بار توسط فلاول (1976) به کار رفت تا دانش فرد در مورد فرایندهای شناختی و اینکه چگونه می­توان از آنها برای دستیابی به یک هدف یادگیری به طور مطلوب استفاده کرد، اشاره دارد. درسال­های اخیرتاکید زیادی برآموزش با هدف پیش­برد مهارت­ های فراشناختی و ترغیب فعالیت­های فراشناختی در بین افراد شده­است. یادگیری “راهبردهای شناختی” و “فرا شناختی” را در بر می­گیرد. راهبردهای شناختی به راهبردهایی که افراد برای یادگیری به خاطرسپاری، یاد­آوری و درک مطلب از آنها استفاده می­ کنند اشاره دارد. این راهبردها هم برای تکالیف ساده و حفظ کردنی و هم برای تکالیف پیچیده­تر که به درک و فهم نیازمندند کاربرد دارد (بمبوتی، 2008). فراشناخت یک مفهوم چند وجهی است. این مفهوم دربرگیرنده دانش (باورها)، فرایندها و راهبردهایی است که شناخت را ارزیابی، نظارت یا کنترل می­ کند (موسس و بیرد، 2002). بیشتر فعالیت­های شناختی به عوامل فراشناختی بستگی دارند که برآنها نظارت دارند و کنترل­شان می­ کنند. علاوه براین، اطلاعاتی که از نظارت فراشناخت منشعب می­شوند اغلب به صورت احساسات ذهنی تجربه می­شوند که می­توانند بر رفتار اثر بگذارند. با توجه به تعاریف می­توان دریافت که مهارت­ های فراشناختی به عنوان یک پردازشگر اطلاعات، نظم دهنده، مهار کننده و نظارت کننده سایرجنبه­ های شناختی محسوب می­ شود. راهبردهای فراشناختی‌، تدابیری هستند برای نظارت بر راهبردهای شناختی و هدایت آنها راهبردهای فراشناختی عمده را می‌توان در سه دسته قرار داد:

1- راهبردهای برنامه‌ریزی‌: شامل تعیین هدف برای یادگیری و مطالعه تحلیل‌ چگونگی برخورد با موضع یادگیری و انتخاب راهبردهای یادگیری مفید است.

2- راهبردهای کنترل و نظارت‌: ارزشیابی یادگیرنده از کار خود برای آگاهی یافتن‌ از چگونگی پیشرفت خود، مانند نظارت بر توجه به هنگام خواندن یک متن، از خود سؤال پرسیدن به هنگام مطالعه.

3- راهبردهای نظم‌دهی: این راهبردها، باعث انعطاف‌پذیری در رفتار یادگیرنده‌ می‌شوند و به او کمک می‌کنند تا هر زمان که برایش ضرورت داشته­باشد، روش و سبک یادگیری خود را تغییر دهد (سیف، 1380). برنامه‌ریزی، نظارت و نظم‌دهی، سه مهارت اساسی هستند که به ما اجازه می‌دهند دانش فراشناختی را برای تنظیم تفکر و یادگیری به کار بریم (وولفولک، 2001).

مجهز کردن افراد به مهارت ­ها و راهبردهای فراشناختی، آنان را قادر می­سازد با افزایش آگاهی در مورد رفتار شهروندی سازمانی، بهزیستی اجتماعی و نگرش‌های زیست محیطی و سپس کنترل ونظارت مناسب برآنها، خواسته ها و انتظارات عدیده موقعیت­ها ی سازمانی، شرایط اجتماعی و زیست محیطی را برآورده سازند.

مفهوم دیگری که به آگاهی شناختی، اجتماعی ومحیطی انسان کمک می­ کند ذهن آگاهی می باشد. ذهن آگاهی به عنوان فرایند توجه کردن به تجارب لحظه به لحظه و همچنین به عنوان ترکیب خودتنظیمی توجه با نگرش کنجکاوانه، پذیرا بودن، و پذیرش تجارب فرد توصیف شده است. همچنین چنانکه کابات زین (2003) می گوید ذهن آگاهی به معنای توجه کردن به طریقی خاص، معطوف به هدف، در زمان حال و بدون قضاوت و پیشداوری است. از طریق تمرین ذهن آگاهی فرد می آموزد که در لحظه، از حالت ذهنی خود، آگاهی داشته و توجه خود را به شیوه ­های مختلف متمرکز کند.

منطق ذهن آگاهی، حفظ مهارت ­هاست که به شخص این امکان را می دهد که به صورت هدفمند از هدایت خودکار که طی فرایند نشخوار فکری عادت شده شکل می­گیرد، رها شود. بدین ترتیب توجه فرد به واقعیت در لحظه جلب می شود واحتمال بازنمایی گسترده برای حل مساله پدید می آید (خوش لهجه، 1390).

آموزش ذهن آگاهی مستلزم یادگیری فراشناختی واستراتژی­ های رفتاری جدید برای متمرکز شدن روی توجه وجلوگیری از افکار خودکار وباعث گسترش افکار ونگرش‌های جدید و کاهش هیجانات ناخوشایند و در نتیجه ایجاد رفتارهای جدید است (کارجد، 2003). هم اینکه فرد در ذهن آگاهی آموزش دید، می تواند آن را در طی انواع فعالیت­ها به کار گیرد. ذهن آگاهی باعث می شود هر فعالیتی که فرد در آن درگیر است به چشم انداز وسیعی در فهم وجود خودش منجر شود و افراد را قادر می­ کند به موقعیت­ها با تفکر پاسخ دهند و تکانشی عمل نکنند.

تمرین­های ذهن­آگاهی منجر به سوگیری مثبت می­شوند. سوگیری مثبت یک فرایند ارزیابی شناختی است که با بهره گرفتن از آن، افراد هم به محرک­های مثبت تر توجه می­ کنند و هم محرک­های خنثی را بیشتر با واژه­ های هیجانی مثبت ارزیابی می­ کنند. چندین تئوری شرایطی را توصیف کرده ­اند که در آن افراد ممکن است سوگیری مثبت را تجربه کنند. وقتی که انگیزه فرد کمتر به طرف آینده متمرکز شود و بیشتر مبتنی بر زمان حال باشد، افراد به گونه ای مثبت تر به طرف همه محرک­ها جذب می­شوند. سوگیری مثبت، توجه به محرک­های موجود در زمان حال را افزایش می­دهد و به این ترتیب محرک­هایی که قبلاً خنثی ارزیابی می­شدند، به گونه­ ای مثبت ارزیابی می­شوند (خوش لهجه، 1390).

از جمله آموزش­هایی که می ­تواند در این زمینه­ها مفید باشد آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر افزایش رابطه[48] (MBRE) است که توسط کارسون[49] و همکاران (2004) طراحی شده می ­تواند در ارتقاء وتغییر مثبت و ارتقاء نگرش­ها و رفتارهای زیست محیطی مفید باشد. تحقیق نشان داده است که درمان ذهن آگاهی به عبارت دیگر ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس[50] (MBSR) و ذهن آگاهی مبتنی برشناخت درمانی[51] (MBCT) می تواند درد را کاهش داده، علائم را کم کند، و سلامت جسمانی کلی را در جمعیت­های بالینی با وضعیت­های سلامتی مختلف افزایش دهد (کارمدی و بیر[52]، 2008، نگتسان[53] و همکاران، 2010). مراقبه ذهن آگاهی با کاهش سوء مصرف مواد و الکل (چیسا و سراتی[54]، 2010)، کاهش اضطراب (سیرس و کراس[55]، 2009)، افسردگی، نگرانی  و استرس (دلگادو[56] و همکاران، 2010) در جمیعیت­های غیر بالینی همراه بوده است.

 همچنین آموزش مهارت ­ها اجتماعی با رویکرد فراشناختی[57] (MASST)  شینکر[58] و همکاران (2002) نیز در حل مسایل اجتماعی و محیطی اثر گذار است. دیره و بنی جمالی (1388) توسعه راهبردهای شناختی و فراشناختی را لازمه ادراک خود کارآمدی[59] می­دانند.  اثر بخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر اضطراب امتحان (ابولقاسمی و همکاران، 1388) خود کار آمدی (خرازی، 1387، یوسف زاده، 1391) افزایش عزت نفس تحصیلی (زارعی و همکاران، 2012) هشیاری و خود کنترلی (نولن و مورگان[60]، 2000) تایید شده است. مهارت­ های اجتماعی رفتارهایی هستند كه فرد را قادر به تعامل مؤثر و اجتناب از پاسخ­های نامطلوب نموده و بیانگر سلامت رفتاری اجتماعی افراد هستند. این مهارت ­ها ریشه در بسترهای فرهنگی و اجتماعی داشته و شامل رفتارهایی نظیر پیش­قدم شدن در برقراری روابط جدید، تقاضای كمك نمودن و پیشنهاد برای كمك به دیگران است (گرمارودی و وحدانی، 1385).

 بنابراین می­توان انتظار داشت که افراد با آموختن ذهن آگاهی در زمینه ­های اجتماعی به خلق مثبت و بهزیستی اجتماعی بیشتری برسند. همچنین درموقعیت­های شغلی وشهروندی رفتارهای فرانقشی مفیدی ازخود نشان دهند و با افزایش سوگیری مثبت نسبت به محیط زندگی و محرک­های محیطی، نگرش زیست محیطی مثبت تری کسب کنند. با توجه به اینکه اکثر پژوهش­های انجام شده قبلی در حوزه فراشناخت بیشتر معطوف به یادگیری وآموزش بوده است، دراین پژوهش جنبه­ های جدیدتری از اثرات و فایده­های مهارت­ های فراشناخت مانند بهزیستی اجتماعی، ذهن آگاهی و نگرش‌های زیست محیطی به طور نوآورانه­ای دراین پژوهش مورد ارزیابی قرار می گیرند. هم­چنین در مورد ذهن آگاهی هم می­توان گفت اکثر پژوهش­های قبلی بر فایده­های فردی تمرینات ذهن آگاهی پرداخته­اند. اما در این پژوهش جنبه­ های اجتماعی و بین­فردی ذهن آگاهی را مورد سنجش قرار می­گیرد که کمتر مورد توجه بوده ­اند.

[1] – Personal and social trauma

[2] – Environmental problems

[3] – Abnormalities

[4] – Social Problem

[5] – Objective position

[6] – Subjective interpretation

[7] – Gould

[8] -Social values

[9] -Merton

[10] -Social Life

[11] -Self-awareness

[12] -Hunt

[13] -Organizational Citizenship Behavior

[14] -Social Well-being

[15] -Enveronmental Attitud

[16] -Bathman & Organ

[17] -Volunteer

[18]-Organizational goals

[19] -Keyes

[20] -Shapiro

[21] -Coherence

[22] -Integration

[23] -Acceptance

[24] -Participation

[25] -Actualization

[26] – Social Integration

[27] -Conservation Environmental psychology

[28] -Mental Health

[29] -Environmental behavior

[30] – Recycled Materials

[31]- Crowd Control

[32] -Self- regulation

[33] -Wells

[34] -Fallavel

[35] -Metacognitive skills

[36] -Bemboty

[37] -Monitoring

[38] -Moses & Baird

[39] -Planning Strategies

[40] -Control strategies and monitoring

[41] – Regulation strategies

[42] – wolforek

[43] – Kabat Zin

[44] – Automated Guided

[45] – Karged

[46] – Positive bias

[47] – Neutral stimuli

[48] – Mindfulness-Based Relationship Enhancement Training

[49] – Carson

[50] – Mindfulness-based stress reduction

[51] – Mindfulness-based Cognitive Therapy

[52] – Karmdy & Bear

[53] – Ngtsan

[54] – Chesa & Sraty

[55] – Seiras and cross

[56] – Delgado

[57] – Metacognitive approach to Social skills Training

[58] – Sheinker

[59] – Self-Efficacy

[60] – Nolen and Morgan

[1] -Describe

[2] -Explain and Predict

[3] -Mindfulness

[4] -Metacognition

[5] -Educational Approaches

[6] -Moment to moment

[7] – Unpleasant emotions

[8] – Impulsive

[9] – Overlap

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:56:00 ب.ظ ]