عنوان                                               صفحه

… 2

1-1- ریشه لغوی افیولیت… 2

1-2- سن و پراکندگی کمپلکس‌های افیولیتی در جهان.. 4

1-3- نحوه تشکیل افیولیت‌ها 5

1-4- سکانس افیولیتی.. 6

1-5- ارزش اقتصادی فلزی.. 10

1-6- ساز و كارهای جایگیری افیولیت‌ها 12

1-6-1- فرارانش لیتوسفر اقیانوسی بر روی حاشیه غیرفعال قارهای یا سنگ‌های كمان.. 12

1-6-2- دو نیم شدن و تراست بخش بالایی یک زبانه فرورونده بر روی كمان پیشین.. 13

1-6-3- جمع شدن پوسته اقیانوسی جوان حوضه پشت كمانی و تشكیل گوه فزاینده. 13

1-7- شرایط تشکیل کانسارهای کرومیت… 18

1-8- انواع كانسارهای كرومیت… 19

1-8-1- کانسارهای ماگمایی.. 20

1-8-2- کانسارهای کرومیت پلاسری.. 25

1-8-3- کانسارهای لاتریت آهن- کرومیت… 25

1-9- ساخت پوسته­ای افیولیت­ها (نوع LOT و HOT) 25

1-10- زمین­ شناسی و پراکندگی کانه در ایران.. 26

1-11- مطالعات پیشین.. 32

1-12- روش­های پژوهش…. 33

1-13- اهداف پژوهش…. 34

.. 36

2-1- موقعیت جغرافیایی منطقه موردمطالعه. 36

2-2- راه های دسترسی به منطقه. 38

2-3- زمین­ شناسی عمومی استان سمنان.. 39

2-4- زمین‌شناسى عمومى  فرومد. 43

2-4-1- زمین­ شناسی منطقه میرمحمود. 46

… 56

3-1- مقدمه. 56

3-2- بررسی­های صحرایی.. 56

3-3- پتروگرافی کرومیتیت­ها و پریدوتیتهای میزبان.. 58

3-3-1- دونیت… 60

3-3-2- ورلیت… 64

3-3-3- کرومیتیت… 66

3-3-4- هارزبورژیت… 68

3-4- بافت­های موجود در کرومیت­های منطقه فرومد. 70

3-4-1- بافت و ساخت افشان.. 70

3-4-2- بافت واکنشی.. 71

3-4-3- ساخت نودولار. 72

3-4-4- بافت تودهای.. 72

3-4-5- بافت کششی.. 73

3-4-6- بافت سوپرژن.. 73

3-4-7- بافت اسکلتی.. 74

3-4-8- بافت جریانی.. 74

3-4-9- بافت کاتاکلاستیک… 74

3-4-10- بافت لکه­ای.. 75

3-4-11- بافت و ساخت میلونیتی.. 75

3-4-12- ساخت نواری.. 75

… 83

4-1- مقدمه. 83

4-2- روش تحقیق.. 84

4-2-1- آنالیز الکترون میکروپروب (EPMA). 84

4-3- مذاب گوشته­ای.. 87

4-3-1- پریدوتیت­های اسپینل­دار. 87

 

 

4-4- ژنز کرومیتیت فرومد. 88

4-4-1- محیط تکتونیکی و ترکیب مذاب به­صورت تابعی از روابط بین Ti- Al 89

4-4-2- مذاب مادر (Parental melt). 91

4-5- جایگاه زون سوپرا سابداکشن.. 95

4-1- کانی­های گروه اسپینل.. 95

4-2- فرایندهای ساب سالیدوس موثر در توزیع عناصر. 98

4-3- شیمی کانی­ها 99

4-4- اسپینل­های کروم­دار. 99

4-4-1- عدد کروم در اسپینل­ها 105

4-5- شیمی سیلیکات­های میزبان.. 107

4-5-1- اولیوین.. 107

4-5-2- کلینوپیروکسن و اورتوپیروکسن.. 117

… 125

5-1- مقدمه. 125

5-2- مطالعات پتروگرافی و کانی­شناختی.. 125

5-3- شیمی کانی­ها 126

5-4- ژنز کرومیتیت فرومد. 127

5-5- نتیجه ­گیری.. 130

5-6- پیشنهاداتی برای مطالعات آتی.. 131

.. 132

1-1- ریشه لغوی افیولیت

اهمیت شناسایی افیولیت‌ها در، تحلیل محیط تكتونیكی، مطالعه پوسته اقیانوسی، شناسایی ذخایر اقتصادی موجود در آن‌ ها، مطالعات دیرینه شناسی و غیره است. بدین منظور باید مطالعات سنگ­شناسی، دیرینه شناسی، سن سنجی و مطالعات ساختاری و تكتونیكی صورت گرفته و سپس به تحلیل و اثبات مکانیسم‌های مرتبط با جای­گیری افیولیت­ها پرداخته شود. نام افیولیت توسط «برونیار (1827) برای توصیف سرپانتینیت‌ها ابداع شد. وی این نام را از لغت یونانی قدیمی افی به معنی مار و لیت هم که به معنی سنگ است، گرفت. پس از نام‌گذاری افیولیت‌ها توسط (برونیار، استینمن 1906) مفهوم مجموعه یا سری سنگی افیولیت را بکار برد. این مجموعه سنگی اصولاً حاوی سنگ‌های اولترامافیک (مثل کانی سرپانتینیت و پریدوتیت)، گابرو، اسپیلیت و سنگ‌های وابسته است. او همچنین مشاهده کرد که این سنگ‌ها اصولاً در چرت‌ها و رسوبات پلاژیک مستقر شده‌اند یا با آن‌ ها وابستگی دارند. در سپتامبر 1972 سازمان زمین شناسی آمریکا در مورد افیولیت کنفرانس بزرگی برگزار نمود. در همین کنفرانس قرار شد که نام افیولیت به یک مجموعه مشخص از سنگ‌های مافیک تا اولترامافیک اطلاق گردد.»

افیولیت‌ها توالی‌هایی از سنگ‌های مافیک و اولترامافیک پوسته و گوشته فوقانی هستند که در ارتباط با زون‌های فرورانش، به صورت تكتونیكی جابجا شده روی خشکی‌ها جای­گیری کرده‌اند و بخشی از پوسته اقیانوسی جوان یا حوضه پشت كمانی تلقی می‌شوند (Condie,1997). به طور كلی یک توالی ایده­آل افیولیتی به ترتیب از بالا به پایین شامل: رسوبات عمیق دریا (رسوبات بخش آبیسال، پلاژیك، یا هر دو و یا رسوبات آذر آواری)، بازالت‌های بالشی، دایك­های صفحه­ای دیابازی، گابرو متراكم (Cumulate) لایه­ای و سنگ‌های اولترامافیک یا گابرو (non-cumulate) به همراه دیوریت و پلاژیوگرانیت، تكتونیت اولترامافیک (عموماً هارزبورژیت)، می‌شود و بررسی این سکانس‌های تراست شده بر روی پوسته قاره­ای نقش مهمی را در مدل‌های تكتونیک صفحه­ای ایفا می­ کند و یكی از راه­های مطالعه لیتوسفر اقیانوسی به ویژه پوسته اقیانوسی قدیمی است (Condie,1997; Kearey and Vine, 1996).

افیولیت‌ها صفحاتی با واحدهای سنگی مشخصی هستند (Nicholson.K.N,2000) كه منشاً قیانوسی داشته و اغلب در كمربندهای تصادم صفحات اقیانوسی ایجاد می‌شوند (Kearey and Vine, 1996) ولی در اثر فرایندهای جای­گیری و گسلش­های فراوان یک توالی افیولیتی ایده آل را ندرتاً می‌توان یافت و اغلب، یا برخی از واحدها در آن‌ ها دیده نمی‌شود و یا به صورت افیولیت ملانژ (واحدهای افیولیتی به هم ریخته و همراه با میان لایه های رسوبی) دیده می‌شوند (Condie,1997) نظیر مجموعه افیولیت ملانژ Tangihua در نیوزلند (Nicholson.K.N,2000).

1-2- سن و پراکندگی کمپلکس‌های افیولیتی در جهان

شکل ‏1‑1- سن کمپلکس­های افیولیتی و میزان پراکندگی آن­ها در ادوار مختلف (اقتباس شده از Yildirim Dilek and Harald Furnes., 2011)

شکل ‏1‑2- کمربندهای افیولیتی در مناطق مختلف جهان (اقتباس شده از Yildirim Dilek and Harald Furnes., 2011

1-3- نحوه تشکیل افیولیت‌ها

وجود افیولیت‌ها و پراکندگی آن‌ ها در اغلب قاره‌های دنیا نشان می‌دهد که در جای­گیری بخش اعظم آن‌ ها پدیده تصادم قاره- قاره دخیل بوده و اقیانوس مابین دو قاره در اثر فرایند فرو رانش از بین رفته و در حین تصادم بخش‌هایی از پوسته اقیانوسی بر روی حاشیه غیر فعال رانده شده‌اند. عدم وجود دگرگونی حرارتی قابل توجه در مرز تماس آن‌ ها با رسوبات بیانگر فرورانش آن‌ ها در حالت سرد می‌باشد.

در اثر تغییرات مکرر تکتونیکی و یا در زون­­­­­­­های فرورانش پر شیب، افیولیت‌ها به ملانژهای تکتونیکی تبدیل می‌شوند و به دلیل سرپانتینی­شدن بخش اولترامافیک قاعده‌ای، واجد خاصیت پلاستیکی شده و به راحتی تغییر شکل می‌یابند. سرپانتینی­شدن به تحرک افیولیت ملانژ کمک کرده و ورود قطعات سنگ‌های درون­گیر و بیگانه به داخل سکانس افیولیتی را تسهیل می­ کند.

4- سکانس افیولیتی

امروزه افیولیت‌ها و یا کمپلکس‌های افیولیتی به مجموعه شماتیکی اطلاق می‌گردد که روند پیدایش و تکوین آن از پایین به بالا دارای ویژگی­های زیر است:

 1- پریدوتیت‌های متورق که متحمل تغییر شکل­های تکتونیکی در حالت جامد در درجه حرارت بالا و فشار بالا را شده‌اند. (HP-HT)

2- گابروها و پریدوتیت‌های لایه لایه با ساختمان­های متراکم و توده­ای (متبلور شدن مجزا و نهشته­های متوالی، چگالی مواد سازنده، بلورهای موجود در اتاق ماگما)

3- بازالت‌های بالشی یا پیلولاواها ( Pillow- lavas) یا مواد خروجی زیر دریایی، سن گدازه‌ها معمولاً قابل تشخیص است (در لابلای رسوبات دریایی).

اما سطوح مواد متراکم و توده­ای و پریدوتیت‌های متورق قابل تشخیص نمی‌باشد، برای این منظور می‌بایست سن متبلور شدن مواد ماگمایی و زمان تحولات تکتونیکی منطقه را مورد بررسی قرار داد.

به طور کلی سکانس افیولیتی یا پوسته اقیانوسی به ترتیب از پایین به بالا شامل همه یا بخشی از واحدهای ذیل می‌شوند:

تكتونیت اولترامافیك: این مجموعه دگرگونی كه در قاعده افیولیت قرار دارد و نقش اساسی را در جای­گیری آن ایفا می‌کند دارای ویژگی‌های ذیل است:

1) ضخامت 100 تا 500 متری و توسعه جانبی ده‌ها تا صدها كیلومتر (Condie,1997).

2) كاهش مشخص درجه دگرگونی از بالا به پایین (Condie,1997).

3) شدیداً تغییر شكل یافته و دارای فولیاسیون تكتونیكی مشخص (Condie,1997).

4) حاوی عدسی‌های دونیت و كرومیت می‌باشد و عموماً شامل سنگ‌های اولترامافیک نظیر هارزبورژیت و لرزولیت توده­ای، دایک‌های ورلیتی، اولیوین لایه­ای و ارتوپیروكسن گابرو، به شكل خردشده و سرپانتینیتی همراه با رسوبات دگرگونی شده است كه منشأ دگرگونی آن‌ ها دمای گوشته در زیر افیولیت و دمای جای­گیری افیولیت است (Dewandel,2003; Whattam et al 2006)، در برخی موارد نظیر افیولیت Josephine در شمال غرب كالیفرنیا سرپانتینیتی­شدن سنگ‌های قاعده­ای پیش از جای­گیری افیولیت بوده بنابراین تصور می‌شود كه موهو قدیمه (Paleo-Moho) یک مرز سرپانتینیتی بوده است (Condie,1997).

گابرو متراكم (Cumulate) لایه­ای و سنگ‌های اولترامافیك: این واحد شامل گابروهای با بافت متراكم است كه از نظر تركیب حالت لایه­ای داشته و در اثر تبلور تفریقی شكل گرفته‌اند (Condie,1997).

گابرو (non-cumulate) به همراه دیوریت و پلاژیوگرانیت: پلاژیوگرانیت­ها تونالیت­های حاوی كوارتز، پلاژیوكلاز سدیک و میزان كمی سیلیكات مافیک هستند كه به صورت سیل، دایک و یا توده­های كوچك جای­گیری کرده‌اند و همراه دیوریت­ها در اثر تبلور تدریجی در محفظه ماگما تشكیل شده‌اند (Condie,1997; Whattam et al 2006). پلاژیوگرانیت در اغلب افیولیت‌ها، به خصوص افیولیت‌های با منشأ تیغه میان اقیانوسی، وجود داشته و به دلیل داشتن كانی زیركن كه حاوی عناصر اصلی U-Pb است و در تعیین سن دقیق زمان جای­گیری افیولیت استفاده می‌شود، نقش اساسی را در بررسی افیولیت‌ها داراست.

دایک‌های صفحه­ای دیابازی و بازالت‌های بالشی: ضخامت صفحات بین 1 تا 3 متر بوده و تركیبی در بازه دیوریت تا پیروكسنیت دارند، مرز پایین این صفحات با بخش زیرین مشخص یا تدریجی و با بخش بالایی تدریجی است (Condie,1997).

بازالت‌های بالشی از چند متر تا 2 كیلومتر ضخامت داشته، به صورت جریان‌های بالشی یا برش‌های هیالوكلاستیک تشكیل شده‌اند و اغلب تركیب توله­ایتی دارند (Condie,1997; Whattam et al 2006).

شکل ‏1‑3- a- نمایی از قسمت بالایی گوشته و پوسته اقیانوسی b- نمایی ایده آل از یک سکانس کمپلکس افیولیتی و مقایسه کامل بودن این سکانس در افیولیت‌های مناطق مختلف جهان (بودیه و نیکلاس 1985)

1-1- ارزش اقتصادی فلزی

    افیولیت‌ها در بخش‌های عمیق (حد فاصل گوشته و پوسته) دارای ذخایر اقتصادی نظیر نیكل و سولفیدهای پلاتین و كرومیت (به شكل انبانه­ای و ستونی در میان سنگ‌هایی چون هارزبورژیت و دونیت) هستند كه احتمالاً در اثر ذوب بخشی گوشته یا تبلور بخشی در اتاق ماگمای زیر پشته­های میان اقیانوسی تشكیل شده باشند و در بخش‌های بالاتر حاوی ذخایر مس و آهن نوع قبرس است (شکل 1-5 و 1-6) (Kearey and Vine, ).

مقدمه. 2

1-1- تاریخچه شیف بازها 3

1-2- روش تهیه لیگاند های شیف باز 4

1-3- طبقه بندی لیگاند های شیف باز 4

1-4- اهمیت و کاربردهای مهم کمپلکس های سنتز شده با لیگاند های شیف باز 5

1-4-1- خواص مغناطیسی کمپلکس های شیف باز 6

1-4-2-خواص کاتالیزگری کمپلکس های شیف باز 6

1-4-3-خواص دارویی کمپلکس های  شیف باز 7

1-4-4-خواص فلوئورسانسی کمپلکس های شیف باز 8

1-4-5- خواص نوری غیر خطی.. 8

1-4-6- فعالیت آنزیمی.. 8

1-5- مطالعات تئوری کمپلکس های شیف باز 9

 فصل دوم:شیمی محاسباتی

2-1- شیمی محاسباتی 25

2-2- تقریب هارتری – فوک.. 25

2-3- دترمینان اسلیتر. 28

2-4- اصل تغییر. 29

2- 5- نظریه عامل دانسیته ……….. 34

2-5-1- دانسیته الکترون. 35

2-5-2- قضیه کوهن – هوهنبرگ.. 36

2-5-3- معادلات كوهن- شام. 38

2-6- تقریب های دانسیته موضعیLDA ودانسیته موضعی اسپینی LSDA.. 40

2-7- تقریب گرادیانی تعمیم یافته GGA.. 41

2-8- روش های گرادیان مرتبه بالاتر یا (meta  GGA) 42

هیبریدی.. 42

2-10- سری های پایه. 43

2-10-1- سری پایه كمینه. 45

2-10-2- سری های پایه همبستگی- سازگار 45

2-10- 3- سری های پایه قطبش شده و نفوذ 46

2-11- نظریه اختلال مولر-پولست.. 46

2-12- آنالیز جمعیعت مولیکن.. 50

 فصل سوم:روش کار

3-1- بخش تجربی.. 53

3-1- 1- دستگاه ها، تجهیزات و مواد استفاده شده 53

3-2- سنتز مواد 54

3-2- 1- سنتز پیش ماده 1و2دی (اورتو-آمینوتیوفنوکسی)اتان. 54

3-2- 2- تهیه لیگاند 1و2- دی [N-2- تیوفنوكسی- پیریدین- 2- كربوكسالدهید] اتان (L) 54

3-2-3- سنتز کمپلکس کبالت پرکلرات ………………….. 55

3-2- 4- سنتز کمپلکس مس پرکلرات …………………….. 55

3-2-5 – سنتز کمپلکس نیکل پرکلرات …………………………… 56

3-2- 6- سنتز کمپلکس روی پرکلرات …………………….. 56

3-3-اندازه گیری هدایت الکتریکی کمپلکس ها 74

3-4-  ساختار مولكولی و کریستالی كمپلكس ……………………… 74

فصل چهارم:بخش محاسباتی

 

 

 (M=Cu,Co,Ni,Zn) 79

4-2- مشخصات ساختاری بهینه شده لیگاند وکمپلکس ها 85

4-3- بار مولیکن.. 91

4-4- دانسیته اسپینی اتمی بعضی از اتم های لیگاند وکمپلکس های بهینه سازی شده شده 94

4-5- بررسی طول موج ماکزیمم جذب در ساختار لیگاند و کمپلکس ها 95

4-6- بررسی فرکانس های ارتعاشی در ساختار لیگاند وکمپلکس های آن. 96

4-7- آنالیز ساختاری کمپلکس با بهره گرفتن از شاخص هندسی ……. 97

 فصل پنجم:نتیجه گیری

5-1- بررسی مشخصات ساختاری کمپلکس ها :طول پیوند،مرتبه پیوندوزاویه پیوند. 100

(M=Cu,Co,Ni,Zn. 100

(M= Co,Ni, Cu,Zn. 101

(M=Cu,Co,Ni,Zn. 102

(M=Cu,Co,Ni,Zn. 102

5-4- بررسی بارمولیکن.. 103

5-5- بررسی شکاف انرژی در لیگاند و کمپلکس های سنتز شده 105

5-6- بررسی دانسیته اسپینی الکترونی لیگاند وکمپلکس های سنتز شده 105

5-7- نتیجه گیری کلی.. 105

5-8- پیشنهادات برای تحقیقات بعدی.. 106

منابع  107

مقدمه

 انتخاب گروهای گوگردی و نیتروژنی در متالو آنزیم های متنوع توجه قابل ملاحظه‌ای را در شیمی تركیبات فلزات واسطه برانگیخته است كه در این راستا، كمپلكس‌های شیف‌ باز فلزات واسطه دارای دهنده‌های گوگردی و نیتروژنی تحت بررسی های ساختاری قرار گرفته و به عنوان مشابه ‌هایی برای بررسی خواص آنزیم ها مورد مطالعه قرار گرفته ‌اند. یون های فلزات واسطه نظیر كبالت (II)، منگنز  (II)، آهن (II) و مس (II) دارای كمپلكس‌ های شیف باز دارای عملكرد های متنوعی می‌باشند. برخی از آن ها توانایی اتصال برگشت ‌پذیری با مولكول اكسیژن دارند، بنابراین به عنوان مدل هایی، در مطالعه ی تثبیت برگشت‌ پذیر اكسیژن از طریق حامل های طبیعی آن ( هموگلوبین، هموسیانین و…) به كار گرفته می‌شوند. دیگر كمپلكس‌ها  به خاطر توانایی آن ها به عنوان كاتالیست ممكن است به عنوان مدل هایی در مطالعة اكسیدازها، پراكسیدازها و مونو  و دی اكسیژنازها به كار روند. همچنین رفتار شیمیایی كمپلكس‌های شیف باز با فلزات واسطه‌ به خاطر فعالیت كاتالیزوری آن ها در برخی فرایند های صنعتی و بیوشیمیایی مورد توجه بوده‌اند. (JudithAnn R, 2004) با توجه به اهمیت شیف ‌بازها و كمپلكس‌های آن ها، هدف ما در این پروژه تهیه ی كمپلكس‌ های شیف‌باز بر پایه پیریدین-2- کربوکسالدهید  با شش اتم دهنده N4S2 با برخی از فلزات واسطه و بررسی ساختار الکترونی آن ها  با بهره گرفتن از روش های محاسباتی  تئوری عامل دانسیته DFT و  ab initio می باشد.

در فصل اول به تاریخچه شیف باز ها، روش تهیه لیگاند های شیف باز،کاربردهای آن ها و مطالعاتی که در رابطه با کمپلکس های شیف بازها با یون های فلزی نیکل،مس،کبالت وروی انجام گرفته، اشاره می شود.

1-1- تاریخچه شیف بازها[1]

   در سال 1840، یورگنسن، ورنر و اتلینگ، محصول بلوری سبز تیره ای را از واکنش مس استات (II)، سالسیل آلدئید و آمین جدا کردند. این ماده بیس (سالسیل آلدیمینو) مس (II) بود. پس از این کار در سال 1869، هوگو شیف توانست با تغییر گروه های R و استفاده از مشتقات آریل، روش تهیه طبقه بندی شده ای برای سنتز این مولکول ها و کمپلکس های آن ها ارائه دهد. این تحول بزرگ باعث شد تا نام شیف باز به این ترکیبات شیمیایی داده شود. به طوری که اولین شیف باز سنتزی را به هوگوشیف[2] درسال 1869 نسبت داده اند. [1992،Amany]

   در دو دهه اخیر، شیف باز ها به عنوان لیگاندهای کی لیت کننده، یک نقش کلیدی را در شیمی کئوردیناسیون فلزات واسطه و همچنین فلزات گروه اصلی، ایفا کرده اند. این لیگاند ها  می توانند به راحتی، کمپلکس های پایداری را با اغلب یون های فلزات واسطه ایجاد کنند. این لیگاند ها اغلب از مسیرهای سنتزی مستقیم با بازده خوب و درجه خلوص بالا حاصل می­شوند. علت اینکه این لیگاند ها بیشتر از سایر لیگاند ها مورد توجه شیمی کئوردیناسیون می باشند به خواص الکترونی و حلالیت مناسب آن ها در حلال های رایج، دسترسی ساده برای تهیه آن ها و تنوع ساختاری گسترده این ترکیبات مربوط می شود. (Ashraf M. A, 2011  )

کمپلکس های فلزات واسطه با لیگاندهای شیف باز دهنده اکسیژن و نیتروژن به خاطر توانایی شان در داشتن پیکربندی های متنوع و تنوع ساختاری از اهمیت ویژه ای برخوردارند. کمپلکس های فلزی حاصل از لیگاندهای شیف بازی که دارای هر دو نوع اتم های دهنده سخت مثل اکسیژن و نیتروژن و اتم‌های دهنده نرم سولفور در ساختار شان هستند، اغلب خواص فیزیکی و شیمیایی جالبی نشان می‌دهند. همچنین سنتز و استفاده از شیف بازهای نا متقارن به عنوان کاتالیزگر برای انواع واکنش ها بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته است. Ramachandran , 2008))

ترکیب نا متقارن اجازه می دهد که هم خواص الکترونی و هم اثرات فضایی به طور هم زمان تنظیم شوند و به طور کلی عملکرد شیف باز را افزایش می دهد. در کمپلکس های شیف باز نا متقارن، فلز محیط شیمیایی مشابه با متالوپورفین را تجربه می کند و لذا می توان از لیگاند های شیف باز نا متقارن در مطالعه الگویی برای بررسی رفتار پورفیرینها، استفاده کرد. بسیاری از گروه های تحقیقاتی تلاش خود را بر سنتز و مطالعه لیگاند های شیف باز نا متقارن و کمپلکس های فلزی آن ها متمرکز کرده اند. بیشتر این لیگاندها با تراکم مرحله به مرحله دی آمین مناسب با دو ترکیب کربونیل متفاوت حاصل می شوند. این ترکیبات ممکن است به عنوان کاتالیزگر برای بسیاری از تبدیل های آلی و همچنین برای طراحی حسگرها به کار روند. (2010 , Ashrafy  )

1-2- روش تهیه لیگاند های شیف باز

لیگاند های شیف باز از تراکم آمین های نوع اول با ترکیبات کربونیل دار حاصل می شوند. گروه عاملی مشخصه شیف بازها  که آزومتین یا ایمین نامیده می شود و دارای پیوند دوگانه کربن نیتروژن  (R2C=NR  ) است. از نظر ساختاری ایمین هایی هستندکه محصول تراکمی واکنش آلدئید ها،کتون ها یا β کتون ها با آمین های نوع اول و مشتقات آن ها هستند.

شکل (1-1): فرمول تهیه لیگاند های شیف باز

ایمین های حاصله از طریق جفت الکترون های غیر پیوندی نیتروژن خود، با فلزات واسطه اتصال دارند. مشابه آلدئید ها، کتون ها نیز قادر به تشکیل لیگاند های شیف باز می باشند اگر چه لیگاند های سنتزی با کتون ها، مانند آلدئیدها متداول نیستند. Yang , 2012))

کمپلکس های فلزی حاصل از لیگاندهای شیف باز کایرال، فضاگزینی خوبی در تبادل های آلی نشان می دهند از این رو سنتز کمپلکس های کایرال، بخش مهمی از تحقیقات جدید در زمینه شیمی کئوردیناسیون را به خود اختصاص داده است. Jesmin, 2010) )

1-3- طبقه بندی لیگاند های شیف باز

ترکیبات شیف باز بر اساس تعداد اتم های کئوردینه شونده آن ها به دسته های دودندانه، سه دندانه، چهار دندانه و تقسیم می شوند..

سه دندانه                                   چهاردندانه                               دودندانه 

شکل (1-2):انواع لیگاندهای شیف بازچند دندانه

همچنین لیگاندهای شیف باز از لحاظ تقارن به دو دسته متقارن و نا متقارن، تقسیم بندی می شوند. شیف باز متقارن از تراکم دی آمین با دو ترکیب کربونیل یکسان و شیف باز نا متقارن از تراکم دی آمین با دو ترکیب کربونیل مختلف به دست می آید.  (Katarzyna brodowska, 2014)

1-4- اهمیت و کاربردهای مهم کمپلکس های سنتز شده با لیگاند های شیف باز

برای شیف بازها به عنوان لیگاندهایی که قادر به تشکیل کمپلکس های پایدار با بسیاری از یون­های فلزی­ اند، کاربرد های فراوانی گزارش شده است. کمپلکس ­های شیف باز تاثیر به سزایی به عنوان کاتالیزور در واکنش­هایی از قبیل اکسیداسیون  استیرن، اپوکسایش الکن­ ها، برم­ دارکردن اولفین­های
 بنزیلی، اکسایش سولفیدها به سولفوکسید  و… دارند. همچنین گزارش­ هایی در مورد استخراج و اندازه ­گیری یون های فلزات سنگین موجود در نمونه های حقیقی توسط لیگاند­ های باز شیف ارائه شده
 است. (, 2014 Katarzyna brodowska)

در مقالات کاربردهای زیادی از شیف بازها در بیولوژی گزارش شده که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

1- خواص مغناطیسی

2- خواص کاتالیزگری

مقدمه و بیان مسئله……………………………………………………………………………1

فصل دوم

مروری بر مطالعات انجام شده ………………………………………………………………………….. 9

فصل سوم

مواد و روش ها …………………………………………………………………………..16

فصل چهارم

یافته ها …………………………………………………………………………25

 فصل پنجم

بحث …………………………………………………………………………34

 نتیجه گیری …………………………………………………………………………39

ارائه پیشنهادات ………………………………………………………………………… 39       

منابع ………………………………………………………………………… 40

پیوست ها ………………………………………………………………………… 42-40

چکیده انگلیسی  ………………………………………………………………………… 44

صفحه ی عنوان انگلیسی (طبق فرم پیوست)………………………………………….47

چکیده:

زمینه: گیاه جاشیر در مناطق سردسیر و کوهستانی استان فارس( سپیدان و ..) می روید و در بهار چیده می شود و از آن در تهیه ماست جاشیر (غذای سنتی) استفاده می کنند. کربوهیدرا ت های غیر قابل هضم (فیبر) موجود در برگ های این گیاه ممکن است بتواند به عنوان پری بیوتیک در ماست پروبیوتیک ایفای نقش نماید.

هدف: بررسی اثر جاشیر بر خصوصیات فیزیكوشیمیایی و ارزیابی حسی و میكروبی ماست پروبیوتیك.

 روش: ابتدا 15 کیلوگرم شیر5/1 درصد چربی، پاستوریزه و هموژنیزه را در دمای 95 درجه سانتی گراد به مدت 15 دقیقه حرارت داده سپس تا 40

 درجه سانتی گراد خنک نمودیم و از هر مایه کشت آغازگر (باکتری های سنتی ماست (YC-X11) و باکتری لاکتوباسیلوس کازئی ((L.Casei 431 DVS) به اندازه 1 درصد وزنی/وزنی به شیر به عنوان استارتر افزوده شد. سپس گرمخانه گذاری نمونه ها تا رسیدن به 8/4=pH در دمای 37 درجه سانتیگراد انجام شد. ماست های تولید شده تا رسیدن به قوام و بافت مناسب درون یخچال نگهداری شدند. سپس مقادیر 10، 20 و 30 گرم از جاشیر آماده شده به ترتیب به 90، 80 و 70 گرم ماست پروبیوتیک افزوده شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی و ویژگی های حسی و میزان زنده مانی باکتری های پروبیوتیک نمونه ها ( سه نمونه حاوی جاشیر و یک نمونه شاهد بدون جاشیر) طی مدت 21 روز نگهداری در دمای یخچال در  روزهای 1، 7، 14و 21 پس از تولید و در سه تکرار بررسی شد.

 یافته ها : اسیدیته نمونه های ماست نسبت به ماست کنترل طی دوران نگهداری اختلاف قابل توجهی نداشت. میزان آب اندازی نمونه های ماست نسبت به ماست کنترل در روزهای 1، 7، 14 و 21 تفاوت قابل ملاحظه ای  داشت (p=0.000). نمره ویژگی های حسی شامل طعم، بو، آب انداختن و رنگ نمونه های ماست پروبیوتیک نسبت به ماست معمولی طی دوره نگهداری بجز نمره احساس دهانی تفاوت قابل ملاحضه ای نداشتند. تعداد باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کازئی (log CFU/ml) در نمونه های ماست حاوی جاشیر نسبت به ماست کنترل در روز اول (p=0.009)، هفتم (p=0.040) چهاردهم (p=0.000) و بیست و یکم (p=0.000) تفاوت قابل ملاحظه داشت.

نتیجه گیری :  بطور کلی می توان نتیجه گرفت که استفاده از جاشیر در ماست پروبیوتیک 20 درصد بوده است. جاشیر باعث نگهداشتن اسیدیته در محدوده مناسب برای بقاء پروبیوتیک شد و میزان آب اندازی را کاهش داد و به دلیل داشتن مواد مغذی و فیبر، باعث افزایش مدت زمان زنده مانی باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کازئی در محدوده تعیین شده (CFU/ml  log106) طی مدت نگهداری شده و این محصول را می توان بعنوان ماست پروبیوتیک معرفی نمود .

فصل اول: مقدمه و بیان مسأله

1-1- مقدمه

جنس پرنگوس1 (جاشیر) متعلق به خانواده آمبلیفرا2 و شامل حدود 30 گونه است (Evans, 1989). 15 گونه از جنس پرنگوس (جاشیر) در ایران یافت می شود که 5 گونه بومی است (مظفریان،1996). برخی از گونه های پرنگوس (جاشیر) در طب سنتی بعنوان عوامل ملین، بادشکن (زرگری، 1988)، نیروبخش، ضد نفخ، دافع کرم روده، ضد قارچ و ضد باکتری استفاده می شود (زرگری، 1367؛ Baser et al., 2000 ؛ A. Ulubelen, G. Topcu, N. Tan, S. Olcal, S. Tamer, 1995). ترکیبات جنس پرنگوس (جاشیر) شامل تنوعی از کومارین ها3، آلکالوئید ها4، فلاوونوئید5، ترپنوئید6 و مشتقات گاما پایرون7 است (Chapman & Hall, London, 1998؛   Shikishima et al., 2001; Sajjadi, Zeinvand, Shokoohinia, 2009; Razavi et al., 2008).

جاشیر عضوی از جنس پرنگوس متعلق به تیره چتریان و با نام علمی پرنگوس فرولاسیا8 می باشد که گیاهی پایا و بلند است و عمدتاً به عنوان علوفه ای غنی در تغذیه دام استفاده می شود  و فراوانترین گونه پرنگوس در ایران است. از طرف دیگر اسانس های جاشیر از متابولیت ثانویه گیاهی بوده که به طور وسیعی در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی و به عنوان ترکیباتی با خاصیت ضد میکروبی مورد استفاده قرار می گیرد (امیری، 1386). همچنین از این گیاه به منظور درمان اختلالات گوارشی در طب سنتی ایران استفاده شده است و در بین عامه مردم به عنوان گیاهی با اثر ضد درد و ضد التهاب شناخته می شود (امام قریشی، تقوی، جاویدنیا، 1391).  درصد قابل توجهی از اسانس این گیاه را ترکیبات مونو ترپن های هیدروکربنی9 تشکیل میدهد و تنها سزکویی ترپن10 شناسایی شده در این اسانس بتاکاریوفیلن11 (1/3%) است. از میان 10 ترکیب شناسایی شده در اسانس آلفاپینن12 (6/36%)، بتاپینن13(9/31%) و بتافلاندرن14(7/11%) ترکیبات اصلی محسوب می شوند (امیری، 1386).  از نظر اجزائ تغدیه ای مشخص شده است كه میزان پروتئین خام در مراحل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی به ترتیب 2/15، 4/9 و2/7 درصد و الیاف خام آن نیز به ترتیب 8/15، 9/27 و 2/29 بود. متوسط عناصر پر مصرف كلسیم، فسفر، سدیم و منیزیوم به ترتیب7/1 ،17/0 ، 02/0 و 31/0 درصد و متوسط عناصر كم مصرف مس و روی به ترتیب 8 و 6/32 میلی گرم در كیلوگرم اندازه گیری شد (عباسی، معروفی، 1387).

بعضی از کومارین ها جدا شده از جاشیر اثر ضد ویروس ایدز از خود نشان دادند (SHikishima, 2001). پرنگوس فرولاسیا لیندل15 گیاهی است که در مدیترانه و نواحی خاور میانه یافت می شود، به عنوان علوفه ای با انرژی بالا مورد(Martins, Ramos et al. 2013) توجه قرار گرفت. بخش های هوایی پرنگوس فرولاسیا (جاشیر) معمولا بعنوان غذای حیوان در ایران و برخی کشورها استفاده می شود (Coskun, Gulsen, Umucallar, 2004). گزارشاتی مبنی بر فعالیت های آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی پرنگوس فرولاسیا وجود دارد (Coruh, Sagdicoglu Celep, Ozgokce, 2007).

ماست16 از تخمیر اسیدی شیر حرارت دیده توسط فعالیت باکتری های مولد اسید لاکتیک به ویژه استرپتوکوکوس سالیواریوس تحت گونه ترموفیلوس17 و لاکتوباسیلوس دلبروکی تحت گونه بولگاریکوس18به میزان معین و درجه حرارت و زمان مشخص به دست می آید (گیتی کریم، 1388) و از پر مصرف‌ترین فرآورده‌های تخمیری شیر است، كه به دلیل ارزش تغذیه‌ای بالا تأثیر مثبتی در سلامتی انسان و اهمیت ویژه‌ای در رژیم غذایی افراد دارد (آمارنامه كشاورزی، امور دام و آبزیان،1380 ). خصوصیات ماست نظیر اسیدیته، میزان اسید چرب آزاد، تركیبات ایجاد كننده عطر و طعم (دی استیل19، استالدهید20 و استوئین21) و همچنین خصوصیات حسی و ارزش تغذیه‌ای فاكتورهای مهمی در ارزیابی محصول می‌باشند. این فاكتور‌ها تحت تأثیر عواملی از قبیل تركیب شیمیایی شیر، شرایط فرایند، افزودنیها و فعالیت باكتریهای آغازگر22در حین تخمیر قرار می‌گیرد  Tammim et al., 1999؛ Bonzer et al., 2002).

پروبیوتیك23 ها، میكروارگانیسم های غیر بیماری زایی میباشد كه اگر به تعداد كافی و به صورت زنده مورد استفاده قرار گیرند، از راه ایجاد تعادل میكروبی در روده، اثرات مفید و سلامتی بخشی بر میزبان خود اعمال می نمایند، به همین دلیل جز غذاهای فراسودمند24 محسوب می شوند.

باكتری های مولد اسید لاكتیك، به ویژه لاكتوباسیلوس ها25 و بیفیدوباكتریوم ها26، به طور عادی جزیی از اكوسیستم دستگاه گوارش هستند و پروبیوتیک محسوب میشوند ( Homayouni Rad, 2008؛ FAO/WHO, 2001).

به نظر می رسد محصولات لبنی حاملان خوبی برای تحویل پروبیوتیک ها به انسان باشند (Champagne and Gardner, 2005) که از جمله می توان به ماست اشاره کرد.

دو گروه عمده از میكروارگانیسم های پروبیوتیكی، لاكتوباسیلوس ها (Lactobacillus spp)  و  بیفیدوباكتریو م ها    (Bifidobactrium spp) هستند.

مهم ترین گونه های لاكتوباسیلوس عبارتند از:

کلیات تحقیق………………………………… 1

1-1 بیان مساله و اهمیت پژوهش……………………….. 2

1-2 اهداف پژوهش…………………………………. 4

1-2-1 اهداف علمی………………………………… 4

1-2-2 اهداف کاربردی…………………………………. 4

فصل دوم……………………………….. 6

مرور مبانی نظری تحقیق و مرور مقالات مهم…………………….. 6

2-1 بخش اول………………………………… 7

2-1-1 آسم……………………………….. 7

2-1-2 شیوع………………………………… 7

2-1-3 اتیولوژی…………………………………. 8

2-1-5 آسم ذاتی………………………………… 9

2-1-6 عفونت ها……………………………….. 9

2-1-7 فاکتور های محیطی………………………………… 10

2-1-8 سایر عوامل………………………………… 11

2-1-9 پاتوژنز………………………………… 11

2-1-10 پاتولوژی…………………………………. 12

2-1-11 التهاب…………………………………. 12

2-1-12 مدیاتورهای التهابی………………………………… 15

2-1-13 اثرات التهاب…………………………………. 16

2-1-14 تغییر شکل مجاری هوایی…………………………. 18

2-1-15 محرک های آسم……………………………….. 18

2-1-16 آلرژن ها ………………………………..18

2-1-17عفونت های ویروسی………………………………… 19

2-1-18 عوامل دارویی………………………………… 19

2-1-19 ورزش…………………………………. 19

2-1-20 عوامل فیزیکی………………………………… 20

2-1-21 غذا ………………………………..20

2-1-22 آلودگی هوا……………………………….. 20

2-1-23 عوامل شغلی………………………………… 20

2-1-24 عوامل هورمونی………………………………… 21

2-1-25 ریفلاکس معدی مروی…………………………………. 21

2-1-26 استرس…………………………………. 21

2-1-27 پاتوفیزیولوژی…………………………………. 21

2-1-28 افزایش پاسخ دهی مجاری هوایی………………………. 22

2-2 ویژگی های بالینی و تشخیص………………………………. 22

2- 3 تشخیص………………………………….. 23

2-3-1 تست های عملکرد ریوی…………………………………. 23

2-3-2 تشخیص افتراقی………………………………… 24

2-4 درمان آسم ………………………………..24

2-4-1 اثرات جانبی………………………………… 27

2-4-2 تحمل………………………………… 27

2-4-3 بی خطر بودن………………………………… 27

2-4-4 آنتی کولینرژیک ها……………………………….. 28

2-4-5 تئوفلین………………………………… 28

2-4-5-1 استفادة بالینی………………………………… 28

2-4-5-2 اثرات جانبی………………………………… 29

2-4-6 درمان های کنترلی. کورتیکواستروئیدهای استنشاقی………… 29

2-4-6-1 طریقه عمل………………………………… 30

2-4-6-2 استفادة بالینی………………………………… 31

2-4-7 کورتیکواستروئیدهای سیستمیک…………………… 32

 

 

2-4-8 آنتی لکوترین ها……………………………….. 32

2-4-9 کرومون ها……………………………….. 33

2-4-10 درمان با حذف کردن استروئید………………… 33

2-4-11 آنتی- .IGE…………………………………

2-4-12 ایمونوتراپی………………………………… 34

2-4-13 درمان های آلترناتیو………………………………… 34

2-4-14 درمان های آینده……………………………….. 34

2-4-15 کنترل آسم مزمن………………………………… 35

2-4-16درمان گام به گام……………………………….. 36

2-4-17 آموزش…………………………………. 36

2-5 مرور مقالات مهم……………………………….. 37

2-5-1 در گروه اول :بررسی های انجام شده در رابطه با شیو های مقابله در بیماران آسمی………..37

2-5-2 مطالعات انجام شده در رابطه با تاثیر اعتقادات(سبک های مقابله) مذهبی…………..38

فصل سوم……………………………….. 40

روش اجرای تحقیق………………………………… 40

3-1 نوع مطالعه ……………………………….. 41

3-2 جامعه پژوهش ……………………………….. 41

3-3 چگونگی جمع آوری اطلاعات……………………………….. 41

3-4 روش……………………………….. 41

3-5 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………….42

فصل چهارم……………………………….. 44

آمار توصیفی و تحلیلی………………………………… 44

4- 1در مورد هدف اول مطالعه یعنی تعیین میانگین مدت ابتلا به آسم در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم………..45

4-2 در مورد هدف دوم مطالعه یعنی تعیین فراوانی میزان تحصیلات در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم…………46

4-3 در مورد هدف سوم مطالعه یعنی تعیین فراوانی جنسی در بیماران مورد مطالعه مبتلا به آسم…………..47

4-4 در مورد هدف چهارم مطالعه یعنی تعیین فراوانی سنی در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم……………48

4-5 در مورد هدف پنجم مطالعه یعنی تعیین میانگین میزان درآمد در بیماران مورد مطالعه مبتلا به آسم……………50

4-6 در مورد هدف ششم یعنی این که میانگین نمره ی کسب شده در سبک های مقابله مذهبی و منفی چه میزان بود و چند درصد از بیماران در سبک مقابله  مذهبی مثبت و منفی نمره ی بالاتر از میانگین داشتند؟……………51

4-7 فرضیات مطرح شده……………………………….. 51

فصل پنجم……………………………….. 71

بحث…………………………………. 71

معایب…………………………………. 76

فصل ششم……………………………….. 77

نتیجه گیری و پیشنهادات…………………. 77

منابع و ماخذ……………………………….. 79

چکیده:

مقدمه: آسم یکی از بیماری های مزمن تنفسی می باشد که با انقباض برگشت پذیر مجاری هوایی مشخص می شود.این بیماری نسبتاً شایع حدود 10-12% بزرگسالان و 15% کودکان را گرفتار کرده است. بسیاری از بیماران مبتلا به آسم می گویند که علایم بیماریشان با استرس بدتر می شود. (1) از منظر روانشناسی سبک مقابله به روند مدیریت موقعیت های مختلف،تلاش برای حل مسایل شخصی و پیداکردن راهکار هایی برای کاهش و یا تحمل استرس یا مناقشات گفته می شود. (9) مدل های مقابله ای چارچوبی را برای ارزیابی چگونگی واکنش افراد در شرایط استرس زا فراهم می کنند. سبک های مقابله ای می توانند مفیدواقع شده و سبب کاهش بار منفی بیماری در افراد شوند و یا با اثر منفی در افراد سبب رفتارهای ناسازگار در افراد شوند.(7)مقابله مذهبی بدین صورت تعریف می شود که  اعتقادات مذهبی به عنوان یک تکیه گاه برای کاهش استرس  بیماری عمل می کند.این مطالعه با هدف بررسی تاثیر اعتقادات(انواع سبک های مقابله) مذهبی در بیماران آسمی مسلمان انجام شده است.و به بررسی ارتباط سبک های مقابله مذهبی و سلامت عمومی بیماران پرداخته است.

مواد و روش ها:این مطالعه بر روی 102 بیمار آسمی مراجعه کننده به کلینیک ریه با بهره گرفتن از پرسش نامه ی استاندارد شده سبک مقابله مذهبی   BriefRCOPE (Pargament et al 1998) پرسشنامه سلامت عمومی GHQ28 انجام شده است.

نتایج:میانگین سبک مقابله  مذهبی مثبت در میان کل بیماران 11/25 بود و 60 درصد از بیماران در سبک مقابله  مذهبی مثبت نمره ی بالاتر از میانگین داشتند.میانگین سبک مقابله  مذهبی منفی در میان کل بیماران 68/10 بود و 35 درصد از بیماران در سبک مقابله  مذهبی منفی نمره ی بالاتر از میانگین داشتند.در این مطالعه میانگین نمره ی کل  سلامت عمومی بیماران آسمی مورد مطالعه 91/23 و انحراف معیار 9/11 بود. 33درصد بیماران نمره ی کل بالاتر از 23 داشته اند وبین نمره سلامت عمومی و مقابله مذهبی مثبت یک همبستگی وجود دارد که از نظر آماری معنی دار بود به این معنا که هر چه قدر استفاده از سبک های مقابله ای مثبت بالاتر بوده است  میزان سلامت عمومی نیز بالاتر می باشد

نتیجه گیری: در واقع می توان نتیجه گیری کرد هر چه قدر بیماران از سبک های مقابله ای مثبت بیشتر استفاده کنند و اعتقادات معنوی قوی تری داشته باشند از سلامت روانی بالاتر برخوردار خواهند بود که این مسئله منجر به بهره مندی از سلامت جسمی بالاتری خواهد بودو پاسخ به درمان بهتری خواهند داشت.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسأله و اهمیت پژوهش

آسم یکی از بیماری های مزمن تنفسی می باشد که با انقباض برگشت پذیر مجاری هوایی مشخص می شود. از علایم این بیماری می توان به سرفه،تنگی نفس و خس خس سینه اشاره کرد.این بیماری نسبتاً شایع حدود 10-12% بزرگسالان و 15% کودکان را گرفتار کرده است (1). عفونت های ویروسی، آلرژن ها و استرس و اضطراب از عوامل تحریک کننده این بیماری می باشد که در تحقیقات مختلف به اثبات رسیده است(3،4،5،2) که از بین این عوامل محرک فاکتور های روانی و استرس تأثیر به سزایی در پیدایش علایم این بیماری دارد.(6)

بسیاری از بیماران مبتلا به آسم می گویند که علایم بیماریشان با استرس بدتر می شود.شکی وجود ندارد که فاکتورهای روانی از طریق مسیرهای رفلکس کولینرژیک می توانند سبب القای انقباض برونش شوند.(1) بیماری های مزمن مثل آسم افراد را مستعد درجات متفاوتی از استرس می کنند که نیازمند یک پروسه ی تطابقی مداوم شخصی در سطوح مختلف شناختی ،احساسی و رفتاری  می باشد(7)استرس در متون علمی تعاریف مختلفی دارد. یکی از مشهورترین تعاریف روانشناختی این است که استرس درواقع یک رخداد است و زمانی پدید می آید که عواملی از محیط پیرامون ظرفیت تطابقی یا توانایی اجرای سبک مقابله در فرد را به چالش بکشد.(8)

از منظر روانشناسی سبک مقابله به روند مدیریت موقعیت های مختلف،تلاش برای حل مسایل شخصی و پیداکردن راهکار هایی برای کاهش و یا تحمل استرس یا مناقشات گفته می شود. (9)

مدل های مقابله ای چارچوبی را برای ارزیابی چگونگی واکنش افراد در شرایط استرس زا فراهم می کنند. سبک های مقابله ای می توانند مفیدواقع شده و سبب کاهش بار منفی بیماری در افراد شوند و یا با اثر منفی در افراد سبب رفتارهای ناسازگار در افراد شوند.(7)

مطالعات انجام شده در بیماری های مزمن ارتباط معناداری بین سبک های مقابله ای و نتایج کلینیکی بیماری ها از جمله میزان عملکرد  بیمار و سطح کنترل بیماری و  موربیدیتی و مورتالیتی و Health Related Quality of Life (HRQoL) نشان داده اند.(11)

در مطالعات بسیاری بر این امر تاکیدشده است که بكارگیری مناسب شیوه های مقابله منجر به ارزیابی درست موقعیت ،احساس امنیت و افزایش سلامتی می گردد.(10) و فكر كردن و رفتار كردن با سبک های مناسب مقابله ای به افراد كمك می كند تا اثرات استرس را كاهش داده و نیز از هیجانات ناشی از آن بكاهند. (11)

مقابله مذهبی یک نوع مقابله است كه طی آن فرد از عقاید و باورهای مذهبی در رویارویی با مشكلات و فشارهای زندگی استفاده می کند(10) که نوع آن براساس باورهای مذهبی او متفاوت است و می تواند دارای تاثیرات مثبت و یا منفی در مواجهه فرد با بیماری داشته باشد.

اگرچه رابطه بین تاثیر اعتقادات (مقابله) مذهبی و سلامت و بیماری روانی پیچیده است، اما آشكار است كه عقاید و شعائر مذهبی نقش مهمی را در پیشگیری و كاهش مشكلات هیجانی و روانی بازی می كنند(11)

همواره فرض بر این بوده است که باورهای مذهبی قوی باید با بهبود روانی و تاثیر مثبت در پاسخ  فرد به بیماری همراه باشد. با وجود تاثیر عمیق دین در کیفیت زندگی ، سلامت روان و سبک های مقابله ای در  بیماری های مختلف ،بررسی های انجام شده در افراد مسلمان در مقایسه با سایر مذاهب بر روی سبک ها مقابله ای و به خصوص مقابله مذهبی  بسیار اندک بوده و در حد انگشت شمار  است.

از سوی دیگر در رابطه با سبک های مقابله در بیماران آسمی پژوهش های مختلفی انجام شده است و از جهات گوناگون به این پدیده پرداخته شده است.پس از بررسی در میان منابع معتبر و مطالعات مختلف مشخص شد که تاکنون در دو مطالعه به بررسی سبک های مقابله مذهبی در بیماران آسمی پرداخته شده است.که در هر دو این مطالعات به بررسی ارتباط بین سبک های مقابله مذهبی و میزان تطابق و سازگاری بیماران آسمی در دو گروه کودکان و نوجوانان پرداخته شده است.که هر دو مطالعه در جوامع غیر مسلمان بوده است.و هیچ مطالعه ای در بیماران مسلمان انجام نشده است که قابل تامل است. با توجه به باورهای مذهبی متفاوت  مسلمانان و نبود مطالعه ی مشابهی در این رابطه در مطالعات قبلی  بر آن شدیم در این مطالعه به بررسی تاثیر اعتقادات(انواع سبک های مقابله) مذهبی در بیماران آسمی مسلمان بپردازیم.

به نظر می رسد با انجام این طرح و آگاهی از تاثیر اعتقادات(نوع سبک مقابله مذهبی شایع) در این بیماران بتوان به شناخت بیشتری از ویژگی های روانشناختی در این بیماران رسید و که  می تواند زمینه ساز مطالعات مداخله ای بعدی در این گروه بیماران باشد.  تا با ایجاد تغییرات مناسب در جهت کاهش بار روانی و هیجانی در این بیماری مزمن  و بهبود سلامت روانی این بیماران پرداخت و در این صورت می توان انتظار پذیرش بهتر درمان از سوی این بیماران و به دنبال آن پاسخ دهی بهتر به درمان و کاهش تعداد حمله های حاد را در این بیماران داشت. و در واقع بتوان تا حدودی به کنترل بیماری در این گروه از بیماران کمک کرد.که در صورت رخداد این اهداف می توان در جهت کاهش هزینه های درمانی تحمیل شده به بیماران و سیستم بهداشتی -درمانی گامی مفیدی برداشت.

2-1- اهداف پژوهش

1-2-1- اهداف علمی

1- تعیین میانگین مدت ابتلا به آسم در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم

 2-تعیین فراوانی میزان تحصیلات در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم

 3-تعیین فراوانی جنسی در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم

 4-تعیین میانگین  سنی در بیماران مورد  مطالعه مبتلا به آسم

 5-تعیین فراوانی میزان درآمد در بیماران مورد مطالعه مبتلا به آسم

6-بررسی ارتباط بین  طول مدت ابتلا به آسم و اعتقادات(نوع سبک مقابله) مذهبی  بیماران

7-بررسی ارتباط بین جنس و اعتقادات(نوع سبک مقابله) مذهبی بیماران

 8-بررسی ارتباط بین سن و اعتقادات(نوع سبک مقابله) مذهبی بیماران

 9-بررسی ارتباط بین میزان تحصیلات و اعتقادات( نوع سبک مقابله) مذهبی  بیماران

10- بررسی ارتباط بین میزان متوسط درآمد ماهانه و اعتقادات(نوع سبک مقابله) مذهبی  بیماران

2-2-1- اهداف کاربردی

1-بررسی فراوانی  سبک های مقابله مذهبی در بیماران مبتلا به آسم

2-استفاده از نتایج تحقیق جهت بهبود وضعیت روانی بیماران مبتلا به آسم

3-1- فرضیات یا سوالات پژوهش

1-بین  طول مدت ابتلا به آسم و اعتقادات( نوع سبک مقابله) مذهبی بیماران مبتلا به آسم ارتباط وجود دارد.

2-بین جنس و اعتقادات( نوع سبک مقابله) مذهبی  بیماران مبتلا به آسم ارتباط وجود دارد.

بسیاری از افراد فكر می‌كنند از آنجا كه یافته عینی مشخصی در اختلالات روانی وجود ندارد، تقلید این علایم به سادگی امكانپذیر است. Wiley در سال 1998 توضیح داد بر اساس معیارهای DSM-IV علایمی را باید به عنوان تمارض در روانپزشكی قلمداد كرد كه به شدت و به طور مفرط غیر معمول و عجیب باشند(6).

افرادی كه بطور عمدی اقدام به تقلید علایم روانی می‌كنند، معمولا از نشانه های ذهنی مبهم و نامعینی شكایت داشته، از آنها به تلخی یاد می‌كنند. این افراد چنانچه نشانه های یک بیماری را هم شرح دهند، معمولا اظهار می‌كنند كه نشانه ها گاه وجود دارد و گاهی برطرف می‌شود و تمایلی به بستری شدن و درمان نشان نمی‌دهند (7).

در ادامه به برخی نشانه‌های رفتاری تمارض اشاره می‌شود:

1- فرد متمارض در ابتدای مصاحبه آشفته و در انتهای مصاحبه راحت تر است.

2- نحوه ورود به جلسه مصاحبه، طرز نشستن، آراستگی و پوشش او ممكنست عجیب و غیر عادی باشد.

3- رفتارهای غیر سیكوتیک زمانیكه در كانون توجه نیست، بارزتر و در زمان توجه دیگران رفتارهای سیكوتیک آشكارتر است.

4- رفتار جنایی معمولا با انگیزه غیر سیكوتیک بروز كرده است.

5- فرد متمارض حین مصاحبه ژست حمله و خشم به خود می‌گیرد (1).

با توجه به اهمیت تشخیص تمارض به بیماری روانی در معاینات روانپزشكی قانونی از سویی و یا باتوجه به محدود بودن مطالعات منتشر شده در این زمینه در کشور ما از سوی دیگر (ضمیمه 1) و از آنجا که ممکن است در جوامع مختلف با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی و … تفاوتهای بارزی در علائم و نشانه های تمارض وجود داشته باشد، در این مطالعه سعی شده با بررسی فراوانی رفتارها و علایم تقلیدی در مراجعین به مركز روانپزشكی قانونی تهران، میزان شیوع و زمینه ایجاد این علایم را در جامعه ایرانی مورد ارزیابی قرار دهیم.

تعریف واژه‌ها (8):

اختلالات رفتاری (Behavioral disorder symptoms)

وضع ظاهری و وضعیت فیزیكی كلی بیمار در نظر مصاحبه‌كننده با توجه به حالت و وضعیت اندام، ‌توازن، لباس و آراستگی، بهداشت شخصی، مشخصه‌ های جسمی غیرعادی مانند معلولیت‌های جسمی در این قسمت مورد توجه قرار می‌گیرد. این رفتار در ارتباط با بافت فرهنگی و موقعیت اجتماعی تعبیر می‌شود. حوزه‌های مهم دیگر عبارتند از بیان‌های چهره‌ای، تماس چشمی، سطح فعالیت، درجه همكاری، جذابیت ظاهری، دقت و توجه.

اختلال رفتار حركتی به جنبه‌های كمی و كیفی رفتار حركتی بیمار مربوط می‌شود. این خصوصیات مشتمل است بر: ادا و اطوار، تیك‌ها، حركات بیانگر، پیچش‌های عضلانی، رفتار كلیشه‌ای، پژواك رفتار، بیش‌فعالی، تهییج، ستیزه‌جویی، انعطاف‌پذیری، طرز راه رفتن، بی‌قراری و سایر تظاهرات فیزیكی.

 

 

علایم خلقی و عاطفه (Mood & Affect Symptoms)

خلق، حالت هیجانی بارزی است كه مراجعه كننده در جریان مصاحبه ابراز می‌كند.  مراجعه كنندهممكن است غمگین، پرتنش، مایوس، مضطرب، افسرده، هراسان، خصومت‌گر، خوشحال، سرخوش یا بی‌احساس باشد.

عاطفه به گستره‌ای از هیجان‌ها مربوط است و مایه احساس مربوط به یک عقیده است. درباره نوع عاطفه می‌توان برحسب متغیرهایی مانند عمق، شدت، تداوم و تناسب، قضاوت كرد

اختلالات ادراكی (Perceptual disorder symptoms)

مراجعان مختلف، خود و دنیای اطراف خود را به شیوه‌های گوناگون و متعدد ادراك می‌كنند. در این قسمت توجه به نحوه ادراكات   مراجعه كننده شایان اهمیت است. وجود توهم‌های شنیداری شایع‌ترین مشخصه اسكیزوفرن‌هاست، در حالی كه توهم‌های دیداری آشكار عموما از سوی افراد متمارض یا سندرم‌های مغزی بیان می‌شود.

اختلالات تفكر(Thought process symptoms)

كاركرد هوشی معمولا درك خواندن و نوشتن، دانش عمومی، توانایی حساب كردن و سطح توانایی مراجع در تفسیر ضرب‌المثل‌ها را دربرمی‌گیرد. گاهی متخصصان ممكن است سنجش‌های كاركرد هوشی را با نتایج حاصل از اجرای برخی آزمون‌های رسمی كوتاه مانند آزمون بندر، آزمون تشخیص زبان‌پریشی یا حس برخی از قسمت‌های مقیاس هوشی تجدیدنظر شده وكسلر بزرگسالان یا كودكان تركیب كنند.

توانایی جهت‌یابی (Orientation )مراجعان ممكن است برحسب درجه آگاهی‌شان از اینكه می‌دانند چه كسی هستند(شخصی)، در كجا هستند(مكان) و حوادث جاری و گذشته كی اتفاق افتاده‌اند یا در حال وقوع هستند(زمان)، تفاوت كند.

اختلالات شناختی (Cognitive function symptoms )

حافظه درازمدت: حافظه درازمدت را می‌توان از سه طریق مورد سنجش قرار داد:

– طرح پرسش‌هایی درباره اطلاعات عمومی مراجع(مانند شهرهای بزرگ یک كشور، بلندترین قله ایران).

– استفاده از خرده‌آزمون‌های اطلاعات عمومی یا حافظه عددی آزمون‌های هوشی وكسلر بزرگسالان و یا كودكان یا سایر آزمون‌هایی با ماهیت مشابه.

– یادآوری رویدادهای مهم زندگی مراجع(سال فراغت از تحصیلات متوسطه، تاریخ ازدواج). دقت یادآوری را می‌توان از طریق مقایسه پاسخ‌های مراجع با سوابق عینی و مستند این رویدادها تعیین كرد.

حافظه كوتاه‌مدت: حافظه كوتاه‌مدت را می‌توان از دو طریق مورد ارزیابی قرار داد:

– طرح پرسش‌هایی درباره رویدادهای اخیر(دیروز كجا بودید؟ غذایی كه آخرین دفعه خوردید چه بود؟).

– تكرار اعداد به صورت مستقیم و وارونه. برای این منظور می‌توان از خرده‌آزمون فراخنای ارقام آزمون‌های هوشی و كسلر بزرگسالان و كودكان استفاده كرد.

اشخاصی كه اضطراب و اشتغال ذهنی‌ دارند، در تكرار مستقیم اعداد و به‌ویژه تكرار وارونه اعداد دچار مشكل می‌شوند.