مقدمه

صنایع‌دستی تبلور عینی فرهنگ و مظاهر هنری و از نوع هنرهای كاربردی و مردمی به حساب می‌آید و از آنجا كه هر فراورده دستی بازگوكننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی محل تولید خود است، می‌تواند عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن وهمچنین عاملی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی محسوب شود (یزدان‌پناه، لیلا، صمدیان، فاطمه؛ عوامل مؤثر بر میزان موفقیت شرکتهای تعاونی، 1388). در جامعه‌ای سنتی صنایع‏دستی دارای ارزش‏های‏ استفاده و کاربردی هستند، یعنی مردم این صنایع را به دلیل فایده‏های‏ عملی و نیازهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به‌کار می‏برند. اما در جامعه‏ی مدرن، این صنایع بیشتر دارای ارزش نمادین است (رضوانفر، مرتضی، صنایع‏دستی و مدرنیته‏ تحلیلی مردم‏شناختی از ابعاد نظری صنایع‌‏دستی، 1385). صنایع‌دستی بیشتر به عنوان اقلامی كه با دست و اغلب با بهره گرفتن از ابزار ساده ساخته می‌شوند و به‌طور کلی ماهیتی هنری و یا سنتی دارند تعریف می‌شود. یکی از ویژگیهای مشترک که در اکثر صنایع‌دستی یافت می‌شود این است که روش تولید آنها کاربر، با بهره گرفتن از ابزار و تجهیزات ساده می‌باشد و بسیار متفاوت از روش تولید به‌وسیله پیشینیان نیست (رد زان، معروف، عارف، فریبرز، محدودیتها و پتانسیل صنعت صنایع‌دستی در مناطق توسعه‌نیافته مالزی،2011). در تعریفی دیگر، صنایع‌دستی به گروهی از صنایع اطلاق می‌شود که تمام یا قسمت اعظم مراحل ساخت فراورده‌های آن با دست انجام می‌گیرد. در گذشته صنایع‌دستی بسیاری در گیلان رواج داشت که امروزه به دلیل زندگی ماشینی و فناوری رونق خود را از دست داده است (قربانی ریک، رضا؛ غلامی، سارا، ۱۳۸۷). اغلب محصولات صنایع‌دستی از فناوریهای ساده و مواد خام محلی در دسترس استفاده می‌كند. تولید صنایع‌دستی به مقدار کمی سرمایه‌گذاری در مقایسه با محصولات صنعتی نیاز دارد و تولید کننده جدید با موانع ورود كمتری مواجه است. به هرحال، تولید صنایع‌دستی می‌تواند در خانه یا در مراکز منطقه‌ای واقع شده در مناطق روستایی انجام شود و افراد برای كار كردن نیازی به نقل مكان به مناطق بزرگتر شهری ندارند (دی گورمن، ویلیام و همكاران، شركت نساجی صنایع‌دستی اردن بدوی: بررسی امكان‌سنجی شغل برای زنان اردنی، 2009). برای تولید صنایع‌دستی، بیشتر از منابع داخلی استفاده می‌شود، كه می‌توان نیروی كار، مواد اولیه و ابزاركار را به‌عنوان منابع نام برد كه نزدیک به80 درصد این تولید را فراهم می‌كنند. در مجموع می‌توان گفت كه تولید این صنایع، اثر مستقیم بر درآمد ناخالص ملی دارد و هرگونه افزایش در میزان تولید و بهبود كیفیت، تأثیر مستقیمی بر افزایش درآمد ناخالص ملی می‌گذارد. مواد اولیه‌ای مانند پشم، كرك و دیگر مواد، درصورت تبدیل به صنایع فرش، گلیم، جاجیم، گبه و غیره، ارزش چند برابری پیدا می‌كند، كه این ارزش در صورت صدور نیز چند برابر می‌شود (نواب اكبر، فیروزه و همكاران، عوامل مؤثر بر كمیت و كیفیت تولید صنایع دستی،1379). بخش صنایع‌دستی می‌تواند تأثیر عمده‌ای بر اقتصاد ملی از طریق كسب درآمد ارز خارجی، ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی پایدار داشته باشد. پول صرف شده در صنایع دستی فوراً و بدون کاهش ارزش، به سوی جامعه محلی گسترش می‌یابد. صنایع‌دستی فرصتی برای جایگزینی واردات از کشورهای دیگر است که به بازار روانه می‌شوند اما نماینده فرهنگ محلی نیستند و به گسترش اقتصاد کمک نمی‌كنند (دیوید اوكونور، صنایع‌دستی و ارتباط آن با گردشگری: صنعتگران گنجینه شما هستند، 2006). همچنین صنایع‌دستی بخش جدایی‌ناپذیری از تجارب توریستها را تشكیل می‌دهد. بسیاری از كشورها از صنایع‌دستی به‌عنوان بخشی از توریسم فرهنگی حاكم در كنار مكانهای باستانی و میراث فرهنگی بهره می‌برند، زیرا آنها برای جوامع منابع درآمدی و فرصتهای شغلی فراهم می‌كنند (مصطفی، مایرنا، پتانسیل تقویت صنایع‌دستی به‌عنوان یک محصول گردشگری در اردن،2011). ایران، به عنوان كشوری در حال توسعه از نظر فناوری و یكی از سه قطب مهم صنایع‌دستی جهان، می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیتهای موجود و مطالعات و تجربیات داخلی و جهانی، در كنار صنایع ماشینی با توسعه صنایع‌دستی و روستایی خویش به توسعه اقتصادی قابل انتظار دست یابد (یزدان پناه، لیلا، صمدیان، فاطمه؛ عوامل مؤثر بر میزان موفقیت شرکتهای تعاونی، 1388). استان گیلان با بیش از 60 رشته صنایع‌دستی، دارای تنوع تولید و محصولات قابل عرضه به بازارهای داخلی و خارجی است. فهرست رشته‌های دارای قدمت و اصالت تاریخی و فرهنگی صنایع‌دستی استان عبارتند از: گلیم بافی، نازك كاری و خراطی چوب، تولیدات دست بافت، قالیبافی، تولید تابلوهای معرق، چموش دوزی، سفالگری و سرامیک سازی، قلاب دوزی، مرواریدبافی، تولید عروسكهای كاموائی، بامبوبافی، چهل‌تكه‌دوزی، چادرشب بافی، حصیربافی، شال بافی، نمدمالی، رشتی‌دوزی، کدوی قلیانی و منبت. در حالی‌كه در جهان امروز صنایع‌دستی، علاوه بر حفظ جایگاه خود در عرصه هنر، زیبایی‌شناختی و هویت بخشی ملی و منطقه‌ای، به منبع مهم ارزش افزوده و بهره‌وری اقتصادی تبدیل شده است، در ایران، به دلیل برخی موانع و مشكلات، این صنعت از جایگاه واقعی خود فاصله گرفته و از نقش آفرینی در عرصه اقتصادی نیز دور شده است. این عامل سبب شده كه تأثیر و نقش صنایع‌دستی در افزایش اشتغال و درآمدزایی به مرور كم‌رنگ شود، طوری‌كه، از سویی، امكان عرضه در بازارهای داخلی را از دست می‌دهد و، از سوی دیگر، رؤیای رقابت با بازارهای خارجی را ناممكن می‌سازد (پارسایی، الهام، نگاهی به چالش‌های پیش‌روی توسعه صنایع‌دستی، 1386). این مقاله به بررسی جنبه‌های اقتصادی صنایع‌دستی استان گیلان و تأثیر آن در رشد و توسعه اقتصادی این استان می‌پردازد.

 

مواد و روشها

درباره تأثیر صنایع‌دستی بر رشد و توسعه استان گیلان تاكنون تحقیقی صورت نگرفته است، اما در خصوص صنایع‌دستی تحقیقات زیادی صورت گرفته، از جمله فیروزه نواب اكبر، نوذر منفرد و علیرضا رضائی در تحقیقی تحت عنوان عوامل مؤثر بر كمیت و كیفیت تولید صنایع‌دستی بین زنان عشایر در سال 1379 نشان دادند تولید صنایع‌دستی بر میزان درآمد ناخالص سالانه خانوار، هزینه‌ها و ارزش افزوده تأثیر معناداری دارد. فرهود گلمحمدی در پژوهشی، تحت عنوان توسعه صنایع‌دستی و فناوری متوسط با هدف گسترش توریسم و اشتغال پایدار روستایی، در سال 1389 نشان داد كه برای دستیابی به اشتغال و توسعه پایدار در روستاها ظرفیت بخش كشاورزی محدود است و باید به دنبال گزینه‌های دیگری برای ایجاد كار و درآمد برای روستائیان بود. ایجاد و گسترش صنایع‌دستی و فناوری متوسط و توسعه توریسم می‌تواند سهم مهمی حتی بالاتر از سهم كنونی بخش كشاورزی در ایجاد كار و درآمد برای روستائیان داشته باشد.

در این تحقیق درپی بررسی تحلیل اقتصادی صنایع‌دستی استان گیلان و تأثیر آن در رشد و توسعه این استان هستیم. جهت گردآوری اطلاعات،آمار و سوابق و یافته‌های پژوهشی در زمینه موضوع تحقیق از كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رسانی و اسناد، سالنامه‌های آماری استان گیلان، مقالات، ارتباطات اداری سازمانی، استعلام از سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان و استفاده از سایتهای اینترنتی و كتابخانه‌های دیجیتالی و بررسی مصاحبه‌ها و نظرات دست‌اندركاران و مسئولان ذیربط و نظرات صنعتگران شاغل در این بخش استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی، کمّی و كاربردی است و در نهایت ارائه راهكارها و الگوهای كاركردی در موضوع تحقیق، از روشها و اهداف اصلی تحقیق است.

در این پژوهش همچنین تأثیر صنایع‌دستی بر بخشهایی چون گردشگری، درآمد سرانه، تولید ملی، توسعه صادرات و اشتغال استان بررسی می‌گردد. مشكلات و موانع توسعه صنایع‌دستی استان گیلان مورد بررسی قرار می‌گیرد و در ادامه راهكارها و پیشنهادهایی برای توسعه و ارتقاء جایگاه و تقویت بازار صنایع‌دستی استان گیلان ارائه می‌گردد. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق كه جمع‌ آوری شده و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند، شامل موارد زیرند:

– تعداد افراد شاغل در بخش صنایع‌دستی به تفكیک شاخه‌های صنایع‌دستی استان گیلان در سال 1390.

 

 

– تعداد صنعتگران شناسایی شده در بخش صنایع‌دستی استان گیلان بین سالهای 1384 تا1390.

– نسبت شاغلان بخش صنایع‌دستی به كل شاغلان استان گیلان طی سالهای 1384 تا 1390.

– میزان فروش صنایع‌دستی استان گیلان بین سالهای 1388 تا 1390.

– آمار صادرات گمركات استان گیلان بین سالهای 1385 تا 1387.

محدوده جغرافیایی (مکانی) تحقیق حاضر، كلیه مناطق شهری و روستایی استان گیلان را شامل می‌شود و جامعه آماری تحقیق نیز كلیه صنعتگران شاغل در بخش صنایع‌دستی استان گیلان می‌باشد، محدوده زمانی پژوهش نیز بین سالهای 1384 تا 1390 در نظر گرفته شده است و فرض تحقیق براین است که رشد صنایع‌دستی در استان گیلان از جنبه‌های مختلف سبب توسعه اقتصادی استان می‌گردد.

 

تجزیه و تحلیل

در بخش اقتصاد، هدفهای اصلی دولت، افزایش تولید و درآمد ملی، رشد اقتصادی، رسیدن به اشتغال کامل و کاهش نرخ بیکاری، ثبات قیمتها، توسعه صادرات و افزایش درآمدهای ارزی است. کشورهای در حال توسعه در اجرای برنامه‌های مورد نظر خود با مشکلات زیادی همانند رشد بی‌رویه جمعیت، وجود انواع مختلف بیکاری و در نتیجه پایین بودن سطح درآمد گروه زیادی از مردم، كمبود سرمایه داخلی و نبود منابع مالی کافی برای اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی جهت فراهم آوردن امکان بهره‌برداری بهینه از منابع انسانی، طبیعی و کشور روبرو هستند. با توجه به کاهش منابع درآمد ملی، که اساساً متکی به درآمد حاصل از صدور نفت بوده، و شدت یافتن آهنگ رشد جمعیت که تعداد متقاضیان در بازار کار را هر ساله به طور روز افزونی افزایش می‌دهد، در حال حاضر اولویتها ایجاب می‌کند، صرف‌نظر از طرحهای زیربنایی و اساسی کشور، در زمینه تولید روی طرحها و پروژه‌های کاربر یا کارطلب بیشتر تکیه داشته باشیم تا طرحهایی که عمدتاً سرمایه‌بر و به‌ویژه ارزبر می‌باشند. در این راستا صنایع‌دستی با توجه به ویژگیهایی که دارد شاید بیش از هر فعالیت تولیدی دیگری با شرایط موجود مطابقت داشته باشد و از این‌رو می‌توان نقش شایسته‌تری در برنامه‌ریزی آینده کشور برای آن در نظر گرفت که از آن جمله افزایش سهم تولید ناخالص ملی خواهد بود (بختیاری، حمید، تحلیلی بر ماهیت صنایع‌دستی و جایگاه آن در نظام برنامه‌ریزی). مهمترین ویژگیهای صنایع‌دستی عبارتند از: کاربر بودن و ارزش افزوده بسیار بالا، نیاز به سرمایه اندک برای ایجاد و بهره‌برداری، تأمین قسمت عمده‌ی مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی، عدم نیاز به كارشناس و متخصص خارجی و سازگاری و استفاده از مهارتهای بومی، عدم آثار مخرب زیست‌محیطی، قدرت اشتغالزایی با سرمایه اندك، برخورداری از ابزار كار ساده، بازار ساده فروش محصولات، قابلیت و توانایی ایجاد درآمد مکمل، بالا رفتن درآمد كشور از طریق جذب گردشگر و ارتقای صنعت توریسم. صنایع‌دستی بخشی از صنعت فرهنگی و دارای ظرفیت ایجاد ارزش افزوده بالا برای یک كشور است که از نزدیک با بخشهای مختلف صنعتی مرتبط شده است. کشورها در حال اعمال تلاشهای سازگار برای توسعه صنایع‌دستی خود به سوی صنایعی با ارزش افزوده اقتصادی و صنایع منحصر به‌فرد به لحاظ فرهنگی می‌باشند (یانگ هون آهن، صنایع‌دستی كره و صنعت گردشگری، 2006). صنایع‌دستی از جنبه‌های مختلفی سبب رشد اقتصادی یک كشور می‌شود، كه از جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد:

 

صنایع‌دستی بهترین راه اشتغالزایی

با توجه به بالابودن هزینه اشتغال در بخشهای دیگر اقتصادی، توسعه و سرمایه‌گذاری روی صنایع‌دستی یكی از راه های كم هزینه و مناسب برای ایجاد اشتغال می‌باشد. با توجه به اهمیت این نكته كه، برای ایجاد اشتغال و رفع بیكاری باید آن‌را در بخشهای روستایی، شهری و استانی با توجه به مزیتهای نسبی و فرهنگ بومی هر منطقه جستجو كرد، صنایع‌دستی با قابلیت‌ها و خصوصیات ویژه خود، از جمله استفاده از مواد اولیه داخلی، ارزان و فناوری ساده و عدم نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد و امکان ایجاد و توسعه در مناطق روستایی، به‌ویژه در داخل محل سکونت روستاییان، می‌تواند نقش مهمی در مبارزه با انواع بیکاری داشته باشد و مهمترین منبع کار، به خصوص برای روستاییان و زنان روستایی، محسوب گردد. صنایع‌دستی جنبه‌های زیادی به عنوان محرک اقتصادی دارد. صنایع‌دستی با اشتغال در خارج از فصل برای اعضای جوامع کشاورزی این امكان را فراهم می‌كند تا درآمد خود را تكمیل كنند. مهمتر این‌كه، این صنایع اشتغال و فرصتهای درآمدی مورد نیاز زیادی را برای افرادی که به‌طور سنتی از اقتصاد محلی محرومند، مانند زنان، اعضای اقلیتهای قومی، جوانان، کارگران غیر ماهر، افراد معلول و سالمند، فراهم می‌كنند (مك كرچر، باب، گردشگری بعنوان یک كاتالیزور، 2006). توسعه بخش صنایع‌دستی همچنین می‌تواند به کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها کمک کند که بسیاری از کشورها را با ازدحام بیش از حد در شهرها و ناتوانی برای ایجاد فرصتهای شغلی و افت ناشی از آن برای اقتصاد روستایی، به ستوه آورده است (اوكونور، دیوید، صنایع‌دستی و ارتباط آن با گردشگری، 2006).

 

جدول 1 : تعداد افراد شاغل در بخش صنایع دستی در سال 1390به تفكیک شاخه‌های صنایع دستی استان گیلان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رشته	تعداد افراد مشغول بكار	نسبت شاغلان این رشته به كل شاغلان بخش صنایع دستی        (به درصد)
گلیم بافی	3200	83/27
حصیربافی	2000	39/17
بافتنی های سنتی	800	96/6
چادر شب بافی	600	22/5
قلاب بافی	350	04/3
مروارید بافی	220	91/1
قلاب دوزی	120	04/1
معرق چوب	100	87/0
سفال و سرامیك	100	87/0
منبت	70	61/0
خراطی	70	61/0
نازك كاری	50	43/0
بامبو بافی	50	43/0
سایر رشته ها	3770	78/32

     منبع :اداره كل میراث فرهنگی استان گیلان

جدول شماره1 تعداد افراد مشغول بكار در شاخه‌های مختلف صنایع‌دستی استان را به ترتیب از بیشترین افراد شاغل در یک رشته تا كمترین آنها نمایش می‌دهد. این جدول همچنین نسبت فعالان هر یک از شاخه‌ها به كل شاغلان حوزه صنایع‌دستی استان را در سال1390 نشان می‌دهد. بیشترین نسبت شاغلان مربوط به گلیم‌بافی است و حصیربافی و بافتنیهای سنتی در مراتب بعدی قرار دارند. منظور از سایر رشته‌ها، آنهایی هستند كه افراد شاغل در آنها بسیار كمتر از50 نفر می‌باشند.

جدول 2 :تعداد صنعتگران شناسایی شده در بخش صنایع دستی استان گیلان بین سالهای 1384 تا 1390،

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سال	تعداد صنعتگران شناسایی شده	نرخ رشد به درصد
1384	700	——
1385	1200	43/71
1386	350	83/70-
1387	700	100
1388	1300	71/85
1389	1500	38/15
1390	5700	280

                منبع :اداره كل میراث فرهنگی استان گیلان

همان‌طوری‌كه ملاحظه می‌شود، جدول شماره2 تعداد صنعتگران شناسایی شده در بخش صنایع‌دستی استان گیلان كه دارای كارت شناسایی شده‌اند را بین سالهای1384 تا1390 به‌همراه نرخ رشد در هر سال نشان می‌دهد، كه از700 نفر در سال 1384 به 5700 نفر در سال1390 رسیده است كه رشدی معادل 29/714 درصدی (14/8 برابری) را نشان می‌دهد.

در سی سال گذشته، بیكاری و اشتغال مهمترین دغدغه استان گیلان بوده است. محدود ماندن نرخ رشد بخشهای مختلف اقتصادی، نرخ پایین انباشت سرمایه، پیدایش فناوریهای جدید، كاهش تقاضا برای نیروی كار در بخش اقتصاد و مازاد نیروی كار و جایگزینی سرمایه به جای نیروی كار به خاطر پایین بودن هزینه سرمایه نسبت به هزینه نیروی كار، موجب افزایش فشار بیكاری در استان گیلان شده است. این در حالی است كه جذب نیروی کار توسط بخش صنایع‌دستی، علاوه بر تعادل بخشیدن به سایر بخشها، از ایجاد شغلهای کاذب نیز جلوگیری می‌كند و به دلیل ماهیت تولیدی بودن تأثیرقابل توجهی بر اشتغالزایی غیرمستقیم دارد. براساس اعلام سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان، تولید صنایع‌دستی در گیلان برای10هزار نفر به صورت مستقیم شغل ایجاد کرده است. (روزنامه ایران، ص15، 30 خرداد 1389).

 

جدول 3 : نسبت شاغلان بخش صنایع دستی به كل شاغلان استان گیلان طی سالهای1389-1384(به درصد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گردشگری نقش بسزایی در پیوستگی و نزدیک شدن روابط سیاسی و بین المللی دارد و می تواند به عنوان یكی از عوامل صلح و آرامش در سطح بین المللی محسوب شود.

علاوه بر آن فرهنگ های ملتهای گوناگون را به هم نزدیک و باعث تفاهم فرهنگی می گردد.

گردشگری باعث افزایش سطح سواد، تغییر نگاه مردم به زندگی، سطح بهداشت، رفاه اجتماعی و … میزبان می شود و مهمترین بخش گردشگری ، نگاه اقتصادی گردشگری است. مساله ای كه امروزه توجه اكثر دولتها و اقتصادانها را به خود جلب نموده است. مورد بعدی كه به بخش توریسم مربوط می شود و یكی از عوامل توسعه به شمار می رود بحث ارتقای فرهنگی و تاثیرگذاری فرهنگی می باشد.

موضوع دیگر فعالیت های گردشگری، فعالیت بخش های خصوصی در این صنعت می باشد. سرمایه گذاری در این صنعت خیلی سریع به سودآوری تبدیل می شود. استفاده از نیروهای بومی و نیمه ماهر و نیز جلوگیری از مهاجرت افراد به مراكز و ایجاد اشتغال بدون مشكلات سایر بخشهای صنعتی از قبیل آلودگی و … صنایع دستی از مظاهر فرهنگی و هنری محسوب می شود و نظر به اینكه هر فرآورده دستی بازنگر كننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی كشور محل تولید است می تواند هم عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن به حساب ‌آید هم آن كه موجبی برای جلب و جذب گردشگران قلمداد شود.

صنایع دستی و صنعت گردشگری بر یكدیگر اثر متقابل داشته می تواند موجبات رشد و توسعه یكدیگر را فراهم سازند.

با این تفاسیر چیزی كه در حال حاضر قابل مشاهده است آن است كه سهم ما به عنوان یک ایرانی در گردشگری به خصوص گردشگری خارجی بسیار بسیار اندك است. با توجه به این كه به لحاظ عقیدتی و سیاسی امكان استفاده از ابزارهای مهم پیشرفت گردشگری در كشور وجود ندارد صنایع دستی می تواند نقش بسزایی در بالا بردن انگیزه سفر به مناطق  مختلف كشور ایران را ایفا نماید.

استان اصفهان به عنوان یكی از مهمترین قطب  توریستی كشور دارای بیشترین و مهمترین صنایع دستی كشور می باشد.

در این تحقیق، پژوهشگر به دنبال آن است كه تمامی موانع گسترش صنعت گردشگری بخصوص بخش صنایع دستی در منطقه را مطالعه كرده و در این پژوهش به شناسایی و معرفی صنایع دستی اصفهان بپردازد.

1-2  اهمیت و ضرروت تحقیق

استان اصفهان مهد تمدن های قدیمی ا یران است، معمولا صنایع دستی را به «هنر- صنعت» یا هنر كاربردی در برابر هنر محض تعبیر می كنند. به عبارت دیگر صنایع دستی به هر صورت حلقه ای مشترك است میان هنر و صنعت

به علت ارتباط نزدیک صنایع دستی با فرهنگ و سنت ها از یک سو و با ساختار اقتصادی از سوی دیگر، مفهوم و قلمرو آن در  همه كشورها ثابت و یكسان نیست.

در كشور ما به دلیل مسائل  عقیدتی و اسلامی و مغایرت آن با صنعت توریسم و نیز دیدگاه های مختلف مراجع نسبت به توریسم و گردشگری، به غیر از توریسم مذهبی، یكی از مهمترین برنامه ریزی ها در بخش گردشگری می تواند در خصوص صنایع دستی و معرفی صنایع دستی ایران به عنوان یک محصول تك و خاص و مربوط به یک فضای جغرافیایی ویژه باشد.

تهیه مولتی مدیای صنایع دستی اصفهان نیز به عنوان یک الگو برای سایر مناطق كشور نیز قابل اجرا می باشد.

1-3  پیشینه تحقیق

با مطالعات و تحقیقات انجام شده بجز چند مقاله از انجمن هتلداران ایران و نیز مقاله های اینترنتی در خصوص تاثیر صنایع دستی به عنوان یک پدیده فرهنگی، هیچ تحقیقی در این مورد صورت نگرفته است.

تحقیقات موجود در دانشگاه علامه صرفا در خصوص صنایع دستی كل كشور و یا فقط یک نوع صنایع دستی انجام گرفته است.

تحقیق ارائه شده ضمن معرفی تمامی صنایع دستی رایج و منسوخ و كم رونق اصفهان رابطه بین این صنایع بعنوان الگو با حرفه جهانگردی را مطرح می نماید.

 

1-4  اهداف تحقیق :

1- شناسایی نقش صنایع دستی در برنامه ریزی توریسم

جاذبه های گردشگری مبنا و یاپه حرفه  گردشگری بوده و بدون وجود جاذبه، مقوله توریسم فاقد مفهوم می باشد. بنابراین برای وجود صنفی به نام توریسم در هر منطقه می بایست به دنبال جاذبه  های مهم دیدنی جهت بازدید گردشگران بود. بررسی و شناخت صنایع دستی اصفهان اولین گام برای توسعه توریسم این منطقه به شمار می رود.

2- معرفی صنایع دستی اصفهان از قدیم تاكنون و صنایع منسوخ و نیز طبقه بندی آن جهت اطلاع دقیق گردشگران این استان.

صنایع دستی این استان بهترین صنایع دستی كشور را شامل می شود.

شناخت این صنایع و معرفی آنها به شكل صحیح و واقعی می تواند از سردرگمی گردشگر و انتخاب مناسب نوع صنایع دستی مورد نظر وی كمك بسزایی نماید.

3- شناسایی نارسایی های موجود در حرفه توریسم استان اصفهان در بخش صنایع دستی با شناخت و شناسایی نارسایی ها و مشكلات در زمینه صنایع دستی و تاثیر آن در بخش گردشگری كه می توان در جهت بهبود وضعیت اقدام نمود.

بدیهی است بدون در نظر گرفتن مشكلات و كمبودها نمی توان در جهت توسعه گردشگری و جذب گردشگر تلاش كرد.

1-5  سوالات تحقیق

1- جایگاه صنایع دستی در استان اصفهان چیست؟

2- چگونه ارتباطی بین صنایع دستی و جذب گردشگر در این  استان وجود دارد؟

1-6  فرضیه های تحقیق

1- به نظر می رسد صنایع دستی در اصفهان علیرغم اهمیت، به خوبی معرفی نشده و جایگاه آن مشخص نشده است.

ظاهراً جذب گردشگر با صنایع دستی استان اصفهان دارای  ارتباط تنگاتنگی می باشد.

1-7  قلمرو تحقیق:

در این پژوهش استان اصفهان به عنوان یک محدوده سیاسی، قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است.

استان اصفهان در مركز ایران واقع شده 937/105 كیلومتر مرب وسعت دارد.

1-8  روش و مراحل تحقیق

این تحقیق توصیفی است كه اطلاعات آن به روش كتابخانه ای و همین طور مشاهده ای جمع آوری شده است و مراحل آن به شرح زیر است:

مرحله اول : اطلاعات از طریق روش كتابخانه ای و مشاهده ای جمع آوری می گردد.

روش مشاهده ای:

یكی از روش های جمع ‌آوری اطلاعات می باشد كه پژوهشگر طی آن به ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به موضوع مورد نظر می پردازد. در این روش هدف پژوهشگر ایجاد تغییر در پدیده یا محیط مورد نظر نیست بلكه صرفا محیط را همانگونه  كه هست بررسی می كند.

روش كتابخانه ای:

از روش های رایج در تحقیقات علمی به شمار می آید. در این روش از سایر اطلاعات، مدارك، اسناد و تحقیقات انجام شده توسط دیگر محققین استفاده می شود كه این اطلاعات می  تواند به شكل كتاب، جزوه، مجله، روزنامه، تحقیقات دانشگاهی، پایان نامه و غیره باشد.

مرحله دوم: اطلاعات جمع آوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و پیشنهادات و راهكارهای لازم و مناسب ارائه می گردد.

1-9  تنگناها و محدودیت های تحقیق

همواره در انجام هر تحقیقی ممكن است مشكلاتی پیش آید كه پژوهشگر در راه رسالت خویش دچار مشكلات و تحقیق را دچار نارسایی نماید. از جمله مهمترین محدودیتهای تحقیق عبارتند از :

• گسترش زیاد محدوده مكانی تحقیق كه كنترل آن برای پژوهشگر مشكل ایجاد می كند.
• عدم همكاری مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اصفهان و مركزی تهران
• محدودیت زمانی از اصلی ترین مشكلات این پژوهش بود
• عم وجود بانك اطلاعاتی لازم در بخش صنایع دستی این استان و نبود صنف خاص در این صنعت.

فصل دوم : چارچوب نظری

فهرست مطالب

عنوان                                                            صفحه

فصل اول: مروری بر روش­های محاسباتی نظری 1

1-1) مقدمه  2

1-2) روش‌های شیمی محاسباتی. 3

1-2-1) روش‌های مکانیک مولکولی. 3

1-2-2) روش‌های مكانیک كوانتومی. 5

1-2-2-1) روش‌های از اساس.. 5

1-2-2-1-1) تقریب بورن- اپنهایمر 9

   1-2-3) روش‌های گوسین. 10

1-2-4-1) سیستم‌های پوسته باز و بسته. 12

1-3) نظریه هارتری– فاك.. 13

1-3-1) معادله‌ی شرودینگر 15

16

1-4-1) مجموعه‌های پایه حداقل. 20

1-4-2) مجموعه‌های پایه ظرفیتی شکافته. 21

1-4-3) مجموعه‌های پایه قطبیده 21

1-4-4) مجموعه‌های همبستگی- سازگار 22

1-4-6) خطای قطع مجموعه‌ی پایه. 22

1-4-7) خطای برهم‌نهی مجموعه‌ی پایه. 23

1-5) همبستگی الكترونی. 24

1-5-1) روش برهم‌كنش پیكربندی. 25

1-5-1-1) روش برهم‌كنش پیكربندی کامل. 25

1-5-1-2) روش برهم‌كنش پیكربندی با برانگیختگی یگانه (CIS) 26

1-5-1-4) روش برهم‌كنش پیكربندی مربعی. 27

1-5-1-5) روش برهم‌كنـش پیكـربنـدی درجه 2، با جـایگزینـی یگانه و دوگانه (QCISD) 27

1-5-2) روش خوشه‌های جفت‌شده 28

 

 

1-8) نظریه‌ی تابعیت چگالی. 31

1-9) پتانسیل‌های بین مولکولی. 33

برهم‌کنش برد بلند. 34

1-9-2) پتانسیل برهم‌کنش برد کوتاه 35

1-10) ضریب دوم ویریال. 35

1-10-1) منشاء معادله‌ی حالت ویریال. 37

1-10-3) بررسی معادله‌ی حالت ویریال از طریق مكانیک آماری. 42

1-10-4) توصیف كلاسیكی ضریب دوم ویریال. 45

1-11) برهم‌کنش‌های چندذره‌ای و اثر گونه‌ی سوم. 48

1-12) دانستنی‌هایی درباره فلوئور 54

1-12-1) تاریخچه‌‌ی فلوئور 55

1-12-2) کاربردهای فلوئور 55

1-12-3) خواص فیزیكی فلوئور 65

1-12-4) خواص شیمیایی فلوئور 58

1-12-5) ترکیبات فلوئور 58

. 58

1-12-7) نحوه‌ی عمل فلوئور در بدن. 60

1-12-8) منابع غذایی فلوئور 61

1-12-9) اثرات فلوئور بر محیط زیست.. 62

فصل دوم: محاسبه ضریب دوم ویریال گاز فلوئور با بهره گرفتن از روش QCISD(T)/Aug-
cc-pVTZ. 63

2-1) مقدمه  64

75

2-4) نتیجه‌گیری. 96

با مجموعه پایه aug-cc-pVTZ درسطح نظری QCISD(T)  99

3-1) مقدمه  100

3-2) تاریخچه. 102

113

3-4) نتیجه‌گیری. 129

مراجع    131

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                                      صفحه

جدول (1-1) خواص فیزیكی ف   ‌لوئور. 57

 

 با پتانسیل تصحیح‏شده و تصحیح‏نشده در دامنه‏ی دمایی 100 تا 600 کلوین   80

با پتانسیل‏های تصحیح‏شده در دامنه‏ی دمایی 100 تا 600 کلوین.. 81

جدول (2-3) ضریب دوم ویریال مولکولF2  با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‏شده وتصحیح‏نشده
در دامنه‏ی دمایی 100 تا 600 کلوین برای θ2 برابر 0°،45°  و 90°. 82

 با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‏شده دردامنه‏­ی      دمایی 100 تا 600 کلوین و ϕ=0° و θ2 برابر 0°، 30°، 45°،  60°و 90°. 83

برابر 0°، 30°، 45°، 60° و 90°. 84

برابر 0°، 30°، 45°، 60° و 90°. 85

جدول (2- 7) ضریب دوم ویریال مولکولF2  با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‌نشده دردامنه‏ی
دمایی 100 تا 600 کلوین و ϕ=45° و θ2 برابر 0°، 30°، 45°، 60° و 90°. 86

جدول (2-8) ضریب دوم ویریال مولکولF2  با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‏شده دردامنه‏ی‏
دمایی 100 تا 600 کلوین و ϕ = 60° و θ2 برابر 0°، 30°، 45°، 60° و 90°. 87

جدول (2-9) ضریب دوم ویریال مولکولF2  با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‌نشده دردامنه‏ی
دمایی 100 تا 600 کلوین و =60° ϕ و  θ2برابر 0°، 30°، 45°،  60°و 90°. 88

برابر 0°، 30°، 45°، 60° و90°. 89

جدول(2-11) ضریب دوم ویریال مولکولF2  با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‌نشده دردامنه‏ی
دمایی 100 تا 600 کلوین و ϕ=90° و θ2 برابر 0°، 30°، 45°، 60° و90°. 90

با پتانسیل‌های تصحیح‌نشده و تصحیح‌شده در دامنه‌ی دمایی 100 تا 350 كلوین.. 91

جدول(2-13): تأثیر فاكتور بولتزمن بر داده‌های ضریب دوم ویریال با بهره گرفتن ازپتانسیل‌های تصحیح‌شده  92

.جدول(2-14): ضریب دوم ویریال با بهره گرفتن از پتانسیل‌های تصحیح‏نشده وتصحیح‏شده برای زاویه‌ی  برابر˚0، ˚45 و ˚90. 93

جدول(2-15): داده‌های ضریب دوم ویریال مولكول  با مجموعه‎پایه‌  با استفاده
از پتانسیل‌های تصحیح‏شده و تصحیح‏نشده در دامنه‌ی دمایی 100 تا 350 كلوین. 94

جدول(2-16): داده‌های ضریب دوم ویریال مولكول  با مجموعه‎پایه‌ی  بااستفاده
از پتانسیل‌های تصحیح‏شده برای زاویه‌ی q2 برابر ˚0، ˚45 و ˚90 در دامنه‌ دمایی
100 تا 350 كلوین. 95

115

129

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                                              صفحه

مطالعه‏شده در این تحقیق.. 76

شکل (2-2) ضریب دوم ویریال گاز فلوئوربر حسب دما با بهره گرفتن از پتانسیل
تصحیح‌شده و پتانسیل تصحیح‌نشده. 80

(2-3) ضریب دوم ویریال گاز فلوئور بر حسب دما با درنظر گرفتن وزن آماری و بدون درنظر گرفتن وزن آماری   81

برابر 0°، 45 و
90°. 82

شکل (2-5) ضریب دوم ویریال گاز فلوئور بر حسب دما با بهره گرفتن از پتانسیل‌
تصحیح‏شده برای زاویه‏ی f مساوی  30°و θ2 برابر 0°، 30°،45°،60°  و
90°. 83

شکل (2-6) ضریب دوم ویریال گاز فلوئور بر حسب دما با بهره گرفتن از پتانسیل
تصحیح‏نشده برای زاویه‏ی f مساوی  30°و θ2  برابر 0°،30° ،45° ،60°  و
°90. 84

برابر 0°،30° ،45° ،60° و °90. 85

شکل (2-8) ضریب دوم ویریال گاز فلوئور بر حسب دما با بهره گرفتن از پتانسیل
تصحیح‏نشده برای زاویه‏ی f مساوی  45°و θ2 برابر 0°،30° ،45° ، °60 و
°90. 86

شکل (2-9) ضریب دوم ویریال گاز فلوئور بر حسب دما با بهره گرفتن از پتانسیل
تصحیح‏شده برای زاویه­ی f مساوی  60°و θ2 برابر 0°،30°،45° ، 60°و
90°. 87

برابر 0°،30° ،45° ،60° و
90°. 88

شکل (2-11) ضریب دوم ویریال گاز فلوئور بر حسب دما با بهره گرفتن از پتانسیل
تصحیح‏شده برای زاویه‌ی f مساوی  90°و θ2 برابر ،0°، 30°،45° ،
60° و90°. 89

برابر0°،30°،45° ، 60°و
90°. 90

شكل (2-13) ضریب دوم ویریال گاز فلوﺋور به‌عنوان تابعی از دمابا بهره گرفتن از
پتانسیل‌های تصحیح‌شده و تصحیح‌نشده. در سطح نظری MP2. 91

شكل (2-14) ضریب دوم ویریال گاز فلوﺋور به‌عنوان تابعی از دما با در‌نظرگرفتن
وزن آماری و بدون وزن آماری بولتزمن در سطح نظری MP2. 94

θ
برابر˚0، ˚45 و ˚90 و ضریب دوم ویریال كلی تصحیح‌شده. در سطح
نظری MP2. 93

شكل (2-16) ضریب دوم ویریال گاز فلوﺋور با مجموعه‎پایه‌ی ‎6-31G* با بهره گرفتن از پتانسیل‌ تصحیح‌نشده به‌عنوان تابعی از دما. 94

شكل (2-17) ضریب دوم ویریال گاز فلوﺋور به‌عنوان تابعی از دما با مجموعه ‎پایه‌ی
6-31G* با بهره گرفتن از پتانسیل تصحیح‌شده برای زاویه q2 برابر˚0،
˚45 و ˚90 و ضریب دوم ویریال كلی تصحیح‌شده. 95

شكل (3-1) هندسه‌ی مورد استفاده در بررسی اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن
منومر  سوم در صفحه‌ی xy. 116

شکل(3-2) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهات x، y و z برای نزدیک
شدن منومر سوم به سیستم F2-F2 بر حسب فاصله. 118

شکل(3-3) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهت X برای نزدیک شدن
منومر سوم به سیستم F2-F2 بر حسب فاصله. 119

شکل(3-4) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهت Y برای نزدیک شدن
منومر سوم به سیستم  F2-F2بر حسب فاصله. 120

شکل(3-5) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهت Z برای نزدیک شدن
منومر سوم به سیستم  F2-F2بر حسب فاصله. 120

شکل(3-6) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهت XY برای نزدیک شدن
منومر سوم به سیستم F2-F2 بر حسب فاصله. 121

شکل(3-7) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهت YZ برای نزدیک شدن
منومر سوم به سیستم F2-F2 بر حسب فاصله. 121

شکل(3-8) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم در جهت XZ برای نزدیک شدن
منومر سوم به سیستم F2-F2 بر حسب فاصله. 122

شكل (3-9) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور x به سیستم  F2-F2به‌عنوان تابعی از RTB. 122

شكل (3-10) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر  سوم بر
روی محور y به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از RTB. 123

شكل (3-11) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر  سوم بر
روی محور z به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی ازRTB. 124

شكل (3-12) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر  سوم بر
روی محور xy به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از ازRTB. 124

شكل (3-13) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور xz به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از ازRTB. 125

شكل (3-14) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور yz به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از ازRTB. 125

شكل (3-15) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر F2 سوم بر
روی محور x به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از ازRTB. 126

شكل (3-16) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور y به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی ازRTB. 126

شكل (3-17) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور z به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از ازRTB. 127

شكل (3-18) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور xy به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از ازRTB. 127

شكل (3-19) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور xz به سیستم F2-F2  به‌عنوان تابعی از RTB 128

شكل (3-20) انرژی مربوط به اثر گونه‌ی سوم برای نزدیک شدن منومر سوم بر
روی محور yz به سیستم F2-F2 به‌عنوان تابعی از ازRTB. 128

چکیده

در این تحقیق برای ارزیابی سطح انرژی پتانسیل بین­مولکولی (IPS) سیستم F2-F2  به محاسبه­ی ضریب دوم ویریال گاز فلوئور پرداخته­ شد. IPS­ها با بهره گرفتن از سطح نظری QCISD(T) و مجموعه پایه‌ی cc-pVTZ- augبه­دست آمده­اند. محاسبات در فاصله‌ی دمایی 100 تا 600 کلوین با بهره گرفتن از پتانسیل­های تصحیح‌نشده و تصحیح‌شده با روش تصحیح از بالا به پایین (CP) انجام شد. علاوه بر این تأثیر فاکتور بولتزمن بر ضریب دوم ویریال نیز بررسی شد و مشاهده گردید که مقادیر به­دست آمده با در‌نظر گرفتن این فاکتور با مقادیر تجربی تفاوت کمتری دارد. اثر جسم سوم بر پتانسیل بین­مولكولی یا به‌عبارت دیگر اعتبار و یا عدم اعتبار جمع‌پذیری جفت‌گونه­ پتانسیل‌ها در سیستم F2-F2  نیز مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور منومر سوم فلوئور در سه جهت اصلی X،Y ، Z و جهت­های بین محوری XY،  XZو YZ به مرکز سیستم F2-F2 نزدیک شد. از سطح نظری QCISD(T) به‌عنوان بالاترین سطح نظری محاسبات استفاده شد. تمام محاسبات با بهره گرفتن از Gaussian09 و در محیط Linux انجام گرفت. مشاهده شد که در فاصله 6 آنگسترمی از مرکز سیستم F2-F2 اثر گونه‌‌ی سوم قابل چشم­پوشی است.

فصل اول

 

مروری بر روش­های محاسباتی نظری

 

1-1) مقدمه

شیمی محاسباتی مخصوصاً محاسبات مکانیک کوانتومی رویکرد نوینی به پدیده­های شناخته‌شده فیزیکی و شیمیایی است که می ­تواند منجر به درک بهتر جهان پیرامون ما گردد. امروزه با پیشرفت روز افزون رایانه‌ها قادر هستیم پدیده­های گوناگون را در ماتریس­های بسیار پیچیده نظیر سیستم­های بیولوژیکی و نانو‌تکنولوژی مورد مطالعه قرار دهیم و بدیهی‌است که انجام چنین مطالعاتی در درجه‌ی اول نیازمند درک وسیعی از پدیده­های فیزیکی و شیمیایی، ابداع و نوآوری روش­های نوین مطالعاتی و تجزیه و تحلیل مستند و هدف­دار است.

در روش­های متداول شیمی محاسباتی، محقق در ابتدا اقدام به انتخاب یک سیستم مولکولی خاص از هدف مورد مطالعه می کند. بدیهی است ساختارهای منطقی متفاوتی را می­توان بر اساس اصول شیمی­فیزیکی به یک سیستم مولکولی

فهرست مطالب:

فصل اول :کلیات

مقدمه …………………………………………………………………………………………………..1

1-1 –  بیان مسئله…………………………………………………………………………………….4

1-2-  اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش……………………………………………………………..6

1-3-  اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………7

1-4-  سؤال اصلی ……………………………………………………………………………………7

1-5-  سؤالات فرعی………………………………………………………………………………….7

1-6-  فرضیه…………………………………………………………………………………………..8

1-7-  متغیرهای مستقل و وابسته…………………………………………………………………8

1-8-  ماهیت و متدولوژی تحقیق…………………………………………………………………8

1-9 –  مفاهیم و اصطلاحات………………………………………………………………………..9

1-10 –  موانع و مشکلات تحقیق……………………………………………………………………9

1-11 –  ساماندهی تحقیق………………………………………………………………………..10

فصل دوم : مفاهیم و مبانی نظری

2-1 –  مفهوم شناسی تحقیق………………………………………………………………….12

– موقعیت…………………………………………………………………………………………12

– ژئو  ………………………………………………………………………………………………12

– ژئوکالچر……………………………………………………………………………………….14

– بحران……………………………………………………………………………………………15

– امنیت…………………………………………………………………………………………..17

– ژئوپولیتیک…………………………………………………………………………………27

– مفهوم ژئوپولیتیک…………………………………………………………………….30

– سیر تحول مفهومی واژه ژئوپولیتیک…………………………………………………..31

– عوامل مؤثر در ژئوپولیتیک………………………………………………………………33

2-2 – مبانی نظری………………………………………………………………………..40

 – نظریه های جهانی ژئوپولیتیک………………………………………………………….40

– نظریه آلفرد ماهان………………………………………………………………………..40

  – نظریه هلفورد مکیندر………………………………………………………………..43

  – نظریه نیکلاس اسپایکمن…………………………………………………………….47

  – نظریه هانتینگتون…………………………………………………………………….49

– بررسی نظری مطالعات امنیتی……………………………………………………..57

– رویکرد رئالیستی (واقع گرایانه) ……………………………………………………..57

– رویکرد ایدئالیستی (آرمان گرایانه) ……………………………………………….58

– رویکرد نهادگرایانه………………………………………………………………………58

2-3 – چهارچوب و مدل نظری پژوهش……………………………………………….59

2-4 – پیشینه موضوع…………………………………………………………………..61

فصل سوم : بالکان

3-1 – بالکان…………………………………………………………………………66

– آشنایی کلی با کشورهای شبه جزیره بالکان……………………………………..69

– جمهوری آلبانی……………………………………………………………………71

– جمهوری اسلونی…………………………………………………………………..76

– جمهوری بلغارستان………………………………………………………….80

– جمهوری بوسنی و هرزگوین………………………………………………….83

– جمهوری ترکیه…………………………………………………………………..86

– جمهوری کرواسی……………………………………………………………..91

– جمهوری مقدونیه…………………………………………………………..97

– جمهوری فدرال یوگسلاوی سابق………………………………………101

– صربستان و مونته نگرو………………………………………………………….107

– جمهوری یونان…………………………………………………………………….110

3-2- تاریخچه بالکان………………………………………………………………..114

 

 

– بالکان در دوره امپراطوری عثمانی………………………………………………114

– بالکان ونظام اروپای قدیم……………………………………………………….116

– جنگ جهانی اول: علل و پیامدها………………………………………………..122

– بالکان در دهه 90………………………………………………………………127

فصل چهارم : ویژگی های بالکان و اتحادیه اروپا

4-1- مشخصات و ویژگیهای بالکان………………………………………………..133

– شکل گیری اقوام در بالکان………………………………………………………134

–  یو گسلاوی……………………………………………………………………….134

– ظهور کشور سلطنتی یوگسلاوی……………………………………………….134

– یوگسلاوی در عصر مارشال تیتو……………………………………………..136

– یوگسلاوی پس از مرگ تیتو ……………………………………………………..144

– بحران در بالکان……………………………………………………………………146

– نزاع میان دو تمدن یا مساعدت میان آنها……………………………………….146

– علل درگیری در شبه جزیره بالکان……………………………………………..147

– صلح در کوزوو……………………………………………………………………149

– عامل و فاکتور عثمانی…………………………………………………………..149

4-2 – اتحادیه اروپایی……………………………………………………………..154

– نگرشی نظری بر اتحادیه اروپا……………………………………………………155

– سیستم های بین المللی…………………………………………………..155

– رژیم های بین المللی……………………………………………………………157

– نظام های دوقطبی جنگ سرد و امنیت اروپا…………………………………..158

– رژیم امنیتی اتحادیه اروپا و رژیم اقتصادی……………………………………159

– اتحادیه اروپا و حرکت به سوی شرق………………………………………..163

4-3 – تاثیرات امنیتی بالکان بر اروپا…………………………………………..168

– شبه جزیره بالکان و تأثیر آن بر امنیت اتحادیه اروپایی…………………….168

 فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 – تحلیل نهایی……………………………………………………………173

  5-2 – پیشنهادات و راهکارهای حل مناقشات و تعارضات شبه جزیره بالکان……..182

فهرست منابع و مآخذ: ……………………………………………………………..186

چکیده انگلیسی: …………………………………………………………………….189

چکیده:

شبه جزیره بالکان، همواره یکی از مناطق با اهمیت در تاریخ جهان بوده و هست. این اهمیت را مدیون موقعیت جغرافیایی، وجود تنگه‌های بسفر و داردانل، دروازه اروپا بودن، نزدیکی به خاور نزدیک و خاورمیانه، دریاهای اطراف آن، نزدیکی به کانال سوئز و وجود کشورهای مسلمان نشین در این منطقه است. بالکان به علت راه ارتباطی شرق و غرب در سطح جهان اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا که با تصاحب این سرزمین توسط عثمانی، اروپاییان از لحاظ ارتباط با شرق با مشکل روبرو شدند. ظهور روسیه، که درصدد دست یافتن بر آب‌های آزاد بود. این امپراطوری با پیش کشیدن حمایت از ارتدکس‌ها و اسلاوهای بالکان، درصدد دست یافتن بر تنگه‌ها و دریاهای بالکان برآمد. این توسعه طلبی عاملی شد در کشیده شدن پای قدرتهای اروپایی به بالکان و اراضی عثمانی. برای عثمانی، مردم بالکان و منطقه بالکان نقش اساسی و اهمیت ویژه‌ای داشتند؛ زیرا از دست دادن آنها، همانطور که با به دست آوردن آنها دولت عثمانی را به امپراطوری تبدیل کرده بود، موجب سقوط امپراطوری می‌شد.

اتحادیه اروپایی به عنوان یکی از مهم‌ترین سازمان‌های منطقه‌ای در جهان امروز می‌باشد. این سازمان با قدمتی بیش از 50 سال نتیجه تلاش مستمر سران آن جهت دستیابی به یک اروپای واحد می‌باشد. اتحادیه اروپایی به شکل کنونی با امضای معاهده ماستریخت در میان 12 کشور شکل گرفت(در حال حاضر 27 عضو دارد) و با انعقاد این معاهده در حقیقت روند جدیدی در ایجاد یک اتحادیه نزدیک میان مردم اروپا آغاز شد. . اتحادیه اروپا دارای ارکان متعددی است که از میان آنها 5 نهاد به عنوان اصلی‌ترین و در واقع ارکان تصمیم گیری اتحادیه معرفی می‌شوند و عبارتند از شورای اتحادیه، پارلمان، کمیسیون، دیوان دادگستری و شورای وزیران اتحادیه.

مقدمه:

شبه جزیره بالکان شامل کشورهای ترکیه، بلغارستان، یونان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، اسلوونی، آلبانی، فدراسیون یوگسلاوی (صربستان، مونته‌نگرو) به لحاظ ژئوپولیتیکی یکی از حساس‌ترین نقاط جغرافیایی جهان می‌باشد که تاریخ پنج سده گذشته آن همواره متأثر از درگیری‌های نظامی بین دول منطقه بوده است.

بالکان مدت‌های زیادی تحت تأثیر اقدامات کسانی بوده است که هیچ‌گاه این سئوال را مطرح نکردند که چه تدبیری بیاندیشند تا تاریخ درد آور و فاجعه آمیز منطقه تکرار نشود.

شبه جزیره بالکان به جهت اختلافات درونی و موقعیت ژئوپولیتیک آن، یکی از مناطق بحران خیز جهان بوده و همیشه مورد توجه قدرتهای بزرگ جهانی قرار داشته است، زیرا علاوه بر دریای سیاه و دریای مرمره، دسترسی به دریاهای مدیترانه، اژه و آدریاتیک را فراهم و نفوذ یا تسلط بر مهم‌ترین شبکه ارتباطی میان شرق و غرب جهان را تدارک می‌بیند. به همین لحاظ در طی تاریخ، بحران‌هایی در اثر مداخله نیروهای خارجی البته با توسل به اختلافات درونی و قومی در این شبه جزیره ایجاد شده و حتی دنیا را به جنگ جهانی نیز کشانیده است.

جنگ و بحران در بالکان ریشه در تاریخ کهن این منطقه دارد و بالکان همواره حلقه اتصال بحرانی در قاره اروپا بوده است. این بحران به ویژه در جنگ دوم جهانی و با عملکردهای فاشیسم ایتالیا و نازیسم آلمان هیتلری تشدید شده است. فروپاشی حکومت‌های کمونیستی در اروپای شرقی علت اساسی واگرایی در بالکان به ویژه در کشور یوگسلاوی بود زیرا حرکت به سوی دمکراسی چند حزبی در این کشور در اواسط دهه هشتاد و به موازات آن حرکت‌های دمکراتیک در لهستان شروع شده بود و این رویدادها به آن سرعت بخشید.

با فروپاشی کمونیسم در یوگسلاوی سابق پروسه‌ای به وجود آمد که این کشور را متلاشی کرد تقاضا برای آزادی شهروندان و قومیت‌ها در شش جمهوری یوگسلاوی، باعث مخالفت و مقابله با طرح صربستان بزرگ تحت پوشش یوگسلاوی گردید و بحران یوگسلاوی شروع شد. تجاوز صربستان به اسلوونی و سپس کرواسی منجر به جنگ در جمهوری کرواسی گردید.

بروز جنگ در کرواسی که منجر به رسمیت شناخته شدن کرواسی در مجامع بین‌المللی شد تقاضای کشور بوسنی و هرزگوین برای شناسایی بین‌المللی توسط جامعه مشترک اروپا و آمریکا مشروط به همه پرسی شد که در آن همه پرسی در کل 64% از شهروندان به استقلال کشور بوسنی و هرزگوین رای دادند که یک روز پس از به رسمیت شناخته شدن بوسنی توسط مجامع بین‌المللی و سازمان ملل متحد جنگ صربستان بر علیه بوسنی و هرزگوین شروع شد.

فصل اول: کلیات

1-1- بیان مسئله

یکی از مهم‌ترین مباحثی که در اتحادیه اروپا مطرح است، بحث پیرامون تدوین سیاست امنیتی و دفاعی اروپا[1] می‌باشد. اتحادیه اروپا برای پیشبرد اهداف اقتصادی، تجاری، سیاسی و نظامی خود در راستای همگرایی بیشتر، نیاز به امنیت در منطقه و حاشیه خود دارد. از سوی دیگر یکی از مسائل مهم و مناقشه برانگیزی که اتحادیه اروپا با آن مواجه است، بحث گسترش اتحادیه اروپا می‌باشد. این موضوع که آیا هر کشوری که در قاره اروپا واقع شده است، باید عضو اتحادیه اروپا باشد یا خیر ، از دیگر مسائل مهمی می‌باشد که همواره مطرح بوده است. بالکان شبه جزیره‌ای است که در جنوب شرقی اروپا که کشورهای یونان، آلبانی، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، جمهوری مقدونیه، صربستان، مونته‌نگرو، رومانی و بخش اروپایی ترکیه در آن واقع شده است.

بالکان همواره مکان درگیری‌ها و نزاعی بوده است که همسایگان خود را تحت تأثیر ناآرامی‌های خود قرار داده است. در این پژوهش محقق بر آن است تا با شرح موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان (با مرور اجمالی تاریخ این منطقه) تأثیر بحران‌ها و ناآرامی‌های آن را بر امنیت همسایگان این منطقه و به طور دقیق‌تر امنیت اتحادیه اروپا بررسی نماید.

پدیده امنیت یا کشمکش سیاسی در یک حوزه جغرافیایی ، ایدئولوژیک و فکری در خلاء به وجود نمی‌آید . قطعاً” در ورای آن پیشینه تاریخ و مسیر تحولات و رخدادهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زمینه ساز شکل گیری چنین راندی شده است و در نتیجه نسبت به کوچکـی و بزرگی حوزه عملیاتی آن شاهد تأثیرات متفاوتی خواهیـم بـود. چالش‌های قومـی یکـی از پدیده‌های سیاسی با پیشینه‌ای غیر قابل انکار است که آن را نمی‌توان در یک ظرف زمان مشخص محدود کرد.

یک مناقشه قومی قرن‌ها به طول می‌ انجامد و تحت شرایط خاصی به مانند آتش زیر خاکستر خود را نمایان می‌سازد تا این که در قالب یک بحران ملی ، منطقه‌ای و بین‌المللی خودنمایی می‌کند . چالش‌های قومی در بالکان نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست . مسیر حوادث و تحولات منطقه بالکان در آخرین دهه قرن گذشته (2000-1990) نشان دهنده عمق درگیری‌ها و اختلافات سر به مهر بود که می‌توان آن را میراث امپراتوری‌های پروس ، اطریش ، هنگری و عثمانی در سده‌های گذشته دانست.

منطقه حساس و ژئواستراتژیک بالکان به عنوان پلی ، سه قاره را به یکدیگر متصل و تلاقی دو دین بزرگ بشری ، مسیحیت و اسلام است که خود به عنوان عامل و تسریع کننده چالش‌های منطقه‌ای ظهور و بروز برجسته‌ای داشته. اختلافات و مناقشات قومی که پس از جنگ جهانی اول و دوم به لحاظ تسلط نظام کمونیستی با تحت فشار قرار دادن و کنترل پلیسی سربسته باقی مانده بود، به دنبال تغییر و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و فروپاشی نظام دوقطبی و شکل گیری نظام نوین جهانی روند جدیدی را به خود گرفت.

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، تقسیم فدراسیون یوگسلاوی به کشورهای کوچک‌تر همچون صربستان، بوسنی – هرزگوین ، کرواسی ، مقدونیه، اسلوونی و مونته‌نگرو خود شرایطی را به وجود آورد که هر یک مدعای تاریخی – هویتی قومی و نژادی خود را مطرح و در کسب آن و تظلمی که سال‌ها بر آن‌ ها روا داشته شده بود ذی‌حق بدانند در نتیجه موجب بروز دو جنگ خونین با تبعات زشت و ناگوار منطقه‌ای و بین‌المللی شد که هر یک از آن‌ ها شرایط منحصر به فردی را در مقابل جنگ‌های هم‌ردیف خود به وجود آورد. نسل کشی‌های فزاینده بر اساس سیاست زمین سوخته یا آوارگی‌های گسترده چند هزار نفری ، مهاجرت‌های اجباری ، تجاوز به حقوق اولیه انسان‌ها ، تخریب و از بین بردن محیط زیست انسانی و بسیاری مسائل دیگر نمونه‌های قابل ذکر از تبعات این جنگ‌ها بود. در این بین تأثیرات روحی و روانی بر مردم ستم دیده را نمی‌توان با آمار و ارقام ذکر کرد.

یکی دیگر از تبعات جنگ‌های دهه 90 بالکان به چالش کشیدن حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بود که هیچ یک از سازمان‌های نظم و امنیت جهانی و حقوق بین‌المللی نتوانسته جوابگوی انتظارات و حلال مسائل و مشکلات به وجود آمده باشند.

محدود مکانی پژوهش: دو محدوده جغرافیایی شبه جزیره بالکان و اتحادیه اروپایی در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

محدوده زمانی پژوهش: در این پژوهش از آنجا که قصد بر آن است تا تاریخ این منطقه مورد بررسی قرار گیرد محدوده زمانی پژوهش را باید در طول تاریخ این منطقه در نظر گرفت.

2-1- اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش

بررسی موقعیت ژئوپولیتیکی منطقه‌های مختلف و اثر آن بر روی پدیده‌های دیگر از مهم‌ترین دغدغه‌ها و موضوع اصلی رشته جغرافیای سیاسی محسوب می‌شود. این دغدغه مهم یادآور آن است که برای بررسی پدیده‌های جاری و مهم در جامعه جهانی امروز ، یکی از متغیرهای اساسی جهت مطالعه ، موقعیت ژئوپولیتیکی مناطق مختلف می‌باشد. از سوی دیگر اتحادیه اروپایی جایگاه قابل توجهی در نظام بین‌الملل دارد که بررسی امنیت آن به عنوان یکی از چالش‌های فرا روی این اتحادیه ، می‌تواند دیگر نهادهای منطقه‌ای را برای نیل به همگرایی یاری دهد.

شبه جزیره بالکان سرزمینی است که زادگاه بحران‌های مختلفی بوده است. فروپاشی یوگسلاوی و بحران‌های متعاقب آن، اتحادیه اروپا را با چالش‌های متعدد امنیتی و دفاعی روبرو ساخته است. در این تحقیق سعی بر آن است تا با بررسی ژئوپولیتیکی این شبه جزیره ، اثرات آن را بر امنیت اتحادیه اروپا بسنجیم.

شاید بتوان در اهمیت بحران بالکان به این امر بسنده کرد که بیش از یک دهه اختلاف ، مناقشه، بحران و در نهایت جنگ، خود محرک بزرگی بود برای این که نظر نگارنده را به خود جلب کند. از سوی دیگر این منازعات و بحران‌ها در اواخر قرن بیستم و در آستانه سده بیست و یکم شکل گرفت. قرنی که بسیاری از اندیشمندان آن را به عنوان نمادی از اوج رفتارهای انسانی ، رعایت حقوق طبیعی و بشریت نام می‌بردند، اما فجایع و مصیبت‌های پدید آمده در این برهه از تاریخ، زمان را به نیم قرن قبل‌تر و به هنگام جنگ جهانی دوم و فجایع غیرانسانی آن برد. یکی دیگر از دلایل انتخاب این موضوع را می‌توان تشابه موضوعی و چالشی بین ایران و منطقه بالکان و به طور خاص کشور یوگسلاوی دانست. از

چکیده………….1
1     فصل اول مقدمه………………………….. 2
1- 1     تاریخچه ساخت كابل در جهان. 3
1-2     ویژگی‌های الکتریکی و خواص فیزیکی و شیمیایی مواد عایق.. 3
1-2-1   رفتار مکانیکی ماده عایق.. 4
1-2-2   رفتارهای گرمایی ماده‌ی عایق.. 4
1-2-3   رفتار شیمیایی.. 4
1-2-4   خصوصیات الکتریکی.. 5
1-2-5   عوامل اقتصادی.. 5
1-3    کابل‌ بر پایه‌ی پلی‌اتیلن اتصال‌عرضی شده. …………..5
1-4     کامپوزیت‌های پلیمری.. 6
1- 5     نانو کامپوزیت‌های پلیمری.. 7
2      فصل دوم  مروری بر مطالعات انجام‌ شده. 8
2-1     پلی‌اتیلن.. 8
2-1-1   معرفی پلی‌اتیلن.. 8
2-1-2    تاریخچه تولید پلی‌اتیلن.. 9
2-1-3    انواع پلی‌اتیلن.. 9
2-2      ایجاد اتصالات ‌عرضی در پلی‌اتیلن.. 10
2-2-1   روش‌های  ایجاد اتصالات ‌عرضی در  پلی‌اتیلن.. 11
2-2-2    اثر ساختار مولکولی پلی‌اتیلن بر ایجاد اتصالات عرضی به روش پراکسیدی 16
2-2-3    بررسی خواص پلی‌اتیلن اتصال‌عرضی شده. 18
2-3     آنتی اکسیدانت ها 19
2-4     نانو کامپوزیت­ها ی پلیمری.. 22
2-4-1   تعاریف اولیه. 22
2-4-2   نانو رس‌ها 23
2-4-3اصلاح نانو رس… 25
2-4-4   انواع نانو کامپوزیت‌های پلیمر- نانو رس… 27
2-4-5   روش تهیه نانو کامپوزیت‌های پلیمر-نانورس… 29
2-4-6   بررسی مورفولوژی و برخی خواص نانو کامپوزیت پلی‌اتیلن- نانو خاک رس… 32
2-5     عایق‌های الکتریکی پلیمری.. 35
2-5-1   ثابت دی الکتریک…. 36
2-5-2   تانژانت زاویه اتلاف دی الکتریک…. 38
2-5-3   استحکام دی الکتریک…. 40
2-5-4   بررسی خواص الکتریکی نانو کامپوزیت‌ها 41
اهداف پروژه……………….43
3      فصل سوم مواد و روش‌ها… 44
3-1     مواد اولیه. 44
3-2     تجهیزات… 47
3-2-1   اکسترودر دو مارپیچه. 47
3-2-2   دستگاه قالب‌گیری فشاری.. 47
3-3     آزمون‌های انجام‌شده. 48
3-3-1   اندازه‌گیری محتوای ژل. 48
3-3-2   آزمون تفرق زاویه پایین اشعه ایکس…. 48
3-3-3   میکروسکوپ الکترونی عبوری.. 49
3-3-4   آزمون رئولوژی.. 49
3-3-5   تجزیه دینامیکی – مکانیکی – گرمایی)  DMTA ( 50
3-3-6   آزمون گرماسنجی پویشی تفاضلی(DSC) 50
3-3-7   آزمون گرما وزن سنجی ) ( TGA.. 50
3-3-8   آزمون کشش…. 50
3-3-9   آزمون‌های الکتریکی.. 51
3-4     نحوه‌ی تهیه‌ی نمونه‌ها 52
4       فصل چهارم  نتایج و بحث    54

 

4-1     آزمون تعیین درصد ژل. 54
4-2     آزمون رئولوژی.. 57
4-3     آزمون SAXS. 61
4-4     آزمون میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM ) 63
4-5     آنالیز دینامیک مکانیکی(DMTA) 65
4-6     آزمون آنالیز حرارتی(DSC) 70
4-7     آزمون گرما وزن سنجی (TGA ) 73
4-8     آزمون کشش…. 75
4-9     خواص الکتریکی.. 76
5   فصل پنجم نتایج و پیشنهاد‌ات    80
5-1     نتیجه‌گیری.. 80
5-2     پیشنهاد‌ات جهت ادامه‌ی کار. 82
مراجع…83
فهرست شکل‌ها
شکل ‏2‑1ساختار یک کابل ولتاز قوی با عایق پلی‌اتیلن اتصال عرضی شده. 11
شکل ‏2‑2 مکانیزم ایجاد اتصالات عرضی در پلی‌اتیلن به روش تشعشع. 12
شکل ‏2‑3 مکانیزم ایجاد اتصالات عرضی در پلی‌اتیلن به روش سیلانه. 13
شکل ‏2‑4 مکانیزم  ایجاد اتصالات عرضی در  پلی‌اتیلن به روش پراکسیدی.. 14
شکل ‏2‑5 سهم هر نوع از نقاط  اتصال ‌عرضی  در سیستم پلی‌اتیلن اتصال‌عرضی شده حاوی 2% پراکسید 16
شکل ‏2‑6 مکانیزم مصرف گروه های وینیلی در طول واکنش ایجاد اتصلات عرضی 17
شکل ‏2‑7 یک شبکه شامل پلی اتلن خطی و یک شبکه شامل زنجیرهای پلی‌اتیلن دارای LCB.. 18
شکل ‏2‑8  نمودار تنش-کرنش برای HDPE اتصال عرضی نشده و اتصال عرضی شده . 18
شکل ‏2‑9 نمودارDSC  پلی‌اتیلن اتصال‌عرضی نشده و اتصال‌عرضی شده با 5/2% پراکسید. 19
شکل ‏2‑10  تغییرات  مدول با درصد پراکسید(DCP )  برای آنتی اکسیدانت های فنولی.. 22
شکل ‏2‑11 ساختار سیلیکات‌های لایه‌ای. 24
شکل ‏2‑12 آلی دوست شدن نانو رس توسط واکنش تبادل یونی.. 26
شکل ‏2‑13 نمودار XRD پلی‌اتیلن مالئیک شده با اصلاح‌کننده دارای تعداد گروه‌های متیلنی متفاوت… 27
شکل ‏2‑14 سه مورفولوزی مختلف نانو کامپوریت های شامل سیلیکات های لایه ای. 28
شکل ‏2‑15 شماتیکی از نانو کامپوزیت بدست آمده با روش پلیمریزاسیون درجا. 30
شکل ‏2‑16 شماتیکی از نانوکامپوزیت بدست آمده از روش جا دهی حلال. 31
شکل ‏2‑17  قرارگیری زنجیرهای پلیمر در بین صفحات نانو رس اصلاح شده به روش اختلاط مذاب.. 31
شکل ‏2‑18  نمودار XRD مربوط به نانو کامپوزیت پلی‌اتیلن-نانوذرات خاک رس… 33
شکل ‏2‑19 تصاویر TEM نانو کامپوزیت  PE-g-MAH/Org-MMT. 33
شکل ‏2‑20 نمودارTGAمربوط به PE-g-MAH/Org-MMT. 34
شکل ‏2‑21 نمودار DSC نانو کامپوزیتPE-g-MAH/Org-MMT. 35
شکل ‏2‑22 مکانیزم‌های مختلف قطبش…. 37
شکل 3-1 ساختار شیمیایی101  Trigonox ……………………………………………………………………………….45
شکل ‏3‑2 ساختار شیمیایی Irganox 1010. 46
شکل ‏3‑3 ساختار شیمیایی یون الکیل آمونیوم در Cloisite 30B. 47
130. 58
130. 58
150. 60
150. 60
شکل ‏4‑5 مقایسه‌ی الگوی SAXS نانو کامپوزیت‌های حاوی 3% خاک رس. 61
شکل ‏4‑6 مقایسه‌ی الگوی SAXS نانو کامپوزیت‌های حاوی 6% خاک رس. 62
شکل ‏4‑7 مقایسه‌ی الگوی SAXS نانو کامپوزیت‌های حاوی 9% خاک رس. 63
شکل ‏4‑8 تصویر TEM نانو کامپوزیت حاوی 3% خاک رس. 64
شکل ‏4‑9 تصاویر TEM مربوط به نمونه حاوی 6درصد خاک رس. 64
شکل ‏4‑10 نتایج آزمون  DMTAبرای نمونه های تهیه شده به روش اول و ماتریس…. 67
شکل ‏4‑11 نتایج آزمون DMTAبرای نمونه‌های تهیه شده به روش دوم و ماتریس…. 68
شکل ‏4‑12 مقایسه‌ی تغییرات : الف ) مدول ذخیره و ب) مدول اتلاف در نمونه‌های C61 وC62 . 69
شکل 4-13 نمودار DSC نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش اول…………………………………………………71
شکل 4-14 نمودار DSC نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش دوم………………………………………………..72
شکل 4-15 نمودار TGA نمونه‌های تهیه شده به روش اول…………………………………………………………….73
شکل 4-16 نمودار TGA نمونه‌های تهیه شده به روش دوم…………………………………………………………….74
فهرست جدول‌ها
جدول ‏2‑1 پراکسیدهای مورد استفاده برای ایجاد اتصالات عرضی در ترموپلاستیک ها …15
جدول ‏2‑2- نام و ساختار شیمیایی برخی آنتی اکسیدانت ها. 21
جدول ‏3‑1 مشخصات LDPE استفاده‌شده. 45
جدول ‏3‑2 مشخصات پراکسیدهای استفاده‌شده. 45
جدول ‏3‑3 مشخصات آنتی اکسیدانت استفاده‌شده. 46
جدول ‏3‑4 درصد وزنی اجزای تشکیل دهنده ی نانو کامپوزیت‌ها. 52
جدول 3‑5 نام‌گذاری نمونه‌ها…………………………………………………………………………………………………..53
جدول ‏4‑1 نتایج آزمون تعیین درصد ژل برای نانو کامپوزیت‌ها و ماتریس پخت نشده. 55
جدول ‏4‑2 نتایج آزمون تعیین درصد ژل برای نانو کامپوزیت‌ها‌ی پخت شده و تهیه شده به روش اول . 55
جدول ‏4‑3 نتایج آزمون تعیین درصد ژل برای نانو کامپوزیت‌ها‌ی پخت شده و تهیه شده به روش دوم . 56
جدول ‏4‑4 درصد ژل نمونه‌ها‌ی تهیه شده به روش اول پس از 10، 15 و 20 دقیقه حرارت دهی. 56
جدول ‏4‑5 درصد ژل نمونه‌ها‌ی تهیه شده به روش دوم پس از 10، 15 و 20 دقیقه حرارت دهی. 57
جدول ‏4‑6 دمای انتقال شیشه‌ای برای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش اول با آزمون DMTA.. 65
جدول ‏4‑7 دمای انتقال شیشه‌ای برای نانو کامپوزیت‌ها‌ی تهیه شده به روش دوم با آزمون DMTA.. 66
جدول ‏4‑8 نتایج آزمون DSC برای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش اول و ماتریس XLPE . 70
جدول ‏4‑9 نتایج آزمون DSC برای نانو کامپوزیت‌ها‌ی تهیه شده به روش دوم و ماتریس XLPE. 72
جدول ‏4‑10 نتایج آزمون  TGAبرای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش اول و ماتریس XLPE.. 73
جدول ‏4‑11 نتایج آزمون TGAبرای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش دوم و ماتریس XLPE. 74
جدول ‏4‑12 نتایج آزمون کشش برای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش اول و ماتریس XLPE.. 75
جدول ‏4‑13 نتایج آزمون کشش برای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش دوم و ماتریس XLPE . 76
جدول ‏4‑14 نتایج آزمون‌های الکتریکی برای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش اول و ماتریس  . 77
جدول ‏4‑15 نتایج آزمون‌های الکتریکی برای نانو کامپوزیت‌های تهیه شده به روش دوم و ماتریLPE . 77
 

چکیده

پلی‌اتیلن اتصال‌عرضی شده به علت داشتن خواص الکتریکی مناسب و استحکام الکتریکی خوب یکی از موادی است که به طور گسترده در زمینه‌ی تولید عایق در کابل‌ها استفاده می‌شود.
امروزه یکی از روش­های بهینه­سازی خواص و تغییر رفتار پلیمر­ها استفاده از ذرات پرکننده با ابعاد نانومتری است. از زمانی که ذرات نانو به عنوان مواد پرکننده در کامپوزیت‌ها مطرح‌شده‌اند، بسیاری از محققان به بررسی تأثیر این ذرات بر خواص مواد مختلف پرداخته و نتایج قابل‌توجهی را به دست آورده‌اند. این امر به دلیل سطح بسیار زیاد این ذرات و برهمکنشی است که با فاز پیوسته در کامپوزیت برقرار می‌کنند.
هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر نانو خاک رس اصلاح‌شده با نام تجاری cloisite 30B بر فرایند پخت پلی‌اتیلن و همچنین تأثیر این نانو ذرات بر خواص فیزیکی، مکانیکی و الکتریکی کامپوزیت پلی‌اتیلن اتصال‌عرضی شده است. همچنین در این تحقیق سعی شده است تا با قرار دادن ذرات پر اکسید بین صفحات خاک رس ، علاوه بر پخش بهتر نانو ذرات، بازده  ایجاد اتصالات‌عرضی نیز افزایش‌یافته و منجر به دستیابی به خواص بالاتر شود. برای این منظور مقادیر مشخصی از نانو ذرات خاک رس به همراه پراکسید(DHBP ) و آنتی اکسیدانت (Irganox 1010 ) و مقدار کافی استون به وسیله‌ی همزن مغناطیسی و حمام اولتراسونیک مخلوط شده و پس از خشک شدن کامل مخلوط، از آن برای تهیه‌ی کامپوزیت‌های 3، 6 و 9 درصد وزنی نانو خاک رس استفاده شد. پس از تهیه‌ی نمونه‌ها آزمون‌هایی مانند رئولوژی برای بررسی رفتار پخت؛ آزمونDSC جهت بررسی رفتار حرارتی نمونه­‌ها مانند دمای ذوب، دمای تبلور و تعیین درصد تبلور ، آزمون TGA جهت مطالعه‌ی رفتار گرمایی- تخریبی، آزمون XRD برای تعیین فاصله صفحات خاک رس، آزمون TEM برای بررسی چگونگی پخش صفحات خاک رس در ماتریس، آزمون کشش وDMTA برای بررسی خواص مکانیکی و دینامیکی و در نهایت آزمون‌های ثابت دی الکتریک، فاکتور اتلاف و استحکام شکست جهت بررسی خواص عایقی نمونه‌ها به کار گرفته شد. نتایج حاصل از آزمون رئولوژی نشان داد که قرار دادن مولکول‌های پراکسید بین صفحات خاک