اثرات دریافت اتوسوکسیماید در دوره تکوین بر آستانه تشنج و عملکرد شناختی در موش­های صحرایی بالغ

 

استفاده طولانی مدت از داروهای ضد صرع عوارض جانبی متعدد، در بیماران مبتلا به صرع و همچنین در کودکانی که مادرانشان در طول دوران بارداری برای کنترل تشنج داروهای ضد صرع استفاده می­ کنند دارد. اتوسوکسیماید داروی خط اول برای صرع غایب است که که به طور عمده با مهار کانال­های کلسیمی نوع T عمل می­ کند. ما در مطالعه حاضر، اثرات دراز مدت دریافت اتوسوکسیماید در اواخر دوران بارداری و اوایل دوره پس از تولد بر آستانه تشنج القاء شده به وسیله پنتلین تترازول و عملکردهای شناختی را مورد بررسی قرار دادیم. موش­های صحرایی ماده حامله به سه گروه تقسیم شدند. مادران گروه کنترل در کل دوران حاملگی و شیر دهی آب معمولی را دریافت می­کردند. گروه شاهد از شروع روز پانزدهم حاملگی تا پایان روز هفت بعد از زایمان میزان 40 میلی­گرم بر کیلو گرم ساخارین در روز به صورت محلول در آب معمولی دریافت می­کردند. گروه آزمایش از روز پانزدهم حاملگی تا پایان روز هفت بعد از زایمان میزان 20 میلی­گرم بر کیلو گرم در روز داروی اتوسوکسیماید به همراه 40 میلی­گرم بر کیلوگرم ساخارین در روز را به صورت محلول با آب دریافت می­کردند. در روز 60 بعد از تولد از هر مادر یک نر و ماده برای ارزیابی آستانه تشنج و عملکردهای شناختی مورد استفاده قرار می­گرفت. ما دریافتیم که اتوسوکسیماید باعث نقص در یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال در زمان بلوغ می­ شود. موش­های صحرایی ماده که اتوسوکسیماید دریافت کرده بودند در فراگیری نقص آشکارتر نشان دادند در حالی که نرهای دریافت کننده اتوسوکسیماید اختلال بیشتر در فراخوانی حافظه نشان دادند. اتوسوکسیماید همچنین باعث اختلال در حافظه فضایی موش­های صحرایی هر دو گروه نر و ماده شد. به نظر می­رسد که تعدیل عملکرد سیستم­های کولینرژیک و آدرنرژیک در اختلال حافظه فضایی ناشی شده از مصرف اتوسوکسیماید در موش­های صحرایی ماده دخیل است. ساخارین به صورت قابل توجه فعالیت حرکتی را در برخی از دوره­ های این مطالعه افزایش داد. این افزایش فعالیت حرکتی ممکن است در تغییرات شناختی مشاهده شده در گروه شاهد دخیل باشد. قرار گرفتن در معرض اتوسوکسیماید در دوره­ تکوین  به صورت قابل توجه آستانه تشنج را درموش­های صحرایی ماده افزایش داد. به نظر می­رسد مکانیسم­های پیش­سیناپسی مسئول این اثرات باشند.

 کلمات کلیدی: اتوسوکسیماید، حافظه، آستانه تشنج، تکوین، موش صحرایی، ساخارین

 

 

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان…………………………………………………………………………………………….... صفحه

 

فصل اول: مقدمه

1-1)صرع…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 1

1-1-2) تقسیم ­بندی تشنج­های صرعی…………………………………………………………………………………… 2

1-2-1) صرع غایب…………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-1-3) مکانیسم­های ایجادکننده­ تشنج­های صرعی………………………………………………………………….. 4

1-2) اهمیت کانالهای کلسیمی T-Type در صرع غایب……………………………………………………………….4

1-1-4) داروهای ضد صرع………………………………………………………………………………………………………………..6

1-1-4-1) مکانیسم عملکرد داروهای ضد صرع……………………………………………………………………………… 7

1-1-4-2) ترکیبات دارویی با اثر مهاری بر صرع غایب………………………………………………………………….. 9

1-5) اتوسوکسیماید……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11

1-5-1) مکانیسم عملکرد اتوسوکسیماید………………………………………………………………………………………… 12

1-6) فنوباربیتال………………………………………………………………………………………………………………………………. 14

1-6-1) مکانیسم عملکرد فنوباربیتال…………………………………………………………………………………………….. 15

1-6-2) عوارض جانبی مصرف فنوباربیتال………………………………………………………………………………………. 15

1-7) صرع مادری…………………………………………………………………………………………………………………………… 16

1-8) مکانیسم­های اساسی عوارض جانبی داروهای ضد صرع در دوران جنینی………………………….. 17

1-9) یادگیری و حافظه…………………………………………………………………………………………………………………….. 18

1-10) اسکاپولامین………………………………………………………………………………………………………………………….. 20

1-10-1) مکانیسم عملکرد اسکاپولامین…………………………………………………………………………………………..21

1-11).پروپرانولول…………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

فصل دوم: بر تحقیقات پیشین

2-1) اثرات دریافت داروهای ضد صرع در دوره­ تکوین……………………………………………………………….27

2-2) هدف…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1) مواد مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………………….. 33-34

3-2) وسایل و دستگاه­ها…………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-3) حیوانات و تیمار……………………………………………………………………………………………………………………………. 36

3-4)آزمون یادگیری حافظه فضایی با ماز شعاعی هشت بازو………………………………………………………………. 37

3-4-1) مراحل انجام آزمون یادگیری فضایی با ماز شعاعی هشت بازو……………………………………………….. 38

3-5) آزمون حرکتی Open field………………………………………………………………….. 39

3-6)آزمون یادگیری احترازی غیر فعال………………………………………………………………………………………………….40

3-6-1) مراحل انجام آزمون یادگیری احترازی غیر فعال………………………………………………………………………40

3-7) تزریق حاد (Acute) پنتلین تترازول…………………………………………………………………………………………..41

3-7-1) مراحل انجام تزریق حاد (Acute) پنتلین تترازول………………………………………………………………..42.

3-8) آنالیز آماری………………………………………………………………………………………………………………………………..43

فصل چهارم: نتایج

 

 

4-1) مطالعه فعالیت حرکتی………………………………………………………………………………………………………………….. 45

4-2) یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال……………………………………………………………………………………………. 46

4-3) آزمون یادگیری فضایی………………………………………………………………………………………………………………….. 54

4-4) تشنج حاد در دوره­ بلوغ…………………………………………………………………………………………………………… 66

فصل پنجم: بحث و نتیجه ­گیری

اثرات دریافت اتوسوکسیماید در دوره­ تکوین بر یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال

در دوره­ بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………………………. 74

اثرات دریافت اتوسوکسیماید در دوره­ جنینی بر حافظه فضایی ………………………………………………. 75

تأثیر اتوسوکسیماید بر آستانه تشنج و تشنج حاد……………………………………………………………………………. 79

نتیجه ­گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………… 80

پیشنهادات برای مطالعات آینده………………………………………………………………………………………………………… 81

فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………………………………. 82-95

 

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

 

جدول1-1) مشخصات داروی اتوسوکسیماید………………………………………………………………………………….12

جدول 1-2) مشخصات داروی فنوباربیتال……………………………………………………………………………………….16

جدول 1-3) مشخصات داروی اسکاپولامین…………………………………………………………………………………….22

جدول 1-4) مشخصات داروی پروپرانولول………………………………………………………………………………………24

 

 

 

فهرست نمودارها

 

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

 

نمودار4-1) مقایسه میانگین تعداد دفعات عبور از خطوط موش­های نر گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون Open field………………………………………. 45

نمودار4-2) مقایسه میانگین تعداد دفعات عبور از خطوط موش­های ماده گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون Open field………………………………………………………………46

نمودار4-3) مقایسه میانگین تعداد شوک لازم جهت انجام یادگیری بین گروه­های  نردریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال…………………………………………..47

نمودار4-4) مقایسه میانگین تعداد شوک لازم جهت انجام یادگیری بین  گروه­های ماده دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال………………………………………. 48

نمودار4-5) مقایسه میانگین مدت زمان تأخیر در ورود به اتاقک تاریک  بین موش­های نر گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن ازآزمون یادگیری احترازی غیر فعال……………………. 49

نمودار4-6) مقایسه میانگین مدت زمان تأخیر در ورود به اتاقک تاریک  بین موش­های ماده گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال………………….. 50

نمودار4-7) مقایسه میانگین مدت زمان حضور در اتاقک تاریک بین موش های نر گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال…………………… 51

نمودار4-8) مقایسه میانگین مدت زمان حضور در اتاقک تاریک بین موش­های ماده گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال……………………..52

نمودار4-9) مقایسه میانگین تعداد دفعات حضور در اتاقک تاریک بین موش­های نر گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال……………………..53

نمودار4-10) مقایسه میانگین تعداد دفعات حضور در اتاقک تاریک بین موش­های ماده گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل با بهره گرفتن از آزمون یادگیری احترازی غیر فعال……………………… 54

نمودار 4-11) مقایسه میانگین تعداد خطاهای حافظه کاری موش­های صحرایی نر در روزهای مختلف آزمون ماز شعاعی بین گروه­های اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل………………………………………………………….55

نمودار 4-12) مقایسه میانگین تعداد خطاهای حافظه کاری موش­های صحرایی ماده در روزهای مختلف آزمون ماز شعاعی بین گروه­های اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل……………………………………………………………. 56

نمودار 4-13) مقایسه میانگین تعداد خطاهای حافظه مرجع موش­های صحرایی نر در روزهای مختلف آزمون ماز شعاعی بین گروه­های اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل……………………………………………………………. 57

نمودار 4-14) مقایسه میانگین تعداد خطاهای حافظه مرجع موش­های صحرایی ماده در روزهای مختلف آزمون ماز شعاعی بین گروه­های اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل………………………………………………………… 58

نمودار 4-15) مقایسه میانگین مدت زمان تأخیر در ورود به هر بازو بر حسب ثانیه موش­های صحرایی نر در روزهای مختلف آزمون ماز شعاعی بین گروه­های اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل………………………….. 59

نمودار 4-16) مقایسه میانگین مدت زمان تأخیر در ورود به هر بازو بر حسب ثانیه موش­های صحرایی ماده در روزهای مختلف آزمون ماز شعاعی بین گروه­های اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل…………………………. 60

نمودار 4-17) مقایسه میانگین خطاهای حافظه کاری موش­های صحرایی نر در اثر تزریق غلظت­های مختلف اسکاپولامین و پروپرانولول در گروه­های کنترل، ساخارین و اتوسوکسیماید……………………………………… 61

نمودار 4-18) مقایسه میانگین خطاهای حافظه کاری موش­های صحرایی ماده در اثر تزریق غلظت­های مختلف اسکاپولامین و پروپرانولول در گروه­های کنترل، ساخارین و اتوسوکسیماید………………………………………62

نمودار 4-19) مقایسه میانگین خطاهای حافظه مرجع موش­های صحرایی نر در اثر تزریق غلظت های مختلف اسکاپولامین و پروپرانولول در گروه­های کنترل، ساخارین و اتوسوکسیماید…………………………………….. 63

نمودار 4-20) مقایسه میانگین خطاهای حافظه مرجع موش­های صحرایی ماده در اثر تزریق غلظت­های مختلف اسکاپولامین و پروپرانولول در گروه­های کنترل، ساخارین و اتوسوکسیماید……………………………………… 64

نمودار 4-21) مقایسه میانگین مدت زمان تأخیر در ورود به بازوها موش­های صحرایی نر در اثر تزریق غلظت­های مختلف اسکاپولامین و پروپرانولول در  گروه­های کنترل، ساخارین و اتوسوکسیماید……………………….. 65

نمودار 4-22) مقایسه میانگین مدت زمان تأخیر در ورود به بازوها موش­های صحرایی ماده در اثر تزریق غلظت­های مختلف اسکاپولامین و پروپرانولول در گروه­های کنترل، ساخارین و اتوسوکسیماید………………………. 66

نمودار4-23) مقایسه میانگین غلظت آستانه پنتلین تترازول برای شروع تشنج در روز 60 بعد از تولد درموش­های نر، گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل………………………………………………………………67

نمودار4-24) مقایسه میانگین غلظت آستانه پنتلین تترازول برای شروع تشنج در روز 60 بعد از تولد درموش­های ماده، گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل………………………………………………………… 68

نمودار4-25) مقایسه میانگین غلظت آستانه پنتلین تترازول برای شروع تشنج در روز 60 بعد از تولد درموش­های نر بعد از دریافت پیش­تیمار فنوباربیتال، گروه های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل…………………….. 69

نمودار4-26) مقایسه میانگین غلظت آستانه پنتلین تترازول برای شروع تشنج در روز 60 بعد از تولد درموش­های ماده بعد از دریافت پیش­تیمار فنوباربیتال، گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 70

نمودار4-27) مقایسه میانگین غلظت آستانه پنتلین تترازول برای شروع تشنج در روز 60 بعد از تولد درموش­های نر بعد از دریافت پیش­تیمار اتوسوکسیماید، در گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل…………………………………………………………………………………………….. 71

نمودار4-28) مقایسه میانگین غلظت آستانه پنتلین تترازول برای شروع تشنج در روز 60 بعد از تولد درموش های ماده بعد از دریافت پیش­تیمار اتوسوکسیماید، در گروه­های دریافت کننده اتوسوکسیماید، ساخارین و کنترل ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 72

 

 

فصل اول

 

 

1-مقدمه

 

1-1صرع

 

صرع[1] از شایع­ترین اختلالات عصبی است که در آن یک ناحیه محدود مغزی و یا نواحی گسترده­ی از مغز فعالیت­های کنترل نشده خود به خودی نشان می­ دهند (Cavalheiro et al., 1991). صرع با تشنج[2] نمود پیدا می­ کند که نتیجه تغییر موقت رفتار جمعیت های نورونی در سیستم عصبی مركزی و بروز پشت سر هم و غیر عادی پتانسیل­های عمل است (Hauser, 1994; Stafstrom, 2003). تظاهرات بالینی تشنج­های صرعی[3]، به محل ضایعه و طرز انتشار تخلیه نورونی مغز بستگی دارد. در انواع مختلف تشنج نواحی مختلفی از مغزدرگیر هستن(Chang and Lowenstein., 2003). این اختلال عصبی در همه سنین، همه نژادها و درهر دو جنس بروز می­ کند. مسری نیست و باعث عقب

فهرست مطالب

عنوان …………………………………………………………………………………….. صفحه

 

فصل اول : مقدمه

1-1- بیان مسئله. 1

1-2- اهداف… 10

1-2-1- هدف اصلی.. 10

1-2-2- اهداف ویژه 10

1-2-3- اهداف كاربردی.. 12

1-3- سئوالات و فرضیات… 13

1-4- تعریف واژه‌ها 14

فصل دوم : بررسی متون

2-1- مروری بر مطالعات انجام شده 16

فصل سوم : مواد و روش كار

3-1- نوع مطالعه. 20

3-2- روش نمونه گیری.. 20

3-3- جامعه آماری.. 20

3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات… 20

3-5- نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات… 21

3-6- نحوه محاسبه حجم نمونه و تعداد. 22

3-7- روش اجرا 22

3-8-خطاهای تصادفی و سیستماتیک و روش حل آنها 28

3-9- ملاحظات اخلاقی.. 29

3-10- جدول متغیرها 30

 

فصل چهارم : یافته‌ها

4-1- نتایج …………………………………………………………………………………….. 32

 

 

 

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1- بحث و نتیجه‌گیری.. 33

5-2- تحلیل نتایج فرضیات اصلی.. 33

5-3-  نتیجه گیری کلی.. 38

5-4-  پیشنهادها 38

5-5-  منابع. 40

5-6-  پیوست ها 43

 

 

فصل اول

 

مقدمه

بیان مسئله:

سندرم روده تحریک پذیر از شایع‌ترین بیماریهای گوارشی است (شیوع 20-5%). پاتوفیزیولوژی بیماری سالهاست كه در هاله ابهام است و تشخیص بر اساس معیارهای Rome III و علائم بیماری مانند تغییرات شكل و قوام مدفوع و الگوی دفع تكیه دارد). ﺳﻨﺪرم روده ﺗﺤﺮﯾﮏﭘﺬﯾﺮ اﻏﻠﺐ ﻧﻮﻋﯽ اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﮑﺮدی ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ زﯾﺮا ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ اﺗﯿﻮﻟﻮژی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ، ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺑﺮای آن ﯾﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺣﺮﮐﺘﯽ ﯾﺎ ﺣﺴﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﺎﺷﺪ (1) .

اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﮑﺮدی رودهﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻪ اﺳﺘﺮس ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﯽﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻫﻨﻮز ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﺮس و ﻫﯿﺠﺎن ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮوز IBS ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﯿﻤﺎران اﺳﺘﺮس ﺳﺒﺐ  تشدید IBS ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ IBS اﻏﻠﺐ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺣﺮﮐﺎت روده ﺑﺰرگ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در ﺑﻌﻀﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﻮﻟﻮن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰی در ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰاﯾﯽ IBS ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺧﺘﻼﻻت ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺳﺘﺮس و ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ درﻣﺎنﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰ ﺗﺄﺋﯿﺪ ﻣﯽﮔﺮدد. ﻋﻠﻞ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ دﯾﮕﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﮑﺮوبﻫﺎﯾﯽ ﻈﯿﺮ ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ، ﺷﯿﮕﻼ و ﮐﺎﻣﭙﻠﯿﻮﺑﺎﮐﺘﺮ اﺳﺖ . ﺳﻠﻮلﻫﺎی اﻧﺘﺮوﮐﺮﻣﺎﻓﯿﻨﯽ ﺣﺎوی ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ در ﮐﻮﻟﻮن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ IBS ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮی ﺳﻬﺎل زﯾﺎدﺗﺮ از اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ. ﺳﻄﻮح ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﻻﺳﺖ [2،] . در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ  . ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ IBS ﺗﻐﯿﯿﺮ در درك ﺣﺲ اﺣﺸﺎﺋﯽ اﺳﺖ [2،3]. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻼﺋﻢ IBS ﺣﺪود 25 -50% از ﻣﺮاﺟﻌﺎت ﺳﺮﭘﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﮔﻮارش را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ [2-5-1] . اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﺷﯿﻮع ﺑﺎﻻ و ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻮدن IBS و ﻧﯿﺰ دﺷﻮاری درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ [7 -4-1

 ] .. ﭘﺮ وﺑﯿﻮﺗﯿﮏﻫﺎ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢﻫﺎی زﻧﺪهای ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮیﻫﺎی ﻣﻔﯿﺪ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی دوﺳﺖ ﯾﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻣﻔﯿﺪ  . [ 8-6 ] ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ  ﭘﺮوﺑﯿﻮﺗﯿﮏﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﮑﻤﻞﻫﺎی ﻏﺬاﯾﯽ و ﯾﺎ درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ. ﻣﯽﺗﻮان ﭘﺮوﺑﯿﻮﺗﯿﮏﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﮐﺘﺮیﻫﺎی ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﺳﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد . ﺳﺎﯾﺮ اﺷﮑﺎل ﻣﺼﺮف ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽﻫﺎ ﻧﻈﯿﺮ ﺷﯿﺮ و ﺣﺘﯽ اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ ﻗﺮص، ﮐﭙﺴﻮل و ﭘﻮدر در دﺳﺘﺮس  . [ 8 -6 ] ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوﺑﯿﻮﺗﯿﮏﻫﺎ در درﻣﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻠﯽ ﻋﻼﺋﻢ IBS ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ [،9] . در ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻻﮐﺘﻮز، اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮان، اﺳﻬﺎل ﻧﺎﺷﯽ از آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ، ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎی ﺗﻐﺬﯾﻪای ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦﻫﺎی ﮔﺮوه B ﻧﯿﺰ ﭘﺮوﺑﯿﻮﺗﯿﮏﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮ ﺪﻧ  . [10] ولی در عین حال مطالعات مختلف نتایج مشابه نشان نداده اند و  دارای نتایج ضد و نقیضی می باشند با توجه به این که این نتایج مختلف می باشد جهت بررسی این موضوع تصمیم به این مطالعه گرفته شد

فلور میكروبی روده:

فلور میكروبی طبیعی روده، یک جزء متابولیكی فعال ولی مطالعه نشده دفاع میزبان است . فلور طبیعی ، غنی ترین چالش آنتی ژنی را به همراه یک اثر تحریكی قوی بر ای بلوغ بافت لنفوئید وابسته به روده برای میزبان فراهم می كند . تعدادی از گونه های باكتریایی موجود در فلور روده، بطور بالقوه مضر محسوب می شوند كه علت این مسئله، توانایی بالقوه آنها در تولید سموم، توانایی تهاجم مخاطی یا فعال سازی كارسینوژنها و ایجاد پاسخ های التهابی است. ۱۰– ۲۰ جنس باكتریایی در فلور روده بصورت غالب موجود هستند كه از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

Peptococcus, Eubacterium, Clostridium,Lactobacillus, Bacterioides, Bifidobacterium, Fusobacterium, Veillonella, Escherchia, Peptostreptococcus

باكتریهایی که دارای ویژگیهای بهبود دهنده سلامت هستند عبارتند از:

بیفیدوباكتریا و لاكتوباسیلوس .عملكرد اصلی فلور میكروبی روده فعالیت متابولیک است كه منجر به حفظ انرژی و مواد غذایی قابل جذب می شود . همچنین می توان به آثار مهم تروفیک روی سلولهای اپی تلیال روده و عملكرد ایمنی و حفاظت میزبان در برابر هجوم میكروبهای بیگانه نیز اشاره کرد . در بیماریهای عفونی و شرایط التهابی ، تعادل میكرواكولوژی روده به گونه ای تغییر می كند كه تعداد باكتریهای دارای پتانسیل بیماری زایی افزا یش یافته و واكنش سلامت بین میزبان و باكتری مختل می شود و در نتیجه یک پاسخ ایمنی توسط این دسته از باكتریهای ساكن روده می تواند القا شود . از جمله این بیماریها، می توان به آرتریت روماتوئید و بیماریهای آلرژیک اشاره کرد اسهال، عفونتهای دستگاه ادراری یا واژینیت زمانی رخ می دهند كه فلور نرمال میكروبی به دلیل استفاده از آنتی بیوتیكها، دارو درمانی یا سایر پروسه های درمانی دچار اختلال شود . از جمله توانایی های فلور طبیعی برای محافظت میزبان در برابر جایگزینی نامطلوب و ناخواسته پاتوژنها، مقاومت در برابر كولونیزه شدن پاتوژنها است كه می تواند با مصرف آنتی بیوتیكها یا تعدادی از پروسه های درمانی دیگر مختل شود . یک هدف مهم درمان با تركیبات بایوتراپیوتیك، متوقف كردن تكثیر پاتوژن ها است تا بدین ترتیب فلور طبیعی دوباره مستقر شود .توانایی تامین زمان مورد نیاز برای استقرار مجدد مقاومت در برابركولونیزه شدن، مكانیسم محتمل درمان موفق با تركیبات بایوتراپیوتیک است .

 نقش پروبیوتیک ها در تغییر تركیب و متابولیسم فلورمیكروبی روده :

فلورمیكروبی روده در یک فرد غالبا ثابت است هر چند كه این فلور در افراد مختلف ممكن است متفاوت باشد. با این حال تجویز پروبیوتیک ها هم در  نوزادان تازه متولد شده و هم در بزرگسالان منجر به تغییر در پروفایل میكروبی و فعالیتهای متابولیكی مدفوع می شود .

هر چند این تغییرات اندك است، با این حال درصورت تجویز در شرایط پاتولوژیک اكثرا برای اصلاح روند بیماری كافی است . در اغلب شرایط، تجویز پروبیوتیک ها منجر به افزایش تعداد بیفیدوباكتریا و لاكتوباسیلوس ها، كاهش PH  مدفوع، كاهش در فعالیت آنزیمهای باكتریایی می شود.

در نوزادان تازه متولد شده، فلور میكروبی روده با افزودن پروبیوتیک ها به فرمولهای تغذیه ای اصلاح می شود . بدلیل وجود فلور بیفیدوباكتری زیادی در روده نوزادانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند و مقاومت بیشتر این نوزادان در برابر بیماریهای عفونی مختلف در مقایسه با نوزادان مصرف كننده شیر خشك، توجه به این مسئله جلب شد كه فلوربیفیدوباكتریا را بعنوان فلور عمده روده نوزادان مصرف كننده شیر خشك ایجاد کنن د. در یک مطالعه ۷ روزه، مدفوع نوزادان تغذیه شده با یک با مدفوع نوزدانی B.bifidum فرمولاسیون صناعی حاوی كه فرمولاسیون صناعی مشابه ولی فاقد بیفیدوباكتریا دریافت كرده بودند و نیز با مدفوع نوزادان مصرف كننده شیر مادر مقایسه شد. نوزادان تغذیه شده با فرمولاسیون حاوی پروبیوتیک و نوزادان تغذیه شده با شیر مادر، بیفیدوباكتریا در مدفوع خود داشتند در حالیكه نوزادان گروه سوم این باكتری در مدفوعشان دیده نشد. PH مدفوع نوزادان دریافت كننده شیر مادر و نوزادان دریافت  كننده شیر حاوی پروبیوتیك،6/83  بود. در یک  مطالعه دوماهه دیگر با بهره گرفتن از یک فرمولاسیون صناعی حاوی B. bifidum ، PH  مدفوع در این نوزادان و نوزادان تغذیه شده با شیر مادر یكسان بود در حالیكه این در نوزادان گروه كنترل كه با فرمولاسیون فاقد بیفیدوباكتریا تغذیه شده بودند ، بطور معنی داری بالاتر بود.

سناریوی مشابهی در بزرگسالان مشاهده می شود . در داوطلبان با میانگین سنی 5/31 سال، تجویز یک فراورده پروبیوتیكی از B.longum  منجر به افزایش شمارشی بیفیدوباكتریا و كاهش شمارش كلوستریدیوم، كاهش PH  مدفوع و كاهش غلظت آمونیاک مدفوع گردید . دریک مطالعه دیگر بر روی ۶۴ زن، تجویز Lactobacillus GG منجر به بازیافت LGG در مدفوع و كاهش فعالیت  و Nitroreductase ، -glucuronidase و Glycoholic acid hydrolyse مدفوع شد. دفع ادراری   -cresol فرآورده ای ناشی از bacteroids fragilis روده ای نیز كاهش پیدا كرد . فعالیت آنزیم های ذكر شده در مدفوع در تمام طول مدت تجویز پروبیوتیک پایین باقی می ماند) ۴ هفته(و زمانی كه مصرف پروبیوتیک ها  قطع شد، این میزان به غلظتهای اولیه بازمی گردد.

كاهش فعالیت آنزیم های βglucuronidase, Azoreductase  روده ای پس از تجویز L.acidophilus نیز نشان داده شده است.

وقتی داوطلبان سالم لاكتوباسیلوس هایی را كه توانایی جایگیر شدن در مخاط را دارا هستند دریافت می كنند، غلظت لاكتوباسیلوسها در مخاط روده افزایش یافته و غلظت بی هوازی های گرم منفی، انتروباكتریاسه و كلوستریدیومها كاهش دهنده سولفیت كاهش می یابد. در بررسی دیگر گزارش شد مصرف  299V L.Plantarum  در یک نوشیدنی میوه ای حاوی جو تخمیر شده، غلظت اسیدهای كربوكسلیک بویژه اسید استیک و اسید پروپیونیک را در مدفوع افراد داوطلب سالم افزایش داد. این اسیدهای چرب با زنجیره كوتاه، یک منبع انرژی برای سلولهای مخاطی كولون محسوب می شوند . بعنوان مثال یک غلظت افزایش یافته از اسیدهای چرب با زنجیره كوتاه در لومن روده می تواند برای وضعیت مخاط مفید باشد . علت این افزایش غلظت در مطالعه فوق ، احتمالا بدلیل تغییری است كه در تركیب فلور میكروبی روده حادث شده است . به این صورت كه L.plantarum  احتمالا از افزایش تعداد باكتریهای تولید كننده اسید استیک و اسید پروپیونیک و یا از مهار باكتری هایی كه این تركیبات را كاتابولیزه می كنند، حمایت می كند . بعنوان یک توضیح مكمل در این زمینه می توان گفت كه L. Plantarum مقدار موسین را در كولون افزایش می دهد ، چراکه این باكتری تولید موسین مخاطی را بصورت In vitro تحریک می كند. افزایش مقدار موسین ممكن است منجر به افزایش میزان مواد قابل تخمیر در كولون شود، موادی كه قابلیت تبدیل به اسیدهای چرب با زنج یره كوتاه را دارا هستند.

مكانیسم اثر:

مكانیسم های پیشنهادی زیادی برای توجیه توانایی  پروبیوتیک ها در محافظت میزبان در برابر اختلالات گوارشی وجود دارد . مجموع كلیه فرایندهایی كه باكتریها از طریق آن كونولیزه شدن) استقرار (سایر گونه های باكتریایی را در بدن مهار می كنند مقاومت در برابر كولونیزه شدن نامیده می شود. گونه های مختلف بیفیدوباكتریا بعنوان عوامل مقاومت در برابر كولونیزه شدن باكتریهای پاتوژن در روده بزرگ شناخته شده اند .

یک باكتری پروبیوتیكی ممكن است پاتوژن های مختلف را با مكانیسم های متفاوتی مهار كند . تعریفی از مكانیسمهای اثر پروبیوتیک ها برای حفاظت میزبان در برابر بیماریهای گوارشی در زیر آمده است:

۱– تولید تركیبات مهار كننده:

پروبیوتیک ها مواد مختلفی را تولید م ی كنند كه هم بر روی باكتریهای گرو مثبت و هم بر روی گرم منفی ها اثر مهار كننده دارند . این تركیبا ت مهار كننده شامل :

اسیدهای آلی نظیر استات، پروپیونات و بوتیرات، H2O2 و تركیبات باكتریوسن است. این مواد نه تنها تعداد سلولهای زنده پاتوژن ها را كم می كنند، بلكه ممكن است متابولیسم باكتریها یا تولید سموم توسط آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهند .تولید باكتریوسن ها یا تركیبات پروتئینی توسط باكتریهای تولید كننده اسید لاكتیك، با فعالیت مهار كننده ویژه بر علیه گونه های باكتریایی بیش از همه مورد بررسی قرار گرفته است .

۲– رقابت برای جایگاه های اتصال

مهار رقابتی جایگاه های اتصال باكتریایی بر روی سطوح اپی تلیال روده، یک مكانی سم دیگر اثربخشی پروبیوتیكها است.  امروزه این مسئله پذیرفته شده است كه بسیاری از پاتوژنهای روده ای برای استقرار در روده و ایجاد بیماری باید بتوانند به دیواره روده متصل شوند . با توجه به این مسئله، تعدادی از گونه های پروب یوتیک ی بدلیل توانایی اتصالشان به سلولهای اپی تلیال انتخاب شده اند . در یک مطالعه پیشنهاد شده است كه پروبیوتیكها احتمالا با افزایش موسین های روده ای از اتصال E.coli دارای پتانسیل بیماریزایی به جدار روده جلوگیری می كنند .

۳–رقابت برای مواد غذایی:

رقابت برای مواد غذایی بعنوان یكی از مكانیسم های اثر پروبیوتیک ها پیشنهاد شده است . پروبیوتیک ها احتمالا از مواد غذایی كه مورد مصرف باكتریهای بیماریزا قرار می گیرد ، استفاده می كنند . مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد كه میكروارگانیسمهای روده ای، در مقایسه با Clostridium difficile برای جذب گلوكز مونومریک N-acetyl-glucosamineو Sialic acid ، موجود در كولون، كارآمدتر هستند.

۴– از بین بردن گیرنده های سموم

مكانیسم فرضی  S. boulardii جانوران را بر علیه كه  بیماری روده ای ناشی  C.difficile محافظت می كند، از بین بر دن گیرنده های سموم در مخاط روده است .

۵–تقویت سیستم ایمنی

پروبیوتیک ها در سطوح متعددی بر روی سیستم ایمنی تاثیر می گذارند كه از جمله می توان افزایش سطح سیتوكاین ها و ایمونوگلوبولین ها، افزایش تكثیر سلولهای مونونوكلئاز، فعال كردن ماكروفاژها، افزایش فعالیت سلولهای Natural killer  تعدیل خود ایمنی و تحریک ، ایمنی در برابر باكتریهای بیماریزا و پروتوزوآها را نام برد. نشان داده شده است كه تمامی سلولهای باكتریایی، تكثیر سلولهای ایمنی را افزایش می دهند  و تولید سیتوكاینهای پیش التهابی مانند TNF-α و اینترلوكین ۶ را القا می كنند . برعكس، پروبیوتیكها سركوب تكثیر لنفوسیت ها و تولید سیتوكاین ها توسط سلول های T را تحت تاثیر قرار می دهند . مهمتر از همه اینكه پروبیوتیک ها این اثرات مثبت را بر روی سیستم ایمنی بدون ایجاد یک پاسخ التهابی مضر اعمال می كنند. پاسخ ایمنی، ممكن است زمانی كه چند پروبیوتیک با هم مصرف شوند و بصورت سینرژیک عمل كنند، افزایش یابد . همچنان كه عموما این اثر زمانی كه تلفیقی از لاكتوباسیلوس ها و بیفیدوباكتریا مصرف شود، دیده می شود .

شرکت زیست تخمیر متعهد شده است که در ازای مبلغی که دریافت می کند دارو و پلاسبو را به صورت یک شکل دارویی که کپسول می باشد برای این جانب تهیه کند.

نوع پروبیوتیکی که ما استفاده می کنیم کپسول فیمی لاکت یک فرآورده پروبیوتیک ساخت شرکت دانش بنیان زیست تخمیر است.فمی لاکت حاوی مقادیر بالایی از 7 گونه پروبیوتیک مفید تهیه شده از کلکسیون های معتبر اروپایی می باشد.پروبیوتیک ها با کمک بازسازی فلور طبیعی دستگاه گوارش اثرات محافظتی متعددی در بدن اعمال می کنند.این فرآورده همچنین دارای مقادیری پری بیوتیک است که زمینه رشد پروبیوتیک ها را فراهم می سازد. این محصول در برطرف کردن اختلالات شایع گوارشی مانند اسهال عفونی،اسهال مسافرتی،اسهال ناشی از آنتی بیوتیک،اسهال کودکان،اسهال مزمن،درد های شکمی،یبوست و کاهش کلسترول نقش موثری دارد.

Amount per serving :2 capsules

Lactobacillus casei                                    7Î109cfu

Lactobacillus acidophilus                        2Î109cfu

Lactobacillus  rhamnasus                        1/5Î109cfu

Lactobacillus  bulgaricus                          2Î108cfu

Bifidabacterium breve                             2Î1010cfu

Bifidabacterium  longum                          7Î109cfu

Streptococcus thermophiles                   1/5Î109cfu

Ingredients:fos(fructooligosassharide),B group vitamins,maltodextrin,lactose,Mg stearate,talc.

 

1-2:اهداف

 

1-هدف اصلی طرح :

اثرپروبیوتیک در درمان علائم IBS تعیین می‌شود.

2- اهداف ویژه طرح :

تعیین اثر پروبیوتیک در كاهش علائم در بیماران مبتلا به IBS

تعیین اثر پلاسبو در كاهش علائم در بیماران مبتلا به IBS

مقایسه میزان كاهش علائم IBS در گروهی كه پروبیوتیک مصرف كرده‌اند با گروهی که پلاسبو مصرف كرده‌اند.

3- اهداف کاربردی طرح :

• 1 پروبیوتیک به عنوان یكی از درمانهای بیماری IBS معرفی می‌گردد.

3. فرضیات11 یا سؤالات پژوهش (باتوجه به اهداف طرح) :

• میزان كاهش علائم IBS در گروهی كه پروبیوتیک مصرف كرده‌اند چقدر است؟
• – میزان كاهش علائم IBS در گروهی كه پلاسبو مصرف كرده‌اند چقدر است؟
• – فرضیه H0 : در این مطالعه بدین قرار است : بین مصرف پروبیوتیک و پلاسبو در كاهش علائم IBS تفاوتی وجود ندارد.

 

1-4: تعاریف واژه‌ها :

• نفخ : احساس اتساع شكم

چکیده

در این مطالعه با بررسی عوامل تاثیر گذار بر رفتار مشتری در انتخاب کالاهای عرضه شده بر روی قفسه کالا در فروشگاه ها، با ارائه مدلی ریاضی و با معرفی مفهوم تقاضای شرطی فازی نحوه انتخاب کالاهای عرضه شده در فروشگاه تعیین گردید، مدل با توجه به میزان تقاضای فازی برای هریک از کالاها و میزان فضای انبار در اختیار، کالاهایی را که باید در فروشگاه ارائه شوند انتخاب و میزان فضای انبار تخصیص داده شده به آن کالاها را مشخص می نماید. مدلی ریاضی جهت تخصیص فضای قفسه کالا در محیط فازی ارائه شد که یک مسئله برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیر خطی فازی [1]FMINLP  می باشد، مدل ارائه شده با در نظر گرفتن تقاضای فازی، ارزش فازی طبقه های مختلف قفسه کالا از نظر دسترسی و دیده شدن و هزینه دوباره پر نمودن قفسه کالاها نحوه تخصیص فضای قفسه و روند دوباره پر نمودن قفسه کالاها را مشخص می نماید. مدلی جهت سفارش دهی کالاهای با تقاضای فازی عرضه شده در فروشگاه ارائه شد. مدل با در نظر گرفتن میزان فضای انبار و قفسه تخصیص داده شده به هر کالا و نحوه رفتار فازی مشتریان در قبال کالاهای انقضاء پذیر روند سفارشی را مشخص می نماید که کالاهای تازه تری روی قفسه ها قرار می گیرند. نحوه محاسبه پارامترهای فازی و مهم به کار گرفته شده در مدل های ارائه شده با بهره گرفتن از اطلاعات فروش روزانه مشخص گردید. در نهایت با ارائه مسئله نمونه عددی توانایی های مدل های ارائه شده نشان داده شد.

 

كلمات كلیدی: تخصیص فضای قفسه، انتخاب مجموعه کالا، تامین دوباره انبار، تقاضای فازی، کشش فضا، کشش متقابل،  کالای انقضاء پذیر، محیط فازی

 

 

 

Abstract

Here, we study factors affecting the customer’s decision to choose a product from the shelf. We propose a mathematical model for the product assortment where the demand is fuzzy. We offer a mathematical model for shelf space allocation in fuzzy environment where customers are sensitive to multi-level shelves and restocking of the shelves is considered. We introduce a mathematical model for the replenishment strategy to maximize the number of fresh products on the shelves where customers react to perishable products. We propose a method to calculate the fuzzy parameters of the proposed models by using store’s sales data. Finally, results on random test problems are presented to demonstrate effectiveness of the proposed model.

Keywords:  shelf space allocation, product assortment, replenishment, fuzzy demand, space elasticity, cross space elasticities, fuzzy environment.

 

 

فهرست

فصل اول: کلیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 1

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-1. تعریف مسئله …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-2. فرضیات مسئله ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3. روش حل مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-4. اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-5. ضرورت انجام تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-6. جنبه های نوآوری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-7. پیکربندی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

فصل دوم: ادبیات و پیشینه ی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………… 6

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

2-1. ادبیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-1-1. سلف سرویس تکنولوژی …………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-1-2. کشش فضای کالا ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

2-1-3. کشش متقابل فضای کالا …………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

2-1-4. خرید آنی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

2-1-5. انقضاء پذیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

2-1-6. ارزش مشتری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

2-1-7. رضایت مشتری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

2-1-8. وفاداری مشتری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

2-1-9. مشکل قفسه های خالی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 11

2-1-10. تخصیص فضا به کالا های جدید …………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-1-11. مشکل انتخاب های متعدد ………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-1-12. تشخیص قفسه های خالی …………………………………………………………………………………………………………………………….12

 

 

2-1-13. سیستم دوباره پر نمودن قفسه ها …………………………………………………………………………………………………………………13

2-1-14. تکنولوژی در فروشگاه های زنجیره ای ………………………………………………………………………………………………………….13

2-1-15. انتخاب کالا های ارائه شده در فروشگاه ………………………………………………………………………………………………………. 13

2-1-16. تخصیص فضای قفسه ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2. پیشینه ی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-1. آزمایش های میدانی جهت نشان دادن تاثیر تخصیص فضای قفسه کالا بر عملکرد فروشگاه …………………….. 14

2-2-2. مدل های ریاضی جهت رسیدن به جواب بهینه در تخصیص فضای قفسه کالا …………………………………………… 15

فصل سوم: مدل ریاضی فازی ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 18

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

3-1. تقاضای شرطی فازی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

3-1-1. مفاهیم استفاده شده در مدل تقاضای شرطی فازی ……………………………………………………………………………………… 19

3-1-2. مدل ریاضی تقاضای شرطی فازی …………………………………………………………………………………………………………………. 20

3-1-3. شرح مدل تقاضای شرطی فازی …………………………………………………………………………………………………………………….. 21

3-2. انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی …………………………………………………………………………….22

3-2-1. مفاهیم استفاده شده در مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ……………………….22

3-2-2. مدل ریاضی انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی …………………………………………………..22

3-2-3. شرح مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………………………………………………………25

3-3. تخصیص فضای قفسه به کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………………………………………………………….. 29

3-3-1. مفاهیم استفاده شده در مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………….. 29

3-3-2. مدل ریاضی تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی …………………………………………………………………………… 30

3-3-3. شرح مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………………………………………… 32

3-4. سفارش کالا به تامین کننده و انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………………………………………… 38

3-4-1. مفاهیم استفاده شده در مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………. 38

3-4-2. مدل ریاضی سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………………………………….. 39

3-4-3. شرح مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی ……………………………………………………………….. 41

3-5. اندازه گیری پارامتر تقاضای فازی ………………………………………………………………………………………………………………………. 43

3-6. اندازه گیری پارامتر میانگین سود توزیع شده کالا …………………………………………………………………………………………….. 44

3-7. مجموعه کالاهای قابل قبول مشتری از نظر انقضاء پذیری ……………………………………………………………………………….. 44

3-8. مجموعه نظر تصمیم گیرنده در مورد کالاهای عضو دسته کالایی ……………………………………………………………………. 46

3-9. مجموعه طبقات قفسه که از نظر مشتری بهتر دیده می شود و به آن دسترسی راحت تر دارد ……………………… 47

فصل چهارم: اعتبار سنجی و مطالعه موردی ………………………………………………………………………………………………………………. 48

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

4-1. اعتبار سنجی مدل های ارائه شده ……………………………………………………………………………………………………………………… 49

4-1-1. اعتبار سنجی مدل تقاضای شرطی فازی ………………………………………………………………………………………………………. 49

4-1-2. اعتبار سنجی مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………………………………………. 51

4-1-3. اعتبار سنجی مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ………………………………………………………………… 61

4-1-4. اعتبارسنجی مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………………………… 72

4-2. روند برنامه ریزی در فروشگاه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 78

4-3. مسئله نمونه عددی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

4-4. بررسی زمان محاسباتی مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی …………………………………………………….. 86

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………. 87

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

5-1. نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

5-2- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90

مراجع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

پیوست ………………………………………………………………………………………………………………………… 97

فهرست جدول ها

جدول 2-1. عوامل در نظر گرفته شده در مدل های ارائه شده قبلی …………………………………………………. 17

جدول 3-1. نمادهای استفاده شده در مدل تقاضای شرطی ……………………………………………………………….. 20

جدول 3-2. نمادهای استفاده شده در مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی …………….. 23

جدول 3-3. نمادهای استفاده شده در مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ………………………………………. 30

جدول 3-4. نمادهای استفاده شده در مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا ………………………………………………….. 39

جدول 4-1. مقادیر مورد نیاز و طول عمر کالاهای مکمل کالای  …………………………………………………………………………… 49

جدول 4-2. مقادیر تقاضای شرطی کالاهای مکمل کالای  …………………………………………………………………………………….. 50

جدول 4-3. پارامترهای ورودی مسئله محک انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………….. 51

جدول 4-4. نتایج حل مسئله محک انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………………………… 51

جدول 4-5. تغییرات در پارامتر تقاضای فازی مسئله محک ……………………………………………………………………………………… 52

جدول 4-6. نتایج حل مسئله محک با تغییر  …………………………………………………………………………………………………………. 52

جدول 4-7. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………………………………………… 53

جدول 4-8. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  …………………………………………………………………………………….. 53

جدول 4-9. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ………………………………………………………………………………………………….. 54

جدول 4-10. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ………………………………………………………………………………………. 54

جدول 4-11. تغییرات در پارامتر  مسئله محک …………………………………………………………………………………………………….. 55

جدول 4-12. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………….. 55

جدول 4-13. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………………………………………………. 56

جدول 4-14. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………… 56

جدول 4-15. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………. 57

جدول 4-16. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………….. 57

جدول 4-17. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ………………………………………………………………………………………….. 58

جدول 4-18. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  …………………………………………………………………………………. 58

جدول 4-19. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………………………………………. 59

جدول 4-20. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………………………………. 59

جدول 4-21. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………………. 60

جدول 4-22. پارامترهای مربوط به فروشگاه مسئله محک تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ………………. 61

جدول 4-23. پارامترهای مربوط به کالاهای مسئله محک تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………….. 61

جدول 4-24. نتایج حل مسئله محک تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………….. 62

جدول 4-25. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………… 62

جدول 4-26. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………….. 63

جدول 4-27. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………………….. 64

جدول 4-28. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………. 64

جدول 4-29. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………. 65

جدول 4-30. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………….. 66

جدول 4-31. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………. 66

جدول 4-32. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………….. 67

جدول 4-33. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ……………………………………………………………… 68

جدول 4-34. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………… 68

جدول 4-35. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………. 69

جدول 4-36. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ……………………………………………………… 70

جدول 4-37. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………… 70

جدول 4-38. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مطلوبیت طبقات قفسه ……………………………………… 71

جدول 4-39. پارامترهای ورودی مسئله محک سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………… 72

جدول 4-40. نتایج حل مسئله محک سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………. 73

جدول 4-41. تعداد مشتری از دست رفته مسئله محک ………………………………………………………….. 73

جدول 4-42. نتایج حل مسئله محک تغییر در مجموعه  …………………………………………………………….. 74

جدول 4-43. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مجموعه  ………………………………………………………………. 74

جدول 4-44. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………………………………. 75

جدول 4-45. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مقدار  ……………………………………………………………. 75

جدول 4-46. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………… 76

جدول 4-47. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………… 76

جدول 4-48. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………………………………. 77

جدول 4-49. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مقدار  ……………………………………………………………. 77

جدول 4-50. فضای انبار هر دسته کالایی ……………………………………………………………………………. 81

جدول 4-51. پارامترهای ورودی انواع مختلف قفسه ………………………………………………………………………. 81

جدول 4-52. پارامترهای ورودی میزان مطلوبیت قفسه های استفاده شده در فروشگاه …………………. 81

جدول 4-53. پارامترهای ورودی کالاهای موجود در دسته های کالایی …………………………………………….. 82

جدول 4-54. تخصیص فضای انبار به دسته کالایی اول …………………………………………………….. 82

جدول 4-55. تخصیص فضای انبار به دسته کالایی دوم ………………………………………………………. 83

جدول 4-56. پارامتر های مربوط به کالاهای انتخاب شده جهت عرضه در فروشگاه ……………………………….. 83

جدول 4-57. نتایج تخصیص فضای قفسه دسته کالای اول ……………………………………………. 83

جدول 4-58. نتایج تخصیص فضای قفسه دسته کالای دوم …………………………………………………….. 84

جدول 4-59. پارامترهای انقضاء پذیری کالای اول ………………………………………………………………….. 84

جدول 4-60. پارامترهای انقضاء پذیری کالای دوم ………………………………………………………………….. 85

جدول 4-61. روند سفارش دهی کالاهای دسته کالایی اول …………………………………………………………. 85

جدول 4-62. روند سفارش دهی کالاهای دسته کالایی دوم …………………………………………………. 86

جدول 4-63. میانگین زمان رسیدن به جواب بهینه ………………………………………………………………. 86

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1. انتخاب های مختلف عرضه کالا ………………………………………………………………………………………………………………… 29

شکل 3-2. یک بلوک کالا در قفسه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 29

شکل 3-3. نمودار مطلوبیت کالایی که مشتریان به شدت به تازگی آن حساس هستند ………………………………………….. 44

شکل 3-4. نمودار مطلوبیت کالایی که مشتریان آن را فساد ناپذیر تلقی می نمایند ……………………………………………….. 45

شکل 3-5. نمودار مطلوبیت کالایی که مشتریان حساسیت کمتری نسبت به انقضاء پذیری آن دارند ……………………. 45

شکل 3-6. نمودار مطلوبیت طبقات قفسه …………………………………………………………………………… 47

شکل 4-1. روند برنامه ریزی در فروشگاه …………………………………………………………………………………….. 80

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

کلیات تحقیق

 

 مقدمه: امروزه فروشگاه های زنجیره ای سهم بزرگی از اقتصاد بازار خرده فروشی را تشکیل می دهند. مشتریان به علت دسترسی به تعداد زیادی کالا در یک محل و امکان تجمیع خریدهای خود بیش از پیش به این نوع مراکز جهت خرید مراجعه می نمایند. مشتری می تواند در هر خرید تعداد زیادی از اقلام مورد نیاز خود را با قیمت بهتر و امکان انتخاب از میان محصولات مختلف انتخاب کند. فروشگاه های زنجیره ای به دلیل توانایی در ارائه انواع مختلف کالا در یک محل و قدرت چانه زنی بیشتر در عقد قرارداد با تامین کنندگان مختلف می توانند در رقابت با خرده فروشان کوچکتر موفق تر عمل نمایند. مهم ترین منبع در اختیار فروشگاه های زنجیره ای فضای قفسه در اختیار آنان است. نحوه استفاده از فضای قفسه می تواند بر سود کوتاه مدت و دراز مدت فروشگاه تاثیر بگذارد.

• تعریف مسئله:

سود یک فروشگاه به اینکه چه کالایی، از کدام تامین کننده، به چه مقدار و در کجای فروشگاه در دسترس مشتری قرار گیرد بستگی دارد. اینگونه تخصیص کالا به قفسه های فروشگاه هم بر میزان فروش آن کالای مشخص و هم بر میزان فروش دیگر کالاهای ارائه شده در فروشگاه تاثیر می گذارد. نحوه تخصیص بر هزینه عملیات فروشگاه که اصلی ترین عامل هزینه فروشگاه می باشد تاثیرگذار است. مشتریان در فروشگاه آزادانه بدون دخالت از سوی فروشگاه تنها با دیدن کالای مورد نظر خود نسبت به خرید اقدام می نمایند.

میزان رضایت مشتری از خرید خود در بازگشت دوباره وی به فروشگاه اثر گذار است. زمان ارائه یک کالای مشخص می تواند بر میزان فروش آن تاثیر بگذارد. رقابت سختی میان کالاها برای بدست آوردن فضای محدود قفسه در جریان است. وجود انتخاب های زیاد باعث سردرگمی مشتری می گردد و امکان دارد وی از خرید منصرف شود. وجود قفسه های خالی در فروشگاه موجب از دست رفتن فرصت فروش می شود. شرایط اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و نژادی بر نحوه انتخاب کالاها از سوی مشتریان تاثیر گذار می باشد. خرید های لحظه ای مشتریان خارج از لیست خریدشان بر میزان فروش فروشگاه اثرگذار است.

 

• فرضیات مسئله:

• میزان تقاضا برای هر کالا فازی است.
• فضای قفسه ها محدود می باشد.
• قفسه ها چند طبقه هستند.
• فضای انبار محدود است.

• فضای انبار به ازای گروه کالاها از هم جدا می باشد.

  • روش حل مسئله:

با ارائه مدلی ریاضی نحوه انتخاب کالاهای عرضه شده در فروشگاه را تعیین می نماییم و با توجه به عوامل موثر بر تخصیص فضای قفسه مدلی ریاضی جهت تخصیص فضای قفسه کالاها را ارائه می نماییم که یک مسئله برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیر خطی فازی FMINLP[2] می باشد. سپس با توجه به انقضاء پذیری کالاهای عرضه شده با ارائه مدلی ریاضی روند سفارش دهی به تامین کنندگان کالاهای ارائه شده را مشخص می نماییم.

• اهداف تحقیق:

• استفاده بهینه از همه امکانات در اختیار خرده فروش در جهت ماکزیمم نمودن سود.
• کسب رضایت مشتریان با تامین نمودن حداکثر ممکن کالاهای موجود در لیست خرید آنان و در نتیجه افزایش میزان وفاداری آنان به خرده فروش.
• افزایش میزان سود با تقویت احتمال خریدهای آنی و خارج از لیست خرید مشتریان.
• فرهنگ سازی و تاثیر بر رفتارهای خرید مشتریان در جهت سود بلند مدت خرده فروش.
• تقویت ارتباط با تامین کنندگان قدرتمند در جهت استفاده از امکانات و توانایی های آنان.

 

 

 

 

• ضرورت انجام تحقیق:

نحوه فروش در فروشگاه های زنجیره ای به این صورت است که مشتری خود به دنبال کالای مورد نظر می گردد، از میان برندها و قیمت های متفاوت کالای با برند مورد علاقه و یا قیمت مورد نظر خود را انتخاب می نماید و در سبد خرید خود قرار داده و به خرید خود ادامه می دهد. در اینگونه خرید نحوه چیدن کالاها در قفسه ها تنها وسیله تاثیرگذاری فروشگاه بر مشتریانش می باشد.

اگر مشتریان نیازهای خود را در یک خرید از فروشگاه تامین نمایند اعتماد به فروشگاه در نظر آنان که فروشگاه این توانایی را دارد که در خرید بعدی نیز نیازهای آنان را تامین نماید افزایش می دهد. این بازگشت مجدد مشتری موجب افزایش سود دراز مدت فروشگاه می گردد. مشتری راضی از خرید می تواند به عنوان یک عامل تبلیغ برای معرفی فروشگاه به دیگران نیز عمل نماید. از سوی دیگر اگر مشتری نتواند درصد قابل قبولی از لیست خرید خود را از فروشگاه تامین نماید از اعتماد وی به فروشگاه کاسته شده و موجب می گردد که به فروشگاه های رقیب برای خرید مراجعه نماید که این امر موجب از دست رفتن سود کوتاه حاصل از آن خرید مشخص و در صورت عدم بازگشت دوباره مشتری موجب از رفتن سود دراز مدت فروشگاه می گردد.

شرایط اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و نژادی می تواند بر نحوه انتخاب کالاها از سوی مشتریان تاثیر بگذارد. تصمیم گیرنده در فروشگاه باید این شرایط را در نحوه تصمیم گیری خود دخالت داده تا بهترین نتیجه ممکن حاصل گردد.

قفسه های خالی بزرگترین تهدید برای یک فروشگاه می باشد. پر نمودن دوباره قفسه ها به افزایش میزان فروش کمک شایانی می نماید. با توجه به رفتار خرید مشتریان فروشگاه باید سیستمی جهت تشخیص قفسه های خالی و عمل در جهت رفع این امر را در اختیار داشته باشد.

به دلیل محدودیت فضای قفسه تخصیص این فضا بر بنای یافته های علمی می تواند به دست یافتن فروشگاه به بیشینه سود ممکن کمک نماید.

 

• جنبه های نوآوری تحقیق:

در این تحقیق کلیه عوامل مهم تاثیرگذار بر مقدار فروش و میزان هزینه در یک مدل جامع ریاضی فازی اعمال شده است. با بهره گرفتن از مفهوم فازی انقضاء پذیری کالاها توضیح داده شده است. با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و نژادی  و با ارائه مفهوم بلوک کالا مدلی دقیق تر از مدل های ارائه شده قبلی ارائه شده است.

• پیکربندی تحقیق:

در فصل دوم این تحقیق با مطالعه ادبیات و پیشینه تحقیق گستره ای از مطالعات انجام شده در زمینه تخصیص فضای قفسه کالا در فروشگاه های زنجیره ای پوشش می دهیم و مفاهیم اساسی و عوامل تاثیرگذار در زمینه تخصیص فضای قفسه به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد. در فصل سوم با ارائه مدلی ریاضی و با معرفی مفهوم تقاضای شرطی فازی نحوه انتخاب کالاهای عرضه شده در فروشگاه را تعیین می نماییم. مدلی ریاضی جهت تخصیص فضای قفسه کالا در محیط فازی را ارائه می نماییم. مدلی جهت سفارش دهی کالاهای با تقاضای فازی عرضه شده در فروشگاه ارائه می کنیم. نحوه محاسبه پارامترهای فازی و مهم به کار گرفته شده در مدل های ارائه شده را با بهره گرفتن از اطلاعات فروش روزانه مشخص می کنیم. در فصل چهارم به اعتبار سنجی مدل های ارائه شده می پردازیم و با حل مسئله نمونه عددی توانایی های مدل های ارائه شده را نشان می دهیم. در نهایت در فصل پنجم نتیجه گرفته شده از تحقیق مورد

فهرست مطالب

1   فصل اول:کلیات تحقیق   1

1-1  مقدمه  2

1-2  تعریف مسئله. 2

1-3  اهمیت تحقیق.. 3

1-4  اهداف اساسی تحقیق.. 4

1-5  سؤالات تحقیق.. 4

1-6  قلمرو تحقیق.. 5

1-7  روش تحقیق و مراحل انجام آن.. 5

1-8  چارچوب کلی پایان‌نامه. 5

1-9  کلیدواژه‌های مورد استفاده در تحقیق.. 7

2   فصل دوم: مرور ادبیات  8

2-1  مقدمه  9

2-2  صنعت حمل‌ونقل.. 10

2-3  مفاهیم و معیارهای مدیریت ارتباط با مشتری (الکترونیکی) 12

2-3-1     رضایت مشتری.. 16

2-3-2     وفاداری مشتری.. 30

2-3-3     رویگردانی مشتری.. 36

2-3-4     ارزش مشتری.. 38

2-4   ارزش­گذاری  40

2-4-1     مدل­های تعیین ارزش مشتری.. 40

2-4-2     خوشه­بندی.. 62

2-5  مباحث تکمیلی.. 79

2-5-1     فرایند تحلیل سلسله مراتبی.. 79

2-5-2     زنجیره مارکوف.. 82

2-6  جمع­بندی   82

2-6-1     خلاء مطالعاتی.. 87

3   فصل سوم: روش تحقیق  88

3-1  مقدمه  89

3-2  مدل تعیین ارزش مسافر. 89

3-2-1     فاز اول: آماده ­سازی.. 91

3-2-2     فاز دوم: تعیین ارزش… 91

3-2-3     فاز سوم: بازاریابی.. 103

3-3  مدل­های اعتبارسنجی.. 104

3-3-1     ارزیابی LDcFR.. 104

3-3-2     ارزیابی توسعه ICA.. 105

3-4  جمع­بندی.. 105

4   نتایج و تفسیر آن‌ ها 106

4-1  مقدمه  107

4-2  ارزیابی توسعه ICA.. 107

4-2-1     مجموعه داده IRIS. 107

4-2-2     مجموعه داده WINE.. 108

4-2-3     مجموعه داده CMC.. 109

4-3  ارزش گذاری مشتریان.. 110

4-3-1     آماده ­سازی.. 111

4-3-2     تعیین ارزش… 114

4-3-3     ارزیابی مدل.. 119

4-3-4     بازاریابی.. 120

5   جمع بندی و پیشنهادات   122

5-1  مقدمه  123

5-2  نتایج.. 123

5-3  نوآوری ها 125

5-4  پیشنهادات.. 125

5-4-1     پیشنهاد اول: جذب مسافر. 126

5-4-2     پیشنهاد دوم: بهبود خوشه‏بندی.. 126

5-4-3     پیشنهاد سوم: تجزیه و تحلیل رضایت مسافر الکترونیکی.. 126

5-4-4     پیشنهاد چهارم: پیش ­بینی ارزش آتی مشتریان.. 126

6   منابع و مراجع    127

7   پیوست­ها………….. 139

 

پیوست 1: حقوق مسافران.. 140

پیوست 2: پرسشنامه فرایند تحلیل سلسله مراتبی.. 142

8   علائم اختصاری  144

 

 

فهرست اشکال

شکل2- 1 روندکلی مرور ادبیات موضوع. 10

شکل2- 2 چارچوب بازاریابی و مدیریت ارتباط با مشتری.. 13

شکل2- 3 چارچوب CRM… 15

شکل2- 4 سفر دوطرفه. 19

شکل2- 5 استراتژی  فروش بلیت غیرمستقیم.. 19

شکل2- 6 استراتژی فروش بلیت شهر پنهان.. 20

شکل2- 7 کیفیت خدمات و عوامل مؤثر بر آن.. 23

شکل2- 8 عوامل مؤثر بر خرید آنلاین بلیت… 27

شکل2- 9  انواع زمان انتظار. 28

شکل2- 10 شکاف اهمیت و رضایت مسافران.. 30

شکل2- 11 عوامل مؤثر بر وفاداری مسافران.. 31

شکل2- 12 رابطه ساختاری بین کیفیت خدمات و رضایت و وفاداری مسافران.. 32

شکل2- 13 تأثیر کیفیت خدمات بر بازاریابی دهان به دهان.. 34

شکل2- 14 چارچوب کیفیت خدمات نامتقارن.. 38

شکل2- 15 دسته بندی مشتریان بر اساس SOW و SW… 43

شکل2- 16 مدل PCV.. 44

شکل2- 17 نحوه تعیین میزان افت نرخ پاسخ دهی.. 45

شکل2- 18 شمای کلی RFM سلولی.. 46

شکل2- 19 تعیین مشتری رویگردان با بهره گرفتن از Monetary. 48

شکل2- 20 شمای کلی مدل LTV.. 53

شکل2- 21 اصول محاسبه LTV.. 53

شکل2- 22 تابع سودآوری مشتریان.. 55

شکل2- 23 ماتریس R.. 57

شکل2- 24 تعیین ارزش بر اساس گذشته و پیش بینی آینده. 58

شکل2- 25 شمای کلی الگوریتم ژنتیک… 66

شکل2- 26 ترکیب GA و K-means. 67

شکل2- 27 شکل دهی کشورهای اولیه. 69

شکل2- 28 نحوه تقسیم مستعمرات، میان کشورهای استعمارگر. 70

شکل2- 29 اعمال سیاست جذب در الگوریتم رقابت استعماری.. 71

شکل2- 30  اعمال سیاست انقلاب.. 72

شکل2- 31 جابجایی موقعیت استعمارگر و مستعمره. 72

شکل2- 32 رقابت استعماری.. 73

شکل2- 33 سقوط امپراطوری ها در روند چرخه الگوریتم رقابت استعماری.. 74

شکل3- 1 چارچوب توسعه مدل تعیین ارزش مسافران.. 90

شکل3- 2 مقایسه مدل RFM و RF. 94

شکل3- 3 مقایسه مدل RF و DFR.. 97

شکل3- 4 مقایسه مدل LDFR و  DFR.. 98

شکل3- 5 مدل تعیین ارزش مسافران در صنعت حمل و نقل.. 103

شکل3- 6 مدل نهایی تعیین ارزش مسافران.. 104

شکل4- 1 مقایسه روند همگرایی به پاسخ بهینه در داده های Iris. 108

شکل4- 2 مقایسه روند همگرایی به پاسخ بهینه در داده های Wine. 109

شکل4- 3 مقایسه روند همگرایی به پاسخ بهینه در داده هایCMC.. 110

شکل4- 4 چارچوب تعیین ارزش مسافران.. 111

شکل4- 5 مقایسه خطای SSE مدل RFM و DFR.. 113

شکل4- 6 مقایسه خطای SSE مدل LRFM و LDFR.. 114

شکل4- 7 تعداد بهینه خوشه ها 115

شکل4- 8 زنجیره مارکوف.. 116

شکل4- 9 محاسبه نرخ ناسازگاری ماتریس مقایسات زوجی تلفیقی.. 118

 

 

فهرست جداول

جدول1- 1 چارچوب کلی پایان‌نامه. 6

جدول2- 1 تعاریف مدیریت ارتباط با مشتری.. 13

جدول2- 2 مزایای مدیریت ارتباط با مشتری.. 15

جدول2- 3 استراتژی های قیمت گذاری بلیت… 19

جدول2- 4 شرکتهای AinA.. 22

جدول2- 5 عوامل تأثیرگذار بر استفاده از کانال خرید. 26

جدول2- 6 عوامل مؤثر بر وفاداری.. 36

جدول2- 7 تعاریف ارزش مشتریان.. 39

جدول2- 8 معرفی مدل های RFM توسعه‌یافته در سالیان اخیر. 49

جدول2- 9 متغیرهای مدل FPDN.. 51

جدول2- 10 مقادیر مختلف D در مدل FPDN.. 51

جدول2- 11 متغیرهای مدل FMCN.. 52

جدول2- 12 مقادیر شاخص تصادفی به ازای مقادیر مختلف n. 81

جدول2- 13 عوامل تأثیرگذار بر رضایت مسافران.. 83

جدول2- 14 ارزش مشتریان و مدل های آن.. 84

جدول2- 15 تکنیک های خوشه بندی.. 86

جدول3- 1 متغیرهای مدل LDFR.. 92

جدول3- 2 انواع کلاس­های پرواز. 95

جدول4- 1 نتایج خوشه­بندی مجموعه داده IRIS. 107

جدول4- 2 نتایج خوشه­بندی مجموعه داده Wine. 108

جدول4- 3 نتایج خوشه­بندی مجموعه داده CMC.. 109

جدول4- 4 شمای پایگاه­داده اولیه. 112

جدول4- 5 روش محاسبه متغیرهای مدل LDFR.. 112

جدول4- 6 شمای پایگاه­داده نهایی.. 113

جدول4- 7 خوشه ­های تشکیل شده. 115

جدول4- 8 ماتریس گذار. 116

جدول4- 9 ماتریس تلفیقی و وزن متغیرها 117

جدول4- 10 ارزش هر خوشه. 118

جدول4- 11 ضرایب همبستگی متغیرها 118

جدول4- 12 اولویت‌بندی خوشه ­ها 119

جدول4- 13 الگوی خوشه ­ها 120

جدول4- 14 استراتژی­ های بازاریابی در هر خوشه. 120

 

 

1   فصل 1:کلیات تحقیق

 

1-1          مقدمه

هدف از این فصل تشریح کلیات تحقیق می­باشد. در این فصل، مسئله اصلی تحقیق بیان‌شده و به‌طور مختصر شرح داده خواهد شد. مختصری از اهمیت و ضرورت و اهداف اصلی و فرعی موضوع نیز بیان خواهد شد. همچنین سؤالات تحقیق مطرح گردیده و مختصری از روش تحقیق شرح داده خواهد شد.

1-2          تعریف مسئله

حمل­ونقل به‌عنوان بخش یا نظام بنیادین در ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر كشور محسوب می‌شود و به همین جهت دستیابی به نظامی قوی، مستحكم، هماهنگ و كارآمد در حمل­ونقل و ارتباطات، از ضرورت­های اساسی كشور است و بدین لحاظ این صنعت در زمره امور زیربنایی اقتصاد كشور محسوب می‌شود. نقش و اهمیت حمل­ونقل با توسعه اقتصادی كشور افزایش می‌یابد. حمل­ونقل گاه نقش خود را از طریق سیر و سیاحت و توریسم ایفا می­ کند؛ زیرا افراد باانگیزه‌های گوناگون (تجارت، تحصیل، درمان، روابط سیاسی، زیارت، روابط اداری و فرهنگی و …) به مکان­های دیگر سفر کرده و به فعالیت می­پردازند؛ بنابراین توسعه كمی و كیفی حمل­ونقل از طریق سرمایه‌گذاری بیشتر و به‌کارگیری روش­هایی در جهت دستیابی به سیستمی هماهنگ، سریع، مطمئن و قابل‌انعطاف که بتواند نیازهای مسافران را به‌خوبی مرتفع سازد ضروری به نظر می­رسد.

علاوه بر اهمیت اقتصادی و آثاری که یک سیستم حمل­ونقل می ­تواند بر بهبود وضع اقتصادی بگذارد و موجبات بهبود وضع زندگی تک‌تک افراد را فراهم آورد، آثار اجتماعی- فرهنگی آن نیز مثل آثار آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، سیاحتی و زیارتی را نباید ازنظر دور داشت.

مبحث اول ـ ادله ی اثبات سنتی.. 4
مبحث دوم دوم ـ ادله ی الکترونیکی.. 5
فصل دوم ـ انواع ادله ی اثبات در حقوق کیفری.. 5
مبحث اول – ادله ی اثبات در قانون مجازات اسلامی.. 6
گفتار اول- اقرار 6
گفتار دوم- شهادت.. 6
گفتار سوم- قسامه. 7
گفتار چهارم- سوگند. 7
گفتار پنجم-علم قاضی.. 7
مبحث دوم ـ ادله ی اثبات در قانون آیین دادرسی کیفری.. 8
گفتار اول- معاینه محلی و تحقیق محلی.. 8
گفتار دوم- بازرسی و تفتیش… 9
گفنار سوم- کارشناسی.. 9
مبحث سوم ـ انواع ادله ی الکترونیکی.. 10
گفتار اول- امارات الکترونیکی.. 10
گفتار دوم- اسناد الکترونیکی.. 11
گفتار سوم- اقرار الکترونیکی.. 11
گفتار چهارم- شهادت الکترونیکی.. 12
گفتار پنجم- سوگند الکترونیکی.. 13
گفتار ششم – امضا ء الکترونیکی.. 13
بخش دوم- شرایط استناد پذیری ادله ی الکترونیکی.. 14
فصل اول : اركان و شرایط مورد نیاز 14
مبحث اول- احراز هویت.. 14
مبحث دوم- صحت و اصالت.. 15
مبحث سوم- اعتبار 17
مبحث چهارم- تمامیت.. 17
مبحث پنجم- قابلیت دست یابی.. 18
مبحث ششم -استثنای پذیرش طرف دعوی.. 19
فصل دوم :چالش پذیری ادله و استناد پذیری آن. 20
مبحث اول- اخفای جرم. 20
مبحث دوم- آثار نامرئی.. 20
مبحث سوم- نامرئی بودن مدارک.. 20
مبحث چهارم- کد گذاری مدارک.. 21
مبحث پنجم- امحاء مدارک.. 21
مبحث ششم – کثرت داده ها 21
مبحث هفتم- عدم تخصص حرفه ای مجریان قانون. 21
مبحث هشتم- خلاء سازماندهی.. 21
مبحث نهم-نارسایی های حقوقی و محدودیت های مرزی.. 22
بخش سوم- نحوه استناد به ادله در فرایند دادرسی کیفری.. 23
فصل اول  ـ مرحله کشف جرم. 23

 

مبحث اول -شناسایی.. 24
گفتار اول ـ شناسایی پدید آورنده سوابق ذخیره شده الکترونیکی.. 24
گفتار دوم ـ شناسایی سخت افزار 25
گفتار سوم ـ شناسایی ادله دیجیتال. 25
مبحث دوم ـ حفاظت، جمع آوری و مستند سازی.. 26
مبحث سوم ـ طبقه بندی، مقایسه و ماهیت انگاری.. 27
مبحث چهارم ‌ـ ارائه داده 28
فصل دوم – مرحله تحقیقات مقدماتی و دادرسی.. 29
مبحث اول ـ نظام های حقوقی پذیرش ادله رایانه ای.. 29
مبحث دوم – رویه قضایی( نمونه پرونده) 30
نتیجه گیری  و پیشنهاد. 33
فهرست منابع. 36

مقدمه

در جرایم رایانه ای تعقیب مرتکبان و اثبات جرم نیازمند استفاده از ادله ی خاص از جمله                ادله ی الکترونیکی است که طرفین دعوی اعم از شاکی، متهم ،دادستان و مرجع رسیدگی کننده به شرط قابل استناد بودن باید به آن استناد نمایند.در آیین دادرسی کیفری ایران فرض بر این است که دادستان باید در کیفر خواست ادله ی اثبات و همچنین در زمان رسیدگی در دادگاه ادله موجود را ارائه نماید، اما باید تاکید نمود که با این حال ادله ی سنتی همواره جوابگوی پرونده های مرتبط با جرایم رایانه ای نیست.
متعاقب تصویب قانون تجارت الکترونیک در سال 1382 که مقتبس از قانون نمونه آنسیترال بود و تعاریفی در خصوص داده پیام، امضا الکترونیکی و سوابق الکترونیکی ارائه نموده بود، مقنن ایران در سال 1388 قانون جرایم رایانه ای را تصویب و فصل سوم از مواد 49 تا 51 را به استناد پذیری ادله الکترونیکی اختصاص داده که در حال حاضر تمامی مواد قانون مذکور موضوع مواد 729 تا 785 قانون مجازات اسلامی قرار گرفته است . آخرین مقرره قانونی در این خصوص نیز قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بوده که بخشی از مباحث ادله اثبات را به قانون مجازات عمومی ارجاع نموده است.با امعان نظر به قوانین مآر الذکر، زمانی که از استناد پذیری ادله صحبت می شود ، چندین پرسش اساسی قابل طرح است.اولین پرسش در خصوص مفهوم ادله الکترونیکی و انواع آن است؟ پرسش دوم این است که این ادله به چه شکل توسط ضابطین قضایی جمع آوری و حفظ گردیده و با رعایت چه شرایط قانونی، نزد قضات کیفری رسیدگی کننده به این جرایم قابل استناد هستند و به عبارت دیگر شرایط استناد پذیری این ادله کدام هستند؟همچنین آیا امکان استناد به اقرار، شهادت و سایر ادله سنتی در قالب داده پیام یا به صورت الکترونیکی وجود دارد یا خیر؟و سرانجام اینکه آیا شرایط استناد پذیری در خصوص جرایم ارتکابی در فضای سایبر هم قابل اجرا است یا خیر؟
مطالعات انجام شده نشان می دهد که در خصوص مفهوم و انواع ادله الکترونیکی اعم از اسناد و امضای الکترونیکی و داده پیامهای متضمن سایر ا دله باید به  قانون تجارت الکترونیکی مصوب سال 1382 مراجعه شود.برای اینکه این دلایل قابلیت استناد داشته باشند، باید تردیدی در صحت ، تمامیت و اعتبار داده پیامهای مرتبط و نیز خدشه ناپذیری آنها وجودنداشته باشد، لذا؛ ضرورت دارد تا هنگام ارائه ادله در دادگاه از آن مراقبت شود برای اینکه چنانچه زنجیره حفاظتی در خصوص یک داده به نحو مطمئن رعایت گردد، می تواند به راحتی در دادسرا و دادگاه قابلیت استناد داشته باشد، النهایه اینکه به دلیل طریقیت داشتن این ادله، مرجع قضایی در خصوص تعیین ارزش اثباتی آنها تصمیم می گیرد.ذکر این نکته ضروری است که در تهیه این تحقیق ، نگارنده کتب و مقاله های مختلفی را مطالعه نموده، لکن آنچه که مشاهده گردید، نقص قوانین مربوط به ادله الکترونیکی ، عدم آشنایی کامل متصدیان قضا به تکنولوژی IT (علوم رایانه) و مهمتر از همه مقالات ترجمه شده از کتب خارجی و تبیین حقوق سایر کشورها از جمله فرانسه ، انگلیس و آلمان  توسط برخی از نویسندگان    می باشد که لزوم بررسی و مطالعه بیشتر در حقوق داخلی و همچنین تسریع در تکمیل قوانین و آیین نامه های مربوط ضروری می نماید
پاسخ به سوالات مطروحه و  تبیین قوانین  و مقررات مربوطه ، در این تحقیق بررسی و یکی از دشوارترین بخش مشکلات رسیدگی به پرونده ها که ادله اثبات آن می باشد به همراه تعریف دلیل کامپیوتری، نوع دلیل، منابع آن، طریق حصول و کسب، قابلیت قبول ، نحوه ارائه و چگونگی صدور حکم بر مبنای آن در محیط های موسوم به رقمی همه از موارد متنازع فیه است که تا حد زیادی قوانین در مورد آن ساکت است ، به اجمال در چند مبحث آتی مورد تحلیل قرار گرفته و نتیجه نهایی به همراه موارد پیشنهادی در پایان ارائه خواهد شد.
 
 

بخش نخست- ادله ی اثبات کیفری و انواع آن

از آنجا که مقرر گردیده ، مفهوم ادله ی کیفری الکترونیکی در محتوای استناد پذیری مورد بررسی قرار گیرد، لذا، در این قسمت ادله ی اثبات کیفری و مفاهیم مستخرج از آن ابتدا تعریف و سپس انواع آن در قوانین مرتبط و قانون آیین دادرسی کیفری توضیح داده می شود.

فصل اول :مفهوم دلیل

تعاریف مختلفی از دلیل  در فرهنگ های لغت و دانشنامه های حقوقی ارائه شده است، اما قانونگذار صرفاً در ماده 194 آیین دادرسی مدنی گفته((دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوی برای اثبات یا دفاع از دعوی به آن استناد