چکیده

هدف از تحقیقات همجوشی، تولید نیروگاه هسته­ای که از لحاظ اقتصادی و محیطی مناسب باشد. مسئله­ تولید انرژی همجوشی، دستگاهی است که بتواند سوخت را تا دمای کافی گرم کرده و سپس آن را برای مدت زمان طولانی نگه دارد، به طوری که بتواند انرژی بیشتری از طریق واکنش­های همجوشی برای گرم کردن سوخت تولید کند. اما یکی از مسائل مهم فراروی راکتورهای همجوشی آینده، وجود ناپایداری گرمایی ذاتی در راکتورهای گرما هسته­ای مانند توکامک می­باشد

فراوانی سوخت‌های مورد نیاز در همجوشی هسته‌ای یکی از بزرگترین مزایای این روش تولید انرژی، نسبت به شکافت هسته‌ای می‌باشد. در این کار تحقیقانی، همجوشی مغناطیسی پلاسمای D-3He را در راکتور توکامک ITER- 90HP  مورد بررسی قرار داده و با حل معادلات توازن انرژی حاکم بر همجوشی هسته‌ای به روش خطی، تغییرات برخی از پارامتر های حاکم بر پلاسما را در دو حالت بدون ناخالصی و در حضور ناخالصی بدست می‌آوریم. با توجه به اهمیت کنترل ناپایداری‌های ذاتی ایجاد شده در فرایند تولید انرژی هسته‌ای در راکتورهای همجوشی، از روش کنترل تزریق میزان سوخت، با اختلال در دمای اولیه، استفاده کرده و پلاسمارا به پایداری می‌رسانیم و با حل دوباره‌ی معادلات توازن انرژی، تغییرات زمانی برخی از پارامترهای پلاسما را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

 

کلید واژه: همجوشی مغناطیسی، پایداری پلاسما، سوخت D-3He ، کنترل ناپایداری، توکامک

عنوان                                                                                                            صفحه

مقدمه. 1

.. 3

1-1- واکنش‌های هسته‌ای 3

1-2- شکافت هسته‌ای.. 3

1-3- همجوشی هسته‌ای.. 4

1-4- انتخاب سوخت مناسب… 6

1-5- یده‌های راکتور همجوشی.. 10

1-5-1- همجوشی هستهای کنترل شده توسط لختی(ICF). 11

1-5-2- همجوشی هستهای توسط کاتالیزور میون(µCF) 13

1-5-3-  محصورسازی مغناطیسی (MCF) 14

1-6- طبقه بندی انواع راکتور ها برحسب روش محصور کردن پلاسما 16

1-6-1- راکتور توکامک….. 17

1-6-2- قسمتهای اصلی راکتور توکاماک ITER.. 18

1-6-3- راکتور  اسفرومک….. 20

1-6-4-  سایر راکتورهای محصورسازی مغناطیسی.. 20

. 22

1-2- سوخت‌های جدید و خواص آنها 22

2-2- خواص دوتریوم. 24

2-3- خواص هلیوم 3. .. 25

2-4- پلاسما حالت چهارم ماده. 29

2-5- روش های تولید پلاسما 30

2-6- پارامترهای بنیادی پلاسما 31

2-6-1- فرکانسها در پلاسما 31

2-6-2- سرعتها در پلاسما 32

2-7- گرم کردن پلاسما 33

2-7-1- گرمایش مقاومتی.. 33

2-7-2- گرمایش از طریق فشرده سازی.. 35

2-7-3- گرمایش توسط تاثیر میدان‌های الکترومغناطیسی.. 35

2-7-4- گرمایش توسط تزریق پرتو خنثی.. 36

2-8- گرمای همجوشی ذرات باردار. 36

2-9- روش های بررسی پلاسما 37

2-10- فشار جنبشی و مغناطیسی پلاسما 38

He از طریق محصورسازی مغناطیسی.. 39

2-12- بارگذاری دیواره راکتور. 42

2-13- اساس روش محصورسازی.. 42

2-14- اتلاف انرژی پلاسما 46

2-14-1-تابش ترمزی 46

2-14-2- تابش سیکلوترونی.. 47

2-14-3- افت‌های انتقالی.. 48

2-15- فیزیک واکنش‌های همجوشی.. 48

2-16- آهنگ انجام واکنش…. 49

2-17- واکنش پذیری.. 50

2-17-1- واکنش پذیری واکنش‌های هستهای (پارامتر سیگما-وی). 50

2-17-2- واکنشپذیری باکی.. 51

2-17-3- واکنشپذیری با معادله بوش-هال.. 51

2-17-4- واکنشپذیری با معادله ماکسول.. 52

2-18- فاکتور Q، زمان محصورسازی انرژی، توازن توان.. 54

2-18-1- فاکتور Q… 54

2-18-2- زمان حبس انرژی.. 55

2-18-3- توازن توان… 55

 

2-19- معیار لاوسون و زمان حبس انرژی.. 56

2-20- معادلات اساسی دوتریوم و هلیوم 3.. 60

2-21- موازنه انرژی…   60

2-22- سوختن پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3.. 61

. 66

3-1- مشکل اساسی راکتورهای همجوشی.. 66

3-2- کنترل مغناطیسی.. 67

3-3- کنترل جنبشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..68

3-4- کنترل مگنتو هیدرودینامیکی(MHD). 69

3-5- روش های استفاده از کنترل جنبشی.. 70

3-6- اهداف کنترل.. 74

3-7- طراحی کنترلر. 76

3-8- نتایج شبیه سازی.. 78

3-9-کنترل خطی با بهره گرفتن از روش تعدیل تزریق سوخت… 80

….. 82

4-1- مقدمه                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      82

4-2- نتایج برای حالت ناپایدار. 83

4-3-  پایداری پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 با بهره گرفتن از روش کنترلی تعدیل میزان تزریق.. 94

… 101

جدول1-1- برخی از واکنش‌های همجوشی………………………………………………………………………………………………………………… 7

جدول1-2- انواع راکتورها برحسب روش محصور کردن پلاسما………………………………………………………………………………… 17

جدول2-1- نسل‌های مختلف سوخت‌های همجوشی ………………………………………………………………………………………………… 27

جدول 2-2- مقادیر عددی پارامترهای معادله باکی……………………………………………………………………………………………………. 51

جدول2-3- مقادیر ثوابت برای واکنش‌های همجوشی مختلف در معادلات بوش-هال……………………………………………………. 52

جدول2-4- مقادیر عددی C1 و C2 و C3 برای واکنش‌های D-T, D-D و D-3He………………………………………………. 54

جدول 3-1- پارامترهای ITER90-HP ……………………………………………………………………………………………………………….. 73

جدول 3-2- شرایط اولیه ی پلاسما ………………………………………………………………………………………………………………………… 74

جدول 3-3- نقطه تعادل–نقطه احتراق ……………………………………………………………………………………………………………………… 79

جدول 3-4- پارامترهای کمیت کنترل    81

 

شکل 1-1- مراحل زنجیره‌ی پروتون – پروتون که در خورشید اتفاق می‌افتد.. 6

شکل 1-2- انرژی پتانسیل بر حسب فاصله‏ی دو هسته‏ی باردار که با انرژی مرکز جرم به هم نزدیک می‏شوند. 10

شکل 1-3- نمایی از کپسول هدف 12

شکل 1-4- مراحل همجوشی به روش محصورسازی لختی.. 13

شکل1-5- راکتور آینه ای.. 16

شکل 1-6- نمایی از دستگاه چنبرهای پلاسما 17

شکل 1-7- راکتور توکاماک ایتر. 19

شکل 1-8- سطح مقطع ایتر با پلاسمای بیضی.. 19

شکل1-9- شماتیک هندسی راکتور استلاتور. 21

شکل2-1- واکنش پذیری انواع سوخت‌ها 26

شکل2-2- روش‌های گرم کردن پلاسما 36

شکل2‑3: مدارهای لارمور در یک میدان مغناطیسی 44

شکل 2-4:  نمایش میدان مغناطیسی توروئیدی و پولوئیدی و تبدیل چرخشی.. 44

شکل 2-5: سوق‌گیری ذره، در میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی متعامد 45

شکل 2-6: حرکت مارپیچی الکترون‏ها و یون‏ها در امتداد خطوط مغناطیسی.. 46

شکل2-7- آهنگ واکنش به صورت تابعی از دما برای واکنش‌های مختلف همجوشی با توزیع سرعت ماکسولی.. 50

شکل2-8- معیار لاوسون nτE برحسب دما T(keV) برای پلاسمای D-3He و D-T با فرض محصورسازی کامل ذرات باردار محصولات عمل   59

He براساس روش باکی.. 83

شکل 4-2- چگالی پلاسمای دوتریوم و هلیوم3 در حالت ناپایدار برحسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی (آرگون و بریلیم) و حالت بدون ناخالصی   86

شکل 4-3- دمای پلاسمای دوتریوم و هلیوم3 در حالت ناپایدار بر حسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی (آرگون و بریلیم) و حالت بدون ناخالصی   88

شکل 4-4- نسبت چگالی ذرهی آلفا به چگالی الکترون در حالت ناپایدار بر حسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و حالت بدون ناخالصی   89

شکل 4-5- پارامتر β پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 برحسب زمان در حالت ناپایدار برای دو نمونه همراه با ناخالصی و حالت بدون ناخالصی   90

شکل 4-6- توان تابشی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت ناپایدار برحسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و بدون ناخالصی   91

شکل 4-7- توان ذره آلفا در همجوشی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت ناپایداربر حسب زمان بدون ناخالصی و با ناخالصی.. 92

شکل 4-8-  توان اهمی  پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3  در حالت ناپایدار برحسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و حالت بدون ناخالصی   93

شکل 4-9- توان خالص همجوشی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت ناپایدار برحسب زمان برای دو حالت بدون ناخالصی و با حضور ناخالصی   94

شکل4-10- چگالی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت ناپایدار بر حسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و حالت بدون ناخالصی   95

شکل 4-11- دمای پلاسمای دوتریوم و هلیوم3 در حالت پایدار بر حسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی (آرگون و بریلیم) و حالت بدون ناخالصی   95

شکل 4-12- نسبت چگالی ذرهی آلفا به چگالی الکترون در حالت پایدار بر حسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و حالت بدون ناخالصی   96

شکل 4-13-پارامتر  پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3  در حالت پایدار بر حسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و بدون ناخالصی   97

شکل 4-14- توان تابشی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت پایدار برحسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و بدون ناخالصی   97

شکل 4-15- توان ذره آلفا در همجوشی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت پایداربر حسب زمان بدون ناخالصی و با ناخالصی.. 98

شکل 4-16- توان اهمی  پلاسمای دوتریوم هلیوم 3  در حالت پایدار برحسب زمان برای دو نمونه همراه با ناخالصی و حالت بدون ناخالصی   99

شکل 4-17-  توان خالص همجوشی پلاسمای دوتریوم و هلیوم 3 در حالت ناپایدار برحسب زمان برای دو حالت بدون ناخالصی و با حضور ناخالصی   99

لیست علائم اختصاری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

D-T	Deuterium-tritium
D-3He	Deuterium-Helium3
D-D	Deuterium- Deuterium
T-T	Tritium- tritium
ICF	Inertial confinement fusion
H1	Protium
H2	Deuterium
H3	Tritium
RWM	Resistive-Wall Mode
RFP	Reversed field pinch
NTM	Neoclassical Tearing-Mode
MHD	Magnetohydrodynamic
TF	Toroidal Field

مقدمه

1390

مقدمه: منابع انرژی یکی از مهم ترین منابع خدمت رسانی در بیمارستان به شمار می آید. هدف از این پژوهش مقایسه میزان مصرف انرژی قبل و پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های داشگاه علوم پزشکی ایلام در سال های 1390-1388 بود.

روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که به شیوه کمی و به صورت مقطعی در سال 1391 انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام بودند. کلیه بیمارستان ها  به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. مراجعه به آمار و اسناد هزینه و مصرف در سال های 1390-1388 ، مبنای جمع آوری اطلاعات بوده است. داده های بدست آمده از طریق ورود به اکسل و نرم افزار آماری   SPSSبا بهره گرفتن از آمار توصیفی و آزمون آماری T جفت شده و همبستگی پیرسون تحلیل شد.

یافته ها: آزمون t-student نشان داد میانگین مصرف ماهیانه آب و برق در یکساله بعد از هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد مطالعه بیش از یکسال قبل  و مقدار مصرف گاز به صورت معناداری کمتر از قبل بود . اما میانگین مبلغ ماهیانه آب، برق و گاز در دوره بعد از هدفمندی یارانه ها به طور معناداری بیشتر از قبل بوده است(001/0≥ p-value) همچنین کل هزینه انرژی در بیمارستان های مورد مطالعه (مصطفی خمینی، طالقانی، امام خمینی) بعد از هدفمندی یارانه ها به ترتیب 7/3، 5/6 و 8/6 برابر افزایش داشته است.

بحث و نتیجه گیری: برای بهینه سازی مصرف انرژی در بیمارستان ها بهتر است استانداردهای مصرف در  بخش های مختلف با توجه به آخرین سطح تكنولوژی و دیگر عوامل تأثیرگذار بر مصرف انرژی تعیین و به کار گرفته شود ، همچنین پیشنهاد می گردد دولت  در خصوص ارائه یارانه مراکز درمانی دولتی رفرمی ایجاد نماید که این بار سنگین از دوش بیمارستان ها برداشته یا تا حد قابل توجهی تعدیل گردد.

کلمات کلیدی: بیمارستان، مصرف انرژی، هدفمندی یارانه ها

 

 

فصل اول. 12

1-1 مقدمه: 13

1-2 بیان مسئله و اهمیت پژوهش: 16

1-2-1 منافع هدفمند سازی یارانه حامل‌های انرژی: 18

1-3 اهداف و فرضیات.. 21

1-3-1 هدف اصلی طرح. 21

1-3-2 اهداف فرعی طرح. 21

1-3-3 هدف کاربردی.. 22

هدف آرمانی: 22

1-3-4 سؤالات پژوهش… 22

فصل دوم. 23

2-1 مبانی نظری پژوهش… 25

2-1 سابقه تاریخی موضوع پژوهش: 26

پیشینه یارانه‌ها در جهان. 26

2-1-2 تاریخچه یارانه در ایران. 26

2-1-3 اصلاحات یارانه در سال‌های اخیر (دولت نهم و دهم) 28

2-2 مبانی نظری پژوهش… 29

2-2-1: فواید و مزایای اجرای برنامه هدفمند سازی یارانه‌ها: 30

2-2-2 شرایط اصلاحات یارانه‌ای.. 32

2-2-3 اهداف اصلاحات یارانه‌ای: 32

2-2-4 روش‌های پرداخت یارانه: 33

2-2-5 یارانه‌ها و انواع آن: 33

2-2-6 روش‌های هدفمند سازی یارانه‌ها: 35

2-2-7 حامل‌های انرژی و بیمارستان: 36

2-2-8 وضعیت سه حامل انرژی مورد مطالعه در ایران (پیش از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها): 37

2-2-9 سیستم های اصلی تأمین انرژی در بیمارستان ها: 38

2-2-10 منافع حاصل از صرفه جویی در مصرف حامل های انرژی: 38

2-2-11 ممیزی و ارزیابی اصلاحات یارانه ای: 38

2-2-12 ممیزی و ارزیابی مصرف حامل های انرژی: 39

2-2-13 موانع و محدودیت های ارزیابی های کارایی مصرف انرژی: 40

2-2-15 تعاریف برخی از اصطلاحات کلیدی در مبحث هدفمندسازی یارانه ها: 41

2-2-15-1 یارانه: 41

2-2 مروری بر مطالعات انجام یافته. 43

مطالعات انجام گرفته در ایران: 43

2-3-2 پژوهش های انجام گرفته خارج از ایران: 49

فصل سوم. 53

3-1 مقدمه. 54

فصل چهارم. 57

4-1 مقدمه: 58

جدول 1: میانگین ماهانه تعداد بیماران و تخت روز اشغالی بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 59

نمودار 1: مقایسه میانگین مصرف ماهانه آب (بر حسب لیتر) بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 60

جدول 2: مقایسه میانگین مصرف ماهانه آب قبل و بعد هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 60

نمودار 2: مقایسه میانگین مصرف ماهانه برق (بر حسب کیلو وات ساعت) بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 61

جدول 3: مقایسه میانگین مصرف ماهانه برق قبل و بعد هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 62

 

جدول 4: مقایسه میانگین مصرف ماهانه گاز قبل و بعد هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 64

نمودار 4: مقایسه میانگین هزینه ماهیانه آب مصرفی بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 65

نمودار 5: مقایسه میانگین هزینه ماهیانه برق مصرفی بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 66

نمودار 6: مقایسه میانگین هزینه ماهیانه گاز مصرفی بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 67

نمودار 7: مقایسه هزینه کل آب مصرفی بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 68

نمودار 8: مقایسه هزینه کل برق مصرفی بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 69

نمودار 9: مقایسه هزینه کل گاز مصرفی بیمارستانهای مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 70

نمودار 10: کل هزینه انرژی قبل و بعد از هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها… 71

جدول شماره 5: مقایسه میانگین ماهیانه مبلغ مصرف حامل های انرژی در یکسال قبل و بعد از طرح هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد پژوهش یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 72

جدول 6: میانگین سرانه مصرف آب (لیتر) بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تعداد بیماران یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها. 73

جدول 7: میانگین سرانه مصرف برق (کیلو وات ساعت) بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تعداد بیماران یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 73

جدول 8: میانگین سرانه مصرف گاز بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تعداد بیماران یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 74

جدول 9: میانگین سرانه مصرف آب بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تخت روز اشغالی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها ……. 75

جدول 10: میانگین سرانه مصرف برق بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تخت روز اشغالی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 75

جدول 11: میانگین سرانه مصرف گاز بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تخت روز اشغالی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها  ….. 76

جدول 10: میانگین سرانه مصرف آب( لیتر) بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تعداد تخت مصوب یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 76

جدول 11: میانگین سرانه مصرف برق(کیلو وات ساعت) بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تعداد تخت مصوب یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 77

جدول 12: میانگین سرانه مصرف گاز (متر مکعب)بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تعداد تخت مصوب یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 77

جدول شماره 13: ضرایب همبستگی پیرسون بین مبلغ و مقدار مصرف حامل های انرژی با تعداد بیمار در بیمارستان های مورد پژوهش یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 78

جدول شماره 14: ضرایب همبستگی پیرسون بین مبلغ و مقدار مصرف حامل های انرژی با تخت روز اشغالی در بیمارستان های مورد پژوهش یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 78

جدول 15: مقایسه بهره وری آب مصرفی بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تخت روز اشغالی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 79

جدول 16: مقایسه بهره وری برق مصرفی بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تخت روز اشغالی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 79

جدول 17: مقایسه بهره وری گاز مصرفی بیمارستان های مورد مطالعه بر حسب تخت روز اشغالی یکسال قبل و بعد از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها 80

جدول 18: بهره وری کلی حامل های انرژی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از هدفمندی یارانه ها 80

جدول 19: مقایسه میزان بهره وری انرژی قبل و بعد از هدفمندی یارانه ها در یکسال قبل و بعد از هدفمندی یارانه ها در بیمارستان های مورد مطالعه  81

جدول 20: نسبت هزینه انرژی به کل هزینه جاری در بیمارستان های مورد مطالعه یکسال قبل و بعد از هدفمندی یارانه ها 82

جدول 21: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی. 83

جدول 22: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی. 84

جدول 23: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان امام خمینی. 85

جدول 24: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی. 86

جدول 25: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی. 87

جدول 26: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان امام خمینی. 88

جدول 27: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی. 89

جدول 28: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی. 90

جدول 29: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی. 91

جدول 30: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی. 92

جدول 31: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان امام خمینی. 93

جدول 32: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی. 94

جدول 33: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی. 95

جدول 34: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان امام خمینی. 96

جدول 35: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی. 97

جدول 36: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی. 98

فصل پنجم. 99

5-1 بحث (Discussion): 100

منابع فارسی: 107

منابع لاتین: 111

1 مقدمه:

    امروزه انرژی در کنار سرمایه و نیروی انسانی به عنوان یکی از عوامل اصلی تولید در دنیا به شمار می‌آید و در کشور ما نیز بی‌تردید انرژی نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه کشور ایفا می‌کند؛ لذا تدوین استراتژی‌ها و سیاست‌های مناسب با در نظر گرفتن معیارهای پیش‌بینی آینده و تدوین برنامه‌های متناسب با آن، به منظور استفاده و تخصیص بهینه انرژی، بسیار حائز اهمیت است. (آمارهای هشداردهنده وزیر نفت، 1389)

نهاده انرژی یكی از نهاده های اساسی در تابع تولید كلان اقتصاد محسوب می‌شود؛ به گونه‌ای كه هر تغییری در قیمت این نهاده، در كوتاه مدت از طریق سهم هزینه‌ای آن و در بلندمدت از طریق تأثیر متقابل بر بازار سایر نهاده‌ها بر شاخص قیمت تولید كالاها و خدمات اثر می‌گذارد. اهمیت رفتار نهادة انرژی در برابر سایر نهاده‌ها به حدی است كه مباحث تفصیلی ویژه‌ای را در ادبیات اقتصادی به خود اختصاص داده است. (شریفی و همکاران، 1387) استفاده موثر از انرژی می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های بالقوه و اثربخش برای حل مشکل جهانی انرژی باشد. (سبیتوسی، 2008)

دولت‌ها برای کاهش اثرات سوء اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مصرف حامل‌های انرژی نظیر سوخت‌های فسیلی، باید چه به صورت جداگانه و چه به صورت همکاری باهم از طریق اقدامات و سیاست‌های قوی مثل مداخلات تنظیمی بازار نقش خود را ایفا کنند. به طوری که در سناریوی جایگزینی انرژی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) به نظر می‌رسد سیاست‌هایی که دولت‌ها در حال حاضر اجرا می‌کنند (نظیر اصلاحات یارانه‌های انرژی)، رشد مصرف و استخراج سوخت‌های فسیلی را تا سال 2030 به نصف کاهش دهد. (مورگان، 2008) این در حالی است كه تولید و مصرف انرژی در ایران با حالت بهینه فاصله زیادی دارد و شدت مصرف انرژی طی سال‌های گذشته در ایران افزایش چشمگیری داشته است. (جباروند و همکاران، 1390)

هرچند ایران از نظر دارا بودن منابع و ذخایر متنوع انرژی دومین کشور در خاورمیانه محسوب می‌شود، اما سرمایه‌گذاری به موقع در بخش انرژی و بذل عنایت کافی به آن حتی در کشورهایی که برخوردار از منابع فنی انرژی می‌باشند ضروری است و امکان دستیابی به عرصه‌های بین‌المللی را میسر می‌سازد. به عنوان مثال ذخایر گاز ایران به تنهایی از مجموع ذخایر گاز کشورهای خاورمیانه به مراتب افزون تر است؛ اما اهمیت صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی به عنوان یک منبع پایان پذیرفتنی مشخص تر می‌شود که بدانیم مصرف این سوخت به علت داشتن برتری‌های فراوان نسبت به سایر سوخت‌ها روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌شود. از جمله این برتری‌ها می‌توان به ارزان بودن، آلوده نکردن هوا، محیط و امکان جایگزین شدن به جای سایر سوخت‌ها و همین طور به وسیله سایر سوخت‌ها اشاره کرد. (صالحی، 1372)

همچنین با نگاهی به آمار مصرف انرژی و شاخص‌های مهمی چون سرانه مصرف انرژی، شدت انرژی و بهره‌وری انرژی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان در می‌یابیم که در عرصه رقابت جهانی که به سمت مصرف کمتر (بهینه) و تولید بیشتر در حرکت است اتلاف انرژی زیادی را در بخش‌های حمل و نقل،خانگی، صنعت و بخش‌های عمومی_ دولتی خصوصاً بیمارستان‌ها را شاهد هستیم. (وزارت نیرو، 1388) آمار و ارقام ارائه شده در پژوهش‌هایی كه در ارتباط با مراقبت‌های بهداشتی انجام شده‌اند، نشان می‌دهند كه مصرف انرژی به ازای هر مترمربع در بیمارستان‌ها بسیار بیشتر از انواع دیگر مؤسسات خدماتی می‌باشد. (جباروند و همکاران، 1390)

یکی از انواع اصلی ساختمان‌های اداری که پتانسیل زیادی برای انجام اقدامات صرفه جویانه برای انرژی دارد، بیمارستان می‌باشد. بیمارستان‌ها به دلایلی که ذکر می‌کنیم سهم زیادی از مصرف حامل‌های انرژی را به خود اختصاص می‌دهند. دلایلی از جمله: عملکرد 24 ساعتی این سازمان، اندازه و سطح بزرگ سازه، نیاز به آب گرم، نیاز به تسهیلات برودتی و حرارتی، تجهیزات استریلیزاسیون و وجود انواع و اقسام تجهیزات پزشکی. (مشاوران محیطی ای. پی. تی. اِی، 2007)

واضح است که منابع انرژی یکی از مهم‌ترین منابع خدمت رسانی در بیمارستان به شمار می‌آید و هرگونه مشکل در تهیه و بهره‌برداری از آن‌ ها مستقیماً ارائه خدمت به بیماران را مختل و حتی جان آن‌ ها را به خطر خواهد انداخت. هزینه انرژی قسمت قابل توجهی از هزینه‌های غیر پرسنلی را به خود اختصاص داده و مستقیماً بر قیمت تمام‌شده هر واحد خدمات ارائه شده به بیمارستان‌ها اثر می‌گذارد. (صدقیانی، 1377)

قیمت انرژی از جمله متغیرهایی است که در اقتصاد ایران به صورت برون زا و توسط دولت تعیین می‌گردد. به دلیل اینکه از یک طرف انرژی در بین تمامی بخش‌های اقتصادی جریان دارد و از طرف دیگر تمامی بخش‌های اقتصادی در ارتباط با یکدیگر می‌باشند. لذا هر گونه تغییری در قیمت‌های انرژی، کل اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده و پیامدهای درخور توجهی را بر جای می‌گذارد. (قادری و همکاران، 1388) بررسی اولیه نشان می‌دهد که در صورتی که قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد، این امکان وجود دارد که تا مرز 700 میلیارد تومان بار هزینه مراکز بهداشتی و درمانی دولتی بالا رود. (پایگاه اطلاع‌رسانی سلامت ایران، 1389) در همین رابطه پایگاه اینترنتی خبر آنلاین به نقل از یک عضو کمسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی بیان کرده اکثر بیمارستان‌های دولتی در حال حاضر با کسری بودجه مواجه‌اند که با قطع حمایت‌های دولتی از آن‌ ها، نخواهند توانست به مردم خدمات ارائه دهند. زیرا دهک‌های پایین جامعه بیشترین مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌های دولتی هستند و با حذف یارانه حامل‌های انرژی که شامل آب، برق و گاز می‌شود، این بیمارستان‌ها قادر نخواهند بود که هزینه‌های آب و برق خودشان را تأمین کنند و مردم دهک پایین جامعه با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهند شد. (حسنی بافرانی، 1389)

سازمان جهانی بهداشت برآورد کرده، تقریباً سه چهارم کل بودجه بهداشت و درمان در کشورهای در حال توسعه، صرف هزینه‌های بیمارستانی می‌شود و افزایش روزافزون هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، بلااستفاده بودن بخشی از ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، عدم استفاده صحیح و منطقی از منابع موجود و عدم توجه به شاخص‌های تخت بیمارستانی موجب اتلاف منابع، هرز رفتن منابع مالی و کاهش کارایی بیمارستان‌ها گردیده است. (بهادری، 1386) آنچه امروزه در جامعه ما تحت عنوان یارانه از آن نام‌برده می‌شود، در واقع عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیرمستقیم نوعی كمك مالی، امتیاز اقتصادی یا اعطای برتری ویژه‌ای به مؤسسات خصوصی، خانوارها و یا واحدهای دولتی كه جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می‌پذیرد. یارانه دولتی در واقع به این معنی است كه دولت یارانه را برای جبران قسمتی از قیمت كالاها و خدمات باهدف افزایش تولید به تولیدكنندگان، افزایش كاركرد توزیع به توزیع‌کنندگان و افزایش قدرت خرید مصرف‌کننده بی‌درآمد یا كم درآمد، به مصرف‌کنندگان می‌پردازد. (وزارت امور اقتصاد و دارایی، 1388)

در دهه 1980 به دنبال بحران بدهی‌ها و رکود جهانی و تقابل تجربه کشورهای شرق آسیا، آمریکای لاتین، جنوب آسیا و صحرای آفریقا، تاکید راهبردهای توسعه به سمت بهبود مدیریت اقتصاد و پذیرفتن نقش بیشتر نیروهای بازار تغییر

كلمات امام علی(ع) با دو امتیاز شناخته می‏شده است: یكی فصاحت و بلاغت، و دیگر چند جانبه بودن و به اصطلاح امروز چند بعدی بودن. هر یک از این دو امتیاز به تنهایی كافی است كه به كلمات علی(ع) ارزش فراوان بدهد، ولی توام شدن این دو با یكدیگر یعنی اینكه سخنی در مسیرها و میدان‌های‏ مختلف و احیانا متضاد رفته و در عین حال كمال فصاحت و بلاغت خود را درهمه آنها حفظ كرده باشد، سخن علی(ع) را قریب به حد اعجاز قرار داده‏ است و به همین جهت سخن علی در حد وسط كلام مخلوق و كلام خالق قرار گرفته‏ است و درباره‏اش گفته‏اند: «فَوقَ کَلامِ المَخلوقِ وَ دونَ کَلامِ الخالِقِ!»آنحضرت به ویژه دربیان دیدگاه‌های اجتماعی با استفاده هنرمندانه از صنایع ادبی داد سخن داده است . در انجام این تحقیق با بهره گرفتن از منابع مختلف از جمله جواهرالبلاغه و شرح و ترجمه آن ،شرح ابن ابی الحدید و ابن میثم بحرانی و شرح ها و ترجمه‌ای دیگر و نیز نرم‌افزار و برخی مطالب سایت‌های مرتبط که عناوین آن‌ ها دربخش فهرست منابع و مآخذ خواهد آمد، به بررسی تعداد 78 کلمه از کلمات قصار آن حضرت(ع) که دارای دیدگاه‌های اجتماعی می‌باشند، از نظر کاربرد فن بیان پرداخته شده است. و مشخص می‌شود که علی(ع) با بهره گرفتن از انواع کنایه و تشبیه در درجه اول و در مراتب بعدی استعاره و انواع مجاز در کلمات قصار مقاصد اجتماعی و آموزه‌های زندگی جمعی بشر را به صورت محسوس و ملموس به تصویر کشیده است، به طوری که مخاطبین خودرا وادار به تاملی لذت‌بخش می کند که پس از دست یافتن به نتیجه این کنکاش دلنشین و دریافت معانی بلندکلام، خاضعانه در برابر پذیرش آن سرتسلیم فرود می آورد.

مقدمه:

ادبیات کلید دلهاست،اگرصالحان آن را به کارگیرندخیروصلاح را به دلها وارد می سازدو اگربه دست تبهکاران افتدبا افکارو هواهای نفسانی خود آن را به بیهودگی و لغومبتلا می سازدومردم را به انحراف می‌کشانند.ادبیات شمشیری دو لبه است گاه موانع را درمقابل مسیر کمال از بین می برد و گاه زخم نیزه ای می‌شود ودرنفوس برگزیدگان فرو می رودواین مصداق زبان کسانی است که خداوند منزه و متعال درباره ایشان می‌‌فرماید:﴿فَإذا ذَهَبَ الخَوفُ سَلقُوکُم بِِأَلسِنةٍ حِدادٍ﴾(احزاب؛19)پس چون ترس و خوف از آنان رخت بربنددبازبان های برنده باشمابرخورد می کنند.﴿اللهُ نَزّلَ أحسَنَ الحَدیثِ کِتاباً مُتشابهاً مَثانیَّ تَقشَعِرُّ مِنهُ جُلودُ الّذینَ یخشَونَ رَبَّهُم..﴾(زمر؛23)(خدابهترین سخن را نازل کرده است کتابی متشابه ودوتادوتا که از تلاوت آن کسانی راکه از پروردگارشان می‌ترسند ازخوف تن بلرزد…)آیه ی فوق گویاترین آیه درارتباط با بلاغت قرآن کریم است که  قرآن کریم را سخنی نیکو و همسان در راستی ودرستی معانی و تناسب و استواری نظم و تألیف معرفی می کند.اگربلاغت در زبان عرب را به تمامی مدیون قرآن کریم بدانیم و بزرگترین عامل درشکل گیری علمی تابدین حدگسترده رانزول وحی به حساب آوریم سخنی به گزاف نگفته ایم و به جرأت می توان گفت اگرقرآن کریم نازل نمی شد چه بسا که علوم بلاغت و صرف و نحو و بسیاری دیگر از معارف درمیان اعراب شکل نمی گرفت.شکی نداریم که قرآن کریم درزمینه ی زیبایی و آرایش سخن هنرنمایی کرده است.درحدی که با هیچ سخن زیبا و فصیحی قابل مقایسه و رقابت نیست.هرگاه بحث از فصاحت وسخنوری می شود ناخود آگاه نام نهج البلاغه براذهان تداعی می شود. آری نهج البلاغه پس از قرآن کریم جامع ترین منبع فکری اسلامی به خصوص تشیع به شمار می آید وطی قرن های متمادی خواستگاه اندیشه های والا از جهت معنا و سخنان بلیغ از جهت لفظ برای ملل عرب وعجم بوده است .

از آنجاکه شواهد موثق بیانگرآن است که هیچ اثرمستقلی درموضوع سیمای ادبی نهج البلاغه نگاشته نشده است از این رو دراین نوشتارتلاش شده است به جلوه هایی از هنر خارق العاده ی نهج البلاغه درصحنه پردازی و تجسم بخشیدن مفاهیم ،تصاویری پویا و زنده اشاره شودونمونه هایی از تابلوهاوچشم اندازهای زیباو محسوس آن درپیش روی مشتاقان و شیفتگان این شاهکارادبی مسلمانان قرار گیرد.درواقع هرآیه ی قرآن کریم یاکلامی از

 نهج البلاغه یک تصویر کلی یا ساختارکلّی و یا یک تابلو هنری کلامی را در برابر دیدگان مخاطب ترسیم می نماید.مضامین نهج البلاغه درحدود 14700 سال قبل بیان شده وسپس درحدود 1000سال پیش توسط سیدشریف رضی(ره)جمع آوری گردیده است تا از فراموشی و غبار ایام رهایی یابد.همه ی ما می دانیم که حضرت علی (ع)درزمانی  می زیسته اندکه جامعه ی عرب به تازگی از خصایص جاهلی رها شده بود.سخن گفتن با این مردم نمی تواند چندان خالی از دشواری باشد.امّا واضح است که کلام امیرالمؤمنین(ع) تنها برای شنونده همزمان اونیست .این سخنان می توانند قابلیت تسرّی درامتداد زمان پیدا کنند.

اگر ما بخواهیم به اسلام توجه کنیم وقرآن را بفهمیم ناچار از مراجعه به کلام امیرالمؤمنین(ع) هستیم خواه شیعه باشیم یا سنّی چون نهج البلاغه به همه ی مسلمانان تعلّق داردبلکه بهترین تفسیر که قادر به احیای قرائن و شواهد و معنای متن قرآن است نهج البلاغه می باشد.از این حیث نهج البلاغه دارای اهمیّت درجه اول دربین تمامی کتاب‌هایی است که می‌توان مورد مراجعه قرار داد و به قولی نهج‌البلاغه اخو القرآن(یعنی برادر قرآن )است . مباحث ذکر شده فوق، انگیزه رساله حاضررا فراهم آورد که نگارنده تصاویری از گزیده کلمات قصار نهج البلاغه راکه درمعنای مجازی به کاررفته زود شناسایی کرده و آن را درچهار فصل ارائه نماید:

درفصل اول به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است کلیاتی پیرامون بیان مسأله ،اهداف تحقیق ،فرضیات و سوالات تحقیق ،روش تحقیق و پیشینه تحقیق بیان شده است.درفصل دوم به سخنی درباره‌ی نهج‌البلاغه و شخصیت بی‌مانند گوینده و گرد آوردنده آن پرداخته شده و در فصل سوم به  گذری مختصربرعلم بلاغت وبیان پرداخته شده است، تعاریف مورد نیاز از بلاغت وبه ویژه علم بیان واقسام بیان شامل مجازو انواع آن ،استعاره ،تشبیه ،کنایه و انواع آن ها به اختصار توضیح داده شده است.درفصل چهارم به اثبات فرضیه‌ها پرداخته شده است . و تصور براین است که حضرت علی در بیان دیده‌گاه‌های اجتماعی خود در کلمات قصار بیشتر از کنایه استفاده نموده‌اند لذا با ارائه‌ ی موارد متعدد و شواهد بسیاری از کاربرد انواع وجوه بیانی ،صحت این ادعا اثبات گردیده است. درپایان نتیجه گیری لازم ارائه گردیده است.وازجمله نتایج قابل توجه این مسأله است که برای بیان موضوعات اجتماعی تصویرگری معانی و تجسم بخشیدن به مفادکلام درقالب مجاز ،تشبیه ،استعاره و کنایه از سایر وجوه بیانی باارزشتر و تأثیرگزارتر است لذا مبلغین و مروجین امورتربیتی و ارشادی می توانند با الهام گرفتن از کلام امیر سخن و خطابه وشیوه واسلوب بیانی ایشان درنفوذ کلام خود بیافزایند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسئله

با توجه به این که قران کریم و نهج البلاغه از نظر ادبی جزء شاهکار های موجود هستند،لذا می توان چگونگی تصویر پردازی هنری در آن ها را بررسی و از آن بهره برداری کرد.نهج البلاغه پس از قران کریم بزرگترین کتاب شیعیان جهان میباشد که از لحاظ الفاظ و معانی شگفتی همگان را برانگیخته و پیوسته مورد توجه ادیبان و علما و دانشمندان و مسلمان و غیر مسلمان قرار گرفته است و هر کسی از دیدی به آن نگریسته است با توجه به این که نهج البلاغه از نظر ادبی یکی از بهترین منابع موجود میباشد لذا میتوان به همین دلیل چگونگی تصویر پردازی هنری درآن را بررسی و از آن استفاده لازم را نمود. تصویر پردازی هنری یکی از زیبا ترین موضوعاتی است که می تواند در این پژوهش موردبحث و بررسی قرار گیرد.در این تحقیق تابلو های هنری وتصویری کلمات قصاربا موضوعات اجتماعی رادر منظر مخاطبین به تصویر می کشیم.

2-1- سوالات تحقیق

این پایان نامه در راستای پاسخ گویی به پرسشهای زیر است:

– حضرت علی (ع) به عنوان امیرخطابه وسخنوری،برای مطرح کردن موضوعات اجتماعی درکلمات قصار،ازکدام مواردبیان بیشتراستفاده فرموده اند؟

– آیا می توان ادعا کرد که حضرت (ع) برای مطرح کردن موضوعات اجتماعی درکلمات قصارازانواع کنایات بیشترازدیگرموارد بیان استفاده فرموده است؟

– آیادرکلمات قصاربا مضامین اجتماعی بعداز کنایه ،تشبیه کاربرد بیشتری دارد؟

– آیا از شیوه ی بیان موضوعات اجتماعی درکلمات قصارنهج البلاغه می توان برای آموزش وترویج آداب اجتماعی درجوامع اسلامی معاصرالهام گرفت؟

3-1- فرضیه های تحقیق

– درکلمات قصارنهج البلاغه با مضامین اجتماعی ازکنایه تعریض و ایماءبیشتراز انواع دیگراستفاده شده است.

– درکلمات قصارنهج البلاغه با مضامین اجتماعی ازتشبیه بلیغ زیاد استفاده شده.

– درکلمات قصارنهج البلاغه با مضامین اجتماعی ازاستعاره مکنیه بیشترازدیگرانواع استعاره استفاده شده است.

– شیوه حضرت علی (ع) دربیان موضوعات اجتماعی نشان می دهدبیان نقاط قوت و ضعف به صورت غیرمستقیم(کنایه)ازسایر سبک های آموزشی موثرتراست.

4-1- اهداف مشخص تحقیق

فهرست………………………………………………………………………………………………………………..ii

فصل اول

بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………… 1

اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………..2

اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………3

سوال های تحقیق ……………………………………………………………………………………………….3

– سوال های اصلی ………………………………………………………………………………………………3

– سوال فرعی………………………………………………………………………………………………4

تعاریف مفاهیم و اصطلاحات……………………………………………………………………………….4

تعاریف نظری………………………………………………………………………………………………….4

– استرس ………………………………………………………………………………………………………..4

– سلامت روان . ………………………………………………………………………………………….. 5

آزمون ……………………………………………………………………………………………………………6

تعاریف عملیاتی …………………………………………………………………………………………………6

– استرس …………………………………………………………………………………………………………….6

– سلامت روان ……………………………………………………………………………………………………. 6

– روایی ……………………………………………………………………………………………………………….. 6

– روایی همگرایی………………………………………………………………………………………………… 6

– اعتبار …………………………………………………………………………………………………………….. 7

– عامل…………………………………………………………………………………………………… 7

– عامل مشترک ………………………………………………………………………………………………. 7

– میزان اشتراک ……………………………………………………………………………………………….. 7

ملاک کیسر …………………………………………………………………………………………………….. 7

– بار عاملی ……………………………………………………………………………………………………….. 7

– چرخش عاملی ………………………………………………………………………………………………… 8

– چرخش متعامد ……………………………………………………………………………………………… 8

– چرخش متمایل………………………………………………………………………………………………. 8

– تحلیل مولفه های اصلی……………………………………………………………………………………… 8

ساختار عاملی…………………………………………………………………………………………………. 9

ارزش ویژه……………………………………………………………………………………………………… 9

– ضریب آلفای کرونباخ………………………………………………………………………………………….9

فصل دوم

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………. 10

نظریه های استرس …………………………………………………………………………………………….16

نظریه کانن……………………………………………………………………………………………………….. 16

– نظریه سلیه …………………………………………………………………………………………………..17

– مدل سه گانه استرس (فشار روانی) ………………………………………………………………………18

– نظریه ایمن شناسی عصبی – روانی………………………………………………………………22

نظریه مدل پردازش اطلاعات …………………………………………………………………..24

نظریه فولکمن و لازاروس (الگوی تبادلی) ……………………………………………………………25

میانجی های پاسخ به تنش ……………………………………………………………………………….28

– نظریه روان کاوی ……………………………………………………………………………..29

– نظریه رفتار گرایی…………………………………………………………………………………..29

– نظریه شناختی ……………………………………………………………………………………….29

طبیعت و منابع استرس ……………………………………………………………………………… 30

– استرس انگیزشی ……………………………………………………………………………………..30

– استرس پاسخی ……………………………………………………………………………………..30

– استرس انگیزشی پاسخی (ترکیب) …………………………………………………………………..30

منابع یا علت های استرس  ……………………………………………………………………………..31

دگرگونی یا رویداد های زندگی …………………………………………………………….31

– گرفتاریهای زندگی روزمره …………………………………………………………………….32

 

 

– استرس بلند مدت  …………………………………………………………………………………..33

ناکامی و تعارض ها …………….. ……………………………………………………………….34

– تیپ شخصیت A ……………………………………….. …………………………………

عوامل ایجاد کننده استرس  ……………………………………………………………………..35

– کار …………………………………………….. ……………………………………………………..35

– مردم ……………………………………………………………………………………………..35

– زمان ………………………………………………………………………………………………35

– محیط …………………………………………………………………………………..36

– زندگی در خانه ……………………………………………………………………………..36

شخصیت …………………………………………………………………………………….36

علائم و نشانه های استرس  …………………………………………………………………..37

– علائم فیزیولوژیکی استرس . …………………………………………………………….. 37

علائم روانی استرس ………………………………………………………………………37

– علائم رفتاری استرس ……………………………………………………………………38

علائم ذهنی استرس …………………………………………………………………..38

– علائم احساسی استرس …………………………………………………………………. 38

آثار استرس بر دستگاه ایمنی  ………………………………………………………….39

استرس و بیماری های روان تنی  ………………………………………………………….40

– سردرد های عصبی و میگرنی …………………………………………………….43

بیماری های کرونری قلب …………………………………………………………………….44

زخم معده …………………………………………………………………………………………45

استرس و بیماری های پوستی ………………………………………………………………….46

تاثیر عوامل استرس زا بر فرد  ……………………………………………………………..46

عوامل موثر در ارزیابی رخدادهای فشار زا  ……………………………………….50

انواع روش های مقابله…………………………………………………………………………53

شیوه های مقابله  ……………………………………………………………………………………54

روش های کنار آمدن با استرس ……………………………………………………………..55

تفاوت های جنسی در پاسخ به استرس  ……………………………………………………57

سلامت  …………………………………………………………………………………………..60

سلامت و بیماری ……………………………………………………………………………64

– سلامت جسمانی ……………………………………………………………………….66

– سلامت هیجانی ………………………. …………………………………………………..66

– سلامت هوشی ………………………………………………………………………………..66

– سلامت معنوی …………………………………………………………………………………66

سلامت اجتماعی …………………………………………………………………………….66

معیار های سلامت  ……………………………………………………………………………67

پیشینه تحقیقات  ………………………………………………………………………..68

مطالعات خارجی ………………………………………………………………………..68

– مطالعات داخلی …………………………………………………………………………….71

فصل سوم

روش پژوهش ………………………………………………………………………………. 73

جامعه آماری  ………………………………………………………………………………..73

نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………..73

ابزار جمع آوری داده ها  ……………………………………………………………………73

– سیاهه استرس هری ……………………………………………………………73

پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28)) ………………………………………………….

فرایند اجرا …………………………………………………………………………………..74

فصل چهارم

یافته های تحقیق  ……………………………………………………………………………76

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری  ……………………………………………………………………..95

پیشنهاد های تحقیق  ………………………………………………………………………101

محدودیت های تحقیق  …………………………………………………………………..101

منابع………………………………………………………………………………………………102

چکیده:

ویژگی های روان سنجی پرسشنامه استرس هری پس از ترجمه و بررسی روایی ظاهر و محتوا با روش تحلیل عاملی بررسی شد.یک نمونه چهارصد نفری از مردم شهر تهران به روش تصادفی ساده و نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه 66 سوالی H.S.I  را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 39 سوال مناسب شهر تهران می باشد که هشت عامل در سه بخش منابع استرس، پیامد های استرس و فعالیت های کاهنده استرس تحت عناوین منابع استرس در خانواده، منابع استرس در شغل، منابع استرس در مواجهه با عوامل قدرت اجتماعی، پیامد های روانی – رفتاری، پیامد های هیجانی ،پیامد های فیزیولوژیک – بدنی، پیامد های هیجانی، فعالیت های کاهنده استرس بین فردی و فعالیت های کاهنده درون فردی می باشند که بر روی هم تقریباً 167/53 % از واریانس را تبیین میکند.ضریب همبستگی بین سیاهه استرس هری با پرسشنامه سلامت روان  744/0 و به لحاظ آماری معنا داربا 99% اطمینان و 1% خطا تائید می شود و روایی ملاک پرسشنامه هری را بیان می کندو بالاترین همبستگی بین پرسشنامه استرس هری با نمره زیر مقیاس اضطراب و بی خوابی سلامت روان 657/0 می باشد.

فصل یکم: کلیات

بیان مسأله

هانس سلیه[1] «پدر علم روان شناسی استرس» از سال 1935 مفهوم استرس یا تنیدگی[2] را به عنوان نشانگان یا مجموعه واکنش های فیزیولوژیکی نامعین نسبت به عوامل زیان آور محیط با ماهیت فیزیکی یا شیمیایی در نظر گرفت و بدین ترتیب راه را بر بیش از پنجاه سال پژوهش در مقیاس بین المللی در شاخه های متعدد پزشکی و علوم اجتماعی گشود (استورا ؛دادستان،1378)در اغلب پژوهش ها،استرس بر اساس خواسته های محیط از فرد و پاسخ های منفی فرد به خواسته های برونی، مشخص شده است. تنیدگی  یک پدیده جهانی است و خصیصه اصلی آن اینست که تمامی ابعاد روان شناختی،جسمانی، خانوادگی و اجتماعی افراد آدمی را به میان می کشد. این مفهوم که در چهار سوق علوم انسانی،زیست شناختی و فیزیکی قرار گرفته، توانسته است در خلال 90 سال اخیر، نزدیک شدن این علوم به یکدیگر را تسهیل کند و به بارور سازی قلمروهای جدیدی مانند عصب – مصون سازی[3]، که در حد فاصل مصونیت شناسی و عصب- روانپزشکی قرار دارد، و یا روان تنی ملهم از روان تحلیل گری، منتهی شود. تا کنون تنیدگی به منزله «بیماری» جوامع پیشرفته صنعتی مورد نظر قرار گرفته. جوامعی که در آنها، انسان محروم از ساختار مذهبی،خانوادگی و اجتماعی مناسب، به منابع روان شناختی و جسمانی خود، کاهش یافته و دیگر نمی تواند به شیوه ای رضایتبخش، با خواسته های روزمره محیط خود و دگرگونیهای آن مقابله کند. اما امروزه تنیدگی در کشورهای در حال توسعه و یا حتی کشورهای کمتر توسعه یافته یا توسعه نیافته نیز به اشکال گوناگون در حال ظهور و بروز است. مسئولیت ایجاد شرایط یک محیط جدید اجتماعی و فردی برای حمایت از «زندگی» در واقع بر عهده سازمان ها و ارگان های تصمیم گیرنده سیاسی و اقتصادی ملی و بین المللی است برای سنجش میزان استرس برای برنامه ریزی های آتی نیاز به یک ابزار جدید به خوبی احساس می شود چرا که  صاحب نظران معتقدند صرف نظر از مسائل مرتبط با روش های آماری، مساله اصلی،یعنی تدارک یک پرسشنامه معتبر،هنوز لاینحل مانده است.

مطالعه روایی و اعتبار تست هری در کشور هندوستان توسط سازنده آزمون دکتر هری انجام شده است. برای ساخت سیاهه استرس هری بر پایه متون چاپی مرتبط و تبادل اطلاعات با کارشناسان در این زمینه قرار بر این شد یک سیاهه برای اندازه گیری استرس با 5 مقیاس ساخته شود. که از 128 سال اولیه تهیه شده نهایتاً 66 سوال باقی ماند.برای اثبات اعتبار آزمون گشتاور حاصلضربی ضریب همسانی درونی توسط فرمول اسپیر من براون 0.74 محاسبه شد.و ضریب همبستگی پیش آزمون – پس آزمون 0.79 بود و همسانی درونی زمانی 0.88 بود. برای اثبات روایی HSI ، روایی درونی سوالات به 5 استاد روان شناسی ارائه شد که به مقدار کافی قدرت تشخیص و تجربه در منطقه داشتند. آنها تمامی سوالات را خواندند و سطح استرس را به دقت تعیین کردند .

در پژوهش پیش رو در پی دریافت این موضوع بودیم که :

– آیا پرسشنامه استرس از همسانی درونی کافی برخوردار است؟

– پرسشنامه استرس هری از چه عواملی اشباع شده است

– آیا پرسشنامه استرس هری با پرسشنامه GHQ-28 و زیر مقیاس های آن رابطه دارد؟

– نمرات پرسشنامه استرس چگونه در سطح شهر تهران توزیع میشود؟

اهمیت و ضرورت تحقیق:

استرس، کنش وری فرد در قلمرو اجتماعی، روان شناختی،جسمانی و خانوادگی را دچار اختلال می کند. نارضایی حرفه ای،کاهش تولید، افزایش خطاها و تصادفات،تنزل سطح قضاوت،و کندی زمان واکنش را در پی دارد؛ بر اساس ایجاد تغییرات روانشناختی مانند افزایش تحریک پذیری، اضطراب، تنش،حالت عصبی و ناتوانی در مهار خود،روابط اجتماعی و خانوادگی را مختل می کند؛ در ایفای نقش حرفه ای یا پدری ضعف و سستی به وجود می آورد؛  با تضعیف نظام مصون کننده بدن، فرد را مستعد ابتلا به بیماریها می سازد، کار آمدی وی را قبل و بعد از بروز بیماری کاهش می دهد و به افزایش بار تنیدگی کسانی که باید این غیبت ها و کم کاریها را جبران کنند منجر می شود. تنیدگی تغییرات رفتاری نا مطلوبی مانند اعتیاد به مواد، مشروبات الکلی و یا داروها ایجاد میکند، احتمال طلاق و خود کشی را افزایش می دهد. استرس دراز مدت، بیماریهای مزمن مانند بالا رفتن فشار خون، بیماریهای قلبی،بیماری قند یا حمله های نفس تنگی و … را در پی دارد؛بیماریهایی که به صورت زودرس سلامت فرد را مختل می کند و در موارد شدید به مرگ نا بهنگام منتهی می شوند. . اهمیت مساله تنیدگی در بهداشت روانی مردم جوامع کنونی،مارا بر آن داشت که در پی یافتن ابزاری مناسب برای سنجش میزان استرس باشیم. پرسشنامه استرس هری از این جهت انتخاب شد، که طراحی و ساخت پرسشنامه در کشور هندوستان، که دارای ویژگی ها مشترک زبانی و فرهنگی وسیع با کشورایران می باشد، انجام شده بود. ریشه مشترک هند اروپایی زبان های هندی و فارسی و نیز اشتراکات فرهنگی نشات گرفته از مراودات تاریخی دو کشور پرسشنامه هری را برای انجام پژوهش مناسب نشان میداد. و شهر تهران به عنوان یکی از مهاجر پذیر ترین شهر های کشور دارای تنوع فرهنگی گسترده ایست و اغلب فرهنگ های قومی و مذهبی در این شهر دارای نماینده هستند و این اجتماع گسترده نیز ما را بر آن داشت تهران را به عنوان محل نمونه گیری برای انجام  پژوهش حاضر انتخاب نماییم.

اهداف تحقیق:

بررسی ویژگی های روان سنجی سیاهه استرس هری جهت دستیابی به ابزاری برای سنجش استرس افراد و بررسی رابطه آن با سلامت روان مردم شهر تهران از اهداف اصلی این پژوهش است.

سوال های تحقیق:

سوال های اصلی:

– آیا پرسشنامه استرس از همسانی درونی کافی برخوردار است؟