پرفشاری خون یکی از شایع ترین و مهم ترین بیماری های عصر حاضر است که اغلب در اثر سبک زندگی مدرن و به خصوص کاهش تحرک فیزیکی و دریافت رژیم غذایی پرچربی در افراد ایجاد می شود. یکی از مناسب ترین روش ها برای درمان این بیماری استفاده از گیاهان دارویی است که دارای اثر اصلاح کننده روی فشارخون هستند. از جمله این گیاهان می توان به زیتون (Olea europea L.)  اشاره کرد. زیتون (Olea europea L.)  در درمان بسیاری از بیماری ها مثل بیماری های قلبی- عروقی، آریتمی ها، آترواسکلروز و پرفشاری خون کاربرد دارد. برای تعیین برخی از اثرات برگ زیتون (Olea europea L.) بر روی فشارخون مطالعه حاضر با روش زیر انجام شد: 15 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار با محدوده ی وزنی 180-250 مورد استفاده قرار گرفتند. رت ها به وسیله تزریق داخل صفاقی یورتان (1.2g/kg) بیهوش شدند، بعد از تراکئوستومی، سیاهرگ و سرخرگ رانی حیوان به ترتیب برای تزریق دارو و اندازه گیری فشار خون و ضربان قلب کانول گذاری شدند. سپس کانول شریانی جهت ثبت فشار شریانی به ترنسدیوسر فشار مرتبط با دستگاه Power lab مجهز به سیستم A-to-D متصل شد. پارامترهای فشار خون (فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی و فشار دیاستولی) و ضربان قلب  قبل و بعد از تزریق درون وریدی عصاره آبی- الکلی برگ زیتون، حلال عصاره، استیل کولین و آدرنالین  ثبت گردید. نتایج با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS و با بهره گرفتن از تست  One- Way ANOVA با در نظر گرفتن سطح معنی داری P≤0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای مقایسه میانگین داده ها از تست LSD استفاده شد. نتایج نشان دهنده ی این است که تزریق درون وریدی عصاره برگ زیتون سبب کاهش فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی، فشار دیاستولی و ضربان قلب در مقایسه با حالت شاهد و کنترل می شود. همچنین کاهش معنی دار فشارخون در حضور عصاره و آدرنالین و عصاره و استیل کولین در مقایسه با حالت کنترل مشاهده گردید. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که عصاره آبی- الکلی برگ زیتون دارای اثر کاهندگی فشارخون است که به نظر می رسد این اثر ناشی از همسو عمل کردن با سیستم کولینرژیک و احتمالا مهار سیستم آدرنرژیک باشد.

واژگان کلیدی: برگ زیتون، ضربان قلب، فشار خون

عنوان                                                                                      صفحه

فصل اول…………………………………………………………………………………………………………………..1

1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-1- زیتون………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2- ترکیبات فعال موجود در برگ زیتون…………………………………………………………………………….4

فصل دوم…………………………………………………………………………………………………………………..6

2- مروری بر تحقیقات پیشین…………………………………………………………………………………………………7

2-1- مطالعات انجام شده در رابطه با اثرات زیتون…………………………………………………………………7

2-2- هدف……………………………………………………………………………………………………………………………….8

عنوان                                                                                      صفحه

فصل سوم…………………………………………………………………………………………………………………9

3- مواد، وسائل و روش کار……………………………………………………………………………………………………….10

3-1- مواد………………………………………………………………………………………………………………………………….10

3-2- وسائل……………………………………………………………………………………………………………………………….11

3-3- تهیه و نگهداری موش صحرایی………………………………………………………………………………………13

3-4- عصاره گیری به روش ماسراسیون یا خیساندن………………………………………………………………13

3-5- اجزای سیستم ثبت فشار خون……………………………………………………………………………………….15

3-6- آماده سازی داروها…………………………………………………………………………………………………………..16

3-6-1- تهیه محلول استاک استیل کولین……………………………………………………………………………..16

3-6-2- تهیه محلول استاک آدرنالین………………………………………………………………………………………16

3-6-3- تهیه دوزهای مختلف عصاره برگ زیتون برای تزریق………………………………………………..17

3-7- مراحل انجام آزمایش……………………………………………………………………………………………………….17

3-7-1- بیهوش کردن حیوان…………………………………………………………………………………………………..17

3-7-2- آماده سازی جهت جراحی………………………………………………………………………………………….18

3-7-3- تراکئوستومی………………………………………………………………………………………………………………18

3-7-4- کانول گذاری سیاهرگ و سرخرگ رانی…………………………………………………………………….19

3-8- ثبت فشارخون وضربان قلب……………………………………………………………………………………………20

عنوان                                                                                      صفحه

3-8-1- آماده سازی جهت ثبت فشارخون و ضربان قلب……………………………………………………….20

3-8-2- کالیبراسیون ترانسدیوسر…………………………………………………………………………………………….20

3-9- چگونگی تجویز داروها……………………………………………………………………………………………………..21

3-10- تجزیه و تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………..23

3-11- بازه زمانی ذر نظر گرفته شده برای داده های هر گروه……………………………………………….23

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………….24

• نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………….25

4-1- گراف ثبت شده با دستگاه……………………………………………………………………………………………….25

4-2- فشار میانگین سرخرگی در پاسخ به دوزهای مختلف عصاره برگ زیتون در دو حالت کنترل و آزمایش………………………………………………………………………………………………………………………..26

4-3- فشار سیستولی،دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در حضور عصاره برگ زیتون………………………………………………………………………………………………………………………………………….27

4-4- فشار سیستولی،دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در حضور توام عصاره برگ زیتون و استیل کولین ……………………………………………………………………………………………………..29

4-5- فشار سیستولی،دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در حضور توام عصاره برگ زیتون و آدرنالین……………………………………………………………………………………………………………….31

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………………33

5- بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………….34

عنوان                                                                                      صفحه

5-1- بررسی اثر عصاره آبی الکلی برگ زیتون فشارخون (فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستول، فشار دیاستول و فشار نبض) و ضربان قلب………………………………………………………………34

5-2- تداخل اثر عصاره آبی الکلی برگ زیتون با سیستم کولینرژیک در سیستم قلب و عروق در موش صحرایی نر…………………………………………………………………………………………………………………..36

5-3- تداخل اثر عصاره آبی الکلی برگ زیتون با سیستم آدرنرژیک در سیستم قلب و عروق در موش صحرایی نر………………………………………………………………………………………………………………………..37

4-5- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….38

5-5- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………38

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………….39

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………….39

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………40

عنوان                                                                                      صفحه

جدول 4-1- تغییرات فشار سیستولی، دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در پاسخ به عصاره برگ زیتون و حلال عصاره ………………………………………………………………27

جدول 4-2- تغییرات فشار سیستولی، دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در پاسخ به استیل کولین و عصاره توام با استیل کولین ………………………………………………29

جدول 4-3- تغییرات فشار سیستولی، دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در پاسخ به آدرنالین و عصاره توام با آدرنالین………………………………………………………………..31

عنوان                                                                                      صفحه

شکل 1-1- زیتون……………………………………………………………………………………………………………………..3

شکل 3-1 اتاق حیوانات، دانشکده ی علوم، دانشگاه شیراز……………………………………………………..13

شکل 3-2 مراحل عصاره گیری………………………………………………………………………………………………..14

شکل 3-3 دستگاه پاور لب……………………………………………………………………………………………………….15

شکل 3-4 استیل کولین، آدرنالین……………………………………………………………………………………………17

شکل 3-5- تراکئوستومی………………………………………………………………………………………………………….18

شکل 3-6- سرخرگ و سیاهرگ رانی……………………………………………………………………………………..19

شکل3-7- اتصالات بین کانول سرخرگی، دام و ترانسدیوسر…………………………………………………20

دیاگرام1- گروه بندی و روند تزریقات…………………………………………………………………………………….22

شکل 4-1 گراف ثبت شده از فشار سیستولی، فشار دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت پایه………………………………………………………………………….25

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                      صفحه

نمودار 4-1- مقایسه میزان افت فشارخون در پاسخ به دوزهای مختلف عصاره برگ زیتون در مقایسه با گروه کنترل……………………………………………………………………………………………………………….26

نمودار 4-2 – مقایسه فشار خون سیستولی، دیاستولی و  فشار میانگین سرخرگی گروه های کنترل، حلال و دریافت کننده عصاره……………………………………………………………………………………….28

نمودار4-3- مقایسه ضربان قلب در گروه های کنترل، شاهد و عصاره برگ زیتون…………………28

نمودار 4-4- مقایسه فشار خون سیستولی، دیاستولی و  فشار میانگین سرخرگی گروه های کنترل، دریافت کننده استیل کولین و عصاره برگ زیتون توام با استیل کولین……………………..30

نمودار 4-5- مقایسه ضربان قلب در گروه های کنترل، دریافت کننده استیل کولین و عصاره برگ زیتون توام با استیل کولین………………………………………………………………………………………………30

نمودار 4-6 – مقایسه فشار خون سیستولی، دیاستولی و  فشار میانگین سرخرگی گروه های کنترل، دریافت کننده آدرنالین و عصاره برگ زیتون توام با آدرنالین……………………………………..32

نمودار 4-7- مقایسه ضربان قلب در گروه های کنترل، دریافت کننده آدرنالین و عصاره برگ زیتون توام با آدرنالین……………………………………………………………………………………………………………….32

• مقدمه