فهرست مطالب

صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2-بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………. 4

1-3- ضرورت و اهمیت مسئله……………………………………………………………………………………. 5

1-4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………… 7

1-4-1-هدف کلی……………………………………………………………………………………….. 7

1-4-2-اهداف جزئی……………………………………………………………………………………. 7

1- 5- سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………… 7

1-6- فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………………………………………… 8

1-6-1-فرضیه‌های اصلی………………………………………………………………………………. 8

1-6-2-فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………. 8

1-7- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 8

1-7-1-قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………….. 8

1-7-2-قلمرو مكانی…………………………………………………………………………………….. 8

1-7-3-قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………… 8

1-8-تعریف متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………….. 9

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 11

2-2-سازمان……………………………………………………………………………………………………… 13

2-3-دو رویکرد کلی به سازمان…………………………………………………………………………………. 13

2-3-1-رویکرد ماشینی به سازمان…………………………………………………………………… 13

2-3-2-رویکرد تفسیری به سازمان…………………………………………………………………… 14

2-4 چهارچوب نظری تخقیق……………………………………………………………………………………. 15

2-4-1 آگاهی سازمانی (نظریه مرتن)……………………………………………………………….. 15

2-4-1-1-آگاهی از اهداف و آگاهی از ابزار………………………………………………. 15

2-4-1-2-یکپارچگی………………………………………………………………………. 15

2-4-1-3-شیوه‌های انطباق…………………………………………………………………. 18

2-4-1-4-آگاهی سازمانی با توجه به نظریه مرتن………………………………………… 20

2-4-2- تعاریف ارائه شده در ارتباط با فرهنگ……………………………………………………… 23

2-4-2-1- تعریف رسمی فرهنگ……………………………………………………………………. 24

2-4-2-2- ویژگی‌های بنیادی فرهنگ………………………………………………………………… 24

2-4-2-3- منابع فرهنگ و تأثیر بنیانگذاران به عنوان رهبران در پیدایش فرهنگ…………………. 25

2-4-2-4-  فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………. 26

2-4-2-5-  تاریخچه فرهنگ سازمانی……………………………………………………………….. 29

2-4-2-6-  تعریف فرهنگ سازمانی از دیدگاه صاحبنظران…………………………………………. 30

2-4-2-7- عناصر و اجزای تشکیل دهنده ی فرهنگ سازمانی……………………………………… 31

2-4-2-8- فرهنگ سازمانی قوی، ضعیف و میانه…………………………………………………… 32

2-4-2-8-1-فرهنگ سازمانی قوی………………………………………………………… 32

2-4-2-8-2-فرهنگ سازمانی ضعیف…………………………………………………….. 33

2-4-2-8-3-فرهنگ سازمانی میانه……………………………………………………….. 33

2-5 الگوهای فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………….. 33

2-5-1-الگوی آگیل تالكوت پارسونز………………………………………………………………….. 33

2-5-2-الگوی کرت لوین……………………………………………………………………………… 34

2-5-3-الگوی اوچی………………………………………………………………………………….. 35

2-5-4-الگوی پیترز و واترمن……………………………………………………………………….. 38

2-5-5-الگوی رابینز………………………………………………………………………………….. 42

2-5-6-الگوی کوئین………………………………………………………………………………….. 45

2-5-6-1-توصیف الگوی کوئین ………………………………………………………….. 45

2-5-6-2-فرهنگ سلسله مراتبی…………………………………………………………… 45

2-5-6-3-فرهنگ بازار …………………………………………………………………… 46

2-5-6-4-فرهنگ قومی……………………………………………………………………. 47

2-5-6-5-فرهنگ ویژه‌سالاری…………………………………………………………….. 48

2-5-7-الگوی لیت وین و استرینگر………………………………………………………………….. 51

2-6- انواع فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………….. 52

2-6-1-دیدگاه دنیل دنیسون……………………………………………………………………………. 52

2-6-2-دیدگاه فیزی…………………………………………………………………………………… 54

2-6-3-دیدگاه فرن هام وگانتر…………………………………………………………………………. 56

2-6-4-دیدگاه کوئین…………………………………………………………………………………… 58

2-6-5-دیدگاه چارلز هندی……………………………………………………………………………. 59

2-7- تأثیر فرهنگ سازمان بر تغییر تعالی گرا…………………………………………………………………. 62

مدل نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………… 63

2-8-معرفی سازمان ( شركت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران )…………………………………………….. 65

2-8-1-تاریخچه شركت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران……………………………….. 66

2-8-2-شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران……………………………………………………. 68

2-8-3-تاریخچه تدوین مجموعه مقررات اداری و استخدامی در صنعت نفت……………………….. 74

2-8-4-هدف از تدوین مجموعه مقررات اداری و استخدامی در صنعت نفت……………………….. 75

2-9- پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………. 76

2-9-1-پیشینه داخلی………………………………………………………………………………….. 76

2-9-2-پبشینه خارجی………………………………………………………………………………… 81

 

فصل سوم: روش‌ تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 84

3-1 -روش تحقیق و ابزار گردآوری داده ­ها……………………………………………………………………… 84

 

3-2- سطح و واحد تحلیل………………………………………………………………………………………… 85

3-3 -جامعه آماری………………………………………………………………………………………………. 85

3-4 -حجم نمونه و شیوه نمونه گیری …………………………………………………………………………….. 85

3-5-روش تجزیه و تحلیل داده ­ها………………………………………………………………………………… 87

3-6-تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم……………………………………………………………………………. 87

3-7-اعتبار و پایایی پرسش­نامه………………………………………………………………………………….. 92

 

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش

4-1-بخش اول توصیف داده‌ها…………………………………………………………………………………… 94

4-1-1-مقدمه …………………………………………………………………………………………. 94

4-1-2-توصیف متغیرهای زمینه‌ای………………………………………………………………….. 94

4-1-2-1-توزیع پاسخ­گویان بر حسب جنسیت…………………………………………….. 94

4-1-2-2-توزیع پاسخ­گویان بر حسب گروه سنی………………………………………….. 94

4-1-2-3-توزیع پاسخ­گویان بر حسب مقطع تحصیلی…………………………………….. 95

4-1-2-4-توزیع پاسخ­گویان بر حسب سابقه خدمت……………………………………….. 96

4-1-2-5-توزیع پاسخ­گویان بر حسب سمت سازمانی……………………………………… 96

4-1-2-6-توزیع پاسخ­گویان بر حسب پایه خدمت…………………………………………. 97

4-1-2-7-توزیع پاسخ­گویان بر حسب محل خدمت………………………………………… 98

4-1-2-8-وضعیت میزان موفقیت شرکت در شفاف‌سازی و ارائه اطلاعات………………. 99

4-1-2-9-وضعیت نحوه مناسب ارائه قوانین و مقرارات………………………………… 100

4-1-2-10-وضعیت روش اطلاع از قوانین……………………………………………… 100

4-1-2-11-وضعیت تمایل به دانستن نوع قوانین در صورت امکان……………………. 100

4-1-3-توصیف متغیر مستقل فرهنگ سازمانی و ابعاد آن…………………………………………. 101

4-1-3-1-وضعیت بعد ویژگی حاکم……………………………………………………… 101

4-1-3-2-وضعیت بعد رهبری سازمانی…………………………………………………. 103

4-1-3-3-وضعیت بعد مدیریت کارکنان…………………………………………………. 105

4-1-3-4-وضعیت بعد پیوند سازمان…………………………………………………….. 106

4-1-3-5-وضعیت بعد تاکیدهای استراتژیک……………………………………………. 108

4-1-3-6-وضعیت بعد معیارهای موفقیت……………………………………………….. 110

4-1-3-7-وضعیت متغیر فرهنگ سازمانی……………………………………………… 112

4-1-4-توصیف متغیر وابسته آگاهی سازمانی……………………………………………………… 113

4-2-بخش دوم: تحلیل و تبیین داده‌ها…………………………………………………………………………… 116

4-2-1مقدمه…………………………………………………………………………………………. 116

4-2-2-آزمون نرمال بودن توزیع عامل­ها………………………………………………………….. 116

4-2-3-آزمون­های تفاوت میانگین…………………………………………………………………… 117

4-2-3-1-آزمون تفاوت میانگین متغیرهای تحقیق بر حسب جنسیت پاسخگویان……….. 117

4-2-3-2-آزمون تفاوت میانگین متغیرهای تحقیق بر حسب محل خدمت پاسخگویان…… 118

4-2-3-3-آزمون تحلیل واریانس متغیرهای تحقیق بر حسب سمت شغلی……………….. 119

4-3-4-آزمون ضریب همبستگی پیرسون………………………………………………………….. 120

4-2-4-1-آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با تحصیلات پاسخگویان……. 120

4-2-4-2-آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با سن پاسخگویان……………. 120

4-2-4-3-آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با سابقه خدمتی پاسخگویان…. 121

4-2-4-4-آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با پایه خدمتی پاسخگویان…… 121

4-2-4-5-آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای آگاهی سازمانی وابعاد فرهنگ سازمانی 122

4-3-تحلیل رگرسیونی………………………………………………………………………………. 123

4-3-1-رگرسیون تاثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر متغیر آگاهی سازمانی………………… 124

4-3-2-رگرسیون چند متغیره عوامل موثر بر متغیر آگاهی سازمانی……………………. 125

4-3-3-رگرسیون تاثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر متغیر آگاهی سازمانی………………… 126

مدل تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 127

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………… 129

5-2-پیشنهادهای پژوهشی……………………………………………………………………………………… 139

5-3-محدودیتهای پژوهشی…………………………………………………………………………………….. 140

 

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………… 142

چكیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………….. 146

 

 

 

صفحه

عنوان

فهرست جدول‌ها

 

 

جدول (2-1) خلاصه نظریه مرتن………………………………………………………………………………. 18

جدول (‌2-2‌) مدل ارائه شده توسط کوئین……………………………………………………………………….. 50

جدول (‌2-3‌) خلاصه دیدگاه درباره فرهنگ سازمانی…………………………………………………………… 52

جدول (2-4) چهار نوع فرهنگ سازمانی و ویژگی‌های آن……………………………………………………… 58

جدول (3-1) سوالات مربوط به ویژگی‌های اجتماعی- جمعیت‌شناختی…………………………………………. 88

جدول (3-2) گویه ‌های متغیر آگاهی سازمانی………………………………………………………………….. 89

جدول (3-3) گویه‌های متغیر فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………. 91

جدول (3-4)  ضریب آفای متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………. 92

جدول (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت……………………………………………………… 94

جدول (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گروه سنی…………………………………………………… 95

جدول (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب مقطع تحصیلی……………………………………………… 95

جدول (4-4) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت………………………………………………… 96

جدول (4-5) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سمت سازمانی………………………………………………. 97

جدول (4-6) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پایه خدمت………………………………………………….. 97

جدول (4-7) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل خدمت…………………………………………………. 98

جدول (4-8) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان موفقیت شرکت در شفاف‌سازی………………………. 99

جدول (4-9) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نحوه مناسب ارائه قوانین و مقررات………………………… 99

جدول (4-10) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب روش اطلاع از قوانین…………………………………… 100

جدول (4-11) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تمایل به دانستن نوع قوانین در صورت امکان…………. 101

جدول (4-12) وضعیت بعد ویژگی حاکم……………………………………………………………………… 102

جدول (4-13) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های بعد ویژگی‌های حاکم…………………………………. 103

جدول (4-14) وضعیت بعد رهبری سازمانی…………………………………………………………………. 104

جدول (4-15) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های بعد رهبری سازمانی………………………………… 104

جدول (4-16) وضعیت بعد مدیریت کارکنان…………………………………………………………………. 105

جدول (4-17) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های بعد مدیریت کارکنان…………………………………. 106

جدول (4-18) وضعیت بعد پیوند سازمان…………………………………………………………………….. 107

جدول (4-19) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های بعد پیوند سازمان…………………………………….. 108

جدول (4-20) وضعیت بعد تاکیدهای استراتژیک…………………………………………………………….. 109

جدول (4-21) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های بعد تاکیدهای استراتژیک……………………………. 110

جدول (4-22) وضعیت بعد معیارهای موفقیت………………………………………………………………… 111

جدول (4-23) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های بعد معیارهای موفقیت……………………………….. 112

جدول (4-24) وضعیت متغیر فرهنگ سازمانی………………………………………………………………. 113

جدول (4-25) وضعیت متغیر آگاهی سازمانی………………………………………………………………… 113

جدول (4-26) وضعیت پراکندگی پاسخ‌ها در گویه‌های متغیر آگاهی سازمانی……………………………….. 115

جدول (4-27) نتایج نرمال بودن عامل‌ها……………………………………………………………………… 117

جدول (4-28) آزمون تفاوت میانگین متغیرهای تحقیق بر حسب جنسیت پاسخگویان………………………… 117

جدول (4-29) آزمون تفاوت میانگین متغیرهای تحقیق بر حسب محل خدمت پاسخگویان…………………… 118

جدول (4-30) آزمون تفاوت میانگین متغیرهای تحقیق بر حسب سمت شغلی………………………………… 119

جدول (4-31) آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با تحصیلات پاسخگویان…………………….. 120

جدول (4-32) آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با سن پاسخگویان……………………………. 121

جدول (4-33) آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با سابقه خدمت پاسخگویان………………….. 121

جدول (4-34) آزمون ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با پایه خدمت پاسخگویان……………………. 122

جدول (4-35) آزمون ضریب همبستگی بین آگاهی سازمانی و ابعاد فرهنگ سازمانی………………………. 122

جدول (4-36) خلاصه مدل رگرسیونی چندمتغیره تاثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر متغیر آگاهی سازمانی…… 123

جدول (4-37) ضرایب تأثیر مدل ابعاد فرهنگ سازمانی موثر بر متغیر آگاهی سازمانی……………………. 123

جدول (4-38) خلاصه مدل رگرسیونی چندمتغیره عوامل موثر بر متغیر آگاهی سازمانی…………………… 124

جدول (4-39) ضرایب تأثیر مدل عوامل موثر بر متغیر آگاهی سازمانی…………………………………….. 125

جدول (4-40) خلاصه مدل رگرسیونی تاثیر فرهنگ سازمانی بر متغیر آگاهی سازمانی……………………. 126

جدول (4-41) ضرایب تأثیر مدل تاثیر فرهنگ سازمانی بر متغیر آگاهی سازمانی………………………….. 126

 

 

فهرست شکل‌ها

 

شکل (2-1) انواع فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………….. 53

نمودار 4-1: مدل تحقیق………………………………………………………………….. ……………………..64

نمودار شماره یک – چارت سازمانی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی……………………………. 67

نمودار شماره دو – چارت سازمانی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران…………………………………. 73

 

بسمه تعالی

 

 

 

دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران مركزی