عنوان               صفحه

چکیده 1

فصل اول: کلیات

1-2- اهداف برجسته تحقیق. 5

1-3- پیشینه پژوهش… 5

1-4- پرسش ها 5

1-5- فرضیه ها 5

1-6- روش انجام تحقیق. 6

1-7- موقعیت جغرافیایی ارسنجان. 6

1-7-1- چینه شناسی.. 7

1-7-2- پوشش گیاهی.. 8

1-7-3-  جغرافیای تاریخی ارسنجان. 8

1-7-4-جمعیت ونیروی انسانی.. 10

1-7-5- وضعیت اقتصادی.. 10

1-7-6- بررسی منابع آب.. 10

فصل دوم: شناسایی برخی از محوطه های پیش از تاریخ ارسنجان

2-1- رحیم آباد. 13

2-2- اشگفت امیرقلی.. 13

2-3- پناهگاه قلاتخوار. 14

2-4- اشکفت تلمبه مالکی.. 14

2-5- پناهگاه صخره ای کمال آباد 15

2-6- غارصفرآباد 15

2-7- غارکشمشی.. 16

2-8- پناهگاه پیرقوچ. 16

فصل سوم: بررسی باستان شناسی تپه جعفرآباد

3-1- اهداف بررسی.. 18

3-2- روش بررسی.. 18

3-3- نمونه برداری.. 19

3-4- تپه جعفرآبادa. 19

3-5- تپه b جعفر‌‌آباد 19

3-6- تپه c. 20

3-7- داده ها 20

3-9- نمونه های سنگی.. 21

3-10- سفال تپه های جعفرآباد 21

3-11- مشخصات فنی سفالها 22

3-11-1-  نوع ساخت.. 22

 

 

3-11-2-  کیفیت ساخت.. 22

3-11-3- رنگ سفال. 22

3-11-4- فرم. 23

3-11-5-  تزئین.. 23

3-11-6- ریخت شناسی سفال. 24

3-11-7- دست ساخته های سنگی تپه ها 24

فصل چهارم: گاهنگاری و سفال

4-1- فارس عتیق. 26

4-1-1- فارس عتیق1. 26

4-1-2- فارس عتیق2. 26

4-2- فارس قدیم. 27

4-3- فارس میانه. 27

4-4- فارس جدید. 27

4-4-1- آغاز بانش: (لپویی) 27

فصل پنجم: دست ساخته های سنگی

5-1- اهمیت سنگ دردوران پارینه سنگی.. 34

5-1-1-  نوسنگی.. 34

5-1-2- معرفی دست افزارهای سنگی مورد بررسی.. 35

5-1-3- دست ساخته های مورد بررسی ما از نوع : 37

فصل ششم: برآیند سخن

پیـوست ها 44

منابع و مآخذ. 88

چکیده:

یافته­ های (دانسته های اطلاعات) ما از دوره نوسنگی دشت ارسنجان بسیار اندک است. بررسی هایی که تاکنون در این منطقه با حوزه توسط آقایان ایکیدا واندنبرگ و سامنر انجام شده ببنظرمی رسدروشمند نبوده و اهداف خاصی را به دنبال نداشته است، تنها در دوره پارینه سنگی ،انسان شناسی  موردتوجه قرارگرفته که توسط پژوهشکده باستان شناسی ایران و دانشگاه تسوکوبای ژاپن پژوهش­هایی در حال انجام است. با توجه به عدم بررسی روشمند محوطه­ای در این منطقه اساس این پژوهش بر این مهم قرار گرفت.

 تپه­ی جعفرآباد که در انتهای جنوب شرقی سلسله کوه های زاگرس واقع شده است. مورد بررسی مقدماتی واقع گردید و ثبت آثار توسط میراث فارس در سال 1385 انجام شده که بیانگر اهمیت این محوطه از دوره نوسنگی تا صدر اسلام است. مطالعه آثار گردآوری شده نشان می دهد که این حوزه در دوره پیش از تاریخ دارای جایگاه فرهنگی خاصی درسرزمین فارس داشته  است و ارتباط بسیار نزدیکی با محوطه های همزمان در دشت مرودشت  برقرار کرده است و نقش گذرگاه ارتباطی  در حوزه های فرهنگی فلات مرکزی و جنوب غربی ایران مخصوصاً دشت شوشان ایفا نموده است. بنابراین برای هرچه بهتر شناخت اهمیت تپه هایی جعفرآباد منوط به انجام گمانه زنی، لایه نگاری و کاوش های باستان شناسی  آینده است که و مطالعه روابط فرهنگی و تأثیر و تأثر این منطقه با دیگر نقاط با انجام بررسی های هدفمند و منظم میسر خواهد شد.

 واژگان کلیدی: بررسی باستان شناختی/ دوران پیش از تاریخ یا نوسنگی دشت دشت ارسنجان، تپه جعفرآباد

مقدمه:

شهرستان ارسنجان بین عرض جغرافیایی 40  29 تا 55   29 درجه شمالی و طول جغرافیایی 10   53 تا 35  53 درجه شرقی واقع گردیده این شهرستان درشرق استان فارس قرارداردو از شرق به شهرستان بوانات از شمال و غرب به شهرستان مرودشت و از جنوب به شهرستانهای نیریز و شیراز محدود می شود. شهرستان ارسنجان قبلاً یکی از بخش های شهرستان مرودشت بوده و در سال 1377 به شهرستان تبدیل شد. این شهرستان دارای یک بخش و 3 دهستان است و شامل 120 آبادی (78 آبادی مسکونی دائمی، 2 آبادی مسکونی موسمی، 25 آبادی خالی از سکنه دائمی، 15 آبادی خالی از سکنه موسمی) و یک شهر (شهر ارسنجان) است.

پژوهش هایی که دراین دشت توسط لوئی واندنبرگ(1342 م)، سامنر(1330). و یکیدا(1357) انجام شده نشان دهنده ارتباط فرهنگی بسیار گسترده بین محوطه های هم دوره در این منطقه است.

 روستای جعفرآباد حوزه مورد بررسی نگارنده نیز یکی از آبادی های  ارسنجان است.که دارای تپه های متعددی که بررسی آنها اساس پژوهش پیش رواست؛

تپه های جعفرآباد به دلیل تنوع سفال های نوسنگی در سطح محوطه و همچنین تشابه گونه، فرم و طرح های سفالها با نمونه های هم زمان خود در تل باکون.شغا،تیموران و……وگونه های مختلف دست ساخته های سنگی برای درک بهترارتباط فرهنگی جهت بررسی انتخاب گردید.

این پژوهش در شش فصل به شرح زیر نگاشته شده است:

 فصل اول کلیات و موقیت جغرافیایی و اقلیمی دشت ارسنجان

فصل دوم به شناسایی محوطه های پیش از تاریخ دشت ارسنجان می پردازد.

فصل سوم به بررسی باستان شناختی تپه جعفر a,b,c اختصاص دارد .

فصل چهارم معرفی سفال

فصل پنجم معرفی دست ساخته های سنگی

 فصل ششم به برآیند سخن اختصاص دارد.

1-1- بیان مسئله

باتوجه به همجواری دشت ارسنجان با دشت  های مرودشت وپاسارگاد و وجود اثار پیش از تاریخی در این مناطق دشت ارسنجان نیز ازاین لحاظ بسیارغنی بنظرمی رسدچنانکه اشگفت ها و غار هاو تپه وتپه های پیش از تاریخی  در نزدیکی تل جعفراباد وجود دارد، مطالعه تل های مذکور میتواند روشنگر ویزگی های فرهنگی منطقه در دوران  های مورد نظر باشد.

اهمیت وضرورت انجام تحقیق وجنبه های نوآوری آن، مهمترین مساله ایی  است که دراین پژوهش به آن پرداخته می شود مطالعه داده های پیش از تاریخی تل جعفرآباد a.b.cد شامل سفال وابزارسنگی به منظور ارائه الگویی از داده های سفالی و ابزار سنگی منطقه بنیانی برای مطالعات جامع تر بعدی است با توجه به اینکه در منطقه تل جعفراباد بجز ثبت اثر هنوز بررسی جامع باستانشناسی انجام نشده، ضرورت دارد که  اثار احتمالی دوران های مختلف ان نیز در مطالعات اینده مد نظر قرارگیرد

بررسی این تپه ها با اهداف زیر انجام خواهدشد