در این پژوهش به دنبال بررسی تأثیر ساز و کارهای نظام راهبری شرکتی بر رابطه بین اعتماد بیش از حد مدیریتی و و واکنش سرمایه گذاران در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستیم.برای سنجش شاخص اعتماد بیش از حد مدیریتی از دو معیار مخارج سرمایه ای و سرمایه گذاری بیش از حد در داراییها و برای سنجش واکنش سرمایه گذاران از دو معیار بازده سهام و حجم معاملات استفاده شده است.

نمونه ی آماری ازبین شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران شامل 109 شرکت طی سالهای 1391 تا1385می باشد.روش آماری مورداستفاده جهت آزمون فرضیه های مطرح شده درپژوهش داده های “تلفیقی/ترکیبی “است.یافته های پژوهش نشان می دهد که سهامداران به سرمایه ­گذاری بیش از حدِ شرکت در دارایی­ ها به عنوان یک نقطه­ی قوت می­نگرند. و همچنین مکانیزم های حاکمیت شرکتی (درصد مالکیت نهادی، دوگانگی وظیفه مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره و درصد اعضای غیرموظف هیئت مدیره) بر رابطه بین اعتماد بیش از حد مدیریتی و واکنش سرمایه گذران   تاثیر ندارد.

واژه های کلیدی: مکانیزم های حاکمیت شرکتی، اعتماد بیش از حد مدیریتی، واکنش سرمایه گذران،   سرمایه ­گذاری بیش از حدِ شرکت در دارایی­ ها و مخارج سرمایه ای.

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست  مطالب

عنوان……………………………………….. صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق…………………………….. 1

1-1- مقدمه……………………………………… 2

1-2- بیان مسئله ………………………………… 4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………. 5

1-4- اهداف پژوهش………………………………… 6

1-4-1- اهداف علمی……………………………….. 6

1-4-2- اهداف کاربردی…………………………….. 6

1-5- سؤال های پژوهش……………………………… 7

1-6- فرضیه های پژوهش…………………………….. 7

1-7- قلمرو تحقیق………………………………… 9

1-7-1- قلمرو زمانی تحقیق…………………………. 9

1-7-2- قلمرو موضوعی تحقیق………………………… 9

1-7-3- قلمرو مکانی تحقیق…………………………. 9

1-8- متغیرهای پژوهش…………………………….. 10

1-8-1- متغیرهای مستقل…………………………… 10

1-8-2- متغیر وابسته…………………………….. 11

1-8-3- متغیرهای تعدیل کننده……………………… 12

1-8-4- متغیرهای کنترلی………………………….. 13

1-9- ساختار پژوهش………………………………. 14

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش……………….. 16

2-1- مقدمه…………………………………….. 17

2-2- مبانی نظری پژوهش…………………………… 19

2-3 مفهوم حاکمیت شرکتی………………………….. 20

2-3-1- تئوری حاکمیت شرکتی……………………….. 21

2-3-1-1- نظریه نمایندگی…………………………. 22

2-3-1-2- نظریه های هزینه معاملات………………….. 22

2-3-1-2- نظریه های ذینفعان………………………. 23

2-3-2-اصول حاکمیت شرکتی…………………………. 23

2-3-3-نظام های حاکمیت شرکتی……………………… 26

2-3-3-1- سیستم های درون سازمانی یا رابطه ای……….. 26

2-3-3-2- سیستم های برون سازمانی………………….. 27

2-3-4-نقش سرمایه گذاران نهادی در حاکمیت شرکتی……… 27

 

2-3-5- نقس هئیت مدیره در حاکمیت شرکتی…………….. 30

2-3-6-نقش مدیران غیرموظف(غیاجرایی)در حاکمیت شرکتی….. 31

2-3-7-دوگانگی وظیفه مدیرعامل در موضوع حاکمیت شرکتی…. 32

2-4-مفهوم اعتماد بیش از حدمدیران…………………. 34

2-5-واکنش سرمایه گذاران…………………………. 36

2-5-1-واکنش بیش ازحد و واکنش کمتر از حد…………… 37

2-6- پیشینه پژوهش………………………………. 38

2-6-1-پژوهش خارجی………………………………. 38

2-6-2-پژوهش داخلی………………………………. 43

2-7-خلاصه فصل…………………………………… 45

فصل سوم: روش اجرای پژوهش………………………… 47

3-1- مقدمه…………………………………….. 48

3-2- تعریف پژوهش……………………………….. 48

3-3- فرضیه های پژوهش……………………………. 49

3-4- متغیرهای پژوهش…………………………….. 50

3-4-1- متغیرهای مستقل…………………………… 50

3-4-2- متغیر وابسته ……………………………. 52

3-4-3- متغیرهای تعدیل کننده……………………… 53

3-4-4- متغیرهای کنترلی………………………….. 54

3-5- قلمرو تحقیق……………………………….. 55

3-5-1- قلمرو موضوعی…………………………….. 55

3-5-2- قلمرو زمانی……………………………… 55

3-5-3- قلمرو مکانی……………………………… 55

3-6- جامعه آماری……………………………….. 56

3-7- روش گردآوری اطلاعات و داده ها………………… 56

3-8 روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها…….. 57

3-8-1- روش استفاده از داده ها……………………. 61

3-8-2- آزمون ریشه واحد در داده های ترکیبی/ تلفیقی….. 62

3-8-3- آزمون لوین و لین (LL)…………………….. 64

3-8-4- آزمون بریتونگ و می یر(BM)………………… 64

3-8-5- آزمون ایم، سران و شین(IPS)…………………. 64

3-9- خلاصه فصل………………………………….. 65

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های ژوهش……………. 66

4-1- مقدمه…………………………………….. 67

4-2- آزمون فرضیه ها…………………………….. 69

4-2-1- بررسی پایایی متغیرهای پژوهش……………….. 69

4-2-2- بررسی آمار توصیفی متغیرها در سطح کل شرکت ها…. 70

4-2-3- بررسی همبستگی بین متغیرها در سطح کل شرکت ها…. 72

4-3- آزمون فرضیه ها…………………………….. 74

4-3-1- آزمون فرضیه اول………………………….. 74

4-3-2- آزمون فرضیه دوم………………………….. 85

4-3-3- آزمون فرضیه سوم………………………….. 95

4-3-4- آزمون فرضیه چهارم……………………….. 102

4-4- خلاصه فصل…………………………………. 108

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات پژوهش…………… 111

5-1- مقدمه……………………………………. 112

5-2- بحث و نتیجه گیری کلی قبل از آزمون فرضیه ها…… 113

5-2-1- بحث و نتیجه گیری حاصل از فرضیه اول پژوهش ….. 115

5-2-2- بحث و نتیجه گیری حاصل از فرضیه دوم پژوهش ….. 117

5-2-3- بحث و نتیجه گیری حاصل از فرضیه سوم پژوهش ….. 118

5-2-4- بحث و نتیجه گیری حاصل از فرضیه چهارم پژوهش … 119

5-3- محدودیت های پژوهش…………………………. 120

5-4- پیشنهادهای پژوهش………………………….. 121

5-4-1- پیشنهادهای حاصل از یافته های پژوهش………… 121

5-4-2- پیشنهاد برای پژوهش آینده…………………. 122

5-5- خلاصه فصل…………………………………. 123

5-6- منابع و مأخذ …………………………….. 123

الف- منابع فارسی ……………………………… 123

ب- منابع انگلیسی………………………………. 126

 

 

فصل اول

کلیات پژوهش

 

 

1-1) مقدمه:     

شاید هیچ موضوعی در ادبیات مالی اخیر بحث‌برانگیزتر از این سؤال نباشد که آیا سرمایه‌گذاران در تعیین قیمت سهام منطقی عمل می‌کنند یا خیر؟ نظریه کارایی بازار سرمایه به دو فرض بسیار مهم توجه دارد. اولاً سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های خود در بازار دارای رفتار منطقی هستند. ثانیاً آنها بر اساس آخرین اطلاعات و اخبار اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می‌کنند و جهت تعیین منصفانه بودن قیمت اوراق بهادار، درایت کافی دارند. فرض منطقی بودن سرمایه‌گذاران مورد انتقاد محققان زیادی قرار گرفته است.

طی دو دهه اخیر، تحقیقات بسیاری وقوع یک پدیده مالی را كه اعتبار فرضیه بازارهای كارا را به صورتی جدی به چالش كشانده است، مشاهده کرده‌اند. شواهد بسیاری وجود دارد، مبنی بر اینكه می‌توان با بهره گرفتن از بازده‌های گذشته، بازده‌های آتی را پیش‌بینی کرد. این امر علاوه بر این كه مغایر با فرضیه گام تصادفی بازارهای كارا می‌باشد، فرضیه تعیین منطقی قیمت‌های اوراق بهادار را در این بازارها مخدوش می‌سازد. این پدیده، واكنش‌های غیر‌منطقی سرمایه‌گذاران نسبت به اطلاعات و اخبار جدید می‌باشد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران در این بازارها نسبت به اطلاعات جدید واكنشی بیش از حد و یا كم تر از حد مورد انتظار نشان می‌دهند .

واکنش‌های بازار سهام به آگهی‌ها و اخبار متفاوت است و در برخی موارد واکنش افراد عقلایی نیست و سبب ناهنجاری‌هایی از جمله افزایش بیش از حد یا کمتر از حد قیمت‌ها می‌شود. واکنش بیش از حد و واکنش کمتر از حد زمانی رخ می‌دهد که افراد با توجه به اطلاعات جدید، قیمت‌ها را بیشتر یا کمتر از میزان واقعی آن تعیین می‌کنند. اگر چه بازار پس از گذشت زمان به اشتباه خود پی می‌برد و به حالت تعادل بر می‌گردد، با این وجود چنین رفتاری نوعی رفتار غیر‌عقلایی در بازار محسوب می‌شود که می‌تواند پاسخ منطقی نسبت به عدم اطمینان درک‌شده توسط سرمایه‌گذاران باشد. انتظارات افراد تابع پیش‌بینی‌های آنها می‌باشد که گاهی از ناکارامدی‌هایی برخوردار است. فهم منبع این ناکارامدی‌ها، می‌تواند کاربردهای مهمی ‌برای مطالعه در زمینه عقلانیت سرمایه‌گذاران و کارایی بازار داشته باشد.

و از طرفی مدیران دارای اعتماد بیش از حد (بهینه­گرا/خوش­بین)بازده­های آتی ناشی از سرمایه ­گذاری­های شرکت را بیش از حد برآورد می­ کنند(هیتون، 2002 و مالمندی­یر و تاته، 2005). بررسی تأثیر اعتماد بیش از حد مدیریتی بر روی سیاست­های شرکت از قبیل خط­مشی و سیاست­های حسابداری شرکت موضوع مهمی است؛ چرا که اعتماد بیش از حد می ­تواند منجر به تصمیماتی گردد که ارزش شرکت را از بین می­برد. به عنوان مثال رول (1986) معتقد است که دلیل درگیر شدن مدیران در فعالیت­های ادغام و تحصیل نابودکننده ارزش شرکت، اعتماد بیش از حد مدیریتی است. اختلال در فعالیت­های  سرمایه ­گذاری، تأمین  مالی و سیاست­های حسابداری می ­تواند هزینه­بر باشد (مالمندی­یر و تاته، 2005 و 2008 و بن-دیوید و همکاران، 2010).از سوی دیگر، اعتماد بیش از حد مدیریتی می ­تواند تحت شرایطی منجر به ایجاد منافعی برای شرکت گردد. برای مثال، انگیزه ریسک­پذیری به وسیله مدیران دارای اعتماد بیش از حد نسبت به سایر مدیران دارای هزینه کمتری است (گرویس و همکاران، 2011 و کمپ­بل و همکاران، 2011).

بنابراین با توجه به تاثیرپذری سرمایه گذاران  از بازده سهام این سوال مطرح می گردد که آیا اعتماد بیش از حدمدیریتی بر واکنش سرمایه گذاران تاثیر دارد یا خیر؟ و در صورت مثبت بودن جواب، تأثیر چگونه است؟  و همچنین  واکنش(برخورد یا تعامل) سرمایه گداران با شرکت های دارای مدیران خوش بین(بهینه گرا ویا دارای اعتماد بیش از حد) چگونه است؟

بنابراین، نحوه تأثیرگذاری مکانیزم­ های کنترلی بر روی رابطه بین  اعتماد بیش از حد مدیریتی و واکنش سرمایه سرمایه گداران ­کاری، مبهم و مجهول می باشد.

لذا این مطالعه در نظر دارد، تأثیر ساز و کارهای نظام راهبری شرکتی بر رابطه بین اعتماد بیش از حد مدیریتی و واکنش سرمایه گذران  در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی نماید.

[1] Overconfident

[2]Optimistic

[3]Heaton

[4]Malmendier & Tate