اسفندماه 1388

 

 

 

 

چكیده

آغاز شیعه­گری را اگرچه می­توان از بعداز رحلت رسول الله دانست، اما از بعداز این تاریخ حوادثی بوجود آمد که روند وتوسعه شیعه­گری را کند و یا تسریع نمود.به نظر می‌رسد،عواملی مانند حکومتهای متمایل به مذهب تشیع  ویا مخالف احقاق حق ائمه بر این روند بی تاثیر نبوده است.ازقرن چهارم هجری به عنوان قرنی که حکومت شیعه گستر آل بویه در ایران و عراق  حکومت خود را بسط داد،یاد می‌گردد.این مطلب از این حیث با اهمیت است که در نشر وگسترش تشیع در ایران بسیار تاثیر داشته است.دوعامل اعتقاد به غیبت امام زمان وروی کار آمدن دولت شیعه آل بویه در ایران و عراق دست به دست هم داد تا وضعیتی به وجود آید تا گسترش تشیع در ایران روند سریع و بهتری داشته باشد.

یکی از مهمترین این عوامل حضور خاندان ها و حکام عالم پرور شیعه بود که باعث رشد و ترویج اعتقادات  مذهبی شیعه در سطح جامعه گردید این امر به نوبه خود به افزایش روند تعداد عالمان شیعه کمک نمود.

از مشهورترین و فعالترین این خاندانها می‌توان به خاندان آل بابویه اشاره نمود.خاندانی که اولین شخصیت عالم وعالم پرورآنان علی بن بابویه پدر شیخ صدوق وآخرین آنها شیخ منتجب الدین رازی است.شیخ صدوق به عنوان شهیر ترین شخصیت این خاندان نقش فعالتری را نسبت به دیگر اعضای خاندان خود در تعیین جهت فکری تشیع را داشت. نوشتن کتب مختلف شیعه از جمله کتاب من لا یحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه همچنین برگزاری جلسات درس و همچنین شرکت در مناظرات و مباحثات علمی‌و فقهی که از طرف رکن الدوله پادشاه آل بویه ترتیب داده می‌شد، همه وهمه از اقدامات ارزنده شیخ صدوق است که در راستای گسترش تشیع در ایران انجام میداد.

بارزترین وجهه علمی‌شیخ صدوق که وی را ازدیگر عالمان هم عصرش متمایز می‌کند استناد به آیات قرآن و روایات است که این خصوصیت فقهی، را در دیگر عالمان معاصر وی  همانند عالمان خاندان نوبختی نمی‌توان یافت. در این رساله هم به معرفی بیشتر اعضای دانشمند این خاندان و هم به این جنبه از ویژگیی علمی‌شخصیت فکری شیخ صدوق پرداخته شده واینکه عقاید کلامی وی توانسته درگسترش تشیع در ایران نقش داشته باشد.

کلید واژگان : آل بابَوَیه،  شیخ صدوق،خاندانهای شیعی،شیعیان قم،شیعه در قرن چهارم.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

فصل اول : جو عمومی درقرن چهارم

1- 1 اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی جهان اسلام درقرن چهارم (مقارن حیات شیخ صدوق)……………………………………….. 1

1-2 تشكیل دولت شیعه آل بویه …………………… 1

1-3  تأثیرحكومت آل بویه برجامعه ی ایران و اسلام ….. 5

1-4 عصرغیبت  امام (ع)…………………………. 8

1-5 موقعیت اجتماعی شیعه ………………………. 11

1-6 نهضت فرهنگی شیعه …………………………. 13

1-7 وضع عالمان شیعه  دردوران آل بویه …………… 14

1-8 شهرهای شیعه نشین …………………………. 15

1-9 مكتب قم و مكتب بغداد………………………. 19

1-10 دولت فاطمی درمغرب و مصر…………………… 20

1-11فعالیتهای دیگر فرق مذهبی درقرن چهارم ……….. 21

1-11-1حنابله ………………………………… 21

1-11-2 معتزله ……………………………….. 24

فصل دوم : معرفی خاندان بابویه

2-1 خاندان بابویه ……………………………. 27

2-2 علی ابن بابویه قمی (صدوق اول)………………. 28

2-3 حسین بن علی ابن بابویه قمی ………………… 38

 

2-4 شیخ منتخب الدین ………………………….. 43

2-5 تعدادی از مشهورترین خاندان بابویه ………….. 49

فصل سوم : مناظرات شیخ صدوق

3-1 شیخ صدوق  و مناظرات با ركن الدوله ………….. 52

3-2 معرفی محمد ابن بابویه قمی(شیخ صدوق )………… 53

3-3 استادان و سفرهای شیخ صدوق………………….. 54

3-4 سخنان بزرگان درمورد شیخ صدوق……………….. 57

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

3-5 آثارشیخ صدوق …………………………….. 59

3-6 شاگردان شیخ صدوق………………………….. 62

3-7 اعتقاد به امام زمان از دیدگاه شیخ صدوق………. 64

3-8 معرفی ركن الدوله …………………………. 70

3-9 حضور شیخ صدوق در ری و مناظرات با ركن الدوله دیلمی     70

3-9-1 دعوت به ری …………………………….. 70

3-10 مناظرت  شیخ صدوق درحضورركن الدوله………….. 71

3-10- 1 مناظره اول……………………………. 71

3-10-2 مناظره دوم ……………………………. 78

3-11 مكاتبات ركن الدوله با شیخ صدوق…………….. 79

3-12 بررسی مناظرات …………………………… 80

3-12-1 تعداد سوالها و طراح آنها ……………….. 80

3-12-2 محتوای سوالهای مطرح شده ………………… 80

3-12-3 تأییدها و تشویقهای ركن الدوله …………… 81

3-12-4- هدف از مناظرات ……………………….. 82

نتیجه ………………………………………. 84

منابع و مأخذ 86

مقدمه

یکی از عمده ترین مسائلی که محققان تاریخ اسلام  به آن می‌پردازند توجه به تفاوتهای مذهبی در ایران بعد ازاسلام می‌باشد.رواج واندیشه ی  مذهبی تشیع،یکی از مهم ترین نمود وتجلی این  تفاوتهای مذهبی است.این مساله به نوبه خود ناشی از عوامل مختلفی می‌تواند باشد.یکی از این عوامل تلاش وجهدی است که عالمان مختلف از خاندانهای گوناگون شیعی در این را ه انجام می‌دادند. نوشتن کتب مختلف شیعی وجانبداری از اهل بیت،وجود خاندانهای شیعی نظیر آل نوبخت وآل ترکه در این سرزمین همواره مورد توجه محققین بوده است.

یکی  از معروفترین  خاندانهای شیعی درایران، خاندان آل بابویه است که درقم، مهد گسترش تشیع مستقر بودند.این خاندان بزرگ که بیشتر از دیگر خاندانهای ایرانی علمای نامور پرورش داده است و یکی از بزرگترین دانشمندان شیعی بنام شیخ صدوق  نیز ازاین خاندان برخاست، در درجه بالایی از اهمیت برخوردار است.  حضور شیخ صدوق بعنوان رهبر علمی‌مذهبی شیعیان در ری وهمچنین پدرش علی بن بابویه قمی‌از علمای مشهور شیعی، اهمیت این خاندان را در متمایل کردن ایران به سمت تشیع بیشتر و بهتر جلوه گر می‌سازد.این تحقیق برآن است تا به نقش وخدماتی که علمای این خاندان برای رشد و گسترش  تشیع در قم،مرکز ایران بعنوان یکی از مهم ترین پایگاه های نشر وتوسعه تشیع انجام دادند بپردازد.

درارتباط با خاندانهای بزرگ شیعه در ایران تا کنون تحقیقات مفصلی  صورت گرفته است،که در این میان خاندان آل بابویه نیز به عنوان یکی از بزرگترین آنها بی نصیب نمانده است.اما بیشترین  این آثار،درواقع تاکید  اصلی  خود را بر شیخ صدوق،بعنوان شخصیتی  شناخته شده  درمیان این خاندان قرار داده اند. درمورد پیشینه تحقیق از جمله کتابهایی که که در ارتباط با شخصیت شیخ صدوق نوشته شده است، می‌توان به کتاب” فقیه  ری”، نوشته حسن موسوی خراسانی می‌توان اشاره نمود،که درقسمت معرفی منابع تحقیقاتی  به آن اشاره شده است. درواقع  تاکید اصلی نگارنده در جهت نمایاندن وظیفه شیخ صدوق بعنوان رهبر شیعی ری بوده است، نه تمام اعضای خاندان بابویه. همچنین مقالات متعددی در این زمینه به رشته تحریر درآمده است، که ازجمله آنها می‌توان به” شرح حال سه تن از معارف بزرگ شیعه: شیخ صدوق، کلینی وطبرسی” تالیف حبیب الله  مظلومی‌ اشاره نمود که هدف آن فقط شناسایی و معرفی شیخ صدوق و دوتن دیگر از علمای شیعی می‌باشد.از مزایای این مقاله آن است  که شخصیت و آثار شیخ صدوق نسبتاً خوب  به خواننده معرفی شده است،اما نویسنده به شخصیت علمی‌پدر ودیگر اعضای خاندان شیخ صدوق توجهی ننموده است.

اما درارتباط با کلیه اعضای این خاندان کتاب فهرست آل بابویه و علماءالبحرین تالیف سلیمان ماخوذی  منتشر شده است. این کتب اگرچه ازدسته معدود کتابهایی هستندکه به معرفی نسبی تک تک اشخاص علمی‌خاندان آل بابویه پرداخته است،اما صرف نظر ازعربی بودن کتاب وترجمه نشدن آن،این نقص را هم دارد که ازاشاره کردن به وظیفه ونقش این علما درارتباط باگسترش وپیشبرد تشیع درایران غافل مانده ودربسیاری موارد فقط وفقط ازاین علما نام برده،بدون اینکه حتی نامی‌ازآثارشان برده باشد.

” دائره المعارف  تشیع “، “دانشنامه جهان اسلام” و”دائره المعارف بزرگ اسلامی”،نیز هرکدام تقریباً جسته گریخته به معرفی خاندان آل بابویه،وتوضیح درمورد تعدادی چند از علمای این خاندان پرداخته است،اما همانطور که می‌دانیم این ازویژگیها و خصوصیات دائره المعارفهاست که به تجزیه و تحلیل مسائل نمی‌پردازدو صرفا ََشمه ای کلی ازاطلاعات را دراختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

در این میان جای بررسی نقش کلی این خاندان به خصوص نقش شیخ صدوق در پیشرفت تشیع در ایران،خالی به نظر می‌رسد.اگرچه همانطور که گفته شد در ارتباط با شخصیت و آثارواقدامات شیخ صدوق نکات خوب وارزنده ای ارائه شده است، اما نباید از تلاش واقدامات سایر اعضای این خانواده که در مرکز ایران انجام داده اند و تا حد زیادی از آن غفلت شده است بی توجه گذر کرد.دراین پژوهش تلاش گردیده است که تاحد مقدور این نقص برطرف گردد.

لازم است ابتداهداف وسپس  فرضیاتی وسوالاتی که در این راستا دغدغه این تحقیق بوده است   مطرح گردد:  

اهدافی که این تحقیق دنبال می‌کند عبارتند از:

1- تبیین حوادث مرتبط با مسائل مربوط به شیعیان در قرن چهارم

2. معرفی برجسته ترین افراد خاندان بابویه.
3. بررسی روابط میان افراد این خاندان با برخی از افراد صاحب نام معاصر.

4.تبیین  نقش شیخ صدوق درمباحث کلامی‌دوره آل بویه هجری.

به پرسش های زیر نیز سعی شده پاسخ داده شود :

1.عوامل فرهنگی تا چه میزان بر گسترش تشیع در ایران تاثیر گذار بوده است؟

2.در خاندان بابویه به جز شیخ صدوق و پدرش چه کسانی شخصیت های علمی‌وفرهنگی                               داشته  اند؟

 

 

پایان نامه : یک مدل فازی چندهدفی برای برنامه‌ریزی لجستیک عملیات امداد رسانی به نواحی آسیب‌دیده

 

فهرست مطالب:

1- فصل اول: کلیات تحقیق………………………… 2

1-1- مقدمه………………………… 2

1-2- بیان مسئله………………………… 2

1-3- ضرورت تحقیق…………………………. 3

1-4- سئوالات تحقیق……………………….. 5

1-5- فرضیات تحقیق……………………….. 5

1-6- اهداف تحقیق……………………….. 5

1-7- معرفی ساختار پایان نامه……………………….. 6

2- فصل دوم: معرفی منطقه مورد مطالعه و پیشینه تحقیقاتی………….. 8

2-1- مقدمه………………………… 8

2-2- معرفی منطقه مورد مطالعه………………………… 8

2-3- موقعیت  شهر  تهران…………………………. 9

2-4- معرفی مناطق 18 تا 22………………………… 9

2-5- پیشینه تحقیقاتی…………………………. 11

3- فصل سوم: مبانی نظری تحقیق…………………………. 15

3-1- مقدمه………………………… 15

3-2- مفهوم منطق فازی…………………………. 15

3-3- تفاوت سیستم های کلاسیک و فازی…………………………. 16

3-4- متغیرهای زبانی…………………………. 17

3-5- اعداد و مجموعه های فازی…………………………. 18

3-6- مجموعه های گسسته و محدود………………………… 20

3-7- مجموعه فازی پیوسته و نامحدود………………………… 20

3-8- تابع عضویت………………………….. 20

3-9- انواع توابع عضویت………………………….. 21

3-9-1- تابع عضویت مثلثی (Triangular-shaped)……………………….. 21

3-9-2- تابع عضویت گوسی…………………………. 22

3-9-3- تابع عضویت ذوزنقه ای…………………………. 22

3-9-4- تابع عضویت زنگوله ای……………………………..23

3-10- عملگرهای مجموعه های فازی…………………………. 23

3-11- انواع عملگرهای فازی…………………………. 24

3-12- سیستم استنتاج فازی…………………………. 26

3-13- انواع سیستم های استنتاج فازی…………………………. 26

3-13-1- سیستم فازی خالص…………………………… 27

3-13-2- سیستم فازی تاکاگی سوگنو کانگ ((TSK……………………

3-13-3- سیستم فازی با فازی ساز و غیر فازی ساز(سیستم فازی ممدانی)……..28

-13-34- سیستم فازی سوگنو(Sugeno)……………………….. 29

3-14- مراحل ساختن یک سیستم استنتاج فازی ممدانی…………. 29

3-14-1- فازی سازی مقادیر قطعی ورودی…………………………. 30

3-14-2- بیان قواعد سیستم و روش استنتاج…………………………. 30

3-14-3- غیر فازی سازی مقادیر فازی خروجی…………………………. 30

3-14-3-1- روش مرکز ثقل…………………………. 31

3-14-3-2- روش میانه ماکزیمم…………………………. 31

3-14-3-3- روش مرکز مجموع ها ………………………..32

3-14-3-4- روش میانگین وزنی…………………………. 33

3-15- توسعه………………………… 33

3-16- توسعة پایدار……………………….. 35

4- فصل چهارم: مواد وروش ها……………………….. 39

4-1- مقدمه………………………… 39

4-2- منابع داده ………………………..39

4-2-1- نقشه ی کاربری اراضی  منطقه مورد مطالعه…………… 40

4-2-2- دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری…………………. 40

4-2-3- دسترسی به خدمات آموزشی…………………………. 41

4-2-4- نقشه  بیمارستان و مراکز بهداشتی…………………….. 41

4-2-5- شبکه ارتباطی………………………… 42

4-2-6- پارک های شهری…………………………. 43

4-2-7- تراکم جمعیت ………………………..44

4-3- نرم افزار های مورد استفاده……………………….. 45

4-4- روش تحقیق………………………… 45

 

 

4-4-1- روند نمای تحقیق…………………………. 45

4-4-2- تولید نقشه های معیار……………………….. 46

4-4-2-1- سازگاری کاربری ها……………………….. 46

4-4-2-2- استاندارد سازی داده ها……………………….. 48

4-4-2-3- دسترسی به خدمات…………………………..48

4-4-2-3-1- شبکه ارتباطی…………………………. 48

4-4-2-3-2- دسترسی به خدمات آموزشی………………………..49

4-4-2-3-3- دسترسی به پارک های شهری………………….. 51

4-4-2-4- امنیت در برابر زلزله………………………… 51

4-4-2-4-1- تراکم جمعیت………………………….. 51

4-4-2-4-2- استاندارد سازی میزان تخریب ساختمان ها در زمان وقوع زلزله…… 52

4-4-3- سیستم استنتاج فازی……………………….. 52

4-4-3-1- توابع عضویت………………………….. 53

4-4-3-2- فازی سازی معیارهای  سازگاری کاربری…………………………. 53

4-4-3-3- فازی سازی معیار دسترسی به خدمات………………………….. 54

4-4-3-4- فازی سازی معیار امنیت در برابر زلزله………………………… 55

4-4-3-5- قوانین فازی…………………………. 55

4-4-3-6- غیر فازی سازی مقادیر فازی…………………………. 56

4-4-3-7- تحلیل حساسیت پایداری کاربری ها به معیارهای ورودی………….. 56

5- فصل پنجم: نتایج و بحث……………………….. 59

5-1- مقدمه………………………… 59

5-2- نقشه های تولید شده در GIS………………………….

5-2-1- نقشه سازگاری کاربری ها……………………….. 59

5-2-1-1- نقشه فاصله و استاندارد شده دسترسی به بزرگراه ……………….60

5-2-2- نقشه فاصله و استاندارد شده دسترسی به خیابان های اصلی…… 61

5-2-3- نقشه فاصله و استاندارد شده دسترسی به مترو……………………….. 62

5-2-4- نقشه فاصله و استاندارد شده دسترسی به مدارس ابتدایی…………… 63

5-2-5- نقشه فاصله استاندارد شده دسترسی به مدارس راهنمایی…………. 64

5-2-6- نقشه فاصله و استاندارد شده دسترسی به دبیرستان…………… 65

5-2-7- نقشه فاصله و استاندارد شده دسترسی به پارک ها……………… 66

5-2-8- نقشه استاندارد شده دسترسی به بیمارستان و مراکز بهداشتی……. 67

5-2-9- نقشه استاندارد شده میزان تخریب ساختمان ها………………… 67

5-2-10- نقشه استاندارد شده تراکم جمعیت………………………….. 68

5-2-11- نقشه نهایی دسترسی به خدمات………………………….. 69

5-2-12- نقشه نهایی امنیت در برابر زلزله………………………… 70

5-3- قوانین فازی در سیستم استنتاج فازی طراحی شده……….. 71

5-4- نقشه وضعیت پایداری کاربری ها ………………………..73

5-5- توابع عضویت معیارهای ورودی و تابع عضویت خروجی……….. 74

5-6- تحلیل حساسیت معیارهای ورودی……………………….. 75

5-6-1- تحلیل حساسیت به معیار امنیت در برابر زلزله…………… 76

5-6-2- تحلیل حساسیت به سازگاری کاربری ها……………………….. 77

5-6-3- تحلیل حساسیت به معیار خدمات…………………………. 78

6- فصل ششم:جمع بندی  و پیشنهادات………………………….. 80

6-1- مقدمه……………………….. 80

6-2- جمع بندی……………………….. 80

6-3- آزمون فرض…………………………… 81

6-3-1- فرضیات تحقیق……………………….. 81

6-4- پیشنهادات………………………….. 82

منابع و مآخذ…………………………83

چکیده:

افزایش جمعیت و توسعه ی بی رویه شهرها به ویژه در حاشیه آنها، بدون توجه به ویژگی های محیطی و انسانی باعث صدمات جبران ناپذیری به محیط و ساکنان آن شده است. به همین علت مباحث توسعه پایدار در شهرها، به ویژه کلان شهرها همواره از موضوعاتی بوده است که مورد توجه برنامه ریزان شهری بوده است. اما در بیشتر مطالعات صورت گرفته در این زمینه تنها مفاهیم نظری پایداری کاربری ها مورد بررسی قرار گرفته است. لذا در تحقیق حاضر جهت کمی سازی شاخص های توسعه پایدار از سیستم استنتاج فازی استفاده شده است.

سیستم استنتاج فازی یک سیستم دانش مبنا بر پایه نظرات کارشناسی می باشد و معیار های با مقادیر قطعی را فازی نموده و بر اساس قوانین اگر – آنگاه تحلیل می کند و در نهایت خروجی تحلیل بصورت مقادیر حقیقی  نشان داده می شود. 

در تحقیق حاضر با نظر کارشناسی 13 معیار  موثر در سنجش پایداری کاربری ها انتخاب شده اند و پس از آماده سازی و تلفیق در GIS، در نهایت بصورت سه معیار سازگاری کاربری ها، امنیت در برابر زلزله و دسترسی به خدمات وارد سیستم استنتاج فازی شده اند. پس از  اجرای سیستم طراحی شده، نقشه پایداری کاربری ها تهیه و به منظور سنجش اثر گذاری هر یک از  معیارهای ورودی بر پایداری کاربری ها، تحلیل حساسیت صورت گرفته است.

نتایج حاصل از سیستم نشان می دهد،  پایداری کاربری های موجود در مناطق مورد مطالعه اکثرا در حد متوسط -محدود 0.4 تا 0.6- می باشد و بطور کلی منطقه 22 از وضعیت بهتری نسبت به بقیه  دیگر مناطق برخوردار است و  نا پایداری در کاربری های منطقه 20 نسبت به  دیگرمناطق بیشتر می باشد.  همچنین با انجام تحلیل حساسیت مشخص شد، در بین معیارهای سنجش پایداری،  معیار امنیت در برابر زلزله از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. به گونه ای که  بدون در نظر گرفتن این معیار، پایداری مناطق 18 تا 21  افزایش چشمگیری داشته و از پایداری منطقه 22 نیز کاسته شده است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

ابهام و عدم قطعیت ذاتی حاکم بر علوم انسانی و به ویژه در  برنامه ریزی و تصمیم گیری، نیازمند روش هایی است که امکان بررسی ریاضی مفاهیم نادقیق این علوم را فراهم نمایند.مجموعه فازی به عنوان نظریه ای ریاضی برای مدل سازی در فرایندهای انسانی که در آن عدم دقت وجود دارد ، ابزاری بسیار کارآمد و مفید به شمار می آیند(Chen And other, 2001) و زمینه را برای استدلال، استنتاج، كنترل و تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان فراهم می آورد(جعفری و دیگران، 1388).

یکی از مسائل مهم در توسعه پایدار شهر تهران توجه به كاربری های شهری و چگونگی توزیع فضایی – مكانی آنها، به منظور استفادة بهینه از فضای شهری، مدیریت بهینه و تحقق شاخص های پایداری است. با توجه به اینکه معیارهای مورد استفاده در تحلیل پایداری کاربری های شهری متعدد است و از سویی ارزش گذاری بر این معیار ها اغلب کیفی و  بر پایه متغیرهای زبانی[1] بوده و دارای عدم قطعیت می باشد، لذا در تحلیل کاربری ها شهری بر اساس شاخص های توسعه پایدار استفاده از سیستم استنتاج فازی بسیار مناسب می باشد.

2-1- بیان مسأله

شهرنشینی، به طور کلی به عنوان روند رشد در نسبت جمعیت ساکن در مکانهای شهری که با رشد بالای جمعیت در داخل شهر و مهاجرت مردم از مناطق خارج، عمدتاً روستایی به شهری، همچنین تبدیل مداوم کاربری اراضی کشاورزی به شهری است،  مشخص می شود. در دهه های اخیر، رشد اقتصادی در شهرها سبب جذب مداوم ساکنان جدید به شهرها شده است به طوری که طی 25 سال آینده، حدود 2 میلیارد جمعیت جدید به شهرهای کشورهای درحال توسعه اضافه خواهد شد و توسعه صنعتی در مناطق شهری بزرگ نیز باعث استفاده بیش از حد از منابع می گردد. در کشورهای در حال توسعه، شهرهای بزرگ نسبت به شهرهایی که در سایر نقاط جهان قرار گرفته اند، با نرخ رشد بالاتری گسترش می یابند(Pradhan and Perera 2005).

با وجود اینکه تراکم در برخی شهرهای کشورهای در حال توسعه از تراکم شهری در کشورهای توسعه یافته بیشتر است، اما درکشورهای در حال توسعه، شهرها از پایداری کمتری نسبت به همتایان توسعه یافته خود برخوردارند( Richardson,2000). در واقع ریشه نگرش توسعه پایدار به نارضایتی از نتایج توسعه و رشد اجتماعی – اقتصادی در شهرها بر می گردد. در تمامی تعاریف مربوط به پایداری مبحث ارتقاءکیفیت زندگی ضمن در نظر گرفتن طرفیت تحمل محیط زیست و پاسخ گویی به نیاز های نسل حاضر بدون ایجاد محدودیت برای امکانات نسل آینده در راستای تأمین نیازهایشان مدنظر می باشد(صرافی، 1375). علاوه بر این می توان چنین عنوان نمود که ایده پایداری مفهومی است که چهار مؤلفه زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را مورد توجه قرار می دهد( بحرینی ،1380).

روش های تحلیل و ارزیابی مسائل درGIS به دو دسته داده مبنا و دانش مبنا تقسیم می شوند. در روش های دانش مبنا بکارگیری و تلفیق داده های ورودی به وسیله کارشناسان و متخصصان تعیین می شود و این مدل ها عمومیت بیشتری نسبت به مدل داده مبنا دارند.

سیستم استنتاج فازی(FIS )، سیستمی دانش مبنا می‌باشد که با بهره گرفتن از  مجموعه ای از قوانین  و بکارگیری متغیر های زبانی(مانند خوب، متوسط، ضعیف و…) به عنوان ورودی، آن ها را به روابط های ریاضی تبدیل می کند و قادر به استخراج نتیجه گیری صحیح از  این داده ها می باشد.كل سیستم استنتاج فازی، بر پایه قوانین “اگر، آنگاه ” استوار است كه روابط مختلفی را میان متغیرهای ورودی و خروجی بر قرار می سازد. در این تحقیق معیارهای موثر در پایداری کاربری ها نظیر امنیت در برابر زلزله، سازگاری کاربری ها و دسترسی به خدمات، به صورت توابع فازی به عنوان متغیرهای ورودی وارد سیستم FIS شده و با بهره گرفتن از قوانین موجود در پایگاه دانش، خروجی های مناسب که در واقع درجه تناسب هر منطقه نسبت به وضعیت ایده آل از نظر توسعه پایدار می باشد، بدست خواهد آمد. همچنین حساسیت نقشه های خروجی به معیارهای ورودی نیز تحلیل می گردد.

3-1- ضرورت تحقیق

در دهه های اخیر افزایش جمعیت و رشد صنایع، در شهر ها مسایل و مشکلات گوناگونی را  به وجود آورده و ابعاد مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است.این تحولات جدید شهرنشینی و رشد لجام گسیخته شهرها مشکلات بسیاری از جمله تخریب محیط زیست، کاهش فضاهای سبز، کاهش سرانه های مسکونی،آموزشی، درمانی و ناسازگاری کاربری ها و عدم دسترسی مناسب ساکنان آنها به خدمات را برای شهرنشینان و به وجود آورده است. با رشد سریع جمعیت جهان و تمرکز آن در شهرها،مفهوم توسعه پایدار شهری به عنوان مؤلفه اساسی تاثیرگذار بر چشم انداز بلندمدت جوامع انسانی مطرح گردید. در واقع مطرح شدن توسعه پایدار به عنوان یکی از استراتژی های اصلی قرن بیست و یکم نیز ناشی از اثرات شهرها بر گستره ی زیست کره و ابعاد مختلف زندگی انسانی است و بدون شک بحث از توسعه ی پایدار بدون توجه به شهرها بی معنی خواهد بود.

شهر تهران به عنوان پایتخت كشور مراحل رشد و توسعه خود را بسیار سریع تر از آهنگ طبیعی طی نموده است، چنانكه علی رغم رشد سریع جمعیتی، مساحت و وسعت این شهر نیز از رشد سریعی در دهه های اخیر برخوردار بوده است(قرخلو،1388). تهران براساس معیار سازمان ملل متحد  تنها كلان شهر كشور محسوب می شود كه با سهم 25 درصدی در تولید ناخالص داخلی، بیش ترین سهم را در ارائه ی خدمات، جمعیت متخصص، ساختمان سازی و حركت توسعه ای كشور بر عهده دارد. این مجموعه شهری براساس آمار سرشماری سال 1385 دارای 8/7 میلیون نفر جمعیت شهری است، كه سهم قابل ملاحظه ای از توان علمی، تخصصی، صنعتی و حركتی كشور را به خود اختصاص داده اند و انتظار می رود كه در زمینه تأمین نیازهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستی آنها برنامه ریزی های لازم انجام گردد. بنابراین، بستر سازی بر تحقق رشد شهرها و در نهایت، رشد كشور ضروری جلوه می كند.

در شهر تهران به دلیل عدم توجه به قانون و در پاره ای از موارد عدم وجود قانون، عدم نفوذ شهرداری در تعریف حوزه، بی توجهی به نحوه استفاده از اراضی در حاشیه شهر، دفع نامناسب فاضلاب شهری،مهاجرپذیری بالا و ناهمگونی

قیمت :14700 تومان

 

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

 

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

 

پشتیبانی سایت :        *       parsavahedi.t@gmail.com

 

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.

 

 

 

دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته زیست‌شناسی

 

گرایش : علوم گیاهی

 

عنوان : اثر بسترهای مختلف کاشت برپاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیاییBorzicactus aurantiacus

 

دانشگاه شیراز

 

دانشکده علوم

 

پایان نامه کار­­­­­شناسی ارشد

 

در رشته ­ی زیست‌شناسی-علوم گیاهی

 

اثر بسترهای مختلف کاشت برپاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی

 

Borzicactus aurantiacus

 

استاد راهنما:

 

دکتر ساسان محسن زاده

 

شهریور 1393

 

 

 

 

چکیده

در پژوهش حاضر اثر بسترهای مختلف کاشت برپاسخ های فیزیولوژیکی(رشد اندام هوایی و زمینی)، بیوشیمیایی (فعالیت آنتی اکسیدان، میزان ترکیبات فنلی، پرولین و قند) و اثرات ضدباکتری Borzicactus aurantiacus مورد بررسی قرار گرفت. کل نمونه­های برزی­کاکتوس که در بسترهای متفاوت کشت شده بودند با آب شسته، سپس خشک شدند و جهت آنالیزهای فیزیولوژیکی مورد استفاده قرار گرفت. نمونه گیاهان مورد آزمایش پس از شستشو، حذف گل و لای و قسمت‌های زائد در دمای اتاق به دور از نور مستقیم خورشید خشک گردیدند سپس از نظر پتانسیل آنتی اکسیدانی، میزان ترکیبات فنلی مورد بررسی قرار گرفتند. پتانسیل آنتی اکسیدانی با بهره گرفتن از DPPH(1,1-diPHeny1-2-picryl-hydrazyl)، میزان ترکیبات فنلی توسط Folin-Ciocalteu بررسی شدند. بیشترین طول ساقه مربوط به بسترکشت D و بیشترین وزن تر در بستر کشت C مشاهده شد. وزن خشک ساقه و وزن اشباع ساقه اثر معنی داری در سطح احتمال %5/0 مشاهده نشد. بیشترین تعداد ریشه در بستر کشت H، بیشترین وزن اشباع ریشه مربوط به بستر کشت E، بیشترین طول ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه در بستر کشت F مشاهده شد. بالاترین پتانسیل آنتی اکسیدانی و بالاترین میزان ترکیبات فنلی در بستر کشت G مشاهده شد. یک ارتباط بین پتانسیل آنتی اکسیدانی با میزان ترکیبات فنلی گیاهان مورد مطالعه مشاهده شد. با توجه به پتانسیل آنتی اکسیدانی برزی کاکتوس می توان در صنعت تغذیه، داروسازی مورد استفاده قرار گیرند. بیشترین مقدار پرولین در بستر کشت C و بیشترین مقدار قند محلول در بستر کشت H بود که اختلاف معنی داری با بقیه بستر های کشت داشت. بیشترین میزان کلروفیل، بیشترین میزان کارتنوئید بیشترین میزان آنتو­سیانین در بستر­کشت E بدست آمد. عصاره هیدرو الکلی گرفته شده از اندام هوایی بیشترین اثر مهار کنندگی را بر روی  Pseudomonas aeruginosa و E.coli گذاشته است. بهترین بستر­کشت برای کاشت برزی­کاکتوس بستر کشت  Cو D توصیه می شود.

کلمات کلیدی: Borzicactus aurantiacus، بستر­کشت، پتانسیل آنتی­اکسیدانی، ترکیبات فنلی، خاصیت ضد­باکتریایی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

فصل اول: مقدمه

     2

     2

    3

4

     4

  5

    5

    6

    8

    8

   10

    10

    11

   11

  11

    12

  13

  14

    15

     16

    17

    18

18

   19

    20

عنوان                                                                                                   صفحه

   20

    22

    22

بر پژوهشهای پیشین   25

    26

   27

    31

  32

     34

     34

  35

     35

     36

     36

     36

     37

  37

   37

 

   38

  38

     38

     38

  38

   39

     39

     40

  40

    40

عنوان                                                                                                   صفحه

    40

     41

  42

  42

     42

  43

    43

  44

     44

  45

    45

    46

    47

    47

  48

   48

    49

    49

   50

    51

    51

   52

53

     55

  56

  56

  56

  56

عنوان                                                                                                   صفحه

     57

  57

  57

  58

  58

  58

     59

   61

   62

   63

   64

    65

    66

    67

     67

68

  69

     71

     71

     71

     72

     73

    73

    74

  75

   76

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

جدول (1-1) فراهمی عناصر با   pHدر محیط کشت بر پایه پیت تغییر می کند. 9

جدول(1-2)آنالیز کود ورمی کمپوست گیلدا 16

جدول(1-3) تاثیر کلی ذرات اجزای خاک بر بعضی از خصوصیات و رفتار خاک ها 17

جدول (4-1) مقایسه میانگین اثر بسترهای کشت مختلف بر اندام هوایی برزیکاکتوس… 55

جدول(4-2) مقایسه میانگین اثر محیطهای کشت مختلف بر اندام زمینی برزیکاکتوس… 57

68

. 69

 

فهرست نمودارها

 

 

عنوان                                                                                                     صفحه

نمودار(4-1) میزان کلروفیل در بسترکشتهای متفاوت   58

نمودار (4-2 ) میزان کارتنوئید در محیط کشتهای متفاوت   59

نمودار ( 4-3) میزان آنتو سیانین در محیط کشتهای متفاوت را نشان میدهد. 60

نمودار(4-4) اثر بستر کشت بر مقدار پرولین   61

نمودار(4-5) اثر بسترکشت های مختلف بر میزان قندهای محلول استخراج شده ازاندام هوایی   62

نمودار(4-6) میزان ترکیبات فنلی کل   63

نمودار (4-7) پتانسیل آنتی اکسیدانی نمونه های برزی کاکتوس    64

نمودار (4-8) اثر بسترکشت های مختلف بر میزان درصد مهار رادیکال‌های DPPH   65

-1-برزی کاکتوس

 

کاکتوس از واژه یونانی آن(kaktos) به معنای گیاه خار­دار یا سوزش­دار گرفته شده است. همگی دارای شیرابه و مقدار فراوانی رطوبت را در خود نگاه می­دارند و در شرایط سخت و نامساعد رشد می­ کنند.کاکتوس­ها به سبب نداشتن برگ، کار اصلی برگ یعنی فتوسنتز و غذاسازی، تعریق و تعرق را به­وسیله ساقه­های خود که بند­بند، نیمه­گوشتی ودارای سبزینه اند، انجام می­دهند. خارها در رنگ­های گوناگون مسئولیت نگاه­داشت و حفاظت گیاه را بر عهده دارند. کاکتوس­ها از گروه گیاهان گوشتی  و از رده دولپه­ایهای جدا گلبرگ که سردسته تیره ویژه ای به نامCactaceae) ) می­باشند و با تیره­های دیگر دولپه­ایها، تفاوت­های کلی دارند. زیرا ساقه این گیاهان بسیار ضخیم و از حالت استوانه خارج و برگها نیز شکل اصلی خود را از دست داده­اند و به صورت خارها و تیغهای کوچکی در نقاط گوناگون در آمده­اند.

زادگاه و رویشگاه آنها قاره امریکا است و پس از رده ارکیده ها، بزرگترین تیره گیاهان را پدید آورده اند. در اندازه و شکلهای گوناگون دیده می شوند (مطلق زاده، 1388).

 

1-2-رده بندی برزی کاکتوس

 

رده بندی  برزی کاکتوس(مطلق زاده ، 1388)

 

 

 

 

 

 

تیره	Cactaceae
زیر تیره	Cactoideae
طایفه	Cereeae
زیر طایفه	Echinopsidinae
جنس	Borzicactus
گونه	B. aurantiacus

 

 

1-3-خصوصیات گیاهشناسی و اكولوژیكی

 

از نظر گیاه‌شناسی هر گیاه وابسته به خانواده کاکتاسه، باید تمام پنج خصوصیت زیر را دارا باشند:

۱. آرئول‌ها یا بالشتک‌های خار، بطور ثابت در تمام اعضاء وجود دارند. به جزء در تعداد کمی، آرئول دارای خارها یا موهای خار مانند ظریف به نام گلوشید و یا هر دو است.

۲. تمام کاکتوس‌ها چندساله هستند.

۳. میوه آنها سته تک خانه است.

۴. همگی دولپه هستند.

۵. گلبرگ‌های گل، در بالای تخمدان ظاهر می‌شوند.

چکیده

لیستریا مونوسایتوژنز باكتری گرم مثبت، هوازی تا بی هوازی اختیاری و میله ای شكل است كه باعث بیماری لیستریوزیس در انسان و حیوانات می شود. لیستریا مونوسایتوژنز یکی از مهم ترین پاتوژن های غذا زاد محسوب می گردد.

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات بازدارندگی تیمول، نایسین و اسید لاکتیک به تنهایی و بصورت ترکیب با یکدیگر بر باکتری لیستریا مونوسایتوژنز تلقیح شده به قطعات مرغ در غلظت های پایین تر از حداقل غلظت مهاركنندگی می باشد. به این منظور 48 نمونه در 8 گروه برای بررسی اثر تیمول با غلظت  mg/ml04/0، نایسین/ml  gμ 6، اسید لاکتیک 2% و حالت های ترکیبی آن ها طی دوره ی هفت روزه نگهداری در یخچال مورد آزمایش قرار گرفت. تعداد باکتری ها در روزهای صفر، سه و هفت شمارش گردید. نتایج با بهره گرفتن از آزمون آماری Repeated measure ANOVA مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین تعداد باکتری در دوره 7 روزه بین گروه ها تفاوت معنی داری داشت (p<0.001). میانگین لگاریتم تعداد باکتری در دوره 7 روزه در تمام گروه ها به جز نایسین  به صورت معنی داری کمتر از گروه کنترل بود. مطالعه ی حاضر نشان داد بیشترین اثر مهارکنندگی به ترتیب مربوط به گروه اسید لاکتیک و ترکیب دوتایی (نایسین+اسید) و گروه ترکیب سه تایی (نایسین+اسید لاکتیک+تیمول) بود. نایسین به تنهایی اثر معنی داری در کاهش جمعیت باکتری نسبت به گروه کنترل نداشت و کمترین اثر را نسبت به گروه اسید لاکتیک و گروه تیمول داشت. تیمول به تنهایی اثر کمتری نسبت به حالت های ترکیبی با اسید و اثر بیشتری نسبت به حالت ترکیبی با نایسین از

خود نشان داد. نتایج این مطالعه نشانگر تاثیر مناسب اسید لاکتیک و ترکیبات دوتایی آن با نایسین و تیمول و ترکیب سه تایی نایسین، تیمول و اسید لاکتیک بر مهار رشد باکتری لیستریا مونوسایتوژنز است.

کلمات کلیدی: لیستریا مونوسایتوژنز، تیمول، نایسین، اسید لاکتیک

فهرست مطالب

 

اثر تیمول، نایسین و اسید لاکتیک بر روی لیستریا مونوسایتوژنز تلقیح شده به قطعات مرغ

 

مقدمه ……………………………………………………………………………………….1

فصل اول: بر تحقیقات انجام شده

1-1- لیستریا 3

1-1-1- رده بندی لیستریا 3

1-1-2- گونه های لیستریا 4

1-1-3- سروتایپ ها 4

1-1-4- طبقه بندی زیرگونه ها 5

1-1-5-رشد. 5

pH.. 6

1-1-7- اثر دما 7

1-1-8- اثر فعالیت آبی.. 7

1-1-9- انتشار در محیط.. 8

1-1-10- انتشار در مواد غذایی و انسان. 8

1-1-11- شیوع. 8

1-1-12- ویژگی های بیماری زایی.. 9

1-1-13- لیستریولازین o. 9

1-1-14- تهاجم درون سلولی.. 10

1-1-15- فعالیت تولید مونوسیت.. 11

1-2- بیماری لیستریوزیس… 12

1-2-1- شیوع. 12

1-2-2- منشاٴ ارگانیسم های بیماری زا 13

1-2-3- بیماری.. 13

در مواد غذایی.. 15

در مواد غذایی.. 15

1-5- نگهداری مواد  غذایی با بهره گرفتن از دماهای پایین.. 16

1-6- نگهداری مواد غذایی با بهره گرفتن از نگهدارنده های شیمیایی 17

1-6-1- اسید های آلی.. 18

1-6-2- اسید لاکتیک.. 18

 

1-6-3- نایسین.. 19

1-7- اسانس… 21

1-7-1- تیمول. 22

بر تحقیقات انجام شده 24

 

 

2- فصل دوم: مواد و روش‌ها

2-1- تعیینMIC نایسین و تیمول. 33

2-2- آماده سازی وسایل. 34

2-3- تهیه ی سوسپانسیون باکتری.. 34

2-4- ضدعفونی کردن قطعات مرغ. 35

2-5- تلقیح باکتری به نمونه ها 36

2-6- تیمار نمونه ها 36

2-7- آنالیز آماری.. 38

3- فصل سوم: نتایج

تحت تاثیر اسید لاکتیک، نایسین، تیمول و حالت­های ترکیبی آن­ها در دوره ی مطالعه. 40

3-2- مقایسه ی میانگین لگاریتم تعداد باکتری بین گروه های مختلف در دوره ی مطالعه. 43

4- فصل چهارم: بحث و نتیجه ­گیری

4-1- بحث.. 48

4-2- نتیجه گیری و پیشنهادات.. 60

منابع و مراجع. 61

فهرست جدول­ها

 

عنوان و شماره                                                                  صحفه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

جدول شماره 3- 1: جدول میانگین، انحراف معیار، مینیمم وماکزیمم لگاریم تعداد باکتری در گروه کنترل، اسیدلاکتیک،  نایسین و تیمول. 41

جدول شماره 3- 2: جدول میانگین، انحراف معیار، مینیمم و ماکزیمم تعداد باکتری در حالت­های ترکیبی و کل گروه­های مورد مطالعه. 42

جدول شماره 3- 3: مقایسه میزان کاهش لگاریتم تعداد باکتری در گروه­­های مختلف مورد مطالعه  45

فهرست تصاویر

 

عنوان و شماره                                                                 صحفه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تصویر شماره 1- 1: ساختار شیمیایی اسید لاکتیک.. 19

تصویر شماره 1- 2: فرمول ساختمانی نایسین. 21

تصویر شماره 1- 3: ساختار شیمیایی تیمول. 23

تصویر شماره 2- 1: دستگاه بگ میکسر 37

تصویر شماره 2- 2: رشد باکتری لیستریا مونوسایتوژنز روی محیط کشت Palcam.. 37

تصویر شماره 3- 1: نمودار میانگین لگاریتم تعداد باکتری در گروه های مختلف.. 46

مقدمه

 

گوشت طیور یکی از مساعدترین مواد غذایی برای رشد باکتری های پاتوژن می باشد که به علت نحوه خاص کشتار و عمل آوری گوشت در معرض آلودگی قرار می گیرد. اکثر مراحل کشتار، در کشتارگاه طیور را می توان به عنوان مراحلی محسوب کرد که بالقوه می توانند لاشه ها را آلوده کنند. سرد کردن لاشه های طیور در مراحل آخر زنجیره کشتار، یکی از فاکتورهای مهم حفظ و نگهداری کیفیت گوشت مرغ به حساب می آید(1).

باکتری لیستریامونوسایتوژنز کوکوباسیل، گرم مثبت غیرهاگ زا می باشد. میزان و پراکندگی این باکتری در طبیعت زیاد است. این باکتری در انسان و حیوان بیماری زا است و عوارض مختلفی را ایجاد می کند. راه اصلی انتقال این باکتری به انسان از طریق مصرف غذاهای آلوده است. گوشت مرغ و ماهی دو منبع غذایی اصلی و مهم برای انسان به شمار می رود(2).

به منظور ماندگاری طولانی تر غذا ها و جلوگیری از رشد باکتری ها، از نگهدارنده های شیمیایی استفاده می گردد. اما امروزه بر استفاده کمتر از این روش ها تاکید می شود زیرا از یک سو مصرف کنندگان مواد غذایی خواستار غذاهای طبیعی با ماندگاری طولانی، همراه با کمترین تغییر در ساختار آن می باشند و از سوی دیگر خاصیت سرطان زایی و سمی بودن برخی از نگهدارنده های شیمیایی نیز برای انسان به اثبات رسیده است. از این رو فشار بر روی صنایع غذایی برای جایگزینی سریع نگهدارنده های شیمیایی و استفاده از نگهدارنده های طبیعی یکی از رویکرد های جدید در جهت ارتقاء سلامت غذا ها و به دنبال آن افزایش سطح سلامت عمومی جوامع می باشد(3).

[1] – Listeria monocytogenes

• فصل اول کلیات و بر تحقیقات انجام شده

   

1-1- لیستریا

 

1-1-1- رده بندی لیستریا

 

لیستریا باکتری گرم مثبت، فاقد توانایی تشکیل اسپور و میله ای غیر اسید فست[1] است که زمانی به عنوان (لیسترلا)[2] طبقه بندی شده بود. نام جنس آن در سال 1940 به لیستریا تغییر یافت. کلنی های لیستریا رنگ سبز-آبی براقی را زیر نور مورب نشان می دهند. اسیدهای تیکوئیک[3] نوع پلی (ریبیتول فسفات)[4] از ترکیب متداول یا تنها پلیمر ضمیمه ی دیواره ی سلولی گونه های لیستریا می باشند. لیپوتیکوئیک[5] اسید لیستریا گرایی[6] از نوع تغییر یافته می باشد که باعث تفکیک آن از گونه های دیگر می شود. اگرچه گونه های لیستریا معمولا کاتالاز تولید می کنند، اما سویه های کاتالاز منفی لیستریامونوسایتوژنز از مواد غذایی جداسازی شده اند. تست CAMP[7] به عنوان آزمایشی قطعی جهت لیستریا مونوسایتوژنز مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است(4).

 

[1] – Non Acid-fast bacteria

[2] – Listerella