ملا پریشان یکی از عارفان و وارستگان سده هشتم و نهم هجری است که در منطقه دلفان لرستان
می­زیسته است. از زندگی این عارف، اطلاع چندانی در دست نیست و اطلاعات ما فقط محدود به دست نوشته­های مختلفی است که توسط دوستداران فرهنگ این خطه جمع­آوری شده است. آنچه به نظر می­رسد این است که ملاپریشان فردی مسلمان و شیعه امامیه بوده است. برخلاف عده­ای که به فرقه­گرایی ودر نهایت حروفیه بودن وی اشاره کرده ­اند، ایشان اهل حروفیه نبوده و احیاناً اگر از بیست و هشت حرف الفبا نیز استفاده کرده و یا اشاره نموده ­اند، آنها را از بیست و هشت سوره­ی مبارک قرآن گرفته است که این حروف رموز قرآن می­باشد، نه رموز فرقه حروفیه. دیوان ملاسرشار از اصطلاحات عرفانی با استناد به آیات، احادیث معصومین و روایات می­باشد. ملا برای بیان اندیشه-ی شیعی خود از زبان لکی استفاه کرده و مخالف فارسی گویی، آرایه پردازی بوده است. دیوان وی برای تمام اقشار جوامع لک زبان و مردم كرد غیر از کردهای شمال غرب قابل درک و فهم است. ملا با اندیشه مولانا آشناو احاطه کامل بر مثنوی معنوی مولانا داشته، به تعبیری عرفا نه شیعه­اند و نه سنی! البته می­توان عرفا را به شیعه و سنی شناسنامه ای تقسیم كرد، با این وجود مولانا بر مذهب اهل تسنن بوده و ملاپریشان هم برمذهب تشیع بوده است! امّا عرفان اساساً خاستگاه علوی و شیعی دارد.

ما در تحلیل دیوان وی ابتدا ابیات را به فارسی روان برگردانده­ایم و سپس اصطلاحات عرفانی و
آرایه­های ادبی را مشخص نموده و ریشه­ تمام آیات، احادیث و ادعیه­ها را از منابع و متون دست اوّل شناسایی نموده و در نهایت با اشعار مولانا مقابله کرده­ایم.

فهرست مطالب
عنوان                              صفحه

چکیده
مقدمه    1

 

فصل اوّل:
كلیات تحقیق
1-1- بیان مسأله    14
1-2- فرضیه ها و پرسش‌های تحقیق    18
1-3- اهداف تحقیق    18
فصل دوّم:
كلیات تحقیق
2-1- پیشینه‌تحقیق    20
فصل سوم:
روش تحقیق
3-1- روش تحقیق    22
3-2- جامعه آماری    22
3-3- ابزار گردآوری داده‌ها    22
3-4- محدویت‌های تحقیق    23
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل ابیات ملاپریشان
4-1- خداشناسی از دیدگاه ملاپریشان    25
4-1-1- بِسْمِ الله    25
4-1-2- شناخت خداوند    40
4-1-3- قدیم بالذات    70
4-2- نبوّت و ولایت از دیدگاه ملاپریشان    77
4-2-1- نبوّت    77
4-2-2- چهارده معصوم    100
4-2-3- شیر و برنج    107
4-2-4- یاعلی    118
4-3- انسان كامل از دیدگاه ملاپریشان    127
4-3-1- مِعراج نَبیّ اكرم    127
4-3-2- دربیان مقام انسان    152
4-3-3- صفات پسندیده    155
4-4- تقابل عقل وهوش از دیدگاه ملاپریشان    160
4-4-1- گفت و گوی عقل و هوش    160
4-5- دیدگاه ملا پریشان درباره صوفی نماها    171
4-5-1- خودستایی    171
4-5-2- دَر رَدِّ صُوفیَه مُنْکِران نماز    175
4-6- مَرمُوزات از دیدگاه مُلاپریشان    182

چکیده

امروزه داشتن توان رقابتی اساس بقای سازمان ها است و برخورداری از توان رقابتی و حفظ آن بیش از هر چیزی نیازمند اطلاعات است. هوش تجاری فرایند مداومی است که اطلاعات قابل استفاده ای را در اختیار تصمیم گیرندگان می گذارد و سیستم هوش تجاری، دستیابی به داده ها و اطلاعات در فرایند کسب و کار را فراهم می نماید. به همین منظور هدف از مطالعه حاضر بررسی  تاثیر بلوغ سیستم هوش تجاری بر استفاده از اطلاعات در فرایند کسب و کار است که در این بین متغیر های کیفیت محتوای اطلاعات و کیفیت دسترسی اطلاعات نقش واسطه را داشته و فرهنگ تصمیم گیری تحلیلی به عنوان متغیر تعدیل گر در نظر گرفته شده اند. این تحقیق در بین مدیران شعب بانک صادرات ایران در استان آذربایجان شرقی انجام گرفته است که تعداد آن 116 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است. داده های گردآوری شده با بهره گرفتن از spss 18  و از طریق همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل از پژوهش تاثیر مثبت بلوغ هوش تجاری بر استفاده از اطلاعات در فرایند کسب و کار را تایید می کند. علاوه بر این، فرهنگ تصمیم گیری تحلیلی تاثیر مثبت بر رابطه بین کیفیت محتوای اطلاعات و کیفیت دسترسی اطلاعات بر استفاده از اطلاعات در فرایند کسب و کار دارد.
فصل اول: مقدمه    0
1-1. مقدمه    1
1-2. تعریف مسأله و بیان اصلی تحقیق    2
1-3. اهمیت و ضرورت انجام کار    2
1-4. فرضیات تحقیق    5
1-5. سوالات تحقیق    6
1-6. اهداف تحقیق    6
1-7. نوآوری تحقیق    7
1-8. استفاده کنندگان تحقیق    8
1-9. ساختار تحقیق    8
فصل دوم: ادبیات تحقیق    9
2-1. مقدمه    32
2-2. مبانی نظری    32
2-3. پیشینه تجربی    39
2-3-1. مطالعات داخلی    39
2-3-2. مطالعات خارجی    45
2-4. جمع بندی و پیشنهاد مدل    47
فصل سوم: روش شناسی تحقیق    55

 

3-1. مقدمه    56
3-2. نوع تحقیق    56
3-3. جامعه آماری تحقیق    57
3-4. متغیرهای تحقیق    57
3-5. تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق    58
3-5-1. هوش تجاری    58
3-5-2. بلوغ  سیستم های هوش تجاری    59
3-5-3. کیفیت محتوایی و دسترسی اطلاعات    60
3-5-4. استفاده از اطلاعات در فرایندهای کسب و کار    62
3-5-5. فرهنگ تصمیم گیری تحلیلی    62
3-6. ابزار جمع آوری داده ها    67
3-6-1. روایی پرسشنامه    67
3-6-2. پایایی پرسشنامه    68
3-7. روش تجزیه و تحلیل داده ها    69
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها    71
4-1. مقدمه    72
4-2. ویژگی های پاسخ گویان    72
4-2-1. جنسیت    72
4-2-3. میزان تحصیلات    73
4-3. تجزیه و تحلیل های تک متغیره    74
4-3-1. بلوغ سیستم هوش تجاری    74
4-3-2. کیفیت محتوای اطلاعات    75
4-3-3. کیفیت دسترسی اطلاعات    76
4-3-4. استفاده از اطلاعات در فرایند کسب و کار    76
4-3-5. فرهنگ تصمیم گیری تحلیلی    77
4-4. تجزیه و تحلیل های دو متغیره    78
4-4-1. بررسی بلوغ سیستم هوش تجاری و کیفیت محتوای اطلاعات    78
4-4-2. بررسی رابطه بلوغ سیستم هوش تجاری و کیفیت دسترسی اطلاعات    79
4-4-3. بررسی رابطه کیفیت محتوای اطلاعات و استفاده از آن در فرایند کسب و کار    80
4-4-4. بررسی رابطه ی بین کیفیت دسترسی اطلاعات و استفاده از آن در فرایند کسب و کار    81
4-5. تجزیه و تحلیل چند متغیره    82
4-5-1. رگرسیون چندگانه مرحله اول    83
4-5-2. رگرسیون مرحله دوم    86
4-5-3. رگرسیون مرحله سوم    89
4-5-4. بررسی تاثیر غیر مستقیم بلوغ هوش تجاری بر متغیر وابسته    93
4-5-5. رگرسیون مرحله چهارم    94
4-6. آزمون فرضیه ها    101
4-7. جمع بندی و نتیجه گیری    104
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات    107

فهرست مطالب

فصل اول مقدمه………………………………………………………………………………………..1

فصل دوم مروری بر منابع…………………………………………………………………………….4

          1-2 تاریخچه و کاربرد……………………………………………………………………………..5

          2-2 ذوب و ریخته گری آلیاژ NiTi……………………………………………………………………………….6

          3-2 فازهای ثانویه در آلیاژهای NiTi غنی از Ni……………………………………………………………..7

          4-2 رسوب Ni4Ti3 …………………………………………………………………………………………………..12

          5-2 عملیات حرارتی(پیرسازی) …………………………………………………………………………………..15

                   1-5-2  مقدمه ای بر وجود فاز R……………………………………………………………………..15

                   2-5-2  استحاله فازی مارتنزیتی دو مرحله ای و سه مرحله ای……………………………..16

                    3-5-2 توضیحات ریز ساختاری و کریستالوگرافی……………………………………………….20

          6-2 بررسی خواص مکانیکی………………………………………………………………………………………..23

                   1-6-2 خاصیت سوپرالاستیکی………………………………………………………………………….23

                   2-6-2  اثر حافظه داری…………………………………………………………………………………..24

                   3-6-2  بررسی رفتار سوپر الاستیسیته آلیاژ NiTi55…………………………………………..30

                   4-6-2 اثر دمای پیرسازی بر تنش تسلیم…………………………………………………………….36

                   5-6-2  اثر اندازه رسوبات بر رفتار تنش-کرنش………………………………………………….37

                   6-6-2 سختی در آلیاژ های NiTi غنی از نیکل………………………………………………….39

                             1-6-6-2 سختی در آلیاژ های NiTi غنی از نیکل………………………………….39              

        2-6-6-2 اثر عملیات حرارتی برروی سختی………………………………………….39

فصل سوم روش انجام آزمایش……………………………………………………………………………..42

          1-3 ریخته گری……………………………………………………………………………..43

          2-3 عملیات همگن سازی و محلول سازی…………………………………………………………………….46

          3-3 تست DSC ……………………………………………………………………………………………………….47

          4-3 نورد……………………………………………………………………………………………………………………48

          5-3 نمونه سازی…………………………………………………………………………………………………………49

          6-3 عملیات حرارتی……………………………………………………………………………………………………49

          7-3 بررسی ریزساختاری……………………………………………………………………………………………..52

          8-3 تست کشش و سختی……………………………………………………………………………………………52

فصل چهارم نتایج و بحث…………………………………………………………………………………………………………54

          1-4 همگن سازی و بررسی ریزساختاری……………………………………………………………………….55

                   1-1-4 اثر محیط سرد کنندگی بر رفتار استحاله ای………………………………………………66

          2-4 محلول سازی……………………………………………………………………………………………………….68

          3-4 سختی نمونه های همگن شده و عملیات محلولی شده………………………………………………70

          4-4 عملیات حرارتی پیرسازی………………………………………………………………………………………73

          5-4 سختی……………………………………………………………………………………………………………….105

 

 

5- نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………..108

پیوست1: لیست مقالات ارائه شده……………………………………………………………………………………………111

مراجع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………….. 112

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………….. 115

مقدمه

آلیاژهای حافظه‌دار دسته‌ای از آلیاژ‌ها با قابلیت منحصر به فرد بازیابی مقادیر قابل توجهی از تغییر فرم خود (تا حدود 8%) هستند. در این حالت نمونه می‌تواند تحت تنش‌های وارده در حد مجاز تغییر شکل دهد و مجدداً با حرارت دادن به شکل اولیه خود باز گردد؛ یا پس از برداشتن بار مکانیکی به صورت الاستیک به شکل نخستین خود باز گردد. در حالت اول پدیده حافظه‌داری و در حالت دوم پدیده سوپر الاستیک و یا شبه الاستیک رخ داده است. وجود خواص حافظه‌داری و سوپرالاستیک در آلیاژهای با نسبت اتمی مساوی (معمولاً غنی‌تر از نیکل) از Ni و Ti دیده می‌شود. اما به علت پایداری فاز بین‌فلزی NiTi در یک محدوده ترکیبی، آلیاژهای متعددی با ترکیب‌های غیر استوکیومتری وجود دارند. مقاومت به سایش بالا، مقاومت به خوردگی مناسب و قابلیت سازگاری با بدن موجودات زنده از دیگر خواص آلیاژهای حافظه‌دار NiTi است. این آلیاژها همچنین به واسطه قابلیت میرایی بالایی که دارند در کاربردهای مرتبط با جذب ارتعاشات نیز به فراوانی مورد استفاده قرار می‌گیرند .وجود این خواص مطلوب مهندسی در این ماده، نایتینول را به عنوان آلیاژی مناسب برای کاربرد‌های پیشرفته معرفی می­ کند. خاصیت میرایی این آلیاژ اندکی کمتر از ویسکرهایی نظیر اکریلیک و لاستیک است ولی نسبت به مواد مذکور دارای استحکام و مدول الاستیک بالاتری می‌باشد. آلیاژهای با نسبت اتمی مساوی از نیکل و تیتانیم و معمولاً غنی‌تر از نیکل به علت امکان کنترل فرایند استحاله با بهره گرفتن ازعملیات حرارتی و پیرسازی، برای تولید آلیاژ نایتینول بیشتر مد نظر می‌باشند. پدیده حافظه­داری به علت سهولت انجام استحاله مارتنزیتی و برگشت­پذیری آسان آن می باشد. عملیات حرارتی آلیاژهای NiTi اغلب به منظور بهینه کردن خواص مکانیکی اجزا و قطعات ساخته شده از آن و نیز کنترل دماهای استحاله آن انجام می‌گیرد. انجام این فرایند تاثیرات بسیاری بر روی ریزساختار این آلیاژها و در نتیجه روی خواص آنها خواهد داشت.

استفاده از آلیاژهای حافظه‌دار NiTi غنی از Ni همواره مورد توجه بوده است، چرا که با افزودن Ni به آنها امکان کنترل دماهای انتقالی فراهم می‌آید (با افزودن at. Ni %1/0 دماهای انتقالی حدود K20 کاهش پیدا می‌کنند). این آلیاژها به دلیل مقدار نیکل بالایی که دارند، سختی و مقاومت به سایش و خوردگی بالایی از خود نشان می دهند. همچنین در این آلیاژها می توان با عملیات حرارتی مناسب به خواص حافظه داری مناسب و استحکام و چقرمگی مورد نظر رسید. انتخاب سیکل عملیات حرارتی به عنوان روش کار آزمایش و همچنین تحلیل روابط حاکم بین کمیت های مکانیکی و ریز ساختاری با بهره گرفتن از نتایج بدست آمده از مجموعه مقالات و منابع مرتبط با موضوع آزمایش، از اهداف اصلی این پروژه است. این مقالات به همراه تحلیل و ارتباط بین آنها در فصل دوم آورده شده اند. دو هدف عمده از انجام این آزمایشات دنبال می شود:

• ایجاد ارتباط بین خواص ریز ساختاری و خواص مکانیکی نمونه های عملیات حرارتی شده و چگونگی تاثیر این خواص بر یکدیگر.
• بدست آوردن محدوده دمایی و زمانی بهینه عملیات حرارتی برای رسیدن به خواص مطلوب ریز ساختاری و مکانیکی آلیاژ نیکل تیتانیم غنی از نیکل.

شرح کامل روش تهیه نمونه ها، روش انجام عملیات حرارتی و تجهیزات مورد استفاده و تست های متالوگرافی و مکانیکی در فصل سوم آورده شده است.

 

 

مروری بر منابع

 

 

1-2 تاریخچه و کاربرد

حافظه داری[6] پدیده ای منحصر به فرد در برخی از آلیاژ هاست که ماده پس از پذیرش یک تغییر فرم پلاستیک در دمای پایین توسط حرارت دادن به شکل اولیه خود باز می گردد. این خاصیت اولین باردر سال 1951 توسط چنگ و رید[7] در آلیاژهای Au-Cd مشاهده گردید[1]. در سال 1961 بوهلر و وایلی [2] در آزمایشگاه نظامی نیروی دریایی آمریکا این خاصیت را در سری آلیاژهای Ni و Ti ملاحظه کردند و نام آن را در حالت کلی 55 نایتینول[8] نهادند که در آن نیکل از مقادیر53 تا 60 در صد وزنی را می تواند دارا باشد. از آن پس این خاصیت در بعضی فلزات، سرامیک ها و حتی پلیمر ها نیز مشاهده شد. اما مواد حافظه دار فلزی که اکثراً آلیاژهای حافظه دار هستند، خاصیت حافظه داری بیشتری نسبت به مواد دیگر دارند. از مهمترین این آلیاژها می توان به غیر از آلیاژهای Ni-Ti، به آلیاژهای پایه مس مانند Cu-Zn-Al  و Cu-Al-Ni نیز اشاره نمود. در میان این دو سیستم آلیاژی، آلیاژ های Ni-Ti دارای خواص مکانیکی و حافظه داری بهتری هستند به گونه ای که تا 8 درصد کرنش پلاستیک را بازیابی می کنند و نسبت به آلیاژهای پایه مس، پایداری حرارتی مطلوب تری را از خود نشان می دهند. این آلیاژ استحکام خستگی و چقرمگی بالایی دارد که بر اساس این خاصیت، این ترکیب کاربردهای فراوانی در صنایع نظامی و پزشکی یافته است[2].

اگرچه امروزه حجم بالایی از کاربردهای آلیاژهای حافظه دار در ارتباط با زمینه های پزشکی است، اما کاربردهای زیادی نیز در بخش های مختلف صنعتی در حجم بالا برای این آلیاژها بوجود آمده است. استفاده از این آلیاژها در صنعت بیشتر در بست ها و مفصل ها (کوپلینگ) و در بخش های نظامی بوده است. قاب عینک از موارد دیگری است که از خاصیت سوپرالاستیسیتی این آلیاژ ها استفاده می کند. آنتن تلفن همراه نیز یکی دیگر از موارد کاربرد سیم های سوپرالاستیک است. تقویت لحیم SnPdAg در مقابل شکست در اثر تنش های حرارتی، یکی دیگر از موارد کاربرد صنعتی پودر NiTi سوپرالاستیک می باشد. در قسمت اتومبیل سازی، تولید کننده های اروپایی اتومبیل، به مدت طولانی از آلیاژهای حافظه دار به عنوان فعال کننده برای انتقال سیال در جعبه دنده استفاده می کردند. امروزه از درپوش  NiTiNb برای آب بندی مسیرهای سوخت با فشار بالا در موتورهای انژکتوری دیزلی استفاده می شود. محرک های حافظه دار همچنین در ساخت دریچه یا سوپاپ اطمینان در کاربردهای صنعتی نیز استفاده می شود. کاربرد محرکی جدید شامل یک قطع کننده حرارتی برای محافظت یون های لیتیم باتری در مقابل افزایش غیر قابل کنترل دما، در اثر شارژ زیاد و یا اتصال کوتاه می باشد[3].

2-2 ذوب و ریخته گری آلیاژ NiTi

برای تولید آلیاژ NiTi به روش ذوبی، به دلیل میل به واکنش بالایی که این آلیاژ دارد، ذوب باید در خلا انجام گیرد. به طور معمول دو روش ذوب القایی تحت خلا(VIM) و ذوب با قوس مصرف شونده (VAR) استفاده می شود[4]. در روش VIM معمولاً از بوته گرافیتی یا کلسیا استفاده می شود. در این حالت در صورت استفاده از بوته هایی از جنس مگنزیا و آلومینا، مذاب NiTi به اکسیژن آلوده می شود. مذاب NiTi در بوته گرافیتی دچار آلودگی با کربن می شود. با نگهداشتن دمای ذوب زیر oC1450 در هنگام استفاده از بوته گرافیتی می توان مقدار کربن را در شمش VIM بین 200 تا ppm500 کنترل کرد[5]. در روش VAR الکترودهای مصرفی NiTi ذوب می شوند و در قالب مسی آب گرد منجمد می گردند. در این حالت به دلیل اینکه آلودگی از طرف بوته وجود ندارد ماده نهایی تمیزتر و مقدار کربن کمتر از ppm200 می باشد. ولی نکته ای که در این حالت وجود دارد این است که منطقه ذوب در این روش فقط به محدوده کوچکی که قوس زده می شود، محدود می شود درنتیجه همگنی در ساختار کمتر می شود (در مقایسه با VIM). برای همگن شدن ساختار در این حالت از چندین بار ذوب استفاده می شود.

دو روش عمده برای ریخته‌گری قطعات نایتینولی وجود دارد: ریخته‌گری در قالب‌های موقتی و ریخته‌گری دایکست. البته استفاده از روش ریخته‌گری دقیق برای ساخت قطعات پیچیده از این آلیاژها روش بسیار مناسب‌تری می‌باشد. این روش برای آلیاژهای NiTi غنی از نیکل مناسب می‌باشد چرا که انجام ماشین‌کاری و یا به­عبارت دیگر ساخت قطعات پیچیده به روش‌های متداول از این آلیاژها مشکل می‌باشد[5].

بعد از ذوب معمولاً شمش NiTi ریخته شده، در دمای بالا فورج و یا نورد می شود تا به شکل میله و یا تختال در­آید. اکستروژن بیلت های NiTi در دمای oC850 و oC950 انجام شده است[6]. چنین کارگرمی ساختار ریخته گری را در هم می ریزد و خواص مکانیکی را بهبود می بخشد. دماهای کارگرم بهینه معمولاً در حدود oC800 گزارش شده است. جایی که فلز کارپذیر است و اکسید شدن سطحی در هوا چندان شدید نیست[5]. کارسرد NiTi تا حدودی پیچیده است زیرا آلیاژ به سرعت کار سخت می شود. در این حالت نیاز است تا در بین پاس های شکل دادن، عملیات آنیل در دمای oC800-600 انجام شود تا شکل نهایی بدست آید.

3-2 فازهای ثانویه در آلیاژهای NiTi غنی از Ni

در بررسی آلیاژهای NiTi غنی از نیکل، مسئله مهم بررسی فازهای بین فلزی رسوبی می باشد. تشکیل فازهای ثانویه در آلیاژهای غنی از نیکل پیچیده تر از تشکیل رسوبات درآلیاژهای غنی از تیتانیم و یا آلیاژهای با درصد مساوی نیکل و تیتانیم می باشد. بر اساس دیاگرام فازی NiTi حلالیت بیش از حد نیکل در فاز زمینه NiTi قویاً تابع درجه حرارت عملیات آنیلینگ می باشد. حلالیت نیکل از مقدار 7 درصد اتمی در دمای oC 1118 به مقدار صفر در دمای   oC630 کاهش می یابد. بنابراین انتظار اینکه زمینه در دماهای بالا اشباع از نیکل باشد، وجود دارد. مطالعات نشان می دهد که علاوه بر وجود فاز ثانویه Ni3Ti احتمال رسوب فازهای نامتعادل دیگری مانند Ni3Ti2 و Ni4Ti3 نیز وجود دارد.

در رابطه با سازمان هایی که قبلا برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی را به صورت کوتاه مدت و بلند مدت انجام داده اند، تحلیل شکاف بین استراتژی های سازمان و تکنولوژی های روز و سیستم های اطلاعاتی از قبل طراحی شده ،نیاز مند باز نگری در روند برنامه ریزی استراتژیک می باشد،که مقاصد آتی، وضعیت فعلی سازمان و ارزیابی میزان شکاف بین آن دو و تدوین نقشه راه یا تعیین مسیر مناسب جهت حرکت از وضعیت فعلی به سوی وضعیت مقصد(آتی) را شامل می شود .

در رابطه با تکنولوژی های روز ،در این تحقیق به بررسی شرایط و ویژگی های مرتبط با سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان مبتنی بر ابر ،  که به تازگی وارد دنیای تحقیقات آکادمیک گردیده اند، پرداخته ایم و راه های به کارگیری تکنولوژی رایانش ابری در سیستم های اطلاعاتی سازمان را مورد بررسی قرار داده ایم،یعنی از یک طرف جنبه تکنولوژی CloudERP[1] را مورد ارزیابی قرار داده ایم و از سوی دیگر وضعیت برنامه ریزی استراتژیک سازمان ها درجهت استفاده از تکنولوژی های روز را واکاوی نموده ایم .

تا آنجا که در رابطه با ارائه نقشه تعالی سازمان ها، مدل کارت امتیازی متوازن(BSC[2] ) ارائه شده توسط شرکت مبنا را اساس طراحی کارت امتیازی جدیدی مبتنی بر تحلیل شکاف بین وضعیت فعلی سازمان و وضعیت مطلوب در رابطه با بهره گرفتن از تکنولوژی های روز(به عنوان مثال رایانش ابری) قرار داده ایم. این تحلیل شکاف از طریق مدل ارئه شده ما، صورت می گیرد، و خروجی آن طراحی کارت امتیازی جدیدی مطابق با تکنولوژی روز باشد. برای رسیدن به اهداف تعیین شده یک مدل Y مانند؛ ارائه می شود و مبنای انتقال به وضعیت آینده آن نیز متدولوژی[3] EAP و تحلیل استراتژیک نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید از چهار وجه استراتژیکی، سازمانی، مدیریتی و عملیاتی می باشد .

کلمات کلیدی :

1- برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات ،2- رایانش ابری ،3- سیستم های اطلاعاتی سازمان ،

4 – برنامه ریزی منابع سازمان ابری

فهرست رئوس مطالب

1                                        فصل اول (مقدمه و کلیات تحقیق)                 1

1  مقدمه                                                                                             2

2  ضرورت و اهمیت موضوع                                                   2

3  هدف از تحقیق                                                                             3

4  پرسشها و فرضیات تحقیق                                                4

5  مدل مفهومی تحقیق                                                                   5

6  محتوای تحقیق در فصول آینده                                                                 5

2                                         فصل دوم (ادبیات و پیشینه تحقیق)           7

1  مقدمه                                                                               8

2  سیستم های اطلاعاتی                                            8

2.2.1نسل اول: نرم افزارهای سنتی و قدیمی                                8

2.2.2نسل دوم : سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان –  ERP            9

2.2.3نسل سوم : سیستمهای مدیریت گردش کار – WFM               9

2.2.4نسل چهارم : سیستمهای مدیریت فرایندهای كسب و كار BPMS –     10

2.2.5عمده مشكلات سازمان ها  قبل از سیستم های اطلاعاتی 11

2.2.6مزایای عمده استفاده از سیستم های اطلاعاتی سازمان         12

2.2.7مهمترین دلایل شکست پیاده سازی سیستمهای اطلاعاتی سازمان        13

2.2.8چارچوب چرخه حیات سیستمهای اطلاعاتی سازمان             14

3  برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP)                                                       15

2.3.1تعریف ERP                                                                   15

2.3.2تاریخچه و سیر تحولات سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان(ERP)  15

2.3.2.1مرحله اول : یکپارچه سازی تولید                                   17

2.3.2.2مرحله دوم : یکپارچه سازی سازمان                                19

2.3.2.3مرحله سوم:یکپارچه سازی با هدف مشتری مداری    20

2.3.2.4مرحلۀ چهارم: یکپارچه سازی بین سازمانی               21

2.3.3بررسی راهبرد های استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان 23

4  برنامه ریزی استراتژیک                                                        25

2.4.1برنامه ریزی                                                                   25

2.4.2برنامه ریزی و تغییر                                                        25

2.4.3استراتژی                                                                       25

2.4.4برنامه ریزی راهبردی                                                         26

2.4.5مدیریت استراتژیک                                                               27

2.4.5.1مراحل مدیریت استراتژیک                                                         27

2.4.5.2مزایای مدیریت استراتژیک                                                      28

2.4.5.3ویژگی های مدیریت استراتژیک                                              28

2.4.5.4تأثیرات مدیریت استراتژیک بر عملکرد سازمان    29

2.4.5.5نحوه تکامل مدیریت استراتژیک                                           29

2.4.6برنامه ریزی استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات           30

2.4.7تعریف برنامه ریزی استراتژیک سیستم ها و فناوری اطلاعات        31

2.4.8مراحل كلی برنامه ریزی استراتژیک سیستمهای اطلاعاتی       32

2.4.9روش های تحلیل استراتژی                                    32

2.4.9.1تحلیل  swot                             34

2.4.9.2مدل x                                            34

2.4.9.3هدایت کسب و کار                    34

2.4.9.4استراتژی بازار                                    34

2.4.9.5نیروهای رقابتی                                              35

 

 

2.4.9.6تحلیل سبد محصولات                                            35

2.4.9.7تحلیل محیطی                                                            36

2.4.9.8تحلیل دانش                                                               36

2.4.10مقدمه ای بر ارزیابی متوازن                                 37

2.4.10.1دیدگاه مالی                                                              39

2.4.10.2دیدگاه مشتری                                                40

2.4.10.3دیدگاه فرایندهای داخلی                                           40

2.4.10.4دیدگاه یادگیری و رشد کارکنان                                     41

2.4.11مدل مدیریت استراتژیک مبنا                                    42

2.4.12مدل برنامه ریزی استراتژیک Y                        54

2.4.13متدولوژی برنامه ریزی معماری سازمانی (EAP)        58

5  مفاهیم مورد استفاده در پردازشات ابری(رایانش ابری) 64

2.5.1محاسبات تورین (شبکه ای) Grid Computing                                 64

2.5.1.1مزایای محاسبات تورین                                                              64

2.5.1.2اصول هسته محاسبات تورین                                                      65

2.5.2معماری سرویس گرا                                                                  66

2.5.3رایانش ابری                                                                            67

2.5.3.1تعریف محاسبات ابرین                                                                 68

2.5.3.2سیر تکامل سبک های محاسباتی                                              69

2.5.3.3برخی دلایل انتخاب محاسبات ابرین                                   70

2.5.3.4اهداف محاسبات ابرین                                                        71

2.5.3.5مدل های تحویل سرویس (آناتومی ابر)                          74

2.5.3.6مدل های استقرار                                         77

2.5.3.6.1     ابر خصوصی Private                                                                    77

2.5.3.6.2    ابر عمومی Public                                                                       78

2.5.3.6.3    ابر ترکیبی Hybrid                                                                   78

2.5.3.6.4    ابر انجمنی Community                                                           78

2.5.3.6.5ابر خاص-منظوره Special Purpose                                              78

2.5.3.7سرویس دهنده گان اصلی                                                              79

2.5.3.7.1      IaaS                                                                        79

2.5.3.7.2      PaaS                                                                    80

2.5.3.7.3      SaaS                                                                    81

3                             فصل سوم (روش تحقیق)                                  82

1  مقدمه                                                                                  83

2  نگاه کلی                                                                              83

3  ماهیت مدل CloudERP                                                                         85

3.3.1بررسی شرایط ERP در رابطه با ابر                                                        85

3.3.2چند سوال اساسی در رابطه با انتقال سیستم های ERP به محیط ابر  87

3.3.2.1عوامل مهم در انتقال سیستم های ERP به محیط ابر چه مواردی هستند ؟                 87

3.3.2.2محل فیزیکی ذخیره ی داده های سیستم ERP ،چگونه می باشد و شرایط ایجاد اعتماد متقابل بین ارائه دهنده خدمات ابری و مشتری(کاربر)چگونه است ؟                      88

3.3.2.3مدل چرخه حیات ERP  و  CloudERPبا نگاه فرایندی     93

3.3.2.4ارائه سیستم ERP بر اساس مدل نرم افزار به عنوان سرویس ، چگونه …؟         94

3.3.2.5چالش های مطرح  برای ارائه ERP از طریق ابر،چه مواردی هستند ؟                                    95

3.3.3انواع پلتفرم های Cloud ERP  (در رابطه با انتقال سیستم های اطلاعاتی)                                     96

3.3.4دلایل استفاده از Saas در رابطه با انتقال IT/IS  و ERP به Cloud            98

4  ارائه متدولوژی مناسب                                                                           100

3.4.1مراحل و قسمت های مختلف مدل پیشنهادی                        101

4      فصل چهارم (محاسبات و یافته های تحقیق)        109

1  مطالعه موردی– شرکت پست جمهوری اسلامی ایران                   110

2  آشنایی با روند سیرمرسولات پستی                                                   111

4.2.1مرحله قبول                                                                                           111

4.2.2مرحله تجزیه و آماده سازی                                                                         112

4.2.3مرحله رھسپاری و حمل و نقل                                                                       112

4.2.4مرحله توزیع                                                                                          112

3  بررسی مدل پیشهادی در شرکت پست ( مطالعه موردی )       113

4.3.1توصیف وضعیت فعلی                                                                    113

4.3.2معماری سیستم ها و تکنولوژی وضع موجود( سرویس رهگیری مرسولات پستی) :              125

4.3.2.1سیستم قبول(معرفی نرم افزارجامع دفترپستی)    125

4.3.2.2سیستم های رهگیری مرسولات                                                   127

4.3.2.3سیستم های نمایش عملکرد سیستم رهگیری                  130

4.3.2.4نمایش شماتیک ارسال اطلاعات سرور مراکز استان ها و سرور های شهرستان         133

4  بیان خصوصیات مدل پیشنهادی و ارزیابی مدل پیشنهادی  147

5                                             فصل پنجم (نتیجه گیری و پیشنهادات) 158

1  خلاصه تحقیق                                                                      159

2  بررسی مزایای رهیافت پیشنهادی                                                     159

3  محدودیتها و زوایای پوشش داده نشده                                         160

4  اقدامات آتی                                                                      161

6                           پیوست –  منابع و مآخذ                                               162

 

1            مقدمه

در این بخش به شرح کلیات تحقیق پرداخته می شود تا ایجاد ذهنیتی درست از موضوع تحقیق و چارچوب مورد نظر ، اهمیت آن و روش تحقیق ایجاد شود. از این رو در ادامه ، ابتدا به توجیه ضرورت انجام تحقیق خواهیم پرداخت سپس به بیان مسئله تحقیق می پردازیم و اهداف پیش رو را مشخص خواهیم کرد . معرفی روش پژوهش و تکنیک های اجرایی( مدل مفهومی تحقیق ) بخش بعدی این فصل خواهد بود و نهایتاَ به شرح مراحلی که در فصول آتی طی خواهیم کرد می پردازیم .

2            ضرورت و اهمیت موضوع

سیستم های سازمانی بواسطه طبیعتی كه در آنها نهفته است، منطق خاص خود را بر استراتژیها، سازمان و فرهنگ آن حاكم می كنند . با وجود اینكه ممكن است در برخی موارد ، مجز ا بودن برخی از واحدها ی سازمانی مقبول مدیران باشد، اما ا ین سیستم ها، سازمان را به سمت یكپارچگی هر چه بیشتر از لحاظ اطلاعاتی سوق می دهند . از سوی دیگر این سیستم ها، اجرای فرایندهای عمومی را به سازمان دیكته می كنند، درحالیكه ممكن است اجرای برخی از فرایندها بصورت خاص برای سازمان، مزیت های رقابتی خاصی ایجاد كرده باشد.

اگر سازمانی بدون توجه داشتن به الزامات سازمانی و تجاری اقدام به پیاده سازی سیستم های سازمانی نماید، رویای یكپارچگی اطلاعات برای آن تبدیل به كابوسی دردناك خواهد شد . ممكن است منطق سیستم با منطق كسب وكار سازمان در تعارض باشد كه این موضوع منجر به صرف هزینه و زمان زیاد و از دست رفتن مزایای رقابتی سازمان شده و یا اینكه تبدیل به وزنه ای سنگین بر پای سازمان برا ی حركت آن به سمت جلو گردد . با وجود مزایای متعددی كه پیاده سازی سیستم های سازمانی به همراه دارند ، اما ریسك پیاده سازی آنها نیز بالاست و مدیرانی كه تصمیم به اجرای چنین سیستمی در سازمان خود دارند، باید توجه داشته باشند كه شیفتگی نسبت به مزیتهای این سیستم ها مانع از توجه به مخاطرات همراه آنها نشود.

درنتیجه هر سازمان نیازمند پیاده سازی سیستمهای سازمانی بر اساس شرایط خاص خود خواهد بود، که مبنای انجام آن، داشتن برنامه ریزی مدون در جهت اهداف کسب و کار می باشد .

برای انجام این برنامه ریزی، باید پیشینه و شرایط تکامل برنامه ریزی را در نظر بگیریم. در روند تکامل برنامه ریزی استراتژیک ، پس از پیدایش ابعاد مختلف برنامه ریزی در همه زمینه ها، نیاز به برنامه ریزی در جهت سازمان دهی فعالیت های مرتبط با فناوری اطلاعات احساس شد، متعاقب با آن ، مبحث برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی و به دنبال آن برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی شکل گرفت. در این نوع برنامه ریزی به تدوین آرمان ها ، اهداف بلند مدت و کوتاه مدت ، نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدید های سازمان در زمینه فناوری اطلاعات پرداخته می شود. از این طریق می توان تصویر روشنی از جهت گیری سازمان در زمینه فناوری اطلاعات کسب کرد ونیز می توان سیستم های اطلاعاتی را به گونه ای توسعه داد، تا اهداف سازمان را به طور کامل برآورده نمایند.این برنامه ریزی تمامی جنبه های فناوری اطلاعات شامل سخت افزار،نرم افزار ،نیروی انسانی و ارتباطات را در بر می گیرد.

در زمان فعلی و با درنظر گرفتن آینده فناوری های مرتبط با سیستم های توزیع شده، و برای دستیابی به سیستم های سازمانی مبتنی بر تکنولوژی های روز، باید شرایط پیاده سازی سیستم های سازمانی مبتنی بر ابر، و برنامه های استراتژیک سازمان ها را که قابلیت اجرایی دارند، تواما مورد بررسی و پژوهش قرار داد.

 3           هدف از تحقیق

استفاده از ERP در ظرف مدت این چند سال به طور ریشه ای دچار تغییرات شده است و امروزه ERP می تواند برای هر نوع شرکتی در هر شاخه کاری راه حل ارائه دهد.ERP ابری به منظور گسترش و کنترل برنامه ریزی منابع سازمانی راهی ساده است که سازمان ها دیگر نیاز به تحمل هزینه های مربوط به سرور های اضافی و دیگر هزینه های وابسته به آن نیستند. نرم افزار به عنوان سرویس (Software as a Service) در حال حاضر یکی از رایج ترین و نیرومند ترین نوع از سرویس های رایانش ابری می باشد . ERP با بهره گرفتن از Saas ،سازمان های کوچکتر با بودجه محدود را قادر می سازد تا بتوانند با دسترسی به این فناوری راهی برای مدیریت مالی ،انعطاف پذیری بالا در مقابل تغییرات،مقیاس پذیری بیشتر،کارایی بالاتر و قابلیت دسترسی بهتر و از طرفی نگهداری کمتر پیدا کنند[1] .

برای بررسی شرایط لازم جهت انتقال سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان به تکنولوژی رایانش ابری ، از ابزار برنامه ریزی استراتژیک استفاده می نماییم و به همین دلیل،یکی از نتایج کلی این پژوهش ارائه مدلی جهت سهولت استخراج استراتژی های جدید بر اساس انطباق تکنولوژی های روز  بر منابع سازمان می باشد .

 همچنین لازمه این گونه تحقیقات وجود یک مطالعه موردی می باشد،که برای این منظور ساختار فناوری اطلاعات شرکت پست مد نظر قرار گرفته است،که اصلاح ساختار استراتژیک این شرکت(در رابطه با تکنولوژی های جدید) به عنوان یکی از شرکت های تابعه وزارت فناوری اطلاعات ایران، می تواند قدمی موثر در کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری از منابع سازمان باشد . با بررسی های آینده بر روی توسعه این پژوهش ، دستیابی به استانداردی جهت سازمان های مشابه در ایران، محقق خواهد شد .

 4            پرسشها و فرضیات تحقیق

• سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان ، بسته های نرم افزاری از پیش طراحی شده و از پیش مهندسی شده ای هستند كه برای پردازش تعاملات اطلاعاتی درون سازمان و تسهیل یكپارچگی اطلاعات به منظور برنامه ریزی بهتر و پاسخگویی سریعتر به نیازهای مشتریان طراحی شده اند.[14]

پردازش(رایانش) ابری ، به برنامه ها و سرویس هایی اشاره دارد،که در یک شبکه توزیع شده اجرا می شوند و از منابع مجازی استفاده می کنند،همچنین از طریق پروتکل های رایج اینترنت و استاندارد های شبکه قابل دسترسی می باشند.[2]

برنامه ریزی سیستم های کسب وکار ، یک روش ساخت یافته یا یک متدولوژی برای برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی سازمان هاست که جهت گیری سازمان ها را در کوتاه مدت و بلند مدت در مورد سیستم های اطلاعاتی ترسیم می کند[]

• سایت اصلی شرکت پست ، قابلیت اتصال و اشتراک گذاری منابع پردازشی به شبکه ملی ارتباطات را دارد .
• قابلیت انطباق محاسبات ابری روی منابع سازمان(شرکت پست)،وجود داردد .

5            مدل مفهومی تحقیق

1-2. بیان مسئله…………………………………………………………………………………………….7
1-3.ضرورت واهمیت موضوع………………………………………………………………12
1-4. هدف اصلی………………………………………………………………………….16
فصل دوم : بررسی متون ومطالعات دیگران دراین زمینه
بخش اول: معرفی زیتونهای کشت شده درایران
2-1-1. تاریخچه………………………………………………………………………………………..19
2-1-2. مناطق مهم کشت زیتون درایران……………………………………………………………………..21
2-1-3. طبقه بندی ارقام زیتون………………………………………………………………………………..25
2-1-3-1. طبقه بندی زیتونهای خوراکی مطابق با استاندارد Codex از لحاظ درجه رسیدگی میوه تازه……….25
2-1-3-2. طبقه بندی زیتونهای خوراکی مطابق با استاندارد Codex براساس روش تهیه وآماده سازی برای تجارت……26
2-1-3-3. طبقه بندی زیتونهای خوراکی مطابق با استاندارد Codexبراساس روش ارائه ………………………..27
2-1-3-4. طبقه بندی تجاری زیتونهای خوراکی مطابق با استاندارد Codex  …………………………………………..28
2-1-3-5. طبقه بندی زیتونها مطابق با استانداردCodex براساس سایز واندازه…………………………………..29
2-1-3-6…………………………………………………29
2-1- 4 . ارقام زیتون درایران…………………………………………..29
2-1- 5 . گیاه شناسی زیتون…………………………………33
2-1- 5-1. ویژگیهای فیزیکی زیتون…………………………………………………33
2-1- 5- 2. سطح کربوهیدرات درگوشت میوه زیتون………………………………………35
2-1-5-3. ترکیبات فنولیک میوه خام زیتون……………………………………………36
2-1- 5-4. سطح پروتئین درمیوه خام زیتون………………………………………..39
2-1- 5- 5. رنگدانه گوشت میوه زیتون………………………………………………….39
2-1- 5- 6.مواد معدنی زیتون………………………………………………………………..40
2-1- 5-7.ویتامینهای زیتون…………………………………………………………………..40
2-1-6.شرایط اقلیمی مناسب جهت کشت زیتون……………………………………40
2-1-6-1.دما وشرایط آب وهوا…………………………………………………………………….40
2-1-6-2. رطوبت………………………………………………………………………………………42
2-1-6-3. ارتفاع از سطح دریا………………………………………………………………………42
2-1-6-4. انطباق باخاک…………………………………………………………………………………..43
2-1-6-5. کشت…………………………………………………………………………………………..47
2-1-6-6. نیاز آبی زیتون………………………………………………………………………………………..48
بخش دوم : فلزات
2-2-1. فلزات ……………………………………………………52
بخش سوم : فلزات سنگین
2-3-1. فلزات سنگین…………………………………………………..55
2-3-2. مکانیسم جذب فلزات سنگین توسط گیاهان………………………………………….56
2-3-3. مکانیسم تاثیر فلزات سنگین بربدن انسان……………………………………………57
2-3-3-1. راه های ورود مواد شیمیایی وفلزات سنگین به بدن انسان…………………………………60
2-3-3-2. توزیع وانتشار…………………………………………………………………………………..61
2-3-3-3. دفع………………………………………………………………………………………………………..61
2-3-3-4. ذخیره سازی………………………………………………………………………………………62
بخش چهارم: سرب
2-4-1. معرفی واثرات آن…………………………………………………………………………..64
2-4-2 . خواص سرب…………………………………………………………………………65
2-4-3 . ایزوتوپهای سرب……………………………………………………………………66
2-4-4. راه های ورود سرب به بدن…………………………………………….66
2-4-5. مسمومیت با سرب………………………………………………………………..67
2-4-6. اثرات کبدی وعصبی سرب………………………………………………..67
2-4-7. اثرات ژنوتوکسیک سرب…………………………………………………………67
2-4-8. اثرات سرطانزایی سرب………………………………………………………..68
2-4-9. اثرات سرب بر استخوان……………………………………………………………68
2-4-10 . اثرات سرب برقلب ورگهای خونی………………………………………….68
2-4-11. اثرات کلیوی سرب………………………………………………………………..69
2-4-12. اثرات گوارشی سرب……………………………………………………….69
2-4-13. اثرات خونی سرب……………………………………………………….69
2-4-14. اثرات تولید مثلی سرب……………………………………………….70
2-4-15. پایش بیولوزیک………………………………………………..71
بخش پنجم: کادمیوم
2-5-1. معرفی……………………………………………………………………..74
2-5-2. خواص کادمیوم……………………………………………………………..75
2-5-3. اثرات کادمیوم برسلامتی…………………………………………………76
2-5-4. تستهای تشخیص کادمیوم………………………………………………….77
2-5-6. استانداردهای بهداشتی کادمیوم………………………………………….78
2-5-7. استانداردهای Codex کادمیوم…………………………………………………..79
2-6-1. بررسی مطالعات انجام شده در زمینه ی اندازه گیری فلزات سنگین درزیتون……………………………81

 

فصل سوم : مواد وروشها
بخش اول: اصول ومبانی کار
3-1-1. تاریخچه وانواع روشها…………………………………………………………….88
3-1-2. طیف سنجی جذب اتمی (AAS)……………………………………………………………89
3-1-2-1. طیف سنجی جذب اتمی شعله( FAAS)…………………………………………91
3-1-2-2. طیف سنجی جذب اتمی کوره گرافیتی (GFAAS)……………………..92
3-1-3. طیف سنجی نشر نوری القایی پلاسما (ICP-OES) …………………………………93
3-1-4. طیف سنجی جرمی القایی پلاسما (ICP-MS)……………………………………..95
3-1-5. طیف سنجی نشر اتمی (AES)………………………………………………96
3-1-6. طیف سنجی جرمی……………………………………………………………….96
3-1-7. طیف سنجی فلوئورسانس………………………………………………………….97
3-1-8. مواد موردنیاز……………………………………………………………98
3-1-9. تجهیزات مورد نیاز………………………………………………………………..98
3-1-10 . لوازم مورد نیاز……………………………………………………………..99
بخش دوم :روش کار
3-2-1. جمع آوری نمونه های زیتون………………………………………….101
3-2-2. تهیه ی محلولها…………………………………………………………….101
3-2-3 . تهیه ی استانداردها………………………………………………….102
3-2-4. آماده سازی نمونه ها برای اندازه گیری سرب وکادمیوم………………………………103
3-2-5. تعیین مقادیر سرب نمونه ها با بهره گرفتن از دستگاه جذب اتمی…………105
3-2-6. اندازه گیری میزان سرب موجود در نمونه ها………………………………………106
3-2-7. اندازه گیری میزان کادمیوم موجود در نمونه ها………………………………………107
3-2-8. منحنی کالیبراسیون رسم شده توسط دستگاه جهت خواندن میزان سرب وکادمیوم………………..108
فصل چهارم : نتایج
4-1. سطح سرب وکادمیوم در زیتون سبز……………………………………………….110
4-1-1. نتایج حاصل از اندازه گیری میزان سرب وکادمیوم درنمونه های علی آباد استان گیلان (شهریور 1392)…………..110
4-1-2. نتایج حاصل از اندازه گیری میزان سرب وکادمیوم درنمونه های طارم استان زنجان(شهریور 1392)….112
4-2. میانگین کل غلظت سرب وکادمیوم در زیتونهای سبز طارم استان زنجان وعلی آباد گیلان(شهریور 1392)….114
4-3. بیشینه وکمینه میزان سرب وکادمیوم در نمونه های زیتون علی آباد گیلان در شهریور سال1392…..115
4-4 . بیشینه وکمینه میزان سرب وکادمیوم در نمونه های زیتون طارم استان زنجان در شهریور سال 1392….115
4-5 مقایسه ی میزان آلاینده های سرب وکادمیوم درنمونه زیتونهای سبز علی آباد استان گیلان(شهریور 1392)…..117
4-6. مقایسه ی میزان آلاینده های سرب وکادمیوم درنمونه زیتونهای سبزطارم استان زنجان(شهریور 1392)…118
4-7 . مقایسه ی میزان آلاینده های سرب وکادمیوم درنمونه زیتونهای سبز علی آباد استان گیلان و طارم زنجان با حد مجاز استانداردهای FDA & US EPA.119
4-8 . مقایسه ی میانگین آلاینده های سرب وکادمیوم درنمونه زیتونهای سبز علی آباد گیلان و طارم زنجان(شهریور 1392)……123
4-9. مقایسه ی میانگین آلاینده های سرب وکادمیوم درنمونه زیتونهای سبز علی آباد گیلان و طارم زنجان با حد مجاز استانداردهای FDA & US EPA..125
4-10. درصد نمونه های دارای آلاینده سرب وکادمیوم…..126
فصل پنجم : بحث وپیشنهادات
5-1 . بحث…………………………………………….128
5-2. نتیجه گیری…………………………..130
5-3. پیشنهادات…………………………………………137
منابع………………………………………138
خلاصه انگلیسی…………………….148
ضمائم………………….149
خلاصه فارسی
زیتون با نام علمی Olea europaea.L بومی مناطق مدیترانه است(33) واین منطقه به تنهایی 99% تولید و87% مصرف روغن زیتون جهان را دربر می گیرد(74). زیتون یکی از مهمترین محصولات کشاورزی است.با توجه به درصد بالا وکیفیت مطلوب روغن آن وفواید این میوه وروغن حاصله ازآن و با عنایت به این مسئله که سرانه مصرف زیتون در ایران 160 گرم درسال است افزایش سطح زیر کشت و توسعه ی کشت زیتون  یکی از پروژه های مهم در ایران می باشد(57).
برای ارزیابی میزان سرب وکادمیوم حدود 200 نمونه زیتون سبز با هسته را از 20 باغ در علی آباد استان گیلان وطارم استان زنجان که از جمله قطبهای مهم کشت زیتون در ایران می باشند  به طور تصادفی جمع آوری نمودیم.تجزیه وتحلیل با توجه به پروتکل استاندارد بین المللی توسط روش هضم مرطوب ( با بهره گرفتن از (HNO3  ، HCLO4 ، H2SO4  (3 : 3 :2 ) و H2O2 ) انجام شده وتمامی اقدامات احتیاطی لازم برای جلوگیری از هر گونه آلودگی ممکن نیز صورت پذیرفته است.نمونه ها به روش هضم اسیدی با بهره گرفتن از دستگاه طیف سنج اتمی مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان سطح سرب وکادمیوم در تمامی نمونه های مورد آنالیز بالاتر از حد قابل قبول استانداردهای FDA و EPA بودند . به طوریکه متوسط میزان سرب درزیتونهای منطقه طارم بیشتر از علی آباد ومتوسط میزان کادمیوم درمنطقه علی آباد بالاتر از طارم بوده است.
با توجه به بالا بودن مقدار فلزات سنگین درزیتون ، لازم است که کنترل بیشتری درمقدار کود وسموم انجام گیرد واز ورود منابع آلوده کننده آب وخاک مزارع جلوگیری شود وهمچنین باغات کشت زیتون درفاصله هر چه بیشتر از جاده ها ومعادن فلزات سنگین قرار گیرند.
کلید واژگان : زیتون سبز ، فلزات سنگین ،دستگاه طیف سنجی جذب اتمی ، زنجان ،گیلان
مقدمه
زیتون از جمله درختانی است که فواید چندگانه داردوتقریبا” تمام بخشهای آن مورد استفاده قرار              می گیرد.محصولات اصلی آن شامل روغن زیتون وکنسرو آن می باشد(98). میوه زیتون ومحصولات آن متعلق به گروهی از مواد غذایی هستند که اصطلاحا”عملگر[1]خوانده می شوند.این به دلیل ترکیبات فنولیک زیتون بوده که داری خواص آنتی اکسیدانی ،آنتی موتاژنیک، ضد سرطانی وآنتی گلایسمیک می باشند(9). یافته های باستان شناسی نشان می دهد که کاشت زیتون درایران به 2000 سال پیش برمی گردد(85).در حال حاضر زیتونها به طور عمده درشمال ایران که از لحاظ شرایط آب وهوایی مشابه مدیترانه است کشت می شوند. در10 سال گذشته درختان زیتون بسیاری درایران کاشته شد(84). بنابه گزارش FAO درسال 2009 سطح زیر کشت زیتون درایران به 31.114 هکتار با تولید نسبی 40.025 تن درسال رسید) 97 ).ارقام کشت شده زیتون درایران در استانهای گیلان ،زنجان، قزوین ، گلستان دراستانهای شمالی وخوزستان وفارس در استانهای جنوبی توزیع شده اند(94) .به دلیل اینکه کیفیت روغنهای حاصله از زیتونهای کشت شده درجنوب ایران پایینتر از زیتونهای شمال ایران می باشد از زیتونهای جنوب بیشتر به منظور کنسروی واز زیتونهای منطقه ی شمال ایران عمدتا ” برای تهیه ی روغن استفاده می گردد       (57 ).اما سه استان شمالی کشور (گیلان ، زنجان وقزوین) به عنوان مهمترین مناطق کشت زیتون درایران می باشندوبیش از 85% از تولید زیتون ایران متعلق به این مناطق است(85) .تنوع ژنتیکی دراکثر گونه های گیاهی به مرور زمان روند فرسایشی نشان می دهد، درحالیکه درزیتون چیزی به نام فرسایش ژنتیکی مفهوم نداردواین رمز قدرت سازگاری بالای زیتون با شرایط متنوع محیطی است    (26 ).
علاوه برقدرت سازگاری بالا،کاربرد دومنظوره (روغنی وکنسروی) وخواص درمانی فراوان این گیاه موجب گردیده که سطح زیر کشت زیتون دربرنامه های توسعه کشور قرار گیرد.این برنامه ریزی در حالی صورت می گیرد که هنوز ابهاماتی درطبقه بندی ارقام زیتون ایرانی وجود داردوموجب شده است که یک رقم
تحت عنوان چندین نام [2]ویا چندین رقم تحت عنوان یک نام طبقه بندی شوند[3]. این مشکل در سراسر جهان نیز وجود داردبه طوریکه بیش از 1200 رقم زیتون شناخته شده جهان تحت 3000 اسم مختلف نامگذاری شده اند(29 و30). فراموش شدن اطلاعات باغها ،نامگذاری مجدد ارقام وارداتی ، بی دقتی در نامگذاری درحین تکثیر وخصوصا” استفاده از صفات مورفولوژیک غیر استانداردسبب بروز چنین ابهاماتی شده است(75).  فلزات سنگین درگیاهان ومواد غذایی می تواند یک فاکتور مهم درمسمومیت انسان باشد، با توجه به شیوع بالای بیماری در میان مردم ایران و افزایش گرایش مردم به مصرف زیتون  محتوای کادمیوم وسرب در زیتونهای سبز دو استان گیلان وزنجان که از مناطق مهم تولید زیتون درایران هستند  را مورد بررسی قرار دادیم.
 

• هدف از انجام پایان نامه

زیتون از قدیمی ترین منابع غذایی بشر است که با پیدایش تمدنهای اولیه انسانی استفاده از آن نیز رواج پیدا کرده است.این میوه منبع غنی از مواد مغذی باارزش به همراه خصوصیات درمانی است . وزن تقریبی آن 12- 0.5گرم بوده وشامل ترکیبات فنولیک هیدروفیل(اسید فنولیک، الکلهای فنولیک، فلاوونوئیدها)وترکیبات لیپوفیل همچون کرسول بوده که دارای فعالیت چندگانه بیولوژیکی همچون آنتی اکسیدانی ، ضد سرطانی ، ضدالتهاب ، ضد فشار خون، ضد پلاکت،ملین و….  می باشند.سایر ترکیبات مفید این میوه شامل پکتین  ، اسید های ارگانیک ورنگدانه ها است.روغن بکر زیتون که به طور مکانیکی از   میوه ی آن استخراج می شودبه دلیل وجود مواد مغذی ونقش موثر درسلامتی خصوصا” درجلوگیری ازاختلالات قلبی وعروقی به علت وجود مقادیر بالای اسیدهای چرب غیر اشباع وسایر ترکیبات جزئی مانند فنولیک ها، فیتوسترولها ، توکوفرولها، کاروتنوئیدها، کلروفیل واسکوالن بسیار حائز اهمیت می باشد(43).
نقش زیتون درسلامتی انسان درتمام دنیا شناخته شده است وقابلیت هضم روغن آن نسبت به سایر روغنها بالاتر می باشد.روغن زیتون دارای مقادیر بالای اسید چرب غیراشباع خصوصا” اسید اولئیک است.زیتون وفرآورده های آن در درمان فشار خون بالا ، دیابت،روماتیسم، سنگ صفرا ودرمان زخمها بسیار مفید بوده ومهمتر از همه اینکه از سکته قلبی نیزجلوگیری می کند(71). با توجه به اهمیت فلزات سنگین در زیتون و روغنهای گیاهی به دلیل سمی  وسرطانزا بودن برای انسانها، اثرات روی تغذیه (درطول هضم ومتابولیسم بدن انسان )وباند شدن آنها بابرخی مواد شیمیایی ازجمله اکسیژن واثرات کاتالیزوری آنها روی تجزیه هیدروپراکسیدها ، آلدهیدها،کتونها،اسیدها وپراکسیدهاو…. وبادر نظر گرفتن اینکه فلزات سنگینی همچون سرب وکادمیوم به عنوان یک آلاینده واقعی محسوب می شوندودر غلظتهای بسیار کم هم دارای خاصیت سمی واثرات متابولیکی هستند(71)وباعلم به این مطلب که در ایران گرایش مردم به این میوه وفراورده های حاصل از آن به دلیل فواید واثرات مفید برسلامتی افزایش یافته است، مطالعه دراین خصوص راضروری دانستیم و غلظت این عناصر را درزیتونهای سبز طارم استان زنجان وعلی آباد از توابع شهرستان رودبار از استان گیلان که زیتون به میزان فراوان در این مناطق کشت می گرددواز قطبهای مهم تولید زیتون در ایران می باشندرااندازه گیری کرده ومقادیر آن را با استانداردهای تعیین شده جهانی مقایسه نموده ایم . چراکه در استان گیلان سرطان معده شیوع فراوان تری دارد  واین بیماری سالانه جان صدها نفر رابه خطر می اندازد واین استان از نظر فراوانی سرطان معده مقام اول رادر کل کشوربه خود اختصاص داده است (14)وهمچنین بنا به گزارش معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان  ، تقریبا 16 درصداز مرگ و میر ها ، ناشی از بیماری سرطان است که در کشورهای در حال توسعه، این روند افزایش رانشان می دهد . سرطان های سینه و معده به ترتیب در بین زنان و مردان استان زنجان شیوع بیشتری دارد و بر اساس بررسی های انجام گرفته سرطان های سینه و روده بزرگ در بین زنان و سرطان های معده، پوست و پروستات نیز در بین مردان زنجانی شیوع بیشتری دارد . هم اکنون آمار جامع و کاملی از شمار مبتلایان به سرطان در سطح استان زنجان وجود ندارد و فقط طی سالهای 84 تا سال 92 در مجموع 482 بیمار سرطانی ثبت شده است(59).
1-2. بیان مسئله
گیاه زیتون((O.europaea  یکی از قدیمی ترین گیاهان باغبانی مورد استفاده به منظور کنسروی وتولید روغن است(94 )..به دلیل محبوبیت این میوه وروغنهای استخراج شده آن ،مزارع تحت کشت این محصول نه فقط درمدیترانه بلکه در سایر بخشهای جهان خصوصا”آسیای میانه وتاحدی درایران افزایش یافته است. (32 ).
طبق آمار ارائه شده FAO در سال 2009 A.D کشت زیتون درایران 31.114 هکتار ومیزان تولیدی آن 40.025 تن بوده است(97). در 10 سال گذشته کشت زیتون در چندین استان درکشور ایران افزایش یافته است . ارقام مختلف زیتون درایران در استانهای شمالی (گیلان ، زنجان ، گلستان )ودر  استانهای جنوبی (خصوصا”خوزستان وفارس)توزیع شده اند(94) .به طورکلی باغهای قدیمی زیتون اساسا”در شمال ایران قرار دارندوبیش از 85% تولید زیتون ایران متعلق به این مناطق می باشد(85).در دهه ی گذشته بسیاری مزارع جدید دراین مناطق با کشت انواع روغنی ، زرد وماری که رقمهای بومی ایران هستند ایجاد گردید(95).
اگرچه تعداد زیادی ارقام زیتون در ایران رشد می کنند ،اماگزارشات کمی درمورد مورفولوژی وخصوصیات مولکولی آنها وجوددارد(84 ). مصرف سالانه زیتون درجهان تقریبا”2.839.000 تن بوده که از این مقدار سهم ایران 7.000 تن می باشد.به این معنی که هرفرد درجهان سالانه 435 گرم روغن زیتون مصرف                می کنددرحالیکه این رقم برای ایران به 120 گرم برای هر فردکاهش می یابد(استانداردIOS-2009) (32).سرانه مصرف سالانه  زیتون در ایران  درحال حاضربسیار کم وحدود ۱۶۰ گرم می باشد. این در حالی است که درکشورهای مدیترانه(یونان، ایتالیا واسپانیا) متوسط مصرف روزانه زیتون خوراکی حدودا” 8 گرم (2تا3 میوه ) برای فرد است(57). علت این امر را می توان به دلیل  فقر فرهنگی واوضاع اقتصادی مردم کشور دانست..طبق آمارهای منتشر شده، کشورهای حوزه ی مدیترانه که سرانه مصرف زیتون وروغن زیتون بالاتری نسبت به سایر کشورها دارند از سلامت بیشتری برخوردارند.(55 ).  امروزه با پیشرفت درعلم تغذیه وروشن شدن ارزشها واهمیت مصرف زیتون وفرآورده های آن برسلامت انسانها، این میوه بسیار مورد توجه قرار گرفته است(67).در تجارت جهانی مواد غذایی ، بهداشت وسلامت آن بسیار مهم بوده واز نظر آلودگی به انواع میکروارگانیسم ها وسموم مورد ارزیابی قرار می گیرد.