Synergy Test

چکیده

مقدمه و هدف: از سال 1980 گروه‌های جدید آنتی بیوتیکی به نام اکسی ایمنیو سفالوسپورین‌ها که به فعالیت هیدرولیتیک بتالاکتامازها مقاوم بودند برای درمان عفونت‌های باکتری‌های گرم منفی مورد استفاده قرار گرفتند. در اوایل سال 1990 آنزیم بتالاکتاماز وسیع الطیف(ESBLs) تولید شده توسط باکتری‌های گرم منفی، نسبت به سفالوسپورین‌هایی مانند سفتازیدیم و سفوتاکسیم مقاومت نشان دادند که مقاومت نسبت به سفوتاکسیم بیش از سفتازیدیم بود. با توجه به اینکه مقاومت در گونه‌های باکتریایی انتروباکتریاسه به واسطه داشتن ESBLs در برابر آنتی بیوتیک‌ها رو به افزایش بوده و در کشورها، مناطق و حتی بیمارستان‌های مختلف شیوع آن‌ ها متفاوت می باشد بر آن شدیم تا شیوع این آنزیم را در نمونه‌های جمع آوری شده از بیمارستان‌های آموزشی یزد با بهره گرفتن از روش Double Disk Synergy Test بررسی کنیم.

مواد و روش‌ها: جامعه مورد بررسی سویه‌های کلبسیلا پنمونیه به دست آمده از بیماران بستری در بیمارستان‌های دانشگاهی استان یزد در اسفند  91 تا اسفند  92می باشد. این مطالعه از نوع مطالعه ای توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی می باشد و ایزوله‌های کلبسیلا پنمونیه با بهره گرفتن از آزمایشات متداول بیوشیمیایی تعیین هویت گردیده و سنجش حساسیت به آنتی بیوتیک‌ها به روش دیسک دیفیوژن انجام شده و جهت تایید وجود آنزیم ESBLs  در سویه‌ها از روش Double Disk Synergy Test   استفاده شد.

نتایج: در این مطالعه 118 ایزوله کلبسیلا پنمونیه مورد بررسی قرار گرفت. 38 نمونه(2/32 درصد) از کل ایزوله ها مولد ESBLs بودند. فراوانی ایزوله های کلبسیلا پنمونیه تولید کننده ESBLs بترتیب در در نمونه‌های ادراری(7/27 درصد)، زخم و خون و کاتتر(8/23 درصد) و  ترشحات( گوش و حلق وبینی و ریه و CSF) و خلط (9/46 درصد) به دست آمد.

بیشترین شیوع ESBLs در بخش مراقبت های ویژه (39.1 درصد) بود.

بین بازه های سنی ، جنس، نوع نمونه  و نوع بخش باتولید ESBLs توسط ایزوله های کلبسیلا پنمونیه  ارتباط معنی داری وجود نداشت (P.value> 0.05).

سویه‌های کلبسیلا پنمونیه بیشترین مقاومت را به ترتیب نسبت به آمپی سیلین (4/92 درصد)، سفوتاکسیم(2/60 درصد ) و کوتریموکسازول (1/55 درصد) نشان دادند. همچنین بیشترین حساسیت سویه‌های کلبسیلا پنمونیه نسبت به آنتی بیوتیک‌های ایمی پنم (1/77 درصد)، پیپراسیلین (5/69 درصد) و سیپروفلوکساسین(1/66 درصد) بود. وضعیت مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها با  0.000=P-Value معنا دار بود.

نتیجه گیری: در این مطالعه بین سن و جنس و نوع بخش با فراوانی آنزیم ESBLs ارتباط معناداری یافت نشد. بیشترین شیوع این آنزیم در ترشحات گوش و حلق وبینی به دست آمد و بیشترین شیوع ESBLs در بخش مراقبت های ویژه (39.1 درصد) بود.

بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی به ترتیب به آمپی سیلین ، سفوتاکسیم و کوتریموکسازول و بیشترین حساسیت به ایمی پنم ، پیپراسیلین و سیپروفلوکساسین داشتند. با توجه به نتایج بدست امده و مقاومت زیاد این ایزوله ها پیشنهاد می گردد به غیر از موارد اورژانسی قبل از استفاده از آنتی بیوتیک، سنجش حساسیت آنتی بیوتیکی انجام شود و تشخیص وجود این آنزیم ها در ازمایشگاه های طبی رایج گردد.

واژه‌های کلیدی: کلبسیلا پنمونیه ، مقاومت آنتی بیوتیکی ، بتالاکتاماز وسیع الطیف(ESBLs)

Abbrivations

ESBLs: Extended Spectrum Beta Lactamases

ICU: Intensive Care Unit

AG-NB: Aerobic Gram Negative Bacillus

PBPS: Penicillin Binding Proteins

EMB: Eosin-Methylene blue agar

SIM: SH2-Indol Motility

TSI: Triple Sugar Iron Agar

MR-VP: Methyl Red-voges Prokouer Medium

MRSA: Methicillin resistant staphylococcus

PBP: Penicillin Binding Protein

ICU: Intensive Care Unit

KDa: Kilo Daltone

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

فصل اول: مقدمه و مروری بر مطالعات مشابه. 1

1-1- انتروباکتریاسه. 2

1-2- کلبسیلا.. 2

1-3- تاریخچه. 2

1-4- بیماری زایی کلبسیلا.. 2

1-5- محل میکروب کلبسیلا.. 3

. 5

1-7- تشخیص آزمایشگاهی کلبسیلا پنمونیه. 7

1-8- درمان و پیشگیری کلبسیلا پنمونیه. 8

1-9- طبقه بندی آنتی بیوتیک‌ها 9

1-10- آنتی بیوتیکهای-β  لاکتام. 9

1-11- پنی سیلین‌ها 10

1-12- سفالوسپورین‌ها و سفامایسین‌ها 11

1-13- کارباپنم‌ها 12

1-14- آنتی بیوتیک‌های -β لاکتام دیگر. 13

1-14-1- آنتی بیوتیک‌های -β لاکتام منوسیکلیک…. 13

1-14-1-1- مکانیسم عمل آنتی بیوتیک‌های-β لاکتام. 14

1-14-2- مکانیسم عمل سفالوسپورین‌ها 14

1-14-3- مکانیسم عمل کارباپنم‌ها 15

1-14-4- مکانیسم عمل –β لاکتام‌های منوسیکلیک…. 16

1-14-4-1- مکانیسم مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک‌های–β لاکتام. 16

1-14-4-2- مکانیسم مقاومت نسبت به سفالوسپورین‌ها 17

1-14-4-3- مکانیسم مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک‌های–βلاكتام منوسیکلیک…. 17

1-14-4-4- مکانیسم مقاومت نسبت به کارباپنم‌ها 18

1-14-5- مهار کنندگان  –βلاكتاماز 19

1-14-6- مکانیسم عمل مهار کننده‌های–βلاكتاماز 19

1-14-7- بتالاکتامازهای وسیع الطیف(ESBLs) 20

1-14-7- تاریخچه مختصر بتالاکتامازها 20

1-14-8- انواع بتالاکتامازها 21

1-15- روش تشخیص…. 25

بر مطالعات گذشته. 25

فصل دوم: مواد و روش‌ها 28

2-1- بیان مسئله. 29

2-2- اهداف… 32

2-2-1- اهداف اصلی طرح.. 32

2-2-2- اهداف ویژه طرح.. 32

2-3- سؤالات و فرضیات… 33

2-4- نوع و روش مطالعه. 33

2-5- روش کار 34

2-5-1- محیط مورد استفاده جهت کشت باکتری.. 34

2-5-2- محیط کشت‌های مورد استفاده جهت تعیین هویت باکتری.. 34

2-5-3- محیط کشت TSI(Triple Sugar iron agar) 37

2-5-4- محیط اوره(Urea agar) 38

2-5-5- محیط کشت مورد استفاده جهت تعیین ESBLs و سنجش حساسیت باکتری‌ها نسبت به آنتی بیوتیک‌ها: 38

2-6- روش اجرای کار 39

2-6-1- جمع آوری نمونه‌ها 39

2-6-2- سنجش حساسیت باکتری نسبت به آنتی بیوتیک‌ها 39

2-7- آنالیز آماری.. 40

2-8- محدودیت و مشکلات اجرایی طرح.. 41

2-9- متغیرها 41

فصل سوم: یافته‌ها 42

3-1- نتایج.. 43

فصل چهارم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات… 66

4-1- بحث… 67

4-2- نتیجه گیری.. 73

4-3- پیشنهادات… 73

Abstract.. 74

فهرست مراجع.. 75

ضمیمه: پرسشنامه. 83

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                                          صفحه

جدول 1-1- سفالوسپورین‌ها 12

جدول 1-2- طبقه بندی انزیم‌های بتالاکتاماز [11] 23

جدول 3-1- فراوانی نسبی آنزیم آنزیم بتالاکتاماز با طیف گسترش یافته در نمونه‌های مورد بررسی به روش Double Disk Synergy Test 49

جدول 3-2- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب نوع نمونه. 50

جدول 3-3- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب نوع بخش…. 51

جدول 3-4- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب سن.. 52

جدول 3-5- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب جنس…. 53

به آنتی بیوتیک‌های مختلف به روش دیسک دیفیوژن  54

جدول 3-7- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به جنتامایسین  55

جدول 3-8- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به کوتیموکسازول  56

جدول 3-9- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به آمپی سیلین  57

جدول 3-10- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به سیپروفلوکساسین  58

جدول 3-11- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به پیپراسیلین  59

جدول 3-12- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به سفوتاکسیم  60

جدول 3-13- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به سفپیم.. 61

جدول 3-14- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به آموکسی سیلین/کلاولانات   62

جدول 3-15- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به سفتازیدیم  63

جدول 3-16- فراوانی نسبی آنزیم ESBLs در نمونه‌های مورد بررسی بر حسب مقاومت به ایمی پنم.. 64

فهرست شكل‌ها

عنوان                                                                                                                          صفحه

شكل 3-1- نتایج آزمایش combination disk جهت تشخیص ESBLs 65

انتروباکتریاسه

انتروباکتریاسه‌ها بزرگترین مجموعه ناهمگون از باسیل‌های گرم منفی در پزشکی می باشند که حدود 40 جنس و 150 گونه از آنها شناسایی شده است. این مجموعه به عنوان قسمتی از فلور نرمال روده ای بیشتر حیوانات و انسان‌ها هستند. این باکتری‌ها در انسان مسئول 30 تا 35 درصد از سپتی سمی‌ها، بیش از 70 درصد از عفونت‌های ادراری و بسیاری از عفونت‌های روده ای می باشند. بعضی از انواع آن‌ ها شامل E.Coli، Klebsiella ، Proteus ، Salmonella و Shigella میباشد. تمامی اعضای گروه انتروباکتریاسه در شرایط هوازی و بی هوازی رشد می‌کنند[1].

1-2- کلبسیلا

کلبسیلا باکتری گرم منفی میله ای شکل، غیر متحرک و دارای کپسول پلی ساکاریدی است که این کپسول تمام سطح سلول را می پوشاند و علیه بسیاری از مکانیسم‌های دفاعی میزبان مقاومت ایجاد می کند. اعضای جنس کلبسیلا دو نوع آنتی ژن لیپو پلی ساکارید (آنتی ژنo ) و پلی ساکارید کپسولی (آنتی ژنk ) رادر سطح سلول‌های خود بیان می‌کنند[2].

1-3- تاریخچه

جنس کلبسیلا عضوی از تیره کلبسیله و از خانواده انتروباکتریاسه است. در قرن 19 این ارگانسیم توسط Edvin klebs کشف شد و به همین خاطر کلبسیلا که برگرفته از اسم این میکروبیولوژیست آلمانی می باشد نام گرفت[2].

1-4- بیماری زایی کلبسیلا

فاکتورهای ویرولانس در گونه‌های کلبسیلا عبارتند از:

1.کپسول

کپسول موجود در کلبسیلا پلی ساکاریدی (cps) است که تمام سطح سلول را می پوشاند و مقاومت باکتری را بر علیه بسیاری از مکانیسم‌های دفاعی میزبان فراهم می کند که از فاگوسیتوز جلوگیری می کند و دارای خاصیت انتی ژنی ضعیفی است و در اتصال باکترها به میزبان نقش دارد .

2.پیلی یا فمبریه

فمبریه‌ها برامدگی‌های روی سطح باکتری هستند که عامل چسبیدن ارگانیسم به دستگاه تنفسی، دستگاه معدی-روده ای و سلول‌های موکوسی سیستم ادراری هستند.

3.سیدروفورها