چکیده ……………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول : کلیات پژوهش …………………………………………………………………………. 2

1-1 بیان مسئله …………………………………………………………………………………… 3

1-2 اهمیت ضرورت تحقیق ……………………………………………………………………. 3

1-3 اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………. 3

1-4 فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………. 4

1-5 محدودیت تحقیق……………………………………………………………………….. 4

1-6 روش تحقیق ……………………………………………………………………………….. 4

فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق و مطالعات انجام شده …………………………………. 5

2-1 مفهوم مالیات ……………………………………………………………………………. 6

2-1-1 انواع مالیات مستقیم ……………………………………………………………… 6

2-1-2 انواع مالیات غیر مستقیم ………………………………………………………… 6

2-2 مفهوم مالیات بر ارزش افزوده ……………………………………………………….. 7

2-3 تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده ……………………………………………………… 10

2-4 انواع مالیات بر ارزش افزوده ……………………………………………………….. 11

2-4-1 مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولید ……………………………………………… 12

2-4-2 مالیات بر ارزش افزوده از نوع درآمد ……………………………………………. 13

2-4-3 مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرف …………………………………………. 13

2-5 ویژگی های مالیات بر ارزش افزوده ……………………………………………….. 14

2-5-1 خودکنترلی…………………………………………………………………………. 14

2-5-2 خنثی بودن……………………………………………………………………….. 15

2-5-3 کارایی مالیات بر ارزش افزوده………………………………………………….. 15

2-5-4 تنازلی بودن…………………………………………………………………….. 16

2-6 روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده ………………………………………….. 16

2-7 نرخ گذاری در مالیات بر ارزش افزوده ……………………………………………… 18

2-7-1 نرخ واحد عمومی و یا نرخ های چندگانه……………………………………… 19

2-7-2 نرخ گذاری صفر…………………………………………………………………… 20

2-7-3 معافیت ها………………………………………………………………………. 20

2-8 آستانه معافیت ………………………………………………………………………. 20

2-9 مقایسه مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر خرده فروشی ……………………. 23

2-10 محاسن مالیات بر ارزش افزوده ………………………………………………….. 24

2-11 معایب اجرای مالیات بر ارزش افزوده …………………………………………… 26

2-12 آثار اقتصادی حاصل از اجرای مالیات بر ارزش افزوده …………………………… 26

2-12-1 اثر درآمدی مالیات بر ارزش افزوده…………………………………………………. 27

2-12-2 اثر قیمتی مالیات بر ارزش افزوده………………………………………………… 27

2-12-3 اثر توزیعی مالیات بر ارزش افزوده………………………………………………… 27

2-13 مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای مختلف …………………………………….. 27

2-14 تحلیلی از تورم و تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر تورم …………………………….. 30

2-14-1 مفهوم تورم ………………………………………………………………………. 30

2-14-2 انواع تورم …………………………………………………………………….. 30

2-14-3 چگونگی تأثیرگذاری مالیات بر ارزش افزوده بر تورم ………………………… 31

2-15 مطالعات تجربی ……………………………………………………………………… 31

2-15-1 مطالعات داخلی …………………………………………………………………. 31

2-15-2 مطالعات خارجی ………………………………………………………………… 33

فصل سوم : ارائه الگو و روش تحقیق ……………………………………………………… 36

3-1 مقدمه …………………………………………………………………………………… 37

3-2 تصریح مدل …………………………………………………………………………….. 37

3-3 مدل سازی در قالب داده های تابلویی ……………………………………………. 40

3-3-1 مزایای استفاده از داده های تابلویی………………………………………………… 40

3-3-2 مدل کلی داده های تابلویی ………………………………………………………… 42

3-3-3 تخمین زننده های GMM …………………………………………………………..

3-3-3-1 روش گشتاورها ………………………………………………………………… 44

3-3-3-2 شرایط گشتاوری ……………………………………………………………… 44

3-3-3-3 روش تخمین گشتاورها …………………………………………………….. 45

3-3-4 تخمین روش تعمیم یافته گشتاورها ……………………………………………….. 45

3-3-4-1 تعریف تخمین زننده GMM……………………………………………………….

3-3-4-2 تخمین ماتریس کواریانس …………………………………………………… 47

3-3-5 مدل داده های ترکیبی پویا ……………………………………………………… 47

3-3-6 آزمون ریشه واحد و داده های تابلویی ……………………………………………… 51

3-3-7 آزمون لوین و لین – چو (LLC) ……………………………………………………. 51

فصل چهارم : توصیف داده ها و برآورد الگو …………………………………………….. 53

4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………. 54

4-2 توصیف داده ها ……………………………………………………………………… 54

4-3 آزمون ریشه واحد داده های تابلویی…………………………………………….. 66

4-4 برآورد الگو و ارائه نتایج …………………………………………………………… 67

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهاد ها………………………………………………. 70

5-1 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………. 71

5-2 پیشنهادها ………………………………………………………………………… 71

منابع ……………………………………………………………………………………. 72

فارسی …………………………………………………………………………….. 72

انگلیسی ……………………………………………………………………………. 74

پیوست ها ……………………………………………………………………………. 75

چکیده:

امروزه اکثر جوامع با معضل تورم درگیر می باشند چرا که آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی آن به اشکال مختلف ظاهر می شود. با توجه به اینکه در بلند مدت هیچ واحد اقتصادی از نتایج نامطلوب تورم در امان نیست، شناسایی علل تورم و راهکارهای مقابله با آن همواره از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

در پژوهش حاضر اثر مالیات برارزش افزوده بر تورم مورد بررسی قرار می کیرد در این راستا با بهره گرفتن از اطلاعات آماری بیست و سه کشور منتخب طی دوره زمانی 2006-2002 اثر مالیات بر ارزش افزوده به همراه دیگر متغیرهای توضیحی از جمله ثبات سیاسی، تولید ناخالص داخلی سرانه، درجه باز بودن اقتصاد، نسبت نقدینگی به GDP و تورم دوره های قبل بر تورم بررسی می شود.

نتایج حاصل از برآورد الگوها به با روش اقتصادسنجی داده های تابلویی حاکی از آن است که مالیات بر ارزش افزوده اثر مثبت و معنی داری بر تورم به همراه دارد. همچنین اثر ثبات سیاسی ، درجه باز بودن اقتصاداثرمنفی برتورم دارند و نسبت نقدینگی به GDP و تورم دوره های اثرمثبت برتورم دارند که مطابق نتایج مطالعات تجربی قبل حاصل شده است.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- بیان مسئله

 نظام مالیاتی به طور کلی از دو جزء قوانین و مقررات مالیاتی و نظام اجرایی تشکیل شده است. نظام مالیاتی می بایست با توجه به تغییرات اقتصادی از انعطاف پذیری لازم برخوردار باشد نتایچ بررسی های انجام گرفته در زمینه مالیات ها حاکی از آن است که در اغلب کشورها عملکرد نظام مالیاتی از کارایی لازم برخوردار نمی باشد و انجام برخی اصلاحات در این زمینه ضروری می باشد. در این خصوص مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از راهکارهای اساسی اصلاح نظام مالیاتی مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است.

 هر چند مالیات بر ارزش افزوده به دلیل اثرات اقتصادی مثبت و گسترده بودن پایه مالیاتی آن مورد توجه دولت ها بوده که می تواند دولت را در اجرای سیاست های مالی یاری دهد، اما نگرانی هایی را نیز در جوامع ایجاد نموده است. یکی از این نگرانی ها (( اثرات این نوع از مالیات بر تورم )) می باشد. تورم یکی از مهمترین و اساسی ترین مشکلات اقتصادی جوامع امروزی به شمار می آید که آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی آن به اشکال مختلف ظاهر می شود که: افزایش کسری بودجه دولت، کسری تراز پرداختها، افزایش نابرابری توزیع درآمد، کاهش پس اندازها و… از آن جمله به شمار می آید و با توجه به اینکه در بلند مدت هیچ واحد اقتصادی از نتایج نامطلوب تورم در امان نیست مطالعه حاضر به بررسی رابطه تورم و مالیات بر ارزش افزوده می پردازد.

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

بررسی اثرات اجرای مالیات بر ارزش افزوده همواره از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به اینکه اغلب کشورها با معضل تورم مضمن درگیر می باشند شناسایی علل تورم و راهکارهای مقابله با ان همواره از اهمیت خاصی برخوردار می باشد در این تحقیق با استنفاده از تجربه جهانی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای منتخب ( (OECD به بررسی اثر این مالیات بر تورم پرداخته می شود.

3-1- اهداف تحقیق

هدف تحقیق حاضر بررسی اثر مالیات برارزش افزوده بر تورم می باشد.

4-1- فرضیه پژوهش

فرضیه پژوهش حاضر به شکل زیر می باشد:

اثر مالیات بر ارزش افزوده بر تورم مثبت و معنی داری می باشد.

5-1- محدودیت های تحقیق

محدودیت تحقیق حاضر عدم وجود اطلاعات آماری کامل و منسجم جهت بررسی اثر مالیات برارزش افزوده بر تورم برای مجموعه وسیعی از کشورها می باشد.

6-1- روش تحقیق

در تحقیق حاضر با بهره گرفتن از نرم افزار Eviews و به کارگیری روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی اثر مالیات برارزش افزوده به همراه سایر عوامل، بر متغیر تورم درکشورهای منتخب طی سالهای 2006-2002 بررسی می شود.

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و مطالعات انجام شده

1-2- مفهوم مالیات

مالیات مقدار مبالغی است که شهروندان یک کشور طبق قانون به دولت می پردازند تا در جهت اداره امور کشور، تأمین کالاها و خدمات عمومی و تضمین امنیت و دفاع همگانی و عمران و آبادانی توسط دولت مورد بهره برداری قرار گیرد. مالیات ها را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد :

الف : مالیات های مستقیم              ب : مالیات های غیرمستقیم

مالیات های مستقیم مالیات هایی هستند که بر مبنای درآمد و ثروت افراد حقیقی و حقوقی وضع می شوند و در واقع این نوع مالیات از آنهایی که از امکانات عمومی جامعه بیشتر استفاده می کنند به صورت تصاعدی دریافت می شود در مقابل مالیات های غیرمستقیم مالیات هایی هستند که بر کالاها وضع می شود. این نوع مالیات بر همه مصرف کنندگان کالا یا استفاده کنندگان خدمات تعلق می گیرد که دولت بر آنها مالیات وضع نموده است. [5]

1-1-2-انواع مالیات های مستقیم

مالیات های مستقیم در کشورها به سه گروه تقسیم می شود:

– مالیات بر شرکت ها : که بیشترین سهم را در ترکیب مالیات های مستقیم کشور دارد و به صورت مالیات بر شرکت های دولتی و مالیات بر شرکت های خصوصی وصول می شود.

– مالیات بر درآمد : که به صورت مالیات بر حقوق ( کارکنان بخش خصوصی و دولتی )، مالیات بر مشاغل و مالیات بر مستقلات دریافت می شود.

– مالیات بر ثروت : کمترین سهم را در ترکیب مالیات های مستقیم دارد و به صورت مالیات بر ارث، مالیات بر درآمد اتفاقی، مالیات بر نقل و انتقالات دارایی و سرقفلی، مالیات بر اراضی بایر، مالیات تعاون، مالیات سالیانه املاک وصول می شود.

2-1-2- انواع مالیات های غیرمستقیم

مالیات های غیرمستقیم به دو دسته تقسیم می شود:

– مالیات بر مصرف و فروش : به صورت مالیات بر فروش محصولات تولید داخلی مانند فرآورده های نفتی، مالیات بر فروش فراروده های الکلی صنعتی، مالیات بر فروش نوشابه های غیرالکلی، مالیات بر ماشین، مالیات بر فروش سیگار و … وصول می گردد.

– مالیات بر واردات : مالیاتی است که هنگام واردات کالا و خدمات در مبادی ورودی کشورها بر کالاها و خدمات وضع می شود این مالیات عموماً در قالب تعرفه گمرکی وصول می شود.

2-2- مفهوم مالیات بر ارزش افزوده