بهار 93

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

چكیده ………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول : كلیات تحقیق

1-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………..3

1-2) بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………..3

1-2-1) تعریف سرمایه گذاری ………………………………………………………………………………………..6

1-2-2) اصول سرمایه گذاری …………………………………………………………………………………………8

1-3) فرایند تصمیم گیری در تعیین اولویت­ها ………………………………………………………………12

1-4) اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..15

1-5) فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………….15

فصل دوم : پیشینه تحقیق

2-1) مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….17

2-2) مروری بر مطالعات داخل كشور ……………………………………………………………………………17

2-3) مروری بر مطالعات خارج كشور ……………………………………………………………………………19

فصل سوم : مبانی نظری و روش تحقیق

3-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………24

3-2) مبانی نظری ………………………………………………………………………………………………………….24

3-3) جامعه و نمونه مورد بررسی …………………………………………………………………………………25

3-4) روش و ابزار گرداوری داده ­ها ………………………………………………………………………………..26

3-4-1) تهیه پرسشنامه خبره ………………………………………………………………………………………26

3-4-2) روائی و پایائی پرسشنامه خبره ……………………………………………………………………….27

صفحه                                                                                      عنوان

3-5) الگوریتم استفاده از AHP ………………………………………………………………………………….27

3-5-1) شناسایی معیارهای اصلی ………………………………………………………………………………28

3-5-2) شناسایی گزینه­ ها …………………………………………………………………………………………..29

3-5-3) تعیین اولویتهای كلی  …………………………………………………………………………………..29

3-5-4) آزمون سازگاری ……………………………………………………………………………………………30

فصل چهارم : یافته­ های تحقیق

4-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….33

4-2)شناسایی شاخصهای نهائی …………………………………………………………………………………33

4-3) تعیین اولویت معیارها و گزینه ها با بهره گرفتن از تكنیک AHP………………………….33

4-3-1) تعیین اولویت معیارها و گزینه های اصلی بر اساس هدف …………………………..34

4-3-2) مقایسه و تعیین اولویت گزینه ها …………………………………………………………………37

4-3-2-1) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس دوره بازگشت سرمایه …………………………37

4-3-2-2) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس نرخ بازده سرمایه ………………………………..39

4-3-2-3) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس اشتغالزایی …………………………………………..40

4-3-2-4) تعیین اولویت گزینه ها بر اساس افزایش  ظرفیت تولید ………………………..42

4-3-3) اولویت نهائی گزینه ­ها ………………………………………………………………………………….43

فصل پنجم : نتیجه گیری وپیشنهادها

5-1) خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………….47

5-2) نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………47

5-3) پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………48

 

 

ضمائم و پیوستها                                                                            صفحه

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………..50

منابع لاتین …………………………………………………………………………………………………………………52

چكیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………54

 

چکیده

هدف این مقاله بررسی وتعیین اولویت بندی اقتصادی سرمایه گذاری دربخش کشاورزی استان فارس میباشد. با وجود متغییرهای متعدد، دراین تحقیق  از 8 گزینه آبیاری تحت فشار، برقی کردن چاه ها،احداث باغ وجنگل ومراتع، پرورش طیور، آبخیزداری، صنایع تبدیلی، شیلات و آبزیان و گلخانه با چهار معیار دوره بازگشت سرمایه، نرخ بازده سرمایه، اشتغالزایی و افزایش ظرفیت تولید برای انتخاب بهترین گزینه از بین 8 گزینه با بهره گرفتن از مدل­های تصمیم گیری چند معیاره و روش سلسله مراتبیAHP   استفاده شده است.

در این تحقیق بیشترین اولویت گزینه ها براساس دوره بازگشت سرمایه و نرخ بازده سرمایه به آبخیزداری، و بر اساس اشتغالزایی به صنایع تبدیلی، و براساس افزایش ظرفیت تولید به پرورش طیور تخصیص یافت .ودر نهایت صنایع تبدیلی باوزن 166/.بعنوان بهترین گزینه برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان فارس شناخته شد .

کلمات کلیدی: اولویت بندی ،سرمایه گذاری ،AHP  ، کشاورزی ،معیارها ،گزینه ها

 

فصل اول

 

كلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه

تولیدکنندگان محصولات کشاورزی برای  تامین سرمایه و اعتبار مورد نیاز خود در تولید محصول به روش های گوناگونی عمل می کنند. استفاده از پس انداز شخصی، دریافت وام و تسهیلات از منابع اعتباری (نظیر بانکها، مؤسسات و صندوقهای اعتباری) از جمله مناسبترین راه های ممکن برای حل مشکل کمبود سرمایه توسط کشاورزان است. در مباحث توسعه کشاورزی یکی از راه حل های رفع مشکل مالی کشاورزان، تامین مالی به عنوان رکن اساس تولید است که نقش مهمی در تمرکز و جهت دهی به سرمایه های اندک روستاییان و ایجاد روحیه مشارکت و کارگروهی دارد (اسکیپ، 1994). استفاده از سرمایه، به عنوان یک روش مداخله مستقیم در توسعه، مورد توجه اغلب مکتب های فکری توسعه قرار گرفته است. این شیوه با گسترش بازارهای جدید و ارتقای فرهنگ مدیریتی، زمینه مناسبی برای حکمرانی کارآمد دولت در توسعه کشاورزی فراهم می سازد (روت، 1997).

 1-2- بیان مسئله

در اقتصاد ایران بخش کشاورزی یکی از ارکان مهم و حیاتی به شمار می رود که به سبب سهم آن در تولید ناخالص ملی به میزان 23 درصد، در صادرات غیر نفتی معادل 20 درصد و در تامین نیازهای غذایی به میزان  75 درصد باید در بخش اولویت سرمایه گذاری مورد توجه خاصی  قرار گیرد (وزارت جهاد کشاورزی، 1386).

در جهان در حال آزاد سازی و جهانی شدن، بی شك در صورتی رشد و توسعه اقتصادی می تواند تداوم داشته باشد كه كشورها بتوانند فعالیت های دارای ارزش افزوده بالاتر و جدیدتر را گسترش دهند و به تولید كالاها وخدماتی اقدام كنند كه موقعیت و جایگاه آنان را در بازارهای رقابتی حفظ كند. برای رسیدن به این هدف  سرمایه گذاری ابزاری موثر و ضروری است .

لازمه رشد و توسعه اقتصادی در كلیه جوامع انسانی اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه سرمایه گذاری برای افزایش كمی و كیفی تولید كالا و خدمات است. سرمایه گذاری باعث ایجاد فرصت های شغلی جدید و بهبود رفاه عمومی از جهات گوناگون می گردد.

جهت شكوفایی بخش کشاورزی خط مشی محض و قطعی وجود ندارد، اما همواره جهت برگزیدن استراتژی های موثر نیاز به بازنگری سرمایه گذاری انجام شده و سوق دادن آن به سوی خط مشی بهینه می باشد بدین منظور انجام مطالعات و پژوهش های هدفمند، ضروریست تا بتوان از نتایج انها راهكار های نوین و مؤثری فراروی صاحبان سرمایه و فعالان بخش کشاورزی گذارد.

معمولاًسرمایه گذاری در مناطقی جذابیت دارد كه موانع سرمایه گذاری تولید حداقل بوده و سرمایه گذار به انتظارات سرمایه گذاری خود پاسخی مناسب دریافت دارد و از طرف دیگرتسهیلات زیربنایی اعم از عوامل فیزیكی واجتماعی، موجود باشد. تولیدکنندگان محصولات کشاورزی برای تامین سرمایه و اعتبار مورد نیاز خود در تولید محصول به روش های گوناگونی عمل می کنند. استفاده از پس انداز شخصی، دریافت وام و تسهیلات از منابع اعتباری (نظیر بانکها، مؤسسات و صندوقهای اعتباری) از جمله مناسبترین راه های ممکن برای حل مشکل کمبود سرمایه توسط کشاورزان است (نجفی و دهقانیان، 1391).

اصول كلی جهت برگزیدن اولویت خاص جهت سرمایه گذاری، كه عموماً سرمایه گذاران با آن روبرو می باشند، شامل دو عامل اساسی بیرونی و درونی  است .
عامل بیرونی شامل  استراتژی های كلان دولت است كه چگونگی آن به طور موثر در جذب سرمایه در بخش های مختلف تأثیرگذار خواهد بود.
عامل درونی  عبارت از امكانات و توانمندیهای منطقه ای است و می تواند همانند اهرمی برای هدایت و استفاده بهینه از سرمایه با بررسی وشناسایی مزیت های هر منطقه مد نظر قرارگیرد.

بدیهی است چنانچه فعالیت کشاورزی متناسب با این دو عامل ایجاد گردد به نحو شایسته ای رشد نموده و روند پویای خودرا حفظ خواهد كرد.

استان فارس از دو عامل بیرونی ودرونی بهره مند است. به طوری كه هم از نظر موقعیت جغرافیایی وهم از نظر بنیان های تولیدی یكی از مناطق نسبتاً مناسب، حاصلخیز و تجهیز شده كشور محسوب می شود.

استان فارس با تكیه بر توان تولید و موقعیت جغرافیایی مناسب ، وجود نیروی کار جوان و خلاق و کارآفرینان فعال می تواند یكی از اولویت های سرمایه گذاری را که همان دسترسی به بازار بزرگ کشاورزی در کشور است را تامین و در جذب سرمایه گذاران ایفای نقش کند.

با توجه به اینکه متغیرهای متعددی در رتبه بندی سرمایه گذاری استان دخالت دارد، در این تحقیق سعی شده است تا این متغیرها در غالب عناوین کلی بیان گردد. همچنین با توجه به بررسی نظری موضوع هم در حوزه سرمایه گذاری و هم در زمینه سرمایه گذاری از یک سوال بعنوان سوال اصلی تحقیق و یک فرضیه در جهت تعریف سوال استفاده شده است.

 

1-2- 1-  تعریف سرمایه گذاری

سرمایه گذاری به معنی گذاشتن پول در یک عملیات اقتصادی با انتظار سود از آن است. به طور دقیق تر سرمایه گذاری تعهد پول یا سرمایه برای خرید اموال، وسایل یا دارائی‌های دیگر، به منظور انتفاع از برگشتهای سودمند و مفید در قالب بهره، سود سهام یا قدردانی از ارزش وسایل (منافع سرمایه) می باشد که وابسته به پس انداز یا کاهش مصرف است. سرمایه گذاری در بسیاری ناحیه‌های اقتصادی مثل حوزه مدیریت کسب و کار یا دارائی و مالیه اعم از خانواده‌ها، بنگاه ها یا دولتها مورد بحث قرار می‌گیرد. یک سرمایه گذاری شامل انتخاب توسط یک شخص یا یک سازمان مثل پانسیون سرمایه حقوق بازنشستگی، بعد ازتجزیه وتحلیل یا اندیشه برای گذاشتن یا قرض دادن پول در یک چرخه است .و یا دارایی خارجی، که سطحی از ریسک معین می‌کند و امکان برگشتهای تولید را در یک دوره از زمان فراهم  می نماید. سرمایه گذاری با ریسک کمتر در جمع عمومی رخ می‌دهد. سرمایه گذاری که کاملاً تحلیل شده نباشد می تواند نسبت به سرمایه گذاری مالک ریسک آن زیاد باشد زیرا امکان خسارت در حدود کنترل مالک نیست. تفاوت بین سفته بازی و سرمایه گذاری می‌تواند دقیق و باریک باشد. و آن وابسته به سرمایه گذاری است که مالک به آن فکر می‌کند خواه هدف قرض منابع به شخص دیگر برای هدف اقتصادی است یا نه. درموردی از سرمایه گذاری ، سرمایه گذار میتواند به جای ذخیره کالای تولید شده یا معادل پول آن، یک کالای بادوام برای مصرف کننده یا تولید کننده ، تولید کند یا با قرض دادن کالای ذخیره شده اصلی به دیگری در مبادله برای بهره یا یک سهم از سود سرمایه گذاری کند. در اولین مورد، شخص کالاهای بادوام مصرف کننده تولید می‌کند به امیدی که خدمات کالا باعث می‌شود که زندگیش بهتر شود. در حالت دوم شخص می‌آیدبه سوی یک بازرگان به منظوراستفاده منابع برای تولید کالاها و خدمات برای دیگران به امید یک فروش سود آور. حالت سوم یک وام دهنده را توصیف می‌کند و چهارم یک سرمایه گذار را در یک سهم از کسب وکار توصیف می‌کند. در هر حالت مصرف کننده یک دارائی با دوام یا سرمایه گذاری بدست می‌آورد، و برای آن دارائی یک بدهی معادل حساب ثبت می‌شود. با گذشت زمان هردوکالاها و نرخهای بهره تغییر می‌کند، همچنین ارزش دارائی و بدهیها تغییر می‌کند. یک دارائی معمولاً خریداری شده یا به طورمعادل در یک بانک سپرده ساخته می‌شود، به امید آنکه یک عملکردی در آینده یا بهره‌ای از آن بدست آید. کلمه VESTIS در لاتین به معنی ظاهر است، ودر عمل به گذاشتن چیزها(پول یا خواسته دیگر نسبت به منابع) در بسته‌های دیگر برمی گردد. معنی اساسی این اصطلاح این است که یک دارائی نگهداری شده مقداری برگشت یا منافع سرمایه دارد. اصطلاح سرمایه گذاری به طور معادل در علم اقتصاد و در امور مالی استفاده می‌شود. اقتصاد دانان به یک سرمایه گذاری واقعی(مثل یک ماشین یا خانه) اشاره دارند، حتی پولی که در بانک یا بازار سرمایه گذاری  می‌شود ممکن بعدا برای خرید یک دارائی واقعی استفاده شود.

در تئوری اقتصاد دراقتصاد کلان، سرمایه گذاری مقدار خریداری شده از کالا در واحدزمان است که مصرف نمی‌شوند اما برای تولید آینده استفاده می‌شوند برای نمونه شامل راه آهن یا ساختمان کارخانه. سرمایه گذاری در سرمایه انسانی شامل هزینه‌های تمرین روی کاراست. صورت برداشتن از سرمایه گذاری به گردآوری صورت موجودی از کالاها برمی گردد که می‌تواند مثبت یا منفی، متمایل یا غیر متمایل باشد. در اندازه گیری درآمد ملی سرمایه گذاری یک جزء از تولید ناخالص ملی(GNP) است، که درفرمول ذیل مشخص شده است:

فهرست مطالب

عنوان ..صفحه

چکیده 1

فصل اول……………………………………………………………………………….2

1-1-مقدمه …2

فصل دوم …5

2-1-کلیات گردش خون …6

2-1-1-مشخصات فیزیکی گردش خون .6

2-1-2-بخش‌های مختلف گردش خون .6

2-1-3-گردش خون در عروق کوچک و دستگاه لنفاوی .7

2-1-4-گلبول‌های قرمز خون .7

2-1-5-ساخت هموگلوبین 8

2-2-مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها، گلبول‌های سفید 8

2-2-1-لکوسیت‌ها (گلبول‌های سفید خون) …8

2-3-فیزیولوژی گردش خون طیور .9

2-3-1-قلب …9

2-3-2-تنظیم ضربان قلب …9

2-3-3-حفره‌های قلب ..9

2-3-4-انواع دریچه‌های قلب ..10

2-3-5-ارتباط قلب و رگ‌های خونی 10

2-3-6-گردش خون ششی 10

2-3-7-سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها 10

2-4-فیزیولوژی فیزیکی خون در طیور ..11

2-5-پروتئین‌های خون…………………………………………………………………………………11

2-6-اسید اوریک………………………………………………………………………………………..14

2-7-اوره……………………………………………………………………………………………………12

2-8-چربی‌ها………………………………………………………………………………………………12

2-8-1-انواع لیپوپروتئین……………………………………………………………………………….13

2-9-بافت سلول چربی………………………………………………………………………………….13

2-9-1-سلول‌های چربی………………………………………………………………………………..13

2-9-2-کلسترول………………………………………………………………………………………….14

2-9-3-ساخت گلسترول……………………………………………………………………………….14

2-9-4-کاربردهای اختصاصی کلسترول…………………………………………………………..15

2-9-5-اهمیت زیست پزشکی کلسترول…………………………………………………………..15

2-9-6-بیوسنتز کلسترول…………………………………………………………………………………16

2-10-آرتواسکلروز…………………………………………………………………………………………… 16

2-10-1-علل اصلی آترواسکلروز………………………………………………………………………….. 16

2-10-2-پیشگیری از آترواسکلروز…………………………………………………………………………. 17

2-11-اهمیت مطالعه فراسنجه‌های خونی طیور…………………………………………………………… 17

2-12-LDL و HDL……………………………………………………………………………………….. 17

2-13-اختلال چربی خون……………………………………………………………………………………. 18

2-14-استاتین‌ها………………………………………………………………………………………………… 19

2-14-1-منابع استاتین………………………………………………………………………………………… 19

2-14-2-اثرات استاتین بر روی سلامتی…………………………………………………………………… 20

2-14-3-ایزوتوپ‌ها…………………………………………………………………………………………… 20

2-14-4-جایگاهی برای استاتین‌ها…………………………………………………………………………. 20

2-14-5-استاتین‌ها از نظر تجاری…………………………………………………………………………… 21

2-14-6-مصرف ترکیبی داروها……………………………………………………………………………. 21

2-14-7- آتورواستاتین………………………………………………………………………………………. 22

2-14-8-مکانیسم اتر………………………………………………………………………………………….. 23

2-14-9-هشدارها……………………………………………………………………………………………… 23

2-14-10-عوارض جانبی آتورواستاتین…………………………………………………………………… 23

2-14-11-تداخل دارویی……………………………………………………………………………………. 24

2-14-12-اشکال دارویی…………………………………………………………………………………….. 24

2-14-13-نحوه اثر آتورواستاتین…………………………………………………………………………… 24

2-14-14-کل کلسترول LDL…………………………………………………………………………….. 25

2-14-15-مهار آنزیم Squalene synthase ……………………………………………………….. 26

2-14-16-افزایش کلسترول HDL………………………………………………………………………… 26

2-14-17-انتقال معکوس کلسترول…………………………………………………………………………. 26

2-14-18-فارماکونیتینیک:مکانیسم اثر……………………………………………………………………. 26

2-14-19-اثر آتورواستاتین همراه با سالین (نوعی نمک)……………………………………………… 27

2-14-20-تاثیر آتورواستاتین بر روی ژن SREBP-L……………………………………………….. 27

2-15-ال-کارنیتین…………………………………………………………………………………………….. 27

2-15-1-خواص شیمیایی……………………………………………………………………………………. 29

2-15-2-نام شیمیایی ال-کارنیتین و فرمول شیمیایی……………………………………………………. 29

2-15-3-فرم‌های تجاری ال-کارنیتین……………………………………………………………………… 30

2-15-4-فرم تجاری ال-کارنیتین در بازار………………………………………………………………… 30

2-15-5-استیل ال-کارنیتین ALC………………………………………………………………………… 31

2-15-6-سنتز ال-کارنیتین…………………………………………………………………………………… 31

2-15-7-محل و مقدار ال-کارنیتین در بدن………………………………………………………………. 31

2-15-8-ساخت ال-کارنیتین در بدن……………………………………………………………………… 32

2-15-9-تامین ال- کارنیتین در جوجه‌های گوشتی…………………………………………………….. 32

2-15-10-تاثیر ال- کارنیتین در عضلات ران……………………………………………………………. 32

2-16-تاثر ال-کارنیتین در مرغ‌های تخم‌گذار……………………………………………………………. 33

2-17-تاثیر ال-کارنیتین بر روی اسپرم‌ها………………………………………………………………….. 33

2-18-ال-کارنیتین موجود در آغوز………………………………………………………………………… 34

 

2-19-تاثیر ال-کارنیتین بر روی اجسام کتونی…………………………………………………………… 34

2-20-استفاده از ال-کارنیتین در انسان…………………………………………………………………….. 34

2-21-استفاده از ال-کارنیتین در تغذیه خوک‌ها………………………………………………………… 35

2-22-تاثیر ال-کارنیتین در ماهی‌ها………………………………………………………………………… 35

2-23-اثرات جانبی ال-کارنیتین……………………………………………………………………………. 35

2-24-کمبود ال-کارنیتین را به دو گروه از اختلالات اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌کند………….. 36

مقدار ال-کارنیتین موجود در مواد غذایی (میلی‌گرم در کیلوگرم)…………………………………….. 37

2-25-طریقه جذب ال-کارنیتین……………………………………………………………………………. 37

2-26-انتقال ال-کارنیتین…………………………………………………………………………………….. 38

2-27-دفع ال-کارنیتین……………………………………………………………………………………….. 38

2-28-کمبود ال-کارنیتین……………………………………………………………………………………. 38

فصل سوم……………………………………………………………………………………………………… 40

3-1-زمان انجام آزمایش…………………………………………………………………………………….. 41

3-2-محل انجام آزمایش و مشخصات آن………………………………………………………………… 41

3-3-قفس‌های آزمایش………………………………………………………………………………………. 41

3-4-آماده‌سازی سالن پرورش………………………………………………………………………………. 41

3-5-ماده آزمایشی…………………………………………………………………………………………….. 42

3-6-دما و رطوبت…………………………………………………………………………………………….. 42

3-7-تهویه………………………………………………………………………………………………………. 42

3-8-نوردهی……………………………………………………………………………………………………. 43

3-9-برنامه‌های بهداشتی و واکسیناسیون…………………………………………………………………… 43

3-10-ماده آزمایشی…………………………………………………………………………………………… 44

3-11- مدل آماری طرح……………………………………………………………………………………… 44

3-12-تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………… 45

3-13-نحوه پیاده‌ نمودن طرح……………………………………………………………………………….. 45

3-14-تنظیم و تهیه جیره‌های آزمایشی…………………………………………………………………….. 45

3-15-پارامترهای اندازه‌گیری شده بعد از کشتار…………………………………………………………. 47

3-16-صفات مورد بررسی در آزمایش……………………………………………………………………. 48

3-16-1-میانگین خوراک مصرفی…………………………………………………………………………. 48

3-16-2-میانگین افزایش وزن……………………………………………………………………………….. 49

3-16-3-ضریب تبدیل غذایی………………………………………………………………………………. 51

3-16-4-درصد تلفات……………………………………………………………………………………….. 51

3-16-5-پارامترهای اندازه‌گیری شده بعد از کشتار……………………………………………………… 52

3-16-6-وزن زنده…………………………………………………………………………………………….. 52

3-16-7-درصد وزن لاشه خالص (لاشه آماده طبخ)……………………………………………………. 52

3-16-8-درصد وزن سینه……………………………………………………………………………………. 52

3-16-9-درصد وزن ران…………………………………………………………………………………….. 52

3-16-10-وزن قلب…………………………………………………………………………………………… 53

3-16-11-وزن سنگدان………………………………………………………………………………………. 53

3-16-12-درصد وزن چربی محوطه بطنی……………………………………………………………….. 53

3-16-13-درصد وزن کبد…………………………………………………………………………………… 53

3-17-اندازه‌گیری پارامترهای خونی……………………………………………………………………….. 54

3-17-1-گلوکز خون…………………………………………………………………………………………. 54

3-17-1-1-اساس آزمایش………………………………………………………………………………….. 54

3-17-1-2-روش انجام آزمایش…………………………………………………………………………… 54

3-17-1-3-محاسبات………………………………………………………………………………………… 55

3-17-2-تری‌گلیسرید………………………………………………………………………………………… 55

3-17-2-1-اساس آزمایش………………………………………………………………………………….. 55

3-17-2-2-روش انجام آزمایش…………………………………………………………………………… 56

3-17-2-3-محاسبات………………………………………………………………………………………… 56

3-17-3-کلسترول…………………………………………………………………………………………….. 56

3-17-3-1-اساس آزمایش………………………………………………………………………………….. 56

3-17-3-2-روش انجام آزمایش…………………………………………………………………………… 57

3-17-3-3-محاسبات………………………………………………………………………………………… 57

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………… 59

4-1-اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین بر مصرف خوراک جوجه‌های گوشتی……………. 60

4-2- اثر افزودن سطوح مختلف ال-کارنیتین بر مصرف خوراک جوجه‌های گوشتی…………….. 61

4-3- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین و ال-کارنیتین بر مصرف خوراک جوجه‌های گوشتی 62

4-4- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین بر افزایش وزن جوجه‌های گوشتی…………………. 64

4-5- اثر افزودن سطوح مختلف ال-کارنیتین بر افزایش وزن جوجه‌های گوشتی………………….. 65

4-6- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین و ال-کارنیتین بر افزایش وزن جوجه‌های گوشتی. 66

4-7- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین بر ضریب تبدیل غذایی جوجه‌های گوشتی…………. 68

4-8- اثر افزودن سطوح مختلف ال-کارنیتین بر ضریب تبدیل غذایی جوجه‌های گوشتی………….. 70

4-9- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین و ال-کارنیتین بر ضریب تبدیل غذایی جوجه‌های گوشتی        71

4-10- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین بر صفات لاشه جوجه‌های گوشتی…………………. 73

4-11- اثر افزودن سطوح مختلف ال-کارنیتین بر صفات لاشه جوجه‌های گوشتی…………………… 77

4-12- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین و ال-کارنیتین بر صفات لاشه جوجه‌های گوشتی.. 81

4-13- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین بر فاکتورهای خونی جوجه‌های گوشتی…………… 84

4-14- اثر افزودن سطوح مختلف ال-کارنیتین بر فاکتورهای خونی جوجه‌های گوشتی……………. 86

4-15- اثر افزودن سطوح مختلف آتورواستاتین و ال-کارنیتین بر فاکتورهای خونی جوجه‌های گوشتی          88

فصل پنجم……………………………………………………………………………………………………….. 90

5-1-عملکرد تولید……………………………………………………………………………………………….. 91

5-1-1-خوراک مصرفی……………………………………………………………………………………….. 91

5-1-2- افزایش وزن…………………………………………………………………………………………….. 92

5-1-3-ضریب تبدیل غذایی…………………………………………………………………………………… 92

5-2-صفات لاشه………………………………………………………………………………………………… 94

5-2-1-لاشه………………………………………………………………………………………………………. 94

5-2-2-چربی محوطه بطنی…………………………………………………………………………………….. 94

5-2-3-وزن کبد…………………………………………………………………………………………………. 95

5-2-4-وزن ران و سینه…………………………………………………………………………………………. 96

5-2-5- وزن قلب و سنگدان…………………………………………………………………………………… 96

5-3-فاکتورهای خونی………………………………………………………………………………………….. 97

5-3-1-گلوکز……………………………………………………………………………………………………. 97

5-3-2-کلسترول…………………………………………………………………………………………………. 97

5-3-3-تری گلیسرید……………………………………………………………………………………………. 97

5-3-4-آلکالین فسفات…………………………………………………………………………………………. 98

5-3-5-LDL و HDL ……………………………………………………………………………………….. 98

6-3-5-اسید اوریک…………………………………………………………………………………………….. 98

نتیجه گیری نهایی ……………………………………………………………………………………………………………..99

منابع:………………………………………………………………………………………………………………… 100

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………117

 

فصل اول   کلیات

 چکیده

گوشت طیور به عنوان یک منبع پروتئینی ایده‌آل در سراسر دنیا به حساب می‌آید از طرفی با توجه به مساله بازارپسندی و استفاده زیاد آن توسط مردم اهمیت دادن به میزان ذخیره چربی در گوشت طیور یک نکته شایان توجه می‌باشد، برای رفع این وضعیت در تولیدات صنعتی طیور می‌توان از راهکارهای مختلفی استفاده نمود .لذا هدف از این برسی اثرات رژیم غذایی ال-کارنیتن وآتورواستاتین بر عملکرد رشد ویژگیهای لاشه و فاکتورهای خونی در جوجه های گوشتی بوده ، که مجموعه ای شامل 270 جوجه گوشتی یکروزه نر راس 308 با 27 گروه که هر گروه شامل 10 حیوان می شد در بازده زمانی دسامبر 2013 تا ژوئیه 2014 تقسیم شداند هر گروه شامل یک تکرار (10حیوان در یک گروه می شد)و به مدت 42 روز با رژیم غذایی بدون کالری و بدون نیتروژن تغذیه شداند.، که این رژیم غذایی شامل درجات ل- کارنتین متفاوت (0-150-300-میلی گرم در کیلو گرم) و آتورواستاتین (0 – 100-200-میلی گرم در کیلو گرم)  تیمار1:(ال-کارنیتین0,آتورواستاتین 0) تیمار2:(ال =کارنیتین150-آتورواستاتین 0) تیمار 3:( ال کارنیتین 300-آتوراستاتین 0) تیمار4: (ال -کارنیتین 0-آتورواستاتین 100 میلی گرم) تیمار 5: ( ال -کارنتین150 آتورواستاتین 100 میلی گرم) تیمار 6:(ال -کارنیتین 300 ,آتورواستاتین 100 میلی گرم)تیمار7 :(ال کارنیتین 0 آتورواستاتین00 2 میلی گرم) تیمار 8 : ( ال –کارنیتین 150 –آتورواستاتین 200 میلی گرم) تیمار 9 : ( ال –کارنیتین 300-آتورواستاتین00 2 میلی گرم) وزن و ضریب تبدیل غذایی با بهره گرفتن از تقسیم هفتگی مصرف غذایی  با افزایش وزن هفتگی از 3تا 6 هفتگی اندازه گیری شد نسبت تبدیل غذایی با بهره گرفتن از تقسیم هفتگی هر تکرار  محاسبه شد در 42  روزگی یک جوجه شاهد به ازای هر تکرار انتخاب شد و کشته شد .پاها از لاشه و قوزک پا جدا شدگردن –بال –قلب – کبد- سنگدان –سینه هم جدا شدند و لاشه خالی یا به عبارتی لاشه آماده طبخ وزن شد و ثبت گردید. چربی شکمی هم اندازه گیری شد.همچنین نمونه های خونی به طور بیوشیمیایی مورد تحلیل قرار گرفت با بهره گرفتن از نتایج بدست آمده نشان داده شد که ال-کارنتین 300 به طور قابل  توجهی منجرب به بهترین افزایش وزن ضریب تبدیل غذایی P<0/05) ( گردید در ادامه در عین حال آتورواستاتین00 2 نیز به طور قابل توجهی بهترین افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی لاشه وزن لاشه شکم پر و وزن لاشه شکم خالی وزن سینه تری گلیسرید    HDL (P<0.05 )را نتیجه داد.

کلمات کلیدی: ال-کارنیتین، آتورواستاتین، چربی ، پارامترهای خونی،سینه ،خون،ضریب تبدیل غذایی،رشد ،جوجه های گوشتی .

 

1-1- مقدمه

امروزه با تمام پیشرفت‌هایی که در شئون مختلف حیات آدمی پدیدار گشته، مسأله تغذیه از نظر

اقتصادی اجتماعی در جوامع بشری در درجه اول قرار گرفته است.(عبدالهی، 1379) به طوری که حتی سطح تمدن و درجه موفقیت اجتماعی و پیشرفت هر جامعه‌ای را از چگونگی تغذیه آن‌ ها مورد ارزیابی قرار می‌دهند. در میان تغذیه در بخش علوم دامی تغذیه طیور از اهمیت بالایی برخوردار است(زهری ،1379). همچنین از سوی دیگر، وابستگی‌های ما به مواد غذایی؛ بخصوص پروتئین حیوانی به دلیل کمبودمراتع و محدودیت در وضعیت جغرافیایی و آب و هوایی(برخی مناطق کشور) در تولید گوشت قرمز تقاضا برای تولید گوشت سفید و تخم‌مرغ به عنوان یک منبع خوب پروتئینی روز به روز افزون‌تر می‌گردد(پوررضا و همکاران، 1387).

باید توجه نمود که با رشد روزافزون جمعیت بشری، تولید پروتئین مورد نیاز این افراد ضروری به نظر می‌رسد. چنانچه افزایش تولید مواد غذایی متناسب با رشد جمعیت نباشد، فرایند رشد و توسعه متوقف می‌گردد. گوشت طیور به عنوان منبع پروتئین حیوانی از اجزای مهم تغذیه انسان محسوب می‌شود. پروتئین‌های حیوانی از لحاظ تعادل اسیدهای آمینه، تشابه با پروتئین‌های موجود در بدن و به طور کلی نقش آن‌ ها در سلامت فکری و جسمی انسان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. بهبود وضعیت اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، افزایش شهرگرایی و بالارفتن آگاهی مردم به این موضوع روز به روز سبب افزایش تقاضا برای پروتئین‌های حیوانی می‌گردد(گلیان و سالار معینی، 1383). همچنین در بین فرآورده‌های پروتئینی، گوشت طیور به دلیل مقرون به صرفه بودن آن در مقایسه با سایر محصولات گوشتی، مناسب بودن آن برای فرآوری و تولید سایر فرآورده‌ها، ترکیب مطلوب‌تر گوشت طیور برای سلامتی انسان، ارزان‌تر بودن، هضم آسان، چربی کمتر و همچنین کم بودن امراض مشترک بین انسان و طیور در بسیاری از کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. هم‌اکنون بیش از 90 درصد گوشت طیور تولید شده در جهان متعلق به جوجه‌های گوشتی می‌باشد. در دهه‌ های اخیر، تولید گوشت طیور به همراه بهبود راندمان کمی و کیفی و تا حد کمتری تخم‌مرغ مرهون پیشرفت‌های قابل توجه در ژنتیک، مدیریت، تغذیه، بهداشت و همچنین پذیرش ایده‌ها و ابداعات نو توسط تولیدکنندگان است. برای دست یافتن به راندمان بهتر در جهت تأمین هر چه بهتر با توجه به فقر تغذیه‌ای فراوان در کشورهای فقیر استفاده هر چه بیشتر از فن‌آوری‌ها و روش‌های نوین کشاورزی اجتناب‌ناپذیر می‌باشد(خاک‌سفیدی، 1381).

برای تأمین احتیاجات جوجه‌های گوشتی مواد خوراکی مصرفی آن‌ ها باید محتوی گروه‌های مواد غذایی زیر باشد:

1) آب، 2) پروتئین، 3) کربوهیدرات‌ها، 4) چربی‌ها، 5) مواد معدنی 6) ویتامین‌ها و عصاره‌ها.

اغلب مواد غذایی شامل ترکیبات مختلف و متعددی می‌باشند که وجود همه آن‌ ها برای زنده ماندن، رشد و تولید مثل در طیور ضروری است. امروزه برای بهبود راندمان تولید جوجه‌های گوشتی دستکاری‌های متعددی از نظر تغذیه‌ای صورت می‌گیرد و استفاده از مکمل‌ها، آنزیم‌ها و دیگر مواد افزودنی برای رسیدن به حداکثر راندمان مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر کمیت امروزه مصرف کنندگان به دنبال کیفیت محصولات تولیدی نیز هستند؛ به طوری که تولید جوجه‌های گوشتی با چربی بدنی بالا از مشکلات عمده صنعت طیور می‌باشد که متخصصین تغذیه با دستکاری‌های تغذیه‌ای مختلف در پی رفع این مشکل می‌باشند. ال-کارنیتین به عنوان یک مکمل تجاری امروزه در تغذیه طیور مورد توجه قرار گرفته است(ژو و ونگ[1]، 2003؛ رابی و سیلافی[2]، 1998).

ال-کارنیتین از نظر طبقه‌بندی مواد آلی جزء آمین‌های چهارگانه محلول در آب می‌باشد(ماست و همکاران[3]، 2000). کارنتین ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C7 H15 NO3 است که دارای 3 گروه متیل می‌باشد(بریمر[4]، 1983). از آنجایی که سنتزال کارنیتین نیازمند اسیدهای آمینه لیزین و متیونین و همچنین یون‌های آهن، ویتامین‌های C، B6 و نیاسین است، مصرف کم هر یک از این مواد منجر به نقص در ساخت ال-کارنیتین می‌شود(پترسون و همکاران[5]، 1999).

شایان ذکر است که چربی خون یک نام عمومی برای مجموعه‌ای از اختلالات در پارامترهای خونی است که به صورت افزایش سطح چربی‌های خون(کلسترول، تری گلیسیرید و لیپوپروتئین‌های خونی) می‌گردد(قوام‌زاده و همکاران، 1391).

جوجه‌های گوشتی می‌توانند ال-کارنیتین را از نو، از طریق متابولیسم لیزین و میتیونین سنتز کنند. علاوه بر این، باید توجه نمود که وعده‌های غذایی با منشأ جانوری در مقایسه‌با وعده‌های غذایی گیاهی(جیره‌های گیاهی) به مراتب دارای ال-کارنیتین بیشتری می‌باشد که ال-کارنتین‌ها سبب تسهیل انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیره از غشای میتوکندری به داخل میتوکندری می‌گردد(ولی‌زاده و همکاران، 1386). افزون بر این، ال-کارنتین موجب تسهیل در فرایند اکسیداسیون اسیدهای چرب بلند زنجیره در واکنش‌های بینابینی بین سه چرخه لیپوژنز و نئولیپوژنز و شرکت هر دو چرخه در چرخه کربس می‌گردد(مسیر چندگانه یا مسیر باز چرخش چرخه بنیادی چربی(B)) که این یافته در سال 2003 به وسیله «کولات» و همکاران بیان شده است برای کاهش چربی خون در انسان، استفاده از اشکال مختلف استاتین‌ها، ردوکتازها، استیل کوآنزیم‌ها، هیدروکسیل‌ها و متیل گلوتاریل‌ها به عنوان محدودکنندگان رادیکال‌های آزاد نتایج بسیار مثبتی را موجب گردیده است(دهپور و همکاران، 1388). شایان ذکر است که به وسیله «اردهالی» و همکاران در سال 1391 شواهد بسیار مثبتی از بکارگیری استاتین‌ها(آتورواستاتین‌ها) برای کاهش شانس تشکیل لخته در بیماران پیوند قلب و ریه و کاهش میزان پدیده رد پیوند و آمبولی بدست آمده است(لی ،2010 و کان ام جی، 2006). در این تحقیق سعی شده که با مطالب بالا ،ال کارنیتن وآتورواستاتین بر عملکرد و سطح چربی خون جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گیرد.

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                          صفحه

چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….7

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

فصل اول : كلیات ………………………………………………………………………………………………………………………………11

1-1- فراورده های لبنی  …………………………………………………………………………………………………………………….12

1-2- انواع فراورده های لبنی  …………………………………………………………………………………………………………….12

1-3- خامه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………..13

1-3-1-تعریف خامه………………………………………………………………………………………………………………………….14

1-3-2-سیستم های جدا کننده خامه از شیر  ……………………………………………………………………………………….15

1-3-2-1-عوامل موثر در جدا شدن خامه …………………………………………………………………………………………..15

1-3-3-انواع مختلف خامه…………………………………………………………………………………………………………………16

1-3-3-1-خامه  ساده……………………………………………………………………………………………………………………….16

1-3-3-2-خامه قنادی یا خامه زده …………………………………………………………………………………………………….16

1-3-3-3-خامه قهوه………………………………………………………………………………………………………………………. 17

1-3-3-4-خامه ترش……………………………………………………………………………………………………………………….17

1-3-3-5-خامه استریل…………………………………………………………………………………………………………………….18

1-3-3-6-خامه سفت………………………………………………………………………………………………………………………18

1-3-3-7-خامه تركیبی…………………………………………………………………………………………………………………….18

1-3-3-8-خامه رژیمی…………………………………………………………………………………………………………………….19

1-3-3-9-خامه کم چرب…………………………………………………………………………………………………………………19

1-3-4-طعم دار کردن خامه……………………………………………………………………………………………………………. 21

1-3-4-1-خامه طعم دار………………………………………………………………………………………………………………….21

1-3-4-2-خامه طعم دار بازساخته……………………………………………………………………………………………………22

1-3-4-3-خامه طعم دار بازتركیبی…………………………………………………………………………………………………..22

1-3-4-4-خامه قنادی طعم دار………………………………………………………………………………………………………..22

1-3-4-5-خامه طعم دارپر شده تحت فشار………………………………………………………………………………………22

1-3-4-6-طبقه بندی خامه های طعم دار………………………………………………………………………………………….22

1-3-4-6-1-طبقه بندی انواع خامه طعم دار بر حسب نوع طعم………………………………………………………….23

-1-3-4-7-مواد اولیه جهت تولید خامه طعم دار……………………………………………………………………………….23

1-3-5- تولید محصولات عملگر از خامه     ……………………………………………………………………………………….  24

1-3-5-1-ترکیب خامه و خرما…………………………………………………………………………………………………………..24

1-3-5-2-ترکیب خامه و دارچین……………………………………………………………………………………………………….25

1-3-5-3-ترکیب خامه و عسل و دارچین……………………………………………………………………………………………26

1-3-5-4- ترکیب خامه با زنجبیل………………………………………………………………………………………………………27

1-4- محصولات عملگرا …………………………………………………………………………………………………………………..28

1-4-2-1-1-خصوصیات فیزیكی عسل………………………………………………………………………………………………30

1-4-2-1-2-خصوصیات شیمیایی عسل……………………………………………………………………………………………..30

1-4-2-2- زنجبیل……………………………………………………………………………………………………………………………32

فصل دوم: مروری بر پژوهش ها ………………………………………………………………………………………………………..34

2-1- مروری بر پژوهش ها ………………………………………………………………………………………………………………35

2-1-1-  پژوهش های انجام شده در مورد خامه و محصولات مشابه………………………………………………………35

2-1-2- مطالعات انجام شده در مورد اثرات دارویی عسل و زنجبیل……………………………………………………….38

فصل سوم : مواد و روش ها ………………………………………………………………………………………………………………42

3-1- تولید خامه عسل و زنجبیل………………………………………………………………………………………………………. 43

3-2-آزمایشات فیزیکو شیمیایی………………………………………………………………………………………………………….43

3-2-1-اندازه گیری pH……………………………………………………………………………………………………………………43

3-2-2-اندازه گیری اسیدیته……………………………………………………………………………………………………………….44

3-2-3-اندازه گیری چربی…………………………………………………………………………………………………………………44

3-3-آزمون میکروبی…………………………………………………………………………………………………………………………44

 

3-4-آزمون حسی…………………………………………………………………………………………………………………………….45

3-5- تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………45

فصل چهارم : بحث و نتیجه……………………………………………………………………………………………………………….46

4-1- نتایج حاصل از بررسی میزان چربی نمونه های خامه تولید شده…………………………………………………….47

4-2- نتایج حاصل از بررسی pH نمونه های خامه تولید شده……………………………………………………………….49

4-3- نتایج حاصل از بررسی اسیدیته نمونه های خامه تولید شده………………………………………………………….50

4-4- نتایج حاصل از آزمون حسی نمونه های خامه تولید شده……………………………………………………………..51

4-5- نتایج حاصل از آزمون های میکروبی نمونه های خامه تولید شده………………………………………………….53

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………………..55

منابع فارسی و انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………….58

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………….63

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                      صفحه

جدول 1-1 ویژگی های شیمیایی انواع خامه طعم دار……………………………………………………………………………24

جدول4-1- نتایج آزمون میکروبی خامه عسل و زنجبیل………………………………………………………………………..54

 

 

فهرست شكل ها

عنوان                                                                                                                       صفحه

شکل 3-1- دستگاه pH متر ………………………………………………………………………………………………………………43

شکل3-2-روش ژربر………………………………………………………………………………………………………………………..44

شکل 4-1- نتایج ازمون چربی برای خامه معمولی و فرمولاسیون های خامه عسل و زنجبیل………………………49

شکل 4-2- نتایج آزمونpH برای خامه معمولی و فرمولاسیون های خامه عسل و زنجبیل…………………………50

شکل 4-3- نتایج ازمون اسیدیته برای خامه معمولی و فرمولاسیون های خامه عسل و زنجبیل……………………51

شکل 4-4- نتایج ارزیابی حسی خامه عسل و زنجبیل (فرمولاسیون  L ) و خامه معمولی…………………………..53

.

چکیده

 

فراورده های استریلیزه شیر كه به روش فرادما تهیه می شوند، بویژه شیر و خامه فرادما در سالهای اخیر ،جای خود را در رژیم غذایی مردم ایران باز كرده اند. با افزودن ترکیبات سلامت بخش به محصولاتی نظیر خامه صبحانه می توان ارزش غذایی این محصولات را ارتقا داد. در این تحقیق غلظت های 0، 3، 5 و7 درصد از پودر زنجبیل که با بهره گرفتن از فرایند پرتودهی سالم سازی شده بود و همچنین غلظت های 0، 10، 20 و 30 درصد از عسل در فرمولاسیون خامه صبحانه با 30 درصد چربی استفاده شد و سطح علاقه مندی مصرف کنندگان به این محصول در مقایسه با خامه معمولی مورد بررسی حسی قرار گرفت همچنین برخی خصوصیات فیزیکو شیمیایی و میکروبی این محصول از جمله درصد چربی، pH، اسیدیته، کلیفرم، کپک و مخمر نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اضافه کردن عسل به فرمولاسیون ها سبب کاهشpH  و افزایش اسیدیته شد. از نظر مقدار چربی تفاوت معنی داری بین فرمولاسیون های خامه وجود نداشت. فرمولاسیون L با  5 درصد پودر زنجبیل و 30 درصد عسل از نظر ارزیاب ها به عنوان بهترین فرمولاسیون خامه طعم دار انتخاب شد. با اینکه نمونه خامه معمولی از نظر امتیاز رنگ بالاتر از نمونه حاوی عسل و زنجبیل بود ولی خامه عسل و زنجبیل تولیدی از نظر ارزیاب ها از پذیرش کلی بالایی برخوردار بود. خامه عسل و زنجبیل از لحاظ میکروبی در محدوده استاندارد قرار داشت.

کلید واژه: خامه، عسل، زنجبیل، خصوصیات فیزیکو شیمیایی، خصوصیات میکروبی

 

مقدمه

فرآورده های استریلیزه شیر كه به روش فرادما تهیه می شوند، بویژه شیر و خامه فرادما در سالهای اخیر ،جای خود را در رژیم غذایی مردم ایران باز كرده اند و ویژگیهای خاصی مانند عمر نگهداری طولانی، عدم نیاز به شرایط خاص نگهداری، قبل از باز كردن ظرف حاوی محصول، امكان توزیع در اقصی نقاط كشور و حتی صدور به سایر كشورها، اهمیت ویژه ای به این گروه از فراورده ها بخشیده است.(فلوز، [1]2000) خامه قسمتی از شیر است كه از نظر مقدار چربی شیر نسبتاً غنی بوده و با عمل خامه گیری از شیر جدا شده و به حالت امولسیون چربی در شیر بدون چربی می باشد. انواع خامه شامل خامه کم چرب که 12 درصد چربی دارد، خامه زده شده و سفت شده که 30 درصد از آن را چربی تشکیل می دهد، خامه سنگین که 36 درصد چربی دارد، خامه های پر چرب که  40 درصد چربی دارند، خامه بریده یا خامه ترش که نوع دیگری از خامه می باشد که در کشور انگلستان تهیه می شود. این نوع خامه را با حرارت دادن خامه معمولی تهیه می کنند و به خامه بریده یا ترش معروف است. این خامه بسیار چرب بوده و 55 درصد چربی دارد.( استاندارد ملی ایران، 1386)

محصولات خامه طعم دار که اخیرا مورد توجه تولید کنندگان و مصرف کنندگان قرار گرفته است در استاندارد ملی ایران بدین صورت تعریف شده است: خامه ای است كه با افزودن انواع طعم دهنده های مجاز با و یا بدون شكر طعم دار شده و سپس با یكی از روش های حرارتی شناخته شده پاستوریزه و یا استریلیزه ( فرادما) شده باشد برای تولید خامه طعم دار می توان از خرما، عسل، مالت، وانیل، شیره انگور، شیره خرما، پودر وانیل، زعفران، پودر دارچین… استفاده کرد. (استاندارد ملی ایران، 1386).

از زنجبیل و عسل می توان به منظور طعم دار کردن خامه استفاده کرد. زنجبیل دارای اسید آمینه بوده که در پروتئین سازی و رشد موثر است. زنجبیل در دسته ادویه جات قرار می گیرد و به صورت تازه و آسیاب شده مصرف می شود. نوع تازه آن مقدار کمی یعنی حدود ۷۰ کالری انرژی دارد در حالی که نوع آسیاب شده زنجبیل ۳۳۰ کیلوکالری انرژی دارد که بیشتر به خاطر وجود نشاسته موجود در ریشه زنجبیل است. جنجرول موجود در زنجبیل به آن طعم تندی می دهد و جزو آنتی اکسیدان های مفید و موثر محسوب می شود. زنجبیل برای درمان سردردهای میگرنی توصیه می شود و همچنین در درمان سرماخوردگی، دردهای معده، تهوع و استفراغ موثر است البته مصرف زیاد زنجبیل خطرناک است و می تواند موجب سوزش معده یا بروز سنگ های کلیوی شود و هم چنین به افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند توصیه نمی شود. ترکیبات اصلی آن شامل: انواع قندها  ۵0 تا۷0 درصد ، چربی ها  3 تا 18درصد اولئورزین  4 تا 5 درصد و ترکیبات سوزاننده 1 تا 3 درصد است.( معطر و اردکانی،  1378)

عسل سرشار از مواد مغذی مختلف است. تاکنون حدود 20 قند در عسل شناخته شده که میزان کل آن حدود 80 درصد می باشد و از مهم ترین آن ها گلوکز(31%) و فروکتوز (38%) را می توان نام برد. عسل حاوی آنزیم های متعددی از جمله اینورتاز، دیاستاز، گلوکز اکسیداز، کاتالاز و … می باشد و فاقد هر گونه چربی یا کلسترول می باشد. عسل حاوی انواع مواد معدنی مانند کلسیم ، پتاسیم، آهن ، فسفر ، منیزیم و … است. تحقیقات نشان داده است که هر چه رنگ عسل تیره تر باشد ، حاوی مواد معدنی بیشتری است.
عسل سرشار از ویتامین های مختلف است که از مهم ترین آن ها ویتامین های B1 , B2 , B3 , B5 , B6 و ویتامین C را می توان نام برد(لاهیجی و معصومی .1373).

با توجه به خصوصیات سلامت بخش عسل و زنجبیل اضافه کردن این دو ماده به خامه صبحانه می تواند نیاز بدن به مواد مغذی بیشماری را مرتفع سازد و در دراز مدت سبب ارتقا سطح سلامت جامعه شود . هدف از این تحقیق اضافه کردن عسل و زنجبیل به خامه صبحانه و بررسی سطح علاقه مندی مصرف کنندگان به این محصول بود.

 

فصل اول

کلیات

 

• کلیات

  • فراورده های لبنی

فراورده های لبنی به آن دسته از مواد غذایی اطلاق می شود که همگی از شیر تولید می شوند. معمولاً ماده اولیه تولید انواع لبنیات، شیر گاو است. اما گاهی از شیر سایر PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران همچون بز، گوسفند، اسب و… هم استفاده می شود

1-2-انواع فراورده های لبنی

• شیر که پس از پاستوریزه و هموژنیزه شدن با مقادیر متفاوت از چربی در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.
• ، چربی شیر است که به سرشیر هم معروف است.
• خامه ترش، خامه ایست که به وسیله باکتری تخمیر و ترش شده است.
• ، با حذف آب شیر به دست می آید.
• شیر غنی شده، شیری است که با تبخیر آب آن، غلیظ شده است و معمولاً به آن شکر هم اضافه می کنند.
• کره، همان چربی شیر است که از هم زدن خامه حاصل می شود.
• را از راه جامد کردن شیر تهیه می کنند. سپس این بخش جامد را از آب پنیر جدا کرده و می گذارند تا عمل بیاید. این کار معمولاً توسط باکتری یا مایه پنیر صورت می گیرد.
• ، شیری است که بوسیله باکتری استروپتوکوک ترش شده است.
• ، خامه ایست که به آرامی یخ بسته است. (استاندارد ملی ایران، 1386)

از میان انواع غذاهایی که روزانه به مصرف انسان می رسد، شیر و فرآورده های آن به دلیل تنوعی که دارند در میان گروه های سنی مختلف جایگاه ویژه ای دارد. شیر یکی از مناسبترین مواد غذایی است که علاوه بر انواع پروتئین ها، چربیها (که نسبت به سایر چربیها و روغنها قابلیت هضم بالاتری دارد) ، املاح مورد نیاز بدن بخصوص فسفر و کلسیم  ، انواع ویتامین ها و نیز تمامی اسیدهای آمینه ضروری را داراست. شیر سالم : دارای طعمی مطبوع ،خوشمزه و كمی شیرین بوده و رنگ آن سفید مایل به زرد است.(کریم، 1374)

1-3-خامه

فرایند جداسازی چربی از شیر جهت تولید خامه: استاندارد کردن چربی شیر ، با جداسازی خامه از شیر و تبدیل شیر کامل به دو فاز کم چرب و پر چرب. که اساس کار سپراتور بدین صورت می باشد که شیر از بلوک احیای پاستوریزاتور با دمای 45-55 درجه سانتیگراد و یا از کلاریفایر وارد دستگاه سپراتور می شود ، بعد داخل سپراتور ، شیر روی جام های مخروطی شکل توزیع شده و تحت نیروی گریز از مرکز عمل جداسازی چربی شیر بر اساس اختلاف وزن مخصوص انجام می گیرد در ادامه خامه از واحد استاندارد سازی دستگاه عبور کرده و بخشی از آن مجددا وارد شیر شده و بخش مازاد از آن جدا می شود و شیر استاندارد شده از بلوک های دیگر پاستوریزاتور عبور کرده و وارد مراحل بعدی پروسس می گردد.(خداییان، 1388)

1. مکانیزم جداسازی بر اساس اختلاف دانسیته بین چربی و سایر ترکیبات شیر تحت نیروی گریز از مرکز انجام می شود.
2. سپراتورها ممکن است برای فرایند تغلیظ ماست بر اساس اختلاف وزن مخصوص بین سرم و ماست غلیظ و محصولات دیگر.

بعد از آن شیر وارد هموژنیزاسیون می شود که ، ابتدایی ترین عمل هموژنیزاتور شكستن گویچه های چربی و یكنواخت كردن چربی شیر می باشد که در دمای حدود 40-50 درجه انجام می گیرد ، اما مهمترین عمل آن كمك به مخلوط كردن است. اساس كار آن بر پایه رفت و برگشت سیلندرهاست. شیر در ورود به دستگاه با حركت سیلندر هایی به یكسری صفحات برخورد می كند و به دلیل ایجاد فشار در لبه های صفحات گویچه های چربی ریز می شوند، هر محصول فشار هموژنیزاتور خاص خود را دارد و در مورد شیرهای معمولیPSI 2000-1000 است و از مزایای شیر هموژن این است که گویچه های چربی بطور یكنواخت در شیر پخش شده اند، در شیر هموژن قدرت جذب بالاست زیرا پروتئین و چربی در آن ریز و آماده جذب می شوند و برای افرادی كه ناراحتی های گوارشی دارند، كودكان و سالمندان مصرف این محصولات توصیه می شود.(خداییان، 1388)

1-3-1-تعریف خامه

خامه عبارت است از شیرغنی شده از چربی که از نظر فازها با شیر تفاوتی ندارد،زیرا فاز پیوسته آن، بخش محلول است و فاز غیرپیوسته همان چربی است.( خداییان، 1388)

خامه قسمتی از شیر است كه از نظر مقدار چربی شیر نسبتاً غنی بوده و با عمل خامه گیری از شیر جدا شده و به حالت امولسیون چربی درشیر بدون چربی می باشد.چربی در خامه به صورت گویچه هایی است که توسط غشاءاز فسفولپید احاطه شده است. خامه بر اساس فاكتورهایی نظیر نوع فراوری حرارتی، درصد چربی، بازساخته یا بازتركیب بودن، طبیعی، اسیدی یا تخمیری بودن و غیره به انواع مختلفی طبقه بندی می شود(فرناندز[2]، 2009).

خامه زده امروزه بعنوان یک محصول كه جزء مواد قنادی به شمار می رود، توسط كارخانجات لبنی تولید می شود. این محصول یكی از انواع خامه است كه به وسیله عمل زدن و وارد كردن هوا در آن حجیم شده و در فرآورده های قنادی مورد استفاده قرار می گیرد. فراورده های لبنی در زمره پرمصرف ترین محصولات حاوی جایگزینهای چربی قرار دارند. خامه قنادی یكی از محصولاتی است كه با محتوای چربی بالا، پتانسیل زیادی را برای تحقیق در این راستا دارد(فرناندز،

فهرست مطالب

چکیده 1

1-1 مقدمه. 3

1-2 تاریخچه گیاهان دارویی.. 4

1-3 رویکردجهانی دراستفاده ازگیاهان داروئی.. 5

1-4  کشت وکاروتولیدگیاهان دارویی.. 6

1-5 اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی.. 6

1-6 وضعیت گیاهان دارویی درایران. 7

1-7 استفاده ازکودها درمزارع. 9

1-8 اثرعناصرغذایی برعملکردگیاهان. 9

1-9 تیره کاسنی.. 10

1-10 گیاه شناسی.. 10

1-11 نوع مواد موثره 10

1-12 موارد ستفاده 11

1-13 پراکنش جغرافیایی.. 11

1-14 کاشت.. 11

1-15 خاك.. 12

1-16 داشت.. 12

1-17 برداشت.. 12

فصل دوم. 13

2-1 پتاسیم. 14

2-1-1 اثرکودپتاسیم برارتفاع گیاهان. 15

2-1-2 اثرکودپتاسیم برعملکردبذر. 16

2-2  تاریخ کاشت.. 18

2-2-1 اثرتاریخ کاشت برارتفاع گیاه 19

2-2-2 اثرتاریخ کاشت برعملکردبذر. 21

فصل سوم. 23

3-1 بذرماریتیغال. 24

3- 2 محل انجام تحقیق.. 24

3-3 خصوصیات فیزیکی وشیمائی خاک مزرعه. 24

3-4 مشخصات جغرافیایی واقلیم محل اجرای طرح.. 24

3-5 آماده سازی زمین واجرای نقشه آزمایش… 25

3-6 عملیات کاشت.. 25

3-8 اندازه گیری صفات.. 25

3-9 درصدروغن ودرصدسیلیمارین.. 26

3-10 محاسبات آماری.. 26

فصل چهارم. 27

4-1 ارتفاع بوته. 28

4-2 تعدادشاخه فرعی درگیاه 29

4-3 تعدادگل آذین.. 30

4-4 قطرگل آذین.. 32

4-5 درصدروغن.. 42

4-6 عملکردروغن.. 43

4-7 درصدسیلیمارین.. 35

4-8 عملکردسیلیمارین.. 36

فصل پنجم. 37

5-1 ارتفاع بوته. 38

5-2 تعدادشاخه فرعی درگیاه 39

5-3 تعدادگل آذین.. 40

5-4 قطرگل آذین.. 41…………………………………………………………………………………………………………………..

5-5 درصدروغن.. 42

 

5-6 عملکردروغن.. 43

5-7 درصدسیلیمارین.. 44

5-8 عملکردسیلیمارین.. 45

نتیجه‌گیری کلی.. 46

پیشنهادات.. 46

فهرست منابع. 48

پیوستها: 55

 

فهرست جداول

.جدول(4-1 ) مقایسه میانگین اثرتاریخ كاشت وسطوح مختلف پتاسیم برارتفاع بوته…………………………………………………………..28

جدول(4-2) مقایسه  میانگین اثر تاریخ كاشت و سطوح مختلف پتاسیم برتعداد شاخه فرعی……………………………………………….29

جدول4-3 ) مقایسه  میانگین اثر تاریخ كاشت و سطوح مختلف پتاسیم بر تعدادگل آذین……………………………………………………30

جدول(4-4) مقایسه  میانگین اثر تاریخ كاشت و سطوح مختلف پتاسیم بر قطرگل آذین…………………………………………………31

جدول(4-5 ) مقایسه میانگین اثر پتاسیم و اثرمتقابل تاریخ کاشت وپتاسیم بر  درصدروغن…………………………………………..31

جدول (4-6)  مقایسه میانگین اثر پتاسیم واثر متقابل پتاسیم و تاریخ کاشت  بر  عملکردروغن…………………………………….41

جدول(4-7) مقایسه میانگین اثر پتاسیم و اثر متقابل پتاسیم و تاریخ کاشت بر  درصدسیلیمارین………………………………….34

جدول (4-8) مقایسه میانگین اثر پتاسیم و اثر متقابل تاریخ کاشت وپتاسیمبرعملکردسیلیمارین…………………………………34

چکیده

ماریتیغال ( Silybum marianum L.)از خانواده کاسنی (Asteraceae) گیاهی دارویی، علفی و یکساله است که در نقاط مختلف ایران به صورت وحشی یافت میشود. مواد مؤثره دانه های گیاه ماریتیغال از نوع فلاونولیگنان ها هستند که این مواد5/1تا3 درصدوزن دانه ماریتیغال راتشکیل می دهند. مهمترین فلاونوئیدهای موجود در دانه های این گیاه عبارتند از: سیلیبین، سیلی کریستین وسیلی دیانین که مجموعه آنها تحت عنوان ترکیبات سیلیمارین شناخته می شوند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف پتاسیم و تاریخ کاشت های مختلف بر روی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال Silybum marianum L.))دراستان فارس، شهرستان اقلید بود. آزمایش درقالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 3 تاریخ کاشت (20اردیبهشت,30اردیبهشت و10خرداد) و 3 سطح کود پتاسیم (150,100,0 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای تاریخ کاشت و کود پتاسیم تاثیر معنی داری بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه ماریتیغال دارند، اما اثرات متقابل این دو تیمار معنی دار نبود. بیشترین کمیت صفات رشدی همچون ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعدادگل آذین و قطر گل آذین در تاریخ کاشت دوم یعنی 30 اردیبهشت بدست آمد. شواهد نشان می دهد که تیمار کود پتاسیم بیشترین تاثیر را بر روی صفات کیفی گیاه از جمله درصد روغن، درصد سیلیمارین، عملکرد روغن و عملکرد سیلیمارین  داشت. همچنین، بالاترین مقدار روغن در تیمار 150 کیلوگرم  در هکتار پتاسیم بدست آمد. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که تیمار تاریخ کاشت 30 اردیبهشت به همراه  تیمار 150 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم برای داشتن حداکثر رشد و نمو و بالاترین عملکرد گیاه مناسب می باشد و می توان برای مناطق جغرافیایی با شرایط زیست بوم مشابه توصیه نمود.

کلمات کلیدی: ماریتیغال، صفات مورفولوژیکی، روغن دانه، سیلیمارین

 

فصل اول

مقدمه

1-1 مقدمه:

جوامع بشری از ابتدای شكل‌گیری در ارتباط نزدیک با محیط اطراف خود بوده و از اجزاء تشكیل دهنده محیط، برای بدست آوردن غذا و دارو استفاده كرده است، شناخت وکاربرد  گیاهان برای تهیه  غذا و دارو به طور مسلم از طریق آزمون و خطا بوده و به تدریج انسان توانست احتیاجات خود را از محیط اطراف خود تأمین نماید. با شكل‌گیری تمدن‌ها و فراهم آمدن امكانات بیشتر، شناخت انسان به تدریج كامل‌تر گشت.(جم زاده،1388 ). گیاهان دارویی یكی از منابع مهم برای درمان بیماری‌ها بوده‌اند و در تمدن‌های پیشین جمع‌ آوری و كشت آن‌ ها در مكان‌های مقدس نظیر دیرها و صومعه‌ها متداول بوده است (جم زاده،1388 ). استفاده از گیاهان در طب سنتی در ایران و سایر كشورهای جهان متداول بوده و بر اساس شواهد تاریخی، كشور ایران در این زمینه پیشتاز و از كشورهای مطرح جهان بوده است (جم‌زاد، 1388).

استفاده از گیاهان دارویی به قدمت عمر انسان است چون بیماری­ها با پیدایش بشر متولد شده ­اند و اسناد چند هزار ساله موجود در تاریخ طب و دارو­سازی حاوی تجربیات و اطلاعات ارزشمند گیاهان درمانی می­باشد،که تا چند دهه گذشته آنچه به  عنوان دارو مورد استفاده قرار می­گرفت از منابع طبیعی و به طور عمده از گیاهان به­دست می­آمد. با پیشرفت سریع علوم از یک سوء، و مسائل اقتصادی از سوی دیگر از مصرف گیاهان دارویی به صورت گذشته کاسته شد و داروهای شیمیایی در بسیاری موارد جایگزین آنها شدند(امیدبیگی،1376 ) اما تجربه چند دهه اخیر نشان می­دهد که داروهای شیمیایی با تمام کارایی که دارند، اثرات نا­مطلوب و ناگوار, بسیاری به همراه دارند،که  امروزه ثابت شده است  کمتر ماده خالصی وجود دارد که دارای اثرات سوء نباشد به همین دلیل در دو دهه اخیر بازگشت به استفاده از گیاهان دارویی مورد توجه بسیار قرار گرفته است و دانشگاه­ها، مراکز تحقیقاتی، کارخانه­ها و سازمان بهداشت جهانی  [1]برنامه ­های وسیعی جهت استفاده گیاهان دارویی تدارک دیده، و نقش گیاهان دارویی را در قرن بیست و یکم سرنوشت ساز تلقی نموده ­اند، با توجه به اینکه در حال حاضر مواد اولیه دارویی در ایران کمتر ساخته می­ شود و در صنعت داروسازی به طور اساسی نیازمند به این مواد می­باشیم، استفاده از منابع گیاهان دارویی داخلی یکی از راه­های کاهش این نیاز است که از دیر زمان در ایران به طور سنتی رواج داشته است، اما استفاده­های صحیح از گیاهان دارویی مشروط به وجود اطلاعات دقیق و علمی است که متأسفانه بر اثر مرور زمان و به علت دخالت افراد نا­ آگاه و سود­جو منحرف گشته و افسانه­ها و مطالب غیر واقع به آن­ها اضافه شده است که باید آن­ها را از هم جدا نمود و این جدا­سازی احتیاج به افراد متخصص و صاحب نظر دارد تا نتایج حاصله قابل کاربرد باشد(امیدبیگی،1376 ). در اوایل قرن حاضر پیشرفت علم شیمی و کشف سیستم­های پیچیده­ سنتز ارگانیک منجر به توسعه­ صنعت دارو­سازی و جایگزینی شیمی درمانی شد، بدین طریق پزشکی مدرن توانست بسیاری از بیماری­ها غیر قابل علاج و غالباً مرگ آور را درمان کند. با وجود این گیاهان دارویی و داروهایی که از آن­ها تهیه می­­شدند هرگز به طور کامل کنار گذاشته نشدند(امیدبیگی،1376 ). طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی امروزه بیش از 80 درصد مردم جهان (نزدیک به 5 میلیارد نفر)، برای درمان بیماری­ها هنوز از داروهای گیاهی استفاده می­ کنند، تقریباً یک چهارم دارو­های تهیه شده­ی دنیا داروی منشأ گیاهی هستند که یا مستقیماً از گیاهان عصاره گیری شده ­اند و یا بر اساس ترکیب گیاهی، سنتز شده ­اند(امیدبیگی،1376 ). واژه گیاهان دارویی تنها به تسکین دهنده آلام مردم اطلاق نمی­ شود بلکه این گیاهان در زیر گروه غذا به عنوان طعم دهنده­ها، نوشنیدنی­ها، شیرین­کننده­ها، رنگ طبیعی و حشره­کش وهمچنین به عنوان ماده اولیه محصولات آرایشی و بهداشتی نیز مورد استفاده قرار میگیرند(امیدبیگی، 1376).با نظری اجمالی به فرهنگ مصرف داروهای گیاهی در ایران متوجه میراث با ارزش این گیاهان در طب غنی سنتی ایران می­شویم. از طرفی فلات وسیع ایران از اقلیم­ها و محیط­های گوناگون برخوردار است به همین دلیل بیش از 7500 گونه گیاهی مختص به ایران است، از این رو به حق فلور ایران یکی از منابع دارو خیز جهان محسوب می­ شود (زارع زاده، 1383)

1-2 تاریخچه گیاهان دارویی:

ایرانیان از دیرباز و حتی پیش از دیگران در زمینه گیاهان دارویی و کاربرد درمانی آن­ها از دانش پیشرفته­ای برخوردار بوده ­اند(دوازده امامی،1382 ). نمونه بارز آن کتاب اوستاست، در یکی از پنج کتاب تشکیل دهنده اوستا، بخش­های پرشماری به گیاه درمانی، معرفی گیاهان دارویی و کاربرد آن­ها اختصاص یافته است(دوازده امامی،1382 ). اما متاسفانه در لشکر کشی اسکندر مقدونی، کتابخانه مشهور اسکندریه در آتش سوزی عمدتاً نابود شدو بدین ترتیب، سوابق گیاه شناسی شرق کهن در دو تمدن ایران و مصر بر اثر این آتش سوزی­ها، فاقد هر گونه مدرک دیرینه شناخت گیاهان دارویی و خواص آن­ها گردید، متأسفانه بعد­ها نیز بر اثر تخریب فرقه اسماعیلیه و آتش زدن کتابخانه ­های آن به­وسیله هلاکوخان مغول، بقیه آثار مکتوب گیاهان دارویی، که توسط این فرقه جمع­آوری شده بود، از میان رفت، تا اینکه در قرن هشتم و نهم میلادی، اطباء ایرانی رونق خاصی به طبابت ایران و جهان بخشیدند، به ­طوری­ که با پیدا شدن دانشمندان و نوابغی نظیر ابوعلی سینا و زکریای رازی با انتشار کتاب­های معروف خود (قانون و الحاوی) پیشرفت­های زیادی نصیب ملت ایران و جهانیان گردیدند (دوازده امامی، 1382).

1-3 رویکرد جهانی در استفاده از گیاهان داروئی:

رویكرد جهانی به استفاده از گیاهان دارویی و تركیب‌های طبیعی در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی و نیاز مبرم به تحقیقات پایه‌ای و كاربردی وسیعی را در این زمینه نمایان می‌سازد(علیرضاکشفی بناب،1380 ). گیاهان دارویی یكی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی هستند كه در صورت شناخت علمی، كشت، توسعه و بهره‌برداری صحیح می‌توانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغال‌زایی و صادرات غیر نفتی هر کشوری داشته باشند، تنوع آب و هوا و شرایط اكولوژیک مختلف، باعث تنوع و غنای گیاهان دارویی در سراسر ایران شده است، لزوم تحقیقات همه جانبه و بهره‌برداری صحیح از این گیاهان، به ویژه در زمانی كه استفاده جهان از گیاهان دارویی در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی شتاب بسیار بالایی گرفته است، لازم و ضروری است(علیرضاکشفی بناب،1380 ).

برنامه‌ریزی جامع برای گیاهان دارویی می‌تواند علاوه بر دستیابی به مدیریت توسعه پایدار در این بخش بالاخص در ابعاد كلان توسعه اقتصادی، زیست محیطی، بهداشتی (خودكفایی دارویی)، اشتغال، امنیت غذایی و ذخایر ژنتیكی در عرصه ملی و جهانی به عنوان یک منبع درآمد ارزی برای كشور محسوب و ایفای نقش نماید. وجود برنامه‌ای جامع و هماهنگ بین مراكز تحقیقاتی، آموزشی و اجرایی و همچنین وجود اعتبار لازم در این امر می‌تواند راه‌گشای توسعه در گیاهان دارویی باشد(علیرضاکشفی بناب،1380 ). در این ارتباط یک نظام مدیریتی و جامع‌نگر نیازهای تحقیقاتی و اجرایی كشور را تعیین نموده و در نهایت با كنار هم قرار دادن نتایج بدست آمده، راه ‌حل ‌های مناسبی را به منظور توسعه در امر تولید و فرآوری گیاهان دارویی و در نهایت داروهای گیاهی ارائه خواهد نمود(علیرضاکشفی بناب،1380 ).

 

1-4 کشت و کار و تولید گیاهان دارویی:

امروزه نیاز بیش از حد بشر به منابع داریی,غذایی وآرایشی وتقاضا برای گیاهان دارویی به شدت افزایش یافته است ودر حال حاظر كشورهایی نظیر آمریكا، كانادا، چین، مجارستان و هند بیش‌ترین تحقیقات و کار را در این زمینه انجام می‌دهند (رجحان، 1360).فراورده‌های گیاهی برای حفظ سلامت و تغذیه انسان‌ها و درمان بیماری‌ها به شکل داروها، آنتی‌اکسیدان‌ها، چاشنی‌ها، خوش‌ بو‌کننده‌ها، رنگ‌ها و حشره‌کش‌ها استفاده می‌شوند(امین،1380 ).در سال‌های اخیر، به علت اثر سوء داروهای سنتتیک، استفاده از داروهای گیاهی دوباره رونق یافته و تقاضای جهانی برای این مواد گیاهی افزایش چشم‌گیری پیدا کرده است و برخی از این داروها مانند داروهای گروه تروپان آلكالوئیدی، گروه اوپیوئیدی و داروهای ضد سرطانی بعضا جایگذین مناسب شیمیایی هم ندارند (امین، 1380).

از آنجایی که اكثر گیاهان دارویی در مرحله گلدهی برداشت می‌شوند و به تولید بذر جهت زادآوری نمی‌رسند به تدریج باعث از بین رفتن یک یا چند گونه می‌شوند، بنابراین در كشورهای مختلف اقدام به تولید بذر و كشت انبوهی این گیاهان نموده‌اند به طوری‌كه كشور پرو یک چهارم كل زمین‌های زراعی خود را به كشت این گیاهان اختصاص داده و یا كشور چین كه انیستیتو و مراكز تحقیقاتی فراوانی جهت تولید بذر و كشت گیاهان دارویی دارد (توکلی صابری و صداقت، 1379). کشور ما نیز دارای یکی از غنی‌ترین منابع گیاهان دارویی بوده که در نقاط مختلف ایران پراکنده شده‌اند، رجعت دوباره به استفاده از گیاهان دارویی و برداشت‌های بی‌رویه و مستقیم از طبیعت در دهه‌ های اخیر از یک طرف و وقوع تنش‌های محیطی طبیعی از طرف دیگر موجب فرسایش شدید ژنتیکی در گونه‌های گیاهی پر ارزش گردیده است (امیدبیگی، 1376 ). این وضعیت تا جایی پیش رفته که برخی از گیاهان دارویی بومی یا از بین رفته و یا در معرض انقراض قرار گرفته‌اند (هویزه و همکاران ،1380)

1-5 اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی:

در حال حاضر بهره‌برداری از گیاهان دارویی و برداشت از طبیعت در نقاط مختلف كشور صورت می‌گیرد(امیدبیگی،1376 ). در حالی‌كه آمار دقیقی از میزان تولید و مصرف گیاهان دارویی و مكمل‌های طبیعی در ایران در دست نیست(امیدبیگی،1376 ). نگاهی به برخی از آمارهای واردات و صادرات برخی از كشورها و ارزش فروش داروها و مكمل‌های گیاهی بیان كننده اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی است. در سال 1977 میلادی در كشور آلمان تولیدات داروهای گیاهی به ارزش 6 میلیارد یورو بوده است (متین، 1382). در سال‌های 1980 تا 1985 طبابت گیاهی در شهرهای صنعتی اروپا 8 درصد افزایش یافت.طبق گزارش شركت آمریكایی فراست و سالیوان، در سال 1986 اروپائی‌ها مبلغ 560 میلیارد دلار صرف فراورده‌های طبیعی و مكمل‌های غذایی نمودند (مومنی، 1380). در سال 1989 واردات گیاهان دارویی مختلف توسط كشورهای اروپایی به میزان 550 میلیون دلار بوده و در همان سال،76 میلیارد دلار دارو ساخته شده است.بر اساس گزارش فائو[2]در سال 1995، ارزش صادرات گیاهان دارویی در جهان بالغ بر 880 میلیون دلار بوده است. در همین سال كشور چین با صادرات 337 میلیون دلار از گیاهان دارویی مقام اول صادرات را به خود اختصاص داد. نكته جالب توجه این كه در كشور چین بیش از 350 هزار هكتار زمین به كشت حدود 200 گونه دارویی اختصاص داشته و حدود 100 میلیون نفر در بخش گیاهان دارویی اشتغال دارند (محمدی‌ گلرنگ، 1380). در سال 1998 میلادی سطح زیر كشت در آلمان بیش از 14700 هكتار بوده و دریافتی از فروش داروهای گیاهی و شیمیایی در داروخانه‌های این كشور بالغ بر 22 میلیارد یورو بوده است (متین، 1382). در سال 1999 كشور ژاپن نزدیک به 101227000 دلار صرف واردات مواد موثره با منشاء گیاهی برای ساخت دارو نموده است (قنبری و همكاران، 1380). در سال 2000 تجارت گیاهان دارویی نزدیک به70 میلیارد دلار بوده است (رسام، 1380). در سال 2001 میلادی، آلمانی‌ها بیش از 5/1 میلیارد یورو خرج داروهای گیاهی نموده‌اند (متین، 1382).

1-6 وضعیت گیاهان دارویی در ایران:

ایران با برخورداری از سابقه تاریخی درخشان در طب، استعدادهای بالقوه جغرافیایی و اقلیمی (11اقلیم از 13 اقلیم جهانی)، دامنه تغییرات درجه حرارت روزانه (50 درجه سانتی‌گراد)، 300 روز آفتابی در سال، و تنوع بالای گونه گیاهی (7500 الی8000 گونه) که 10 تا 15 درصد آن دارویی است، توانایی بالقوه‌ای در زمینه توسعه و تولید گیاهان دارویی دارد (آزادبخت، 1378؛ امیدبیگی،1379).در حال حاضر حدود 66 هزار هكتار از ارضی كشاورزی در استان‌های مختلف كشور، به كشت گیاهان دارویی اختصاص دارد و از مجموع مزارع اختصاص یافته به گیاهان دارویی، حدود 65 هزار تن محصول تولید می‌شود (عصاره و سید اخلاقی، 1388). میزان صادرات كشور در سال 1386 به میزان 63 میلیون دلار ثبت شده است كه عمده‌ترین اقلام زیره، گشنیز و عصاره شیرین بیان بوده است(غلامشاهی،1388 ). این در حالی است كه ارزش كل واردات گیاهان دارویی و مواد اولیه گیاهی در سال 1386 به میزان 85 میلیون دلار بوده و بیش‌ترین ارزش میزان واردات گیاهان دارویی و فرآورده‌های مرتبط، معادل 59 میلیون دلار مربوط به اسانس‌ها می‌باشد (غلامشاهی، 1388). در حال حاضر 35 شركت داروسازی گیاهی در كشور مجوز فعالیت دارند و حدود 300 قلم داروی گیاهی در كشور تولید می‌گردد، كه حدود 4 درصد داروهای مورد استفاده جامعه را تشكیل می‌دهند و تعداد گیاهان مورد استفاده برای تهیه این داروها (طبق گزارش وزارت بهداشت) حداکثر 90 گونه گیاهی است. همچنین تعداد 60 قلم تركیبات آرایشی با منشاء گیاهی در كشور تولید می‌گردد كه بسیاری از مواد اولیه این فرآورده‌ها از خارج وارد می‌گردد (عصاره و سید اخلاقی، 1388). این در حالی است که تنوع گونه‌ای و ذخایر ژنتیكی از ویژگی‌های بارز این سرزمین بوده و با بهره‌گیری از حدود هشت هزار گونه گیاهی و حدود 1500 گونه گیاه دارویی و انحصاری و بومی بودن برخی از آن‌ ها که از ارزش دارویی و صنعتی بالایی برخوردار بوده (ابراهیمی، 1380) و در صورت كشت و فراوری می‌توانند علاوه بر تأمین نیاز بازار داخل، در بازارهای جهانی بدون رقیب وارد شوند. علی‌رغم این‌که همواره استفاده از گیاهان دارویی و تأمین دارو از منشاء گیاه، از ویژگی‌های بارز طب ایرانی محسوب می‌شود اما به رغم پیشینه تاریخی درخشان و گذشته پر افتخار، عملاً جایگاه ایران امروز در این دانش از موقعیت مناسب و مطلوبی در جهان برخوردار نیست، بنابراین تمهیدات لازم برای احیاء و بازگرداندن این سیادت فراموش شده و ارتقاء اهداف متعالی طب ایرانی كه گیاهان دارویی سنگ بنای آن را تشكیل می‌داده است، امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین بررسی وضع موجود فعالیت‌های مرتبط با گیاهان دارویی اعم از تحقیقاتی و اقتصادی و نیز فرآورده‌های دارویی و آرایشی، بهداشتی با منشاء گیاهی، نشان می‌دهد كه

 

عنوان                                                                                              صفحه

فصل اول:کلیات ……………………………………………………………………………………..1

پیشگفتار…………………………………………………………………………………………2

1-1-مقدمه …………………………………………………………………………………………..2

1-2-بیان مساله ……………………………………………………………………………………..3

1-3-اهمیت وضرورت پژوهش ………………………………………………………………..5

1-4-اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………….6

1-5-فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………..6

1-6-روش تحقیق …………………………………………………………………………………7

1-7-جامعه آماری ………………………………………………………………………………….7

1-8- قلمروزمانی تحقیق……………………………………………………………………….7

1-9- روش نمونه گیری وتعیین حجم نمونه …………………………………………………….7

1-10-ابزارگردآوری داده ها ………………………………………………………………………8

1-11-روش تجزیه وتحلیل داده ها ………………………………………………………………..8

1-12-محدودیتهای تحقیق ………………………………………………………………………….9

1-13-شرح واژه هاواصلاحات: ………………………………………………………………..8

1-13-1- اقلام تعهدی……………………………………………………………………………….8

1-13-2- اقلام تعهدی(اختیاری- غیراختیاری)…………………………………………………..9

1-13-3- بازده عادی سهام……………………………………………………………………….10

1-13-4- پایداری سود…………………………………………………………………………….10

1-14- عامل استانداردسازی داده ها……………………………………………………………..11

1-15- ساختارکلی تحقیق………………………………………………………………………….11

فصل دوم:پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………….13

بخش اول-مبانی نظری ……………………………………………………………………………14

2-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………..14

2-2- کلیات…………………………………………………………………………………………14

2-3- تشریح اختلاف میان سودخالص ووجه ناشی ازفعالیتهای عملیاتی  …………………….15

2-4- مفهوم سودازنظرسرمایه گذاران……………………………………………………………16

2-5- مفهوم سودگزارش شده……………………………………………………………………..17

2-6- اهمیت جریان های نقدی…………………………………………………………………….18

2-7- ظهورنظریه کیفیت سود:……………………………………………………………………19

2-7-1- مفهوم کیفیت سود ………………………………………………………………………..20

2-7-2-اهمیت ارزیابی کیفیت سود ………………………………………………………………23

2-8- عوامل مؤثربرکیفیت سودوارزیابی آن:……………………………………………………24

2-8-1-روش های حسابداری ………………………………………………………………………25

2-8-2- برآوردهای حسابداری …………………………………………………………………..27

2-8-3-نوع صنعت ……………………………………………………………………………….27

2-8-4-ویژگی های مالی …………………………………………………………………………28

2-8-5-عوامل سیاسی …………………………………………………………………29

2-9- مفاهیم وروش های اندازه گیری کیفیت سود:………………………………………………..30

2-9-1-مفهوم کیفیت سودمبتنی برسری های زمانی ویژگی های سود ……………………….30

2-9-2-مفهوم کیفیت سودبراساس رابطه بین سود،اقلام تعهدی ووجه نقد ……………………31

2-10- اقلام تعهدی:……………………………………………………………………………….31

2-10-1-اجزای اقلام تعهدی …………………………………………………………………….34

2-10-2-نقش واهمیت اقلام تعهدی ………………………………………………………………34

2-10-3-نسبت وجه نقدحاصل ازعملیات سود ………………………………………………….35

2-10-4-سایرمفاهیم کیفیت سودازدیدگاه اقلام تعهدی ………………………….35

2-11- ارتباط بادیدگاه مفیدبودن برای تصمیم گیری…………………………………………….36

2-12- تحلیل کیفیت سود …………………………………………………………………………37

2-13- روش های دستکاری سود…………………………………………………………………..37

2-14- تحلیل بنیادی کیفیت سود………………………………………………………………….38

2-15- مفهوم بازده………………………………………………………………………………..40

2-16- رویکردهاومعیارهای ارزیابی عملکردشرکتها …………………………………………41

2-17- بازده سهام…………………………………………………………………………………41

2-18- تفاوت دیدگاه مدیریت وسهامداران درمحاسبه بازده…………………………………….42

2-19- عوامل تأثیرگذاربربازده سهام:……………………………………………………………42

2-19-1-نقض مدلCAPM  …………………………………………………………………….43

2-19-1-1-نسبت سودبه قیمت(E/P) …………………………………………………………..44

2-19-1-2-اندازه شرکت ………………………………………………………………………..44

2-19-1-3-برگشت معکوس بازده دربلندمدت …………………………………………………44

2-19-1-4-نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار(B/M) ……………………………………..45

2-19-1-5-اهرم مالی ……………………………………………………………………………45

2-19-2-مدل فاماوفرنج ………………………………………………………………………….45

2-20- روش های محاسبه بازده سهام……………………………………………………………..46

2-21- پایداری سود……………………………………………………………………………..46

بخش دوم-پیشینه موضوع تحقیق ………………………………………………………………47

 

الف )تحقیقات انجام شده درخارج ازکشور  …………………………………………………….47

2-22-تحقیقات مربوط باکیفیت سود ……………………………………………………………47

2-23-تحقیقات مربوط بارابطه بین سودوبازده …………………………………………………51

2-24-تحقیقات مرتبط باجریان نقدی:  …………………………………………………………..54

2-24-1-محتوای اطلاعاتی جریان نقدی ………………………………………………………..54

2-24-2-پیش بینی جریان نقدی ………………………………………………………………….55

2-24-3-جریان نقدی دربررسی رابطه سودوبازده …………………………………………….56

2-25-تحقیقات مرتبط باتغییرسودنقدی …………………………………………………………..57

2-26-تحقیقات مربوط بااقلام تعهدی:  …………………………………………………………..58

2-26-1-ارتباط وجه نقدحاصل ازفعالیتهای عملیاتی واقلام تعهدی بابازده سهام ……………..58

2-26-2-کیفیت اقلام تعهدی وسود:نقش خطاهای برآوردتعهدی ………………………………58

2-26-3-رابطه بین قابلیت اتکاء اقلام تعهدی وپایداری سود ………………………………….59

ب )تحقیقات انجام شده درداخل کشور ……………………………………………………………59

2-27-ساسان میار(1374) ………………………………………………………………………59

2-28-رضوان حجازی(1375) …………………………………………………………………60

2-29-احمدظریف فرد(1378) ………………………………………………………………….60

2-30-احمدبدری(1378)……………………………………………………………………….60

2-31-عارف باباپور(1380)…………………………………………………………………….61

2-32-پرویزخاوری واحمدرضاباقری گرمارودی (1380) …………………………61

2-33-احمدعزیزی ومحمدرضاپوررضا(1380)……………………………………………….61

2-34-حسین کدخدایی وعلی صابری(1381) ……………………………………………….61

2-35-ساسان مهرانی وکاوه مهرانی (1382)…………………………………………………..61

2-36- علی ثقفی وغلامرضاکردستانی(1383)…………………………………………………62

2-37- حمیدحقیقت وعلی همایون(1383)……………………………………………………….62

2-38-ایرج نوروش ورضامجیدی(1383)……………………………………………………..62

2-39- احمدبدری،سیدجلال صادقی شریف وسعیدطوسی(1384) ……………………………62

2-40- بیتامشایخی،ساسان مهرانی،کاوه مهرانی وغلامرضاکرمی(1384)…………………..63

2-41- محمدحسین قائمی ،امین رضاخوشدل نظامی(1385) …………………………..63

2-42-کریمی وصادقی(1389)………………………………………………………………..63

2-43- مرضیه ابریشم چی(1389)………………………………………………………………63

2-44-محمدزادگان(1385)………………………………………………………………………64

2-45- خلاصه مطالعات مرتبط باموضوع تحقیق ……………………………..64

2-46- خلاصه…………………………………………………………………………………….72

فصل سوم:روش شناسی تحقیق………………………………………………………………….74

3-1-مقدمه …………………………………………………………………………………………75

3-2- بیان مسأله……………………………………………………………………………………76

3-3- فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………….77

3-4- جامعه آماری………………………………………………………………………………..78

3-5- نمونه آماری…………………………………………………………………………………78

3-6- روش تحقیق…………………………………………………………………………………79

3-7- دوره زمانی تحقیق…………………………………………………………………………..79

3-8- جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………..79

3-9-سنجش متغیرهای مستقل ووابسته: ……………………………………………80

3-9-1-مدل تحقیق…………………………………………………………………………………80

3-9-2-اقلام تعهدی …………………………………………………………..80

3-9-3-اقلام اختیاری وغیراختیاری  …………………………………….81

3-9-4-پایداری سود……………………………………………………………………………….82

3-9-5-بازده عادی سهام………………………………………………………………………….83

3-10-عامل استانداردکننده …………………………………………………..84

3-11-تعریف مقداراحتمال:……………………………………………………………………..85

3-11-1-مراحل بررسی فرضیات آماری……………………………………………………….88

3-11-1-1-بررسی ضریب همبستگی بین متغیرهای مستقل ومتغیرهای وابسته……………..88

3-11-1-2-بررسی فرضیات زیربنایی………………………………………………………….88

3-12-خلاصه……………………………………………………………………………………..88

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل اطلاعات……………………………………………………………..90

4-1-مقدمه………………………………………………………………………………………….91

4-2-آمارتوصیفی متغیرهای تحقیق:……………………………………………………………..91

4-2-1- تحلیل توصیفی بازده……………………………………………………………………..91

4-2-2- تحلیل توصیفی اقلام تعهدی اختیاری استانداردشده…………………………………….92

4-2-3- تحلیل توصیفی اقلام تعهدی غیراختیاری استانداردشده………………………………..93

4-2-4- تحلیل توصیفی پایداری سود استانداردشده……………………………………………..93

4-3- آزمون نرمال بودن داده ها………………………………………………………………….94

4-4- آماراستنباطی(بررسی فرضیات تحقیق):………………………………………………….94

4-4-1- بررسی فرضیه اصلی (رابطه کیفیت سود  و بازده سهام) …………………………..94

4-4-2- بررسی فرضیه اول (رابطه بین اقلام تعهدی اختیاری و بازده سهام) ……………….95

4-4-3- بررسی فرضیه دوم (رابطه بین اقلام تعهدی غیر اختیاری و بازده سه………………95

4-4-4- بررسی فرضیه سوم (رابطه بین پایداری سود  و بازده سهام)………………………96

4-4-5-رگرسیون چندمتغیره ……………………………………………………………96

4-5- مقایسه بازده سهام برحسب شرکتها………………………………………………………..98

4-6- مقایسه بازده سهام برحسب سال……………………………………………………………98

4-7- خلاصه………………………………………………………………………………………99

فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادات ……………………………………………………………100

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………….101

5-2- خلاصه موضوع درروش تحقیق…………………………………………………………102

5-3- خلاصه یافته های تحقیق…………………………………………………………………103

5-4-نتیجه گیری ………………………………………………………………………………..103

5-5-پیشنهاداتی درارتباط باموضوع …………………………………………………………..104

5-6-پیشنهاداتی درارتباط باتحقیقات آتی ………………………………………………………104

منابع………………………………………………………………………………………………106

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                           صفحه

(جدول2-1): چارچوب هاومعیارهای ارزیابی کیفیت سود……………………………………..23

(جدول2-2): خلاصه مطالعات انجام شده درخارج ازایران…………………………………….64

(جدول2-3): خلاصه مطالعات انجام شده درایران………………………………………………69

(جدول4-1): شاخص های توصیفی متغیربازده سهام……………………………………………92

(جدول4-2): شاخص های مرکزی وپراکندگی اقلام تعهدی اختیاری………………………….93

(جدول4-3): شاخص های مرکزی وپراکندگی اقلام تعهدی غیراختیاری……………………..93

(جدول4-4): شاخص های مرکزی وپراکندگی پایداری سود……………………………………94

(جدول4-5): آزمون نرمال بودن داده ها…………………………………………………………94

(جدول4-6): رابطه کیفیت سودوبازده سهام……………………………………………………..95

(جدول4-7): رابطه بین اقلام تعهدی اختیاری وبازده سهام……………………………………..95

(جدول4-8): رابطه بین اقلام تعهدی غیراختیاری وبازده سهام…………………………………96

(جدول4-9): رابطه پایداری سودوبازده سهام……………………………………………………96

(جدول4-10): رگرسیون چندمتغیره……………………………………………………………..96

(جدول4-11): خلاصه مدل رگرسیون چندمتغیره……………………………………………….97

(جدول4-12): معناداربودن مدل رگرسیون چندمتغیره………………………………………….97

(جدول4-13): معناداربودن یانبودن هریک ازمتغیرهای مستقل باوابسته……………………..98

(جدول4-14): آزمون تحلیل واریانس برای مقایسه بازده سهام برحسب شرکتها……………..98

(جدول4-15): آزمون تحلیل واریانس برای مقایسه بازده سهام برحسب سال…………………99

(جدول5-1): جدول خلاصه یافته های تحقیق …………………………………………………103

 

 

 

 

فهرست شکلها

عنوان                                                                                                         صفحه

(شکل2-1): شکل کیفیت…………………………………………………………………………..22

 

(شکل3-9-1):مدل تحقیق ………………………………………………………………………..80