چکیده

در جهان فرا رقابتی امروز، راز بقا و موفقیت سازمان ها، درک ساختار رقابتی بازار است. دستیابی به این درک، مستلزم آگاهی و شناخت مدیریت از نظرات و خواست مشتری و ارزیابی و بهره گیری از آمیخته بازاریابی (4P) در بازار به منظور دستیابی به فروش بیشترمی باشد. در این پژوهش محقق به دنبال شناسایی و اولویت بندی شاخص هایی از عوامل آمیخته بازاریابی می باشد که بیشترین تاثیر را در جذب و حفظ مشتریان شرکت پگاه فارس دارد تا بتواند با شناسایی و اولویت بندی آنها به مدیریت شرکت در رابطه با تصمیم گیری های بازاریابی کمک رساند. جامعه آماری تحقیق، فروشندگان( سوپر مارکت ها، فروشگاه ها) محصولات لبنی در شهر شیراز می باشند که از کل جامعه آماری تعداد 265 فروشگاه  به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد.

در این پژوهش از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردیده و روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی می باشد.

فرضیه های تحقیق به تفکیک هر یک از آمیخته های بازاریابی مورد آزمون قرار گرفت که همه فرضیات، با اطمینان 95 درصد مورد تایید قرار گرفت. سپس عناصر آمیخته بازاریابی بوسیله آزمون فریدمن مورد رتبه بندی قرار گرفت که رتبه ها از قرار زیر است:

توزیع رتبه اول ، محصول رتبه دوم، عامل قیمت رتبه سوم ، خصوصیات فروشنده رتبه چهارم و ترفیع در رتبه پنجم قرار گرفت.

کلمات کلیدی: آمیخته بازاریابی، محصول، کانال توزیع، قیمت ، خصوصیات فروشنده، فروش

 

 

فهرست مطالب

فصل اول:کلیات تحقیق.. 1

1-1-مقدمه.. 2

1-2-بیان مساله.. 3

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق:.. 4

1-4-اهداف تحقیق.. 5

1-5- فرضیه های تحقیق.. 6

1-6-قلمرو تحقیق.. 7

1-7-روش  تحقیق.. 7

1-8- جامعه آماری.. 7

1-9-نمونه آماری.. 8

1-10-تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی طرح.. 8

1-10-1-  متغیر های تحقیق و تعریف عملیاتی متغیر مستقل و وابسته 8

1-10-2- تعریف واژه ها 8

فصل دوم:.. 11

پیشینه تحقیق.. 11

2-1- بخش اول:نگاه کلی به مدیریت بازاریابی.. 12

2-1-1- مقدمه 12

2-1-2-گرایشهای مدیریت بازاریابی 14

2-1-2-1-رویكرد تولید 14

2-1-2-2-رویكرد محصول 14

2-1-2-3-رویكرد فروش 14

2-1-2-4-رویكرد بازاریابی 15

2-1-2-5-رویكرد بازاریابی اجتماعی 16

2-1-3-فرایند بازاریابی 17

2-1-4-هدف گیری بازار 18

2-1-5-محیط بازاریابی 20

2-1-5-1-محیط خرد 21

2-1-5-2-محیط كلا ن 22

2-1-6-رفتار خرید مصرف‌ کننده 23

2-1-6-1-گرایش خریدار 25

2-1-6-2-رفتار خریدار و آمیخته بازاریابی 25

2-2-1- مقدمه 26

2-2-2-محصول 29

2-2-2-1-کیفیت محصول 29

2-2-2-1-1-نگرش سنتی کیفیت 31

2-2-1-2-اهمیت کیفیت محصولات 32

2-2-2-1-3- تاثیرکیفیت محصول وارائه خدمات به مشتریان درآمیخته بازاریابی: 34

2-2-2-2-تنوع محصول 35

2-2-2-3-طرح کالا 36

2-2-2-4-ویژگیهای کالا 37

2-2-2-5- نام و نشان تجاری 38

2-2-2-6-بسته‌بندی محصول 41

2-2-2-6-1-جایگاه بسته‌بندی در بازاریابی 42

2-2-2-6-2-کارکردهای بسته‌بندی 43

2-2-2-6-3-فواید بسته‌بندی برای جامعه 44

2-2-2-6-4-اثرات زیست-محیطی بسته‌بندی 45

2-2-2-6-5-بسته‌بندی به‌عنوان تبلیغات جدید 45

2-2-2-6-6-عناصر بسته‌بندی 47

2-2-2-7-اندازه ، ابعاد و حجم کالا: 50

2-2-2-8- ضمانتنامه محصول 50

2-2-2-9-مرجوعی های کالا 52

2-2-2-10-خدمات 52

2-2-3-قیمت 53

2-2-3-1-اهداف قیمت گذاری 54

2-2-3-2-عوامل‌ موثر بر قیمت‌گذاری‌ 56

2-2-3-3-مراحل قیمت‌گذاری 58

2-2-4-کانال توزیع( مکان) 61

2-2-4-1-استراتژی‌های انتخاب کانال توزیع 63

2-2-4-2- مراحل طراحی کانال‌های توزیع 64

2-2-4-3-وظایف  کانال توزیع 65

2-2-4-4- انواع کانال های اصلی توزیع 66

 

2-2-4-5-ویژگی های سیستم توزیع مناسب 68

2-2-4-6-ویژگی های کانال های توزیع لبنیات 69

2-2-5-فعالیتهای ترفیعی وتشویقی 70

2-2-5-1-عوامل موثردرترکیب ترفیع: 71

2-2-5-2-تبلیغات 72

2-2-5-3-پیشبردفروش: 74

2-2-5-4-روابط عمومی 75

2-2-5-5-فروش حضوری 76

2-2-6-سهم بازار محصولات لبنی پگاه 77

2-2-7-پیشینه پژوهش 81

2-3-بخش سوم:آشنایی با محصولات لبنی.. 85

2-3-1-تاریخچه 85

پگاه 85

فصل سوم:روش تحقیق.. 90

3-1- مقدمه 91

3-2- نوع و هدف تحقیق 92

3-3- جامعه آماری و نمونه تحقیق 93

3-4-محاسبه حجم نمونه 93

3-5-قلمرو زمانی و مکانی تحقیق 94

3-6- ابزار پ‍ژوهش و گردآوری داده ها 94

6-3-1-اجزای اصلی  پرسشنامه 95

3-7-كیفیت ابزار اندازه گیری مدل تحقیق- روایی و پایایی   98

3-7-1- روایی 98

3-7-2- پایایی 98

3-7-3-روش ضریب آلفای کرونباخ 99

3-8-روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 101

3-9- مراحل تحقیق.. 102

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها.. 104

4-1- مقدمه.. 105

4-2- آمار توصیفی :.. 106

4-1-1- توزیع سن فروشندگان 106

4-2-2- میزان تحصیلات فروشندگان سوپر مارکت ها 107

4-2-3- سابقه کار 108

4-3- آمار استنباطی :.. 109

4-3-1- تحلیل عاملی 109

4-3-2- فرضیه اول: 113

4-3-3- فرضیه دوم : 114

4-3-4- فرضیه سوم: 115

4-2-5- فرضیه چهارم : 115

4-3-6- فرضیه پنجم : 116

4-3-7 – رده بندی تاثیر عناصر آمیخته بازار یابی بر افزایش سهم بازار شرکت پگاه 117

 4-3-8 -رتبه بندی شاخص های عامل محصول 118

4-3-11- رتبه بندی شاخص های عامل پرسنل 120

4-3-12- رتبه بندی شاخص های عامل ترفیع 121

فصل پنجم :نتیجه گیری.. 122

5-1- مقدمه.. 123

5-2- خلاصه تحقیق.. 123

5-3-نتیجه گیری.. 124

5-3-1-نتیجه بررسی فرضیه اول تحقیق 124

5-3-2- نتیجه بررسی فرضیه دوم تحقیق 125

5-3-3- نتیجه بررسی فرضیه سوم تحقیق 126

5-3-4- نتیجه بررسی فرضیه چهارم تحقیق 126

5-3-5- نتیجه بررسی فرضیه پنجم تحقیق 127

5-3-6- اولویت بندی عوامل موثر بر افزایش فروش و سهم بازار شرکت پگاه فارس 128

5-4- سازگاری یافته ها با تحقیقات پیشین.. 128

5-5- تحلیل نتایج  و پیشنهادات مرتبط با موضوع پژوهش   129

5-6-پیشنهادهایی جهت  پژوهش های آتی.. 133

5-7- محدودیت های تحقیق.. 134

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………….. 136

پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………147

 

 

 

فهرست شکل ها و نمودارها:

شکل2-1- سه موضوع اصلی در خط مشی بازاریابی اجتماعی………………………………………………………… 16

شکل2-2- فرایند مدیریتبازاریابی…………………………………………………………………………………………………….. 18

شکل2-3- بازیگران محیطخرد……………………………………………………………………………………………………….. ..22

شکل2-4- بازیگران محیط کلان……………………………………………………………………………………………………… 22

شکل2-5- الگوی رفتار مصرف کننده……………………………………………………………………………………………… 23

شکل2-6- فرایند تصمیم گیری خریدار……………………………………………………………………………………………24

شکل2-7- آمیخته بازاریابی……………………………………………………………………………………………………………. 31

شکل 3-1- مراحل تحقیق………………………………………………………………………………………………………………103

نمودار4-1- توریع سن…………………………………………………………………………………………………………………….106

نمودار 4-2- توزیع میزان تحصیلات………………………………………………………………………………………………107

نمودار 4-3- توزیع سابقه کار…………………………………………………………………………………………………………108

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول 2-1- میزان فروش سالیانه محصولات لبنی در شهر شیراز در یک دوره 7 ساله………………… 80

جدول 2-2-میزان فروش سالیانه محصولات لبنی پگاه در شهر شیراز در یک دوره 7 ساله…………. 80

جدول 3-1- منابع شاخص های آمیخته بازاریابی……………………………………………………………………………..97

جدول 3- 2- مقدار آلفای کرونباخ………………………………………………………………………………………………… 100

جدول 4-1- توزیع سن…………………………………………………………………………………………………………………….106

جدول 4-2- توزیع میزان تحصیلات………………………………………………………………………………………………. 107

جدول 4-3- توزیع سابقه کار…………………………………………………………………………………………………………. 108

جدول 4-4- میانگین و انحراف معیار عناصر آمیخته بازار یابی……………………………………………………. 109

جدول 4-5- نتایج آزمون KMOو باتلت برای بررسی کفایت نمونه…………………………………………….110

جدول 4-6- مقادیر ویژه در تحلیل عاملی………………………………………………………………………………………111

جدول 4-7- متغیرهای عاملها و بار عاملی بدست آمده از ماتریس دوران یافته…………………………..112

جدول4-8- نتایج آزمون کلوموگروف-اسمیرنوف برای عتاصر آمیخته بازاریابی…………………………….113

جدول 4-9- آزمونT تک نمونه ای برای بررسی تاثیر عامل محصول بر افزایش فروش…………….. 114

جدول 4-10- آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر عامل قیمت بر افزایش فروش…………… 114

جدول 4-11- آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر عامل توزیع بر افزایش فروش……………. 115

جدول 4-12- آزمون T تک نمونه ای برای بررسی تاثیر عامل پرسنل بر افزایش فروش……………. 116

جدول 4-13- آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر عامل ترفیع بر افزایش فروش……………. 116

جدول 4-14-  نتایج آزمون فرید من و رتبه بندی عناصر آمیخته بازاریابی………………………………….117

جدول 4-15- نتایج آزمون فرید من و رتبه بندی متغیر های عامل محصول……………………………….118

جدول 4-16- نتایج آزمون فرید من و رتبه بندی متغیر های عامل قیمت…………………………………..119

جدول 4-17- نتایج آزمون فرید من و رتبه بندی متغیر های عامل توزیع…………………………………..120

جدول 4-18­- نتایج آزمون فرید من و رتبه بندی متغیر های عامل پرسنل………………………………..120

جدول 4-19- نتایج آزمون فرید من و رتبه بندی متغیر های عامل ترفیع…………………………………. 121

 

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

 

1-1-مقدمه

در دنیای رقابتی امروز مشتریان در کانون اصلی توجه شرکت ها قرار دارند و رضایت مندی آنها عامل اصلی کسب مزیت رقابتی سازمان ها ست. لازمه جلب رضایت مشتریان برآورده ساختن کامل نیازهای آنها  و شناسایی دقیق خواسته ها، انتظارات، تمایلات، توانایی ها و محدودیت های آنها در خرید محسولات است. با دستیابی به چنین اطلاعاتی می توان عوامل تاثیرگذار بر رفتار مصرف کنندگان را به خوبی تشخیص داد و در اتخاذ تصمیمات بازاریابی شرکت ها از آن استفاده کرد. بنابراین محصولات شرکت ها باید مطابق با مزایای مورد انتظار مشتریان باشد. در این راستا شناخت ابعاد مختلف گرایش خریدار و تعیین ارتباط بین آنها عناصر آمیخته بازاریابی ضروری است(سالار، 1388، ص 2).

بازاریابی یک فعالیت مدیریتی است، که برای رسیدن به اهداف مشتریان در کنار رسیدن به اهداف سازمان تاکید دارد. بازاریابی با درک نیازهای مشتریان، توسعه محصولات و خدمات برای رفع این نیازها، قیمت گذاری کارای محصولات و خدمات، اطلاع رسانی به مشتریان در در مورد قابلیت دسترسی به این محصولات و خدمات، تحویل کارا و اطمینان  از رضایت مندی در طول و بعد از فرایند مبادله به کار می رود. با این شیوه سازمان قادر خواهد بود محصولات یا خدمات خود را مطابق با نیازهای مشتریان عرضه کند و انتظار رسیدن مشتریان را داشته باشد (سالار، 1388، ص 2).

محصول(کالا و خدمت) باید مطابق با مزایای مورد انتظار مشتری باشد. قیمت باید متناسب با توانایی های خریدار باشد. این محصول باید در دسترس مشتری قرار گیرد تا در خرید آن دچار مشکل نشود و در نهایت ترفیعات لازم نیز انجام می گیرد تا مصرف کنندگان بالقوه از وجود چنین محصولی باخبر شوند.

پس از انتخاب یک بازار هدف، مدیران بازاریابی باید یک برنامه سیستماتیک برای فروش به مشتریان و ایجاد روابط بلند مدت تدوین کنند. برنامه بازاریابی از تصمیماتی راجع به محصول، قیمت، ترفیع و توزیع تشکیل می شود. اینها مهمترین نوع بخش هایی هستند که مدیران بازاریابی برای رسیدن به اهداف فروش و سودآوری، منابع شرکت را به آنها تخصیص می دهند.

سهم بازار با توجه به درصد کل فروش یک شرکت در یک دوره زمانی خاص به کل کالای فروش رفته در بازار اندازه گیری می شود.

سهم بازار می تواند با تغییر متغیرهایی که به عنوان عوامل آمیخته بازاریابی مشهور هستند و بر افزایش فروش تاثیر گذار هستند، تغییر پذیرد. مثلا با تغییر ویژگی های محصول نظیر بهبود کیفیت محصول، بهبود بسته بندی و یا طراحی می توان ارزش بیشتری برای مشتریان ایجاد کرد و یا اگر قیمت ها با توجه به میزان تقاضا انعطاف پذیری داشته باشد، با کاهش قیمت فروش بالا خواهد رفت یا با افزایش توزیع کنندگان و کانال های توزیع و بهینه سازی وضعیت و سرعت توزیع، تعداد مشتریان افزایش خواهد یافت. آنگاه اندازه فروش و سهم بازار نیز افزوده خواهد شد.

سهم بازار در برگیرنده قسمتی از کل بازار است که یک بنگاه تولیدی یا خدماتی آن را به خود اختصاص می دهد و یا به عبارتی دیگر نیازهای آن قسمت را تامین می نماید و به آنها خدمت می نماید(بلوریان تهرانی، 1376، ص 51).

 

1-2-بیان مساله

درک ساختار رقابتی بازار بیش از هر چیز مستلزم آگاهی و شناخت مدیریت از نظرات و درخواست مشتری و ارزیابی نحوه بهره گیری از عوامل موثر بر بازار به منظور دستیابی به مقدار مشخص از فروش و سهم بازار مورد نظر است

سهم بازار غالبا همراه با سودآوری است و نسبت عملکرد شرکت نسبت به سایر رقبا را می توان با بهره گرفتن از میزان فروش و سهمی که از شرکت از یک کالا یا محصول در بازار به خود اختصاص می دهد محاسبه نمود، به همین جهت