فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                             صفحه

چکیده……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

فصلاول:کلیات

1-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………..2

1-2-هدف پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-3-فرضیه های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………….4

فصل دوم:بررسی منابع

2-1-گوشت……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………..5

2-1-1-ترکیبات شیمیایی گوشت………………………………………………………………………………………………………………….. …..5

2-1-1-1- آب………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

2-1-1-2-پروتئین ها………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

2-1-1-3-چربی ها یا لیپیدها…………………………………………………………………………………………………………………………… 6

2-1-1-4-مواد معدنی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-1-1-5-کربوهیدرات ها………………………………………………………………………………………………………….. ……………………7

2-1-1-6- ویتامین ها و آنزیم ها………………………………………………………………………………………………………………………..8

2-1-1-7-مواد ازته غیر پروتئینی……………………………………………………………………………………………………………………… 9

2-2-شتر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… .9

2-2-1- طبقه بندی شتر…………………………………………………………………………………………………………………………………… 9

2-2-2- مشخصات عمومی شتر……………………………………………………………………………………………………………………… .10

2-2-3-آناتومی و عضلات……………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-4-اهمیت و آمار پرورش…………………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-2-5-ترکیبات شیمیایی گوشت شتر……………………………………………………………………………………………………………… 14

2-2-6- ویژگی های فیزیکوشیمیایی گوشت شتر………………………………………………………………………………………………..15

2-3- فلور میکروبی گوشت خام……………………………………………………………………………………………………………………… 16

2-3-1-منشا آلودگی گوشت…………………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-3-2-انواع میکروارگانیزم های عامل فساد گوشت………………………………………………………………………………………… .17

2-3-3-انواع میکروارگانیزم های گوشت سرد………………………………………………………………………………………………….. 18

2-3-4-روش های نگهداری گوشت…………………………………………………………………………………………………………………18

2-4-رزماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

2-4-1- گیاه شناسی………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

2-4-2- خواص و کاربرد ها ………………………………………………………………………………………………………………………. …23

2-4-3-ترکیبات شیمیایی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

2-5-مروری بر پژوهش های پیشین…………………………………………………………………………………………………………………. 25

فصل سوم:موادوروش­ها

3-1- مواد اولیه……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

3-2-مراحل انجام آزمون­ها……………………………………………………………………………………………………………………………… 27

3-2-1-تهیه عصاره اتانولی از گیاه

 رزماری……………………………………………………………………………………………………….. 27

3-2-2-تهیه تیمارهای گوشت………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

3-3-آزمون­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

3-3-1-pH …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

3-3-2-آزمون های میکروبی……………………………………………………………………………………………………………………………. 29

3-3-3-تیوباربیتوریک اسید……………………………………………………………………………………………………………………………. 29

3-3-4-اندازه گیری میوگلوبین وپارامترهای آن………………………………………………………………………………………………… 29

3-3-5-آزمون حسی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 30

فصل چهارم:نتایج وبحث

4-1- pH………………………………………………………………………………………………………………… 31

4-2- اسید تیوباربیتوریک………………………………………………………………………………………………. 33

4-3- میزان بارمیکروبی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

4-3-1-شمارش کلی میکروبی………………………………………………………………………………………………………………………… 35

4-3-2-شمارش کپک و مخمر………………………………………………………………………………………………………………………… 37

4-3-3-شمارش اشرشیاکلی……………………………………………………………………………………………………………………………. 38

4-4- میزان رنگ گوشت………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

4-4-1-میزان میوگلوبین………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

4-4-2- میزان اکسی میوگلوبین………………………………………………………………………………………………………………………. 42

4-4-3- مت میوگلوبین………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

4-5- آزمون های حسی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

فصل پنجم:نتیجه ­گیری نهایی وپیشنهادات

5-1- نتیجه ­گیری نهایی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

5-2- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

منابع مورد استفاده…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 51

فهرست شکل­ها

شکل 2-1-تاکسونومی خانواده کملیده……………………………………………………………………………………………………………10

شکل 2-2- جمعیت شتر در مقایسه با دیگر گیاه خواران در جهان……………………………………………………………………..13

شکل 2-3- کشورهایی با جمعیت شتر بیش از یک میلیون نفر……………………………………………………………………………13

شکل 2-4- جمعیت جهانی شتر از سال 1961 تا 2009…………………………………………………………………………………….14

فهرست جدول­ها

جدول 2-1- میزان ویتامین های موجود در یک کیلوگرم گوشت……………………………………………………………………………9

جدول 2-2- ترکیبات شیمیایی گوشت شتر…………………………………………………………………………………………………………14

جدول 4-1-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین pH  نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

جدول 4-2-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین اسید تیوباربیتوریک نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

جدول 4-3-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین لگاریتم تعداد کل باکتری در نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال……………………………………………………………………………………………………………………………………36

جدول 4-4-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین لگاریتم تعداد کپک و مخمر نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال……………………………………………………………………………………………………………………………………38

جدول 4-5-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین لگاریتم تعداد باکتری اشرشیا کلی  نمونه های گوشت شتر طی نگهداری دریخچال…………………………………………………………………………………………………………………..39

جدول 4-6-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین درصد میوگلوبین نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

جدول 4-7-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین درصد اکسی میوگلوبین نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

جدول 4-8-اثر غلظت های مختلف عصاره و گیاه رزماری بر میانگین درصد مت میوگلوبین نمونه های گوشت شتر طی نگهداری در یخچال………………………………………………………………………………………………………………………………………….44

 

چکیده

با توجه به وسعت زیاد منابع بیابانی در کشور و همچنین مشکلات کم آبی موجود، پرورش شتر و توجه به گوشت آن اهمیت قابل ملاحظه ای یافته است. رزماری از جمله گیاهان دارویی با خواص ضدمیکروبی ثابت شده می باشد. در پژوهش حاضر اثر غلظت های متفاوت(5/0، 5/1و 5/2 درصد) عصاره اتانولی گیاه رزماری و همچنین غلظت های مشابه گیاه تازه رزماری برافزایش مدت زمان ماندگاری گوشت شتر تک کوهانه طی10 روز نگهداریدر دمای cº4 بررسی شد. پارامترهای pH، اسید تیوباربیتوریک، تعداد کلی باکتری ها، کپک و مخمر، اشرشیا کلی، مقدار میوگلوبین، اکسی میوگلوبین و مت میوگلوبین در روز های صفر، یک، سه، پنج، هفت و ده نگهداری نمونه ها  و پارامترهای حسی، شامل رنگ، بو، مزه، بافت و پذیرش کلی در روز سوم نگهداری بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد با افزایش زمان نگهداری از روز صفر تاروز دهم، میزان pH در نمونه ها به طور معنی داری از 03/6 به 77/6 افزایش یافت(05/0>p). که این افزایش در نمونه شاهد سریعتر و بیشتر از نمونه های تیمارشده بود.همچنین افزایش غلظت عصاره و یا گیاه رزماری سبب کاهش معنی دار میزان تیوباربیتوریک اسید، تعداد کل باکتری ها، تعداد کپک و مخمر، تعداد اشرشیا -کلی (05/0 >p)شد.ولی اثر آنبرpH، میوگلوبین، اکسی میوگلوبین و مت میوگلوبین معنی دار نبود(05/0 <p).همچنین  اثر غلظت های متفاوت عصاره بیشتر از غلظت های گیاه بود. همچنین از نظر حسی، بیشترین امتیاز پذیرش کلی، متعلق به نمونه های حاوی عصاره 5/0 درصد رزماری  بود.

کلمات کلیدی: بارمیکروبی، تیوباربیتوریک اسید، رزماری، گوشت شتر، میوگلوبین

فصل اول

کلیات

1-1-مقدمه

شتر[1] حیوانی است که با خشکی زیاد مناطق خشک و نیمه خشک سازگاری یافته و گوشت و محصولات حیوانی مناسب برای مصرف انسانهای این مناطق را تولید می­ کند. ابتدا لئوپلد در سال 1968 لذیذ بودن گوشت شتر[2] را اعلام کرد، همچنین اعلام کرد که این گوشت کمی زبرتر از گوشت گوساله است. افزایش جمعیت انسانها و کاهش سرانه تولید غذا در کشورهای در حال توسعه، خصوصا در مناطق خشک ونیمه خشک، شتر را به یکی از مناسبترین منابع غذایی موجود تبدیل کرده است(بابیکر و یوسف، 1990).

به طور کلی گوشت از جمله مواد غذایی می­باشد که مستعد آلودگی و فساد است و فلور میکروبی بالایی دارد که آن را از منابع مختلف دریافت می­ کند از این رو جهت افزایش مدت زمان نگهداری آن و از بین بردن میکروارگانیسم های بیماری زا[3] روش هایی شامل پختن، فریز کردن، نمک سود کردن، تخمیر کردن، دودی کردن و خشک کردن پیشنهاد شده است.(البچیر و زینو، 2009) همچنین اکسیداسیون لیپیدها یکی ازعلل بزرگ آلودگی کیفی گوشت و اغلب دلیل اصلی تغییر رنگ (باکلی و همکاران، 1955)،از دست دادن طعم و مواد مغذی است که طبعا مدت زمان نگهداری گوشت را کاهش می­دهد (سمتی و همکاران، 2013)آنتی­اکسیدانهای مصنوعی[4] برای سالهای زیادی فساد گوشت را به تاخیر انداخته­اند ولی این مواد بدون رضایت مشتری استفاده می­شده ­اند به همین جهت به دیگر جایگزینهای آنها مانند آنتی اکسیدانهای طبیعی و بیولوژیک روی آورده شد(سمتی و همکاران، 2013).

بسیاری از عصاره­های گیاهی در غذا برای بهبود خصوصیات حسی و افزایش مدت نگهداری استفاده می­ شود که از جمله آنها می­توان به خانواده نعناعیان[5]اشاره کرد(سمتی و همکاران،2013) .رزماری[6]، گیاه یا درختچه ایهمیشه سبز با