فهرست مطالب

عنوان                                                                         صفحه

چکیده 1

فصل اول – کلیات

• پیشگفتار3
• اهمیت موضوع3
• اهداف تحقیق 4

فصل دوم – بررسی متون و مطالعات دیگران در این زمینه

بخش اول  – گیاه شناسی

2-1-1 تیره نعنا 7

2-1-2 اختصاصات تشریحی تیره نعنا8

2-1-3 رده بندی گیاه نعنا فلفلی 8

2-1-4 اسامی مختلف 8

2-1-5 ریخت شناسی و مرفولوژی گیاه نعنا فلفلی 9

2-1-6 کشت گیاه 11

2-1-7 برداشت محصول 12

2-1-8 ترکیبات شیمیایی 12

2-1-9 اسانس نعنا فلفلی 13

2-1-10 مشخصات 14

2-1-11 تاریخچه 15

2-1-12 خواص درمانی 15

2-1-13 فرآورده های دارویی   L.) Mentha piperita)16

    بخش دوم –آنتی اکسیدان ها، فلانوئید ها، فنل ها واثرات آنها

2- 2-1 رادیکال آزاد 18

2-2-2 عوامل مؤثر در تشکیل رادیکال آزاد 19

2-2-3 انواع رادیکال های آزاد 20

2-2-4 رادیکال های آزاد و بیماریها 22

2-2-5 ترکیبات آنتی اکسیدانی 23

2-2-6 آنتی اکسیدانهای طبیعی و اهمیت آن23

2-2-7 نحوه طبقه بندی آنتی اکسیدنها بر حسب عملکرد 24

2-2-8 مکانیسم علمکرد آنتی اکسیدانها محافظ 25

2-2-9 مکانیسم عملکرد آنتی اکسیدانهای شکننده زنجیره27

2-2-10 انواع آنتی اکسیدانها از نظر منشأ 29

2-2-11 نقش گیاهان به عنوان منابع آنتی اکسیدانی 30

2-2-12 کاربرد آنتی اکسیدان‏ها 31

2-2-13 فلاونوئیدها 32

2-2-14 پراکندگی فلاونوئیدها در طبیعت 33

2-2-15 نقش فلاونوئیدها در طبیعت 34

2-2- 16 ا نواع فلاونوئیدها 35

2-2-17 خواص فیزیکو شیمیایی فلاونوئیدها 36

2-2-18 نقشهای بیولوژیک فلاونوئیدها 37

2-2- 19خواص درمانی و صنعتی و اثرات فلاونوئیدها 38

2-2- 20منابع مهم غذایی 40

2-2-21 ترکیبات فنلی 40

2-2-22 ساختار شیمیایی ترکیبات فنلی 41

2-2-23 جایگاه ترکیبات فنلی و عملکرد آنها 41

   بخش سوم– روش های استخراج مواد موجود در گیاهان

2-3-1 تأثیر شرایط اکولوژیک بر مواد و خواص گیاهان دارویی 44

2-3-2 زمان برداشت 46

2-3-3 روش های خشک کردن گیاهان دارویی 46

2-3-4 آسیاب کردن 47

2-3-5 عصاره 48

2-3-6 عصاره تام 48

2-3-7 استخراج مواد گیاهی 49

2-3-8 روش های استخراج50

2-3-9 روش های تصفیه و جدا سازی عصاره 55

2-3-10 روش های مختلف تغلیظ عصاره 56

2-3-11 روش محاسبه میزان عصاره براساس در صد 57

2-3-12 ارزیابی عصاره های گیاهی 57

    بخش چهارم – اسانس و روش های استخراج آن

 

 

2-4-1 اسانس چیست  59

2-4-2 عوامل مؤثر بر کیفیت و کمیت اسانس 59

2-4-3 محل اسانس در گیاه 60

2-4-4 ویژگی فیزیکی اسانس 60

2-4-5 جنس اسانس 61

2-4-6 شیمی اسانس62

2-4-7طبقه بندی اسانس براساس عامل شیمیایی 63

2-4-8 روش های جدا سازی اسانس از گیاه 65

2-4-9 کاربرد اسانس ها و اثرات درمانی  67

2-4-10 عوارض جانبی اسانس ها 69

2-4-11 دلیل استفاده از اسانس ها به جای گیاهان دارویی 70

بخش پنجم – متیل جاسمونات

2-5-1 هورمون های گیاهی72

2-5-2 متیل جاسمونات 72

2-5-3 ترکیبات شیمیایی متیل جاسمونات 73

2-5-4 محل تولید 73

2-5-5 روش های کاربرد 74

2-5-6 اثرات متیل جاسمونات در گیاهان 74

فصل سوم – مواد و روش ها 

   بخش اول –  مواد و وسایل لازم    

3-1-1 مواد و وسایل مورد نیاز 79

3-1-2 تهیه نمونه 80

3-1-3 نحوه اسپری نمونه 81

3-1-4 جمع آوری و خشک کردن 81

3-1-5 پودر کردن  82

3-1-6 تهیه عصاره به روش خیساندن(ماسراسیون) 82

3-1-7 اسانس گیری83

3-1-8 مواد و وسایل لازم برای تهیه اسانس83

3- 1-9 روش تهیه اسانس    84

    بخش دوم – روش های اندازه گیری

3-2-1 روش اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدانی 87

3-2 -2 روش DPPH 87

3-2- 3تست DPPH 90

3-2-4روش کار تعیین محتوای تام فنلی 93

3-2-5 روش کار تعیین محتوای تام فلاونوئیدی94

فصل چهارم – تحلیل و آنالیز نتایج

4-1 نتایج حاصل از رشد گیاه97

4-2 نتایج استخراج اسانس 99

4-3 میزان عصاره و درصد عصاره 100

4-4 بررسی نتایج فعالیت آنتی اکسیدانی 100

4-5 بررسی نتایج حاصل از محتوای تام فنلی عصاره ها 106

4-6 بررسی نتایج حاصل از محتوای تام فلاونوئیدی عصاره ها108

فصل پنجم – بحث و پیشنهادات

5-1 بحث 112

5-2 پیشنهادات 116

منابع119

چکیده انگلیسی 130

ضمائم 131

فهرست اشکال

عنوان                                                                                    صفحه

شکل (1-2) گیاه نعنا فلفلی 9

شکل (2-2) گیاه نعنا فلفلی به همراه گل آذین آن 11

شکل (2-3) عوامل خارجی در تولید رادیکال آزاد 20

شکل (2-4)  ساختار موکلولی گلوتاتیون GS 26

شکل (2-5) ساختار فلاونوئیدی 32

شکل (2-6) ساختار متیل جاسمونات 73

   شکل (3-1) نمونه دریافت شده از مرکز تحقیقات ولنجک 80

   شکل (3-2) دکانتور های حاصل از چهار گروه برای تهیه ی عصاره 83

شکل (3-3) دستگاه کلونجر 84

شکل (3-4) ساختار DPPH 88

شکل (3-5)واکنش احیا رادیکال DPPH88

شکل(3-6)دستگاه اسپکتروفوتومتر 92

شکل (3-7)اثر رادیکال DPPH بر غلظت های مختلف عصاره نعنا  فلفلی92

شکل(3-8) اثر فولین –سیوکالیتو بر عصاره گیاه نعنا فلفلی94

شکل (4-1) میزان رشد نمونه شاهد با آب 97

شکل (4-2) میزان رشد نمونه شاهد با الکل98

شکل (4-3) میزان رشد نمونه تیمار 50 میکرو مولار99

شکل (4-4) میزان رشد نمونه تیمار 100 میکرو مولار100

شکل (4-5) نموداردرصد مهار DPPH در غلظت های مختلف نمونه شاهد با آب101

شکل(4-6) نمودار نموداردرصد مهار DPPH در غلظت های مختلف نمونه شاهد با الکل101

شکل (4-7) نموداردرصد مهار DPPH در غلظت های مختلف نمونه تیمار 50 میکرو مولار102

شکل(4-8) نموداردرصد مهار DPPH در غلظت های مختلف نمونه تیمار 100 میکرو مولار102

شکل (4-9) مقایسه میانگینIC50 ±STD error در نمونه های مختلف شاهدها و تیمارها103

شکل(4-10) نمودار مقایسه میانگین جذب نمونه ها در غلظت مختلف ±STD Error در سطح p*≤0.01104

شکل (4-11) نمودارحاصل از منحنی کالیبراسیون استاندارد گالیک اسید106

شکل (4-12)نمودارمیانگین جذب نمونه ها در بررسی محتوای تام فنلی±STD Error 107

شکل(4-13) نمودار حاصل از منحنی کالیبراسیون استاندارد روتین 108

شکل (4-14) نمودار میانگین جذب نمونه ها در بررسی محتوای تام فلاونوئیدی ±STD Error 109

فهرست جداول

عنوان                                                                                   صفحه

   جدول (4-1) میزان اسانس تولید شده99

جدول (4-2)میزان عصاره و درصد عصاره100

جدول (4-3) میانگین IC50 ±STD error 5 در سطحP*≤0.05104

جدول (4-4) میانگین جذب نمونه ها در بررسی محتوای فنلی ±STD error با p*≤0.01105

جدول(4-5) نتایج برحسب mg گالیک اسید درگرم نمونه های عصاره 107

جدول(4-6) نتایج برحسب mg گالیک اسید درگرم نمونه های عصاره متانولی108

جدول (4-7) میانگین جذب نمونه ها در بررسی محتوای فلاونوئیدی ±STD error با p≤0.01110

جدول(4-8) نتایج برحسب mg روتین در گرم نمونه های عصاره متانولی110

چکیده

گیاهان منبع غنی از ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی هستند که از مهمترین آنتی­اکسیدان­های طبیعی به شمار می­آیند. آنتی­اکسیدان­های موجود در رژیم غذایی به لحاظ محافظت بدن در مقابل استرس اکسیداتیو و حفظ سلامت حائز اهمیت هستند. در این تحقیق به بررسی تأثیر متیل جاسمونات بر محتوای فنلی و فلاونوئیدی و همچنین اثر آنتی­اکسیدانی و ضدرادیکالی گیاه نعنا فلفلی پرداخته می­ شود .

روش تحقیق: در این مطالعه نمونه­های گیاه نعنا  فلفلی به مدت 7 هفته نگهداری شده و سپس با محرک رشد متیل جاسمونات 50 و 100 میکرو مولار مورد تیمار قرار گرفته­اند. در ادامه میزان محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی عصاره متانولی گیاه به روش اسپکتروفتومتری تعیین شده و در نهایت فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره گیاه در غلظت­های مختلف با بهره گرفتن از روش مهار رادیکال آزاد 2 و2 دی فنیل 1-پیکریل هیدرازیل DPPH)) اندازه ­گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ­ها با نرم افزار SPSS نسخه 16 و روش آزمون آنالیز واریانس انجام شد.

یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که میزان اسانس حاصل با افزایش غلظت تیمار بیشتر شده و در نمونه تیمار 100 میکرو مولارافزایش چشمگیر­تر بود. وهمچنین برای گروه­های شاهد با آب، شاهد با الکل، تیمار 50 میکرو مولارو تیمار 100 میکرو مولار محتوای تام ترکیبات فنلی عصاره متانولی گیاه برحسب میلی گرم­های گالیک اسید بر گرم نمونه به صورت  05/216،  75/224، 45/304 و 45/433 و محتوای تام ترکیبات فلاونوئیدی عصاره متانولی گیاه برحسب میلی گرمهای روتین به گرم نمونه به ترتیب 29/13، 84/13، 99/14 و 46/19میانگین غلظت عصاره در مهار 50 درصد IC50))± Std error به ترتیب 73/1±41/81 ، 46/1±05/77 ،11/2±81/64 و 55/0±13/58 حاصل گردید.

    نتیجه ­گیری: این نتایج نشان می­ دهند که محتوای تام فنلی وفلاونوئیدی و نیز قدرت عصاره گیاه در مهار رادیکال DPPH)) افزایش یافته است. بنابراین می­توان با در نظر گرفتن دیگر جنبه­ های سلامتی و زیست محیطی از متیل جاسمونات هنگام کشت گیاه نعنا فلفلی استفاده نمود.

کلید واژه ­ها: متیل جاسمونات، نعنا فلفلی، محتوای فنلی، محتوای فلاونوئیدی، اثر آنتی­اکسیدانی

فصل اول

 

کلیات

1-1 پیشگفتار

پیوند انسان با گیاهان همواره با رمز و رازهایی ناشناخته همراه بوده و همیشه انسان سعی نموده تا با بهره گرفتن از اطلاعات پیشینیان و تجربیات علمی وعملی خود رازهای دنیای اسرار آمیز گیاهان راکشف کند. از دوران کهن استفاده از