چکیده
در این پژوهش تأثیر دما و ترکیب گاز تزریقی بر عملکرد فرازآوری با گاز مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور با ارائه یک مدل ترکیبی جدید برای جریان چند فازی در چاه، یک نرمافزار شبیهساز ترکیبی با قابلیت شبیهسازی فرایند فرازآوری با گاز تهیه شد. با بهره گرفتن از این نرمافزار تأثیر تزریق گازهایی با ترکیب و دماهای مختلف بر عملکرد فرازآوری با گاز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهند در مقایسه با گازهای متان، اتان، گاز جدا شده از نفت و کربندیاکسید، به ترتیب گاز نیتروژن و گاز دودکش بهترین عملکرد را در کاهش افت فشار درون چاه دارند و دبی تولید چاه را بیشتر از سایر گازهای بررسی شده افزایش میدهند. همچنین نتایج نشان می دهند تغییر دمای گاز تزریقی تأثیر قابل توجهی بر افت فشار و دبی تولید چاه ندارد.
کلمات کلیدی: فرازآوری با گاز، مدلسازی ترکیبی چاه، جریان چند فازی در چاه، مدل مکانیستیک
فهرست
فصل اول: مقدمه. 1
بر تحقیقات گذشته. 8
2-1-مدلهای جریان دو فازی و انتقال حرارت در چاه. 9
2-1-1- روابط تجربی.. 9
2-1-2- مدلهای مکانیکی.. 11
2-1-2-1- مدلهای همگن و جریان رانده. 12
2-1-2-2- مدلهای دو سیالی یا چند سیالی.. 13
2-1-3- مدلهای انتقال حرارت در چاه. 13
2-2- شبیه سازی هم زمان چاه و مخزن.. 14
2-3- بررسی اثر فرض تعادل بین فازها در محاسبات جریانهای چندفازی.. 15
2-4- فرازآوری با گاز. 17
فصل سوم: مبانی نظری.. 19
3-1- مقدمه. 20
3-2- مدل جریان چند فازی.. 20
3-2-1- پارامترهای بنیادی جریان چند فازی.. 20
3-2-2- رژیمهای جریان.. 23
3-2-2-1- گذار رژیم حبابی _ رژیم لخته ای.. 25
3-2-2-2- گذار به رژیم جریان حبابی پراکنده. 26
3-2-2-3- گذار به رژیم جریان حلقوی.. 27
3-2-2-4-طول ورودی برای رژیم جریان کف آلود یا انتقالی.. 27
3-3- محاسبه خواص سیالات.. 30
فصل چهارم: مدل جدید چاه و شبیه سازی.. 33
4-1- مقدمه. 34
4-2- هندسه سیستم.. 34
4-3- معادلات حاکم بر سیستم.. 36
4-3-1-موازنه جرم. 36
4-3-2-موازنه مومنتم.. 38
4-3-3- موازنه انرژی.. 40
4-4- مقدارهای مرزی.. 41
4-5- روند حل مسأله. 42
4-6- اعتبار سنجی مدل.. 44
فصل پنجم: نتایج، بحث و پیشنهادها 52
5-1-مقدمه. 53
5-2- نتایج.. 53
5-2-1- بررسی تأثیر پارامترهای مختلف فرازآوری با گاز بر پروفایل فشار در چاه. 53
5-2-1-1- تأثیر ترکیب گاز تزریقی بر پروفایل فشار. 54
5-2-1-2- تأثیر دمای گاز تزریقی بر پروفایل فشار. 61
5-2-1-3- تأثیر دبی حجمی گاز تزریقی بر پروفایل فشار. 65
5-2-1-4- تأثیر عمق تزریق گاز بر پروفایل فشار. 68
5-2-2- بررسی تأثیر پارامترهای مختلف فرازآوری با گاز بر افزایش تولید چاه. 71
5-2-2-1- تأثیر ترکیب گاز تزریقی بر دبی تولید چاه. 72
5-2-2-1-1- تأثیر تزریق گازهای مختلف بر تغییر رفتار فازی سیال درون چاه. 75
5-2-2-2- تأثیر دمای گاز تزریقی بر دبی تولید چاه. 80
5-2-2-3- تأثیر عمق تزریق گاز بر دبی تولید چاه. 82
5-3- نتیجه گیری.. 84
5-4-پیشنهادها 86
منابع.. 87
فهرست جدول ها
جدول4- 1: درصد مولی نفت استفاده شده (نفت سیاه) 45
جدول4- 2: مشخصات چاه تولیدی.. 45
جدول4- 3: پروفایل دما و فشار محاسبه شده توسط نرم افزار OLGA.. 47
جدول4- 4: پروفایل دما و فشار محاسبه شده توسط نرم افزار PVTi 48
جدول4- 5: پروفایل فشار و دمای محاسبه شده توسط شبیه ساز ارائه شده. 49
جدول 5- 1: پروفایل فشار چاه برای چهار حالت بدون فرازآوری با گاز، فراز آوری با متان، اتان و گاز جداکننده 55
جدول 5- 2: پروفایل فشار چاه برای چهار حالت بدون فرازآوری با گاز، فراز آوری با نیتروژن، کربن دی اکسید و گاز دودکش 58
جدول 5- 3: پروفایل فشار برای سه حالت تزریق نیتروژن در دمای 350، 550 و 750 کلوین.. 63
جدول 5- 4: پروفایل فشار برای چهار حالت بدون فراز آوری و تزریق نیتروژن در نرخهای 100، 300 و 500 میلیون فوت مکعب استاندارد در روز. 66
جدول 5- 5: پروفایل فشار برای چهار حالت تزریق نیتروژن در عمقهای 2461، 3117، 3445 و4101 فوت 69
جدول 5- 6: مشخصات سیستم چاه و مخزن.. 72
جدول 5-7: دبی تولید در نرخهای متفاوت تزریق گاز برای گازهای مختلف… 73
جدول 5-8: دبی تولید برای فرازآوری با گازهای مختلف در سه دمای متفاوت.. 80
جدول 5-9: دبی تولید برای عمقهای مختلف تزریق نیتروژن.. 83
فهرست شکل ها
شکل 1- 1: : شمای کلی و مرحله به مرحله فرازآوری با جریان پیوسته گاز. 5
شکل 3- 1:رژیمهای جریان در یک خط لوله عمودی 24
شکل 3- 2: نقشه رژیم جریان برای مخلوط آب و هوا در دمای 25 درجه سانتیگراد و فشار 10 نیوتن بر سانتیمتر مربع در یک لوله به قطر 5 سانتی متر. 29
شکل 3- 3: فلو چارت محاسبات تبخیر آنی.. 31
شکل 4- 1: شکل و نحوه بلوک بندی چاه. 35
شکل 4- 2: فلوچارت مدلسازی جریان چند فازی در چاه. 43
شکل 4- 3: نمودار مقایسه پروفایل فشار محاسبه شده توسط مدل ارائه شده و دو نرم افزار تجاری.. 50
شکل 4- 4: نمودار مقایسه پروفایل دمای محاسبه شده توسط مدل ارائه شده و نرم افزار OLGA.. 50
شکل 5- 1:نمودار پروفایل فشار چاه برای چهار حالت بدون فرازآوری با گاز، فراز آوری با متان، اتان و گاز جداکننده 56
شکل 5- 2: نمودار پروفایل فشار چاه برای چهار حالت بدون فرازآوری با گاز، فراز آوری با نیتروژن، کربن دی اکسید و گاز دودکش 59
شکل 5- 3:پروفایل فشار چاه برای پنج حالت بدون فرازآوری با گاز، فراز آوری با متان، گاز جداکننده، کربن دی اکسید و نیتروژن 60
شکل 5- 4: نمودار پروفایل دما برای سه حالت تزریق نیتروژن در دمای 350، 550 و 750 کلوین.. 62
شکل 5- 5: نمودار پروفایل فشار برای سه حالت تزریق نیتروژن در دمای 350، 550 و 750 کلوین.. 64
شکل 5- 6: نمودار پروفایل فشار برای چهار حالت بدون فراز آوری و تزریق نیتروژن در نرخهای 100، 300 و 500 میلیون فوت مکعب استاندارد در روز. 67
شکل 5- 7: نمودار پروفایل فشار برای چهار حالت تزریق نیتروژن در عمقهای 2461، 3117، 3445 و4101 فوت 70
شکل 5- 8: نمودار دبی تولید در نرخهای متفاوت تزریق گاز برای گازهای مختلف… 73
شکل 5- 9: نمودار فازی سیال مخزن.. 76
شکل 5- 10: نمودار فازی مخلوط سیال مخزن و گاز تزریقی متان.. 77
شکل 5- 11: نمودار فازی مخلوط سیال مخزن و گاز تزریفی نیتروژن.. 77
شکل 5- 12: نمودار سرعت ظاهری فاز گاز در طول چاه برای دو حالت فراز آوری با متان و نیتروژن.. 79
شکل 5- 13: نمودار دبی تولید برای فرازآوری با گازهای مختلف در سه دمای متفاوت.. 81
شکل 5- 14: نمودار دبی تولید برای عمقهای مختلف تزریق نیتروژن.. 83
فهرست علائم اختصاری
A | مساحت سطح مقطع لوله مغزی ( ) | |||
ظرفیت گرمایی ویژه در فشار ثابت ( ) | ||||
d | قطر چاه ( m ) | |||
f | ضریب اصطکاک | |||
g | شتاب گرانش زمین ( ) | |||
گرادیان زمین گرمایی ( ) | ||||
h | آنتالپی ( ) | |||
ماند مایع | ||||
ماند گاز | ||||
جرم ورودی از مخزن به چاه ( ) | ||||
جرم ورودی توسط گاز تزریقی به چاه ( ) | ||||
MW | جرم ملکولی ( ) | |||
تعداد کل جزءهای سیال مخزن | ||||
تعداد کل جزءهای گاز تزریقی | ||||
تعداد فازها | ||||
P | فشار ( ) | |||
گرمای منتقل شده بین چاه و محیط اطراف ( ) | ||||
R | ثابت جهانی گازها ( ) | |||
T | دما ( K ) | |||
U | ضریب انتقال حرارت کل ( ) | |||
v | سرعت واقعی ( ) | |||
سرعت واقعی گاز تزریقی ( ) | ||||
جزء مولی جزء i در مایع | ||||
جزء مولی جزء i در بخار | ||||
z | محور مختصات عمود بر سطح زمین | |||
Z | ضریب تراکمپذیری | |||
علائم یونانی | ||||
λ | ماند در شرایط عدم لغزش | |||
μ | گرانروی ( ) | |||
ρ | چگالی ( ) | |||
چگالی گاز تزریقی ( ) | ||||
σ | کشش بین سطحی ( ) | |||
جرم منتقل شده بین دو فاز ( ) | ||||
زیروندها | ||||
g | گاز | |||
i | جزء i | |||
j | فاز j | |||
l | مایع | |||
m | مخلوط | |||
s | ظاهری | |||
v | بخار |
بیشتر مخازن نفت دنیا از نوع مخازن حجمی هستند که با مکانیزم انبساط گاز محلول، تولید می کنند. در صورتی که مکانیزهای طبیعی رانش (مانند آبران یا کلاهک گازی) یا مکانیزم های تثبیت فشار (مانند تزریق آب یا گاز) در مخازن موجود نباشند، مخازن با ادامه تولید دچار افت فشار میشوند و با گذشت زمان قادر نخواهند بود با یک دبی اقتصادی به تولید ادامه دهند. در اینگونه موارد تنها راه، افزایش دادن اختلاف فشار تولید با کم کردن فشار ته چاه با بهره گرفتن از روشهای فرازآوری مصنوعی است. (Guo et al. 2011)
چند نمونه از روشهای معمول فراز آوری مصنوعی موارد زیرند:
- فراز آوری با گاز
- استفاده از پمپهای الکتریکی شناور
- استفاده از پمپهای میله ای
- استفاده از پمپهای پیستونی هیدرولیکی
- استفاده از پمپهای جت هیدرولیکی
- استفاده از پمپهای خلأ
انتخاب روش فراز آوری مصنوعی برای یک چاه مشخص به عوامل مختلفی بستگی دارد. زمانی که فراز آوری با گاز یکی از روشهای مد نظر است، یکی از عوامل مهم که از اهمیت زیادی برخوردار است دسترسی به گاز کافی است. اگر کاز کافی چه به صورت محلول در نفت یا از یک منبع خارجی در دسترس باشد، فراز آوری با گاز می تواند یکی از روشهای ایدهآل برای افزایش تولید باشد.(API 1994)
در روش فرازآوری با گاز، گاز که از نفت سبکتر است وارد لوله مغزی می شود و از این طریق با کم کردن چگالی سیال درون لوله مغزی، وزن ستون سیال روی سازند را کاهش میدهد. این کاهش وزن باعث ایجاد یک اختلاف فشار بین چاه و مخزن میشود و به این ترتیب نفت از مخزن به سمت چاه جریان پیدا می کند.
دو روش مختلف برای فرازآوری با گاز در صنعت وجود دارد:
- فرازآوری با جریان پیوسته گاز
- فرازآوری با جریان منقطع گاز
در فرازآوری با جریان پیوسته، گاز با فشار نسبتا زیاد به درون ستون سیال داخل چاه تزریق می شود. این گاز تزریقی به سیال درون چاه اضافه میشود تا به وسیله یک یا چند مورد از مکانیزم های زیر سیال را به سطح زمین برساند:(API 1994)
- کاهش دادن چگالی و وزن ستون سیال به صورتی که اختلاف فشار بین چاه و مخزن افزایش پیدا کند.
[دوشنبه 1399-10-01] [ 05:16:00 ب.ظ ]
|